Christelijk Dagblad voor Zeeland
De gevreesde volksziekte.
DAGKALENDER.
WOENSDAG It FEBRUARI 1942
56fe JAARGANG - Np. 111
Zware aanval op Britsch convooi - Belangrijke
successen van Duitsche duikbooten - De brand
op de Normandië - De strijd om Singapore
De overgave der stad geëischt.
De strijd in Ned. Oost-Indië.
Mobilisatie van arbeidskrachten.
Bureaux Lange Vorslstraal 70,-'Goe-
Postrekening 44455 - THofoon 24,-8
Bijkanfoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gistsfraat 34 en.Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per ^kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
Zoo wordt de tuberculose nog altijd
genoemd. Wel is het onder Gods zegen
gelukt door zoowel vóórkomend als ge
nezend op te treden, het aantal patiën
ten belangrijk te verminderen, maar,
zooals te verwachten was, hioet gecon
stateerd worden, dat in dezen oorlogstijd
de daling weer is omgezet in een stij
ging. Deze ziekte, die reeds zoovele
slachtoffers maakte, flikkert weer op
en bedreigt niet het minst onze jonge
menschen.
De autoriteiten en de medici doen
wat zij kunnen, om die stijging tegen te
gaan, maar er zijn nu eenmaal facto
ren, die zij niet in de hand hebben,"
waarvan de voeding wel de voornaam
ste is.
Verschillende verschijnselen dringen
tot groote waakzaamheid .en activiteit.
Uit het jongste jaarverslag van de
landelijke vereeniging tot t.b.c.-bestrij-
ding, blijkt, dat het aantal personen dat
aan t.b.c. stierf, met vijftig procent is
gestegen in het afgeloopen jaar.
In Zeeland valt een toenemend bezoek
aan de consultatiebureaux waar te ne
men, wat zoowel wijst op een toeneming
van het aantal patiënten als op een
groote voorzichtigheid van de huisart
sen.
Vroeger varieerde het aantal bezoe
kers aan deze bureaux van 900 totv1200
per jaar, maar het vorige jaar kwam
men tot een getal van ongeveer 2300.
Het aantal naar sanatoria buiten Zee
land gezonden patiënten verdubbelde,
terwijl het aantal kinderen dat in het
Zeeuwsche hospitium „Zonneveld" bij
Oóstkapelle, wordt verpleegd in 1941
steeg tot 85 tegen ongeveer 40 in an
dere jaren.
De Prov. Zeeuwsche vereeniging tot
bestrijding dèr tbc heeft nu het initia
tief genomen om alle scholieren op tbc
te onderzoeken. Medewerking daarvoor
is gevraagd aan de gemeente- en school
besturen, die op hun beurt weer de hulp
der ouders hebben ingeroepen.
De scholieren, wier ouders hiervoor
toestemming hebben gegeven, krijgen
een paar schrapjes op den arm, waarop
dan eenige dagen later de reactie wordt
gecontroleerd. Bij reageeren volgt door
lichting.
Het spreekt vanzelf, dat algemeene
medewerking hierbij noodig is. Een paar
kinderen, die niet onderzocht zijn, kun
nen op een school een groot, niet-ont-
dekt besmettingsgevaar opleveren.
Wij merken hierbij nog op, dat dit on
derzoek iets anders is dan b.v. vaccina
tie tegen pokken, waartegen vele ouders
principieel bezwaar hebben. Bij de vac
cinatie gaJat het er om een persoon ge
durende een zekeren tijd onvatbaar te
maken tegen een bepaalde ziekte, terwijl
de bovenbedoelde behandeling alleen be
doelt de lijders aan tbc te ontdekken,,
wat zoowel in het belang van deze pa
tiënten als van de geheele schoolbevol
king is.
Op een Zeeuwsch dorp waar zonder
dat men daar erg in had, een paar kin
deren aan actieve t.b.c. leden, reageer
den op het onderzoek niet minder dan
65 pet. def schoolkinderen! Ook in een
ander Zeeuwsch dorp trad de t.b.c. epi
demisch op en maakte verschillende
slachtoffers.
Zoo erg is het gelukkig niet overal.
In Middelburg b.v. reageerden zeven pro
cent der onderzochte scholieren en in
Zierikzee slechts vier procent. In laatst
genoemde plaats bleek Slechts één kind,
yan al degenen die reageerden, actieve
t.b.c. te hebben.
