Christelijk Dagblad voor Zeeland
DAGKALENDER.
MAANDAG 19 JAN. 1942
56e JAARGANG No. 91
Bureaux lange Vorststraat 70, (Soes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Firma Boekhandel J. j. FANOY
lange Giststraat 34 en Noordweg T55
Het huurprijs-
uitvoeringsbesluit 1941
Nieuwe Sowjef-aanvallen afgeslagen - De
actie ter zee - Solloems garnizoen bood
overgave „aan - De Japansche opmarsch op
Malakka vordert snel.
Bijkantoor Middelburg!
Directeur-Hoofdredacteur,-
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
©oes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
losse nummers 6 cent
Femtti-ebiericMen 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 cl. extra
Bij contract belangrijke korting
In de Staatscourant van 3 December
j.l. is afgekondigd het Huurprijsuitvoe
ringsbesluit 1941. Dit besluit maakt het
mogelijk, dat in zeer bijzondere gevallen
huurverhooging wordt toegestaan, ter
wijl daarnaast huurverlaging kan wor
den opgelegd. Beoordeeling van gevallen
vindt plaats door een aantal Prijzenbu-
reaux, welker uitspraken bindend zijn.
Daar de woningmarkt sterk plaatselijk
georienteerd is, is by het Huurprijsuit
voeringsbesluit een sterke decentralisatie
doorgevoerd. Het land is daartoe ver
deeld in een zestigtal gebieden, welker
grenzen samenvallen met die van de
rechtsgebieden van de Kantons.
In elk dezer (ambts-) gebieden is een
Prijzenbureau .voor onroerende zaken ge
vestigd, dat geleid wordt door het hoofd
van den dienst of den ambtenaar belast
met het bouw- en woningtoezicht in de
meente, waar het Prjjzenbureau is ge
vestigd. Als regel is dit de gemeente al
waar ook het Kantongerecht gevestigd
is. Teneinde by deze decentralisatie zoo
veel mogeiyk eenheid van uitvoering en
toepassing voor het geheele land te ver
zekeren, zijn voor de Pryzenburcaux
richtlijnen vastgesteld.
Beroep van beslissingen van de Prij-
zenbureaux staat niet open.
Voor zoover het niet gaat om herstel
van de huur tot het huurpeil van 9 Mei
1940 houden de richtlijnen een redelijke
vergoeding in voor hoogere lasten en
grooter risico, indien deze het gevolg zijn
van door den verhuurder geleverde hoo
gere prestaties.
Op te merken is, dat de verhuurders
niet voor alle .gevallen voor verhooging
van het huurbedrag goedkeuring aan het
Prij zenbureau behoeven te vragen, al blij
ven zij uiteraard te allen tijde verantwoor
delijk voor de wet.
Bij woningverbetering b.v. kan de ver
huurder op grond van art. 4 van het
Huurprijsbesluit 1940 de huur eigener
beweging met 10 pet. per jaar van de
kosten ter verbetering (geen onderhoud
of vernieuwing) verhoogen.
By woningsplitsing ontstaan twee of
meer nieuwe objecten en is van toepas
sing art. 2, lid 3, eerste zin van het
Huurprijsbesluit 1940. De verhuurder
kan dan op eigen gezag en verantwoor-
delgkheid de huur vaststellen op 't huur
bedrag van 9 Mei 1940 voor soortgeiyke
objecten.
Ook bij wyziging van bestemming uit
sluitend door verbouwing b.v. van een
woning tot bedrijfsobjeCt kan even
eens van een nieuw object worden ge
sproken en is eveneens art. 2, lid 3, eer
ste zin van het Huurprysbésluit 1940
van toepassing.
Een belangrijk punt is de kwestie van
onderverhuur, welke eveneens in het
Huurprijsuitvoeringsbesluit is geregeld.
Een hieruit voortkomende huurverhoo
ging zal uiteraard steeds een t y d e 1 ij k
krakter dragen en slechts gelden zoolang
de onderverhuur duurt.
Van bijzondere beteekenis is voorts
art. 1, lid 2 van het Huurprijs-uitvoe
ringsbesluit 1941. Op grond van het
daarin bepaalde is het Prijzenbureau be
voegd in individueele gevallen ambtshal
ve den juisten huurprijs te bepalen. In
geval b.v. een woning ernstig verwaar
loosd wordt, moet de vérhuurder geacht
worden in zijn verplichtingen ten opzich
te van den huurder tekort te schieten en
is het redeiyk den huurprijs dienovereen-
komstig lager te stellen.
