Christelijk Dagblad voor Zeeland
EERSTE BLAD
Zeden-verwildering.
DAGKALËNDER.
Wanneer verduisteren
Uit de Provincie
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1942
56c JAARGANG - No. 120
Binnenland
bruinköolbriketten.
Hernieuwde uitvalspogingen van Sowjettroepen
mislukt - De wijzigingen in 't Britsche Kabinet
-'Het bombardement van Port Darwin.
De strijd in Ned. Oost-Indië.
Geen spel met den dood.
Bureaux Lange Vörstefraal 70, Goes
Posfrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gislslraaf 34 en Noordweg 155
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agenl Is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes.
Fomilieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrl|ke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De bladen brachten dezer dagen een
bericht uit Rotterdam, waarvan de In
houd zóó veelzeggend was, dat commen
taar feitelijk overbodig geacht mag wor
den.
„De Rotterdamsche politie, zoo lüidde
het bericht, heeft Woensdagavond een
inval gedaan in een pand, waar een ge
heime dansgelegenheid ingericht was. In
een klein berookt lokaaltje van 40 vier
kante meter bevonden zich 80 danslusti-
gen, meisjes van 14, 15 en 16 jaar en
jongens van 18, 19 en ouder. De leider
van deze dansgelegenheid was een bloe-
menkoopman, de dansmeester een kleer
maker en de pianist* een studeerend mu
sicus. Dat een dergelijke gelegenheid
aanleiding geeft tot ongewenschte toe
standen laat zich begrijpen. Alle aanwe
zigen zijn met overvalauto's naar het
hoofdbureau van politie overgebracht en
tegen allen Is proces-verbaal opgemaakt.
Om de zaak uit te zoeken heeft de po
litie alle aangehoudenen den ^feeelen
nacht opgesloten gehouden. Daarbir heeft
men een ontstellende ervaring opgedaan.
Er werd naar deze jongens en meisjes
door de ouders vrijwel niet geïnformeerd.
Meer dan de helft van de ouders scheen
er zich weinig om te bekommeren, dat
hun kinderen, die zij al 's avonds in de
duisternis de straat lieten opgaan, 's
nachts niet eens" thuis kwamen."
Wij weten niet, waarover wij ons het
meest verbazen en bedroeven m ge ten:
over het gedrag van deze jongens en
meisjes of over de schandelijke nalatig
heid van hun ouders.
Oefenden de laatsten dan heelemaal
geen toezicht uit over hun kinderen
Liet het hun onverschillig, waar zij 's
avonds verblijf hielden en waar zij 's
nachts bleven?
Als in sommige groote steden diep
ingrijpende bepalingen voor minderjari
ge personen worden getroffen, wordt er
gemopperd over den last, die hierdoor
veroorzaakt wordt. Maar toestanden als
die, welke door bovenbedoeld bericht
worden blootgesteld, maken dat de Over
heid hier wel handelend móet optreden.
Een primaire taak hebben de ouders.;
Evenals de kerk en de jeugdvereenigin-
gen. Maar waar het blijkt, dat er ouders
zijn, die zich volkomen onverschillig too.-
nen tegenover hun kinderen," kunnen
Overheidsmaatregelen in de groote ste
den moeilijk uitblijven. 4
DE BONBOEKJES VERDWIJNEN.
Voortaan kaarten.
Naar het A.N.P. meldt, zulleh met in
gang van Maart a.s. ter vervanging van
de bestaande bonboekjes voor voedings
middelen voortaan bonkaarten s worden
uitgereikt, die voor een periode van vier
weken voldoende bonnen bevatten.
Zooveel mogelijk levensmiddelen zul
len op deze kaarten, die in eenige stroo-
ken van verschillende kleur zijn ver
deeld, verband houdénd met de soort
bonnen, verkrijgbaar worden gesteld,
waarbij rekening is gehouden met tegen
de bonboekjes in de practijk gebleken
bezwaren. Op deze kaarten staat aange
geven, wanneer de volgende fyaart moet
worden afgehaald, zoodat iedere belang
hebbende te allen tijde kan zien, op wel
ken dag hij aan de beurt is.