Maar het verraderlijke van de t.b.c. is
Juist, dat er maar een klein begin noo-
dig. is, om in stilte voort te woekeren
en anderen te besmetten.
Voor overdreven vrees moet men zich
hoeden, maar voor zorgeloosheid even
zeer. Het gaat vooral in dezen tijd
om groote belangen.
De ouders dragen verantwoordelijk-'
heid vpor hun eigen kinderen, maar 'ook
voor die van anderen.
DEPARTEMENT VAN VOLKS
VOORLICHTING.
Het hoofd van -de afdeeling actieve
propaganda van het departement van
volksvoorlichting en kunsten, de heer
N. Oosterbaan, is met ingang van
1 Februari 1942 benoemd tot hoofd der
afdeeling informatie en documentatie
van hetzelfde departement.
De heer Ernst Voorhoeve, pro
pagandaleider der N.S.B., is met ingang
van denzelfden datum benoemd tot hoofd
van de afdeeling actieve propaganda en
raadsadviseur van het departement van
volksvoorlichting en kunsten.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
—Het opperbevel van de Duit
sche weermacht maakte gisteren
bekend:
Aan het O o s t e 1 ij k e front
heeft de tegenstander in den loop
van de voortdurende gevechten
wederom zware, bloedige verliezen
geleden. Eigen aanvalsacties le
verden plaatselijke successen op.
Zestien vijandelijke tanks werden
vernietigd»
Het luchtwapen heeft met suc
ces scheepsdoelen in de wateren
van de Oostelijke Krim bestreden.
Voor Leningrad zijn nieu
we, door sterke strijdkrachten uit
gevoerde- uitbraakpogingen van den
vijand vruchteloos gebleven. Ar
tillerie van het leger heeft voor
den oorlog belangrijke doelen bij
Kroonstad met succes bescho
ten.-
In Noord-Afrik a wederzijd-
sche verkenningsactiviteit. Duit
sche formaties gevechtsvliegtuigen
en duikbommenwerpers hebben,
zwaar door jagers beschermd,
steunpunten,5 colonnes, vracht
auto's en materiaalopslagplaatsen
van den jdjand in de Marmari-
sche woestijn en in Noord-
Egypte gebombardeerd.
Ten Westen van Mersa Ma-'
troe heeft een Duitsche formatie
vliegers in het Oosten van de Mid-
dellandsche Zee een zwaar bevei
ligd Britsch konvooi met bijzon
der succes aangevallen. Daarbij
werden een lichte kruiser, een tor-
pedobootjager en twee groote
transportschepen door volle tref
fers met bommen zoo zwaar be
schadigd, dat de vernietiging van
een deel dezer schepen verwacht
kan worden.
Vliegvelden en andere militaire
installaties van het eiland Malta
zijn overdag en des nachts met
bommen bestookt.
Bij den afweer van aanvals-
pogingen van het Britsche lucht
wapen in de Duitsche bocht
heeft Oberfeldwebel Luth binnen
een uur 3 vijandelijke bommenwer
pers neergeschoten en daarmede
het aantal van zijn luchtoverwin
ningen gebracht op 29.
DUITSCHE DUIKBOOTEN VER
NIETIGEN ACHT SCHEPEN.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt in een extra
bericht bekend
Duitsche duikbooten
hebben in den Atlanti
sch e n Oceaan acht vijan-
d e 1 ij k e k o o p v a a r d ij s«p h e-
pen met een totalen] in
houd van 50.500 brt. als
mede een korvet tot zin
ken gebracht.
Een ander groot schip werd
door torpedotreffers zwaar be
schadigd. Van deze schepen wei
den er zes met een totalen inhoud
van 34.500 brt. voor de Noord-
Amerikaansche kust vernietigd.
SOWJ ET-AANVALLEN, DUIT
SCHE TEGENAANVALLEN.
(D.N.B.) Vier dagen lang hebben de
bolsjewisten met zes regimenten infan
terie ten Oosten van Charkow storm ge-
loopen op een regiment infanterie. On
danks het sterke gebruik maken van
artillerie door den vijand behielden de
Duitsche infanteristen hun stellingen
tegen alle aanvallen bij grimmige koude
en ijzigen sneeuwstorm. De meeste aan
vallen der bolsjewisten werden reeds
voor de Duitsche linies afgeslagen.