Ook in gevallen, waarin als gevolg van
het groote woningaanbod de huurover
eenkomsten vaak onder zeer bijzondere
omstandigheden en voorwaarden tot
stand komen, zoodat de huursom niet al
tijd kan worden beschouwd als een juiste
waardemeter wan de wederzijdsche ver
plichtingen, kan het Prijzenbureau den
op 9 Mei 1940 redelijken gebruikelijken
huurprijs bepalen.
Voorts wordt er de aandacht op geves
tigd, dat de nieuwbouw volgens velen
onder geen enkele prijsregeling zou val
len; dit is echter geheel ten onrechte.
Op dezen bouw is van toepassing het
Prijsvormingsbesluit, In de toekomst
zullen de Prijzenbureaux er op toezien,
dat ook by dezen bouw een redeiyke
huurzetting plaats vindt, in dier voege,
dat van het eigen in den bouw gestoken
kapitaal niet meer dan een redelijk ren
dement wordt verkregen.
Uiteraard is bij de uitvoering van het
Huurprijsbesluit de medewerking der be
langhebbenden van groot belang, welke
ook daarin kan bestaan, dat men zich
onthoudt van het doen van verzoeken,
die niet voldoende gemotiveerd zijn. Dit
voorkomt overbelasting van de Prijzen
bureaux. Van verzoeken, alleen geïnspi
reerd door de gedachte eenige verbete
ring van rendement te verkregen, zon
der dat hiervoor een redeiyken grond
aanwezig is, kan reeds by voorbaat wor-
DtHTSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend;
Aan het front by Sebasto-
p o 1 hebben Duitsche en Roe-
mcensche troepen herhaaldelijk
vyandeiyke aanvallen met zware
ve.jieaeu voor den tegenstander
afgewezen. Aan de Westkust van
de Krim dwong een Duitsche
kustbatterij vijandelijke oorlogs
schepen zich terug te trekken.
In den midden- en Noor-
de 1 y k e n sector van het O 0 s-
t e 1 y k front hebben troepen van
het Duitsche leger met steun van
sterke formaties der luchtmacht
in zwaren defensieven stryd den
vijand ook gisteren zware verlie
zen berokkend. Ten Oosten van
Koersk - werden by een onder
neming van een aanvalstroep drie
stukken „geschut en verscheiden
machinegeweren buitgemaakt of
vernietigd.
Aan de Oostkust van Enge
land is een Britsche mynenveger
door bommen zwaar beschadigd.
In Noord-Afrika duren de
levendige aanvallen en het hevige
artillerievuur op de Duitsch-Itali-
aansche stellingen bij S 0110 e m
voort. Colonnes Britsche tanks en
vrachtauto's benevens vliegvelden
en tentenkampen in Cyrenai-
c a en aan de kust van Egypte
werden met succes gebombardeerd.
Duitsche gevechtsvliegtuigen de
den overdag en des nachts doel
treffende aanvallen op schepen en
haveninstallaties te La Valetta
benevens op Britsche vliegvelden
op het eiland Malta.
Gisteren werd gemeld:
T)p de Krim zijn nieuwe vij
andelijke aanvallen bij Sebasto-
p o 1 met zware verliezen voor den
vijand afgeslagen. In de centra
le en de Noordel ij ke zone van
het O o s t e 1 ij k e front hebben de
Duitsche troepen bij de voortdu
rende zware gevechten talrijke vij
andelijke aanvallen afgeslagen. Op
verscheidene plaatsen werden met
succes tegenaanvallen ondernomen.
Bij luchtaanvallen op spoorwe
gen zijn verscheidene geladen
transporttreinen der bolsjewisten
beschadigd.
Bij een aanval van een Duitsche
pantserdivisie in de centrale zone
werd de vijand teruggeworpen met
achterlating van 450 dooden. In de
Noordeiyke IJszee heeft de Duit
sche duikbootvloot een vijandelijke
duikboot tot zinken gebracht.
Op den Atlantischen Oce
aan hebben Duitsche duikbooten
vier vyandeiyke schepen met een
gezameniyken inhoud van 21.000
ton, tot zinken gebracht. Boven
dien werd een groot transportschip
door twee torpedotreffers zwaar
beschadigd. Voor de Engelsche
Oostkust is een vry groot con-
vooi aangevallen en verstrooid.
