Christelijk Dagblad voor Zeeland DAGKALENDER. Sowjet-troepen teruggeworpen - De begrafenis van Rijksminister dr Todt - Japar.sch ultimatum door Singapore afgewezen. De strijd in Ned. Oost-Indië. binnenland BONNEN VOOR VOEDINGSMIDDELEN. Installatie Nederlandsche Cultuurraad. Rede van den Rijkscommissaris, VRIJDAG 13 FEBRUARI 1942 56e JAARGANG - No.'113 Bureaux Lange Vorsfslraaf 70, Goes Postrekening 44455 - Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FANOY Lange Giststraat 34 en Noordweg 155 Directeur-Hoofdredacteure A. DE, LAN GE te Goes Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal Weekabonnementen voor Middelburg Goes en plaatsen waar een agent is aangesteld f 0.21 Losse nummers 6 cent Familieberichten 33 cent per regel Overige advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra Bij contract belangrijke korting DUrTSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA. Het opperbevel van de Duitsche weermacht mankt bekend: In het Oosten werden nieu we, talrijke aanvallen van den vijand afgeslagen. Aan het D o - netzfront wierpen Duitsche, Roemeensche en Kroatische troe pen tijdens de voortzetting! van hun aanval den vijand in weerwil van den taaien tegenstand verder tedlg. In den centralen sec tor van het front werd een sinds dagen ingesloten vijandelijke groep na hevige gevechten nog nauwer ingesloten. In N q o r d - A f n i k a aan bei de zijden levendige activiteit van verkenners. Duitsche formaties jachtvliegtuigen en gevechtsvlieg tuigen bestookten doeltreffend ge motoriseerde colonnes van den vjj- and. In het zeegebied, rondom M a 1 - t a werd een kruiser van de „Dido"- klasse door bommen van Duitsche gevechtsvliegtuigen zwaar getrof fen. Aanvallen van de luchtmacht waren -oyerdag en des nachts ge richt op vliegvelden, havenwerken en benzine-opslagplaatsen van het eiland. Aanvallen van Britsche bommen werpers op het Zuidweste lijke Duitsche gebied ver oorzaakten in den afgeloopen nacht geringe verliezen onder de burger bevolking. In de periode van 31 Januari- tot 10 Februari verloos de Brit sche luchtmacht 67 vliegtuigen, waarvan 38 boven de Middelland- sche Zee en in Noord-Afrika. In dezelfde periode gingen in den strijd tegen Groot-Brittannië 13 eigen vliegtuigen verloren. Kapitein Baer, „Staffelkapitan" van een jachtêskader, behaalde zijn 89e en 90e overwinning in de lucht. tTALIAANSCH WEERMACHTSBERICHT. Het Italiaansche weermachtsbericht meldt: InCyrenaica niets belangrijks te melden. Concentraties van vijandelijke gemotoriseerde middelen in de buurt van El Adem werden door formaties van de luchtmacht aangevallen en gedeelte lijk vernield. Een Curtiss werd door de Duitsche jachtvliegtuigen neergehaald. Ondanks de ongunstige weersomstan digheden hebben Duitsche vliegtuigen overdag en des nachts vernietigingsac ties ondernomen tegen vliegvelden op M a 11 a en in de nabijheid van 't eiland met bommen van zeer zwaar kaliber het voorschip van een Britschen kruiser ge troffen. Vijandelijke toestellen hebben zonder succes een aanval ondernomen op enkele onzer eilanden in de Aegaeïsche Zee. DE BEGRAFENIS VAN RIJKSMINISTER DR TODT. (D. N. B.). Onder groote belangstel ling van de Berlijnsche bevolking is gis termiddag Dr Todt ten grave gedragen. Hitier zelf gaf tijdens de plechtigheid in de nieuwe Rijkskanselarij, welke de hoogste autoriteiten bijwoonden, in war me bewoordingen uiting aan den diepen rouw van het geheele Duitsche volk. Hij noemde den overledene een scheppende persoonlijkheid, in wien Duitschland te gelijkertijd een trouw man en een .onver- getelijken kameraad heeft verloren. De Duitsche Rijksautowegen zijn in hun ontwerp en uitvoering het w.erk van de unieke, technische en artistieke talen ten van Dr Todt. Hij was de eenige man, die in staat was tegenover de Maginot- linie een vesting te bouwen, die onder alle omstandigheden het vitale Westen van het Rijk tegen iederen aanval kon beschermen. Het uitbreken van den oorlog gaf Dr Todt een nieuwe taak. In