Vei. tot beh. vl bel. v.d.
Ned. Herv. Kerk
De pro<
op efe
WerkmanS' of
Middenstandswoningen
SAN D EMA N
Het trefpunt van
Zeeuwsche 'Zakenlui
Adverteert Sn dit blad
nette
GO
A, C. VAN
PRAKTIJKDI
BOEKH
een Gorrespondent-facf
Abonneert U op dit blad
„DE KAART VAN NEDERLANOSCH -INDIË"
FIRMA LIEVE Co
DE PIONIERE
TE GOES.
Adviseert de sternge-
rechtigdQ Sedert Zater
dag hun stem uit te bren
gen voor het behoud van
het Kiescollege.
MEENT 106 - ROTTERDAM
Tel, 37140-21090
op Noord-Beveland. Verkoopers
kunnen huurders blijven. Aanbie
dingen onder letter R, Bureau „De
Zeeuw" te Goes.
Handelsschoo
lK RUIK KOFFIE
lK PROEF
Kof F IE
f
DAT KAl
want
t is De Gruyter's Kof^iesurrog
DAAR zit ecRte Koffie in
Op handelskantoor te Goes ks
geplaatst worden
Vereischten: vlug en accuraat machine
Het beste adres voor MANUFACTUREN is dat van
L. E. RIVIERE, tijdelijk Korte Delft 20, MIDDELBURG.
LUIZEN GEDIJEN HET BEST OP
Middelburgsclie Brieven.
De wacht bij het kruis.
Voor de vele blijken van liefde
en medeleven, ondervonden tijdens
de ziekte en na het overlijden van
onze geliefde Echtgenoote, Moeder
en Behnwdmoeder, Mejufrouw
CHRISTINA VAN LEUSSBN,
betuigen wij U onzen hartelijken
dank.
Uit aller naam:
P. ROOSE.
Goes, 27 Februari 1942.
Aan allen, die mij op 15 Januari
en 4 Februari hun gelukwenschen
toezonden en er toe bijdroegen
deze herdenkingsdagen voor mij
zoo feestelijk te maken, betuig ik
mijn hartelijken dank.
G. TRAAS.
Domburg,
PRSMA KOFFIE.
j
TE KOOP GEVRAAGD;
Jongeman vraagt
Brieven met opgan
letter B, Bureau
Wjj kunnen U n<
helpen, maar ve;
gend om terugga'
schen (met kurk'
ASS.-APO"
Lange Kerkstraat
Genees- en
delen, Verba
gingsartikeler
strumenten, C
letartlkelen, I
middelen, enz
binnen één jaar
onzen bekenden j
pen, schriftelijke!
dan 1200 onzer cu
reeds, waarbij tien'
L.O. hadden jjeno
kende cursussen
Duitsehe, Engelse
respondentia en St
Vraagt direct p,
lijst van geslaagd»
Postbi
Eigenhandig geschreven brieven onder no. 25 B
BB
Wat kan men heden voor 25 CENT konpen
Zeer uitgebreid. Fraai gedrukt, in 8 kleuren.
Een handig formaat 25x65 cm. overzichtelijk.
POPULAIR VAN PRIJS
Inzendlna 27 cent aan nostrenris frnnrn
slechigevoederde uitten.
Veel luizen, veel kans op eczeem! Pas op: Laat het zoover
niet komen!
Met PERFECT voorkomt U dat. PERFECT is het veeluizen-
bestrijdingsmiddel bij uitnemendheid. Het isongevaarlijk en
werkt afdoende.
Prijs ƒ3.25 per bus (voldoende foor 15 stuks vee).
KORTEDIJK 16 TELEFOON 108 VLAARDINGEN.
Verkrijgbaar bij wederverkoopers.
met elf maanden holle blokken, met twaalf
maanden verscheidene doosjes, die het open
en dicht kan doen. Bij beperkte middelen
2§n het belangrijkste: een rammelaar, een
stoffen bal, die de moeder zelf kan maken,
de holle blokken of inplaats daarvan kleine
doosjes om open en dicht te schuiven (apo
thekersdoosjes). Met deze dingen oefent 't
kind zich achtereenvolgens in zwaaien, druk
ken, kloppen, tegen .elkaar slaan, wrijven,
schuiven, stooten, werpen, in elkaar schui
ven, tegen elkaar aan houden, naast elkaar
zetten, op elkaar zetten. Met het naast en
op elkaar zetten is een belangrijke stap ge
daan, namelijk de eerste stap tot het ver
vaardigen van iets nieuws, tot constructie".
