Christelijk Dagblad voor Zeeland Binnenland DAGKALENDER. 1 DINSDAG 17 FEBRUARI 1942 56e JAARGANG - No. 116 Het huisgezin en de maatschappij Zware verliezen der Sowjeis - Duitsch- Italiaansche successen in Noord-Afrika en op de Middellandsche Zee capitulatie van Singapore. Na de BONNEN VOOR VOEDINGSMIDDELEN, Plechtige installatie Nederl. Cultuurraad. Antwoordrede van Prof. Snijder. "Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes Postrekening 44455 - Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FANOY Lange Giststraat 34 en Noordweg 155 Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld f 0.21 Losse nummers 6 cent Directeur-Hoofdredacteur! A. DE LANGE te Goes Familieberichten 33 cent per regel Overige adverlentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine adverlentiën f 0.55 bij vooruitbetaling Adverlentiën onder letter of motto 10 ct. extra Bl| contract belangrijke korting In zijn bekende boek „Huisgezin en Maatschappij" wijst Prof. Dr H. Bavinck op de buitengewone beteekenis van het huisgezin voor den geestelijken welstand der maatschappij. Hij zegt daarover o.m. het volgende: - „En van daar (het huisgezin) dragen wij de zedelijke verhoudingen dan over in de maatschappij. Wie zijn vader heeft leeren eeren, eerbiedigt later ook het ge zag van hen, door wie het God belieft hem te regeeren. Wie zijn moeder waar lijk heeft liefgehad, kan zich niet ver grijpen aan de eer der vrouw. Wie zijn dienstboden als zijn" huisgenooten be* schouwt, kan geen tiran voor zijn dienst knechten zijn. Het huisgezin is de kweekplaats der liefde en ent deze op de maatschappe lijke verhoudingen in. Erf die liefde heb ben wij noodig, indien er van een her vorming der maatschappij sprake zal zijn. Geen zelf-, of geld-, of heerschzucht, maar liefde is het fundament en het ce-v ment der Christelijke maatschappij. Het Christendom is niet de architect, maar het is de ziel der maatschappij. Wie het huisgezin verwoest, graaft de zedelijke grondslag weg, waarop de maatschappij als zedelijk instituut gevestigd is. Maar wie het huisgezin verheft en aan de lief de de heerschappij boven de zelfzucht verschaft, die doet een Gode welgeval lig werk. Want God is liefde, en liefde is de wet van Zijn koninkrijk." NEDERLANDSCHE OFFICIEREN BIJ ROOSEVELT. Het A.N.P. meldt uit Washington: President Roosevelt heeft Vrijdag in het Witte Huis geconfereerd met de chefs van de Nederlandsche militaire en marine-delegatie, die hier onlangs uit Londen zijn aangekomen. x Generaal Dijxhoorn en schout-bij nacht Termijtelen werden aan Roose velt voorgesteld door den 'Nederland- schen gezant. Bij het verlaten van het Witte Huis verklaarden de' officieren, dat zij mili taire én vloot-aangelegenheden hadden 'besproken, maar zij weigerden iets na ders mede tê deelen. DE STOPZETTING VAN DE AFLEVERING VAN BIER. Dezer dagen is gemeld, dat de brouwe rijen voorloopig geen bier meer zullen afleveren. Hierover deelt 'het rijks bureau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd nog het volgende mede: Tengevolge van verschillende omstan digheden moest het brouwen van bier reeds zeer worden beperkt. In de eerste plaats zullen thans de biervoorraden tegen bederf moeten worden beschermd. Deze biervoorraden zijn zeer aanzienlijk; er, ligt immers steeds veel jong bier in de kelders der brouwerijen te rijpen. Teneinde deze voorraden zoolang mo gelijk te beschermen, is besloten de bier aflevering door alle brouwerijen stop te zetten. Wijziging Visscherijreglementen. In de Staatscourant van 16 dezer is opgenomen een besluit van den secre taris-generaal van laiidbouw en vissche rij, waarbij eenige visscherijreg^ementen worden gewijzigd. De bedoeling Van de eerste wijziging is het verminken van de vischsoorten waarvoor een minimum-maat is vastge steld om zoodoende het bepalen van. de juiste maat onmogelijk