zeer korten tijd moest een systeem van groote opmarsch- wegen gereed komen. De overwinning in Noorwegen en het Westen bracht nieuwen arbeidTodt was mtusschen tot minister van wapening en munitie benoemd en kreeg bovendien tot taak, de veroverde kusten tegen vijande lijke aanvallen te beschermen1 door den aanleg van geweldige versterkingen. Veel van wat hij tot stand heeft ge bracht, zal eerst na den oorlog ter ken nis van het Duitsche volk komen en dat aal zich daarover verbazen. Hitier zeide reeds eerder het plan ge had te hebben, een Duitsche orde te stichten ter erkenning van de hoogste verdiensten die een Duitscher jegens zyn volk kan hebben. Ik verleen thans, aldus Hitier, de nieuwe orde aan Dr Todt als eerste. Ik zelf heb in dezen man een mijner trouw ste medewerkers en vrienden verloren. JAPANSCH ULTIMATUM DOOR SINGAPORE AFGEWEZEN. (D.N.B.) Luitenant-generaal Jamas- jita heeft tot de Britsche strijdkrachten die in de vestingwerken in het Noorden der stad Singapore ingesloten zijn, een om 10 uur gisteren afloopend ultimatum gericht, zich over te geven. De Britten hebben aan dezen eisch geen gevolg ge geven en bieden nog verzet. i Daarop zijn de Japansche strijdkrach ten tegen de door de Britten nog bezette weerstandsnesten een hevig offensief be gonnen. Het Japansche hoofdkwartier deelt mede, dat sterke Japansche legereenhe den, bijgestaan door het luchtwapen, een krachtig zuiveringsoffensief hebben on- nernomen ter verplettering van den Brit schen weerstand, die zijn centrum heeft rondom het-waterreservoir in het cen trale deel van het eiland. Japansche eenheden, die van het Zui den de stad zijn binnengedrongen, heb ben daarmede den vijand de mogelijkheid ontnomen, zich naar de haven terug te trekken en zoo te ontkomen. Naar Domei meldt, ontwikkelt zich de strijd om Singapore meer en meer tot een nieuw Duinkerken, Woensdagmiddag hebben Japansche bommenwerpers een vloot van 25 koopvaardij- en oorlogs schepen aangevallen, die uit Singapore wilde vluchten. Tien schepen werden ge troffen, een schip van 2000 ton geraakte in brand. (D. N. B.). Naar de laatste berichten van tiet front op Singapore melden, zijn de straatgevechten, om 't bezit der stad Singapore feitelijk reeds geëindigd en is het geheele stedelijke gebied, met inbe grip van dë groote installatiesvan de handelshaven in het Zuid-Westen hecht in Japansche hapden. Het aantal gevan genen neemt voortdurend toe. Natuurlijk moeten nog verdere ge vechten en zuiveringsacties van grooten omvang verwacht worden, vooral in het gebied van de oorlogshaven en van het vliegveld Seletar. s> De Normandië wellicht niet geheel verloren. De bladen te New York melden, dat Amerikaansche bergingsexperts van meening zijn dat het mogelijk is de Normandië te lichten en weer in de goe- "Öe positie te brengen. Men verklaart, dat het vuur niet onder het hoofddek is gekomen en dat de machinekamer vol komen onbeschadigd is. Korte berichten. De Londensche correspondent van Nya Dagligt Allehanda meldt, dat gene raal Wavell na zijn bezoek aan het front van Birma teruggevlogen is naar zijn hoofdkwartier op Java. (D.N.B.) Naar van militaire zijde wordt medegedeeld, zijn door de Duit sche wapens sedert het begin van den oorlog totT 31 December 1941 8593 Brit sche vliegtuigen vernietigd. In hetzelfde tijdvak verloor de Duitsche luchtmacht in den strijd tegen Groot-Brittannië slechts 1786 vliegtuigen. Over de reis van Salazar naar Se- villa verluidt in ingelichte kringen, dat een van de resultaten van de besprekin gen met Franco en Serrano Suner een nieuw handelsverdrag tussctien Spanje en Portugal zal zijn. De Noorsche minister-president Quisling, is gistermiddag voor een be zoekt van enkele dagen te Berlijn aan gekomen. Ook de Rijkscommissaris voor de bezette Noorsche gebieden, Terboven, bevond zich in zijn gezelschap. DE VERDEDIGING VAN ONZE OOST. Na den val van Singapore is thans in politieke en militaire kringen te Londen het probleem der verdediging van Ne- derlandsch-Indië, vooral