Jan EL Eekhout begint zijn boek over
Pastor Poncke met een citaat van Schiller:
„Der mensch is nur dort ganz mensch,
wo er spielt".
Het spelen behoort tot een der wezen
lijke levensuitingen van den mensch. Waar
men het spel gansch heeft verloren, is het
leven verstard. De elastiek is er uit. De
verdorring treedt in. Alle humor berust op
dit speelsche. En ook in dezen moeten wij
onderen weer opnieuw van het kind leeren.
Het kimi dat nooit geheel in ons mag ster
ven. Want de onbevangenheid en de ernst
die in het kinderspel aanwezig is, moet ons
ons leven lang bij blijven, willen we gees
telijk en lichamelijk gezond zijn.
Rotterdam. P. W. J. S.
Amice,
Of ik iets wist van „Hattemisterij"? Ja-
weL Daar kan ik wel een en ander over
meedeelen.
Daar heeft de Middelburgsehe Kerke-
raad nog al eens mee „van doen" gehad.
In 1714 werd zelfs nadat meer dan veertig
kerkeraadsvergaderingen waren gehouden,
over een zekeren Marinus Booms te Mid
delburg de groote censuur of ban uitgespro
ken, vanwege zijn Hattemisterij.
Och, och, wat een kerkelijke geschillen
en twisten zijn er in den loop der eeuwen
binnen onze stadsmuren behandeld.
Maar nu ter zake.
Hattemisten werden de aanhangers ge
noemd van Pontiaan van Hattem, geboren
in 1645 en overleden in 1706. Hij werd in
1672 als predikant te St. Philipsland beves
tigd en in 1683 wegens zijn onrechtzinnig
heid mt zajn ambt ontslagen en gelast St.
Philipsland te verlaten.
In hetzelfde jaar trok hij nog naar Ber
gen op Zoom, naar zijn ouders en verzamel
de daar zijn aanhangers rondom zich. Zijn
geschriften werden over het heele land
verspreid en het getal zijner aanhangers
groeide. Bij resolutie van de Staten van
TwianH werd hem verboden zijn „laste-
rijeke" leeringen te verbreiden.
FEUILLETON
57)
„Heb je dat gezien met eigen oogen?"
vraagt het hoofd der school.
Hij geeft blijk, toch pijnlijk verrast te
zijn van die mededeeling.
„Met eigen oogen gezien. Ze kwam uit
het Koelsterwegje. Vermoedelijk wilde
zij mij niet zien, want zij boog het hoofd
omlaag. Maar dat was te laat. Ik zag
het duidelijk. Dat kan toch niet, zeg het
zelf."
„Als je vermoeden juist is," zegt Ver
baan voorzichtig, „dan heb je gelijk. Een
onderwijzeres van mijn school kan en
mag geen verhouding hebben met een
man als De Bruin. Maar is het juist?
Het geval met den auto toen heeft zij,
geheel ongevraagd, volkomen opgehel
derd."
„Om jou zand in de oogen te strooien.
Ze is gehaaid dat moet ik toegeven. Maar
ik laat me niet misleiden. Het is duide
lijk, dat zij, beiden waren op de fiets,
dat stille weggetje hadden opgezocht.
Dat doe je niet, wanneer er niets aan de
hand is. Nou jij weer."
In zijn hart moet Verbaan het toestem-
Welke waren die leeringen? Daarover
zijn de meeningen verdeeld. Men heeft hem
beschuldigd van spotternij, ongodisterij, en
Spinozist te zijn geweest. .Anderen hebben
zijn practische vroomheid en innerlijk door
leefd Christendom geprezen. Uit zijn ge
schriften blijkt dat hij sterken nadruk leg
de op Gods liefde en ontkent dat God zou
toornen over de zonde. Zonde is geen schuld
voor God, maar krankheid. In lijden be
staat heel de godsdienst.
Onder zijn aanhangers bevond zich ook
Mr Jacob Roggeveen, een man die in onze
koloniale geschiedenis een beteekenisvolle
plaats heeft ingenomen en die den 4en Oc
tober 1693 in het lidmatenboek der Gere
formeerde Kerk te Middelburg werd inge
schreven. In de beginjaren der volgende
eeuw werden tegen Roggeveen zware be
schuldigingen geuit. Toen deze dan ook om
streeks 1718 het eerste deel van het boek
van Van Hattum „Val van 's werelds Af
god" uitgaf en hierop nog meer deelen volg
den, liep de maat over en werd aan Mr
Roggeveen in Juni 1719 het verblijf te Mid
delburg ontzegd.
