Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER.
Wanneer verduisteren?
Uit de Provincie
WOENSDAG 14 JAN. 1942
56e JAARGANG - No. 87
Duitsche verkenningsaanvallen - Verwoede
gevechten bij Solloem - Val van Singapore
binnen twee maanden verwacht.
De krijgsverrichtingen in Ned.-Indië - Ver
klaring van de Japansche regeering - De
„Prins van Oranje" in den grond geboord.
Ir. Van der Vegte over
de P. T. T.
Bureaux Lange Vorstsiraai 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boeicnande! J. j. FAN/OY
longe Gisistraar 34 en Noprdweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A, DE LANGE ie Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extre
Bij contract belangrijke korting
DUATSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
Op de Krim en in de bocht
van de D o n e t z slechts geringe
gevechtsactie. In het gebied ten
Oosten van C h a r k o v hebben on
ze troepen geslaagde verkennings
aanvallen op vijandelijke steunpun
ten gedaan; de vijand verloor 219
dooden en 93 gevangenen. In de
centrale zone en in het gebied van
W a 1 d a i duren de gevechten
voort. Bij een operatie van een
stoottroep aan het omsingelings
front van Leningrad werden
22 vijandelijke kazematten met de
bezetting vernietigd. Sterke afdee-
lingen gevechtsvliegtuigen, stu
ka's en jagers grepen in de ge
vechten te land in. De bolsjewis
ten leden bijzonder bloedige ver
liezen, en verloren veel krijgsma-
teriaal. In talrijke garnizoensplaat
sen en treinen werd brand veroor
zaakt. -
In. Noord-Afrika werden
heftige Engelsche aanvallen in het
gebied van Solloem afgeslagen
de zware gevechten duren voort.
Ten Zuid-Westen van Ageda-
b i a mislukte een vijandelijke pant-
seraanval. Duitsche gevechtsvlieg
tuigen en stuka's bombardeerden
concentraties van Engelsche auto's
en pantserwagens in het gebied
van Agedabia, alsmede havenwer
ken -en vliegvelden in Cyrenaica.
Bij luchtgevechten werden drie vij
andelijke vliegtuigen neergescho
ten.
Overdag en des nachts zijn de
luchtaanvallen op vliegvelden op
Malta met succes voortgezet.
FELLE GEVECHTEN.
(D.N.B.) In het gebied ten Oosten
van M o s a i s k gelukte het op 11 Janu
ari aan sterke strijdkrachten der bolsje
wieken tijdelijk de Duitsche linies binnen
te dringen. Ondanks de zware vorst on
dernamen de Duitsche troepen terstond
een feilen tegenaanval, onder dt n invloed
waarvan de vijand het terrein weer
moest ontruimen. Op enkele punten van
het gevechtsterrein ontwikkelden zich
hierbij felle gevechten, in den loop waar
van de vijand zware, bloedige verliezen
leed.
Onder bescherming van het mistige
weer en van het slechte zicht aan het
omsingelingsfront van Sebastopol,
hebben bolsjewistische strijdkrachten in
den loop van 11 Januari verscheidene
aanvallen op de Duitsche stellingen on-
dernopien. De vijandelijke stoottroepen
werden met zware verliezen afgeslagen.
Denzelfden dag ondernam een kleine
bolsjewistische afdeeling aan de Zuide
lijke kust van de Krim een nieuwe
landingspoging. De poging mislukte ech
ter als gevolg van de oplettendheid der
Duitsche wachtposten aan de kust, die de
bolsjewisten na een kort gevecht over
weldigden en gevangen namen.
VERWOEDE STRIJD BIJ
SOLLOEM.
In zijn weermachtsbericht maakt het
Italiaansche opperbevel het volgende
bekend
Hevige aanvallen op onze stellingen in
de zone van Solloem zijn op het held
haftige verzet van onze detachementen
afgestuit. Er worden verwoede gevech
ten geleverd. Ten Zuidwesten van Age
dabia is een aanval van vijandelijke
pantserwagens snel afgeslagen; eenige
vijandelijke strijdmiddelen werden ver
nietigd.
