Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER.
VRIJDAG 20 FE3RUARI 1942
56e JAARGANG - No, 119
Tal van Sowjet-aanvallen afgeslagen - Engel-
sche aanvallen In Noord-Afrika mislukt -
Sensationeel document gevonden - Port
Darwin gebombardeerd.
Opzienbarend document onthuld.
V WIJZIGING IN HET
De strijd in Ned. Oost-Indië.
BONNEN VOOR*
VOEDINGSMIDDELEN.
Strijd tegen sabotage der
voedselvoorziening*
x Bureaux Lange Vorslslraaf 70, Goes
Posfrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkanfoor Middelburg:
Firma Boekhandel i. J. FANOY
Lange Gisfsfraaf 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal.
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen AO cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 t$i| vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. exlre
Bl| contract'belangrijke korting
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
"EUROPA.
Het opperbevel van de Duit-
sche weermacht maakt bekend:
Aan het Oostelijk front
werden talrijke aanvallen van den
vijand afgeslagen. In den cen-
tralen frontsector zijn nog
andere sterke deelen van den vij
and ingesloten. Zij werden ondanks
wanhopige doorbraakpogingen in
een z,oo nauw mogelijk gebied
samengedrongen en gaan haar ver
nietiging te gemoet. De bolsjewie
ken verloren gisteren 44 vliegtui
gen, terwijl slechts één eigen vlieg
tuig vermist wordt.
In Noord-Afrika aan weers
kanten activiteit van verkenners.
In de wateren rondom Enge
land beschadigden gevechtsvlieg
tuigen overdag een groot koopvaar
dijschip door bommen en brach
ten een Britsch patrouillevaartuig
tot zinken. Duitsche marinevaar
tuigen brachten voor de kust van
Noorwegen een vijandelijke
duikboot tot zinken.
Britsche vliegtuigen, die den af-
geloopen nacht de Duitsche
Bocht binnenvlogen, werden door
het vuur van de luchtdoelartillerie
genoodzaakt terug te keeren.
Luchtdoelgeschut haalde een vij
andelijken bommenwerper omlaag.
ITALIAANSCH WEERMACHTS-
BERIGHT.
In zijn weermachtsbericht nr. 628
maakt het Italiaansche hoofdkwartier
het volgende bekend:
Aanvallen door gemechaniseerde vij
andelijke strijdkrachten ten Oosten van
M e c h i 1 i werden afgeslagen. De on
gunstige weersgesteldheid heeft de acti
viteit van de luchtmacht aanzienlijk
beperkt.
- Een van onze verkenningsvliegtuigen,
dat in het Oostelijke bekken van de
Middellandsche Zee door twee jacht
vliegtuigen werd aangevallen, heeft
hiervan één neergeschoten en slaagde er
in, hoewel beschadigd, op zijn basis te
rug te keeren. Het andeïe toestel, van
het type Wellington, blijkt .in een lucht
gevecht met Duitsche jagers in het cen
trale bekken van de Middellandsche Zee
te zijn vernietigd. In de omgeving van
Isola della Corrente ter hoogte van Sy
racuse is een Britsch vliegtuig in zée
gestort. De uit vier personen bestaande
bemanning, onder wie een officier, werd
gevangengenomen.
AANSLAp OP HITLER EN
VON RlffBENTROP.
(V.P.B.) Van officieele
Duitsche zpde werd een
sensationeel document
wereldkundig gemaakt,
waarin een aanslag, door
de Intelligence Service
op denFührer en Rijksmi-
nister Von Ribbentrop
beraamd, onthuld wordt.
Het gaat hier om een document, geda
teerd 12 October 1939, gevonden tus-
schen de papieren van Daladier en af
komstig van den voormaligen Franschen
gezant in Nederland, De Vitrolles.
Hierin wordt de voormalige Nederland-
sche minister van Buitenlandsche Za
ken, Van Kleffens als de voor
naamste aanstichter van dezen aanslag
gebrandmerkt.
