Japansche landingen op Tarakan en Celebes.
Christelijk Dagblad voor Zeeland
DAGKALENDER,
DINSDAG 13 JAN. 1942
56e JAARGANG - No. 86
Bureaux Lange Vorslstraai 70, Goes
Postrekening 44455 - 'elejoon 2438
Bijkantoor Middelburg;
Firma Boekhandel J'. J. FANOY
lange Gistslraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur»
A. DE LANGE te Goes
Abónnementsprijs f 273 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Veelzeggende cijfers
Sowjet-aanvallen ongedaan gemaakt - De
Duitsche inzameling een groot succes -
De strijd in Oost-Aziö.
BONNEN VOOR
VOEDINGSMIDDELEN.
16 Jan.: Nieuwe maan.
24 Jan.: Eerste kwartier.
Verbitterde tegenstand van Minahassa's garnizoen.
Tarakan capituleert. - Menado bezet.
Familieberichten 33 cent per regel
Overige adyertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij-contract belangrijke korting
Gisteren hebben wjj eenige cjjfers me
degedeeld nopens de controle die in 1941
in ons land door de prijsbeheerschings-
autoriteiten is uitgeoefend. Het zijn
waarlijk geweldigs cijfers: 17.400 per
sonen en ondernemingen wegens over
treding der prljsvoorschriften veroor
deeld met een totaal van bijna f 4.5 milll-
oen aan boeten! In 2380 gevallen werden
goederen ter waarde van f 276.743.385
In beslag genomen en verbeurd verklaard
Veelzeggend noemen wij deze cijfers.
In de eerste plaats blijkt wel, hoe noodig
een diénst als deze is. Welk een omvang
zou dit euvel niet hebben aangenomen,
als deze dienst er eens niet was en niet
zoo krachtig optrad. -
De autoriteiten willen zooals wjj eeni-
gen tijd geleden uitvoerig hebben uiteen
gezet al 't mogelijke doen om aan het
opjagen van prijzen paal en perk te stel
len. Dat in bepaalde gevallen prijsstij
ging niet is te voorkomen, zal ieder dui
delijk zijn en ondervinden wjj ook in jpnze
portemonnaie. Maar prijs s t Ij g 1 n g,
onder controle van de autoriteiten, is iets
anders dan prijs opdrijvingIDe
laatste zou, wanneer ze niet zoo krachtig
werd tegengegaan, ongelooflijke afmetin
gen aannemen.
Geheel uit te roeien is het kwaad blijk
baar niet, want bijna eiken dag lezen wij
nog* van overtredingen, die door de con
troleurs ontdekt worden.
In dit verband doen wij nogmaals een
beroep op het publiek, om met de auto
riteiten mede te werken, teneinde het
maken van grove winsten door hen, die
zich willen verrijken ten koste van de
volksgemeenschap tegen te gaan. Men
betale niet meer dan toegestaan is.
Als aan de vastgestelde prijzen niet
de hqnd wordt gehouden, dan wordt een
kwaad over ons volk gebracht, dat voor
al de minst-gesitueerden zal treffen en
onze volkswelvaart ernstig zal schaden.
De autoriteiten zullen wel -zorgen, dat
de voorgestelde prijzen regelmatig wor
den gepubliceerd. Ook vertrouwen wij,
dat de controle evengoed den groot- en
tusschenhandel als den kleinhandel
zal betreffen.
HET LOT VAN NED.-INDIE.
Het is volkomen begrijpelijk het
tegendeel zou onnatuurlijk zijn dat
hier te lande met groote belangstelling
wordt meegeleefd met Nederiandsch-
Indië. Zóoais men in dit nummer -kan
lezen is de aanval op ons Indië nu ook
begonnen.
