Rondgang door den Dam-doolhof.
V
Voor de Jeugd.
DAGKALENDER.
r De toekomst.
ZATERDAG 3 JAN. 1942
5 6e JAARGANG - No. 78
saris-rijksmlnister Seyss Inquart.
Bureaux Lange Vorststrael 70, ©oes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg-
Firma Boekhandel J. J. FANOY
lange Gistslraat 34 en Noordweg 155
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige ad verten tiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Aavertentiën onder letter of motto 10 cl. extra
Bij-contract belangrijke korting
korte achtkante spits en is reeds van verre
zichtbaar, waai- Lij hoog boven het dorp
uitsteekt.
De kerk ligt in een goed onderhouden
tuin en is in den zomer door lommerrijk
groen omgeven.
Het uurwerk geeft nu reeds twee eeuwen
den dorpsbewoners den tijd aan.
De gemeente 's Heer Arendskerke kan
terecht trots zijn op dit kerkgebouw, dat
temidden van. zijn tijdgenooten een waar
dige plaats inneemt.
Die eenmaal Hem beminnen mocht,
moet Hem altijd beminnen,
En die Hem zeer te vinden zocht,
als eenen kleinen kinde,
dien neemt Hij liefdrijk bij de hand
en leidt hem naar Zijn land.
Die eenmaal in Zijn dienst wou gaan,
maakt Hij van slaaf tot vrije.
Die zonder loon als knecht wou staan,
wordt zoon en ingewijde,
en onderhoudt den laaien brand
van 's harten offerand.
Die eenmaal Zijn beminde werd
kan nimmermeer verderven.
Tot zuivre vreugd wordt hem de smert
van leven en van sterven;
Een kind, de lachende oogen groot,
ziet 't leven door den dood.
W. DE MERODE.
„DIE GOEIE OUDE TIJD."
'tls bekend, dat de functies van koster
en schoolmeester vroeger meest door een
zelfden persoon werden uitgeoefend.
Hoe het met de benoeming van school
meesters ging, vertelt P. M. H. Welker, in
zijn „Geschiedenis van de Ambachtsheer
lijkheid van Cromstrijen"
„Ambachtsheeren stuurden een paar „ge
schikte subjecten" die 's Zondags in de kerk
optraden als lezers en zangers, opdat ker-
keraad en gemeente over hun „gaven" zou
den kunnen oordeelen; over hun be
kwaamheid in het schrijven oordeelden pre
dikant, schout en secretaris naar de proe
ven van „pennekonste", die de candidaten
vertoonden en waarop een geloofwaardige
autoriteit de verklaring had gesteld, dat
zij die zeiven hadden vervaardigd.
Dat iemand, die zich voor schoolmeester
uitgaf, ook kon „rekenen in de vier spe
cies", sprak vanzelf; en de predikant wist
er wel achter te komen, of een candidaat
van het ware geloof was.
Niet zelden zelfs muntte de schoolmees
ter in vastheid en uitgebreidheid van ge
loof boven den predikant uit en was de
man daarbij een beetje populair, dan had
dominé veel last van de meester.
In 1639 noemde Daniël Kertan, de eerste
schoolmeester, Ds Johannes Crusius, den
vierden predikant te Numansdorp, al open
lijk „een goddeloos mensch en „een wisse
wasje", dat het volk aan zijn kant stond,
gaf aan Lijsbert Carels den moed, om do-
miné onder den preek toe te roepen: „Al u
leeren is ijdel".
De predikanten waren theologen en de
schoolmeesters verbeeldden zich, dat te zijn.
Dikwijls stonden ze vijandig tegenover
elkaar.
Bij de benoeming volgden Ambachtshee
ren het advies van Kerkeraad en schepen
bank; had ze eenmaal plaats gehad, dan
handhaafden zij den benoemde, ondanks al
de verzoekschriften van den kerkeraad om
hem weer afgezet te krijgen. Zoo heeft Ds
Crusius vruchteloos tegen Mr Daniël en Ds
Hamer tegen Mr Wouter gestreden.
