Christelijk Dagblad voor Zeeland
DAGKALENDER
Wanneer verduisteren?
Uit de Provincie
1
VRIJDAG 13 MAART 1942
56c JAARGANG - No, 137
Aantal plaatsen op de Bolsjewisten veroverd -
17 koopvaarders In Amerikaansche wateren
getorpedeerd - Drie Engelsche kruisers ge
troffen - Rede van Japanschen premier.
Nadere bijzonderheden over de
capitulatie op Java*
Binnenland
BONNEN VOOR
VOEDINGSMIDDELEN*
Bureaux Lange Vorstsfraal 70, Goes
Posfrekening 44455 - Tefefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Frrma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gislslraal 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 eent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bl| contract belangrijke korting
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duit-
sche weermacht maakt bekend:
Ook gisteren bleven de in ver
schillende sectoren van het Oos
telijke front herhaalde aanval
len van den vijand zonder succes.
By eigen aanvallen en acties van
stoottroepen zy'n verscheidene
plaatsen veroverd. De vijand leed
zware verliezen. Op 10 Maart ver
sloeg het 17e regiment infanterie
door een aanval numeriek vele
malen sterkere vijandelijke strijd
krachten, die gereed stonden. De
luchtmacht ondersteunde met suc
ces de gevechten te land, deed on
ophoudelijke aanvallen op de ra
vitailleering van de bolsjewisten
en bombardeerde de havenwerken
van Sebastopol en Kertsj.
InNoord-Afrika succesvol
le gevechten met Britsche verken
ningstroepen in het gebied ten oos
ten van M e c h i n
In het Oostelijke deel van de
Middellandsche Zee leed
een Britsche vlootformatie zware
verliezen. Italiaansche torpedo
vliegtuigen plaatsten treffers op
drie Britsche kruisers, Duitsche
gevechtsvliegtuigen op één. Een
andere kruiser werd door twee
torpedotreffers van een Duitsche
duikboot zwaar beschadigd.
Zooals ook in een extra bericht
is medegedeeld, hebben de ope
raties van Duitsche duikbooten in
de wateren van Noord- en
Midden-Amerika opnieuw
tot groote successen geleid.
Zeventien vjjande-
lijke koopvaard ij schepen
met een gezamenlijken
inhoud van 109.000ton,
alsmede een groot bewa
king sva artuig en een
duikbootjager zijn tot
zinken gebracht.
Een duikboot is doorgedrongen
tot in de binnenhaven van Port
Castries op heit Britsche eiland
Santa Lucia. Deze heeft twee
groote, aan de kade liggende,
schepen tot zinken gebracht. Een
derde schip is voor het eiland tot
zinken gebracht.
In het Kanaal hebben
motortorpedobooten een krachtig
beschermd vijandelijk konvooi aan
gevallen en twee schepen met een
totalen inhoud van 5000 ton tot
zinken gebracht. Voor de Schot-
sche Oostkust beschadigden
gevechtsvliegtuigen een koopvaar
dijschip van middelbare grootte
door bommen.
ITALIAANSCH
WEERMACHTSBERICHT.
Het 649ste communiqué van het Ita-
laansche hoofdkwartier luidt:
In Noord-Afrika succesvolle ge
vechten met Britsche verltenningsafdee-
lingen ten Oosten van M e k i 1 i. Vijan
delijke tanks werden door artillerievuur
deels tot den terugtocht gedwongen en
deels vernietigd. Levendige bedrijvig
heid der luchtmacht van de spilmogend-
heden boven Cyrenaica en Malta,
waar zes vliegtuigen bij luchtgevechten
werden neergeschoten en zes op den
grond staande toestellen in brand ge
raakten. Belangrijke doelen werden her
haaldelijk getroffen. Een onzer duikboo
ten is met op haar basis teruggekeerd.
