Christelijk Dagblad voor Zeeland
DAGKALENDER
MAANDAG 9 MAART 1942
56e JAARGANG - No. 133
Succeslooze aanvallen der Sowjets - Zand
stormen en regens in N.-Affrika - Rangoon
door de Japanners bezet.
De strijd op Java - Bandoeng omsingeld
Tjilatjap gebombardeerd - De vijandelijk-
heden gestaakt?
ooit terug te geven"
De gebeurtenissen in
Ned.-Indië.
Teeltplan akker- en
weidebouw 1942.
n.
Bureaux Lange Vorstsfraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gislslraal 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs .f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bl| contract belangrijke korting
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
In het Oosten zijn verschei
den aanvatten van den vijand af
geslagen. De luchtmacht onder
steunde eigen aanvalsperaties door
vernietigende slagen toe te bren
gen aan vijandelijke stellingen en
troepenconcentraties aan de boven-
W o 1 g a zoowel als in den sector
van de L o w a t
Finsche luchtstrijdkrachten dre
ven aan het Karelische front met
formaties gevechtsvliegtuigen en
jagers colonnes en troepenconcen-
traties van den vijand uiteen.
In de periode van 25 Februari
tot 5 Maart heeft de Sovjet-lucht
macht 197 vliegtuigen verloren.
In dezelfde periode gingen aan
het Oostelijke front 31 eigen toe
stellen verloren.
In Noord-Afrika hebben
Duitsche troepen een succesvollen
verkenningstocht ondernomen.
Stuka's en formaties lichte ge
vechtsvliegtuigen der Duitsche
luchtmacht bestreden in O b s t -
Cyr. en'aica tentenkampen,
autoparken en benzine-opslag-
plaatsen van den vijand.
Bij de aanvallen op Britsche
luchtbases en spoorwegdoelen in
Noord-Egypte werd 5 Maart
ook een groote vrachtboot ten
Oosten van Mersa Matroeh door
bommen beschadigd.
Op Ma 1 ta hebben Duitsche ge
vechtsvliegtuigen met bommen
van het zwaarste kaliber de cita
del en ankerplaatsen van de haven
La Valetta getroffen. Ten minste
twee onderzeeërs werden zwaar
beschadigd.
ioi
De geschiedenis zal recht spreken over
de misdadige handelingen van den vroe-
geren bondgenoot, die de Fransche sol
daten slechts in den dood iiet trekken
om twee jaar later met de meest koel
bloedige vastberadenheid op te treden.
En thans, gij dooden van onze hoofd
stad, gij dooden, die beweend wordt door
het van droefenis vervulde Frankrijk,
gaat in onder den klank van onze klok
ken, in den eeuwigen slaap Gods.
Wijziging in Hongaarsche kabinet?
(D.N.B.) Van bevoegde zijde wordt
medegedeeld, dat de Hongaarsche minis
ter-president en minister van Buiten-
landsche Zaken, Von Bardossy, met het
oog op zijn gezondheidstoestand op ad
vies van zijn dokters voorloopig zijn
functie niet zal. uitoefenen. Hij heeft zich
in een sanatorium laten opnemen.
In de Hongaarsche politieke kringen
doen sedert eenige dagei) berichten de
ronde over een spoedig tè verwachten
gedeeltelijke wijziging in het kabinet.
RANGOON DOOR DE JA
PANNERS BEZET.
SjJANGHAI. (D.N.B.) Gemeld
wordt: Nadat in Birma sterke Britsche
strijdkrachten in de provincie Pegoe ver
slagen waren, hebben Japansche troepen
Zondagochtend 10 uur Rangoon bezet.
'Een bevestiging van dit bericht is van
andere zijde nog niet ontvangen.
ITALIAANSCH WEERMACHTS-
BERICHT.
Het Italiaansche weermachtsbericht
luidt als volgt:
*In Cyrenaica beperkte aciviteit te
land en in de lucht als gevolg van slecht
weer.
Een aanval van Engelsche vliegtui
gen op Tripolis heeft geen slachtof
fers gemaakt of schade aangericht.