Aan het ambt van koster, voorlezer,
voorzanger en schoolmeester was ook dat
van klokluider, doodgraver, bewaarder van
doodskleeden, lijkbidder, stovenzetter, ker
kelijk boekhouder, schrijver van de diaco
nierekeningen, leverancier van school- en
schrijfbehoeften en verzorger van het to
renuurwerk verbonden; zooals uit de aan
Ambachtsheeren gerichte requesten blijft,
was de schoolmeester allemans secretaris.
School werd er eigenlijk slechts gehou
den van November tot Maart. In den zomer
was meester Daniël een bekwaam huis-
en rijtuigschilder, die bet druk had. Zijn
oogst was vooral goed van 1650 tot 1670,
toen er zooveel verfwerk aan de kerken
was. Mr Daniëls figureert als „verver" in
alle rekeningen.
Die goeie, ouwe tijd toch!
Redacteur: H. M. Slabbekoorn,
Oostsingel 60a, Goes.
Wij vervolgen nu met onze gewone, we-
kelijksehe rubriek.
Om „De Zeeuw-wisselbeker".
Wedstrijd-probleem no. 9. Groep A.
Auteur A. Rijk, Oudelande.
Zwart 11 schijven op: 8, 9, 10, 11, 12, 13,
15, 18, 21, 27, 28.
Wit 11 schijven op: 23, 29, 30, 32, 34, 37,
38, 39, 43, 44, 47.
Wit begint en wint.
Wedstrijd-problfeem rfo. 9. Groep B.
Auteur M. C. Deurloo, Zierikzee.
1 2 3 4 5
16
26
36
46
üi
1
15
25
35
4r
47 48 49 50
Zwart 9 schijven op: 5, 6, 10, 11, 13, 14,
18, 26, 30.
Wit 9 schaven op: 17, 22, 24, 27, 28, 29,
33, 35, 42.
Wit begint en wint.
Oplossingen in te zenden voor 13 Januari
1942 aan den redacteur.
Oplossing probleem no. 7 A, auteur J. v.
Zweeden, Goes. Stand. Zw. 10 seh. op: 6, 8,
12, 13, 14,18,19, 24. Wit 10 sch. op: 11, 26,
27, 28, 37, 38, 39, 40, 44, 50.
1. 39—33
2. 44—39
3. 26—21
4. 37—31
5. 27—22
6. 28—23
7. 33X42
8. 38X7
6X17
35X44
17X26
26X37
18X27
19X28
44X33
en wint
Een keurig probleem. De slotstand had
scherper kunnen zijn.
Oplossing probleem no. 7 B, auteur C. v.
Biemen, Goes. Stand. Zw. 7 sch. op: 3, 5,
8, 14, 18, 26, 30. Wit 7 sch. op: 28, 29, 31,
38, 43, 44, 50.
1. 43—39
26X37
2. 29—23
18X29
3. 28—23
29X18
4. 38—32
37X28
5. 39—34
30X39
6. 44X2
3—8
7. 2X10
5X4
en wit wint op tempo.
Een goed miniatuur, waarin vooral het
heen en weer werpen van schijf 18 van
groot nut is voor beginners.
Damvrienden, een gelukkig nieuwjaar
toegewenscht!
„HEB EEN GLIMLACH".
We hebben allen zoo onze groote en klei
ne zorgen. Ons hart is vele malen bekom
merd om tallooze dingen. Soms worden we
er mismoedig van.