Waar het den vijand gelukte tijdelijk in
de Duitsche stellingen door te dringen,
werd hij tijdens verbitterde gevechten
van man -tegen man en in huizen of
door vermetel uitgevoerde tegenaanval
len weer teruggeworpen. Tijdens deze
gevechten werden 135 gevangenen ge
maakt. Er konden meer dan 4000 doode
bolsjewisten voor het terrein van het
regiment geteld worden'.
HET ITALIAANSCHE WEER-
MACHTSBERICHT.
Het Italiaansche weermachtsbericht
meldt
,In het gebied van Ain el Gazala
zijn gevechten tusschen vooruitgescho
ven elementen te onzen vaordeele ge
ëindigd.
Formaties luchtstrijdkrachten hebben
groote colonnes van den tegenstander
bestaande uit gemotoriseerde voertui
gen, verslagen. Een belangrijk deel er
van werd vernield.
Italiaansche bommenwerpers hebben
in den nacht van acht op negen Fe
bruari wederom met succes een aan
val gedaan op de vlootbasis van
A l e x a n d r i
Vijandelijke vliegtuigen hebben som
mige plaatsen in Griekenland ge
bombardeerd en eenige civiele gebouwen
doen instorten; onder de Grieksche be
volking vielen 11 dooden en 11 gewon
den.
Een van onze patrouilles torpedovlieg
tuigen, die in het Oosten van de Mid-
dellandsche Zee een vijandelijk konvooi
had ontdekt, dat geëscorteerd werd,
heeft een zwaren kruiser getroffen.
GEEN DUITSCHE JAAR
BEURZEN IN 1942.
(D.N.B.). De Rijksminister voor volks
voorlichting en propaganda heeft in
overeenstemming met den Rijksminister
van economische zaken beschikt, dat in
1942 alle Duitsche jaarbeurzen verval-'
len.
Alle krachten van het Duitsche be
drijfsleven en het Duitsche verkeerswe
zen zullen onbeperkt voor de overwin
ning van de Duitsche wapens gebruikt
worden.
WAARSCHIJNLIJK EEN ONT
MOETING FRANCO-CARMONA.
(D. N. B.). In politieke kringen ver
luidt, dat het Bpaansche staatshoofd,
generaal Franco, zich vandaag in gezel
schap van den minister van buitenland-
sche zaken, Serrano Suner, naar Sevilla
zal begeven.
Het heet, dat zij daar den Portugèe-
schen president, generaal Carmona, en
den premier, Salazar, zullen ontvangen.
DE BRAND OP DE NORMANDIE.
Andrews, de bevelhebber van het der
de vlootdistrict, heeft het bevel gegeven
dat iedereen de Normandie moet verla
ten.
De Britsche nieuwsdienst meldt ver
der, dat de Normandië Dinsdag om 6.45
uur gekanteld is.
De Fransche regeering zal, naar het
D. N. B. meldt, van de Vereen. Staten
een schadeloosstelling voor de Norman
dië eischen.
Over den brand op het Fransche s.s.
Normandië verklaren ingelichte kringen
in Vichy.'dat de brand ontstaan is, ter
wijl men aan het werk was om de Nor
mandië in een hulpkruiser der Ver. Sta
ten om te bouwen.
Volgens de laatste berichten over de
Normandië zou men het vuur hebben we
ten t>ei beperken. De schade wordt ge
raamd op 5 millioen dollar. Drie dekken
zijn vernield. Eén persoon is om het
leven gekomen; 128 personen werden
'gewond.
Volgens de meening van de deskundi
gen zal het herstel van het schip ver
scheidene maanden duren.
DE STRIJD OM SINGAPORE.
(D. N. B.). Sedert Maandag
hebben de Japanners on
afgebroken op de meest
verschillende pi a a t s e n
van de ei1 andvesting Sin
gapore troepenlandingen
uitgevoerd en matepiaal
aan land gebracht.
Stoottroepen hebben in bijna alle ge
vechtssectoren nieuwe terreinwinst kun
nen behalen.
Van het vliegveld Tengah uit, dat op
Maandag bezet werd, trokken Japansche
strijdkrachten in Zuid-Oostelijke rich
ting naar de stad Singapore op en wa
ren, toen deze berichten werden uitge
geven, nog slechts ongeveer 14 km van
de stad vérwijderd.
Vooral om de oorlogshaven Seletar
spelen zich uiterst felle gevechten af. De
Japansche luchtmacht valt vijandelijke
stellingen, vooral batterijen, met bom
men van het zwaarste kaliber aan.