De Italiaansch-Duitsche -luchtmacht
heeft haar offensief tegen Malta her
nieuwd, waarbij de vliegvelden werden
aangevallen. Boven de vlootbasis L a
Valetta werden bommen van het
zwaarste kaliber uitgeworpen, waardoor
•onderzeeërs werden beschadigd, die zich
daar bevonden. Op het eiland M a n o e 1,
dat ook doeltreffend werd gebombar
deerd onstond een groote brand, die van
aanzienlijken afstand kon worden waar
genomen.
VRUCHTELOOZE AANVALLEN
DER SOWJETTROEPEN.
(D. N. B.). Naar het opperbevel van
de weermacht bekend maakt, hebben de
Bolsjewiki de laatste dagen even hard
nekkig als vruchteloos de Duitsche stel
lingen aan het Oostelijk front bestormd.
Een optelling van de Sowjet-verliezen in
de verschillende sectoren levert alleen
voor den 5en Maart een aantal van 5407
dooden en 900 gevangenen op. In eenige
sectoren konden de verliezen van den
vijand nog nie# volledig worden opgeno
men.
ZANDSTORMEN EN REGENS
IN NOORD-AFRIKA.
(D. N. B.). In het gebied van het N.-
Afrikaansche frbnt heerschen op het
oogenblik hevigezandstormen, die ge
paard gaan met zeer zware .regens. De
verkenningsactie op den grond moest
hierdoor van beide zeiden belangrijk in
gekrompen worden. Duitsche gevechts
vliegtuigen echter hebben uit de lucht
dag en nacht uitgebreide aanvallen ge
daan op de Britsche stellingen en ver
bindingen.
ROUWPLECHTIG HEDEN
BIJ PARIJS.
(D. N. B.). In de voorsteden van Pa
rijs, welker bevolking door den Brit
sehen bomaanval van 3 Maart was ge
teisterd, zijn Zaterdag de officieele rouw-
plechtigheden gehouden.
Bij de rouwplechtigheid in het bijzon
der ernstig, geteisterde Boulogne, richtte
de minister van Justitie, Barthelémy, uit
naam van Pétain, woorden van deelne
ming tot de nabestaanden.
In Pétains boodschap werd o.a. ge
zegd: De Britten hebben Frankrijk in
het diepst van zyn ziel getroffen. Woor
den van haat kunnen zich op dit uur niet
mengen onder die van het medelijden.
TOKIO. (D.N.B.) De Japansche
troepen, die van het Noorden uit de om
singeling van Bandoeng uitvoeren, heb
ben op den ochtend van 6 Maart een nog
niet genoemd punt in de buurt van Ban
doeng bereikt, waar zij zich thans op
den eindaanval op Bandoeng voorberei
den.
De Japansche strijdkrachten, die in
den nacht van 5 op 6 Maart Buitenzorg
hebben ingenomen, sluiten Bandoeng van
het Westen af in.
Radio Bandoeng, die tot dusver steeds
de oorlogsberichten heeft uitgezonden,
heeft Zaterdagmiddag plotseling de uit
zendingen gestaakt.
Naar uit Bandoeng gemeld wordt, be
reidt men zich in deze stad, waar zich
de laatste groote kern van het Neder-
landsche leger bevindt, op het fatale uur
voor. De regeeringsbureaux en de han
delshuizen verbranden hun documenten.
De haven Tjilitjap aan de centrale Zuid
kust van het eiland is volkomen ver
woest, waardoor de laatste mogelijkheid
voor het wegvoeren van groote troepen
contingenten verdwenen is.
Volgens mededeelingen van de New
Yorksche kabel- eii radiomaatschappijen
hebben alle radio- en telefoonverbindin
gen opgehouden.
Tegelijk met de operaties op West-
Java is een Japansche legerafdeeling, die
in het midden van het eiland „opereert,
tot Soerakarta doorgedrongen.