Verscheidene schepen werden
zwaar beschadigd. Andere ge
vechtsvliegtuigen) bestookten ha
vens aan de Zuid-Westkust
van Engeland met bommen
van middelbaar en zwaar kaliber.
Aan de oppervlakte varende
Britsche oorlogsschepen hebben
in het Kanaal zonder succes
een Duitsch convool aangevallen.
De Duitsche kustafweer greep
daarbij ook in. Een Britsche motor
torpedoboot zonk brandend.
InNoord-Afrlka heeft
het van alle verbindingen afgesne
den, zwakke garnizoen der Duitsch-
Italiaansche steunpunten In het ge
bied van S o 1 1 o e m, overgave
aangeboden, nadat het in een held-
haftigen tegenstand, die weken
duurde, zijn munitie en andere
voorraden had verbruikt. De lucht
macht heeft geslaagde aanvallen
gedaan op marcheerende colonnes
en ravitailleeringscolonnes langs
den kustweg.
Duitsche duikbooten hebben ten
Oosten van Solloem een Engelsche
torpedobootjager vernietigd en drie
treffers geplaatst op een convooi
by T o b r o e k. Het zinken der
schepen kon niet waargenomen
worden.
In den afgeloopen nacht heeft
de vijand bommen laten vallen op
verschillende plaatsen in Noord
en West-Duitschland. De
burgerbevolking leed geringe ver
liezen. In de woonwijken van eenige
stéden werd schade aan gebouwen
aangericht. Twee Britsche vlieg
tuigen werden neergeschoten. Van
10 tot 16 Januari heeft de lucht
macht der Sowjets 105 vliegtuigen
verloren .In dezelfde periode gin
gen aan het Oostelijke front 15
Duitsche vliegtuigen verloren".
GENERAAL VON REICHENAU
GESTORVEN.
(D.N.B.) Generaal-veldmaarschalk Von
Reichenau, die als gevolg van een be
roerte ernstig ziek was, is tijdens het
vervoer naar zijn woonplaats overleden.
De Führer heeft gelast, dat de veld
maarschalk, die zich zoo buitengewoon
verdienstelijk heeft gemaakt, op staats
kosten zal worden begraven.
KABINETSWIJZIGING
IN ENGELAND?
Churchill is Zaterdag van zijn Ameri-
den gezegd, dat dit vergeefsche moeite
is.
Een Prijzenbureau voor Onroerende
Zaken, als hiervoren bedoéld, is geves
tigd teMiddelburg, Bureau
Gemeentewerken, Stads-
schuur 6. Dit Bureau omvat de ge
meenten:
Aagtekerke, Arnemuiden, Baarland,
Biggekerke,' Borssele, Brouwershaven,
Bruinisse, Burgh (Z.), Domburg, Drei-
schor, Driewegen, Duivendijke, Eikerzee,
Ellemeet, Ellewoutsdyk, Goes, 's-Graven-
polder, Grypskerke, Haamstede, 's-Hêer
Abtskerke, 's-Heer Arendskerke, 's-Hee-
renhoek, Heinkenszand, Hoedekenskerke,
Kapelle, Kattendyke, Kerkwerve, Kloe-
tinge, Kortgene, Koudekerke (Z.), Krab-
bendtjke, Kruiningen, Meliskerke, Mid
delburg, Nieuw- en St Joosland, Nieuwer-
kerk (Z), Nisse, Noordgouwe, Noord-
welle, Oost- en West-Souburg, Ooster-
land, Oostkapelle, Oud-Vossemeer, Oude-
lande, Ouwerkerk, Ovezande, Poortvliet,
Renesse, Rilland-Bath, Ritthem, Scher-
penisse, Serooskerke (Schouwen), Se-
rooskerke (Walcheren), St Annaland, St
Laurens, St Maartensdyk #(Z.), St Fhi-
lipsland, Stavenisse, Tholen, Veere, Vlis-
singen, Vrouwenpolder, Waarde, Wemel-
dinge, Westkapelle, Wissekerke, Wol-
phaartsdyk, Yerseke, Zierikzee, Zonne-
maeire, Zoutelande.
BERICHTEN VAN EEN VERBODEN
ZENDER VERSPREID.