(D.N.B.) De totale verliezen, die de
Amerikaansehe en de Engelsche vloot
sedert het begin van de gevechten in Cy
renaica hebben geleden, bedragen, naar
Stefani meldt, acht slagschepen, drie
vliegtuigmoederschepen, negen kruisers,
elf torpedobootjagers, alsmede 32 duik-
booten, die gezonken zijn; bovendien zijn
negen slagschepen, 27 kruisers en veer
tien torpedobootjagers zwaar bescha
digd.
WILLEN DE V.S. INVASIE
IN EUROPA?
WASHINGTON. (A.N.P.) Uit de ge
beurtenissen na de verklaring van Roo
sevelt, dat de Ver. Staten troepen naar
Groot-Brittannië willen zenden blijkt, dat
het programma voor de invasie in Euro
pa bijna gereed is gekomen.
Men is hier van meening
dat de sterke strijdkrach
ten die zich in Engel a/n d
bevinden, voor een aan
val op Europa moeten wor
den gebruikt, terwijl de
Amerikaansehe troepen
in hun plaats Engeland
zullen verdedigen.
De in Engeland aanwezige legers heb
ben reeds met de Duitschers gestreden,
zoodat zij het geschiktst zijn den zwaren
last van den strijd te dragen.
Bovendien heeft men ze sedert maan
den daarop voorbereid, zoodat ze ook ge
zien van een standpunt der moraal lo
gischerwijze vóór de Amerikaansehe
troepen voor een invasie moeten, worden
gebruikt.
DE' STRIJD IN OOST-AZIE.
Volgens berichten uit Rangoon zouden
aan de grens tusschen Noord-Thailand
en Birma, waarheen Tsjoengking troepen
heeft gezonden ter verdediging van den
weg door Birma, de eerste gevechtshan
delingen hebben plaats gevonden.
(D.N.B.) Het Maandag te Singa
pore gepubliceerde legerbericht meldt,
dat de Britsche troepen na den val van
Kwala Loempoer zijn terugge
trokken tot een punt ten Noorden van
Seremban, welke stad omstreeks
240 km ten Noorden van Singapore is ge
legen.
Het Britsche legérbericht erkent
voorts dat deze stelling reeds weer. on
der het vuur der Japanners ligt.
Val van Singapore binnen twee
maanden waarschijnlijk geacht.
(A.N.P.) De woordvoerder van de
Japansche ambassade te Bangkok heeft
verklaard, dat hij het tijdstip waarop
de Engelschen Singapore zouden opge
ven natuurlijk niet kon noemen.
Persoonlijk had hij echter de overtui
ging, dat dit binnen twee maanden het
geval zou zyn.
Korte berichten.
Op uitnoodiging van den Rijksbe
stuurder en van de Hongaarsche regee
ring zal de Italiaansche minister vanbui-
tenlandsche zaken, graaf Ciano, op 15
Januari in Hongarije aankomen voor een
bezoek van verscheidene dagen.
Maandag werd voor de eerste maal
in alle restaurants in Duitschland uit
sluitend het „veldkeukengerecht" geser
veerd, hetgeen voortaan tweemaal weke
lijks zal geschieden. Deze pot schaft pre
cies hetzelfde als de soldaten aan het
front krijgen en draagt er alzoo mede toe
bij de gedachte aan den heldenstrijd der
soldaten onder de burgerij voortdurend
levendig te houden en den band tusschen
front en vaderland te versterken. (A.
N.P.)
(A.N.P.) Admiraal Hart, de be
velhebber der Geallieerde marinestrijd
krachten in het Zuidwestelijke deel van
den Stillen Oceaan, is een week geleden
„ergens op Java" aangekomen.
(A.N.P.) Volgens berichten, die
via Ankara en Vichy zijn ontvangen, heb
ben de opstanden in Irak en Iran, on
danks de maatregelen der regeeringen te
Bagdad en Teheran, een grooten omvang
genomen.
