I
I
Christelijk Dagblad voor Zeeland
1
Laag geboortecijfer.
DAGKALENPER
1
lpenkele moderne
J.K.G., „Erres" en
inzinkbare Trap-
faffAdres: VAN
35, Middelburg.
WOENSDAG 11 MAART 1942
56e JAARGANG - No. 135
Weer succeslooze Sowjet-aanvallen - Malta
weer gebombardeerd - Nieuwe Hongaarsche
regeering.
Na de capitulatie van
Ned.-Indië.
Aanmelding van werkloozen.
Radio-rede van Ir Mussert over Ned.-Indië.
11'.
KOOP:
ERWTENSTROO,
JNEN EN EEN
KUSSEN.
38 Biggekerke.
KOOP:
GEITEN
|E, B 113, Oude
Haven «over de
I KOOP:
TIER,
beste afstamming,
LANGEBEEKE,
Inge.
KOOP:
NTERJAS,
14 jaar.
Jmdscheweg 1, Mid-
GEVRAAGD:
TER-MELKBUS.
Bijkantoor „De
[Giststraat 34, Mid-
|agd:
IDE KNECHT.
Ibeschikbaar.
3NHUIJSE, „Zuid-
Nieuwdorp.
5 EZ EL zoekt ken-
meisje uit den
rot. Godsd., 30 of
jren worden beant-
louding verzekerd.
1, Boekh. D'HUY,
iMei
T MEISJE
Icht, die zelfst. kan
|boven de 25 jaar.
)GE, A 52, Oude-
KOOP:
'.ISCHE HERDER
stamboom.
|eek Souburg.
INSCHRIJVING:
vIPPEN HOKKEN,
|4, 4X5, 5X4, 4X5.
jiicagaas en IJzeren
in te leveren vóór
jen vanaf' heden,
iburg.
KOOP:
kCHTIGE FOK-
IAPEN.
SR, Schapenhand.,
M'burg. Tel. 502.
huur gevraagd:
)E BAKKERIJ,
no. 2090 van „De
:euwsche Courant",
$N en sporen uw
met het moffelen,
10.—
IAC. WESTRATE,
ERKSTER
|or den Maandag-
it 3 Goes-
|aagd
DAGMEISJE.
sskinderenstraat I7i
Üjk met 1 April
HUISHOUDSTER
H. BARËNTSEN,
iddelburgsehestraar
Le Cointre
iGoes.
Bureaux Lange Vorsfstraaf 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
Als wfl een voorbeeld willen noemen
van een land met een laag geboortecijfer
en als wy willen wijzen op de hoogst
ernstige gevolgen daarvan, dan wordt in
den regel Frankrijk genoemd. En inder
daad, dit voorbeeld is duidelijk.
Minder bekend is wellicht dat Zwe
den op dit punt Frankrijk in de laatste
tien jaar al verre achter zich heeft ge
laten. Het laagtepunt waB het jaar 1934.
Toen daalde het geboortecijfer tot 13.68
per 1000 inwoners. Nu zijn er minstens
19 geboorten per 1000 inwoners noodig
om de bevolking van een land zelfs maar
op peil te houden. Na 1934 steeg het ge
boortecijfer in Zweden wel eenigszins en
wel tot 14.65 in 1938 en 15.02 in 1940.
Maar men mag zich van de waarde van
deze stijging geen overdreven voorstel-
v lingen maken. Want voor een groot deel
berust zij op een stijging van het aantal
huwelijken. Bij de bestaande Zweedsche
huwelijken is van een neiging tof ster
ker gezinsuitbreiding nog niets te be
speuren. Zoo heeft eenigen tijd geleden
het orgaan van den bond van Zweedsch
fabriekspersoneel nog geconstateerd, dat
van de 100 huwelijken in deze laag der
maatschappij 41 geheel kinderloos ble
ven, dat uit 34 huwelijken één kind, uit
8 huwelijken meer dan twee kinderen en
slechts uit één van de honderd meer dan
vier kinderen werden geboren.