TOKIO. (Domei.) Volgens een be
richt van de Yomloeri Sjiipboen uit
Shanghai zou het gros der Ned.-Indische
troepen, dat Bandoeng Verdedigt, begon
nen zijn in Zuidelijke richting terug te
trekken en de stad te verlaten. Het be
richt zegt verder, dat de val van Ban
doeng aanstaande wordt geacht.
BANDOENG. (A.N.P.,) Volgëns
hier ontvangen berichten zijn de Japan
sche troeplen tot dicht, bij Soerabaja ge
naderd.
Volgens nadere berichten zijn nieuwe
Japansche landingen verricht. De over
macht van de Japansche strijdkrachten
is thans, vooral in de lucht, zeer groot.
In verband met de Japansche vorde
ringen heeft de Gouverneur-generaal van
Ned.-Indië, Jhr. Tjarda van Starken-
borgh- Stachouwer volgens de „Deutsche
Ztg. i. d. N." een dagorder uitgevaar
digd, waarin hij de troepen er op wijst,
dat geheel Java niet meer kan worden
verdedigd. De strijdkrachten moeten
worden geconcentreerd in het hart van
het eiland, waar een reduit is aangelegd.
BANGKOK. (D. N. B.) Zondag
ochtend is hier een radio
uitzending in de Neder-
landsche taal opgevangen
voTgens welke de vijande-
lijkheden op Java Zondag
ochtend zouden zijn ge
staakt.Een bevestiging
hiervan is nog niet ont
vang' e n
Offensieve plannen.
LONDEN. (Radio Mundial.) In
goed ingelichte kringen verklaart men in
verband met de rede van den luitenant-
gouverneur-gener'aal van Nederlandsch-
Indië, dr van Mook, in den Indischen
Volksraad, waarin deze van de mogelijk-
hied van een offensief der geallieerden
sprak, dat hiermede ook de speciale op
dracht aan den voormaligen opperbevel
hebber der geallieerde vloot admiraal
Helfrich in verband gebracht zou kunnen
worden. Wellicht bestaat de mogelijkheid
van een offensier tegen Japan zelf van
een andère zijde van den Stillen Oceaan
uit.
De Amerikaansche radiozenders heb
ben zich in het bijzonder beziggehouden
met de offensieve plannen der geallieer
den. Bjj deze plannen speelt Noord-Eu
ropa een bijzondere rol en ook Zweden
wordt genoemd.
Over de situatie op Java melden de
Amerikaansche en Engelsche bladen, dat
de tactiek der verbrande' aarde ook te
Batavia en Buitenzorg is toegepast en te
Soerabaja toegepast zal worden.
De Engelsche bladen melden uit New-
York, dat de directie van de Royal Rutch
Shell Co. de waarde der op Java verniel
de industrie-inrichtingen en olievoorra
den op 125 millioen pond schat. De olie
districten van Java zyn op het oogenblik
een vlammenzee.
Naar de New-Yorksche bladen uit
Washington melden, zouden thans, na
den val van Batavia, de Nederlandsch-
Indische saldi in de Vereen. Staten ge
blokkeerd zijn.
STOCKHOLM (D. N. B.). Volgens een
bericht van United Press uit Melbourne
is aan het .eind van de Vorige week een
eskader zware Amerikaansche bommen
werpers van Java terug getrokken. De
formatie kon, naar het bericht verder
zegt, niet langer in den strijd gebracht
worden, daar er geen beschermende ja
gers meer waren.
Overige eilanden.
TOKIO. Het Japansche hoofdkwartier
meldt: Zuid-Sumatra is geheel in Japan
sche handen, doordat Japansche troepen
op 4 Maart de strategisch belangrijke
plaats Rjambi hebben bezet. Ook de pe-
troleumvelden in de, omgeving vielen in
Japansche handen.
LONDEN (Radio Mundial). Er wordt
bericht, dat op Timor, Sumatra, Borneo
en Celebes guerilla-gevechten plaats vin
den.
TOKIO (D. N. B.). De Japansche troe
pen op Timon hebben, naar Domei meldt
den Nederlandschen resident van Timor
gevangen genomen. Bovendien wordt ge
meld, dat de assistens resident van Ti-
mor den dood gevonden heeft, toen het
vliegtuig, waarmee Ej voor de landing
der Japansche troepén te Koepang wilde
vluchten, door een Japansch vliegtuig
werd neergeschoten.