De Japan Times and Advertiser
schrijft;
De landingen op het eiland Singapore
en de succesrijke opmarsch der Japan
sche troepen in algemeene richting naar
de stad, kondigen reeds den val van dit
sleutelpunt van het Britsche imperium
in Oost-Azië aan. Dat Singapore zal
vallen, blijkt reeds uit het feit, dat het
eiland slechts 40 km breed en 20 km
diep is en dat geen berg hooger is dan
150 meter. De opmarsch der Japanners,
zoo besluit het blad, wordt dus dooi» geen
geografische hindernis belemmerd.
De vijand beperkt zich in den lucht
afweer uitsluitend tot luchtdoelgeschut.
Luchtgevechten hebben zich tot dusver
niet afgespeeld en men rekent er van
Japansche zijde ook niet op, dat zich nog
vijandelijke machines op het eiland be
vinden.
In den centralen sector zijn reeds ge
vechten om de voornaamste verdedi
gingslinie van het eiland begonnen. De
ze stryd wordt met groote verbittering
en hevigheid gevoerd. Vijandelijke kaze
matten hebben de Japanners met "hand
granaten en vlammenwerpers veroverd.
Van beslissende beteekenis voor de
eerste successen der Japanners is de ver
rassende factor geweest. De landingen
konden bijna zonder verliezen worden
uitgevoerd. Hierop had* men zelfs van
Japansche zijde niet gerekend.
Naar het D. N. B. meldt,
Jheeft de Japansche com
mandant aan het front op
Malakka. generaal Ja-
masjita, de overgave van
Singapore geëischt.
Naar Reuter officieel uit Singapore
meldt, zoo verneemt het A.N..P. uit
Stockholm, hebben de Japanners gister
nacht kans gezien in de streek /tusschen
Soengei Mandai en Soengei Kranji op
nieuw te landen op enkele plaatsen.
Een onafgebroken stroom van Japan
sche troepen en voorraden glijdt thans
over de brug van Johore om de Japan
ners op het eiland te versterken, nadat
de genie den geheelen nacht hard heeft
gewerkt aan het herstel van dezen dijk.
In het te Singapore gepubliceerde En-
gelsche legerbericht wordt gezegd: Ten
gevolge van den versterkten druk van
het Japansche offensief en de bedreiging
in onzen rug, hebben wij ons genoodzaakt
gezien in het Westen van het eiland
Singapore verder terug te trekken.
Radio Mundial meldt uit Londen:
Volgens de berichten die hier uit Sin
gapore zijn binnengekomen, is de situatie
voor de Engelsche verdedigers daar al
door slechter geworden. Een spreker der
Londensche radio heeft bekend gemaakt
dat het schijnt alsof het den Japanners
gelukt is in de stad Singapore do on te
dringen. Verder werd gemeld, dat de zen
der Singapore zwijgt, zoodat 't mogelijk
is, dat hij reeds door de Japansche troe
pen is bezet.
Een groote rol speelden zwemmers
bij de landing der Japanners. Des
nachts, nog voordat de maan was
opgekomen, zwommen zij, door de duis
ternis beschermd, naar de vijandelijke
oevers, en trachtten daar de diepte van
het water en de beste landingsplaatsen
uit te vorschen.
OORLOGSRAAD VOOR DEN
STILLEN OCEAAN.
(A.N.P.) De oorlogsraad voor den
Stillen Oceaan is thans te Londen ge
vormd. Hij zou naar de Britsche berich
tendienst meldt, gisteren bijeenkomen.
.Australië, Groot-Brittannië, Neder-
landsch-Indië en Nieuw-Zee-
land zullen er in vertegenwoordigd zijn.
JAPANSCHE LANDING BIJ
MAKASSAR.
(D.N.B.) Het weermachtsbericht van
Batavia deelt mede, dat Japansche troe
pen aan land zijn gezet in Z u i d -C e 1 e-
bes, in de nabijheid van Makassar.
Volgens een bericht van de „Giornale
d'Italia" uit Macao zijn tijdens de vier
luchtaanvallen, die de Japanners tot
WOENSDAG 11 FEBR. 1942.
Verzadig ons in den morgenstond met
CJwe goedertierenheid, zoo zullen wij jui
chen, en verblijd zijn in al onze dagen.
Ps. 90:14.
Zon
op onder
9.05 18.45
15 Febr. Nieuwe maan.
23 Febr. Eerste kw.
Maan
op onder
5.39 14.38
nu toe op So e r a b a j a hebben onder
nomen, 140 Engelsche, Nederlandsch-
Indische en Amerikaansche vliegtuigen
neergeschoten of op„ den grond vernield.
