Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binneniand
Wanneer verduisteren?
Uit de Provincie
DAGKALENDER
MAANDAG 16 MAART 1942
56e JAARGANG - No, 139
Bureaux Lange Vorslslraal 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg"?
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gislslraal 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur!
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld 0.21
Losse nummers 6 cent
Twaalf koopvaarders tot zinken gebracht -
Sowjét-aanval op de Krim afgeslagen -
Nieuwe oproep van Bose.
Nieuwe bonnen voor kolen»
Voorjaar 1942»
Familieberichten 33 cent per regel
Overige adverlentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine adverlentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duit-
sche weermacht maakt bekend:
De Duitsche duikbooten hebben
bij de voortzetting van baar suc
cesvolle operaties tegen de Brit-
sche en Amerikaansche ravitail-
leeringscheepvaart den vijand op
nieuw zeer zware verliezen toe
gebracht.
In de Westindiscbe wa
teren werden 12 koop
vaarders met te zamen
70.000 B. ft. T. tot zinken
gebracht, waaronder drie
tankbooten. Een ander
schip werd door torpedo-
tref fers beschadigd.
Het Duitsche duikbootwapen
heeft daarmee sinds zijn eerste
optreden aan de Oostkust van bet
Amerikaansche continent op den
Atlantischen Oceaan in totaal 151
vijandelijke koopvaardijschepen
met gezamenlijk 1.029.000 B.R.T.
vernietigd, waaronder 58 tankboo
ten met 442.000 B.R.T.
Behalve den strijd in de Mid-
dellandsche Zee en in de Noorde
lijke IJszee is- dit succes, in min
der dan twee maanden in de ope
ratiegebieden op den Atlantischen
Oceaan jpehaald, weer een roem
rijke bladzijde in de geschiedenis
van het Duitsche duikbootwapen,
dat strijdt onder leiding van zijn
bevelhebber, vice-admiraal Dönitz.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend:
Op De Krim heeft de vijand
weer na een langdurige pauze,
met sterke strijdkrachten, die ge
steund werden door pantserwagens
en vliegers, aanvallen ondernomen
op de DuitschRoemeensche stel
lingen op 't schiereiland K e r t s j.
In felle gevechten werden de aan
vallen onder zware verliezen voor
den vijand afgeweerd. Daarbij wer
den 46 vijandelijke pantserwagens
stukgeschoten.
Ook in de andere sectoren van
het Oostelijke front zette de vij
and zijn aanvallen zonder succes
voort. In luchtgevechten werden
gisteren, zonder dat eigen verlie
zen geleden werden, 17 Sowjet-
vliegtuigen neergeschoten. De
Sowjetluchtmacht verloor in den
tijd van 6 tot 12 Maart 209 vlieg
tuigen. In denzelfden tijd gingen
aan het Oostelijke front negen
eigen vliegtuigen verloren.
In Noord-Afrika werden
Britsche opslagplaatsen van mate
riaal en troepenconcentraties in
het gebied van T o b r o e k gebom
bardeerd. De luchtaanvallen op
Britsche vliegvelden van het eiland
Malta werden overdag en des
nachts met goede uitwerking voort
gezet.
Boven het Kanaal en de
bezette! gebieden in het Westen
schoten Duitsche jagers zonder
eigen verliezen acht Britsche vlieg
tuigen omlaag.
De vijand liet vannacht bommen
vallen op verschillende plaatsen
inWest-Duitschland, voor
al op woonwijken te Keulen.
De burgerbevolking leed geringe
verliezen. Een Britsche bommen
werper werd neergeschoten.
Admiraal Raeder, den bevelhebber der
onderzeeërs, vice-admiraal Karl Doe-
n i t z, als erkenning van zijn groote
verdiensten bij aanvoering en optreden
van het duikbootwapen bevorderd tot
admiraal.
Zeeslag verwacht voor de
IMoord-Australische kust.
