Christelijk Dagblad voor Zeeland
Ons bevolkingscijfer.
DAGKALENDER.
WOENSDAG 7 JAN. 1942
56e JAARGANG - No. 81
Zware verliezen der Sowjet-troepen - Finsche
leger slaat Sowjet-aanvallen af - Japanners
bezetten vliegveld van Kwanton - Amerikaansch-
Australisch militair bondgenootschap?
De nieuwe organisatie van
Handel en Ambacht.
Bureaux Lange Vorstslraaf 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel j. J. FANOY
lange Gisislraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel.
Overige advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen* 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract, belangrijke febrting
Naar het Maandschrift van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek meldt,
bedroeg het aantal inwoners van Neder
land op 1 September j.l. 8.974.068 tegen
8.967.090 op 1 Augustus. De toeneming
over Augustus bedroeg dus rond 7000,
terwijl er op 1 Sept. nog 26.000 minder
waren dan negen millioen.
Op grond van dit tempo zou de be
volking op Nieuwjaarsdag dus iets boven
de 9 millioen gestegen kunnen zijn, zoo
dat in de tweede helft van December bet
ronde cyfer bereikt zou kunnen zijn.
De loop van ons geboortecijfer is
naar Prof. Mr H. W. Metborst in het
Alg. Hbld meedeelt in bet kort als
volgt geweest:
In 1822 bereikte het geboortecijfer
(zonder Limburg) als hoogsten stand 39
per 1000 inwoners, daarna wees bet,
eerst dalend en daarna stijgend, in 1876
een iets lager cijfer aan, 37 geborenen
per 1000 inwoners, en daalde sinds dat
jaar vry regelmatig tot even beneden 20
geborenen per 1000 inw.; dit was in het
jaar 1937. Hierna zien we weer een klei
ne opgaande beweging tot 20.5 in 1938,
20.6 in 1939 en 20.7 in 1940.
In overeenstemming met het boven
staande is onze netto vervangingsfactor
eveneens gedaald en wel van '1.55 gedu
rende de periode 19011905 tot 1.12 in
1937, waarop een styging volgt tot 1.16
voor de jaren 1938 en 1939.
Hoewel onze netto-vervangingsfactor
in tegenstelling met dien in verscheidene
andere landen, nog voldoende boven de,
één is, moet het toch niet onmogelijk"
worden geacht, dat, indien het geboorte-
cijfer blijft dalen, onze bevolking in aan
tal tof s t i 1 s t a n d zou kunnen komen,
omdat door het ouder worden der bevol
king de sterfte relatief zal gaan stijgen.
Volgens berekening van deskundigen
zyn 3.4 levend geboren kinderen per
echtpaar noodig om het bevolkingsaan
tal van een groep op peil te gouden.
De R. K. gezinnen gaan ver boven dit
minimum uit. In de huwelijken gesloten
in, de periode 19061910 bedroeg het
aèntal levend geboren kinderen volgens
het onderzoek bij de volkstelling van
1930 ingesteld in R. K. gezinnen nog ge
middeld 6.66.
Daarop volgen de Christelijk Gèrefor-
meerden met 5.71 levend geboren kinde
ren, dat de gezinnen behoorende tot de
Gereformeerde Kerken met 5.67, de Ned.
Herv. met 4.68, de gezinnen behoorende
tot geen enkele kerkelijke gezindte met
4.12 en eindelijk de Israëlietische gezin
nen met gemiddeld 3.37 levend geboren
kinderen.
Bij de Volkstelling van 1930 bleek, dat
in ruim 50 pet. der huwelijken 511 kin
deren levend werden geboren, in ruim
9 pet. 12 en meer kinderen, zoodat in 60
pet. der huwelijken nog 5 en meer kin
deren levend werden geboren. Slechts
5 pet. der huwelijken bleef kinderloos.
Huwelijken met 12 en meer levend ge
boren kinderen komen het veelvuldigst
voor (11.58 pet.) in de kleinste gemeen
ten (beneden 5000 inw.) en het minst,
in de gemeenten boven de 100.000 inw.
(6.42 pet.).
Het aantal overleden kinderen per 100
levend geboren kinderen stijgt vrij re
gelmatig naar mate het kindertal groo-
ter wordt. In gezinnen met 1 en 2 levend
geboren kinderen is het sterfte-percen-
tage ruim 8, in gezinnen met 12 en meer
kinderen ruim 28!
DR VAN MOOK NAAR AUSTRALIË.