In dit verband krijgt het bekende in
cident te Venlo, dat zich in November
van het jaar 1939 afspeelde en waarin,
naast enkele leden van de Intelligence
Service, ook een Nederlandsche officier
een rol speelde, een nieuwen beteekenis-
vollen achtergrond.
De Centrale der Britsche Intelligence
Service was er op uit in Duitschland
complotten te smeden om aanvallen op
vooraanstaande personen te organisee-
ren' die dan later in de vijandelijke pers
aan „revolutionaire organisaties in
Duitschland toegeschreven zouden wor
den. Naar thans wordt medegedeeld
was men in Duitsche regeeringskringen
van deze complotten volkomen op de
hoogte. Ambtenaren en beambten van de
Duitsche veiligheidsdienst der S.S. moes
ten zich uitgeven voor leden eener ge
heime organisatie in Duitschland, welke
revolutionaire plannen zouden smeden
tegen het Hitlerregime. Het eerste re
sultaat hiervan was, dat den chef der
Britsche organisatie met zijn verschil-
i lende medewerkers, waaronder zich een
officier van de Nederlandsche scaf be
vond, in de buurt van Venlo gearresteerd
en naar Duitschland vervoerd werden.
Naar in de Wilhelmstrasse met veront
waardiging werd vastgesteld, valt uit
het verslag van Vitrolles aan Daladier
af te leiden, dat minister Van Kleffens
omtrent de moordplannen der Inteili-
-gence Service volkomen op de hoogte
was. Hij deelde den Franschen gezant
mede, dat hij in nauwe relatie stond met
„vooraanstaande nationaal-socialistische
kringen" en dat hij aan deze personen
zijn goede diensten had aangeboden.
In werkelijkheid ging het echter om
agenten der Duitsche regeering, die het
geheim eener Haagsche centrale moesten'
onthullen. Minister van Kleffens stelde
voor een toekomstige samenwerking tus-
schen Nederland en Duitschland de con
ditie, dat rijkskanselier Hitler en minis-'
ter Von Ribbentrop op de een of andere
wijze ten val gebracht zouden worden.
Aan den Franschen gezant deelde minis
ter Van Kleffens mede, dat eenige hem
goed bekende Fransche personen door
hem met deze plannen op de hoogte wa
ren gebracht en dat ook de Belgische
regeering te dien opzichte georiënteerd
was. Toen de Fransche gezant Van Klef
fens er op wees, dat toenadering met het
Nationaal-Socialistische bewind hem
bedenkelijk toescheen, daar Hitier en
Von Ribbentrop later toch weer aan^het
bewind zouden komen, gaf Van Kleffens
naar uit het document blijkt, ten ant
woord, dat deze uitschakeling „d e f i-
n i t i e f'i zou zijn.
Te Berlijn wordt vooral deze uitlating
als een duidelijk bewijs uitgelegd van de
misdadige plannen, welke ten opzichte
van Hitier en zijn minister zijn gesmeed
HET PROCES VAN RIOM.
(D. N. B.). Donderdagmiddag is het
proces tegen de personen, die voor de
nederlaag van Frankrijk verantwoorde
lijk zijn, door den president van het op
perste gerechtshof te Riom, Caous, ge
opend.
Bij het begin der zitting legdë gene
raal Gamelin een verklaring af, dat hij
zou zwijgen om de verantwoordelijkheid
en de eer van het leger te bewaren.
Leon Blum heeft de geheele verant
woordelijkheid op het militaire comman
do afgewenteld. i
De verdediger van Blum maakte be
zwaar tegen de competentie van het ge
rechtshof en tegen de wettigheid van
zijn samenstelling en bevoegdheid en hij
verklaarde, dat dit proces een „directe
schending van de grondwet" is.
BRITSCHE KABINET?
(S. P. T.). Uit welingelichte politieke
bron in de Britsche hoofdstad verluidt,
,dat voor de eerstvolgende Lagerhuiszit
ting cfê Britsche regeering een wijziging
zal ondergaan. Men vermoedt, dat het
oorlogskabinet zal bestaan uit Winston
Churchill, Lord Beaverbrook, Lloyd
George, Bevin en Stafford Cripps.