's GRAVENHAGE. In de zitting van
het Duitsche landgerecht van 13 Januari
1942 werd een beklaagde wegens het
verspreiden van berichten van een ver
boden zender tot een tuchthuisstraf van
twee jaar veroordeeld. Hy had berichten
van een verboden zender verder verteld
aan een beperkt aantal personen.
kaansche reis teruggekeerd. Onmiddel
lijk na aankomst in Londen heeft Chur
chill een speciale zitting van het Kabinet
bijeengeroepen.
(D.N.B.) De parlementaire correspon
dent van de „Times"'schrijft: Men
spreekt te Londen van een voor de deur
staande kabinetswijziging. Dezer dagen
arriveeren sir Stafford Cripps, de gewe
zen Britsche ambassadeur te Moskou,
alsmede Duff Cóoper te Londen en zij
zullen'misschien in de regeering worderi
opgenomen.
In hetzelfde bericht wordt verder ge
zegd, dat de kritieke ontwikkeling van
den militairen toestand op Malakka door
de leden van het Engelsche Lagerhuis
met groote bezorgdheid wordt gevolgd.
Na den terugkeer van Churchill zal hier
over in het Lagerhuis een zeer hevig de
bat gevoerd worden.
DUITSCH-ITALIAANSCH
GARNIZOEN IN HALFAJAPAS LEGT
DE WAPENS NEER,
Te Berlijn is bericht binnengekomen,
dat aan de Egyptisch-Lybische grens het
Duitsch-Italiaansche garnizoen in de
Halfajapas in het nauw gedreven, door
de veel sterkere strydkrachten der Em-
pire-troepen en de voortdurende beschie
ting van de Engelsche vloot en onophou-
deiyke aanvallen van de Royal Air Force,
de wapens heeft neergelegd.
GAULLISTISCHE OVERVAL IN
NEUTRALE WATEREN.
(D.N.B.) Een Gaullistische torpedoja
ger is de baai van Santa Isabel op het
Spaansche eiland Fernando Poo (voor
de kust van Kameroen) binnengedron
gen en wierp daar dieptebommen uit om
de ankerkabels van drie koopvaarders
des Asmogendheden te vernielen. Daar
na werden deze schepen geënterd en uit
de haven weggesleept.
Deze overval geschiedde op een oogen-
blik, waarop de officieren der schepen
aan land waren. Naar verluidt, zy'n de
aan boord achtergebleven leden der be
manning door de Gaullisten doodgescho
ten.
De Spaansche regeering heeft door
tusschenkomst van haar gezant te Lon
den een krachtig protest ingediend. Een
nota van denzelfden inhoud werd over
handigd aan den Engelschen gezant te
Madrid.
DE OPMARSCH DER JAPANNERS
(D.N.B.) In weerwil van de geweldige
tropische hitte, die sedert vele dagen in
Zuid-Malakka heerscht, zetten de Japan
ners hun 'opmarsch in Zuid-Malakka
voort, zy hebben Donderdag de Moear
overschreden.
Volgens tot dusver nog niet bevestig
de berichten, aldus meldt V.P.B. uit Ber
lin, zyn de Japansche troepen op Malak
ka doorgedrongen tot de omgeving van
Mersing. Mocht dit het geval zy'n, dan
valt er op te rekenen, dat de Engelschen
na hun onafgebroken vlucht gedurende
de laatste dagen, eindelqk weer tegen
stand zullen bieden.
Mersing, op de Oostkust van Malakka,
is belangrijk versterkt.
De Britsche nieuwsdienst meldt vol
gens het A.N.P.,' dat de onvermydeiyke
terugtocht in Oost-Azië algemeen verder
gaat. Binnen enkele dagen kunnen de
Japanners de buitenste verdedigingsli
nies van Singapore hebben bereikt.
(D.N.B.) Radio New-York
meldt, dat er op het oogen-
blik hevige gevechten van
man tegen man gaande zyn
op Malakka tusschen de
Japansche en. Britsche
troepen.
De gevechten worden geleverd ten
Noord-Westen van Singapore. Het is den
Japanners gelukt een bruggehoofd te
vormen. De Britsche stellingen worden
zoodoende in de flank bedreigd.
(D.N.B.) Het te Singapore uitgegeven
legerbericht geeft toe, dat Japansche
troepen aan de Westkust van 't schier
eiland Malakka door de Britsche verde
digingslinies heen gebroken zijn en de
rivier Moear hebben overschreden, waar
na zq een strategisch punt bezuiden deze
rivier hebben bereikt. De Japansche
troepen zy'n geslaagd in nieuwe landin
gen op de Westkust van Malakka. De
beslissende slag staat
voor de deur.