(V.P.B.) Volgens een officiëele
mededeeling van het Roemeensche Agra
risch Instituut zal' Europa binnen 18
maanden geheel in zijn behoefte aan si
garetten en pijptabak kunnen voorzien.
OFFICIEELE JAPANSCHE
VERKLARING,
Het inlichtingenbureau der Japansche
regeering heeft een offieieele verklaring
gepubliceerd, waarin o.a. wordt gezegd:
Ofschoon de Japansche regeering aan
de Vereenigde Staten en het Britsche
rijk den oorlog heeft verklaard, heeft zij
ervan afgezien, tot vijandelijke maatre
gelen tegen Nederlandsch-In-
d i over te gaan. Zij heeft dit gedaan
in het oprechte verlangen, zoo mogelijk
te vermijden, dat ook de bewoners van
Nederlandsch-Indië door de verschrik
kingen van den oorlog zouden worden
geteisterd.
De regeering van Nederlandsch-Indië
heeft echter aan de Japansche .regeering
medegedeeld, dat zij zich genoodzaakt
zag, met het oog op de beginnende vijan
delijkheden van de zijde van Japan te
genover de Vereenigde Staten en het
Britsche Rijk, waarmede Nederlandsch-
Indië onafscheidelijk verbonden is, te
constateeren, dat tusschen Japan en Ne-v
derlandsch-Indië dén staat van oorlog
bestaat. Daarenboven hebben de Neder-
landsch-Indische strijdkrachten sinds
dien de meest uiteenloopende vijandelijke
handelingen jegens Japan begaan.
Japan koestert ten opzichte van de
onschuldige bevolking van Nederlandsch
Indië geenszins vijandige voornemens.
Met het oog echter op de noodzakelijk
heid, het vijandige optreden van Neder-
landsch-Indië te onderdrukken en leven
en eigendom der daar wonende Japan
ners te beschermen, hebben het leger en
de marine van Japan op 11 Januari de
militaire operaties tegen de strijdkrach
ten van Nederlandsch-Indië ingeleid.
In Japansche bladen wordt volgens
het D. N. B. verklaard, dat er twee rede
nen waren, welke Japan noodzaakten een
militaire actie tegen Nederlandsch-Indië
te beginnen:
1. Het actieve ingrijpen van Neder-
landsch-Indië in den Groot-Aziatischen
oorlog, en
I 2. De bereidwilligheid van Ned.-Indië
om zijn gebied ter beschikking te stellen
aan de Britsch-Amerikaansche landen
als basis voor verdere operaties tegen
Japan.
DE „PRINS VAN ORANJE"
IN DEN GROND GEBOORD.
(Domei). Het Japansche hoofdkwar
tier heeft medegedeeld, dat de Japan
sche marine den Ned.-Indischen mijnen-
legger „Prins van Oranje", metende 1291
ton, die trachtte van Tarakan te ontko
men, in den grond heeft geboord.
De Prins van Oranje is in 1931 by de
Mij De Maas te Slikkeveer gebouwd. Het
schip had een waterverplaatsing van
1291 ton en liep 15 knoopen. Het was
bewapend met 2 kanonnen van 7.5 cm
en 2 van 4.cm tegen luchtdoelen; het
kon 150 mijnen meevoeren en bood plaats
aan een watervliegtuig. Dé normale be
zetting bedroeg 121 man.
Intusschen hebben Japansche eenhe
den zich meester gemaakt van het vlieg
veld Kakas nabij Menado op Celebes, al
waar vier Lockheed Hudsons, zware
bommenwerpers, en idrie andere zware
bommenwerpers werden neergeschoten.
Kakas ligt aan de Zuidpunt van het
mee van Tondano, een 60 km ten Zuiden
van Menado. Het is een gezonde en wel
varende plaats, die zeer in trek is bij de
toeristen. In de nabijheid ligt een am
bachtsschool van het Zendelingsgenoot
schap.