Ongevéer op denzelfden tijd, waarop
generaal Wavell benoemd werd tot op
perbevelhebber der geallieerde strijd
krachten en zijn hoofdkwartier in Bata
via vestigde, vertrokken de Gouverneur-
Generaal en de heer Van Mook naar
Australië om daar besprekingen te voe
ren met den Australischen premier en
andere leidende staatslieden over „ge
meenschappelijke verdedigingsplannen".
De Australische premier Curtin heeft,
volgen^ een bericht uit Canberra, ver
klaard, dat de Nederlandsche bezittin
gen in het Australische verdedigingsge-
bied zullen worden betrokken.
Heel duidelijk is dit bericht niet, daar,
volgens tot dusver gedane mededeelin
gen, de bevoegdheid van Wavell zou
strekken tot aan de Noordkust van
Australië. Of zou Australië met zijn de
fensie niet steunen'op Engeland, maar
op de Vereen. Staten en zou Ned.-Indië
zich daarbij aansluiten? Ondanks het
vele, dat er van Anglo-Amerikaansche
zijde is geschreven en ondanks de vele
conferenties en besprekingen (waarop
de daden tot dusver nog niet gevolgd
z\jn) ontbreekt de klaarheid in den toe
stand.
De leider van het inlichtingenbureau
der Marine, Quispel, doet in het vloot-
orgaan „De- Zeemacht" een feilen
aanval' op degenen, die alleen maar
praten en niets doen.
„Nederlandsch-Indië in handen van.
den vijand wil zeggen, dat den vijand dé
heerschappij wordt gelaten over het ge-
hee'e Westen der Stille Zuidzee en te
vens, dat den vijand een verdedigings
linie ter beschikking wordt gesteld,
waaromheen de eigen verbindingslijnen
naar Australië loopen, om nog in het ge
heel niet te spreken wan de grondstof-
ten van Nederlandsch-Indië. De vernie
lingen, die in Indië zonder twijfel te zij-
nertijd zullen worden aangericht om den
vijand het voordeel van het bezit onzer
olievelden en andere productiecentra te
ontnemen, zijn alleen dan nuttig, wan
neer het den vijand onmogelijk gemaakt
wordt zich in deze gebieden te handha
ven. Dit is des te duidelijker, daar al
leen reeds een klein deel der normale
productie van Indië voldoende is om de
behoeften van den vijand te bevredigen.
Het is dus niet slechts voor ons zelve,
maar ook voor de geallieerden een drin-
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duit
sche weermacht maakt bekend:
De gevechten 'in den Centra-
1 e n sectof van het O 0 s t e 1 jj k
front en in het W a 1 d a i - gebied
duren voort. Aan de overige sec
toren van het front vinden geen
gevechtshandelingen van beteeke-
nis plaats.
Een battery vèrdragend geschut
der marine beschoot Dover,
waarbij de uitwerking van tref
fers werd waargenomen.
Duikbooten brachten een Brit-
schen torpedojager op den At-
lantischen Oceaan tot zin
ken en torpedeerden een andere
in de Middellandsche Zee..
In Noord-Afrika levendige
verkennings-activiteit. Duitsche
gevechtsvliegtuigen bombardeer
den den kustweg van Cyrenai-
c a en Britsche vliegvelden op het
eiland Malta.
In de periode van 1 tot 10 Ja
nuari verloor het Britsche lucht-
wapen 42 vliegtuigen. In denzelf
den tijd gingen in den strijd tegen
Groot-Brittannië negen eigen vlieg
tuigen verloren.
Bij de in het weermachtbericht
van 7 Januari gemelde bolsjewis
tische landingsactie in Eupatoria
op de Krim liet de tegenstander
in taaie gevechten in huizen en op
de straten 600 doode soldaten en
1300 partijgangers op het ge
vechtsterrein achter; 203 gevange
nen vielen ons in handen.