(D.N.B.) Blijkens het te Singapore
uitgegeven legerbericht heeft Singapore
Zaterdag en Zondag zware Japansche
luchtaanvallen te verduren gehad.
(D.N.B.) In berichten van Malakka
wordt gezegd, dat na de verovering van
de haven en het vliegveld van Batoe Pa-
hat aan de Westkust vrijwel de geheele
Straat van Malakka door de Japnasche
vloot en luchtmacht beheerscht wordt.
De zeeweg tusschen Britsch-Indië en
Singapore door deze belangrijke Straat
is dus voor de Engelschen afgesneden.
Ned.-lndische vliegtuigen
naar Singapore.
Nu het gevaar voor Singapore steeds
MAANDAG-19 JAN. 1942.
Hy zal tot Zyn volk en tot Zyn gunst-
genooten van vrede spreken.
Ps. 85 9b.
Zon
op onder
9.38 18.04
24 Jan.: Eerste kwartier.
1 Febr.: Volle maan.
Maan
op onder
10.51 21.37
„DE SCHOUW".
In de dageiyksche persconferentie
heeft Prof. T. Goedewaagen, secretaris
generaal van 't Departement van Volks
voorlichting en Kunsten Vry dag eeni
ge mededeelingen gedaan over het de
zer dagen onder zyn leiding uitgekomen
blad „De Schouw", het orgaan van de
Nederlandsche Kultuurkamer en tevens
officieus uitingsmiddel van het Depar
tement, dat voortaan elke1 veertien da
gen zal verschynen.
Alle besluiten en verordeningen van
den president der Nederlandsche Cul
tuurkamer zullen er In worden opgeno
men. De geest van het departement zal
in dit tydschrift uitkomen.
Het is niet de bedoeling om b.v. aan
de kunstenaars te gaan voorschreven,
hoe zy schilderen, bouwen of componee-
ren moeten. Het is integendeel de be
doeling de Nederlandsche cultuur dich in
vryheid te laten ontwikkelen, voor zoo
ver die vryheid niet in strijd komt met
den Nederlandschen volksgeest en de Ne
derlandsche traditie.
Wat de Nederlandsche cultuur heeft
gepresteerd, getuigt van een overvloed
aan kracht, waarvan wy andere volkeren
in het nieuwe Europa moeten laten pro
fiteered Waar tekorten zyn, zal het tyd
schrift stimuleerend en opbouwend
trachten te werken.
grooter wordt, tracht het Engelsche op
perbevel in koortsachtige haast verster
kingen te krygen. Na de mededeeling,
dat Australische troepen in het voorter
rein van de vesting in den strijd zyn ge
worpen, komt volgens de „Deutsche Ztg.
i. d.';N." nu ook het bericht, dat lucht
strijdkrachten uit Nederlaadsch-Indië te
hulp zyn geroepen.
Japansich offemsiief in Birma.
Blijkens een te Rangoon gepubliceerd
legerbericht zijn Britsche troepen in ge
vecht geraakt met uit Thailand opruk
kende Japansche troepen by Myitta in
Birma.
.DE ACTIE TEGEN NED-INDIE.
(D.N.B.) Een te Batavi^ uitgegeven
communiqué meldt, dat het eiland Am-
bon, waarop de Japanners reeds twee
aanvallen hadden gedaan, opnieuw is
aangevallen. Door dit nieuwe bombarde
ment, in twee golven ondernomen, is in
de haven schade veroorzaakt. Verder is
een vliegveld op Celebes door Japansche
vliegtuigen aangevallen.
AMBON BEZET.
Via Italië verneemt de Duitsche pers,
dat de Japanners zijn geland op het
Ned.-Iridische eiland Ambon Het klei
ne Ned. Indische garnizoen heeft slechts
korten tyd tegenstand kunnen bieden en
het eiland met de haven en de hoofd
stad van denzelfden naam zijn bezet.
Aan de landing waren twee zware bom-
Mevrouw Seyss Inquart, de echtgenoote van den Rykscommissaris, werktei yverig
mede temidden der vrouwen, die door de N. S. V. en de N. S. V. <T. in Den Haag
waren opgeroepen voor een gemeenschappeiyk breien voor de soldaten aan het
Oostfront. Meer dan duizend Duitsche en Nederlandsche vrouwen hadden aan
dezen oproep gehoor gegeven, 1 Stapf-Mo.