(Radio Mundial.) Telegrammen uit
Melbourne melden, dat de Geallieerde
zeestrijdkrachten voor de Noord-Austra
lische kust zijn geconcentreerd. Deze
vlootmacht die uit N e d e r 1 a n d s c h e,
Amerikaansche en Australische oorlogs
schepen is samengesteld, zal zich tegen
over de Japansche Armada stellen en deze
zoo hoog mogelijke verliezen toebren
gen. Men verwacht daarom in dit deel
van den Stillen Oceaan een grooten zee
slag.
Levensmiddelerrantsoenen
in Italië verlaagd.
ROME. (Radio Mundial.) De intermi-
nisterieele commissie voor levensmidde
lenvoorziening en prijsvorming heeft be
sloten, dat met ingang van 16 Maart alle
Hevensmiddelenrantsoenen in Italië met
25 procent zullen worden verlaagd. De
extra-rantsoenen voor zwaren arbeid zijn
niet aan deze vermindering onderhevig.
NIEUWE OPROEP VAN BOSE.
(D. N. B.). De Indische nationalisten
leider Bose, die kortelings een vrijheids
manifest gericht beeft tot het Indische
volk, om dit op te roepen tot den strijd
tegen zijn Engelsche onderdrukkers,
heeft voor de microfoon een nieuwen op
roep tot Britseh-Indië gericht.
Daarin wees hij op de belofte van
Churchill, Indië zoo spoedig mogelijk na
den oorlog den status van dominion toe
te kennen. Op zijn bevel, aldus Bose,
moet Sir Stafford Cripps thans naar In
dië gaan, om bij de verschillende volks-
stroomingen een overeenstemming tot
stand te brengen en te beslissen welke
politieke concessies thans gegeven kun
nen worden.
Alleen een op de maan levende kan
aannemen, dat Indië thans nog den sta
tus van dominion binnen het Empire
wenscht of dat er ook nog maar een en
kele Indiër is, die nog de geringste mate
van geloof heeft voor de Britsche belof
ten, die na het einde van den oorlog in
gelost zullen worden. Het zal Churchill
en zijn kabinet spoedig duidelijk worden,
dat politieke kruimels, die men het Indi
sche volk uit Westminster toewerpt, niet
in staat zijn het aan den kant van Enge
land te brengen. Het Britsche empire
gaat thans den weg, dien zoo vele wereld
rijken voordien zijn gegaan en uit zijn
asch za.1 een vrij en vereend Indië oprij
zen. Daarom heeft ook het bezoek van
Cripps, of van welken anderen Engel-
schen politicus ook, in dit late oogenblik
voor Indië geenerlei beteekenis en zal
ook in het laud geen belangstelling meer
wekken. De huidige oorlog zal eindigen
met de versplintering van het Britsche
Rijk. De mogendheden van het Pact van
Drip, Duitschland, Italië en Japan, zijn
daarom onze natuurlijke vrienden en
bondgenooten. Het is een ongehoorde
leugen, te beweren, dat deze mogendhe
den Indië zouden bedreigen, integendeel
-ik kan op grond van mijn nauwkeu
rige kennis van deze drie naties de ver
zekering geven, dat zij Indië en de Indi
sche onafhankelijkheid uitsluitend met
sympahie en goeden wil zien.
DuitSch-ltaliaansche luchtactie.
(D.N.B.) Naar het opperbevel der
Duitsche weermacht mededeelt, kon een
divisie infanterie in den centralen sector
van het Oostelijk front, tijdens zware
aanvalsgevechten welke verscheidene
dagen duurden, goede successen beha
len. Ondanks verbitterden vijandelijken
tegenstand drong de Duitsche divisie in
verscheidene aanvalsgroepen ver naar
voren, wierp de bolsjewisten uit eenige
plaatsen en uit een onoverzichtelijk
boschterrein en dwong hen tot den vér
deren aftocht. Herhaalde tegenaanvallen
van den tegenstander bleven zonder
succes.
Op 11 Maart zijn ten Zuidoosten en
Noordoosten van het Ilmenmeer tal van
bolsjewistische aanvallen door het ge
concentreerde vuur van alle wapens
onder zware, bloedige verliezen voor de
bolsjewisten mislukt.