Hoewel de bonboekjes voor drie maan
den voldoende bonnen inhielden, ripest
men zich tot nu toe gemiddeld toch der
tien maal per jaar eèn gang haar 'tr dis
tributielokaal getroosten, omdat die bon-
v boekjes slechts voor eert deel van de ge
distribueerde levensmiddelen golden en
de bonnen voor de overige tusschentijds
moesten worden afgehaald. Hiérin wordt
thans een zekere regelmaat gebracht.
De geldigheidsduur van de bonnen als
zoodanig wordt door het nieuwe bon
kaartenstelsel niet beïnvloed.
De plaatselijke distributiediensten zul
len de tijdstippen van eerste afhaling be
kend maken.
Het voorschrift, dat de verbruikers van
brandstoffen uitsluitend mogen betrek
ken van den leverancier, bij wien zij als
klant zijn ingeschreven, is met ingang
van heden niet meer van toepassing op
bruinkoolbriketten.
Evenals turf mogen bruinkoolbriketten
us thans eveneens van een anderen
handelaar dan van dengene, wiens kolen-
nummer op de distributiekaart, identi
teitskaart of inschrijvingskaart is ver
meld, worden betrokken.
niet opgehouden zich moeite te geven.
Daarbij komt, dat zij zich ook voort-
durend tot de andere zijde heeft gewend,
opdat het graan uit Australië zou wor
den gezonden, dat met het zweet van het
Grieksche volk is betaald en alleen dat
Volk toebehoort.
De bezettingsautoriteiten hebben
grootmoedig toegestemd in de levering
van graan uit Alexandrië en toegestaan,
dat stoomschepen naar Alexandrië zou
den gaan om> het te halen.
De Engelsche regeering en de Grieken
te Londen hebben dit voorstel van de
hand gewezen.
GENERAAL WAVELL GEWOND
(D.N.B.) Naar Domei meldt, bljjkt
uit een Amerikaansch radiobericht, dat
generaal Wavell, opperbevelhebber der
geallieerde-troepen in het Zuidwestelijk
deel van den Stillen Oceaan, b\j een
Japanschen luchtaanval is gewond. Op
het oogenblik moet hy in de omgeving
van Soerabaja verbleven.
DE JAPANSCHE LUCHTAAN
VAL OP PORT DARWIN.
(D.N.B.) By den grooten Japan
schen luchtaanval op de grootste Au
stralische lucht- en vlootbasis Port Dar
win werden 26 vyandelyke vliegtuigen
neergeschoten of op den beganen grond
vernield, zoo meldt het hoofdkwartier
van de Japansche keizeriyke marine.
Voorts werden een kruiser van 6000
ton, twee torpedojagers, een tankboot,
een duikbootjager, alsmede negen trans
portschepen tot zinken gebracht. Een an
dere torpedojager werd zwaar bescha
digd. Behalve dat zeer zware verwoes
tingen werden aangericht in de haven
werken, werden ook hangars, kazernes
en andere militaire inrichtingen ernstig
getroffen.
De Japansche verliezen bedroegen
slechts twee -vliegtuigen.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend:
In het Oosten heeft de
vyand by aanvallen, die geen suc
ces opleverden, weer zware bloe
dige verliezen geleden. In den
centralen fron^sector misluk
ten hernieuwde uitvalspogingen
van de ingesloten vijandeiyke strijd
krachten. In de gevechten van 18
en 19 Februari werden 79 vyan-
deiyke pantserwagens vernietigd
of buitgemaakt. De Sovjet-lucht
macht verloor gisteren 39 vliegtui
gen. Vier eigen toestellen worden
vermist.
In Noord-Afrika geen ge
vechtshandelingen van beteekenis.