Val van Tarakan toegegeven!.
(A. N. P.). De val van het olie-cen
trum Tarakan in Borneo is te Batavia
door bevoegdé instanties toegegeven.
Volgens mededeelingen van verschil
lende zijden staat nog niet vast, dat de
petroleumbronnen van Tarakan onbruik
baar gemaakt zijn.
(V.P.B.) Het eiland Tarakan ligt op
enkele K.M. afstand voor de kust van
N.O. Borneo. Door de aardoliewinning
heeft Tarakan groote beteekenis gekre
gen. Van de totale productie van Ned.-
Indië, die in 1939 ruim 8 millioen ton be
droeg, bracht Ned. Borneo ruim 1.7 mil
lioen ton voort, terwijl het aandeel van
Tarakan iets minder dan de helft van
deze hoeveelheid bedroeg. De ruwe olie
kan grootendeels onmiddellijk als stook
olie worden afgeleverd.
De hoofdstad Linkasligt op korten
afstand van de belangrijke boorterreinen
bij Pamoesian, waar ook de employé's en
het verdere personeel van de oliemaat
schappijen wonen. De aardolie wordt
voornamelijk door de Bataafsche Petro
leum Maatschappij geëxploiteerd, terwijl
ook de Nederlandsche Koloniale Petro
leum Maatschappij, gecontroleerd door
de Standard Oil, in geringe mate op Ta
rakan werkzaam is.
BERLIJN. (V.P.B.) In het algemeen
helt men te Berlijn over tot de opvat
ting, dat de bezetting van Tarakan en de
landing op Celebes slechts een inleiding
vormen van operaties op groote schaal.
Duitsche bladen ontvangen van hun cor
respondenten te Tokio telegrammen
waarin dezelfde verwachting wordt uit
gesproken. Men had er te Berlijn reeds
eerder op gewezen, dat Japan, ondanks
dat Nederland na het uitbreken van den
oorlog in Oost-Azië de eerste was ge
weest, die dit land den oorlog verklaar
de, zich nog steeds van aanvallen op
Ned. Oost-Indië onthield. Japan heeft
gedaan wat het kon om de bevolking
van Ned. Oost-Indië van zijn vredelie
vende bedoelingen te overtuigen. Wie
zich echter niet wilde laten overtuigen,
dat was de -regeering te Batavia. Deze
stelde de Ned.-Indische vloot ter be
schikking van het A.B.C.D.-blok. Zij
zond een deel van haar luchtmacht naar
Malakka en stelde alle eilanden van het
Ned. koloniale ryk ter beschikking van'
Engeland en Amerika. Wat te Tokio
vooral een pynly'ke indruk heeft ge
maakt, is het feit, dat de manier, waar
op Japan tot nu toe Ned. Oost-Indië
heeft ontzien, in Ned. Oost-Indische
kringen tot de felste spot en hoon heeft
geleid.
Nu met ingang van 1 Jan. j.l. Ir W.
L. Z. van der Vegte is benoemd'tot di
recteur-generaal der P.T.T.. in de plaats
van Ir M. H. Damme, die dit ambt sinds
1925 had bekleed en heen ging wegens het
bereiken van den 65-jarigen leeftyd,
heeft het A. N. P. den nieuwen functio
naris gevraagd, iets te willen mededee-
len over den toestand van het bedrijf en
de omvangrijke taak, welke hy op zich
heeft genomen.
Ir Van der Vegte memoreerde in de
eerste plaats al het goede, dat onder lei
ding van den heer Damme tot stand
kwam en de groote vlucht, die het be
drijf gedurende zyn werkzaamheid heeft
genomen.
Hetgeen het bedryf heeft te doen,
noemde Ir Van der Vegte een zeer be
langrijke staatstaak, omdat het voor een
groot deel zorgt voor het verkeer, zy
het ook het post-, telefoon- en telegraaf -
verkeer en alles, wat daarmee annex is.