Ds Tuinman te Middelburg sprak van een
„schadelijk werktuigh des duivels". In de
latere jaren werd het door Mr Roggeveen
voltooide boek van Van Hattum verboden
door de plakkaten van Holland en West-
Friesland en de Staten-Generaal. De Hoog
leeraar Cremer te Harderwijk greep naar de
pen en schreef een boek ertegen: Val tegen
val, of val van den Afgod.
Nog in 1745 klaagde de Groningsche
Hoogleeraar Van Velzen over het voort
woekeren der Hattemisterij. De hoofden
dezer seeten werden overal verdreven en
daardoor kwamen zij van plaats tot plaats
en verwierven overal aanhangers.
Of hun gevoelens inderdaad zoo gevaar
lijk waren, wordt zeer verschillend beoor
deeld. Prof. Knappert is zeer welwillend in
zijn oordeel en spreekt van een merkwaar
dige en zelfs aantrekkelijke openbaring van
dit Zeeuwsche piëtisme, tegen het heer-
schend dogmatisme. Prof. Bavinck meent
dat hier sprake is van een pantheïstische
richting.
Hiermede in telegramstijl iets over de
Hattemisterij, die in het begin der acht
tiende eeuw zooveel gemoederen in beroe
ring zette, en waarover zooveel vlugschrif
ten verschenen, dat de Regeering deze
zooveel mogelijk liet ophalen en op een
schavot voor den Stadhuize liet verbran
den. Een auto-da-fé dus.
Ik hoop, amice, u zoo bevredigd te heb
ben.
Tenslotte nog een opmerking na. Wat al
secten en richtingen zijn er in de eeuwen
achter ons al opgekomen, hebben geblon
ken en zijn daarna verzonken.
Maar de Kerk is er nog.
Groetend, STENTOR.
men. Maar hij aarzelt, zijn vrouw bij te
vallen voorloopig. Die heeft meestal al
te spoedig haar conclusie klaar en uit
te gemakkelijk haar gevoelens.
„Ik ben blij, dat je het mij gezegd
hebt," merkt hij diplomatiek op. „Op tac
tische wijze zal ik probeeren, iets meer
gewaar te worden. Spreek er alsjeblieft
met niemand over. We hebben niet de
minste zekerheid.'
„Die zul je gauw genoeg hebben," ant
woordt zijn vrouw. „Overigens behoef ik
er niet over te spreken. Reken maar, dat
anderen die beiden ook hebben gezien.
Er waren tenminste meer dorpelingen in
de buurt. Als dus het praatje gaat, be
hoef je niet te denken, dat het van mij
afkomstig zal zijn."
Mevrouw Verbaan is ook diplomatiek.
Zij geeft geen rechtstreeksch antwoord
en dekt zich toch. Want zij is niet van
plan te zwijgen. Die juffrouw moet maar
eens schaakmat gezet worden!
Een dus spreekt zij dien avond een
heel goede kennis en vertelt in vol ver
trouwen natuurlijk, van haar ontmoeting
dien middag. En heel toevallig moet die
goeie kennis even een ander spreken.
Dus als Gretha den volgenden morgen
het is een stralende Zondag op het
eind van Juni, het belooft een warmen
dag te worderr in de kerk verschiint,
De ruw-houten slee, waar precies vier
melkbussen in passen, staat al klaar voor
de keukendeur.
„Gaan we nu Moeder?"
De veertienjarige Teun en Driek hebben
samen het touw genomen, en wachten vol
ongeduld tot moeder ook komt.
„Ja, direct."
Het kon wel een Iatertje worden van
daag. Twee uur pas aan de fabriek en dan
misschien nog wachten eer ze de wijk kan
gaan doen en dat op Zaterdag.
Maar met z'n vieren...
De jongens zijn vlug. Alleen Jaapje.
Over hem maakt ze zich bezorgd. Hij is
pas twaalf. Maar ja, vooruit, hij wil zoo
graag.
Teun en Driek hebben ieder een dikke
bivakmuts op, uit een oude trui van Vader
gebreid, waar ook nog klompensokken uit
konden.
Jaapje heeft om zijn pet een das en zelf
heeft ze ook nog een extra doek om.
De jongens hebben wel tegengesputterd,
toen ze met groote rijgsteken kranten in
hun niet al te dikke jassen naaide, maar
met zoo'n kou als nu, kan ze ze niet ge
noeg beschermen.
Precies één uur gaan ze van huis.
Jaapje in een ouden deken, die ze anders
op den bok van den melkwagen heeft lig
gen, op de slee. Driek er voor, Teun er
achter en zijzelf er naast.
Ze hebben eerst stamppot met een klein
beetje vet en heete pap gehad en nu kun
nen ze wel tegen een stootje.
