Christelijk Dagblad voor Zeeland
WOENSDAG 28 JAN. 1942
56e JAARGANG - No.-99
Bureaux Lange Vorststreet 70, Goes
Postrekening 44455 - T'eiefoon 2438
Biikanioo Middelburg-
Firma Boeknande! j. j. FAN®Y
longe Gisisiraar 34 en Noordweg 155
Direcfeur-Hoofdredacreuf!
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Harde gevechten aan het Oostfront - Over
winning van de Spil ih Afrika - Schepen voor
de kust van de Ver. Staten tot zinken gebracht
- Balik Papan bezet - De Japansche opmarsch
gaat voort.
Binnenland
Wanneer verduisteren?
Uit de Provincie
DAGKALENDER.
Hollands glorie.
i
Familieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 cf. extra
Bij contract belangrijke korting
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA. I
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
Aan de Noord-Amerikaansche
en de Canadeesche kust hebben
Duitsche duikbooten haar aanval
len op de vijandelijke scheepvaart
in deze wateren voortgezet en
wederom 12 koopvaardijschepen
van 103.000 b.r.t., waaronder 6
groote tankschepen, tot zinken
gebracht. Bij deze aanvallen had
de duikboot van den „Korvetten-
kapitan" Zapp bijzonder veel suc
ces. Sedert haar op 24 Januari
gemelde eerste optreden aan den
Westelijken rand van den Atlanti-
schen Oceaan hebben onze duik
booten daarmede 30 vijandelijke
koopvaardijschepen van 228.000
b.r.t. in totaal tot zinken gebracht.
Het opperbevel van de Duit
sche weermacht maakt bekend:
In het Oosten hebben de Duit
sche troepen in voortdurende har
de gevechten den vijand opnieuw
zware verliezen aan menschen en
materiaal toegebracht. De lucht
macht ondersteunde den strijd in
weerwil van de ongunstige weers
gesteldheid. De beschieting van
voor den oorlog belangrijke doelen
in Leningrad werd voortgezet.
Gevechtsvliegtuigen, die voor
gewapende verkenning waren ge
bruikt, vielen militaire doelen aan
de Schotsche Oostkust en
in Zuid-West-Engeland
aan.
In Noord-Afrika is de buit van
de Duitsch-Italiaansche troepen
in de gevechten van 21 tot 25 Ja
nuari gestegen tot 283 pantser
wagens, 127 stukken geschut en
563 automobielen; bovendien werd
veel ander oorlogsmateriaal buit
gemaakt. Door eenheden van het
leger werden 28, door eenheden
van het luchtwapen 12 Britsche
vliegtuigen neergeschoten 'of op
den grond vernield.
In de wateren-om Malta plaat
sten Duitsche gevechtsvliegtuigen
voltreffers op een Britsche torpe
dojager. Een groot vijandelijk
koopvaardijschip werd ernstig ge
troffen. Luchtaanvallen op vlieg
tuig- en marinesteunpunten op het
eiland Malta werden bij dag en bij
nacht voortgezet.
Britsche bommenwerpers wier
pen in den afgeloopen nacht bri
sant- en brandbommen op eenige
plaatsen in Noord-West-
Duitschland. De burgerbevol
king had verliezen aan dooden en
gewonden. Eenige vijandelijke
vliegtuigen drongen door tot den
verren omtrek der R ij k s h 0 0 f d-
3tad. Drie Ser aanvallende bom
menwerpers werden neergeschoten.
Zooals in het weermachtsbe-
richt van 26 November werd ge
meld, viel een Duitsche duikboot
onder bevel van luitenant ter zee
eerste klasse Freiherr von Fiesing-
hausen bij Solloem een Britsch
slagschip aan en beschadigde het
zwaar door torpedotreffers. Zooals
inmiddels kan worden vastgesteld,
betreft het hier slagschip „Bar
ham", dat door drie torpedotref
fers tot zinken is gebracht.
DE BRITSCHE STELLINGEN
IN LIBYE DOORBROKEN.