Een bijtijds ontdekt en voortdurend
door verkenningsvliegtuigen in het oog
gehouden sterk Engelsch vlooteskader
is gistermiddag in het Oosten der Mid
dellandsche Zee door onze torpedovlieg
tuigen in opeenvolgende golven aange
vallen. De aanval werd met succes be
kroond. Drie kruisers wer
den ernstig getroffen,
een daarvan is waar-
s c h ij n 1 ij k gezonken. Later
herhaalden Duitsche vliegtuigen en
duikbooten den aanval en troffen met
zekerheid twee andere vijandelijke
schepen.
De Amerikaansche scheeps-
verliezen.
(D.N.B.) Naar het opperbevel van de
Duitsche weermacht meedêëlt bedragen
sinds het eerste optreden van Duitsche
duikbooten aan de kust van de Ver. Sta
ten, de aldaar geleden verliezen aan
tankbooten, 50 eenheden, met een geza-
menlijken inhoud van 385.000 brt.
Sinds het eerste succesbericht van 24
Januari 1942 zijn door Duitsche duik
booten in Amerikaansche wateren 115
vijandelijke koopvaarders met een in
houd van 772.000 brt. tot zinken ge
bracht. Daar komen bij 50.700 brt. als
resultaat van het optreden van Italiaan
sche duikbooten.
Onder den indruk van de nieuwe ver
liezen heeft de Amerikaansche marine
bevelhebber, admiraal King, gelast, dat
de nadrukkelijke publicaties van scheeps-
verliezen achterwege moet blijven.
Cripps zal een maand in Britsch-
Indië blijven.
LONDEN. (Radio Mundial). Naar
hier bekend wordt, zal Sir Stafford
Cripps zeer spoedig zijn reis naar
Britsch-Indië aanvaarden. Hij zal onge
veer een maand in Britsch-Indië blijven.
De eerste uit de Vereenigde Staten
binnengekomen berichten toonen, dat de
missie van Cripps met instemming is
begroet.
Hoewel er geen bijzonderheden zijn
medegedeeld over de Britsche voorstel
len, vermoedt men in Londen toch, dat
zij „van ver-gaanden aard" zullen zijn.
De „Evening News" schrijft, dat zoo
wel Sir Stafford Cripps als -de Britsch-
Indiërs zelf een wedstrijd met den tijd
zullen moeten houden. De Japanners
zullen niet op conferenties wachten.
Japansche transportvloot waar
genomen.
Volgens een 'door Dagens Nyheter ge
publiceerd bericht van United Press uit
Melbourne zou in de wateren van Nieuw
Guinea een in de richting van Port Mo
resby varende Japansche transportvloot
zijn waargenomen.
Officieelei instanties te Canberra heb
ben tot dusverre geweigerd de berichten j
over de nieuwe Japansche transport
vloot tegen te spreken of te bevestigen.
Het Japansche hoofdkwartier beves
tigt, dat op 8 dezer Japansche troepen
bij Salamaua en Lae op Britsch Nieuw-
Guinea aan land zijn gegaan.
Rede van Japanschen premier.
De Japansche premier, Tojo, heeft
in den rijksdag een rede gehouden,
waarin hij er op wees, dat het lot van
geheel Ned-Indië is bezegeld bij de
algeheele onderwerping van Java op 9
dezer.
Als gevolg van den val van Ned.-Indië
en Rangoon, aldus vervolgde Tojo, staan
thans Australië en Voor-Indië recht
streeks tegenover de macht der keizer
lijke strijdkrachten. De Australiërs moes
ten toch inzien, dat het volkomen on
mogelijk zal zjjn zich te verdedigen te-
gen de macht der Japansche stryd-
krachten.
Mocht Australië zijn huidige stand
punt niet corrigeeren, dan zal het on
vermijdelijk het lot van Ned.-Indië dee-
len. Spr. hoopt, dat Australië rekening
zal houden met den bestaanden toe
stand.
Met betrekking tot het Voor-Indische
volk koestert Japan natuurlijk in het
minst niet de gedachte dit eenigermate
tegemoet te treden.