van Sumatra en Java, in het middelpunt der groote po- tieke beschouwingeti gekomen. In Reu- tercommentaar van Annalist wordt o.m. gezegd: Het verlies van Singapore zal in de naaste toekomst blijken practisch onvervangbaar te zijn. Het gevaar voor Nederlandsch-Indië wordt nog directer en tastbaarder, zoodra de Japanners van dit steunpunt kunnen gaan opereeren. Alles wijst er echter op, meenen de militaire kringen te Londen verder, dat de Japanners de geallieerde verdedigers niet tot rust willen laten komen. In dit verband wordt in Londen ook op de toenemendè nervositeit in Batavia en Melbourne gewezen, waar het gevoel reeds toeneemt, dat ook de Wavell-linie reeds moet worden afgeschreven. Uit Washington verneemt Börsen Danmarks Handels- og Söfarts-Dag- blad, dat daar officieel is verklaard, dat Amerikaansche jagers van het type P-40 zich op Java bevinden. P-40 vliegtuigen zijn Curtiss-jagers en behooren tot de snelste ter wereld. Bandjermasin bezet. Het Japansche hoofdkwartier heeft meegedeeld, dat Japansche troepen op 10 Februari de bezetting van Bandjer- massin aan de zuidkust van Neder- landsch Borneo hebben voltooid. (Bandjermassin is de voornaamste stad van dit eiland.) Het Japansche hoofdkwartier heeft verder medegedeeld, dat Japansche ma rinevliegtuigen bij den grooten aanval op de vliegvelden van Batavia op 9 Fe bruari 20 vijandelijke vliegtuigen heb ben vernietigd en militaire installaties hebben vernield. Ook heeft het Japansche hoofdkwar tier medegedeeld, dat een speciale» lan dingsdivisie der marine op 9 Februari volledig Makassar bezet heeft. 'WEER EEN NORMAAL RANTSOEN AARDAPPELEN. De vorige week is medegedeeld, dat het noodzakelijk was de thans geldige bon van de aardappelkaart niet één, doch twee weken geldig te doen zijn. Het door de tijdelijke halveering van het rantsoen veroorzaakte tekort zou. wor den gecompenseerd door het beschik baar stellen Van 750 gram peulvruchten op een bon van de aardappelkaart. Met man en macht is gewerkt om het aardappelenvervoer ondanks de vrijwel ongewijzigde omstandigheden, voort gang te dodto vinden. Dank zij deze goede zorgen,is1 hetl Rijksbureau voor de Voedselvoorziening in Oorlogstijd thans in staat de verheugende mededee- ling te doen, dat de aanvoeren weer zoo danig zijn, dat volgende week het nor male rantsoen aardappelen kan worden verstrekt. De aangekondigde extra bon voor 750 gram peulvruchten zal daarom deze week nog niet worden aangewezen. TIJDELIJK GEEN BIER. De brouwerijen in ons land hebben aan hun afnemers bericht gezonden, dat zij van overheidswege opdracht hebben ontvangen het tappen en bottelen van bier tot nader order te staken. Zulks op grond van de stagnatie in den aanvoer van kolen. In verband hiermede zullen de brou werijen, na verzending van de gereed staande hoeveelheden bier, de aflevering voorloopig moeten staken, met dien ver stande, dat zij zullen trachten het kwan tum waarop de afnemers krachtens de loopende periode van hun toewijzingen recht hebben, alsnog te zenden. Daarna echter zal er gedurende eenigen tijd geen bier meer geleverd kunnen worden. Ten aanzien van de wederverkoopers hebben de brouwerijen bepaald, dat zij verplicht zijn het nog beschikbare bier volgens de distributievoorschriften on- ders hun afnemers te verdeelen. s Nederlandsche Artsenkamer in Den Haag gevestigd. De secretaris-generaal van sociale zaken heeft bepaald, dat de Neder landsche artsenkamer en de Nederland sche Vereeniging van Ziekenfondsartsen te 's-Gravenhage is gevestigd. Posit voor1 Ned. landbouwers in 't Oosten Nederlandsche landbouwers, die naar de bezette Oostelijke gebieden zijn ver trokken, kunnen naar hun familie en be kenden in Nederland schrijven en ook van hen post ontvangen. Wie aan een Nederlandschen landbou wer in de bezette Oostelijke gebieden wil schrijven, dient de volgende regelen in .acht te nemen: Adres moet het woord „Landwirt- schafspost" bevatten. Aan de plaats van bestemming moet het woord „Ostland" worden toegevoegd. Afzender. Naam en adres afzen der nauwkeurig vermelden. Toegelaten uitsluitend gewone en aangeteekende brieven en briefkaar ten. De brieven mogen hoogstens 250 gr. wegen. Frankeering als voor post naar Duitschland. Expres* se en an dere bijzondere behandelingen zijn niet toegelaten. Nauwkeurige opvolging dezer voorschriften bespoedigt de aankomst. 