Doenltz tot admiraal bevorderd.
(D.N.B.) Hitier heeft op voorstel van
den opperbevelhebber der marine, Groot-
AMERIKA BLOKKEERT
INDISCHE SALDI.
(D.N.B.) Naar de Britsche nieuws
dienst uit Washington meldt, heeft het
Amerikaansche departement van Finan
ciën bekend gemaakt, dat de Ned.-Indi-
sche saldi in de Ver. Staten geblokkeerd
zijn.
GENERAAL-VELDMAARSCHALK
SPERRLE BEZOEKT
GENERAAL CHRISTIANSEN.
(A.N.P.) Dezer dagen heeft gene-
raal-veldmaarschalk Sperrle een bezoek
gebracht aan den weermachtsbevelheb
ber in Nederland, den generaal der vlie
gers Fr. Christiansen. Bij deze gelegen
heid bezocht hij o.a. ook de in Neder
land liggende formaties van de lucht
macht, alsmede de pas gebouwde ves
tingwerken in het Nederlandsche gebied.
Jhr dr S. van Citters. t
De oud-commissaris der provincie
Gelderland en lid der Eerste Kamer, jhr
dr S. van Citters, is 77 jaar oud, te
Brummen overleden.
Van 1907 tot 1909 was hij lid der
Tweede Kamer en tevens van den Haag-
schen Gemeenteraad.
In 1909 werd Hij commissaris der
provincie Gelderland, welk ambt hij tot
1925 heeft bekleed. Sinds 18 September
1929 maakte hij deel uit van de Eerste
Kamer.
JAPANSCHE CONTROLE OP
REGEERINGSBUREAUX IN
NED^INDIE.
(Domei). In een bericht uit Bandoeng
aan de „Asahi" wordt gemeld, dat de
Japansche legerautoriteiten de over
dracht naar Japansche controle hebben
voltooid van verschillende Nederlandsch-
Indische bestuursorganen, met inbegrip
van de departementen van defensie,
openbare werken en verkeer, alsmede
van de rijkskininefabrieken. De over
dacht der controle is begonnen op 11
Maart terstond na een bespreking tus-
schen de Japansche militaire autoritei
ten en Ned.-Indische regeeringsvertegen-
woordigers van- het vroegere Ned.-Indi-
sche bestuur.
GEÏNTERNEERDEN IN INDIE.
„Volk en Vaderland" van vorige week
brengt een lijst van bijna 500 namen van
mannen, die op 10 Mei 1940 in Ned.-Indië
werden gevangengenomen en in concen
tratiekampen opgesloten. Vermoed wordt
dat zij met vele andere honderden bij
de nadering der Japansche strijdkrach
ten naar Britsch-Indië zijn gedeporteerd.
Burgemeesters.
A. T h A. P a r o is op zijn verzoek als
burgemeester van de gemeente C u ij k
c.a. eervol ontslagen; J. P. K. Ga
briels is opnieuw tot burgemeester
van de gemeente Merkelbeek be
noemd B. An e m a is op zijn verzoek
ais burgemeester van de gemeente B a r-
radeel eervol ontslagen.
Geerl pauze meed* in de bioscopen.
Naar het „Vad." verneemt zal in den
vervolge in de bioscopen geen pauze
meer gehouden worden. Deze regeling,
die reeds eenige dagen van kracht is en
voor het geheele land geldt, is niet van
toepassing op schouwburgen.
BEKENDMAKING.
Het onder zich hebben van buitenboord
motoren is verboden.
De commissaris-generaal voor de
Openbare Veiligheid maakt bekend:
Ingevolge afdeeling 2 der verordening
van den Rijkscommissaris betreffende
de kustverdediging no. 100/41 behoeft
het onder zich hebben van buitenboord
motoren mijn toestemming.