Churchilll over1 val van' Batavia.
STOCKHOLM (A. N. P.). De zender
van Batavia heeft Vrijdagmiddag ge
meld, dat volgens een telegram uit Lon
den Churchill, zonder zich in het minst
te bekommeren om de persoonlijk gele
den nederlagen, in een persconferentie
het volgende heeft verklaard:
„Wij wisten, dat de val van Batavia
slechts een kwestie van tijd was. Voor
het verdere verloop van den strijd op
Java kunnen wy echter ons eigen land
niet opofferen. Van den kant van
Duitschland en Italië zijn wij blootgesteld
aan felle aanvallen en wij zullen dat in
de toekomst ook zijn.
De vijandelijke troepen in Birma zijn
aanzienlijk sterker dan die op Java.
Verder is het onze plicht, Australië te
verdedigen.
De eenige persoon, die de volledige
verantwoordelijkheid voor het verloop
van den strijd op zich genomen heeft is
president Roosevelt.
JAPAN NIET VAN PLAN NED.-INDIE
OOIT TERUG TE GEVEN.
SJANGHAI (D. N. B.). Na de verove
ring van Java, waarvan de uren na den
val van Batavia geteld zyn, ligt Austra
lië, dat zijn verdediging door het zen
den van troepen en vliegtuigen naar an
dere landen practisch onmogelijk heeft
gemaakt, open voor onzen aanval, zoo
verklaarde de Japansclfe militaire woord
voerder, kolonel Akiygma.
Hy zeide verder: Het is jammer, dat
Ned.-Indië, waarvan Japan slechts eco
nomische samenwerking heeft geëischt,
"zich tot werktuig van het Anglo-Ameri-
kaansche imperialisme heeft laten ma
ken. Daardoor is het voor altjjd van
het moederland losgescheurd.
Woordelijk verklaarde
h ij: „W ij denken er niet
aan het Nederland, welks
regeering machteloos is,
BONNEN VOOR KAARSEN.
Gedurende het tijdvak van Maandag
9 Maart tot en met Maandag 23 Maart
1942 zullen, wederom kaarsen ten be
hoeve van de verlichting van koeien- en
paardenstallen, van .handkarren en van
door dieren getrokken voertuigen, be
schikbaar worden gesteld, voor zoover
een andere wijze van verlichting met
mogelijk is. Aan iederen verbruiker zal
hetzelfde aantal rantsoen bonnen wor
den uitgereikt, als hij bij de vorige uit
reiking heeft ontvangen. Het is derhalve
niet noodig, voor de verbruikers een
nieuw aanvraagformulier M.D. 10 of
M.D. 11 uit te reiken. Met eventueele
mutaties zal dan ook in geen geval wor
den rekening gehouden.
Wel bestaat echter de mogelijkheid,
dat ook aan n i e u w e verbruikers bon
nen worden uitgereikt. Betrokkenen die
nen in dit geval een aanvraagformulier
M.D. 10 (voor stalverlichting) of M.D. 11
(voor verlichting van voertuigen of
handkarren) in te dienen. Deze formu
lieren zijn bij den plaatselijken distribu-
tiedienst verkrijgbaar gesteldf
Voorts zullen thans ook aan degenen,
die de vorige maal te laat het aanvraag
formulier hebben ingabiend en wier aan
vrage met meer in behandeling is geno
men, bonnen voor kaarsen worden uit
gereikt, zoodat ook zij geen nieuw aan
vraagformulier behoeven in te dienen.
De aandacht wordt er- evenwel op geves
tigd, dat zij slechts het voor de komende
periode aantal bonnen zullen ontvangen
en dat zij niet in aanmerking komen
voor het voor de vorige periode beschik
baar gestelde rantsoen.