19 Febr. tot en met 21 Febr. 1942. 09 A brood 4 rants, brood of gebak. 09 B broodrants, brood of gebak. 09 A vleesch 1 rants, vleesch of vl.w. 09 B vleesch rants, vleesch of vl.w. 25 Jan. tot en met 21 Febr. 1942. 197 algem. 1 kg. suiker. 05 C, 05 D reserve 50 gram cacao. 198 algem. 500 gram jam. 199 t/m 202 -algem. 1 rants, bloem, brood of gebak. 06 D—07 D reserve- 250 gram rijst. 203 algem.250 gram havermout of peulvruchten. 209 algem.. 250 gram gort. 210 algem. 100 gram vermicelli of maizena. 204 t/m 208 algem. 100 gram kaas. 06 A t/m 09. A melk I 3% liter melk. 06 B t/m 09 B melk I 1% liter melk. 10 Febr. tot en met 18 Febr. 1942. 08 boter125 gr. boter 08 vet125 gr. boter zonder red. of 125 gr. Margarine. BIJZONDERE RANTSOENEN. 28 Dec. tot en met 21 Febr. 1942. 193 algem.250 gram koffiesurrogaat. VRIJDAG 13 FEBR. 1942. En de lieflijkheid des Heeren, onzes Gods, zij over ons; en bevestig Gij het werk onzer handen over ons, ja het werk onzer handen, bevestig dat. Psalm 9017. Zon op onder 9.01 18.49 Maan op onder 7.30 16.47 15 Febr. nieuwe maan. 23 Febr. Eerste kw. 8 Febr. tot en met 21 Febr. 1942. 212 algem.250 gr. peulvruchten. 08 A aardapp. 1% kg. aardappelen. 08 B aardapp. y2 kg. aardappelen. 15 Febr. tot en met 28 Febr. 1942. 09 A aardapp. 1% kg. aardappelen. 09 B aardapp. kg. aardappelen. De volgende* bonnen zijn binnenkort niet meer geldig: Na Zaterdag 14 Febr.: 08 brood, vleesch; 07 aardappelen. Geldig t/m 18*Febr. blijven: Bon 06 en 07 boter en vet. Geldig t/m '21 Febr. blijven: Bon 195 algem. (Peulvruchten), 04 B, C, D reser ve (eieren). De bonnen ter verkrijging van levens middelen, waarvan de geldigheidsduur op Zondag begint, mogen op de daaraan voorafgaande Zaterdag worden gebruikt, met uitzondering van den bon voor vleesch en vleeschwaren. (A.N.P.) Woensdagmiddag had te Den Haag de plechtige installatie plaats van den Nederlandsehen cultuur- raad. Een uitgelezen gezelschap was in Pulchri Studio vereenigd. Een groot aantal Duitsche en Nederlandsche auto riteiten was by de plechtigheid aanwe zig. Van Duitsche zijde onder anderen de commissaris-generaal voor bijzondere aangelegenheden oberdienstleiter F. Schmidt*- de commissaris-generaal voor bestuut en justitie staatssecretaris dr Wimmer, gezant Otto Bene, de gevol machtigde van den Rijkscommissaris voor Zuid-Holland Rittmeister dr Schwebel, en de gevolmachtigde van den Rijkscommissaris voor Utrecht, Som- mer. Van Nederlandsche zijde onder an deren prof. dr T. Goedewaagen, secre taris-generaal van het departement van volksvoorlichting en kunsten, prof. J. van Dam, secretaris-generaal van het departement van gpvoeding, wetenschap en cultuurbescherming, en luitenant-ge neraal H. A. Seyffardt. De bijeenkomst werd opgeluisterd door muziek van het Zepparoni-kwartet, dat werken van Schaefer en Schubert ten gehoore bracht. De redevoeringen van den Rijkscom missaris en van prof. Snijder werden met grooten bijval ontvangen. Na afloop was er een ontvangst in da zalen van Pulchri Studio. Rede van den Rijkscommissaris. Aan de rede van den Rijkscommissa ris ontleenen wij het volgende: Wij zijn hier bijeengekomen, om op plechtige wjjze den Nederlandschen cul tuurraad in te wyden. Onder de over stelpende, de geheele wereld beroeren de gebeurtenissen, is de instelling van den Nederlandschen cultuurraad toch geen onbeteekenende toevalligheid of een bestuursmaatregel zonder meer als zoovele andere. Ik geloof veeleer door dezen .maatregel aan een noodzaak te gemoet te komen, welke evenzeer voort vloeit uit den tegenwoordigen toestand van het Nederlandsche volk, als uit mijn taak als