Een groot gevaar -is hier, evenals in
Frankrijk, de ontvolking van het platte
land. Men weet, dat geheele streken van
het platteland in Frankrijk vrijwel ont
volkt zijn, zoodat de bewerking van den
bodem er onder leed. In Zweden zien we
ook dien trek naar de steden. Stockholm
bijv. bleek bij de jaarwisseling weer
10.000 inwoners meer te hebben. -Daar
tegenover staat, dat een provinciaal blad,
dat 'n studie heeft gemaakt van den loop
der bevolking in ca. 100 pattellandsge-
meenten, als zijn bevinding meedeelde, dat
2/3 van deze gemeenten lagere geboorte-
dan sterftecijfers hadden. De stijging
in de groote gemeenten berust dan ook
minder op een geboorteoverschot dan op
den trek naar de steden. Daarbij komt,
dat degenen die naar de steden trekken,
in den regel menschen in de kracht van
hun leven zijn en vooral vrouwen. Dit
leidde tot een vrouwenoverschot in de
steden en een vrouwentekort op het
land, met als gevolg een dalipg van het
geboortecijfer, daar eenerzijds door te
kort aan mannen, anderzijds door tekort
aan vrouwen de huwelijksmogelijkheden
beperkt zijn.
Een donker hoofdstuk in üe Zweed
sche bevolkingspolitiek vormt nog de
abortus. Volgens deskundige schattin
gen bedraagt het aantal gevallen van
abortus in Zweden jaarlijks 20 tot
30.000, zelfs werd onlangs een nog hoo-
ger cijfer, n.l. 40.000 genoemd.
Het heeft ook in Zweden niet aan po
gingen ontbroken, om paal en perk te
stellen aan dezen ongewenschten toe
stand. Commissies werden ingesteld, die
rapporten uitbrachten. Als eenige oplos
sing werd in 1939 de immigratie aanbe
volen, opdat het land op den duur niet
ontvolkt zou worden.
Een goed half jaar geleden werd de
„Rijksbond tot verdediging van het
Zweedsche gezin" gesticht, die thans
reeds 20.000 leden telt. Opmerkelijk is,
dat in den laatsten tijd ondanks den po-
litieken en economischen druk, het ge
boortecijfer is gestegen, een verschijnsel
overigens, dat bij het Finsche buurland
eveneens valt waar te nemen. Toch is
daarmede het gevaar voor het voort
bestaan van het Zweedsche volk nog
geenszins opgeheven.
Kleedirtg-irtrtiilcampagne.
In Januari j.l. werd medegedeeld, dat
het Rijksbureau voor de Distributie van
Textielproducten door den handel een
regeling voorbereidde, welke de moge
lijkheid beoogde tegen inlevering van in
goeden staat verkeerende, gedragen
kleedingstukken, nieuwe bovenkleeding
in een bepaalde hoogere prijsklasse aan
te schaffen, zonder dat daarvoor, zooals
anders wel wordt vereiseht, een speciale
vergunning benoodigd is.
Thans kan worden medegedeeld, dat
reeds sedert eenige dagen deze regeling
is ingegaan. Het is den belanghebben
den daardoor mogelijk geworden, van de
getroffen regeling te profiteeren, door
bij de voor deze inruilactie ingeschakel
de dames- en heerenkleedingmagazijnen
en kleermakerijen in goeden staat ver
keerende gedragen kleeding in te leve
ren. Voor het nieuwe kleedingstuk, dat
door deze inlevering bij dezelfde firma
zonder speciale vergunning kan worden
aangeschaft, is men dan 3lechts de pun-
tenwaarde verschuldigd, welke -men ver
krijgt door op de werkelijke punten-
waarde van het nieuw aan te schaffen
kleedingstuk 't aantal punten in minde
ring te brengen, dat aan 't ingeleverde
gedragen kleedingstuk is toegestaan.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
Aan het O o s t e 1 ij k front heeft
de vjjand ook gisteren zijn aan
vallen zonder succes voortgezet.
In den middensector braken for
maties van het leger en de Waf-
fen-S.S., ondanks taaien tegenstand
door diepe veldstellingen van den
vijand heen. De bolsjewisten ver
loren gisteren 52 vliegtuigen, ter
wijl slechts één eigen toestel wordt
vermist.
Bij een aanval van Duitsche
zeestrijdkrachten op de Noor
delijke IJ s z e e hebben torpe-
dobootjagers bij het Beren-
eiland een Sowjet-koopvaarder
in den grond geboord. Tijdens het
verdere verloop werden drie Brit-
sche torpedovliegtuigen omlaag
gehaald.
InNoord-Afrika wederzijd-
sche bedrijvigheid van verkenners.
Gevechtsvliegtuigen en jagers dre
ven Britsche troepenconcentraties
uiteen en vielen luchtbases van
den vijand in Oost-Qyrenai-
e a en ten Westen van A1 e x a n-
d r i aan. In de haven van
T o b r o e k werd een vrij groote
koopvaarder door bommen zwaar
beschadigd.