Bij dezen noodig ik voor de laatste
maal allen, die buitenboordmotoren on
der zich hebben, uit, om hetzij hun bui
tenboordmotor terstond bij den burge
meester van de gemeènte hunner inwo
ning in te leveren, hetzij een verzoek
om verleening van een bijzondere toe
stemming om een buitenboordmotor on-
'der zich te hebben, voor 1 April 194'2 in
te dienen.
Het verzoek moet worden ingediend
b|j den ten aanzien van de woonplaats
ven den verzoeker bevoegden districts
commandant der marechaussee. In ge
val van weigering der toestemming zijn
de verzoekers verplicht, den buitenboord
motor binnen veertien dagen na ont
vangst van de betreffende mededeeling
b(j bovengenoemde instanties in te le
veren.
Ik vestig er in het bijzonder de aan
dacht op, dat de verplichting tot inleve
ring niet slechts betrekking heeft op het
gebied, waarvoor de verbodsbepalingen
van bovengenoemde verordening gelden,
doch op geheel Nederland.
Hij die in het bezette Nederlandsche
gebied na 1 April 1942 onbevoegd een
buitenboordmotor onder zichheeft,
wordt gestraft met hechtenis van ten
hoogste zes maanden en- met geldboete
van ten hoogste duizend gulden, voor
zoover niet ingevolge andere bepalin
gen een hoogere straf kan worden opge
legd.
Uit de bij de gemeentelijke instanties
ingeleverde voorraden buitenboordmo
toren kunnen handelaren na verkregen
toestemming motoren door koop verkrij
gen en deze aan hen, die in het bezit
zijn van een bijzondere toestemming,
verder vervreemden. De toestemming
voor dezen handel moet bij dezelfde in
stanties worden aangevraagd als de bij
zondere toestemmingen.
DINSDAG 17 MAART 1942.
's Morgens tot 7.52 uur.
's Avonds van 19.47 uur.
MIDDELBURG IN 1941.
IV. (Slot.)
Waterleidingbedrijf. De voornaamste
1 cijfers nopens de waterlevering geven
Gedurende het tijdvak van 15 Maart
1942 tot en met 14 April 1942 zullen
de bon „09 H.K." van de bonkaarten J
en K („haarden en kachels"), de bon
nen „29 C.V.", „30 C.V.", „31 C.V." en
„32 C.V." van de bonkaart L („centrale
verwarming") alsmede de met „brand
stoffen één eenheid negende periode"
gemerkte bonnen van de zoogenaamde
periodebonstellen, recht geven op het
koopen van één eenheid vaste brand
stoffen.
Met ingang van dien datum zullen de
distributiediensten bovendien aan de
grootverbruikers B, C en D tegen afkrui-
sing van bet 9e vakje van hun „identi
teitskaart vaste brandstoffen", de toe
wijzingen voor die periode uitreiken.
De aandacht wordt erop
gevestigd, dat hierna geen
nieuwe bonnen meer voor
het stookseizoen 1941/42 zul
len worden aangewezen.
Ten gevolge van de verkeersmoeilijk
heden en de daaruit voortvloeiende on
gunstige kolenpositie zal het in vele ge
vallen niet mogelijk zijn op de nieuw aan
gewezen bonnen onmiddellij k
brandstoffen te betrekkendit behoeft
echter geen ongerustheid te wekken,
daar in tegenstelling tot het vorige jaar
toegezegd kan worden, dat de hoeveel
heden, waarop deze bonnen recht geven,
in ieder geval zullen worden geleverd.
Het is hiertoe echter noodzakelijk, dat
alle verbruikers alle nog in bun bezit
zijnde geldige bonnen uiterlijk
14 April a.s. bij den leverancier, bij
wien zij zijn ingeschreven, inleveren. Na
14 April a.s. zijn deze bonnen niet meer
geldig voor het koopen van vaste brand
stoffen. Dit houdt dus in, dat de geldig
heidsduur der bonnen, welke oorspronke
lijk tot 30 April 1942 liep, is ingekort
tot 14 April 1942. Nogmaals wordt er
de aandacht op gevestigd, dat dit slechts
beteekent, dat het den handel verboden
is, na 14 April deze bonnen nog in ont
vangst te nemen. In ieder geval zullen op
de bonnen, welke op of vóór 14 AprÖ
1942 bij den handelaar zijn ingeleverd,
vaste brandstoffen worden geleverd.