Al die zorgen en vraagstukken die we te
verwerven hebben, brengen een groot ge
vaar mee. Dat is dat we alleen nog maar
oog hebben voor onszelf. Dat we zoozeer
door de zorgen in beslag worden ge
nomen, dat we niets anders meer zien
dan dat. Het gevolg is, dat onze om
geving er onder lijdt. Als we onder onze
moeilijkheden raken dan spreekt ons ge
zicht daarvan. Dan kijken we somber en
triest. Dan komt er geen lachje op ons
gelaat en alle blijdschap schijnt wel ver
dwenen. Hoe onmiddellijk de omgeving
daaronder lijdt, weten we allen. Er komt een
druk op ons huis te liggen. Ieder, die met
ons in aanraking komt, ondergaat den in
vloed van ons sombere gezicht. We merken
het zelf misschien niet eens en als we het
merken, is het ons onverschillig.
Toch is er iets fout, als we zoo doen en
denken.
Onze kinderen, die gelukkig nog onbe
zorgd kunnen zijn benemen wij een stukje
levensvreugde. Wij moeten leeren wat
meer daaraan te denken. Er is in ons den
ken meestal veel te veel plaats voor ons
zelf en veel te weinig voor den ander.
Waarom moet iedereen merken dat wig uit
ons humeur zijn, dat we hier of daar mee
„zitten"? Ik geloof trouwens dat we daar
heel wat minder last van zouden hebben,
als we ons meer instelden op anderen. Wie
bezig is met het dienen van anderen heeft
geen tijd om aan zichzelf te denken en dat
is heel gezond. Dat we van tijd tot tijd eens
uitpraten met een vertrouwde kennis om
het dan samen te brengen bij den Heere,
dat is wat we allen noodig hebben. Eiken
dag opnieuw beginnen met al wat ons be
kommert, voor God neer te leggen en van
Hem de kracht ontvangen om blijmoedig
den dag door te gaan.
Dein kunnen we een glimlach hebben on
der onze zorgen door. Het kan in dezen
tijd een weldaad zijn een blij en rustig
mensch te ontmoeten. Laten we de moei
lijkheden en al wat ons benauwt bewaren
voor de binnenkamer en het intieme ge
sprek. Maar naar buiten een opgewekt en
vriendelijk gezicht toonen.
Aan de Nichtjes en Neefjes!
Wij zijn er bijna alweer aan gewend, aan
1942, en al zgn er al een paar blaadjes van
den kalender af, toch wil ik jullie nog een
heel gelukkig Nieuwjaar toewenschen.
En dan hopen en bidden we, dat God de
Heere ook dit jaar met ons zal zijn en Hij
Zijn zegen zal gebieden over ons vaderland
en ons allen persoonlijk.
Alleen met Hem zijn wij veilig in donkere
dagen als nu, ondervinden we het steeds
meer, dat de Heere ons nabij is en we alleen
bij Hem onze toevlucht kunnen vinden.
Maardan vraagt de Heere ook van
ons, dat wij Hem zullen liefhebben.
Dan zal Hij ons ook nooit verlaten.
Ook niet in het jaar dat voor ons ligt.
We hoeven het niet bevreesd in te gaan,
het nieuwe jaar, wantde Heere gaat
met ons.
Wat de toekomst brengen moge,
mij geleidt des Heeren hand;
moedig sla ik dus de oogen
naar het onbekende land.
Leer mij volgen zonder vragen.
Vader, wat Gij doet is goed!
Leer mij slechts het heden dragen
met een rustig, kalmen moed!
net „01 a"
elke voor
.1. tot en
vezen ter
en aard
en met
ldigheids-
;e bonnen
aangewe-
:ember j.l.
'ordt ver-
Jan. a.s.
t om te
die ver-
nen mede
Ik zouden
T.
art zullen
.en 11—17
v vetkaart
t aan per
en arbeid
geven op
vndvet in
d gebruik
„vet een
erkte bon-
hun sla-
een ont-
a. Per 2
200 gram
aflevering
a het tijd-
ïari a.s.
half rant-
men boter
deze bon-
dsperiode,
a. a.s., bij
vaarbij de
-rden ver-
ZATERDAG 3 JAN. 1942.