(A.N.P.) Met betrekking tot den
toestand in Libye verklaarde de Britsche
berichtendienst in de uitzending van'
Maandagavond, dat men wel kan zeg
gen, dat het initiatief thans bij Rommel
berust. De aanval van Rommel is klaar
blijkelijk meer dan naar van Engel-
sche zijde aanvankelijk werd vermoed
alleen maar verkenning. Te Kaïro acht
men den toestand ernstig.
Het Italiaansche weermachtsbericht
luidt:
In de Cyrenaica hadden, na de felle
gevechten van de laatste dagen, geen
belangrijke acties plaats. De vijand zet
zijn terugtocht voort. De betere weers
gesteldheid maakte het mogelijk dat de
luchtmacht grootere activiteit ontplooi
de. Terugtrekkende colonnes en ravitail-
leeringscentra werden met machinege
weervuur beschoten en met uitstekende
resultaten gebombardeerd.
Ten Noord-Westen van B e n g a z i
werd een Engelsch vlooteskader in op
eenvolgende golven, ondanks het hevige
afweervuur, dóór onze torpedo-vliegtui
gen aangevallen. Een kruiser, die door
drie torpedo's getroffen werd, kan als
tot zinken gebracht worden beschouwd.
Een andere kruiser, die eveneens werd
getroffen, werd met zware slagzij waar
genomen. Onze toestellen, waarvan er
eenige beschadigd waren, zijn alle op
hun bases teruggekeerd.
Duitsche vliegtuigen hebben op 25 Ja
nuari een andere vijandelijke vlootfor-
matie ter hoogte van T 0 b r o e k waar
genomen en een kruiser met eenige bom
men van zwaar kaliber getroffen.
Het luchtoffensief tegen Malta werd
voortgezet.
In den afgeloopen nacht is een lucht
aanval ondernomen op het vliegveld van
Catania. Eenige uitgeworpen bom
men veroorzaakten onbeteekenende
schade. Eenige personen werden ge
wond.
BALIK PAPAN DOOR JAPAN
SCHE TROEPEN BEZET.
TOKIO. (D.N.B.) De door de Ja
panners bezette stad Balip Papan is een
belangrijk oliecentrum van Nederlandseh
Borneo. In deze stad bevinden zich tal
rijke raffinaderijen, waaronder de groot
ste paraffine-raffinaderij. De stad telt
29.000 inwoners.
DE STRIJD OP MALAKKA.
De gevechten der laatste dagen in
Midden-Johore worden gevoerd aan een
front van 50 kilometer breedte, dat on
geveer loopt van het Noordoosten naar
het Zuidwesten.
Speciale eenheden van het Japansche
leger achtervolgen den terugtrekkenden
vijand.
(D.N.B.) Naar Domei meldt, staan
de Japansche troepen, die in een reus-
achtigen halve-maanvormigen boog door
Beneden-Johore naar het Zuiden opruk
ken, thans gereed voor den aanval op
Johore-Baroe, dë hoofdstad van den
staat Johore.
Naar van het front op Malakka wordt
gemeld, zijn bij de gevechten der laat
ste dagen tot nu toe 200 Britsche officie
ren en 500Ö Britsche soldaten gevangen
genomen.
Volgens Domei meldt de Nitsji Nitsji
van het schiereiland Bataan, dat de Ja
pansche troepen Maandagochtend Ba-
langa hebben veroverd, een strategisch
belangrijk centrum voor generaal Mac
Arthur's strijdkrachten.
PEARL HARBOUR WAS VÓÓR
AANVAL GEWAARSCHUWD.
BERLIJN. (A.N.P.) In het eerste
rapport der Amerikaansche marineauto
riteiten omtrent het onderzoek naar de
catastrofe van Pearl Harbour wordt ge
constateerd, dat vele uren vóór den Ja-
pansehen aanval waarschuwingen zijn
ontvangen van den luchtverkennings-
dienst en andere vooruitgeschoven pos
ten. Daarop werd evenwel geen acht ge
slagen.