Duitsche gevechtsvliegers vielen
ondanks de moeiiyke weersgesteld
heid gemotoriseerde Britsche af-
deelingen in het Oosteiyke deel
van Cyrenaica aan.
Afzonderiyke Britsche bommen
werpers zyn in den afgeloopen
nacht West-Duitschland
binnengevlogen, doch niet ver daar
in doorgedrongen.
ITALIAANSCH
WEERMACHTSBERICHT.
Het 629ste weermachtsbericht luidt:
Aan«het front van Cyrenaica geen be
langrijke gebeurtenissen. Hets bufbenge-
woon slechte weer, dat in het Middel-
landsche Zeegebied heerscht,- heeft de
activiteit in de lucht nog verminderd.
Gemotoriseerde strijdmiddelen van den
vyand, die zich over de „Via Balbia" be
wogen, werden doeltreffend door Duit
sche bommenwerpers aangevallen.
HET VOORJAARSOFFENSIEF
VAN DE SPIL.
(A. N. P.). In een artikel, dat als op
schrift heeft: „Het komt", waarschuwt
de Evening Standard het Britsche volk
voor het komende voorjaarsoffensief van
de spil. De tegenslagen van de afgeloo
pen maanden zijn gering in vergeiyking
tot hetgeen de vyand ons gaarnezou
Willen aandoen. Daarom moeten wy snel
zijn met alle veranderingen, die onze ge
vechtskracht moeten vergrooten. Het ge
vaar van een naderenden aanval is reus-
achtig.
VERDERE WIJZIGING IN DE
BRITSCHE REGEERING?
(D. N. B.). De parlementaire corres
pondent van de Times noemt de wijzigin
gen in de Britsche regeering een by-
drage tot vermindering van de span
ning bij de komende lagerhuisdebatten
en kondigt, èvenals de News Chronicle,
nieuwe wijzigingen in de eerstvolgende
dagen aan. Volgens de Times juicht men
vooral de toetreding van Stafford Cripps
tot het oorlogskabinet toe. Het meest
onverwacht is de verandering in het mi
nisterie van oorlogsproductie.
De News Chronicle, die het nieuwe
oorlogskabinet een verbetering noemt,
vreest, dat het aftreden van Beaver-
brook de wapenfabricage zal vertragen.
De Daily Mail schryft, dat ook buiten
het oorlogskabinet regeeringswijzigingen
noodig zijn en dat die zeker ook zullen
komen, omdat men „nog betere men-
schen kan vinden".
(D. N. B.). De „Berliner Nachtausga-
be" schrijft, dat de kabinetswijziging in
Engeland een demonstratieve knieval is
voor het Bolsjewisme.
Churchill heeft voor Stalin moeten
buigen. Hij heeft een agent van Moskou
in zijn eigen huis genomen.
REDE VAN DEN GRIEK-
SCHEN PREMIER.
(A.N.P.) De Grieksche minister
president heeft voor een vergadering
van arbeiders te Athene een rede.gehou
den. Daarin zeide hij o.a.:
Ook ons land moest de verschrikkin
gen van den thans woedenden öorlog on
dergaan. Degenen, die voor dit onheil
verantwoordelijk zijn, zullen eens voor
het volk verantwoording afleggen. De
strijd, dien wij thans voeren, is een hei
lige strijd' om onze generatie van den
hongerdood te redden.
Velen beweren, dat de bezettingsauto;
riteiten zich daarom niet bekommeren,
doch dat is een vergissing. Zij hebben
steeds volledig begrip en groote belang
stelling voor het Grieksche volk getoond.
De moeilijkheden zijn bijna onoverkome
lijk, eenerzyds door de blokkade, ander
zijds door het gebrek aan transportmid
delen.
De regeering heeft zich sedert den
herfst enorme inspanningen getroost en
JAPANSCHE LANDINGSPOGING
OP BALI.
