DE PBONIERE
FEUILLETON
Binnenland
Wanneer verduisteren?
Uit de Provincie
WINTERHULP NEDERLAND.
Winterhulp en politiek.
tiet is de bedoeling van de leiding
-u Winterhuip-Weaenand, dat daarin
-..en, die in ons land op het terrein der
utuaaaigheid werkzaam zyn, samenwer
ken. men wil hierdoor meer eenheid be
reiken in het werk van veieemgingen en
«lichtingen, weike op dit geuied in one
iand hun krachten onipiooien.
Lie provinciaal directeur, Mr W. K. H.
Dieienian, verklaarde ons onlangs, dat
de verhouding tot de kerken goed
is. Winierhuip wil het pad der diaconien
met betreden, want zy heeft hier mets
te maken.
Nu hoort men den laatsten tyd nogal
eens opmerken, dat de N.S.B.-invloed in
Vvmternuip steeds meer merkbaar wordt
en dat dan Winterhulp aan politiek zou
gaan doen of daardoor aanhangwagen
zou worden van een politieke beweging.
Niets is echter minder waar, aldus de
heer Dieleman. In verschillende plaat
sen, o.a. Middelburg, waren de collectan
ten teruggetreden en een nieuwe verga
dering leverde het resultaat op, dat na
genoeg alle nieuwe collectanten, die zich
aanmeldden, lid van de N.S.B. waren. Zy
willen het sociale werk vein Winterhulp
gaarne ondersteunen, maar men kan niet
zeggen, dat zy de politiek in Winter
hulp brengen, neen dat doen juist zy,
zoo zeide de heer Dieleman, die niet
met hen willen samenwerken.
De Winterhulp wil zich, aldus
Mr Dieleman, op zoo breed moge
lijke basis plaatsen en daarom moet
men zich niet terugtrekken, omdat an
deren zich aan het werk geven, doch
juist alles in het werk stelleh om door
eendracht macht te maken.
Vandaar dat Winterhulp in haar schild
de spreuk heeft staan: „Voor het volk,
door het volk", d.w.z. door allen.
Het bolsjewisme is de aartsvijand van
onze beschaving, cultuur en godsdienst.
Het moet vernietigd worden. Meldt u
aan by het Vrijwilligerslegioen „Neder
land", Koninginnegracht 22 te 's-Gra-
venhage.
naamste landing hadden ondernomen, on
geveer 50 km naar voren zyn gerukt.
Ovêral in de vlakte van Noord-Java
waar de belangrijke plaatsen Semarang,
Tjeribon, Batavia en Soerabaja liggen,
staan vernielings- en pionierstroepen ge-
reed om havenwerken, pakhuizen, fabrie
ken en bruggen, wegen en spoorlijnen op
te blazen. Wegens het groote aantal der
door de Japanners gelande troepen en
het aangevoerde materiaal kan er nau
welijks aan getwijfeld worden of de Ja
panners zijn voornemens de invasie op
Java met de snelheid van een bliksem-
oorlog ten uitvoer £e leggen.
Omtrent de plaats Soebang, welke,
volgens den Britschen berichtendienst,
in handen der bij Indramajoe gelande
Japanners is, geeft A.N.P. de volgende
byzonderheden. I
Soebang ligt in het binnenland van
Java. Het is geen stad, doch ontleent
zyn beteekenis aan de Pamenoekan- en
Tjiasem-landen, een groote groep onder
nemingen, toebehoorende aan een En-
gelsch concern. Van de spoorlijn langs
Java's Noordkust bestaat een uitsteken
de railverbinding met Soebang. Soebang
is ook met Bandoeng door goede wegen
erbonden, welke echter ten deele door
noog gebergte leiden. De Pamenbekan-
en Tjiasem-landen produceeren voorna
melijk rubber, thee en vezel.
Uit Batavia verneemt A.N.P. voorts,
dat alle voorbereidingen in Nederl.-In-
dië waren getroffen voor de verplaat
sing van de zetels van verschillende
maatschappijen naar Curagao en Suri
name. Deze verplaatsing zou op een na
der te bepalen datum van kracht wor
den. Gisteren, 1 Maart, is te Batavia het
besluit genomen deze verplaatsingen op
dienzelfden dag te doen ingaan.