Men dient daarby op het standpunt te
staan, dat de dienst er is voor het volk,
hy moet dus al zyn krachten inspannen
om te bewijzen, dat hy die taak ver
staat. Het zal wel niet altyd gemakke
lijk zijn het 't publiek steeds in alles
naar den zin te maken, maar als leuze
geldt niettemin: „de klant is koning".
Daarom is het bedrijf ook commercieel
opgezet, het draagt zooveel mogelyk een
particulier karakter. Verstarring wordt
daarmede voorkomen.
Daarby aldus ging Ir v.. d. Vegte
voort moet het bedryf steeds de tech
niek byhouden. De automatiseering van
de telefoon is daarvan een voorbeeld. Zy
is een doeltreffend middel om de tele
foon hier te lande nog meer populair
te maken. Er bestaat hier reeds een
groote „telefoondichtheid" en Neder
land is een der best voorziene landen in
Europa, slechts Zweden en Denemarken
komen nog een stuk boven ons uit.
„Hoe ver is de automatiseering eigen
lijk gevorderd?"
„Wij zijn zoo goed als met driekwart
van het land gereed", was het antwoord.
„Verder kunnen wy niet, uit gebrek aan
verbindingskabels. Het ideaal voor de
toekomst is een soort van telefonisch
snelverkeer over het geheele land, met
zeer kleinen wachttyd dus."
De heer Van der Vegte wees op de
verfijnste snufjes der techniek, welke
worden toegepast. Als voorbeeld noemde
hij onder meer de postzegelautomaten
en de brievensorteer machines. En wat
nog niet ieder weet, is dit: over een en
kel paar draden kunnen thans tot twin
tig gesprekken tegelyk worden gevoerd,
zonder dat men van elkaar iets hoort.
Dit is wel een toppunt van technisch
kunnen.
„Iets nieuws voor het bedrijf is nu de
verzorging van'de omroepzenders en die
der radiodistributiecentrales. Dit zijn er
meer dan qphthonderd, welke door het
Rijk zijn genaast.
„Kunt u iets zeggen over den invloed
van den oorlogstijd op het bedryf?"
„Het bedrijf heeft daardoor met zeer
veel moeilijkheden te kampen, denkt u
alleen maar eens aan het gebrek aan
benzine en banden. Hier en daar is het
onmogelijk het vervoer op peil te hou
denden. Ook door de verduistering wordt
het werk bemoeilykt. Wy zyn dan ook
genoodzaakt ten deze de medewerking
-van het publiek in te roepen."
„Wat denkt u van de toekomst van
het bedryf?"
„Juist in dezen tyd is het erg moeilijk
over de toekomst te spreken," aldus be
sloot Ir Van der Vegte het onderhoud.
„Op sociaal gebied is er echter nog een
ruim arbeidsveld, aangezien het bedrijf
meer dan veertigduizend geëmployeer
den heeft. Vooral een deel van hen, die
op arbeidscontract werkzaam zijn, moet
vaak van kleine inkomens rondkomen.
Wij zullen onderzoeken, of er mogelijk
heden zijn om deze lager aangestelden op
een beter niveau te brengen. Ik stel my
hier onder andere een nauwe samenwer
king met het N. V. V. voor."
DE HEER VAN MOOK TE
SAN FRANCISCO.
S.P.T. meldt uit Batavia:
De luitenant-gouverneur-generaal van
Nederlandsch-Indië, van Mook, is Dins
dag van Australië komend te San Fran-
sisco gearriveerd. Hy' zal dadelijk door
reizen naar Washington.
WOENSDAG 14 JAN. 1942.
Want God, de HEERE, is een Zon en
Schild; de' HEERE zal genade en eer
geven. 1 Pa. 84 12a.
Zon
op onder
9.43 17.56
16 Jan.: Nieuwe maan.
24 Jan.: Eerste kwartier.
Maan
op onder
6.47 15.52
DRUKTE IN DEN BOEKHANDEL.