„Birma voor de Birmeezen" is een
leus, die reeds bezig is verwezenlijkt te
worden.
Het is verheugend, aldus spr., dat
onze bondgenooten in Europa, vooral
Duitschland en Italië, onophoudelijk
groote overwinningen behalen, die even
wijdig loopen aan onze militaire opera-
ties.
Het is ons plan onze samenwerking
met hen nog meer te versterken en
daardoor in samenwerking met deze lan
den het doel van dézen oorlog te be
reiken.
Tojo deelde mede, dat de Japansche
troepen sedert het uitbreken van den
oorlog tot _den lOden Maart meer dan
210.000 gevangenen hebben gemaakt.
Bovendien heeft de Japansche weer
macht 1600 vliegtuigen vernield en 2100
stukken geschut, 190.000 geweren, ma
chinegeweren en revolvers en 28.000
pantserwagens, vrachtauto's en spoor
wegwagons buitgemaakt.
Deze getallen zullen nog „aanzienlijk
stijgen", wanneer de buit na de bezetting
van Rangoon bekend wordt.
De verschillende industrieele installa
ties en andere vitale inrichtingen in N e -
derlandsch-Indië hebben naar
verhouding weinig schade geleden en de
Nederlandsche autoriteiten hebben zich
verplicht onvoorwaardelijk met de Ja
panners samen te werken by het werk
van den opbouw.
Korte berichten.
(Radio Mundial). Uit Gibraltar
wordt gemeld, dat daar een sterke con
centratie van Engelsche vlootstrydkrach-
ten plaats vindt en dat in de straat van
Gibraltar een druk verkeer heerscht.
(D. N. B.). De commandant van
Colombo heeft, naar de Britsche berich
tendienst meldt, bepaald, dat de hoofd
stad van Ceylon, Colombo, geëvacueerd
moet worden.
De Daily Telegraph bericht, aldus
S. P. T., dat de stad Bombay volgepropt
is met vluchtelingen uit alle landen.
(Domei). De correspondent van de
„Asahi Sjimboen" te Bandoeng meldt
aangaande de wapenstilstandsconferen
tie van den 9den Maart:
Toen generaal Ter Poorten 't vertrek
binnentrad, zeide hij slechts: „Ik ben ge
komen om het Nederlandsch-Indische le
ger onvoorwaardeiyk over te geven".
De Japansche commandant antwoord
de: „Wy vertrouwen op uw oprechtheid
en wy zyn voldaan, dat gy besloten hebt
tot onvoorwaardeiyke overgave". I
Vervolgens begon de conferentie. Al
lereerst stond de Japansche bevelhebber
generaal Ter Poorten en den hem verge
zellenden officieren toe de sabel te blij
ven dragen. Ter Poorten glimlachte
flauwtjes tot dank. Daarna overhandigde
hy de lijst van bewapening op Java, die
hy met vermoeide stem toelichtte.
De Japansche commandant boog eich
er over en keek verwonderd op:
„Het aantal van Uw stukken geschut
is zeer gering. Hoe kwam U er toe onder
die omstandigheden te stryden?" Ter
Poorten glimlachte pijniyk en zei: „Dat
klopt. Dat klopt zekeri'
NIEUWE SOCIALE VOORZIENINGEN
BIJ HET PXT.-BEDRIJF.
De directeur-generaal der P,T,T, heeft,
zooals werd gemeld, aan den heer J. de
Kloet de opdracht verleend om dit op te
bouwen in nationaal-socialistischen zin.
Een redacteur van het A. N. P. heeft
den heer De Kloet gevraagd, op welke
wy'ze deze zich voorstelt het beoogde
doel te henaderen.
De heer De Kloet antwoordde, dat in
de eerste plaats sociale voorzieningen
en maatregelen zullen worden voorbereid
In de eerste plaats zal worden gezien,
wat kan worden gedaan voor de meest
misdeelde personeelsgroepen; dat zijn in
zonderheid de lagere beambten, de ar
beidscontractanten en het verdere losse
personeel.