Op Malta hebben bommen
groote verwoestingen aangericht
in vliegveldinstallaties.
Duitsche duikbooten hebben aan
de Westkust van Afrika vier vij
andelijke koopvaarders van 27.000
t. in totaal in den grond geboord,
waaronder twee tankbooten.
Britsche bommenwerpers heb
ben in den afgeloopen nacht' en
kele plaatsen in W. - Duitsch-
1 a n. d aangevallen. De burger
bevolking leed verliezen aan doo-
den en gewonden. Een vijandelijk
vliegtuig werd neergeschoten.
ITALIAANSCH
WEEmVlACHTSBERICHT.
•Het 476ste weermachtsbericht van het
Italiaansche opperbevel luidt:
InCyrenaica wederrijdsche acti-
I viteit van verkenningsafdeelingen en van
de artillerie. Vliegtuigen bombardeerden
met succes de haven vaii Tobroeken
het vijandelijke achterland. Een koop
vaardijschip kreeg een voltreffer en vier
vliegtuigen werden op den grond ver
nield.
Vliegtuigen van de as herhaalden de
vernietigende aanvallen op Malta, als
gevolg waarvan een vliegtuig op den
grond in brand vloog, terwijl talrijke
voltreffers werdeii geplaatst op vlieg
veld- en haveninstallaties van het eiland.
Een Engelsch vliegtuig wierp lukraak
eenige bommen op Rhodes en Sa-
mos. Er wordt geen schade gemeld.
Voorts ondernam de vijand een lucht
aanval op de stad en de omstreken van
Athene, waardoor twee huizen in
stortten en twee Grieksche burgers den
dood vonden.
SOVJET-AANVALLEN
VERIJDELD-
(D. N. B.). Volgens een mededeeling
van het oppercommando der weermacht
hebben de bolsjewisten Maandag in den
middag aan het front van Sebasto-
p o 1 een aanval gedaan op de stelling
van een Duitsche divisie. Evenals in de
voorafgegane dagen ontmoetten de bols
jewisten ook dit keer geconcentreerd
vuur van de Duitsche artillerie en infan-
teriewapens, zoodat de aanval mislukte
en de tegenstander zich moest terugtrek
ken.
Ook* aan het front op het schiereiland
Kertsj leed de tegenstander op denzelf
den middag bloedige verliezen bij een
poging de Duitsche stellingen te naderen.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren bij aanvallen op vijandelijke
vliegvelden in den centralen sector acht
tien gereedstaande vliegtuigen vernield.-
Brandbommen veroorzaakten groote
branden in opslagplaatsen van benzine
en munitie-depots. Ook ravitailleerings-
wegen in het achterwaartsche gebied van
den vijand werden hevig bestookt.
In het Donetz-gebied werden hevige
luchtaanvallen ondernomen op gereed
staande bolsjewistische pantserwagens
en infanterie, waardoor de bewegingen
van den vijand gestagneerd werden.
Schade aan Renaultfabrieken
te Parijs,
De door het Engelsche bombardement
i in de Renaultfabrieken aangerichte
schade Is niet zoo groot, als men aan
vankelijk had aangenomen, zoo heeft een
deskundige op dit gebied aan een verte
genwoordiger van Radio Mundial ver
klaard. Deze industrieel gaf als zijn mee
ning te kennen, dat deze fabrieken reeds
weer binnen een week zullen werken.
Nieuwe Hongaartohe regeering
beëedigd»
(D. N. B.). De nieuwe Hongaarsche
regeering Kalay heeft gisteren den eed
afgelegd.
Naar in parlementaire kringen ver
luidt, zal de nieuwe regeering zich In den
loop van de volgende week aan het par
lement voorstellen.
Naar te Berlijn verluidt, beteekent de
benoeming van Kallay, den vroegeren
minister voor landbouw, tot opvolger
van den afgetreden Von Bardossy een
versterking van het conservatieve ele
ment in de Hongaarsche regeering.
Men verwacht een terugdringen van
de beweging der Pijlkruisers. De buicen-
landsche politiek van Hongarije zou geen
enkele wijziging ondergaan.
Groot Japansch offerisief op de
Philippljneni verwacht,
STOCKHOLM (D. N. B.). Naar de
zender Schenectady meldt, ziet men in
militaire kringen te Washington in de
benoeming 'van generaal Jamasjito tot
opperbevelhebber der Japansche strijd
krachten op de Philippijnen een bewijs,
dat de Japanners thans voornemens zijn
generaal Mac Arthur en zijn troepen te
verpletteren.