Evenals zulks de vorige maal het ge
val was, zullen bonnen, voorzien van het
opschrift „een rantsoen kaarsen", wor
den uitgereikt, welke onbepaalden tijd
geldig zijn en elk op het koopen van een
pak- 300 gram) kaarsen recht geven.
Ten slotte wordt er de aandacht op
gevestigd, dat de handelaren in de
I meeste gevallen niet onmiddellijk in
staat zullen zijn, de kaarsen op de in
ontvangst genomen bonnen af te leve
ren, daar zij niet over voldoenden voor
raad beschikken.
Wat door sommigen is gevreesd, maar
door anderen voop onmogelijk werd ge
acht, is in onze Oost gebeurd. Indië
dreigt voor ons verloren te gaan. De Ja
pansche troepen zijn na eerst de belang
rijkste punten van Borneo, Sumatra, Ce
lebes en enkele kleinere eilanden te heb
ben bezet, op Java geland en hebben, na
krachtigen tegenstand der Nederland-
sche troepen te hebben overwonnen, zich
meester gemaakt van Batavia en andere
plaatsen op West- en Oost-Java. Er is
rouw en droefheid in Nederland. Diepe
deernis hebben wij met die families, die
man of zoon in dezen strijd zullen heb
ben verloren. In korten tijd ging eenv erf
goed der vaderen verloren, waarvoor
eeuwen, werd gewerkt en gestreden. Het
hart van eiken rechtgeaarden Nederlan
der bloedt om dit alles en er zal zeker
nog geruimen tijd mee gemoeid zijn, eer
wij ons de harde werkelijkheid,, waar
mede wij thans rekening moeten houden,
ten volle bewust zijn. Alleen reeds de
materieele verliezen zijn bij benadering
zelfs niet te schatten. Wie denkt er niet
aan de spreuk: „Indië verloren, ramp
spoed geboren"?
Nog vechten op Java duizenden Ne-
derlandsche mannen en jongens. Maar
generaal Wavell, die zijn hoofdkwartier
enkel%. weken geleden op Java vestigde,
is vertrokken, een boodschap achterla
tende „met zijn oprechte wenschen voor
een gelukkigen afloop van den huidigen
strij,d"!
Naar officieel uit Bandoeng werd ge
meld, heeft hij in zijn afscheidsrede de
plechtige belofte afgelegd, dat zijn ver
trek geen stagnatie in den toevloed van
vliegtuigen en oorlogsmaterieel naar
Nederlandsch-Indië veroorzaken.
Blijkens een bericht uit Batavia heeft
echter de luitenant-Gouverneur-Generaal
dr Van Mook in een persconferentie te
Bandoeng ernstige verwijten gericht tot
Engeland en de Ver. Staten, waarbij hij
vast stelde, dat het optreden dezer
groote mogendheden in geen enkel op
zicht in overeenstemming is geweest met
den ernst van den toestand, terwijl hij de
bezetting van Java door de Japanners
voorzag als gevolg van het niet nako
men van vaste beloften tot het zenden
van versterkingen. Dr Van Mook stelde
zoowel dé Engelschen als de Amerika
nen ^rantwoordelijk voor het verloop
van dezen oorlog, dien de Gouverneur-
Generaal noemde: „den oorlog der ver-
zilimde gelegenheden".
De teleurstelling moet in Indië wel héél
groot zyn, dat men zich van hoogste re-
geeringszijde zóó scherp en openlijk uit
spreekt?
MAANDAG 9 MAART.
Dat de hemelen zich verblijde, dat de
aarde zich verheuge, dat de zee bruise
met haar volheid. Pa. 96 11.
Zon
op onder
8.10 19.33
Maan
op onder
2.23 11.44
Vandaag laatste kwartier.
17 Maart Nieuwe maan.
Bitter stemt het, deze klacht over niet
nagekomen beloften te moeten lezen.
Onze mannen hebben in Indië hun bloed
gegeven Voor de zaak des lands, voor de
eer van onze vlag. Zij deden dapper hun
harden plicht. Maar zyn aan deze man
nen ook de middelen gegeven, die zij
voor den strijd waarlijk noodig hadden
Zij, die destijds een vlootwet afstem
den en ministers wegstuurden, zij, die
„geen man en geen cent" over hadden
voor onze weermacht, zullen nu, nu het
te laat is, htm zware schuld wel inzien.