(A.N.P.) Naar Reuter meldt, heeft de
Australische minister-president, Curtin,
bekend gemaakt, dat de luiténant-gou-
verneur-generaal van Neder-
landsch-Indië, dr Van
"ook, gisteren te Canberra verwacht
werd voor het voeren van besprekingen.
Uit Batavia meldt A.N.P. voorts, dat
de samenstelling van het Engelsch-Ame-
rikaansch opperbevel voor het gebied
van den Zuidwestelijken Stillen Oceaan
onder leiding van generaal Wavell in de
Nederlandsch-Indische bladen nogal te
leurstelling heeft gewekt. De samenstel
ling van het high command, aldus
schrijft het „Bataviasche Nieuwsblad",
is hier te lande met gemengde gevoelens
ontvangen.
Ook de „Javabode" schrijft, dat het
bericht in Nederlandsch-Indië niet met
evenveel enthousiasme is ontvangen als
in Londen en Washington. Het blad
meent met zekerheid te kunnen rekenen
°P het vestigen van dit hoofdkwartier
ergens op Java.
(D.N.B.) Volgens een bericht uit Delhi
heeft generaal Wavell op een perscon-
erentie verklaard, dat men voorloopig
rekenen moet op een nog slech-
p1' worden van de situatie voor de
ritsch-Amerikaansehe troepen. Het
hoofdkwartier van Wavell zou naar
öoerabaja zijn verplaatst.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
De gevechten in den midden,-'
sector van het O o s tp 1 ij k e
front duren'voort. Onze troepen
brengen den vijand door afweer-
vuur en tegenaanvallen overal zwa
re verliezen toe. De bij Feodo-
s i a aan land gezette Sowjetstrijd-
krachten en schepen voor Jewpato-
ria zijn met succes aangevallen
door gevechts- en jachtvliegers.
Een motortorpedóboot werd tot
zinken gebracht, drie transport
schepen werden beschadigd.
Bij de Faröer en aan de
Westkust van Engeland
z\jn twee vijandelijke koopvaardij
schepen door bommen beschadigd.
In Noord-Afrika levendige
verkennings- en artillerie-actie in
het gebied van S o 11 o e m en bij
Agedabia. Op Britsche stellin
gen en ravitailleeringswegen zijn
doeltreffende aanvallen gedaan.
Op Malta zjjn Britsche vlieg
velden gebombardeerd.
STRIJD BIJ 42 GR. C.
•ONDER NUL.,
(V. P. B.). Van de harde proef, waar
op de barre Russische winter de strijd
krachten van Duitschland en hun bond-
genooten stelt, kan men zich een idee
vormen, als men van bevoegde Duitsche
militaire zijde hoort verklaren, dat er
Zaterdag j.l. in den middelsten sector
van het Oost-front, het z.g. front van
Moskou, een temperatuur heerschte van
42 gr. C. onder nul. Zondag bedroeg de
temperatuur ongeveer 35 gr., terwijl zij
op het oogenblik schommelt tusschen
20 en 25 gr. onder nul.
Aanvallen door Finnen afgeslagen.
(D.N.B. Aan het Karelische front
hebben de bolsjewisten den 5en Januari
zonder succes aanvallen ondernomen op
de Finsche stellingen via het bevroren
Stalin-kanaal. De Finsche troepen heb
ben alle vijandelijke aanvallen met goed
gevolg afgeslagen.
Door den aanhoudenden sneeuwval en
de strenge koude beperkte zich de ge
vechtsactiviteit aan het Moermanskfront
ook op den 5eh'Jan., tot levendige activi
teit van de artillerie en van verkennings-
afdeelingen.
In den cehtralen sector hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen en Stuka's, in
samenwerking met Kroatische gevechts
vliegers, gedurende den geheelen dag
over een uitgestrekt gebied militaire doe
len der bolsjewisten bestookt.
DE TANG OM MOSKOU
TERUGGEBOGEN.
De N.R.Ct.-correspondent te| Berlijn
schrijft
Nu de Duitsche legerleiding de front
verkortingen en andere correcties, welke
men voor de wintercampagne aan het
Oostelijke front noodzakelijk achtte,
heeft uitgevoerd, is thans de situatie
volgens militaire kringen te Berlijn dui
delijker te overzien. Zooals bekend mag
worden geacht, heeft het Duitsche leger
in de op het oogenblik belangrijkste sec
tor van het front, namelijk in de omge
ving van Moskou, de beide uiteinden van
de tang, welke van het Noorden en het
Zuiden uit Moskou dreigde te omvatten,
teruggebogen.