Men mpet de sociale maatregelen, wel
ke moeten worden getroffen splitsen in
twee groepen. De eene groep omvat die
maatregelen, welke in groot, landeiyk
verband tot stand moeten komen en op
welker uitvoering dient te worden ge
wacht, totdat zy mogelgk is. Onder de
tweede groep valt alles wat alleen de
P. T. T. betreft en waaraan dus de in
voering in dit kleinere doch altyd nog
zeer belangrijke verband tot stand
kan worden gebracht. Eenige dezer klei
nere maatregelen verkeeren reeds in een
staat van voorbereiding.
Het is spr. bekend, dat op sommige
plaatsen 't nationaal-socialistisch gezin
de përsoneel minder aangenaam beje
gend wordt en derhalve zal spr. zich bezig
houden met het scheppen van een betere
onderlinge verhouding in de hier bedoel
de omgevingen. Voorts is het opgevallen,
dat In de laatste jaren by de aanstelling
van P.T.T.-personeel stelselmatig diege
nen werden geweerd, die nationaal-socia
listisch gezind waren.
Verscheidene postautoriteiten hebben
aan de handhaving van dien toestand
medegewerkt en hierin zal nu een radi
cale verandering moeten worden ge
bracht.
Het dragen van het N.S.B.-insigne op
de ambtskleeding is, zooals men weet,
toegestaan, evenals het gekleed gaan in
de uniform eener N.S.B.-organisatie
voor zoover dit een enkelen keer noodig
is; dit laatste natuuriyk met uitzonde
ring van b.v. bestellers der P. T. T. in
de uitoefening van hun dienst. Toege
staan is verder het collecteeren voor de
Winterhulp op de kantoren der P. T. T.,
indien dit zonder storing van den dienst
kan geschieden.
Reeds werd tweemaal in de kantoren
gecollecteerd. Het is wel jammer hierbij
te moeten vaststellen, dat de uitkomsten
teleurstellend waren. Dubbel teleurstel
lend daarby is, dat vooral de hoogere en
middelbare ambenaren zoo weinig gul
met hun giften waren, de meèsten hiel
den zich nog afzydig.
Naar vanzelf spreekt zullen geleidelijk
allerlei veranderingen in nationaal-socia-
]istischen zin Worden doorgevoerd op
•soneelsgebied (aanneming van per-
15 Maart tot en met 21 Maart'1942.
13 A brood 4 rants, brood of gebak.
13 B broodrants, brood of gebak.
13 A vleesch 1 rants, vleesch of vl.w.
13 B vleesch Vi rants, vleesch of vl.w.
13 A aardapp. 1% kg. aardappelen.
13 B aardapp. y2 kg. aardappelen.
22 Febr. tot en met 21 Maart 1942.
213 algem. 1 kg. suiker.
10 C, 10 D
reserve 50 gram cacao.
214 algem. 250 gram koffiesurrogaat.
215 algem. 500 gram jam.
221 t/m 224
algem. 1 rants, bloem, brood of
gebak.
11 D, 12 D
reserve 250 gram rijst.
225 algem. 250 gr. peulvruchten.
226 algem. 250 gram gort.
227 algem. 100 gram vermicelli of
paaizena.
216 t/m 220
algem. 100 gram kaas.
10 A t/m 13 A
melk I 3,% liter melk.
10 B t/m 13 B
melk I 1% Uter melk.
28 Febr. tot en met 16 Maart 1942.
11 boter y2 rants, boter, margarine
of vet.
11 vety2 rants boter, margarine
of vet.
12 boterrants, marg. of vet.
12 vety2 rants, marg. of vet.
De volgende bonnen zijn binnenkort
niet meer geldig:
Na Zaterdag 14 Maart: 12 brood,
vleesch, aardappelen, 08 en 09 boter en
vet.