Dit succes is in bijzondere mate
te danken aan het vastberaden in
grijpen van den luitenant-kolonel
Von Boddien, die als bevelhebber
der vèrkenningsafdeeling eener
infanterie-divisie in dezen strijd
gesneuveld is. De Führer en opper
ste bevelhebber der weermacht
heeft dezen dapperen officier
posthuum het eikenloof bij het
Ridderkruis van het IJzeren Kruis
verleend.
AFGESLAGEN AANVALLEN
DER SOW JETS.
(D.N.B.) Zooals het weermachts-
bericht meldt, zijn ook gisteren.de bols
jewistische aanvallen voortgezet. Waar,
de tegenstander, overigens onder groote
bloedige verliezen, plaatselijke doorbra
ken tot stand bracht, werden deze bijna
overal door tegenaanvallen der Duitsche
troepen weer ongedaan gemaakt.
GENERAAL-MAJOOR DER
WAFFEN-SS GESNEUVELD.
(D.N.B.) Aan het oostelijke front
is op 27 December gesneuveld de com
mandant van een eenheid der WaffenSS,
SS-Brigadeführer en generaal-majoor
der Waffen-SS Richard Herman.
DÜITSCHE INZAMELING
EEN GROOT SUCCES.
(D.N.B.) De door den Führer bevo
len inzameling van bont, wollen en win-
terartikelen voor het front is gesloten. In
16 dagen heeft het Duitsche volk voor de
soldaten een prestatie volbracht, die in
de geheele wereld haar weerga zoekt.
Het voorloopig resultaat omvat reeds
56.325.830 stuks in totaal, waaronder
2.958.11 stuks bontartikelen en 1.174.748
paar ski's. Reeds zjjn 3056 wagons met
de ingezamelde goederen vertrokken.
HOOGE EISCHEN AAN TROE
PEN IN NOORD-AFRIKA.
D.N.B. In Noord-Afrika ontwikkel
den zich tot nu toe geen nieuwe gevech
ten. De Britten ontplooiden een leven-
gende noodzakelijkheid, dat zij, tot iede-
ren prijs, behulpzaam zijn bij de defen
sie van Nederlandsch-Indië.
Hoezeer de heeren aan de vele groene
conferentietafels ook vastbesloten zijn
om dezen oorlog tot een goed einde te
brengen, en hoezeer zij eerlijk er van
overtuigd zijn, dat zij daartoe al hun
krachten en geestesgaven inspannen,
desondanks moeten zij zich thans eens
den wijzen raad van wijlen een onder
daan van het vijandelijke Duitschland
in den geest prenten: „Er zijn genoeg
woorden gewisseld, laat thans eindelijk
daden spreken."
Indië is niet gered mét' het compli
ment van de „New York Times" van 29
December: „de eenige hulp voor de
1 Amerikaansche troepen op de Filippij
nen kwam van de Hollanders".
1 dige verkenningsactie, vooral In het
gebied van Agedabla.
In een frontberlcht, gepubliceerd ln
de „Angrlff", wordt uiteengezet, welke
groote elschen aan de leiding en de troe
pen op het oorlogstooneel ln Noord-Afri
ka worden gesteld.
De operaties van den woestijnoorlog
met zijn buitengewoon groote uitge
strektheid, eischen van de troepen en
den tros bewegingen en marschen, die
wat den afstand betreft, even geweldig
zijn als de woestijn, waarin zjj geschie
den. Over afstanden van honderden en
honderden kilometers rijden de stalen
kolossen af en aan, steeds weer trouw
gevolgd door de colonnes, die de groote
hoeveelheden' brandstof, munitie en pro- I
viand aanvoeren. Wie gelegenheid had
het werk van den generalen staf van
I den bevelhebber der Duitsche troepen
in Noord-Afrika, generaal Rommel, ge
durende de dagen van strijd te zien, zal
steeds blijven denken aan het werk van
de stafofficieren, die de groote operaties
moeten leiden.