Thans trachten de tegenstanders het
centruui en de eigenlijke uitgangsstel
ling van de Duitsche operaties voor Mos
kou bij Mozaisk en Wjazma weg te druk
ken. Volgens de Berlijnsche militairen
zullen zij hierachter op buitengewoon
sterke formaties stooten, welke zich bo
vendien in een voor de verdediging gun-,,
stige situatie bevinden en daarbij de
steun kunnen zoeken in nieuw aangeleg
de veldstellingen.
De Duitsche troependeelen, die ver
moeid waren en het sterkst onder de
enorme koude hebben geleden, zijn in-
tusschen afgelost door divisies uit het
achterland, uit het gouvernement-gene
raal, uit Duitschland zelf en ook uit de.
bezette gebieden. Hetgeen de bolsjewis
ten in de afgeloopen weken hebben be
reikt, meet men in militaire kringen al
hier slechts tactische waarde toe.
In de thans door de Sow jets in' het
centrum begonnen beweging ziet men
daarentegen een groot strategisch be
lang en uit het verloop hiervan zal moe
ten blijken, of men werkelijk spreken
kan van een winteroffensief of dat de
gevechten- van de laatste weken niet
meer dan plaatselijke operaties van tac-
tischen aard betroffen.
OPEN BRIEF AAN AARTS
BISSCHOP VAN CANTERBURY
(A. N. P.). Het blad „Das Osten" pu
bliceert een open brief van den Estland-
schen dominee 'Hjalmar Poehs aan den
aartsbisschop van Canterbury, waarin
wordt gezegd:
„Veertien maanden onder communis
tische heerschappij hebben onuitspreke
lijk leed gebracht over Estland en zijn
bewoners.
Het kan geen opdracht der Goddelijke
Voorzienigheid geweest zijn} dat gij in
staat geweest zyt juist voor dat Bolsje
wisme en zijn overwinning te bidden,
d.w.z. voor de verdere verbreiding van
deze bloedige geweldheerschappij over
nog meer Christelijke volken.
Zelf hebt gij nog slechts enkele jaren
geleden een protest laten hooren tegen
deze reusachtige gruwelijke Christenr
vervolging, die in Rusland plaats vond.
Honderdduizenden menschen, die voor
hun leven hebben gevreesd, tienduizen
den, die de Bolsjewisten van hun bloed
verwanten hebben beroofd, konden nu
met verbazing hooren, hoe de bekleeder,
van het hoogste kerkelijke ambt van de
Anglicaansche staatskerk bad voor de
overwinning van het Bolsjewisme.
-De menschen konden Hét niet begrij
pen: De aartsbisschop van Canterbury
bidt voor onze beulen.
Meneer de aartsbisschop, voor het
Bolsjewisme en zijn overwinning hebt gij
uw gebed gericht tot den Almachtige. Ik
ben-er zeker van dat het uur niet ver
meer is, waarop gij zelf zult inzien, dat
gij daardoor uw ambt hebt misbruikt".
Secretaris-generaal van Fransch
ministerie dood gevonden.
(D.N.B.) Naar in bevoegde Fran-
sche kringen te Vichy wordt vernomen,
zou de secretaris-generaal van hpt mi
nisterie vafti binnenlandsche zaken, Pa-
ringaux, in den trein Tan Parijs naar
Troyes zijn vermoord. Te Vichy is over
zijn plotselingen dood het volgende offi-
cieele communique uitgegeven:
„De secretaris-generaal van het mini
sterie van binnenlandsche zakeii, Ives
Paringaux, is tusschen Parijs en Troyes
dood op de rails aangetroffen; men be-
schikt'nog niet over nadere bijzonderhe
den over de omstandigheden waaronder
hij den dood gevonden heeft."
Met betrekking tot deze officieele me-
dedeeling verklaart men in bevoegde
Fransche kringen, op het oogenblik nog
niet met zekerheid te kunnen zeggen, of
hier een moord of een ongeluk in het
spel is: pas de lijkschouwing kan de
noodige opheldering hieromtrent ver
schaffen.
In bevoegde Fransche kringen spreekt
men de door Reuter verspreide bewering
tegen, als zou Pucheu, tezamen met Pa
ringaux vermoord zijn. Alleen laatstge
noemde is, in de buurt van het station
Flambion-Gouaix dood op de rails aan
getroffen.
DE STRIJD IN OOST-AZfE.