Na Maandag 16 Maart: 11 en 12 boter
en vet.
De geldigheidsduur van de volgende
bonnen is verlengd:
Tot en met Zaterdag 21 Maart: 204 t/m
208 algem. (kaas); 06 t/m 09 melk; 211
algem. (zeep); G zeep; G toiletzeep.
De bonnen ter verkrijging van levens
middelen, waarvan de geldigheidsduur
op Zondag begint, mogen op de daaraan
voorafgaande Zaterdag worden gebruikt,
met uitzondering van den bon voor
vleesch en vleeschwaren.
-soneel, bevordering, onderlinge verhou
dingen, hulp by ziekte en ongevallen, by
gezinsvermeerdering, arbeidsovereen
komsten enz.).
Het is niet uitgesloten, dat ook voor
drachten en cursussen zullen worden ge
houden, waarop de vragen van den nieu
wen tijd worden behandeld.
Het organiseeren van bedrijfsiniddagen
en kameraadschapsavonden zal ter hand
worden genomen, evenals een krachtiger
bevordering van de sport en lichamebjke
oefening onder het personeel.
Ten slotte zal werk worden gemaakt
van het organiseeren van kunstavonden.
Oekraine krijgt paarden uit Nederland.
(D.N.B.)Het aantal paarden in de
Oekraïne is door den oorlog aanzienlek
verminderd. Het Duitsche Rykscommis-
sariaat voor de Oekraïne heeft in ver
band daarmede in Duitschland en in N e-
d e r 1 a n d hengsten aangekocht, die
reeds in het voorjaar als dekhengsten
zullen worden gebruikt. Tot dusver wer
den reeds 364 hengsten voor de Oekraïne
aangekocht.
De geïnterneerden In Indië.
Volk en Vaderland van deze week
drukt een ïyst van byna 500 namen af
van mannen, leden van de N.S.B., die
op 10 Mei 1940 in Nederl.-Indië ge
vangen zyn genomen en in concentratie
kampen opgesloten.
Naar het blad meent te weten, zyn
zy sedert het begin van de vyandebjk-
heden in den Stillen Oceaan, met vele
andere honderden, naar Britsch-Indië
overgebracht.
Het verwijderen van kruisjes.
De waarn. commandant der W. A.,
ppperheerbanleider van 't Hoff, deelt
in „Het Nationale Dagblad" mede:
„Aangezien wellicht uit de redevoe
ring van kam. Voorhoeve, welke hij op
10 dezer te Utrecht heeft gehouden, de
gevolgtrekking zou kunnen wonden
gemaakt, dat het verwijderen of doen
verwijderen van kruisjes op .de klee
ding van mannen zou zijn toegestaan,
deel ik allen W.A.-mannen mede, dat
zulks ten eenen male verboden is."
Oudste inwoonster van Leeuwarden
overleden.
In het rusthuis van de Ned. Herv.
gemeente te Leeuwarden is Woensdag
overleden de weduwe Niesje Smeden-
Baas, die op 15 Augustus van het vo
rige jaar den leeftyd van honderd jaar
had bereikt.
VRIJDAG 13 MAART 1942.
De hemelen verkondigen Zyn gerech
tigheid, en alle volken zien Zy'n eer.
Ps. 97 6.
Zon
op onder
8.01 19.39
Maan
op onder
6.09 15.43
17 Maart Nieuwe maan.
25 Maart Eerste kwartier.
ZATERDAG 14 MAART 1942.
rs Morgens tot 7.59 uur.
's Avonds van 19.41 uur.
25 JAAR R.K. ZIEKENVERPLEGING
TE GOES.
Op 19 dezer zal het 25 jaar geleden
zyn, dat te Goes een aanvang werd
gemaakt met den arbeid der R.K. Zie
kenverpleging. Waarschyniyk zal dit ju
bileum in een byeenkomst, in den loop
van April te houden, worden herdacht.