SLAG OP ATLANTISCHEN
OCEAAN HET BELANGRIJKST
(D.N.B.) De minister van Marine
der Vereenigde Staten, Knox, heeft vol
gens' een bericht uit Washington van
Associated Press op de jaarvergadering
van Amerikaansche burgemeesters ver
klaard, dat ,geen spoedig belangrijk tref
fen met de Japansche vloot kan worden
verwacht". De tijd, de afstand en de
noodzakelijke verspreiding der Ameri
kaansche marinestrijdkrachten over een
uitgestrekt gebied, laten dat niet toe.
Desondanks zal de vloot in den Stillen
Oceaan niet werkeloos zijn. De slag op
den Atlantischen Oceaan is echter steeds
nog de belangrijkste strijd van den oor
log. Het is de taak der marine, de ver
bindingen ter zee tusschen de Ver. St. en
Engeland open te houden.. De grootste
vijand der Vereenigde Staten is Duitsch
land en dit moet eerst vernietigd wor
den. Wanneer dit eenmaal is geschied
zal „de geheele as ineen storten".
DE "STRIJD IN OOST-AZIë.
(D.N.B.) Het Japansche hoofd
kwartier meldt, dat de Japansche troe
pen Olongapo, een belangrijk steunpunt
aan de Oostkust van het' schiereiland
Bataan op de Philippijnen" geheel bezet
hebben. Olongapo was een gewichtige
duikbootbasis voor de Amerikaansche
vloot.
(D.N.B.) Naar het Japansche
hoofdkwartier mededeelt zijn bij een ver
rassenden luchtaanval op een vijande
lijke vloot in de straat van Malakka
twee duikbooten zwaar beschadigd en
verscheidene treffers geplaatst op twee
vrachtschepen van 7000 en 3000 ton.
Verder hebben massa-aanvallen van
bombardementsvliegtuigen van het Ja
pansche leger plaats gevonden op de
Britsche troepen, die in het Zuidelijk
deel van Malakka op den terugtocht
zijn. Deze aanvallen hebben opmerkelijk
succes gehad en groote verwarring ge
sticht onder de strijdkrachten van den
tegenstander.
Engelschen trekken zich terug
op Singapore.
BERLIJN. (V.P.B.) Volgens be
richten uit Tokio beweegt de Britsche
terugtocht op Malakka zich in versneld
tempo naar het Zuiden. Waarnemingen
van Japansche vliegers wijzen er op, dat
de Engelschen in de omgeving van de
stad Malakka «nog een soort tegenstand
willen forceeren. Er zou hier echter
slechts sprake zijn van een achterhoede,
die den Japanschen opmarsch tijdelijk
zal trachten op te houden, daar de
hoofdmacht der Britsche strijdkrachten
zich op Singapore terugtrekt. De stad
Singapore wordt in koortsachtige haast
voorbereid op straatgevechten. Overal
worden barricaden opgericht, terwijl op
alle hooger gelegen punten der stad ma-
chinëgeweren zijn opgesteld. In talrijke
groote gebouwen worden met behulp van
zandzakken in de vensters machine
geweernesten gebouwd. De stemming
onder de bevolking wordt als zeer pes
simistisch geschilderd. De levensmidde
len zijn nu reeds schaarsch en zeker on
toereikend voor een beleg van langeren
duur. Ook het drinkwater zou binnen
korten tijd zeer schaarsch worden.
Korte Berichten.
(V.P.B.) Het Secretariaat-generaal
voor het perswezen der regeering te
Vichy heeft het Fransche dagblad
„Figaro" een verschijningsverbod opge
legd van 24 uur. De „Figaro" had een
artikel gepubliceerd, waarin een loflied
werd gezongen op de militaire macht
der Sowjet-Unie.
11 Jan. tot en mot 17 Jan. 1912.
03 A brood 1 rants, brood of gebak.
03 B brood Vi rants, brood of gebak.
03 A vleesch 1 rants, vleesch of vl.w.
03 B vleesch rants, vleesch of vl.w.
03 A aardapp. 1% kg. aardappelen.
03 B aardapp, y2 kg. aardappelen.
8 Jan. tot en met 21 Jan. 1912.
105 algem.250 gram peulvruchten.