De bovenomschreven garantie, dat in
ieder geval op de vóór 15 April ingele
verde bonnen zal worden geleverd, is
echter niet van toepassing ten aanzien
van de aflevering van turf op bon „08
H.K." van de kaart K (haarden en ka
chels). Aflevering van turf op genoem
den bon is met ingang van 15 April a,s.
verboden.
NIEUWE BON VOOR BOTER OF VET.
De Secretaris-Generaal van het Depar
tement van Landbouw en Visscherij
maakt bekend, dat gedurende het t|jd-
van van 17 tot en met 25 Maart elke met
„13" genummerde bon van de boterkaart
zoowel als van de vetkaart recht zal ge
ven op het koopen van 125 gram boter
zonder reductie of margarine, of 100 gr.
vet. Ook voor deze periode wordt dus
geen onderscheid gemaakt tusscben de
bonnen van de boterkaart en die van de
vetkaart. Men zal er evenwel rekening
mee moeten houden, dat het niet steeds
mogelijk zal zijn juist datgene van zijn
leverancier te betrekken, hetgeen men
wenscht, maar men genoegen za.1 moeten
nemen met wat de leverancier in voor
raad heeft.
Voorts kunnen zjj, die bon „13" van de
boterkaart vóór 28 Februari bij hun sla
ger hebben ingeleverd, gedurende het
tijdvak van 17 tot en met 25 Maart per
bon 100 gram gesmolten rundvet betrek
ken.
aan, dat het totaal waterverbruik af
watertoren bedroeg 829.979 m3,
(779.188). Hiervan werd engros geleverd
aan Vlissingen 91.588 m3 (26.709)
Domburg 63.283 m3 (56.591), aan de
N.V. „W.M.Z." ten behoeve van Vrou
wepolder 34.19 m3 (3486) en van Ga-
pinge en Veere 19.657 m3 (17888). Het
waterverbruik voor het Middelburgsehe
distributiegebied bedroeg derhalve
652.032 m3 (674.714). Het bedrijf aan
de Oranjezon functioneerde zonder sto
ringen. Tijdens de strenge vorstperiode
werd wederom op de bronnen gepompt.
Het groote voordeel van1 het aanwezig
en intact zijn van deze bronnen is in de
laatste jaren wel zeer tot uiting geko
men.
Elecfricitteitsbedrijf. Van de N.V. PZEM
werd 2.091.150 kWh gekocht tegen
2.173.400 kWh in 1940. De voor verre
kening in aanmerking komende maxi
male belasting bedroeg 613.5 kWh.
Vee- en Vleeschkeuringsdienst. Als
gevolg van de vleeschrantsoeneering en
daarmede verband houdende maatrege
len liep het aantal slachtingen aanzien
lijk terug.
In 1941 werden geslacht 1652 (1622)
runderen; 235 (991) kalveren; 1189
(3055) varkens, 38 (921) schapen en 10
(81) diversen, totaal 3104 (6670) die
ren. De invoer van elders geslachte die-
MAANDAG 16 MAART 1942.
Het licht is voor den rechtvaardige
gezaaid, en de vrool|jkheid voor de op
rechten van hart.
Ps. 97 11.
Zon
op onder
7.54 19.45
Maan
op onder
7.46 19.18
17 Maart Nieuwe maan.
25 Maart Eerste kwartier.
Nog enkele dagen en de kalender zegt
ons, dat de lente begint. Wordt er elk
jaar verlangend uitgezien naar het lente
zonnetje, dit keer snakken we allen naar
het moment, dat de winter werkelijk af
scheid van ons zal nemen. Wat zal het
heerlijk zijn, als we ons weer in een
milde temperatuur mogen verheugen en
het gelaat des aardrijks weer vernieuwd'
wordt.