BEURZEN TE BATAVIA EN
SOERABAJA GESLOTEN.
STOCKHOLM, 1 Maart. (ANP.)
Naar de Engelsche berichtendienst meldt
zyn de beurzen te Batavia en Soerabaja
tot nadere aankondiging gesloten.
VERKLARING VAN DR VAN MOOK.
(V. P. B.). Volgens de Daily Mail heeft
de luitenant-gouverneur van Ned. Oost-
Indië, Dr van Mook, kortelings vastge
steld, dat de Amerikaansche leveranties,
59) -o—
Dan komen er zakelijke overwegingen
opzetten: hoe moet het nu met den
grond voor het lokaal, dien Fred heelt
aangeboden? Dat aanbod is niet te aan
vaarden, als zij weigert. En weigeren
moet zij. Maar Botterweg weet er vanl
Hij zal nader informeeren naar haar be
vindingen van gistermiddag. Ze weten
bij de Botterweg» nu wel, dat zij onge
steld is. Vandaag behoeft zij dus geen
uitsluitsel te geven. Maar zij ontmoet
hem toch deze week. En wat dan? Zal
hij niet uiterst verbaasd zijn, als zij hem
zegt, dat De Bruins aanbod niet moet
geaccepteerd? Hij zal, het is zijn recht,
nadere motiveering vragen. En wat moet
zij dan zeggen?
Het aanbod toch accepteeren? Zonder
meer? Neen, dat gaat toch niet. Fred
heeft wel gezegd, dat hij het heeft ge
daan omdat hij sympathiseert met het
werk. Dat kan hij zich ,yej verbeelden.
Misschien is 't ook wel zoo. Voor hem
hoopt zij het. Maar zij kan zich toch niet
ontworstelen aan de gedachte, dat hij, het
waarop men te Java thans met 't groot
ste ongeduld ws-cht, vooruit zjjn betaald.
Ntettesala, beeft tot o,v toe fcsvpr-
gïrft' op het am. rit- ofde oot-
log'.materiaal moeten wachten, Onder de
gegeven omstandigheden noemde Dr van
Mook zulks een misdaad. Ned. Oost-Indië
verlangt immers slechts, wat het heeft
gekocht en betaald. Mocht Java in han
den der Japanners vallen, zoo stelde Dr
van Mook verder vast, dan sullen deze
later uit dit eiland een vesting bouwen,
welke onveroverbaar zal blijken te zijn.
Sommigen schijnen te denken, dat men
Java slechts behoeft op te offeren om
Birma beter te kunnen verdedigen. Dat
is echter onjuist, want met een aanhou
dend terug trekken kan een oorlog niet
worden gewonnen. Dr van Mook herin
nerde ten slotte aan de positieve toezeg
gingen welke door Roosevelt indertijd te
Washington zijn gedaan en sprak de hoop
uit, dat men zich alsnog aan deze belofte
zal houden.
1 SPOORWEGEN KRIJGEN NIEUWE
BAGAGEWAGENS.
Naar van de zijde van de Ned. Spoor
wegen wordt gemeld, zyn .voor rekening
van de Spoorwegen nieuwe bagagewa
gens in aanbouw. Deze nieuwe wagens
zijn gestroomlijnd en men kan ze het
best vergelijken met de electrische trei
nen van de laatste jaren zonder de vele
vensterruiten.
Het in- en uitladen der goederen ge
schiedt door acht openingen, waarvan
vier aan eiken kant, welke door middel
van rolluiken worden afgesloten. De
laadruimte is in vieren verdeeld door
schotten. Het draagvermogen zal 15 tón
zyn, de totale lengte is ruim 25 meter.
BEZOLDIGING VOORMALIGE
ZEE- EN LANDMACHT.
Het Verordeningenblad bevat het zes
de uitvoeringsbesluit van het hoofd van
het afwikkelingsbureau van het departe
ment van Defensie nopens maatregelen
ten aaüzien van de bezoldiging en ver
zorging van militair en burgerlijk per
soneel der voormalige Nederlandsche
zee- en landmacht. Dit besluit betreft de
noodige maatregelen ten aanzien van het
verleenen van pensioen, noodig gewor
den door de gewijzigde omstandigheden.