28 Deo. tot en met 21 Jan. 1912.
184 algem. 1 kg. suiker.
01 C of 01 D
reserve 50 gr. cacao.
189 algem. 500 gr. jam.
185, 186, 187,
188 algem. 1 rantsoen bloem, brood
of gebak.
02 D—03 D
reserve 250 gr. rijst.1)
190 algem. 250 gr. havermout of
peulvruchten.
191 algem. 250 gr. gort.
192 algem. 100 gr. vermicelli of
maizena.
179 t/m 183
algem. 100 gr. kaas.
01A t/m 04 A
melk I 3i/2 liter melk.
01 B t/m 04 B
melk I 1% liter melk.
DINSDAG 13 JAN. 1942.
Zfl gaan van kracht tot kracht, een
iegelijk van hen zal verschijnen voor
God ln Zlon. Pb. 84 8.
Zon
op onder
9.44 17.54
Maan
op onder
5.34 15.03
Tot 31 Jan. 1942.
12—20 CV
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
Tot 30 April 1942.
Ie—4e per.
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
5e—6e per.
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
7e en 8 per. 1 eenh. vaste brandstoffen.
1 Jan. tot en met 31 Jan. 1942.
194 algem. 1 rantsoen zeep.
F Zeep1 rantsoen zeep.
F Toiletzeep75 gr. toiletzeep 80 pet.
1 Jan. tot en met 30 April 1942.
L textiel
(mannen) 50 gram scheerzeep.
x) Bonnen F en G rijst blijven geldig
tot en met 24 Januari 1942.
6 Jan. tot en met 14 Jan. 1942,
02 boter 125 gram boter.
02 vet125 gr. boter m. reductie.
BIJZONDERE RANTSOENEN.
21 Dec. tot en met 31 Jan. 1942.
57 boter 125 gr. boter.
57 vet125 gr. boter met reductie
28 Dec. tot en met 21 Febr. 1942.
193 algem. 250 gr. koffie-surrogaat.
Diverse ^artikelen.
28 Dec. tot en met 21 Maart'1942.
15 petroleum 2 liter petroleum.
4 Jan. tot en met 14 Febr. 1942.
26 petroleum 2 liter petroleum.
Tot 31 Januari 1942.
07 KF brand
stoffen 1) 1 eenheid brandstoffen.
05—07 HK
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
Tot 30 April 1942.
08 HK brand
stoffen 2) 1 eenheid brandstoffen.
13 en 17 HK 1 eenheid brandstoffen.
23 t/m. 27 CV 1 eenheid brandstoffen.
I Hierop geen anthraciet verkrijgbaar.
2) Hierop uitsluitend turf verkrijgbaar.
BONNEN DIE VERNIETIGD KUNNEN
WORDEN.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw en Visscherjj
maakt bekend, dat (ie volgende distri
butiebescheiden niet zullen worden gel
dig verklaard en dus kunnen worden
vernietigd.
a) De met „50" genummerde bonnen
van de thans niet meer in gebruik zijn
de vleeschkaart, broodkaart, aardappel-
kaart en de met „R" gemerkte melk-
kaarten;
b) Van de oude bonkaart algemeen:
de bonnummers 165 en 166, alsmede de
bonnummers 170 t.m. 178;
c) de c a c a 0 k a a r t, waarvan de
bonnen zjjn gemerkt met „een rantsoen
cacao"
d) De z.g. groene melkkaart
(groen met zwarten opdruk), welke in
dertijd in gebruik is geweest bjj voiwas-
senen, zoowel als kinderen;
e) De bonkaart diversen.
Met nadruk wordt er op gewezen, dat
men de laatstgenoemde kaart niet moet
verwarren met de thans in gebruik zijn
de bonkaart reserve, welke natuur
lijk niet mag worden vernietigd.