Derde1 Japansche landing op
Britsch Nieuw-Guinea.
(A. N. P.). Naar de Britsche nieuws
dienst uit Sydney meldt, hebben Japan
sche troepen hun derde landing op Br.
Nieuw-Guinea verricht.
Onder het opschrift: „Australië be
reidt zich voor", publiceert de „Times"
van 10 Maart een artikel, waarin o.a.
het volgende wordt gezegd: In Canberra
Sydney of Melbourne twijfelt niemand
er meer, aan, dat de Japansche landingen
op Nieuw Guinea de eerste phase vormen
van den slag om Australië.
Iedereen in Australië heeft het ge
voel, dat het nu ernst wordt met den
strijd.
Men is vastbesloten zich vooral op
eigen kracht te verlaten. In Australië is
men er van overtuigd, zoo besluit de
„Times", dat het land niet alleen nieuwe
bomaanvallen staan te wachten, doch dat
ook een landing van sterke strijdkrach
ten dreigt.
OVERGAVE ZONDER INCIDENTEN.
(D. N. B.). De capitulatie van de Ned.-
Indische, Australische, Britsche en Ame-
rikaansche troepen, ter sterkte van bijna
100.000 man, is zonder incidenten ver-
loopen. De Japansche troepen zijn intus-
schen uit het Zuidwesten Soerabaja bin
nengerukt.
Uit Soerabaja wordt gemeld, dat gis
termorgen het verzet der Ned.-Indische
troepen in Oost-Java, alsmede in het ge
bied ten Oosten van Tjilatjap geleidelijk
werd gestaakt en dat de Ned.-Indische
troepen zich in grooten getale overgaven,
overeenkomstig het bevel tot capitulatie,
door den gouvernèur-generaal gegeven.
Inmiddels begint de toestand te Soera
baja sinds de Japansche bezetting weer
snel een normaal aanzien te krijgen. De
binnentrekkende Japansche troepen za
gen, dat in de stad vele branden woed
den, die door de aftrekkende Ned.-Indi
sche troepen waren gesticht. De Japan
sche opmarsch naar Soerabaja werd ver
gemakkelijkt door Indonesische en Chi-
neesche bewoners, die meehielpen bij het
herstel van bruggen en wegen.
Naar berichten uit Batavia melden,
zijn bij het uitbreken van den oorlog de
meesten der in Ned.-Indië geïnterneerde
Japanners naar Australië vervoerd. Een
kleine groep slechts bleef in een kamp
bij Soekaboemi, ongeveer 90 km ten Zui
den van Batavia, geïnterneerd. Eenheden
van de Japansche weermacht hebben
zich derwaarts begeven, om deze geïn
terneerden te bevrijden. Het totaal aan
tal' der in Ned.-Indië geïnterneerde en
naar Australië vervoerde Japanners is
nog wel niet bekend, doch zou eenige dui-
1 zenden bedragen, daar de Japansche ko
lonie in Ned.-Indië betrekkelijk groot
was.
D?< van Mook's rteis.
Naar de Britsche berichtendienst uit
I Melbourne meldt aldus D. N. B. is
Dr van Mook, in gezelschap van hooge
Ned. Indische ambtenaren, onder wie de
opperbevelhebber der Ned. Indische
luchtstrijdkrachten, generaal J. H. van
Oifen, per vliegtuig uit Adelaide te M e 1-
bourne aangekomen.
Van Mook heeft, naar het D. N. B. uit
Stockholm bericht, volgens een mededee
ling van den Britschen berichtendienst,
verklaard het voornemen te hebben zijn
reis naar Washington voort te zetten.
Dr Van Mook over den
strijd op Java.
BERLIJN. (V.P.B.) Dr van Mook,
luit.-gouverneur van Ned.-Indië, hield
kort na zijn aankomst in Australië een
radiorede, waarin hij ondermeer zeide:
„Aan het vernielen en terugtrekken der
Nederlandsche troepen moest een einde
worden gemaakt. Wij bevinden ons thans
hier om den strijd voort te zetten, niet
om stil te zitten of het hoofd te laten
hangen. Het heeft geen doel te ontken
nen, dat ër in eenige plaatsen op Java
verbittering heerscht. De geallieerden
moeten begrijpen, dat er meer hulp van
hen verwacht werd, dan in werkelijkheid
is gekomen. De Amerikaansche oorlogs
schepen en de Australische troepen de
den hun best, maar zij waren te gering
in aantal en zij kwamen te laat."