Waar dit werk voor de Bevelanden van
zooveel beteekenis is en zoowel in als
buiten den R.K. kring zoozeer wordt
gewaardeerd, willen wy hier een en ander
uit de afgeloopen 25 jaar in herinnering
brengen.
In het voorjaar van 1916 wees de
heer W. Bitter in het R.K. Kerkbestuur
op de wenscheiykheid, dat er te Goes
een R.K. wijkverpleging kwam. Contact
werd gezocht met het R.K. Armbestuur,
maar dit meende, gezien het financiëele
risico, hiervan te moeten afzien. Toen
besloot het Kerkbestuur de zaak' ter
hand te nemen. Vooral de heeren W.
Bitter en Jos Witkam hebben hieraan
met groote toewyding en doorzettings
kracht gearbeid.
Dank zy het renteloos crediet, dat
een Goesche banker verleende, kon het
pand, in de Lange Vorststraat, waar
thans de nieuwste zaak van de heeren
Merison is gevestigd, worden gekocht.
De orde Caboluk Borromeüs („Onder
de Bogen") te Maastricht bleek bereid
enkele zusters voor de wijkverpleging
te zenden, mits in de naaste toekomst
gezorgd zou worden voor een Zieken
huis.
Dank zg de propaganda van pater
Hendrichs, gaven velen, ook anders
denkenden, zich als" donateur op.
Op 19 Maart 1917, dus ook in oor-
logstyd, werden de vier zusters, die zich
aan de wijkverpleging zouden wyden, op
eenvoudige en hartelijke wijze in het
huis in de Lange Vqrststraat ontvan
gen door den Deken, den HoogEerw.
Heer J. M., J. Baade en door het Be
stuur.
Moeder Albertina bedankte mede
namens de zusters voor de luisterryke
ontvangst en voor de hartelgke woorden.
Het bleek al spoedig, dat het werk
te veel werd voor vier zusters. In Mei
kwam een vyfde en ïater een zesde
zuster en nog steeds breidde het werk
zich uit, ook buiten Goes.
AI spoedig werd getracht te komen
tot stichting van een ziekenhuis, maar
door verschillende omstandigheden ging
dit niet zoo gemakkeiyk. Wel was het
terrein aan den Kloetingschen weg ge
kocht. Omdat de behoefte aan 'n zieken
huis steeds grooter werd, kwam er in
1922 een kliniek by op de Groote Markt
en werd op 4 Aug. 1924 het pand in
de Lombardstraat (thans de zaak van
de fa Polderman) betrokken. Op 18
Aug. kwam de eerste patiënte. Hier
konden 12 zieken worden verpleegd,
maar soms lagen er wel 16, plus eenige
kinderen. Het was er soms tjokvol, een
bewys, hoe noodig een ziekenhuis was.
Intusschen bereidde men den bouw
van een nieuw ziekenhuis aan den Kloe
tingschen weg voor. Op den eersten Vrg-
dag van October 1926 had de eerste
steenlegging daarvoor plaats door den
ZeerEerw. heer Pastoor Dolle. Het zie
kenhuis kon op 21 December 1927 inge-
bruik worden genomen, een groot en
ruim gebouw, schitterend gelegen, dat
aan alle gekoesterde wenschen voldeed,
Het bestuur bestond toen uit de heeren
Deken Dolle (voorzitter), Jos. Witkam
(secretaris-penningmeester), Dr J. W.
Jenny Weyerman (medisch adviseur),
Th. van Veen, J. Koenen en Joh. Bos,
terwijl architecten waren de heeren J. H.
van Groenendael en L. W. Dekker.
Reeds vele patiënten zyn hier liefde-
ryk verpleegd. Het aantal zusters is in
middels tot 24 vermeerderd. De eerste
drie jaar had Moeder Albertina de lei
ding, daarna Moeder Boneficia geduren
de drie jaar, vervolgens Moeder Alber
tina weer drie jaar, dan Moeder Imeldi-
na, hierna Moeder Francinetta en ten