De debatten jjj het Lagerhuis zijn nu
definitief op Dinsdag a.s. vastgesteld.
PORT DARWIN GEjBOMBARDEERD
(D. N. B.). Naar de Britsche berich
tendienst uit Sydney meldt, is volgens
een mededeeling van den Australischen
min.-president Port Darwin in Australië
twee maal gebombardeerd. Er werd aan
zienlijke schade aangericht.
Naar D. N. B. uit Tokio meldt, is in
de Straat Gaspar, ten Noorden van Ba
tavia, tusschen Banka en Billiton, een
vijandelijke torpedobootjager door Ja-
pansche bommenwerpers tot zinken ge
bracht. Een tweede torpedobootjager
liep aan den grond.
Admiraal Hart.
(S. P. T.). Van officieele zijde wordt
vernomen, dat admiraal Hart niet dood
is. Waar de admiraal zich eventueel zou
bevinden, wordt niet medegedeeld. Men
verneemt slechts, dat hij zich in besten
welstand bevindt".
TIMOR GEBOMBARDEERD.
(D. N. B.) De Japansche lucht
macht heeft haar aanvallen thans ook
op Timor gericht.
Naar het Nederlandsch-Indische leger-
bericht uit Batavia meldt hebben Japan
sche bommenwerpers Koepang, op het
Nederlandsche deel van Timor, in twee
golven aangevallen.
Het legerbericht zegt, dat dit respec
tievelijk op Dinsdagmiddag en Woens
dagochtend is geschied en dat in de ha
venwijk „materieele schade" is veroor
zaakt.
Ook Soerabaja is opnieuw aan
gevallen.
Eenige personen, die de bezetting van
het vliegveld te Palembang geheel
hadden meegemaakt, deelden aan pers
correspondenten te Batavia mede, dat
het lot van Palembang reeds op 8 Febr,
was bezegeld, daar toen een groot aan
tal geallieerde vliegtuigen door Japan
sche bommenwerpers op den grond was
vernield.
Ook het vliegveld was toen zoodanig
beschadigd, dat de overgebleven machi
nes niet meer naar behooren konden op
stijgen.
(A.N.P.) Te Batavia is medegedeeld
dat Japansche gevechtsvliegtuigen tal
rijke kleine Soenda-eilanden tusschen
Java en Australië hebben aangevallen.
Men is te Batavia van meening, dat
Japansche voorhoedetroepen van Palem
bang naar het Westen oprukken langs de
spoorlijn naar de bocht van Loempoer.
Volgens berichten uit Singapore
aldus D.N.B. uit Tokio zijn reeds Ja
pansche marine-eenheden in de haven
van Palembang op Sumatra aangeko
men.
Batavia bereidt zich voor.
Het D.N.B. meldt uit Sjanghai:
De atmospheer in de hoofdstad van
Nederlandsch-Indië is, volgens berich
ten uit Batavia sinds den val van Sin
gapore plotseling totaal veranderd.
Troepen en oorlogsmateriaal worden in
groote hoeveelheden door 'de straten der
stad gevoerd, terwijl ook de oefeningen
van de luchtmacht aanzienlijk zijn uit
gebreid. Bijna 'iedere inwoner draagt
thans het een of andere militaire of hulp
uniform.
Verklaring van Van Mook.
Volgens een bericht van United Press
uit Sydney heeft de luitenant-gouver
neur-generaal van Nederlandsch-Indië,
Van Mook, die zich naar Australië heeft
begeven om te confereeren met de de
fensie-autoriteiten in Australië, onder
meer verklaard:
„Het is een groote fout, dat de demo-
cratiën steeds slechts aan de verdedi
ging denken. De politiek van het zich
voortdurend terugtrekken op voorberei
de stellingen, kan leiden tot een toestand,
waarin de geallieerden den oorlog verlie
zen.