(Domei). De Japansche troepen heb
ben him opmargch in Zuidelijke rich
ting langs de Oostkust van M a 1 a k k a
voortgezet en op 3 Januari het vlieg
veld van K warn tan bereikt, op 6 km
ten Zoorden van de stad Kwantan. De
vijand heeft hiermede alle posities aan
de Oostkust van Malakka verloren.
(D. N. B.). Officieel is in Washington
volgens Reuter medegedeeld, dat de ver-
sterkingswerken in de baai van Manilla,
waaronder het eiland Corregidor en Ma-
riveles Maandag opnieuw door vijande
lijke vliegtuigen hevig zijn gebombar
deerd.
(D. N. R.). Naar Radio-Rangoon meldt
hebben Japansche vliegtuigen zware
luchtaanvallen gedaan op een vliegveld
ten Noorden van Rangoon.
Met de verovering van de havenstad
Broenei en van het strategisch belang
rijke eiland Laboean aan den Noordoos
telijken ingang van de baai van Broenei
door de Japanners bevinden zich feitelijk
reeds alle belangrijke' steunpunten van
Britsch-Borneo in hun handen.
De nadruk wordt er op gelegd, dat het
grootste deel der petroleumbronnen op
Britsch-Borneo onbeschadigd in handen
der Japanners is gevallen en terstond ge
ëxploiteerd kan worden.
Broenei is een havenstad van 12.000
inwoners. De baai van Broenei en inzon
derheid het eiland Laboean dienden als
basis voor duikbooten.
V. S. ert Australië sluiten binnenkort
eed militair bondgenootschap.
(D. N. B.). Naar bekend wordt, zal te
Washington binnenkort een militair
bondgenootschap tuschen de Vereenigde
Staten en Australië worden gesloten.
De Ver. Staten verplichten zich daar
in de militaire, bescherming van Austra
lië over te nemen. De Australische regee
ring verklaart van haar kant accoord te
gaan met de vestiging van Amerikaan-
sche garnizoenen op de by Australië be
hoorende eilanden. De vlootbasis van
Port Darwin wordt onmiddellijk aan de
marine der V. S. afgestaan.
Churchill hoorde hiervan eerst bij zijn
aankomst in de V. S. en werd aldus voor
een voldongen feit geplaatst.
Als eerste gevolg van deze overeen
komst heeft de Britsche regeering er in
mopten toestemmen, dat* Australië niet
onder het commando van Wavell valt.
In diplomatieke kringen te Washing
ton hecht men zeer groote beteekenis aan
het militaire bondgenootschap.
Men verklaart, dat Australië daarmee
practisch uit het Britsche Rijk treedt
en tot den 49en Amerikaanschen staat
wordt.
DE BESPREKINGEN TUSSCHEN
CHURCHILL EN ROOSEVELT
BERLIJN, 6 Jan. (V. P. B.). De be
sprekingen, welke Churchill met Roose
velt heeft gevoerd, genoten te Berlijn
uiteraard een groote belangstelling, ook
al stond mén in Duitsche politieke krin
gen van meet af aan op het standpunt,
dat de resultaten in geen verhouding
stonden tot het propagandistisch vuur
werk, dat er by afgestoken werd. Nu de
besprekingen van Washington ten einde
zijn en men de resultaten in hun geheel
kan overzien, krijgt men den indruk, dat
noch Churchill, noch Roosevelt er in ge
slaagd is, zijn haan victorie te laten
kraaien. Roosevelt schijnt sterk te heb
ben aangedrongen op snelle hulp van
Engelsche zijde voor een gemeenschap
pelijke actie tegen Japan. Churchill daar
entegen stond op het standpunt, dat men
in het Verre Oosten gerust nog verdere
slagen kan incasseeren en dat alle be
schikbare krachten'oogenblikkelijk moe
ten worden aangewend tegen Duitsch
land. Churchill's ideeën werden in
Australië en Nieuw Zeeland scherp be-
critiseerd. Ten slotte- heeft Churchill er
in moeten bewilligen, dat een Britsch
expeditiecorps, hetwelk zich reeds op
weg naar de Sowjet-Unie bevond, naar
de bedreigde gebieden in den Stillen-Oce
aan werd gedirigeerd.
Zoo blijven er drie oorlogszones be
staan, met een autonoom opperbevel,
hetwelk ressorteert onder de betreffen
de regeering: De Atlantische Oceaan, de
Stille Oceaan en de Sowjet-Unie.