Uit het rapport blijkt een in de anna
len der militaire geschiedenis weergaloos
gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel
en een schier misdadige lichtzinnigheid
der hoogere vloot- en legerbevelhebbers
op de Hawaii-eilanden.
JAPANSCH OFFENSIEF NADERT
AUSTRALIë EN N.-ZEELAND
(D.N.B.) De Japansche weermacht
beheerscht thans de geheele Zuidelijke
Stile Zuidzee, schrijft „Tokio Asahi
Sjimboen" met de bezetting van den
vroegeren Duitschen Bismarck-Archipel
heeft Japan de sleutelpositie in handen
gekregen. Deze archipel is het hart van
'het eilandenrijk in den Zuidelijken Paci
fic en dus in politiek en strategisch op
zicht van de grootste beteekenis.
HET JAPANSCHE OFFEN
SIEF IN CHINA.
(D.N.B.) De opperbevelhebber van
het Japansche leger in China, generaal
Hata, heeft medegedeeld, dat het Ja
pansche offensief tegen Tsjoengking
met nieuwe strijdkrachten wordt voort
gezet.
Hata noemde de successen van den
oorlog in den Stillen Oceaan bevredi-
gend, doch hij waarschuwde echter voor
de veronderstelling, dat Tsjoengking op
grond van deze successen toegevend zal
worden.
VERKLARING VAN CHURCHILL
EN ROOSEVELT.
STOCKHOLM. (D.N.B.) Volgens den
Britschen berichtendienst is in een ge-
meenschappeljke verklaring van Chur
chill en Roosevelt medegedeeld, dat drie
Britsch-Amerikaansche commissies zijn
opgericht, die tot taak hebben de sa
menwerking op het gebied der oorlog
voering verder uit te breiden.
CHURCHILL STELT KWESTIE
VAN VERTROUWEN.
(A.N.P.) De Britsche berichtendienst
meldt, dat Churchill gistermiddag bij
het begin van zijn verklaring in het La
gerhuis, heeft medegedeeld, dat hij over
den politieken toestand zal spreken. Hij
zeide, dat hij, daar de gebeurtenissen een
ongunstig verloop hebben gehad en nog
slechter zouden kunnen worden, hij de
vertrouwenskwestie wilde stellen.
Korte berichten.
Naar de Britsche nieuwsdienst
meldt, is Churchill op zijn jongste
reis naar de Vereen. Staten den Atlan-
tischen Oceaan overgestoken aan boord
van het pas in dienst gestelde Britsche
slagschip, de Duke of York.
Omtrent den aanval op een vlieg
veld in Fransch Indo-China meldt het
A.N.P. uit Vichy de volgende bijzonder
heden
Naar van bevoegde zjde wordt ver
nomen, hebben 9 vliegtuigen van zeer
groote hoogte getracht bommen te wer
pen. Acht personen werden gedood, 35
liepen verwondingen op. Militaire instal
laties werden niet getroffen.
Aangezien de vliegtuigen van Chi-
neesche nationaliteit waren, heeft de
Fransche ambassadeur te Tsjoengking
onmiddellijk een protest ingediend bij
de regeering van maarschalk Tsjang-
Kai-sjek.
HET AANTAL OORLOGSSLACHT
OFFERS IN 1940.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft gegevens het licht doen zien
over de bevolking van Nederland in
1940. Daaruit blijkt o.a., dat op 1 Janu
ari 1941 de bevolking 8.923.245 zielen
beliep, wat een toeneming van 89.266
beteekent sinds 1 Januari 1940. Deze
toeneming is geringer dan de laatste
jaren het geval was in verband met de
oorlogshandelingen in ons land. Het aan
tal geboorten was 3929 hooger dan in
1939, maar het aantal sterfgevallen
steeg nog meer, n.l. met 11.881. Het
verschil duidt den invloed aan van de
krijgsverrichtingen en van de strenge
koude.