Van Mook zeide voorts, dat Java' zoo
lang mogelijk zal worden verdedigd en
een bepaalden tijd ook zonder hulp van
buiten zal volhouden. Indien men echter
alleen zou moeten vechten, zou dat meer
dan een nederlaag alleen voor Neder
landsch-Indië beteekenen.
DE STERKTE VAN HET NED-.
INDISCHE LEGER.
BERLIJN. (V.P.B.) Het Ned.-In-
dische leger is grootendeels op Java ge
concentreerd. De Engelsche propagan
da kent dit leger een sterkte van een
millioen man toe. Bij deze millioen man
zijn echter alle pas in December van het
vorige jaar opgeroepen lichtingen gere
kend, die bijna uitsluitend uit inlanders -
bestaan.
Zonder eenigen twijfel tellen de wer
kelijk geoefende Indische strijdkrachten
hoogstens 100.000 man, waarvan onge
veer een derde deel uit Europeanen be
staat. Hoe sterk de deelen van dit leger
zijn, die op Borneo, Celebes, Sumatra en
Ambon geïsoleerd of verslagen zijn, valt
uiteraard niet na te gaan, maar men kan
wel aannemen, dat de hoofdmacht zich
op Java bevindt.
NEDERLAND MOET GEVOED
WORDEN.
Als er in de toekomst al rantsoenen
verlaagd moeten worden, dan zullen in
de eerste plaats de belangen van de
jeugd in het oog worden gehouden. Ook
op de ouders rust de plicht de voedings
middelen, welke ter behoeve van hun
kinderen verstrekt worden, inderdaad
dien kinderen ten goede te doen komen.
Dit is een van de lessen, welke het
Rijksbureau Voedselvoorziening in oor
logstijd de Nederlandsche bevolking
voorhoudt in een film, die binnenkort al
lerwegen vertoond zal worden. Deze film
toont wat er komt kijken om negen mil
lioen Nederlanders dagelijks te voeden.
Daarbij wordt het welhaast gevleugelde
woord aangehaald van den directeur-
generaal voor de Voedselvoorziening, Ir
S. L. Louwes: „Tusschen ons en den
honger staan slechts de werkkracht van
den landman en een goede organisatie".
Enorme hoeveelheden brood, vleesch,
zuivelproducten en andere producten
moeten van dag tot dag in nauwkeurig
afgemeten hoeveelheden ter plaatse zijn,
waarvoor men ons voortreffelijk en veel
geroemd distributiestelsel dankbaar
mag zijn. Dat hierbij een nauwlettende
controle niet mag ontbreken, wordt i
eveneens getoond.
22 Febr. tot en met 28 Febr. 1942.
10'A brood 4 rants, brood of gebak.
10 B broodrants, brood of gebak.
10A vleesch. 1 rants, vleesch of vl.w.
10 B vleesch ^4 rants, vleesch of vl.w.
10 A aardapp. 1% kg. aardappelen.
10 B aardapp. kg. aardappelen.
22 Febr. tot en met 21 Maart 1942.
213 algem. 1 kg. suiker.
10C, 10 D
reserve 50 gram cacao.
214 algem. 250 gram koffiesurrogaat.
215 algem. 500 gram jam.
221 t/m 224
algem. 1. rants, bloem, brood of
gebak.
11 D, 12 D
reserve 250 gram rijst.
225 algem. 250 gr. peulvruchten.
226 algem. 250 gram gort.
227 algem.100 gram vermicelli of
maizena.
216 t/m 220
algem. 100 gram kaas.
10 A t/m 13 A
melk I 3//2 hter melk.
10 B t/m 13 B
mêlkl 1liter melk.
19 Febr. tot en met 27 Febr. 1942.
09 boterrants, boter of rundvet.
09 vety2 rants, boter of marg.
De volgende bonnen zijn binnenkort
niet 'meer geldig: Na,Zaterdag 21 Febr.:
09 brood, vleesch; 08 aardappelen; 193,
195, 197 t/m 203, 20$, 210, 212 algemeen;
04 t/m 07 reserve; 06 t/m o9 melk.