Naar de Britsche berich
tendienst uit Batavia
meldt, wordt officieel be
kend gemaa k°t, dat de Ja
panners een landing trach
ten uit te voeren op Bali.
Belangrijke installaties op Bali zyn
vernield.
Radio Mundal' meldt uit Londen:
Op grond van de hier uit Batavia
ontvangen berichten over den Japan
schen aanval op Bali verklaart men in
Engelsche militaire kringen, dat een al
les omvattende Japansche aanval, die te-
gehjkertyd op Oost- en West-Java zou
zijn gericht, thans eiken dag verwacht
kan worden. Bali is slechts door een
nauwe straat van Java gescheiden. Op
het Zuiden van het eiland bevindt zich
een voortreffelijk vliegveld, van waaruit
Soerabaja in kortert tyd met vliegtuigen
kan worden bereikt. De berichten uit
Batavia duiden er op, dat de Japansche
activiteit in de lucht boven Java in dë
laatste 48 uur zeer is versterkt.
LUCHTAANVALLEN OP JAVA.
Het keizeriyke Japansche hoofdkwar
tier heeft meegedeeld, dat vliegtuigen
van het Japansche leger Donderdagmid
dag een aanval hebben ondernomen op
't Westelijke vliegveld van Bandoeng
waarbij 19 Ned.-Indische en Amerikaan-
sche vliegtuigen werden neergehaald.
Het Keizerlijke Japansche hoofdkwar
tier heeft medegedeeld, dat Japansche
legervliegtuigen, die boven Sumatra en
Java' opereeren, Donderdag het vliegveld
van Buitenzorg hebben aangevallen. 27
Amerikaansche en Nederlandsche vlieg
tuigen werden neergehaald of op den
i grond vernield.
De Japansche vliegtuigen leden geen
enkel verlies.
(LANDING OP TIMOR.
(Domei.) Het keizerlijke hoofdkwar
tier heeft medegedeeld, dat strijdkrach
ten van leger en vloot, in nauwe samen
werking, landingen hebben uitgevoerd
op niet nader aangeduide punten in de
nabijheid van Dilli en Koepang, de hoofd
steden van resp. Portugeesch en Ne-
derlandsch Timor.
De Japansche regeeringspersdienst
heeft bekend gemaakt, dat de Japansche
regeering, gedreven door overwegingen
van zelfverdediging, heeft besloten maat
regelen te nemen om de Britsche en Ne
derlandsche troepen, die op 17 Dec. '41
zonder de toestemming van de Portugee-
sche autoriteiten de controle over Por-
tugeesch-Timor in handen hebben geno
men, te verdrijven.
Hieraan wordt echter toegevoegd, dat
de regeering het voornemen heeft de
territoriale integriteit van de Portugee-
sche bezitting in Oost-Azië te waarbor
gen en de Japansche strydkrachten terug
te trekken, zoodra hun doel Is bereikt
en zoo lang Portugal een politiek van
neutraliteit biyft voeren.
BUITEN LAN DSCHE TROEPEN
OP JAVA.
'De Amerikaansche berichtendienst pu
bliceert een bericnt, volgens hetwelk
buitenlandsche troepen op Java zyn aan
gekomen .In dit bericht wordt gezegd,
dat onder deze troepenrzich ook „een
klein aantal Noord-Amerikaansche sol
daten" bevindt. 'f -»
DR VAN MOOK TERUG
GEKEERD.
Luitenant-gouvernèur-generaal Dr v,
Moók is na een vry langdurig bezoek
aan de Verëenigde Staten en daarna
een kort oponthoud in Australië, in Ne-
derlandsch-Indië teruggekeerd, aldus
verneemt £et A.N.P. uit Batavia.
Wat vernield Is.
(D.N.B.) Berichten van de „Times"
uit Batavia spreken over de naar wordt
gezegd, „geweldige" vernielingen, die
de autoriteiten in Ned.-Indië hebben aan
gericht.