te maken, te- bestrijden. Daarom wordt opzettelijk verminkte visch als ondermaatsche be schouwd. De tweede wijziging beoogt het Zeeuwsche stroomenvisscherij- teglement mefcr in overeenstemming te brengen met do overige reglementen. De bedoeling van het derde artikel is, om overtreders van een voorwaarde, welke doofi het districtshoofd in een verleende schriftelijke vergunning is opgenomen, strafbaar te stellen. De oveAlijvende artikelen betreffen alle het bijzondér visscherijreglement voor de afgesloten Zuiderzee. Officieele berichten. Met ingang vhn 15 Febr. 1942 is aan den koloriet van den generalen staf op non-activiteit H. H. Thoden van Velzen op zijn verzoek eervol ontslag verleend als lid van het dagelijksch bestuur van het Ned. Roode Kruis. J. W. H. Houbiers is met ingang van 28 Maart 1942 opnieuw tot burge meester van de gemeente Bocholtz be noemd. H. Houtkoper is op zijn verzoek, met ingang van 20 Febr. 1942 als burge meester der gemeenten Echteld en Lien- den eervol ontslagen. DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend: In den centralen sector van het Oostelyk front werd een der ingesloten vijandelijke forma ties vernietigd. Achthonderd ge vangenen en 43. kanonnen vielen ons in handen. Ook in de andere frontsectoren leed de vijand nieu we zware verliezen. In den strijd tegen de bolsjewistische lucht strijdkrachten werden gisteren bij twee eigen verliezen 46 vijande lijke vliegtuigen vernield. In het Kanaalgebied plaatste een blokkadebreker in een kort gevecht met vijandelijke mo- tortorpedobootên verscheiden tref- gers. «De ondergang van een Brit- sche motortorpedoboot is waar schijnlijk. In Noord -A f r i k a hadden plaatselijke aanvallen van Duitsch- Italiaansche strijdkrachten een ge slaagd verloop. Op Malta werden door bom- treffers van Duitsche formaties gevechtsvliegtuigen aanzienlijke vernielingen onder de militaire in stallaties en kade-inrichtingen van de haven van La Yaletta aange richt. Bij luchtaanvallen op vlieg velden van het eiland werden drie op den grond staande Britsche bommenwerpers vernield en ben zinedepots in brand geworpen. In luchtgevechten boven Malta en in het Oostelijk deel van de Cy- r e n a i c a schoten Duitsche jagers zonder eigen verliezen 15 Britsche vliegtuigen neer. In het slagen van de doorbraak onzer zeestrijdkrachten door Het Kanaal hebben de onder bevel van kapitein-ter-zee en commodore Ruge staande mijnenvegers als mede escortevaartuigen een groot aandeel gehad. ITALIAANSCH WEERMACHTS- BERICHT. Het Italiaansche weermachtsbericht meldt Lucht- en zeestrijdkrachten van de spil hebben in succesrijke welberekende samenwerking een schitterend succes be haald door op te treden van de verschil lende steunpunten in de Middel- 1 a'ndsche Zee uit. Het groote vijandelijke konvooi, dat gesignaleerd werd door onze verkenning bij zijn poging om, verdeeld in verschei dene groepen en onder sterk escorte van Alexandrië uit Malta te berei ken, werd weer herhaaldelijk aangeval len. Een deel van het konvooi werd ver nietigd, een ander deel gedwongen rechtsomkeert te maken. Tijdens de gevechtsl\,an- de.lingen van 13 tot 15 de zer zijn in totaal naar is geconstateerd, zeven koop vaarders, een torpedoboot- jager en een klein escorte- schip in den grond ge boord. Acht koopvaarders, vijf kruisers en twee tor pedoboot jagers werden be-schadigd, twee vlieg tuigen vernietigd. Ook in de Cyrenaica heeft de Duitsche en Italiaansche luchtmacht bij zonder levendige bedrijvigheid ontplooid. Zij bestookte in scheervlucht op stout moedige wijze auto's, artilleriestellingen en troepenconcentraties van den tegen stander met mitrailleurvuur en bracht hem zeer zware verliezen toe. Escadrilles van onze jagers hebben in den strijd met een groot aantal Curtiss- toestellen vier tegenstanders neerge schoten en vele andere getroffen. Een on zer