De geldigheidsduur van de volgende
bonnen is verlengd: t/m Zaterdag 28 Fe
bruari: 09 aardappelen, 204 t/m 208 alge
meen (kaas); 08 boter en vet.
De bonnen ter verkrijging van levens
middelen, waarvan de geldigheidsduur op
Zondag begint, mogen op de daaraan
voorafgaande Zaterdag worden gebruikt,
met uitzondering van den bon voor
vleesch en vleeschwaren.
GECOMBINEERDE INKOOP VAN
STAPELGROENTEN.
Naar aanleiding van een bericht,
waarin melding werd gemaakt van de
invoering van een nieuw systeem voor
de verdeeling van stapelgroenten onder
den handel, heeft een verslaggever van
het A.N.P. een onderhoud gehad met den
heer H. M. Velders, directeur van het
bureau voor groenten- en fruitvoorzie-
ning in Den Haag.
Van de invoering van een nieuw sy
steem, aldus de heer Velders, kan eigen
lijk .niet worden gesproken. We volgen
reeds geruimen tijd een werkwijze, die
zich ontwikkeld heeft uit den opslag van
stapelgroenten fn verschillende plaatsen,
met het oog op den winter. Onder deze
groenten vallen o.a.kool, peen, uien,
rapen en bieten.
VRIJDAG 20 FEBR. 1942.
O Heere! hoe groot z(jn uw werken!
zeer diep zijn uw gedachten.
Ps. 92 6.
Zon
op onder
8.47 19.02
23 Febr. Eerste kw.
3 Maart Volle maan.
Maan
op onder
11.—
Op basis hiervan heeft zich een stelsel
van gecombineerden inkoop ontwikkeld.
De grootere gemeenten riepen de gros
siers bij elkaar en besloten werd tot het
collectief indienen der aanvragen. Later
volgden de kleinere gemeenten dit voor
beeld. Randgemeenten doen dit mee-
rendeels in combinatie met de stad.
Naar verhouding van het aantal zie
len krijgen de gemeenten nu reeds eeni
gen tijd een percentage van den steeds
fluctueerenden aanvoer toegewezen. De
grossiers ontvangen daarvan volgens
een puntenstelsel hun aandeel en distri-
bueeren dit op^hun beurt weer onder
de kleinhandelaren, eveneens volgens een
puntenstelsel op basis van den aardap-
pelomzet.
Dit systeem voldoet vrij goed, al kos
ten de kleinere en randgemeenten nog
wel eens hoofdbreken. De handel werd
intact gelaten, grossier en detailhandel
blijven hun functig vervullen.
In feite komt de regeling hierop neer,
dat geleverd wordt aan gemeenten of
groepen van gemeenten.
Door dit systeem kon de zwarte han
del ee&igszins worden beteugeld.
Het spreekt overigens vanzelf, dat dit
schema alleen geldt voor de stapelgroen
ten. Bladgroenten zijn te spoedig aan be
derf onderhevig, dan dat zij in opslag
kunnen worden genomen.
Ontslag burgemeesters.
Bij besluit van den commissaris-gene
raal van Bestuur en Justitie is aan
J. M. van Doorninck ontslag verleend
als burgemeester der gemeente Oudewa
ter en aan mr A. J. Romijn als burge
meester der gemeente Winschoten.
Versch brood om half acht.
De secretaris-generaal van seciale za
ken heeft de tot en met 21 Febr. door
hem toegestane afwijking van de arbeids-
wet, voor wat betreft het vervoer en den
verkoop van brood, opnieuw verlengd.
Het zal tot en met Zaterdag 7 Maart
geoorloofd zijn, brood, dat na acht uur
des namiddags van den vorigen dag ge
bakken of opgewarmd is, van zeven uur
's morgens af uit het gebouw waarin
zich de broodbakkerij bevindt, te ver
voeren.
Dij, brood mag van half acht af wor
den verboerd of afgeleverd.