Op den dijk moet Jaapje ook loopen,
omdat de jongens de slee anders niet door
de dikke sneeuw kunnen krijgen.
Dichter bij de stad gaat het beter.
Daar is de sneeuwsehuif geweest en
draven de jongens voor haar uit.
Aan de fabriek loopt het niet mee dezen
middag. Het wordt wachten en nog eens
wachten.
Onder de popelende slijters wordt ge
ruzied en eensgezind gemopperd en ge
scholden. Maar het helpt niets. De melk
blijft weg en niemand kan zijn werk gaan
doen.
De jongens spelen buiten, slenteren bin
nen wat heen en weer en vervelen zich.
Met Moeder naar de stad om de melk
te bezorgen, dat is wel leuk, maar dit
wachten...
Om half zes zitten ze er nog.
De jongens blijven nu binnen, waar het
op den duur toch beter is dan buiten in de
kou. Jaapje zit dicht tegen Moeder aan
gedrongen en ieder krijgen ze van de helft
van de boterhammen, die Mina uit voor
zorg heeft meegebracht.
En dan, tegen zessen, komt de melk.
Er is geloop en gedraaf, bussen rinkelen
kijken verschillende paren oogen haar
aan.
Met afkeuring, met ongepaste nieuws
gierigheid wordt zij nagestaard, met de
intentie, te zeggen: je kunt je vergissen
in de menschen; dat opent daar wel een
Zondagsschool in Laagveld, maar gaat in-
tusschen een vrijerij aan met dien jon
gen De Bruin.
Gretha ziet er bleek uit. Zij heeft den
nacht bijna slapeloos doorgebracht. Er
is in haar een tweestrijd ontstaan, die
haar afmat. Aan de preek heeft zij niet
veel, zeg maar: heel weinig. Haar ge
dachten zijn er niet bij. Zij zou het liefst
willen, dat die Zaterdagmiddag niet in
haar leven was gekomen.
Met Fred de Bruin heeft zij een ge
sprek gehad van drie kwartier. Het was
een ernstig gesprek. Zij heeft gevoeld:
hij meent het oprecht als hij mij tot
vrouw vraagt.
Zij heeft hem er op gewezen, dat hun
levensbeschouwing zoo uiteenloopt, dat
er tegen inwilliging van zijn verzoek de
grootste bezwaren bestaan. Zij heeft hem
op den man af gevraagd, waarom hij
zoo'n belang stelt in den arbeid op gees
telijk gebied. Waarom hij haar dien
grond heeft aangeboden.
(Wordt vervolgd.)
i iimhu a-.li nniiuuu
In deze rubriek worden opgenomen
kleine advertentiën van één tot
vijf regels a 0.55 bij vooruit
betaling. Iedere regel meer-11 ct.
Maximum 8 regels. Onder letter
of nummer 10 ct. verhooging.
TE KOOP: -
EEN ZES-BALKS-EG.
P. SIMONSE, C 21, Koudekerke.
EEN ARBEIDER
gevraagd, vast werk. HEIJBOER,
Nieuwlandscheweg, Middelburg.
11 KUUH Oh irsi KUIL:
VERTROUWDE KALFKOE,
rekening 4 Maart.
GEBRS. CEVAAL Landzicht
Grijpskerke.
TE KOOP:
JONGE KALFKOE,
T.B.C.-vrij, rekening Juli.
K. COPPOOLSE Pzn, A 134, Se-
rooskerke (W.).
TE KOOP OF IN RUIL:
2 BESTE KALFKOEIEN,
over de rekening.
J. HOLLEBRANDSE, Noordweg
A 4, Sint-Laurens.
NETTE DIENSTBODE
gevraagd voor dag of dag een
nacht en, een
FLINKE WERKëTER
voor den Maandag. Ganzepoort-
straat 3, Go/es.
Met April een
DAGJONGEN
gevraagd. ANTH. DE VISSER,
't Geertje, Serooskerke (W.)
Gelegenheid tot het weiden van
2 STUKS HOORNVEE.
LAMOENKAR TE KOOP.
J. J. LOUWERSE, B 27, Grijps
kerke.
Officiëele Publicatie v. h. Depart,
v. Handel, Nijverh. en Scheepvaart.
RIJKSBUREAU VOOR
CHEMISCHE PRODUCTEN.
De Directeur van het Rijks
bureau voor Chemische Producten
maakt bekend, dat tot nadere aan
kondiging, met ingang van heden,
het Rijksbureau voor Chemische
Producten des Zaterdags en des
Maandags den geheelen dag geslo
ten zal zijn.
Druk Oosterbaan Le Cointre NA
Goes.
T