Het besluit treedt heden in werking.
DE GASLOOZË UREN.
Naar de Telegr. meldt, zullen de onge
makken van de gaslooze uren vermoe
delijk van korten duur zyn, want van
bevoegde zyde werd vernomen, dat ver
wacht wordt, dat de gaslooze uren van
tydelyken aard zullen zyn, aangezien by
de regeling de bedoeling heeft voorge
zeten deze te laten vervallen, zoodra een
regelmatige kolenaanvoer weer voort
gang kan hebben.
OPSPORINGSBEVOÉGDH El D
KEURINGSDIENSTEN.
Een besluit van den secretaris-gene
raal van Sociale Zaken bepaalt, dat met
het opsporen van overtredingen van de
Warenwet eveneens zijn belast, binnen
het gebied van iederen erkenden pro
vincialen Keuringsdienst, het hoofd van
het laboratorium en de ambtenaren van
den keuringsdienst, die de commissaris
der provincie aanwijst.
DE DIERENARTSEN IN NEDERLAND
Met het verschijnen van het Verorde
ningenblad van 28 Febr. 1942, dat de
verordening van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche Gebied
betreffende de Nederlandsche dierenart
sen bevat, en met de benoeming van D r
Te Hennepe tot president der Ne
derlandsche Dierenartsenkamer, treedt
de nieuwe Nederlandsche Dierenartsen
verordening in werking. Daardoor'wordt
de behartiging der belangen van de onge
veer 850 dierenartsen in Nederland in
handen gelegd van een publiekrechtelijk
lichaam in den zin van artikel 152 der
Grondwet, welker organisatie ongeveer
overeenkomt met de Artsenkamer en de
Cultuurkamer.
Aan het hoofd van de Kamer staat
een dierenarts als president, die zijn be
slissingen onder eigen verantwoordelijk
heid neemt. De president wordt bijge
staan door een raad. By de samenstel
ling van dezen raad werd erop gelet, dat
alle groepen van het dierartsenykundi-
geberoep vertegenwoordigd zijn.
De Dierenartsenkamer heeft de be
voegdheid, bijzondere verordeningen uit
te vaardigen, b.v. het uitvaardigen van
een beroepsordening, van een vestigings
ordening en van een tariefsordening.
Gilden ingesteld.
In de Nederl. Staatscourant van gis
teren is opgenomen een besluit van den
secretaris-generaal van het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten, be
treffende de instelling van de verdere
gilden van de Nederlandsche Kultuur
kamer. Door dit besluit worden inge
steld het gilde van Beeldende Kunsten,
het Muziekgilde, het Letterengilde en het
Filmgilde.
heeft gedaan om harentwil. Dat het niet
zou aangeboden zijn als een ander de lei
ding der Zondagsschool had gehad.
Maar dan zijn niet te scheiden haar af
wijzend antwoord en het aanbod. Dus
moet er in beleefde termen voor bedankt
worden. Maar wat moet zij Botterweg
dan zeggen? En de dominee zal er ook
wel van weten nu.
Dominee Hengemal Als zij eens met
hem praten ging? Hem alles eerlijk op
biechten. Hij zal haar verstaan.
't Verdere van dien dag blijft zij thuis.
Den volgenden morgen om acht uur nog
denkt zij: ik ga niet naar school. Maar
zij laat die overweging vareh. - Het is
juist beter, veel beter, om te gaan. Dat
geeft afleiding.
Dus gaat zij. Verneemt van Lankman,
die belangstellend informeert, hoe zij 't
maakt, dat het gister best gegaan is in
Laagveld. Hij prijst de voorbeeldige orde
van die groote klas. Hij staat er stom
van, dat de kinderen van Laagveld zoo
trouw komen.
Mijnheer Verbaan mengt zich ook in
het gesprek. Misschien kan hij iets ge
waar worden, dat zijn ongerustheid weg
neemt. Het zou hem zoo razend spijten,
als blijken zou, dat hij juffrouw Verlaan
te gunstig heeft beoordeeld. Hij hoopt
DE „DAG VAN DEN OMROEP".
De persdienst van den Nederlandschen
omroep meldt:
De feestelijke bijeenkomst ter gelegen
heid van den „dag van den omroep"
mocht zich in een zeer groote belang
stelling van vele Duitschf en Nederland
sche autoriteiten verheugen.