De heerbanleider J. E. Feenstra van
de W. A. der N.S.B. heeft in de pers
conferentie te 's-Gravenhage, een en
ander medegedeeld over het optreden
der Haagsche W. A. tijdens de bijzon
dere omstandigheden der laatste weken:
Aangezien de aardappelenvoorziening
te Den Haag dreigde mis te loopen, bij
gebrek aan voldoende transportmidde
len eenerzijds en door gebrek aan or
ganisatieinzicht van de V. B. N. A.
anderzijds, stelde ik mij, aldus spr., in
verbinding met den heer Van Zaanen,
secretaris der V. B. N. A., wien ik mijn
hulp aanbood in den vorm van het be
schikbaarstellen van vrachtauto's en
eenige honderden weermannen.
Deze hulp werd geweigerd onder de
mededeeling, dat alles voortreffelijk
functioneerde en dat men over voldoen
de transportmiddelen beschikte.
Nadat ik persoonlijk een onderzoek
bij enkele depots had ingesteld, bleek,
dat alles bij het oude was gebleven. Er
waren geen auto's aanwezig en het tem
po van uitgifte was veel te langzaam.
Ik heb toen onmiddellijk ingegrepen,
aldus spr., weermannen als trekkrach
ten ingeschakeld en daardoor bereikt,
dat op verschillende punten van Den
Haag de in lange rijen wachtenden be
diend konden worden.
Behalve de aardappelvoorziening dreig
de ook de groentenvoorziening geheel
mis te loopen. Ook hier drong ik, na
van te voren advies, te hebben ingewon
nen bij ter zake bevoegden, op verbete
ring aan. Van de zijde van het gemeen
tebestuur is een vergadering van groen-
tenhandelaars bijeengeroepen, uit welker
midden een commissie van samenwerking
werd samengesteld. Toen o.m. in deze
eommissie een grossier zitting nam, die
nationaal-socialist was, weigerde een
zekere Vogelaar (voorzitter Rinnen-
landsch koopliedenverbond), daartoe ook
aangezocht, hierin eveneens zitting te
nemen, omdat hij niet met een "hationaal-
socialist wenschte samen te werken.
De houding van dezen Vogelaar heeft
ten gevolge gehad, dat hierdoor in Den
Haag de groentenvoorziening voor twee
dagen geheel gestagneerd is geweest.
Vogelaar is onmiddellijk in arrest ge
steld wegens het schaden van het volks
belang.
Ook in de groentenvoorziening is,
dank zij den door verschillende organen
hierop uitgeoefenden druk, eenige ver
betering gekomen.
Als laatste en meest frappante voor
beeld van iemand, die, met gezag en
met verantwoordelijkheid bekleed, totaal
in gebreke is gebleven de hem toever
trouwde belangen te behartigen, diene
het geval van den Wethouder van So
ciale Zaken van Den Haag, Buurman.
Deze heeft: 1. bij de door de bijzonde
re omstandigheden geboden tijdelijke
vermindering van het melkrantsoen geen
rekening gehouden met de moeders met
zuigelingen en kleuters.
Hierdoor liep de volksgezondheid ern
stig gevaar. Dank zij het tijdig ingrij
pen van de zijde van den Beauftragte
voor Zuid-Holland is opdracht verstrekt
dezen voor de volksgezondheid absoluut
noodzakelijken maatregel onmiddellijk
volledig ten uitvoer te brengen; 2. be
paalde categorieën arbeiders, die tot het
invallen der vorst geregeld werk hadden,
maar nu door de bijzondere om
standigheden werkloos waren, geweigerd
te steunen en hun den raad laten geven,
maar aan de deuren te gaan bellen en te
trachten him diensten aan particulieren
voor sneeuwopruimen aan te bieden en
op deze wijze in hun kost te voorzien»
Op deze wijze werden fatsoenlijke arbei
ders gedwongen te gaaii bedelfen.
3. in gebreke is gebleven activiteit te
ontwikkelen, toen ernstige ontstemming
onder de bij het sneeuwopruimen te werk
gestelde arbeiders» heerschte over het
uitbetalen van loon.