In verband met het kortelings afge
kondigde uitvoeringsbesluit van de Sec
retarissen-Generaal van de Departemen
ten van Justitie en Sociale Zaken betref
fende den aanmeldingsplicht van werk
loozen, zij er aan herinnerd, dat mannen
en ongehuwde vrouwen van Nederland
sche nationaliteit, of zonder nationali
teit, in den leeftijd van ten minste 18
en ten hoogste 40 jaar, die hun woon
plaats of gewoon verblijf in Nederland
hebben en die niet of niet volledig in
staat zijn uit eigen middelen in hun
levensonderhoud te voorzien, verplicht
zfln zich bij het voor hun woonplaats of
hun gewone verblijfplaats bevoegde ge-
WOENSDAG 11 MAART 1942.
De Heere regeert, de aarde verheuge
zich; dat vele eilanden zich verblijden.
Ps. 97 1.
Zon
op onder
8.05 19.36
Maan
op onder
4.32 13.30
17 Maart Nieuwe maan.
25 Maart Eerste kwartier.
westelijke arbeidsbureau ter inschrijving
als werkzoekende aan te melden.
Niet tot aanmelding verplicht is hH
(zij), die:
1) in een dienstbetrekking staat, ten
zij het een werk van slechts korten duur
of geringen omvang betreft;
2) zich reeds voor het in kracht tre
den van dit besluit bij het voor zijn
(haar) woonplaats of gewone verblijf
plaats bevoegde arbeidsbureau als werk
zoekende heeft aangemeld;
3) wegens wetenschappelijke of vak
studie niet of niet volledig in staat is
in z\jn (haar) levensonderhoud te voor
zien, tenzy hij (zij) den leeftijd van 24
jaar heeft bereikt;
4) wegens geestelijke of lichamelijke
gebreken niet of niet volledig in staat
is in zijn (haar) levensonderhoud te
voorzien.
De aanmelding moet voor degenen,
die op 1 Maart aanmeldingsplichtig wa
ren, uiterlijk op 14 Maart a.s. geschied
zijn, terwijl voor de toekomst aanmelding
moet plaats vinden wanneer iemands
dienstbetrekking een einde neemt, zon
der dat daarbij onmiddellijk een nieuwe
werkkring wordt aanvaard. In dit geval
moet de aanmelding geschieden binnen
48 uur na het einde der dienstbetrekking.
Gistermiddag heeft Ir Mussert, leider
der N.S.B., een radiorede uitgesproken.
Aan het A.N.P.-verslag ontleenen wij
het volgende:
De negende Maart 1942 zal voor immer
met een zwarte kool geschreven staan in
het boek der geschiedenis van ons volk.
De vlag rood-wit-blauw werd in Indië
gestreken, zooals eens meer dan honderd
jaar geleden, toen Indië bezet werd door
Engeland. Nu is geheel Indië bezet door
Japan.
Op den zevenden December verklaarde
Japan den oorlog aan Engeland en Ame
rika. Op den achtsten December ver
klaarde Koningin Wilhelmina den oorlog
aan Japan. Deze oorlogsverklaring werd
door Japan eerst terzijde gelegd en uit
drukkelijk werd door den Japanschen
minister-president medegedeeld, dat al
leen Engeland en Amerika vijanden wa
ren. Dat beviel Engeland niet en het
eischte Nederlandsche vliegers en marine
voor de verdediging van Singapore.
Deze hulp werd verleend. Eerst op den
negenden December sloeg Japan terug
door het bombardement van Pontianak.
Dag aan dag hebben wij hier in het
moederland, zoo goed als ons dat in de
gegeven omstandigheden mogelijk was,
de krijgsverrichtingen in Indië gevolgd.
Het zal u gegaan zijn als mij, het was
alsof zich een greep gelegd had om ons
hart en het bloed daaruit meer en meer
werd weggedrukt. Het pijnlijkst zal dit
geweest zijn voor hen, die hun leven in
Indië hebben doorgebracht en voor wie
de Indische plaatsnamen gekoppeld zijn
aan vele herinneringen.
De marine, de luchtmacht, het leger,
zij hebben zich tot het uiterste gegeven,
zonder eenige kans op succes. Duizenden
zullen gesneuveld of gewond ter neer
liggen of met de aan flarden geschoten
oorlogsschepen zijn ondergegaan.