Na de begroeting door den directeur-
generaal werd de film „Scherven brengen
geluk" vertoond.
Na de vertooning van deze film sprak
Prof. Dr Goedewaagen een korte rede uit.
Hij zeide o.m.: De groote cultuurpolitie
ke taak van onze eeuw is: de cultureele
goederen niet gevangen te houden bin
nen den beperkten kring der bevoorrech
ten, maar hen te verspreiden, opdat ieder
tot zich kan nemen naar zijn aard, wat
hem jigt en aardt. Dit alles heeft de Ne
derlandsche omroep in den korten en aan
experimenten zoo rijken tijd vèn een jaar
begrepen en daarvoor moet ons volk
dankbaar zijn.
Vervolgens gaf Dr Ir W. A. Herweyer
zyn jaarrede. Tot mijn groote voldoe
ning, aldus spr., kan ik mededeelen, dat
het aantal ontvanginriehtingen ondanks
de moeilijke materiaalpositie, op 31 Jan.
jongstleden grooter was dan ooit tevo
ren, terwyl zelfs het vooroorlogsche £ij-
fer is overtroffen.
Het totaal aantal aangeslotenen be
droeg 31 Jan. 1.437.839. Van September
1941 tot 31 Jan. 1942 is het totaal aan
tal aansluitingen met ongeveer 50.000
stuks gestegen. Het kenmerkende hierby
is, dat hiervan ca. 35.000 nieuwe aan
sluitingen by de radio centrales zijn en
15.000 nieuwe toestelbezitters, zoodat
dus blijkt, dat de aantrekkingskracht
van onze eigen uitzendingen grooter is
dan de aantrekkingskracht van de En
gelsche zenders.
De oplage van den Luistergids be
draagt nu ca. 100.000 stuks èn kan voor
het begin als bevredigend worden be
schouwd.
Van 19301940 is in Nederland voor
ongeveer 6 mjllioen gulden geïnvesteerd
in studiogebouwen. Het mag niet onze
bedoeling zijn hierop nu maar voort te
vurig, dat zijn vrouw ongelijk heeft
Maar hij weet niet, wat hij doen moet.
Er is toch geen enkele aanleiding, haar
rechtstreeks te vragen, hoe dat zit? Hij
kan toch moeilijk alleen afgaan op wat
zijn vrouw heeft gezien?
Hij wordt evenwel niets gewaar. Want
Gretha, die anders luchtig en vroolijk
over alles en nog wat praat en die on
getwijfeld verteld zou hebben van het
mooie aanbod van mijnheer De Bruin,
als er niets anders ware voorgevallen,
zwijgt thans in alle talen. Zij ziet nog
even bleek als gister. Wat Lankman de
opmerking ontlokt, dat zij blijkbaar nog
niet in orde is.
„Werken is het beste medicijn", glim
lacht Gretha. Met een ietwat droeven
lach. Ja, werken is het beste medicijn.
Maar zij weet toch heel goed, dat dit
niet het voornaaiAste is. Dat is vrede des
harten, vrede met God. En dien bezit zij
niet. Nu niet. Haar tweestrijd duurt nog
evencheftig voort Zij moet „neen" schrij
ven, in elk geval op het eind der week.
Maar zij heeft nog geen beslissing geno-
mea, De pen kan wel „neen" schrijven,
maar als het hart dat woordje niet uit
spreekt?
(Wordt vervolgd.)
vegeteeren. Plannen voor de meest nood
zakelijke studio's zyn derhalve In bestu
deering genomen, terwyl ook aandacht
wordt geschonken aan de televisie, die
straks ook uitzendruimten en technische
apparatuur zal gaan vereischen.
Wat de verzorging van het program
ma betreft, zeide spr., dat de omroep
streng zal zjjn in zyn keuze,
SCHOLINGSDAG DER N.S.D.A.P,
EN N.S.B..