Alleen in de olie-industrie van Neder-
landsch-Indië zyn waarden tot een be
drag van ruim 1142 mill. Pond vernield.
(Vervolg Binnenland.)
„MELK-YOGHURT'; IN DE
DISTRIBUTIE.
Met ingang van 22 Februari a.s, kan
yoghurt, welke is bereid uit gestandaar
diseerde melk (z.g. melk-yoghurt) uitslui
tend tegen afgifte van de geldigverklaar-
de bonnen der melkkaarten of de ter
verkrijging van melk bestemde rantsoen
bonnen gekocht worden.
Gedurende het tijdvak van 22 Februari
tot 21 Maart geven de voor genoemde
periode aangewezen bonnen van de
„DM" en „Dl" melkkaarten recht op het
koopen van een hoeveelheid yoghurt,
wélke is bereid uit 3% L. gestandaardi
seerde melk. De distributie van yoghurt
geschiedt geheel als voor melk gebruike
lijk is. b
De uit taptemelk bereide yoghurt valt
buiten de distributie en is dus zonder
bon verkrijgbaar.
DR K. J. FREDERIKS.
Het Rijkscommissariaat deelt mede;
De Rijkscommissaris van de bezette
Nederlandsche gebieden heeft op grond
van paragraaf 1 van zijn verordening nr
108/40 den secretaris-generaal van het
departement van Binnenlandsche Zaken,
Dr K. J. Frederiks, van de gegeven op
dracht tot waarhemen van de loopende
zaken van den secretaris-generaal in het
departement van Algemeene Zaken, on
der dankzegging voor de bewezen dien
sten ontheven.
Op zyn plaats heeft de Rijkscommis
saris voor de bezette Nederlandsche ge
bieden, op grond van dezelfde verorde
ning, den secretaris-generaal in het de
partement van Just'itie, Dr J. J. Schriec-
ke, belast met het tydelyk waarnemen
van de zaken van den secretaris-gene
raal in het departement voor Algemeene
Zaken.
Redder beloond.
De Nederlander Jeroen Dykhuizen,
wonende Menninckstraat 9 te Scheve-
ningen,, heeft op 1 September 1941 een
soldaat van de Duitsche weermacht
gered van den verdrinkingsdood.
Voor deze redding looft de comman
dant van de troepen in Nederland in
het openbaar dezen redder. Bovendien
is hem een belooning in geld over
handigd.
Weer een stoomtram in het Westland.
De n.v. Westlandsche Stoomtramweg
Mij. te Loosduinen heeft besloten met
ingang van 1 Maart a.s. op de hoofd
trajecten in het Westland weer de
stoomtram in dienst te stellen, die in
1931 voor het personenvervoer werd
vervangen door de bussen.
Overleden.
Te Utrecht is, byna 75 jaar oud,
overleden jhr E. W. van'Panhuys, gep.
generaal-majoor der genie.
In den ouderdom van 82 jaar is te
's-Gravenhage overleden gep. generaal-
majoor der infanterie jhr L. M. A. von
Schmid.
Geen langere duur van 60-dagen kaarten.
In Januari 1.1. verzocht de Ned. Auto
mobiel Club aan den wnd. Secretaris-
Generaal van het Departement van Fi
nanciën te willen bevorderen, dat de
beperkte geldigheidsduur van een jaar
voor de z.g. 60-dagenkaarten voor de
motorrijtuigenbelasting zou worden op
geheven of althans verlengd. Zulks om
dat door de motorbrandstofbeperking
vele motorrijtuighouders niet in de ge
legenheid zyn 60 dagen per jaar te ry-
ZATERDAG 21 FEBR. 1942.
De Heere regeert, Hy ls met hoogheid
bekleed, de Heere is bekleed met sterkte.
Ps. 93 la.
Zon
op onder
8.45 19.04
23 Febr. Eerste kw.
8 Maart Volle maan.
Maan
op onder
11.26 0.56
ZONDAG 22 FEBR. 1942.
