pap Zn. Christelijk Dagblad voor Zeeland erlijke De huurprijzen blijven gestabiliseerd. DAGKALENDER. Binnenland Wanneer verduisteren? Uit de Provincie >emt proef: mtvangt! iducten worden ienst met collecties. 'el. 463 Bureau^, Lange Vorststraat 70, Goes Postrekening 44455 - Telefoon 2438 Bijkantoor Middelburg: Firma Boekhandel J. J. FANOV Lange Giststraat 34 en Noordweg 155 Directeur-Hoofdredacteur» A. DE LANGE te Goes Dc monumenten van Middelburg Opnieuw Duitsche terreinwinst bij Moscou - Het tot zinken brengen van de Sydney - De strijd in Afrika - De Amerikaansch-Japansche besprekingen. Met Duitschland voor een Njeuw Europa. Detaillistenpr. 0.12 p. st. 0.07 0.13 0.10 0.08 0.05 0.07 0.07 0.39 „0.27 0.19 0.21 0.17 ,1.29 ,1.14 ,1.07 ,1.28 0.80 0.56 0.34 0.56 0.41 0.26 0.49 0.37 0.21 kg- 0.34 tt tt 0.21 tt t) 0.29 ft it 0.18 tt li 0.20 tt tt 0.17 tt tt 0.14 tt tt 0.10 tt v 0.73 tt tt 0.49 tt tt 0.26 tt tt ,0.58 tt ,0.41 tt ?t ,0.19 tt tt ,0.37 11 tt ,0.19 tt tt ,0.26 11 tt ,0.19 tl tt ,0.10 tt tt berekend wor- gewogen. wordt, kg. of per bos |rtelen vóór het fruit mag door |rden boven den STRAFBAAR. HAAR. g maken. DONDERDAG 4 DEC. 1941 56e JAARGANG - No. 56 Abonnemertispri|s 2.73 per kwariaa Weekabonnementen voor Middelburg Goes en plaatsen waar een agent is aenges'e'd 0/21 losse nummers 6 cent Fomll'ebe'icbien 33 cem oer -eoel Overige odve-ieniiêri 30 ceni per reqel Inqezonden mededeettnoen 60 cent per reqel Kleine odveuentiê" f 0.55 b'i voo-uübeialing Adverlenliën onder leller oI moric 10 ct. extra Bij contract belangrijke korting „MIDDELBURG ZOOALS WIJ DAT GEKEND HEBBEN." Bjj den uitgever Leiter-Nypels te Maastricht verscheen een royaal en met minitueuze zorg uitgevoerd werk over de monumenten van Middelburg, een boek, dat door ons en ongetwijfeld door zeer velen met piëteit zal zijn ontvangen, ge lezen en hekeken. Met piëteit, want veel van wat hier aan schoonheid wordt be schreven is niet meer. Alleen de teere herinnering aan hetgeen was, dragen we mee, als een kostbaar kleinood. Nu willen wij direct opmerken, dat het reeds vóór 17 Mei 1940 de bedoeling van den uitgever was, een boek van dezen aard te doen verschijnen. Een groot deel van de copie er voor was reeds gereed. Maar de oorlogsramp heeft het werk op een ander plan gebracht. Het brengt nu weemoed en ontroering bij ons te weeg. Het doet ons nog eens de schoon heid doorvoelen, die er vroeger was, waaraan wij misschien te dikwijls achte loos voorbij gegaan zijn. Maar het spoort ons tevens aan: „Syt neerstich int opbouwen, Als ghij ter neder leijt, blijft dan ver trouwen". Er wordt in de Zeeuwsche hoofdstad hard gewerkt. Pand na pand verrijst en verschillende zijn al onder de kap. Straks herrijst een nieuwe stad, waaraan knap pe bouwheeren meewerken. Maar dat zal geen namaak zijn van wat verloren ging. Het beeld, de geest en de sfeer zullen anders zijn, al zal zooveel mogelijk bij het vroegere aansluiting worden gezocht. Wie de schoonheid van het oude Middel burg wil genieten, heeft daarom het boek van Dr Unger noodig. Dr Unger, daar noemden we den schrijver van dit meesterwerk, een man met wetenschappelijk gezag. Aan wien was deze moeilijke, maar heerlijke taak beter toevertrouwd dan aan hem, den be kwamen stads-archivaris, die reeds meer malen blijk gaf in de historie van Zee- labds hoofdstad als weinigen thuis te zijn en die zijn ambtelijk werk met zoo veel liefde en toewijding verricht? Hij draagt zijn werk op aan de min naars van Middelburgs stadsschoon en deelt in zijn inleiding mede, zich bij de beschrijving der monumenten beperkt te hebben tot het „Middelburg, zooals wij dat gekend hebben", d.w.z. tot die mo numenten, die in onzen tijd inclusief dus het in 1929 definitief verloren „Ver- seputt' door iederen bewoner en be zoeker van onze stad zyn gezien en ge waardeerd geworden. De schrijver behandelt achtereenvol gens: de stadspoorten, het stadhuis, de abdijgebouwen, het Oost-Indisch huis en andere Compagnies-gebouwen, andere wereldlijke openbare gebouwen, zooals de Stadsschuur, de voorm. Bank van Lee ning, de beurzen, de vischmarkt, het voorm. ijkkantoor, de Schuttershoven en de Gildehuizen, vervolgens de kerken (de Waalsche, de voorm. Engelsche, de Gast huis-, de voorm. Doopsgezinde, de Oost- kerk;, de Synogoge en de