Wy zullen het niet verbergen voor
hunne kinderen, voor het navolgende
geslacht, vertellende de loffelijkheden
des HEEREN, en zijn sterkheid, en zijn
wonderen, die Hij gedaan heeft.
Ps. 78 4.
Zon
op onder
9.48 17.41
Maan
op .onder
18.59 9.50
10 Jan. Laatste kwartier.
16 Jan. Nieuwe maan.
-ZONDAG 4 JAN. 1942.
Zij zal ons niet berouwen
De keus van 'tsmalle pad;
Wij kennen den Getrouwe
Die ons heeft liefgehad.
Zon
op onder
9.48 17.43
Maan
op onder
19.59 10.30
VERMINDERING VAN HET
VLEESCHRANTSOEN.
Zooals reeds eerder is bekend gemaakt
wordt met ingang van 4 Januari het
vleeschrantsoen verminderd. Van ge
noemden datum af geven in verband
daarmede, de met de letter B gemerkte
bonnen van de vleeschkaart recht op het
koopen van "een kwart rantsoen vleesch
of vleeschwaren, in plaats van een half
rantsoen.
De voor de week van 4 tot en met 10
Januari a.s. aangewezen bonnen 02 A ge
ven dus elk recht op het koopen van één
rantsoen, de bonnen 02 B op een kwart
rantsoen vleesch of vleeschwaren.
i ingetre-
jaar 1941
•jn en dat
.chten van
.rven kon
wij voor
den, maar
on Führer
n en han-
■ifgeloopen
iat oogen-
jn hebben
ter her-
1 dit oude
en Engel-
den Bal-
-.s dit een
het toen
teland. De
ng tot een
«r de over
nacht van
1
4.
oor de ni
chten van
jtratischen
e godslas-
Roosevelt
uropa ver
van Stalin
ie met het
-opa, maar
te onder
uitbuiting
chten van
nassa, met
erblinding,
slotte bru-
de wereld
slissing zij
ng om de
wen tegen
tie samen-
Prof. Dr H. C. L. E. Berger.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het Departement van Sociale Zaken
van 16 December 1941 is, met ingang van
1 Jan. 1942 op zijn verzoek Vegens het
bereiken van den pensioengerechtigden
leeftijd aan Prof. Dr H. C. L. E. Berger
eervol ontslag verleend als hoofdinspec
teur van de volksgezondheid bij den
dienst welke in het bijzonder is belast
met het toezicht op de naleving van de
Vleeschkeuringswet.
Prof. Berger is met ingang van 1 Jan.
1942 benoemd tot raadadviseur in tij de-
lijken dienst bij het Departement van
Sociale Zaken. f
heeft bij de jaarswissenng een oproep
gericht tot het Duitsche volk.
Vervuld van den "wil tot strijden en
van het vertrouwen in de toekomst heb
ben het üfont en het vaderland elkaar de
hand gereikt. Beide zijn er vast van
doordrongen, dat slechts een roemrijke
overwinning een zegenrijken vrede zal
brengen.
In een heldenstrijd, welken zelfs onze
vijanden niet kunnen loochenen, hebben
onze soldaten overwinningen bevochten,
die haar weerga in de wereldgeschiede
nis niet kennen.
En ook het vaderland zal handelen als
tot dusver. Wij weten, dat wig ons be
perkingen moeten opleggen, doch wij ach
ten dat woord niet, want de behoeften
nilla gevlucht en zou hij gewond zijn.
Generaal Wavell bevel
hebber in Oost-Azië?
Generaal Wavell zal waarschijnlijk,
naar het Zweedsche blad „Svenska Dag-
bladet" uit Londen meldt, tot chef van
de geallieerde strijdkrachten te land in
het Verre Oosten en de Amerikaansche
admiraal King tot chef van de zeestrijd
krachten in dat gebied worden benoemd.