Maar onmiddellijk komt daarbij ook
een beklemmende gedachte. Voorjaar,
dat zal ook beteekenen een heviger los
branding van den oorlog. Dan zullen de
winterkwartieren worden verlaten en zal
de strijd wederom op volle kracht wor
den gevoerd. Straks vallen dus weer
meer dooden en gewonden. Nieuwe gol
ven van leed, droefheid en ellende komen
dan opzetten.
Als vanzelf denken wij aan het
Duitsch-Russische front. In Juni 1941
brak het conflict tusschen Duitschland
en Sowjet-Rusland uit. Zwaar waren de
slagen aan de Bolsjewisten toegebracht,
maar de felle Russische winter was oor
zaak, 'dat de einduitslag, de definitieve
vernietiging nog geen feit werd.
Ter gelegenheid van de herdenking
van den dag, waarop het nationaal-socia-
listische partij-programma vastgelegd
werd, heeft Hitier enkele weken geleden
een schriftelijke boodschap gericht aan
zijn mede-strijders. Hij verontschuldigde
zich hierin voor zijn afwezigheid. Hij
deelde mede, dat hij, nu de ergste koude
in het land voorbij is en de sneeuw in
het Zuiden begint te smelten, in zijn
hoofdkwartier moet blijven, waar de laat
ste voorbereidingen voor de definitieve
afrekening worden getroffen.
De Duitsche legerleiding is dus bezig
een groot voorjaarsoffensief voor te be
reiden. Zij is niet gewoon haar plannen
vooraf aan te kondigen, maar deze sobere
mededeeling zegt genoeg. Natuurlijk kun
nen zich ook nu weer verrassingen voor
doen, zoowel in het Oosten als in het
Westen en in Afrika. Op de verschillen
de fronten maakt men zich. gereed voor
den strijd, die zeer waarschijnlijk een
ongekend hevig karakter zal dragen.
Onwillekeurig rijst onze bede omhoog,
dat God de menschhe.id genadig zij en
dat aan dezen wereldoorlog spoedig een
eind moge komen, opdat met den zoo
noodigèn vredesarbeid weldra een begin
kan worden gemaakt.
Zwaar zal die arbeid zijn. Wij zullen
hard moeten werken om weer als Neder
landsche volk een plaats in het wereld
bestel te kunnen innemen. Met woor
den komen we er niet. Treuren over
wat er gebeurd is, zal er ons ook niet
brengen. Aanpakken, de handen uit de
mouwen, dèt zal het parool moeten zijn.
„Groot zijn in alles, waarin een klein
volk groot kan zijn."
Harde slagen treffen ons. Dezer .dagen
verkeeren weer velen in onzekerheid
over het lot van familieleden en vrienden
in Indië.
Het gebeurde mag ons echter niet neer
slaan. In de historie is meermalen geble
ken, dat 'n verloren strijd voor een volk
niet 't ergste is, wat het kan overkomen,
maar onder Gods zegen een begin kan
zijn van een periode van taaien weer
stand, van intensief werken en uiteinde
lijk van bloei.
ren liep terug van 78.420 kg in 1940 tot
1500 kg in 1941. Tengevolge van een en
ander was de opbrengst aan keurloonen
slechts f 10.197 tegenover f 17.467.77 in
1940. De exploitatie van den dienst 1941
zal een nadeelig saldo opleverene hetwelk
evenwel waarschijnlijk geheel of gedeel
telijk door het gereserveerde batig saldo
van den dienst 1940 zal worden opgevan
gen. Verheugend is het dat in het laatst
van het jaar de z.g. Rayonmarkt voor
vee naar Middelburg is overgebracht.
Politie. Verstoringen van de openbare
orde en ernstige rustverstoringen zijn
niet voorgekomen. Belangrijke inbraken
vondert niet plaats. Het aantal proces-
senverbaal wegens openbare dronken
schap verminderde van 56 in 1940 tot 23
in 1941.
Er werden 134 (122) rijwielen als ver
mist aangegeven.
Het aantal proeessenverbaal wegens
misdrijven bedroeg 192 (123) en wegens