Zal de verbinding nu
hersteld worden, zullen
wij elkander weer kunnen
be^r eiken, wij Nederlan
ders hier en aan den over
kant? Spr. heeft hier voor gepleit,
daar waar men wellicht invloed ten
goede zal kunnen uitoefenen.
Spr. gaf vervolgens uiting aan zijn
diepe verachting voor het perfide Al
bion. Engeland kon de Vereenigde Sta
ten alleen tot den oorlog brengen door,
in samenwerking met president Roose
velt, Japan tot den oorlog te dwingen.
Dit geschiedde door de economische om
singeling, de boycot,- het afsnijden van
Japan van de grondstoffenvoorziening.
Nederlandsch-Indië deed daaraan mede.
Naast de diep treurige militaire be
richten u^t Indië, kwam de voortduren
de stroom van betuigingen uit Engeland
en Amerika over de ontzaglijke hulp,
die onderweg was. Niets dan leugen en
bedrog. Wij hier te lande, wisten dat.
Wij hadden hetzelfde' immers hier me
degemaakt in de Meidagen van 1940.
Wij wisten, dat die aan Indië iederen
i dag weer beloofde hulp niet zou komen
opdagen, dan in de persoon van den ge
neraal Wavell met een handvol militai
ren, om orders tot vernietiging van
eigendommen te geven en dan snel er
vandoor te gaan.
En ten slotte, aldus spr., onze gevoe
lens voor de z.g. regeering in Londen,
die Japan den oorlog verklaarde.
Hoe zij rich verantwoorden kunnen te
genover God en ons volk, na al hetgeen
rij hier in de Meidagen hadden onder
vonden en evenals Polen, Noorwegen,
Frankrijk en Griekenland in den steek
gelaten zijn, is spr. een volkomen raad
sel. De geschiedenis zal hen volgens spr.
oordeelen zwarter dan de zwartste figu
ren uit ons vaderlandsch verleden.
Nederland is nu bezet door Duitsch-
land, Curasao en Suriname door Ame
rika, Insulinde door Japan. Het heeft
geen zin, speculatieve beschouwingen ten
beste te geven, noch in optimistischen
zin, noch in pessimistischen zin. Wij zwij
gen en werken door aan den wederop
bouw, waar dit mogelijk is. Wij zijn in
diepen rouw om de dapperen die vielen.
Tot de geloovigen zegt spr.: ik weet
het, gij vraagt u af of een Godsgericht
over ons volk gekomen ig. Vöedsel-
schaarschte, uitzonderlijk strenge win
ter, geestelijke verdeeldheid, verlies van
,have en goed, bombardementen en wat
nog erger is: de bezetting der koloniën.
Alle plagen komen over ons. En inder
daad, honderdtallen millioenen kg. voed
sel rijn vernietigd in de jaren voor 1940,
honderdduizenden werkloozen rijn met
hun gezinnen vernederd en verkommerd.
Maar heeft dit volk dit alles gewild?
Op deze vraag antwoordt spr.: neen.
Laat ons vertrouwen hebben in recht
vaardigheid en goedertierenheid en ge-
looven, dat dit alles over ons komt als
noodzakelijkheid om tot inkèer te komen,
tot loutering en herrijzenis.
En tot de kleinmoedigen wil spr. zeg
gen, dat zij niet het recht'hebben om
zich te laten gaan, maar dat ook op hen
deze plicht rust om te zwoegen en te
ploeteren voor een volk in nood, opdat
het weer een toekomst zal hebben.
Spr. heeft, zoo vervolgt hij, als hij
zich richt tot zijn oude kameraden, dit
alles reeds jaren te voren zien aankomen.
Wy weten: het had niet behoeven te zijn.
Laat geen verbittering zich daarover
van u meester maken. Wij hebben het
goede gewild, doch helaas het kwade niet
kunnen tegenhouden. Maar in deze tien
jaren van onzen strijd is de grondslag
gelegd voor de wederopstanding van ons
volk en op dien grondslag zullen wij ver
der bouwen.
Diep is onze val als natie. De bodem
van den put is bereikt, tenzij, nu Enge
land ons niet meer noodig heeft in Indië,
ons land wordt behandeld als Frankrijk
na zijn capitulatie. Denk aan Oran en
Dakar, denkt aan het jongste bombar
dement van Parijs met 700 dooden en
m
.1
1
Tl
V