toestellen is niet teruggekeerd. Duitsche en Italiaansche formaties hebben herhaalde malen de doelen op Malta met zichtbaar succes met bom men bestookt. Omvangrijke branden werden nog op grooten afstand van het eiland tijdens den terugtocht door de vliegers waargenomen. Een onzer duikbooten is niet op haar basis teruggekeerd. De vijand heeft zonder succes aan vallen gedaan op Tripolis en Ben- g a z i. Talrijke bommen, die in de eer ste ochtenduren van gisteren werden uit geworpen boven Augusta, Syra- 1 cuse'en Florida, beschadigden en kele gebouwen zwaar. Deze aanvallen eischten enkele dooden en gekwetsten onder de burgerbevolking. DE DUITSCHE SUCCESSEN IN DE AFGELOOPEN WEEK. D.N.B. Behalve het gevecht, dat Duitsche zee- en luchtstrijdkrachten in het Kanaal en in het Westen van de Noordzee met succes hebben doorstaan, waren Duitsche duikbooten de geheele week actief op den Atlantischen Oceaan, waar zij de Britsche en Amerikaansche scheepvaart wederom zware schade heb ben berokkend. In den loop van de week hebben Duitsche duikbooten in totaal 11 vijandelijke koopvaarders met in totaal 77.000 brt. inhoud vernield, benevens twee corvttten, terwijl vier vrachtsche pen door torpedotreffers zwaar bescha digd werden. In den strijd tegen Groot-Brittannië was ook het Duitsche luchtwapen in de afgeloopen week met succes -werkzaam. In herhaalde aanvallen overdag en dès nachts werden vliegvelden, haveninstal laties, benzine-opslagplaatsen en een groote fabriek met bommen bestookt. Tegen eenheden van de Britsche ma rine zijn Duitsche gevechtsvliegtuigen in het gebied van de Middellandsche Zee opgetreden. Zij bèschadigden drie vijan delijke kruisers en twee torpedobootja- gers. Waarschijnlijk is het, dat nog een torpedobootjager en een transportschip van 10.000 brt. in den grond zijn ge boord. Tijdens luchtgevechten verloren de Britten, behalve de 43 vliegtuigen boven het Westen van de Noordzee alleen in Noord-Afrika 23 jagers en gevechtsvlieg tuigen, tegenover slechts zeer geringe Duitsche verliezen. ,r NA DEN VAL VAN SINGAPORE. Volgens de verklaringen van Britsche soldaten, die in een niet-genoemde N e- derlandsch-Indische haven zijn aangekomen, leek de stad Singapore in haar laatste uren op een laaiende hel. De Engelschen trachtten aan deze hel te ontkomen, doch Japansche duikboo ten en bommenwerpers versperden hun deh weg. Slechts enkele wisten te ont snappen. Het Japansche keizerlijke hoofdkwar tier heeft medegedeeld, dat de Japan sche vloot bij een aanval op Geallieerde convooien ten Zuiden van Singapore in het totaal 32 schepen tot zinken bracht of beschadigde. Men kan aannemen, aldus het hoofd kwartier, dat o.a. de Britsche lichte krui ser „Arethusa" (5220 t.) in den grond is geboord. Voorts werden tot zinken ge bracht: een hulpkruiser, een duikboot, twee kanonneerbooten, een mijnenlegger, een hulpschip en acht transportschepen. Voorts werden een Nederland sche kruiser, een Britsche torpedoja ger, een torpedoboot, twee hulpschepen en tien transportschepen beschadigd. Bo vendien werden een mijnenlegger en een transportschip gedwongen aan den grond te loopen. (V.P.B.) Uit de tot dusver nogal magere Engelsche commentaren op de val van Singapore blijkt duidelijk, dat het de bedoeling is geweest, om de Britsch- Australisclje en Indische troepen naar Sumatra en Java te evacueeren. Deze tactiek is volkomen mislukt, vermoedelijk in de eerste plaats, doordat vice-admi- raal Helfrich had geweigerd een door oorlogsbodems beschermde transport- vloot van Java naar Singapore te- stu ren. Ook de evacuatie van vrouwen en kinderen heeft veel te wenschèn overge laten. Een klein gedeelte der Australische troepen is. op Java aangekomen. Voorts kwamen daar 500 vluchtelingen aan met een klein schip, dat gewoonlijk slechts 50 personen vervoert. Radio Mundial meldt uit Londen: Volgens hier