vertegenwoordiger van het Duitsche rijk in dit land. Deze heeft my aanleiding gegeven tot principieele uit eenzettingen, want de noodzakelijkheid van dezen maatregel kan uitsluitend be grepen worden, wanneer de functie van de cultuur niet slechts in het openbare lev.en, maar in het leven in het alge meen, in het worden en werken eener gemeenschap ons duidelijk is geworden. Ik wil hier geen verhandeling houden over al die theoretische vragen en op vattingen, welke voor de nieuwe wer kelijkheid, waarin wij ons bevinden, haar beteekenis verloren hebben. Niet slechts de resultaten van de we tenschap en het onderzoek, maar in de eerste plaats onze eigen persoonlijke be levenissen, voornamelijk in den oorlog, waar men zijn bestaan onmiddellijk tot op den diepsten en elementairsten oor sprong moet terugbrengen, om „über haupt" te kunnen bestaan, en ons poli tiek doorleven van dezen historischen tijd, waarin wij handelend, werkend en leidend stonden en staan, hebben ons geleerd wereld en leven anders en nieuw te zien. Het was als een wonder en in derdaad, het was een openbaring: de openbaring der gemeenschap als het oorspronkelijke element van ons leven. Wij hadden in den nood de kameraad schap beleefd en vonden daarin de ge meenschap, totdat wy .uit de idee en uit de werkelijkheid van de volksgemeen schap eindelijk de kracht putten, waar door wij weer gezond en machtig wer den en dat niet slechts in politieken stiL oï nisii In het bijzonder werden wij weer machtig in onze cultuur. Hier niet min der als op politiek gebied kunnen wij de verandering, welke zich in tien jaar vol trokken heeft en zich.verder voltrekt, nauwelijks begrijpen. De oorzaak ligt uitsluitend hierin, dat de cultuur in al hare uitingen en vormen, in plaats van zich los te maken uit het gemeenschap pelijk lot, weer daarin betrokken werd en dat de cultuurscheppende en cultuur- dragende mensch van zijn eenzaamheid bevrijd weer aan de gemeenschap van zijn volk werd gebonden. Het belangrijkste principe van onze cultuuropvatting is, dat elke echte cul tuurprestatie slechts uit den grond en ui het leven van het volk kan voortko men en dat zij daarom ook aan dit volk weer verplichtingen heeft, dat dus de cultuur haar oorsprong evenals haar taak altijd vindt in den dienst aan het leven van het volk. Evenmin ais de cul tuur als geheel Uit deze samenhang kan worden losgemaakt zonder ziek te'wor- den, evenmin kan zich de scheppende enkeling, die cultureele prestaties vol brengt, aan de banden van zijn ge meenschap onttrekken. Cultuur is niets anders dan de gezamenlijke uitdrukking der scheppende krachten, die in een volk leven en door den scheppenden en keling naar voren worden gebracht - en gebruikt om het bestaan bjjn vorm te geven. Deze omschrijving is eensdeels zeer ruim, aangezien zij ook alles omvat, wat wij heden in het algemeen niet meer on- üiiddellijk tot het gebied der cultuur re kenen, zooals de krijgskunde, de staat kunde en de landbouwkundige of zuiver technische prestaties, daar elke bewuste vorming van het zijn door den mensch cultuur in den ruimsten zin van het woord is. Anderzijds gaat deze omschrij ving ook niet diep genoeg, want het volkseigene zelf als de voedingsbodem van elke cultuur, is reeds een bijzondere uitdrukking van het samenwerken der machten van het bloed, dus van de soort en het ras, en van den bodem, derhalve van de ruimte en het land schap, waarin een bepaald ras bepaalde vormen van de in haar levende werke lijkheid uitgedrukt heeft, welke in al haar veelvuldigheid en verscheidenheid voor altijd en onverbrekelijk uit den eer sten oorsprong van het ras zijn gespro ten en slechts daardoor in leven blijven. Waar deze samenhang verloren gaat of overheerscht wordt door invloeden van vreemdsoortige, derhalve rassisch vreemde levenswetten, daar wordt de echte, n.l. nog met haar oorsprong ver bonden cultuur ziek en het geheele volk- sche leven wordt aangetast.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1942 | | pagina 1