Ook waar zij mannen, die een goede
weermacht warm bepleitten, hebben ver
guisd en voor militairisten uitgemaakt.
Wy hebben veel gepraat over de
verdediging van Indië, wy hebben er
zelfs jaren ever gepraat, maar een
groot deel van ons volk heeft zijn histo
rische taak tegenover Indië niet begre
pen en zelfs hen gehoond, die deze taak
wèl verstonden.
In deze sombere dagen denken wy van
zelf ook aan ons Zendingswerk in Indië,
waarvan wy niet weten, wat daarvan nu
terecht zal komen. God bescherme en
spare het in Zyn genade.
Wy hopen zeer, dat ons beproefde,
maar door de beproeving gelouterde
volk van God de kracht en moed zal af-
smeeken en ontvangen, om zich nieuwe
wegen te banen en nieuwe mogelykheden
te scheppen, waar oude tot onze groote
droefheid verloren gingen.
De Nederlanders hebben in het verle
den prachtige eigenschappen getoond te
bezitten. Zij hebben deze zeker niet ver
loren, maar zullen ze ook onder gewij
zigde omstahdigheden aan den dag leg
gen. Andere middelen en wegen zullen
moeten worden gezocht. Wij ihogen niet
met de handen in den schoot gaan zitten.
Zoo'n houding is den Nederlanders on
waardig. Onze energie, die er gelukkig
nog is, zal in vertrouwen op God in nieu
we en andere banen worden geleid. Al
leen reeds in Europa zal straks veel te
doen zijn.
Gemakkelijk zal dit alles niet zijn. Mis
schien zullen we van den grond af op
nieuw moeten beginnen. Maar tegen wer
ken en aanpakken heeft een Nederlander
nooit opgezien. Met Gods hulp kan er
veel tot stand komen.
Het telen van'ruwvoedér-
gewassen. Een zeer belangrijke be
paling van de Bodemproductiebeschik-
king 1942 Akkerbouw- en Weidebouw
heeft betrekking op het telen van r u w-
voedergewassen. Op den voor
grond moet worden gesteld, dat deze
teelt beperkt is en dat bij deze beperking
voederbieten, koolrapen en dergelyke en
kelvoudige ruwvoedergewassen gelijk ge
steld zyn met kunstweiden en blijvend
grasland. Bij het vaststellen van de op
pervlakte ruwvoedergewassen, welke per
bedrijf aan enkelvoudig ruwvoeder,
kunstweide en blijvend grasland geza
menlijk is toegestaan, wordt als volgt te
werk gegaan.
In beginsel mag per bedrijf een opper
vlakte ruwvoedergewassen aanwezig zijn
welke gelijk is aan de in 1941 toegelaten
oppervlakte enkelvoudig ruwvoeder en
kunstweide, vermeerderd met dê opper
vlakte van het in 1941 aanwezige blijvend
grasland. Het staat den teler vrij wijzi
ging in de oppervlakte onderling te
brengen.
Afgezien van het feit, dat het toege
staan is een grootere oppervlakte ruw
voeder te houden, mits men in het bezit
is van een vergunning van den Produc
tiecommissaris, bestaan op bovenstaan-
den regel twee uitzondering. In de eer
ste plaats m o e t de aldus berekende ge
zamenlijke oppervlakte verminderd wor
den met een oppervlakte, welke gelijk is
aan die van het grasland, dat voor het
scheuren is opgegeven of waarvoor een
scheurplicht is opgelegd. Dat zal een
ieder duidelyk zijn, aangezien de reden
voor het van overheidswege zoo sterk
bevorderde scheuren van grasland deze
is, dat de totale oppervlakte veevoeder-
gewassen' in het belang der voedselvoor
ziening moet worden verminderd, ter ver
grooting van de oppervlakte, welke be-
teeld wordt met gewassen, bestemd
voor de menschelyke consumptie.