De heer J. van Doorn, directeur van
het Centraal Boekhuis te Amsterdam,
heeft enkele mededeelingen verstrekt
over den gang van zaken in 1941 bij den
boekhandel. Hy mocht getuigen van een
levendigen verkoop van goede boeken,
terwijl men direct na de oorlogsdagen
juist het omgekeerde aanvankelijk ver
wacht heeft. Zoo verzond het Centraal
Boekhuis na de Meidagen van 1940 op
2000 boeken nog geen tien detectivero
mans. Daarenboven hebben boeken over
geschiedenis merkbaar de voorkeur en
ook boeken over de zee. Zeer bijzonder
was het succes van Jan de Hartog's
Hollands Glorie, dat in 100.000 exempla
ren van de pers is^ekomen. Dit is een
oorspronkelijk Nederlandsch werk nog
nooit gebeurd. Tenslotte kon ook meer
belangstelling voor den streekroman
worden vastgesteld.
De heer van Doorn deelde mee, dat de
verkoopen in den boekhandel rond de
December-feestdagen zeker 50 pet. hoo-
ger waren dan het jaar tevoren. Het is
ook merkbaar, dat thans dure werken
zoo vlot van de hand gaan.
Arbeidsvoorwaarden! in textielindustrie.
Het college van rijksbemiddelaars
heeft een regeling van arbeidsvoorwaar
den bindend vastgesteld voor de onder
nemingen, behoorende tót de bedryfs-,
groep „textielindustrie", met-uitzonde
ring van die, behoorende tot de onder
vakgroep „vlasbewerkende industrie".
De regeling omvat bepalingen betref
fende de uitbetaling van loon bij ver
zuim en Christelijke feestdagen, vacan-
tiedagen, toeslag voor arbeid in ploegen
dienst, arbeidsduur, overwerk en ont
slag.
De regeling treedt in werking met in
gang van de eerste volle loonweek na
3-1 Januari 1942.
Notaris-vacatures.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Justitie van
12 Januari 1942 is bepaald, dat niet zul
len worden vervuld: 1. De vacature van
notaris te Rotterdam, ontstaan door het
overlijden van notaris A. Snoodijk2. de
vacature van notaris te Rotterdam, ont
staan door het overlijden van C. Pot, en
3. de vacature van notaris te Dinteloord,
ontstaan door het aan J. H. Struyk van
Bergen verleende eervol ontslag.
Enkhuizen-Stavoreni.
Naar de Nederlandsche Spoorwegen
mededeelen, zal de dienst Enkhuizen-
Stavoren heden gestremd zijn.
Trarisparanft'papier voor1 verpakking.
In verband met de noodzakelijke pa
pierbezuiniging is het gebruik van trans
parantpapier, zöbals cellophane e.d., als
verpakking voortaan aan beperkende be
palingen gebonden.
Naar aanleiding hiervan is het ge
bruik van dit papier verboden voor die
soort verpakkingen, welke niet noodza
kelijk zijn ter bescherming van de ver
pakte artikelen tegen schadelijke invloe
den, zooals vocht, droogte enz.
Veeartsenijkundige dienst.
Dr R. J. C. te Hennepe is onder ge
lijktijdige toekenning van eervol ontslag
als diréeteur van de Rijkssefum-inrich-
ting te Rotterdam, benoemd tot hoofd
inspecteur van de volksgezondheid by
den dienst, die in het bijzonder is belast
met het toezicht op de naleving van de
vleeschkeuringswet, tevens directeur van
den veeartsenykundigen dienst.
o
DONDERDAG 15 JAN. 1942.
's Morgens tot 9.42 u.
's Avonds van 17.58 u.
Inspectie der domeinen.
De inspecteur der domeinen, M. P.
Ringelberg, is verplaatst van Goes
naar 's-Gravenhage en werkzaam ge
steld aan de afdeeling domeinen van het
departement van Financiën aldaar.
De waarn. Commissaris der Pro
vincie Zeeland heeft benoemd als des
kundige tot het doen van de schatting