Het Nederlandsch-Indische leg'èrbe-
richt van Zondag 11 Jan. 1942 luidt:
In den,nacht vaü M op
11 Januari heeft de v ffa n d
het eiland Tarakan ten
Noordwesten van Borneo
aangevallen. De Japan
ners zetten des nachts
troepen aan land. D'e be
zetting bood verbitter
den tegenstand aan de
aanvallers. Tegelijkertijd
zette de vijand troepen
aan land' bij Minahassa in
het Noorden van Celebes,
waarbij h jj gebruik maakte
van valscherm troepen.
Volgens e-en, voorbereid
plan werd overgegaan tot
het verrichten van uitge
breide verwoestingen.
BATAVIA (A. N. P.). Volgens berich
ten, te Batavia van Tarakan en
de Minahassa ontvangen, wordt in
beide streken een verbitterde stijjd ge
voerd.
TeBalikpapan zjjn dertig ge
wonden aangekomen, die afkomstig wa
ren van een Nederlandsch-Indisch mari
nevaartuig, dat nabij Tarakan was aan
gevallen. Een vliegtuig van.de marine
moet als verloren worden beschouwd.
Overigens zijn te Batavia geen nadere
berichten over den strijd binnengekomen
Het Japansche hoofd
kwartier deelt officieel
mede naar'D. N. B. uit To
kio meldt dat de strijd
krachten van den tegen
stander op het ten Noord
oosten v'an Borneo gelegen
eiland Tarakan, gecapitu
leerd hebben en dat de be
zetting van Menado isvol-
trokken.
In een officieel Japansch communiqué
wordt.verder bekend gemaakt, dat met
het oog op de vijandelijke houding van
Nederlandsch-Indië, Japan tot dé gemel
de militaire operaties gedwongen is en
dat daarmede tusschen beide landen de
oorlogstoestand bestaat.
Het D. N. B. meldt, dat in de Straat
van Makassar (tusschen Borneo en Ce
lebes) Japansche schepen zijn gesigna
leerd, die zich in Zuidelijke richting be
wegen. Men neemt daarom
aan, dat het einddoel van
de Japanners de hoofd
stad van Celebes, Makas
sar is. Deze stad van 90.000 inwo
ners (w.ó. circa 4000 Europeanen) ligt
aan de Zuidpunt van het eiland. Zoowel
Menado in het Noorden, als Makassar is
een belangrijke uitvoerhaven van rubber,
copra en tabak.
Het éiland Tarakan, lang ongeveer 23
km en breed plm. 18 km, ligt voor da
Oostkust van Borneo, geheel in het
Noorden, dicht bij de grens van Britsch-
Noord-Borneo. Het eiland zelf is zeer
onvruchtbaar en onbeteekenend, maar
hex ontleent zjjn beteekenis aan de aard-
olie, die er gewonnen wordt dopr de B.
P. M. Tarakan is een van de weinige
plaatsen in de wereld, waar de gewon
nen aardolie niet geraffineerd behoeft
te worden, doch, na van water te zijn
ontdaan, onmiddellijk geschikt is voor
stookolie. Sedert vele jaren betrokken
de Japanners dan ook geregeld groote
hoevéelheden olie van Tarakan.
De beteekenis van de bezetting van het
eiland Tarakan, zoo meldt de Britsche
nieuwsdienst, ligt in de eerste plaats in
de belangrijke oliebronnen op het eiland.
Van groot strategisch belang is evenwel
het feit, dat Japan van hier uit zich met
zjjn andere strijdkrachten in Borneo kan
vereenigen en dan in Zuidwestelijke en
Westelijke richting tot den grootén aan
val op Singapore kan overgaan.
De Minahassa aldus voegt D.N.B.
aan dit bericht toe is een vruchtbaar
gebied, waar koffie, rjjst en cocos groei-