Het plan om te Washington een per
manente commissie van vertegenwoordi
gers der geallieerde staatshoofden op te
richten verandert hier niets aan. De
Times verneemt van haar correspondent
te Washington, dat de militaire leden de
zer commissie eventueel slechts een ad-
viseerende stem zullen hebben en dat
de autoriteiten der nationale hoofdkwar
tieren door deze commissie^ niet in het
minst wordt beïnvloed.
.Op het gebied der economische oor
logsvoering wil men overgaan tot de op
richting van een byzonderen raad, die
bindende besluiten zal kunnen, nemen in
zake de aanwending der economische en
menschelijke krachten van iederen staat
afzonderlijk.
WOENSDAG 7 JAN. 1942.
Zoo zullen wij, uw volk en de schapen
uwer weide, U loven in eeuwigheid, van
geslacht tot geslachtwy zullen uw roem
vertellen. Ps. 79 13.
Zon
op onder
9.47 17.46
Maan
op onder
23.20 12.01
10 Jan. Laatste kwartier.
16 Jan. Nieuwe maan.
Het plan schijnt te bestaan, om het
aandeel der oorlogsindustrie in de alge-
meene economie voor alle geallieerde
staten op hetzelfde niveau te brengen.
Hoe deze inter-geallieerde samenwer
king financieel zal geregeld worden, is
nog niet bekend. De Times legt 'er den
nadruk op, dat in het kader van deze
nieuwe samenwerking Engeland niet al
leen wapenen uit Noord-Amerika zal ont
vangen, maar ook op zyn beurt wapenen
aan Noord-Amerika zal moeten leveren.
Het ligt in ae bedoeling de fabricage van
de belangrijkste wapenen zoo te concen-
treéren, dat sommige in Engeland, an-,
dere in de Vereen. Staten worden ver
vaardigd en dat er tusschen beide lan
den een soort ruilhandel bestaat.
De nieuwe zelfstandige organisatie ter
ontwikkeling van het bedrijfsleven is in
wording. Deze zal, zooals reeds meerma
len is bekend gemaakt, worden ingedeeld
in zes hoofdgroepenindustrie, amoaeht,
handel, bankwezen, verzekeringswezen
en verkeer. Reeds is de hoofdgroep In
dustrie met haar vak- en ondervakgroe
pen samengesteld. Ook op het terrein
der ov.erige hoofdgroepen is de opbouw
der nieuwe organisatie yverig ter hand
genomen.
Ieder, die den Handel of eenig Am-
macht uitoefent, is de plicht opgelegd
zich te laten inschrijven. Deze aangifte
is een voorbereidende maatregel en
moest geschieden bij. een centraal punt
en gelijktijdig voor alle ondernemingen.
Een belangrijk gevolg van dit voorschrift
is, dat ondernemingen, welke onder meer
dan één groep moeten worden georgani
seerd (b.v. groot- en kleinhandel of
kleinhandel en ambacht), in den regel
met éénmaal inschrijven kunnen vol
staan. Dat geeft een niet onbeteekende
vereenvoudiging voor het bedrijfsleven,
maar ook voor de Organisatiecommissie,
welke de opdracht heeft de nieuwe cor
poratie tot stand te brengen.
Hoe deze indeeling zal uitvallen is
thans nog niet te zeggen. Wel is voor de
Inschrijvingen, waarbij de Kamfers van
Koophandel hét intermediair en voor
lichtend orgaan vormden, voor de onder
nemingen een zekere' rebruceering ge
volgd, n.l. bedrijven met een omzet min
der dan f 5000, van, f 5000 tot f 25.000 en
van boven f 25.000, maar deze drieledige
onderscheiding stelt/ niet in staat voor
uit te loopen op de toekomstige organi
satievorming. De voorloopig ingewon
nen informaties bedoelen slechts het
oriënteeren omtrent de bestaande ver
houdingen te vergemakkelijken. De
eindvorm voor den opbouw van de hoofd
groepen Handel en Ambacht zal eerst la
ter, na gezette overweging en studie,
kunnen worden bepaald.
Tot den Handel worden gerekend: de
De National Sozialistische Volkswohlfahrt heeft een groote actie op "touw gezet voor het
inzamelen van jassen, wollen kleeding, pelsen enz. voor de Duitsche soldaten, die in de felle
kbude hun plicht aan het front vervullen voor het vaderland. Dat er heel wat binnenkomt,
toont bovenstaande foto, (Stapf-Mol)