Naar het Èlad verder meldt, meent men
in Londen te weten, dat Washington het
hoofdkwartier der operaties in den Stil
len Oceaan en Londen het hoofdkwartier
voor de gevechtshandelingen der geal
lieerden op de andere fronten zal wor
den.
Ie de Füh-
en hecht
deze plan-
mende be-
voornaam-
Iragen zou
sche leger
tientallen
uitgevoerde
bewapening van een dictatuur over
180.000.000 menschen. Deze veldslagen
zijn geleverd. Waren de overwinningen
van 1940 van een tot toen nimmer be
reikten omvang, de overwinningen van
1941 zijn de grootste van alle tijden.
Nog nooit in de geschiedenis is een zoo
groot aantal soldaten en zijn zoo groote
hoeveelheden oorlogsmateriaal op el
kander gebotst, ja kunnen binnen afzien-
baren tijd op deze wijze weer op elkander
botsen. Nog nooit zgn zoo groote mas
sa's, die in aantal de totale bevolking
van een reeks Europeesche staten over
treffen, verslagen, vernietigd en gevan
gen genomen, nog nooit zooveel wapens
en een zoo overvloedig materiaal ver
nield of buitgemaakt. Met bewondering
zenden wij een groet aan onze soldaten
aan het Oostelijk front, eerbiedig bui
gen wij ons voor de gesneuvelde kame
raden.
Nog staat een harde taak
voor ons. Sedert 22 Juni van
het afgeloopen jaar en sedert
de deelneming van Japan aan
deze wereldworsteling zijn
wij op het beslissende keer
punt van het lot gekomen,
dat voor de komende eeuwen
bepalen zal, welke zedelijke
krachten het leven der vol
keren zullen vormen..
- Wij twijfelen er niet aan, dat onze
tegenstanders alles wat in hun vermo
gen ligt zullen concentreeren om ons
het hoofd te bieden," nu hun plan om
ons na de bewapening en mobilisatie
van alle krachten hunner wereldcoali
tie op het door hen gekozen tijdstip te
overvallen, door de vastberaden daad
van den Führer is verijdeld.
Wij en onze bondgenooten
zijn echter na de ervaringen
van den eersten wereldoor
log even vastbesloten om al
le en ook onze laatste krach
ten op te roepen voor de vrij
heid van ons volkscbe leven
en in dezen eindstrgd te wer
pen.
Wat in dien tusschentgd aan het Oos
telijke front geschiedt, herinnert ons,
die den veldtocht hebben meegemaakt
aan den slag in de Karpathen in den
winter van 19141915, niet als een
soortgelijk historisch verloop maar als
aan het teeken van, dezelfde, in wezen
primitieve, strategische bekwaamheden
van de bolsjewistische generaals even
als vroeger van de keizerlgke Russische.
Grootvorst Nikolajewitsj kon toen on
danks plaatselijke successen tengevolge
van de wintersche omstandigheden, geen
beslissenden slag toebrengen. Uiterst
bloedige verliezen echter verzwakten de
Russische legers, die in het voorjaar van
1915 geen weerstand konden bieden aan
den aanval van de verbonden troepen
bij Tarnof en Gorlitz. Wat de bolsjewie
ken als successen te boek willen stellen,
is de door het Oostelijk leger voltrok
ken wil van den Führer. Den waanzin
van omvangrijke en onder de heerschen-
de wintersche omstandigheden nutte-"
Looze aanvalshandelingen, laten wij rus
tig over aan de bolsjewieken tegelgk met
de, tengevolge van den invloed der kou
de buiten verhouding gestegen totale
verliezen, want de onder zulke «mstan-
digheden in den aanval gewonde sol
daten vriezen meestal dood, voordat hun
hulp kan worden gebracht.
Het voorjaar van 1942 ech
ter' zal ons leger niet in het
Westen van Galicië, maar
voor Moskou en Rostof in den