Tengevolge van de oorlogshandelin
gen stierven 2109 militairen en 2509
burgers, waarbij nog 22 militairen en
96 burgers komen, die pas in 1941 bij
den burgerijken stand als overleden zijn
opgegeven. Dergelijke nagekomen mel
dingen worden thans niet meer in be
langrijke mate verwacht. In Rotterdam
vonden 916 burgers den dood, in Am
sterdam 96, in Den Helder 86, in Den
Haag 71 en in Dordrecht 61.
INLEVERING RIJST EN BOEKWEIT.
Ingevolge een in de Staatscourant op
genomen beschikking van den secretaris
generaal van Landbouw en Visscherij,
kan aan al degenen, die rijst, rjstderi-
vaten, boekweit en boekweitderivaten
voorhanden of in voorraad hebben, door
de Nederlandsche Meelcentrale de plicht
worden opgelegd deze voorraden geheel
of ten deele te haren behoeve ter be
schikking te houden of haar tegen ver
goeding in te leveren. De Nederlandsche
Meelcentrale zal dezen plicht kunnen op
leggen, 't zij bij algemeene bekendmaking
in de Staatscourant, hetzij door het af
geven van een schriftel jken last aan die
gene, wien het betreft.
Deze plicht geldt niet voor die hoe
veelheden, welke door particulieren ken
nelijk uitsluitend voor eigen gebruik
voorhanden of in voorraad worden ge
houden.
DE VERKLARING VAN
DR VAN RAPPARD.
Van bevoegde zjde deelt men ons me
de, dat naar aanleiding van de vergade
ring van leden der vroegere N.S.N.A.P.,
die Zaterdag in Den Haag heeft plaats
gehad, onjuiste voorstellingen in een
deel van de pers zijn verschenen. Dr Van
Rappard heeft zich solidair verklaard
met de beginselen van de N.S.B. en met
haar politiek, gelijk die nog eens be
vestigd zijn in de Utrechtsche rede van
Mussert van 14 Dec. j.l. Dientengevolge
heeft Dr Van Rappard Zaterdagavond
de leden der vroegere N.S.N.A.P.. opge
wekt zich onder de leiding van Mussert
te scharen. Dit beteekent echter geens
zins een fusie van de N.S.B. en de N.S.
N.A.P.
AAN HET EIND VAN 1942 GEEN
ROOKARTIKELEN MEER.
Hoe staat het met onze tabak? Deze
vraag wordt door het rookend deel van
het Nederlandsche pubiiek telkens weer
gesteld. De belangstelling voor dit ge
notsartikel heeft het A.N.P. aanleiding
gegeven te bevoegder plaatse de vraag
voor te leggen, hoe de vooruitzichten
op de „tabaksmarkt" zjn.
Vast staat, dat er weinig kerf- en si-
garettentabak is, de laatste van niet al
te beste kwaliteit. Wel is er nog eenige
aanvoer van het Nabje Oosten, maar
het transport gaat uiteraard niet vlot.
Voor sigaren zjn de kwantiteiten aan
tabak sterk verminderd en de kwalitei
ten konden evenmin gehandhaafd wor
den. De aan de fabrieken toegestane pro
ductie is reeds belangrjk teruggebracht.
Wj zjn thans aangewezen op een pro
ductie van iets meer dan 25 pet. van
het verleden. Ieder kan uit deze gegevens
de voor de hand liggende conclusies trek
ken. Men zal zich in het rooken steeds
meer moeten beperken.
De gedragsljn van het Rjksbureau
voor tabak heeft met de feiten rekening
te houden, maar tracht niettemin door
de geschetste hulpmiddelen zoo lang mo-
geljk met het nog beschikbare mate
riaal toe te komen. Loopt het met den te
verwachten import van grondstoffen niet
al te ongunstig, dan mag worden aange
nomen, dat met de vervaardiging van
rookartikelen nog zal kunnen worden
doorgegaan tot ongeveer tegen het ein
de van dit jaar.
Voor de onderscheidene soorten kan
de eindtermjn iets verschillen, maar in
doorsnee zal de afloop wel tegen het
eind van 1942 kunnen „worden gesteld.