Volgens een bericht van den Londen-
sehen correspondent van Göteborgs
Handels och Sjöfartstidning zou de
burgerbevolking uit Ba
tavia en Soerabaja wor
den weggeleid. De halve cirkel
rondom de Nederlandsch-Indisehe eilan
den ten Noorden van Java wordt steeds
nauwer samengetrokken. Overal stelt
men de vraag: wanneer komt de inva
sie?
Een verkenner -der luchtmacht van het
Duitsche Afrika-corps is van een vlucht
naar den vijand teruggekeerd en brengt
aan generaal-oberst Rommel verslag uit.
Orbis-Holland-P. K Valtingojer
De „Telegraaf" herinnert .er aan, dat
onmiddellijk na het beëindigen der
krijgsverrichtingen hier te lande tal van
ondernemingen zich voor de noodzake
lijkheid zagen geplaatst een deel van
haar personeel te ontslaan. Dit werd
haar voorshands belet door de ontslag
verordening-Winkelman. Het was ech
ter te voorzien, dat de last, welke door
deze verordening op de bedrijven werd
gelegd, slechts van tijdelijken aard kon
zijn.
Eenigen tijd later werd de z.g.n. wacht
geldregeling ingevoerd. Vanwege het
departement van Sociale Zaken werd
en wordt nog den bedrijven een va
riabel subsidie verleend op het wacht
geld, dat de ondernemer zijn overtollig
personeel betaalt. De band tusschen be
drijf en arbeiders werd dus niet verbro
ken, hetgeen velerlei voordeelen voor
alle betrokkenen had.
Daarnaast bestaat nog een tweede
soort steun. Het is de onder toezicht
van het departement van Handel, N. en
S. verstrekte onderlinge hulp van be
drijf sgenooten in verband met onderbe
zetting in een geheelen bedrijfstak.
Door deze maatregelen is een semi-
permanente „onzichtbare" werkloosheid
ontstaan, waarvan de omvang niet pre
cies is vast te stellen. Zij wordt uiter
aard nog vergroot door het aantal werk
nemers, wier loon door de ondernemin
gen wel is waar voor eigen rekening ten
volle wordt doorbetaald, doch 'voor wie
onder de omstandigheden geen volledige
dagtaak meer te vinden is. Bij een on
derzoek naar de grootte van deze on
zichtbare werkloosheid, waarin uiteraard
vele onnauwkeurige gegevens zijn ver
werkt, kwam men eenigen tijd geleden
tot een ruwe schatting van 75.000 a
100.000 personen.
Een schrijver in „Das Reich" is van
oordeel, dat ingrijpen van hooger hand
niet kan uitblijven om de stille arbeids
reserves aan den dag te doen treden.
En, is de „Tel." wel ingelicht, dan ligt
dit ook in Nederland in de bedoeling.
Het meest voor de hand liggend is de
maatregel de mogelijkheid daarvan
hoorden wij reeds opperen dat het
subsidie op de wachtgelden wordt stop
gezet. De hierdoor getroffen werkkrach
ten zouden dan automatisch als werk
zoekenden bij de arbeidsbureaux terecht
komen.
Hierbij zou het natuurlijk niet kunnen
blijven. Het is de Vraag, of zich bij deze
vrijgekomen werkkrachten voldoende
arbeiders bevinden, 'die in aanmerking
komen om naar Duitschland te worden
gezonden. De schrijver in „Das Reich"
ziet de definitieve oplossing van het
Duitsche arbeidsvraagstuk in omscho
ling der arbeiders en rationalisatie der
bedrijven.
Van Duitsche zijde is dezer dagen nog
betoogd, dat zeker de Nederlandsche
oud-militairen den moreelen plicht heb
ben, zich voor zoover zij thans geen
werkkring hebben aan te melden voor
werk in Duitschland.
In Limburg geert gaslooze uren.
De gaslooze uren gelden voorloopig, al
dus de Limburger Koerier, niet voor het
verzorgingsgebied van de Staatsmijnen,
hoewel deze maatregel aanvankelijk voor
het geheele land was bedoeld. Dit betee-
kent dus, dat in ongeveer geheel Lim
burg de gastoevoer normaal blijft. De
rantsoeneering van het gas blijft op 75
pet. van het normale verbruik gehand
haafd.