uit Batavia ontvangen berichten is tot dusverre nog slechts één oorlogsschip met 1634 weggeleiden uit Singapore in een haven van Sumatra aangekomen. Gisterochtend om 8 uur (Japansche tijd) zijn de eerste gesloten Japansche colonnes, de tankformatie Kitajama aan de spits, de stad Singapore binnen ge- ,rukt. Radio Mundial meldt uit Tokio: Van bevoegde zijde wordt vernomen, dat het eerste Japansche oorlogsschip reeds de haven van Singapore is binnen- geloopen. Naar Domei meldt, zouden de vijande lijke strijdkrachten, die op de eilandves ting Singapore tot de overgave genood zaakt werden, ongeveer 60.000 man sterk (Voor vervolg zie pagina 2.) IS Febr. tot en met 21 Febr. 1942. 09 A brood 4 rants, brood of gebak. 09B broody2 rants, brood of gebak. 09 A vleesch 1 rants, vleesch of vl.w. 09 B vleesch rants, vleesch of vl.w. 25 Jan. tot en met 21 Febr. 1942. 197 algem.1 kg. suiker. 05 C, 05 D reserve 50 gram cacao. 198 algem.500 gram jam. 199 t/m 202 algem. 1 rants, bloem, brood of gébak. 06 D07 D reserve 250 gram rijst. 203 algem.250 gram havermout of peulvruchten. 209 algem250 gram gort. 210 algem.100 gram vermicelli of maizena. 204 t/m 208 algem. 100 gram kaas. 06 A t/m 09 A melkl sy2 liter melk. 06 B t/m 09 B melk I 1liter melk. 10 Febr. tot en met 18 Febr. 1942. 08 boter125 gr. boter 08 vet125 gr. boter zonder red. of 125 gr. Margarine. BIJZONDERE RANTSOENEN. 28 Dec. tot en met 21 Febr. 1942. 193 algem. 250 gram koffiesurrogaat. 8 Febr. tot en met 21 Febr. 1942. 212 algem250 gr. peulvruchten. 08 A aardapp. 1% kg. aardappelen. 08 B aardapp. y2 kg. aardappelen. 15 Febr. tot en met 28 Febr. 1942. 09 A aardapp. 1% kg. aardappelen. 09 B aardapp. kg. aardappelen. Geldig t/m 18 Febr. blijven: Bon 06 en 07 boter en vet. Geldig t/m 21 Febr. blijven: Bon 195 algem. (Peulvruchten), 04 B, C, D reser ve (eieren). DINSDAG 17 FEBR. 1942. Want Gij, Heere! ztjt mijn Toevlucht! Ps. 91 9 a. Zon op onder 8.53 18.57 23 Febr. Eerste kw. 3 Maart Volle maan. Maan op onder 9.46 21.36 Geldige bonnen voor diverse artikelen. 28 Dec. 1941 tot en met 21 Maart 1942. 15 petroleum2 liter petroleum. 4 Jan. tot en met 31 Maart 1942. 26 petroleum2 liter petroleum. Tot 30 April 1942. 07 K.F. brand stoffen x) 1 eenheid brandstoffen. 08 K.F. brand stoffen1) 1 eenheid brandstoffen. 05 t/m 07 H.K. brandstoffen 11 eenheid brandstoffen. 13 en 17 H.K. brandstoffen 1 eenheid brandstoffen. 08 H.K. brand stoffen 2) 1 eenheid brandstoffen. 12 t/m 20 C.V. brandstoffen, 1 eenheid brandstoffen. Tot 30 April 1942. 23 t/m 28 C.V. brandstoffen 1 eenheid brandstoffen. Ie t/m 8e per. brandstoffen 1 eenheid brandstoffen. 1 Febr. tot en met 28 Febr. 1942. -211 algem.1 rantsoen zeep. G zeep1 rantsoen zeep. G toiletzeep 75 gram toiletzeep 80 1 Jan. tot en met 30 April 1942. L textiel s (mannen) 50 gram scheerzeep. 1) Hierop geen anthraciet verkrijgbaar. 2) Hierop uitsluitend turf verkrijgbaar. In antwoord op de rede van den Rijks commissaris sprak hierna Prof. Dr G. A. S. Snijder, president van den Neder- landschen Kultuurraad, in het Neder- landsch „Mijnheer de Rijkscommissaris, U hebt den Nederlandschen kuituur- raad het kultureele geweten van het Ne derlandsche volk genoemd en daarmede zijn grondslag en zijn taak aangewezen. Grondslag kan steeds slechts "het volk in zijn geheel zijn, de Nederlandsche na tie, niet in staatschen zin, maar in de oorspronkelijke beteekenis eener ge meenschap door gelijkheid van ras in nerlijk en uiterlijk verbonden en door een gemeenschappelijk beleven van haar geschiedenis tot een bewuste eenheid ge worden. Wij deelen met het Duitsche volk on zen aard en ons bloed. De geschiedenis van het Duitsche volk is echter slechts ten deele ook de onze en juist de laatste eeuwen hebben geleid tot een toenemen de verwijdering, welke zijn grond in de zeer sterke historische belevenissen van onzen tachtigjarigen