Men heeft in verband met de distri
butie van rookartikelen reeds meerma
len gesproken van de invoering van een
rookerskaart. Deze kwestie is echter niet
zoo eenvoudig als velen wel denken. Ook
het instellen van een klantenkaart is
door het rjksbureau verboden.
Het N.V.V. en het Duitsche Arbeidsfront.
Op uitnoodiging van het Duitsche Ar
beidsfront is Commissaris Woudenberg
naar Duitschland vertrokken voor een
officieel bezoek. De reis zal tevens ge
legenheid bieden tot bestudeering van
de resultaten, welke het D.A.F. heeft
weten te bereiken, terwijl ook een be
zoek gebracht zal worden aan kampen
van Nederlandsche arbeiders in Duitsch
land.
DONDERDAG 29 JAN. 1942.
's Morgens tot 9.26 u.
,'s Avonds ^van 18.21 u.
Middelburg.
De Tentoonstelling „Voeding in de
zen tijd". Het mag zeker worden be
treurd, dat de tentoonstelling „Voeding
in dezen tijd" te Middelburg zoo weinig
bezoek heeft getrokken en verre ten ach
ter is gebleven bij andere plaatsen. Voor
al de huisvrouwen uit de kringen, waar
men het meest voorlichting noodig heeft,
hadden zooveel kunnen leeren begrijpen.
Het is natuurlijk mede een gevolg van
koude, gladheid e.d. dat velen, die aan
vankelijk plan hadden te gaan kijken,
zijn weggebleven, maar deze weersom
standigheden zjn toch niet alleen de oor
zaak.
Maandag hebben de leerlingen van
enkele scholen een kjkje genomen en
Dinsdag, den laatsten dag, heeft het vrj
geregeld geloopen.
Nog minder dan de tentoonstelling zel
ve zijn de filmvoorstellingen en de kook
demonstraties in het PZEM-gebouw be
zocht. Daarheen was de weg nog moeilj-
ker.
Het mag gezegd worden, dat zj, die
niet kwamen, veel hebben gemist.
Goes.
45-Jarig bestaan Chr. Nat. Werk
mansbond. Gisteravond heeft dö afd.
Goes van den Chr. Nat. Werkmansbond
haar 45e jaarvergadering gehouden, wel
ke in verband met het 9e lustrum een
feesteljk karakter droeg en die zeer ze
ker geslaagd mag worden genoemd.
De voorzitter, de heer C. de Graaf,
sprak een kortr openingswoord, waarin
hij de aanwezigen welkom heette, in het
bijzonder Ds A. W. M. Odé, en de afge
vaardigden van den ring „Zuid-Beve
land", „Patrimonium" en andere vereeni-
gingen.
Vervolgens hield de heer I. de Munck
een inleiding over „Lucas 13", waarna
de secretaris, de heer G. Gorsse, het
jaarverslag uitbracht.Hierin werd te
vens in het kort een overzicht gegeven
van de afgeloopen 45 jaren en het voor-
treffeljk werk van de oprichters en ove
rige „steunpilaren" der afdeeling geme
moreerd. Het aantal leden bedraagt
thans 108 en de vergaderingen werden
regelmatig gehouden.
WOENSDAG 28 JAN. 1942
Maar Gj, Heere! zjt een barmhartig
en genadig God, lankmoedig, en groot
van goedertierenheid en waarheid.
Ps. 86 15.
Zon
op onder
9.27 18.19
1 Febr.: Volle maan.
8 Febr.: Laatste kwartier.
Maan
op onder
15.09 6.08
De Elfstedentocht is achter den rug.
Uit alle deelen van het land zijn de deel
nemers naar Leeuwarden gekomen; boe
ren en visschers, villabewoners en fa
brieksarbeiders, scholieren en jonge
meisjes. Zj waren allen bezield door één
ideaal: het volbrengen van den tocht, tot
eiken prjs. „Al moest ik er heen krui
pen", heeft Antje Schaap gezegd, de
21-jarige jonge dochter uit Wirdum,
„komen zal ik er!" Zj is er gekomen en
duizenden met haar. Allen waren be
zield door den vasten wil den tocht te
volbrengen; zj vochten tezamen tegen
den snjdenden vrieswind, de uitputting
en de vermoeienis, die de beenen zwaar
als lood maakte en de forsche slagen
langzamer en onzeker.