Die in het huis des Heeren geplant
zy'n, dien zal gegeven worden te groeien
in de voorhoven onzes Gods.
In den gryzen ouderdom zullen zy nog
vruchten dragen.
Ps. 92 14 en 15a.
Zon
Maan
e|»
onder
op onder
8.43
19.06
11.55 2.—
den, en hun voor het ongebruikte ge
deelte van de kaart geen restitutie
wórdt verleend. De N.A.C. ontving thans
bericht, dat haar desbetreffend ver
zoek is afgewezen.
Nederland heeft van 10 tot 15 Mei 1940
(in Zeeland duurde de oorlog enkele da
gen langer) met Duitschland oorlog ge
voerd. Op 15 Mei 1940 capituleerde het
Nederlandsche leger.
Zelfs in die korte oorlogsperiode moch
ten de burgers naar internationaal recht
nog niet willekeurig optreden en ingrij
pen, maar na 15 Mei 1940 heeft
ieder burger zich bij het feit der capitu
latie neer te leggen. Wie tegen de belan
gen der Duitsche oorlogvoering, dus ook
tegen de bezettingsmacht ingaat, stelt
zich aan het grootste risico bloot. Het
is noodzakelijk daar van tijd tot tijd aan
te herinneren, ,want zoo nu en dan
blijkt het uit de zware straffen, die wor
den opgelegd er zijn nog altijd Neder
landers, die zich daarvan niet ten volle
bewust zijn, met het gevolg, dat zij over
zichzelf en hun gezinnen groot leed bren
gen.
Er zijn reeds doodvonnissen uitgespro
ken en zeer zware gevangenisstraffen uit
gedeeld. Verschillende gezinnen en fami
lies zijn in rouw gedompeld. Zijn deze
waarschuwingen nog niet ernstig ge
noeg?
Buitengewoon onverantwoordelijk han
delt hij, die, zonder zelf risico te loopen,
anderen tot verzet of sabotage aanspoort.
Men kan weten, dat alles wat op op
stand of sabotage betrekking heeft, spoe
dig en- krachtig de kop wordt ingedrukt.
Laat niemand een spel met den dood
spelen!
ZONDAG 22 FEBR. 1942.
'sMoigens tot 8.43 u.
's Avonds van 19.06 u.
MAANDAG 23 FEBR. 1942.
's Morgens tot 8.40 u.
's Avonds van 19.08 u.
DE LANDSTAND IN ZEELAND.
De Zeeuwsche Landbouw Maatschap
pij is thans opgelost in den Ned. Land
stand. Tot boerenleider werd benoemd
de heer W. F. van Gorsel te Ril-
land-Bath.
Middelburg.
Eert concert. Het muziekkorps van
de Duitsche politie heeft gistermiddag
van 34 uur op den Dam "freer verschil
lende nummers op voortreffelyke wijze
vertolkt. De uitvoering werd door goed
weer begunstigd.
Vlissingen.
Naar wy vernemen is tot directrice
van de Openbare Leeszaal alhier be
noemd mej. A. M. G. Schmidt, thans ver
bonden te Amsterdam aan de leeszaal
voor jongens en meisjes van de Mij. tot
Nut van het Algemeen. Mej. Schmidt
is afkomstig uit Kapelle, waar haar va
der Ned. Herv. predikant is.
Naar de Prov/Z. Crt. meldt, heeft
de werkgemeenschap Vlissingen van
Winterhulp-Nederland in verband met
gerezen organisatorische moeilykheden
haar werkzaamheid gestaakt. Inmiddels
is het werk door een nieuw comité over
genomen. Tot nog toe vond de afwikke
ling der aanvragen plaats op het ge-
meentelyk bureau van sociale zaken. Het
bureau van Winterhulp is thans geves
tigd by den heer F. Lantermans, N.V.V.-
huis, Walstraat 61.