De N.S.D.A.P. en de N.S.B. hebben te
Den Haag een gezamenlyke scholingsdag
gehouden. Aan het ANP-versiag is het
volgende ontleend:
Oberschulingsleiter Sommer had als
thema voor zijn rede gekozen: De histo
rische verhouding tusschen de Nederlan
den en het Ryk. Spreker schetste hoe die
verhouding bepaald wordt door het lot,
dat beide Germaansche volkeren te ver
vullen hebben gekregen. Telkens in de
geschiedenis bleek, dat in een zoo groot
gebied als de Germaansche volkerenge
meenschap omvat,'de randvolkeren het
niet kunnen stellen zonder de hulp van
het natuurlyk middelpunt, en omgekeerd.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door het hoofd der afdeeling vorming
der N.S.B., Dr van Genechten. Hy sprak
als zyn overtuiging uit, dat Adolf Hitler
in staat zal zyn, zonder den eigeh aard
van ons volk aan te tasten, de groote
Germaansche en Europeesche eenheid tot
stand te brengen.
Oberdienstleiter Schmidt wees er op,
dat velen na Mei 1940 zich bereid ver
klaarden tot samenwerking, maar de N.
S.B. werd uitverkoren omdat Duitsch-
land alleen kan vertrouwen op hen, die
als nationalistische stryders bereid zijn
tot het volbrengen der gemeenschappe-
lyke taak en daarvan bewyzen hebben
afgelegd.
Hierna hield Ir A. A. Mussert een rede.
Spr. noemde de positie van ons volk,
nu de „vruchten" van een verwerpelijke
politiek worden geplukt, ./allerminst be
nijdenswaardig. Nederland is bezet en
thans verwylen onze gedachten, by het
gebeuren in Indië. Grooter echter dan de
materieele nood is de geestelijke nood.
Want wat is er erger dan een volk in
nood, dat tevens verscheurd en verdeeld
is. Wanneer wij thans den weg zoeken
tot het hart dier vele duizenden, dje
anders denken dan wij, moeten wij ons
tevens rekenschap geven van hun ge-
dachtengang.
Voor een groot deel wordt die beïn
vloed door het stelselmatig gewekte wan
trouwen tegen de bedoelingen van
Duitschland en van ons Nederl. natio-
naal-socialisten. Spreker vroeg daarom
ook den Duitschen kameraden, zoo veel
in hun vermogen lag, daarvoor iederen
grond weg te nemen. In dit verband
haalde Ir Mussert de woorden van den
Führer aan die hem toezegdehet Neder
landsche volk zal ik niet meer ontnemen
dan noodig is, opdat wij samen kunnen
gaan.
Wij willen, aldus spr., alles Ver
geten wat men ons heeft aange
daan en bouwen aan de toekomst
door het verrichten van positieven
ven arbeid. Daartoe is noodig, dat gelei
delijk diegenen worden verwijderd, uit
posten, die ons in stilte saboteeren en
een spaak trachten te steken in het wiel.
Militair en economisch moéten wy ons
volk brengen aan de goede zijde, het volk
de schuldigen aan den neergang toonen,
de goedwillenden rondom ons verzame
len, ons volk moed en vertrouwen geven,
zijn vertrouwen winnen en voor óns volk
zorgen.
WOENSDAG 4 MAART 1942.
's Morgens tot 8.21 u.
's Avonds van 19.24 u.
Benoemingen.
Ir A. W. J. Koppejan, adjunct-
schade-commissaris teKruiningen,
is in gelijke betrekking overgeplaatst
naar Tiel.
Ir Mühlschlegel is benoemd als ad-
junct-cchadecommissaris voor Zeeland en
als secretaris van de plaatselyke com
missie voor de ruilverkaveling te Krui-
n i n g e n.
Middelburg.
De restauratie van dort Abdijtoren.
Aan den heer Iz. Woudenberg te Utrecht
voor f 26.850 op één na de laagste in
schrijver by de aanbesteding voor de in
wendige herstelling van het nog staan
de steenen deel van den Abdytoren is dit
werk gegund.
Inzameling van brandstoffen. Da/ in
zameling van brandstoffen van gemeen
tewege is ook Maandag een flink succeB
geweest. Men had ruim 600 kg steenko
len en ook zulk een hoeveelheid brand
hout by elkaar. Vrydag, Zaterdag en
Maandag te samen is reeds op een 70-tal
adressen brandstof bezorgd.