oorlog, onzen op stand tegen een overheersching, die niet met onzen aard strookte, vond die dan tot een vervreemding werd, welke de laatste jaren bovendien nog door een angstpsychose werd belast." Hierop schetste spr. hoe 'juist deze vervreemding tot een bovenmatige waar deer ipg van het begrip „staat" leidde, ten gevolge waarvan de beteekenis van het volk miskend en de overtuiging, dat een volk een eeuwig wordend, zich ver nieuwend wezen is, dat gelijk ieder le vend wezen naar zelfverwerkelijking streeft, verloren ging. Deze ontwikkeling werd dan nog verhaast dOor factoren van uiterlijken aard als industrialisee- ring en vlucht naar de groote steden, waardoor het probleem der „massa" ont stond. Daar ik overtuigd ben dat al wat'men voor kuituur kan doen van een gezond volk dient uit te gaan en in een gezond volk ook slechts zijn grond slag kan vinden, is het mij een bijzondere voldoening dat U juist ook de zorg voor de volkswaarden (Volks- tumpflege) als behoorend tot het gebied van den N.K.R. hebt aangewezen. Wij zullen daaraan bijzondere aandacht wij den en->het als een onzer voornaamste taken beschouwen het volksche bewust zijn van den Nederlander weer aan te kweeken en aan té sterken. Daartoe zal het in de eerste plaats noodig zijn den Nederlander te bevrijden uit zijn kramp achtige op den staat ingestelde bewust zijnsvernauwing en hem terug te leiden tot de ruime binding aan zijn volk. Ook daarom is het van belang de verbonden heid als volk die tusschen het Duitsche en het Nederlandsche volk aan deze en gene zijde der staatsgrenzen bestaat weer tot bewustzijn te brengen. Dat wil geens zins zeggen, dat wij een versmelting be oogen. Een dergelijke oplossing van het probleem zou een groot verlies beteeke- nen en het zou ook niet den zin van den Führer zijn, wanneer op die wijze de rijkdom der Germaansche verschei denheid lichtvaardig werd prijsgegeven. Gij zelf, mijnheer de Rijkscommissaris, hebt ons immers het woord van den Fiib- rer gebracht dat luidde: Niemand zal ge lukkiger zijn dan ik, wanneer wij in de menigvuldigheid en verscheidenheid van de Germaansche ruimte in Europa de oude Nederlandsche kuituur tot een nieu we en hooge bloei zien opgroeien en ont- luiken". Deze verzekering onzer kultureele zelf standigheid, welke de leider der N.S.B. als kostbaar geschenk van den Führer onilangs heeft bekrachtigd, zullen wij hoog schatten en behouden. Maar deze zelfstandigheid mag niet opnieuw tot een scheiding tusschen ofize volkeren leiden. Verhooging der eigen kracht op grondslag der v-uj lkswaarden schijnt mij de taak van den N.K.R. te z ij n. Ik leg den nadruk op eigen kracht. En juist bij, de beslissing over de vraag wat eigen, wat vreemd en wat verkeerd is, moeten wij ons bewust blijven van onze door u gestelde taak het geweten van het volk te vertegenwoordigen. Wat is geweten? Het geweten is eenvoudig het absolute niet aangeleerde maar aan geboren weten zonder meer, het weten dat zich bij den enkeling op goed en kwaad, bij een volk op juist en verkeerd richt. Het is een, bijna instinctief weten dat waarschuwend of gebiedend, verhoe dend maar ook aanzettend zich doet ge voelen. Zoo dient ook de taak van den N. K. R. niet slechts een het verkeerde verhinderende, maar ook een het juiste bevorderende te zijn. Vervolgens stelde spreker de vraag: Wat is juist, wat is verkeerd? en be toogde, dat het niet mogelijk is uitslui tend uit een beschouwing van het ver leden het wezen van het Nederlandsche^ vollt te kristalliseeren en dat als maat-'' staf van juist of verkeerd te nemen. His torisch bezien, vertoont de Nederland sche kuituur tal van radicale wendingen. Aanschouw de kathedraal van Den Bosch, het Amsterdamsche raadhuis van Van Campen en de Beurs van Berlage, en „men ziet een verschil zoo groot, dat

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1