Hollands glorie is op het js herleefd!
Wie de ontembare energie bezit in een
tiental uren twee honderd kilometer te
willen rjden bj een temperatuur van
twintig graden onder nul, die is niet
verslapt.
De jeugd bindt de schaatsen onder en
trekt ver de polders in, rjdt uren over
de bevroren meren en viert alle over
tollige energie bot op het rjden van
tochten en wedstrijden. De vjfduizend,
die in Leeuwarden bijeengekomen zjn,
waren één en voelden zich één. En boven
al voelde men zich Nederlander en men
was trotsch Nederlander te zjn. Wj
hoorden het overal tjdens dezen tocht.
Laat den Noren en Zweden hun ski's,
den Zwitsers hun kunstschaatsen, een
tocht als de Elfstedentocht rjden kun
nen alleen wij, Hollanders. Zoolang Ne
derland zjn laaiende liefde voor de js-
sport blijft behouden, zoolang, ondanks
de overgroote bezwaren duizenden en
duizenden Nederlanders uitzwermen over
de bevroren vaarten en slooten en zoo
lang er tochten, zooals de Elfstedentocht
gereden wordt, zoolang is de hoop op de
toekomst van ons volk gerechtvaardigd.
Dit heeft ons deze Elfstedentocht ge
leerd. (V. P. B.).
Namens „Patrimonium" sprak de heer
A. Vingerling woorden van gelukwensch
en spr. hoopte, dat de C.N.W.B. zijn ze
genrijk werk onder ons volk zou mogen
blijven voortzetten.
Een voornaam onderdeel van het pro
gramma vormde de cantate naar Psalm
104, gezongen door de Goesche Orato
rium vereeniging, onder leiding van Jan
Kousemaker, waarmede deze vereeni
ging veel eer heeft ingelegd.
Verder werd de avond gevuld met sa
menzang, declamatie van den heer C.
van Gelderen en de vertooning van eeni
ge films.
Ds Odé sprak een slotwoord naar aan
leiding van de Schriftwoorden „Bluscht
den geest niet uit". In deze spannings
vollen tjd is het een zegen voor den
Christen, aldus spr., te weten, dat God
Zjn H. Geest gegeven heeft en dat Die
Geest overal is, waar twee of drie in
Zijn naam vergaderd zijn. Gods Woord
moet ons richtsnoer zijn bij den socialen
arbeid, ook van den C.N.W.B. Zijn Geest
wordt nooit uitgebluscht en in tijden van
beproeving moeten wj luisteren naar
Gods stem in Zjn Woord. Die weg voert
tot het leven. Het kruis wacht ons, maar
de groote Kruisdrager is ons voorgegaan
en Hj wil kracht geven om staande te
bijven. Wj mogen steunen op Gods be
loften, welke de grondslag zjn voor het
optimisme van het Christeljk geloof.
Nadat Ds Odé in dankgebed was voor
gegaan, werd nog staande gezongen Ps.
69 10.
Opening siagersvakcursus. Dezer
dagen is de slagersvakcursus, georgani
seerd door de slagerspatroonsvereeni-
gingen „De Bevelanden" geopend, waar
aan 28 cursisten deelnamen.
Na het openingswoord van den voor
zitter, de heer A. J. Visser van Kruinin-
gen, heeft de heer A. M. Zuidweg van
Krabbendjke, voorzitter der vereeni
ging, een toespraak gehouden, waarin
hj wees op de zware taak voor de
leeraren en tevens een beroep op allen
deed tot medewerking. Het is van groot
belang in het bezit te komen van het
slagersdiploma. Deze cursus brengt de
leerlingen de grondbeginselen van het
vak bj, doch zj hebben daarbj ook de