Geitenfokvereerliging. Onder leiding
van dhr W. Meliefste hield de" Geiten-
fokvereeniging haar 16e jaarvergadering
Het jaarverslag vermeldde, dat de veree-
niging thans 125 leden telt, terwyi het
financieel verslag sloot met een batig
saldo. De aftredende bestuursleden, J.
Janse en C. Jposse, werden herkozen.'
Voor de keuring zal zoo mogelyk f 10 be
schikbaar worden gesteld. De heer J.
Antbeunisse viel een volbloed lam en
den heer P. Coppoolse een abonnement
op „De Geitenhouder" ten deel. Nadat
nog eenige interne aangelegenheden be
handeld waren, werd de vergadering ge
sloten.
Goes.
Zooals wij gisteren reeds meldden,
is vanwege de Geref. Kerk alhier een
commissie ingesteld, welke vanaf den
kansel een oproep heeft doen uitgaan tot
de gemeente om brandstoffen af te staan
aan hen, die deze niet meer hebben. Zon
dagmorgen lagen op alle plaatsen formu
lieren, waarop de gemeenteleden konden
invullen of zy al of niet iets van hun
voorraad wilden afstaan.
Naar wy thans vernemen, is bij de
commissie een groot aantal formulieren
binnengekomen met vermelding, dat men
een hoeveelheid brandstof wil afstaan.
Ook de burgemeester heeft den in
gezetenen der gemeente per circulaire
verzocht ter secretarie opgave te doen,
of men brandstoffen kan missen voor
hen, die niets meer hebben en thans in
de koude zitten. De brandstoffen zullen
Donderdag a.s. van gemeentewege wor
den opgehaald.
Eert Jubileum. Gisteren mocht *dê
heer D. Openneer, stoker-machinist
bij de fabriek voor houtbewerking „La
Vitesse" den dag herdenken, dat hij 50
jaar geleden bij deze onderneming in
dienst trad. In een bijeenkomst in „De
Landbouw", waar de familie Van der
Peijl en het personeel van de fabriek aan
wezig waren, is dit jubileum gevierd.
Daar heeft de heer,Van der Peijl den
jubilaris in hartelijke en waardeerpnde
woorden töegesproken en tevens gewezen
op den goeden geest, die in dit bedrijf
heerscht, zoodat vele arbeiders er een
lange reeks van jaren werken. Aan den
heer Openneer werd daarna een gelds
bedrag in enveloppe aangeboden.
De heer Wolfers, die den heer Open-
neer in het aantal arbeidsjaren nog ver
óvertreft (hij vierde enkele jaren geleden
zijn 65-jarig jubileum) "voerde namens
het personeel het woord:
Hierna werd een kopje thee met een
gebakje aangeboden.
De politie heeft proces-verbaal op
gemaakt tegen J. B. alhier wegens op
lichting en wegens het niet bij zich dra
gen van zijn persoonsbewijs. B. had een
partij hout gekocht en probeerde déze te
verkoopen, waarbij hij zeide, dat de par
tij 225 kg zwaar was. Bij naweging bleek
de kooper slechts 100 kg te hebbe nont-
vangen. Na verhoor is hij weer op vrye
'voeten gesteld.
Medische Sportkeuring. In een ver
gadering van de besturen der diverse
sportvereenigingen, Welke Zaterdagmid
dag is gehouden, heeft Dr G. v. d. Werff
te Rotterdam, bestuurslid, van de Fede
ratie van Bureaux voor Medische Sport
keuring een rede gehouden over de nood
zakelijkheid en het nut van de steeds te-
rugkeerende fteuring voor hen, die ver
schillende takken van sport beoefenen.
De medische sportkeuring is er om de
sport te bevorderen en zij geschiedt dan
ook'in het algemeen belang.
Na deze rede werd besloten een Bu
reau voor Medische Sportkeuring te Goes
op te richten. Dertien vereenigingen tra
den toe als lid, terwyl de contributie op
f 5 werd gesteld.
Het bestuur wordt gevormd door de
De „Normandië", het groote Fransche passagiersschip, dat onder den naam
„Lafayette" in de haven van New York lag, is geheel uitgebrand. Tenslotte
kapseisde het zeekasteel Het reusachtig vaartuig in zyn benarde positie.
ScherlFellinag.