Joodsche be graafplaatsen en de Luthersche kerk), de gebouwen van liefdadigheid, een aan tal woonhuizen, pakhuizen, molens, poortjes en gevelsteenen. Een groot aantal plattegronden en fo to's, alle zorgvuldig afgewerkt, zjjn bij gevoegd. Zij verhoogen in. buitengewone mate de belangrijkheid van dit boek. Ten slotte willen wij den oprechten dank van vele lezers vertolken voor de verschijning van dit voortreffelijk werk. (Hoofdred.) PRIJZEN GROENTEN EN FRUIT. In de Nederlandsche Staatscourant is een nieuwe prijzenbeschikking voor groenten en fruit gepubliceerd. In d4ze publicatie heeft de prijsregeling voor groenten en fruit haar afronding ver kregen. Met het tot stand komen van deze beschikking zal de scherpe controle op de naleving van de gestelde prijzen met kracht voortgezet worden. De meening, welke een deel van den handel huldigt, dat men straffeloos de prijsvoorschriften kan overtreden, zal nog meer dan tot nu toe blijken ten eenenmale onjuist te zijn. Bijzondere aandacht wordt geschon ken aan de handhaving van de wekelijks gepubliceerde prijzen voor de consumen ten. Prijzen voor paardenvleesch. Wat er na Mei 1940 in ons land aan paardenvleesch werd verbruikt, was voornamelijk afkomstig van noodslach- tingen, zoodat de consumptie van dit soort vleesch gering was. Thans echter, nu de mogelijkheid is geopend uit Dene marken paarden in ons land in te voe ren, zijn met het oog op de te verwach ten toeneming van de paardenvleesch- cónsumptie de prijzen daarvoor vastge steld. DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend: Aan het front voor Moskou wonnen de door sterke formaties gevechtsvliegtuigen en duikbom menwerpers ondersteunde infante rie en pantsereenheden, ondanks taaien tegenstand en plaatselijke tegenaanvallen van den vijand, verder terrein. Bij deze gevechten werden -twintig vijandelijke pant serwagens vernietigd. In de Finsche Golf is een groot Sovjet-transportschip op een Duitsch-Finsch mijnenveld ge- loopen en gezonken. In het zeegebied om Enge land werd een vrij groot koop vaardijschip door bomtreffers zwaar beschadigd. Im, den nacht van den 3den De cember bombardeerde het lucht - wapen een haveninstallatie aan de Engelsche Zuidwestkust. In een gevecht met Britsche motortorpedobooten in Het Ka naal plaatsten mijnenvegers ver scheidene granaattreffers op vij andelijke eenheden. De tegenstan der onttrok zich daarna aan het gevecht. Voor de Australische k u a t kwam het tot een zeege vecht tusschen den Duitschen hulp kruiser „Kormoran" en den Australischenkruiser „Sydney." Onder bevel van fregattenkapiteinj Detmers heeft de Duitsche hulp kruiser den veel snelleren en zwaardek bewapenden tegenstan der verslagen en tot zinken ge bracht. De 6830 ton groote krui ser „Sydney" is met de geheele bemanning, bestaande uit 42 of ficieren en 603 manschappen, on dergegaan. Ten gevolge van de beschadigingen, die het Duitsche schip in den zwaren strijd heeft opgeloopen, moest het na den suc cesvollen strijd opgegeven worden. Een groot deel der bemanning werd gered en bereikte de Austra lische kust. De hulpkruiser „Kormoran" heeft op zijn tocht door de over- zeesche wateren, onder zijn dap peren commandant, een groot aan tal vijandelijke koopvaardijschepen tot zinken gebracht. In Noord-Afrika werden de ten Zuidoosten van T o b r o e k inge sloten Britsche strijdkrachten, het gros van een Nieuw-Zeelandsche divisie, deels vernietigd, deels ge vangen genomen. DE DUITSCHE HULP- KRUISER CORMORAN I (D.N.B.) Het tot zinken brengen van den Australischen kruiser „Sydney" door den Duitschen hulpkruiser „Cor- moran" behoort tot de meest roemvolle heldendaden in de geschiedenis van den oorlog ter zee, aldus het D.N.B. Een tot hulpkruiser verbouwd koop vaardijschip heeft een Britsch oorlogs schip van een zeer modern type tot zin ken gebracht. Het verlies van den krui ser „Sydney" treft de kleine Australi sche marine des te zwaarder, daar deze in het geheel geen slagschepen bezit en thans nog slechts uit vijf kruisers, vijf torpedojagers, eenige torpedomotorboo- ten en speciale vaartuigen bestaat. De hulpkruiser „Cormoran" heeft maandenlang de N Britsche ravitaillee- ringsscheepvaart groote schade toege bracht. Britsche oorlogsverklaring aan Finland? (United Press.) Uit berichten uit Hel sinki blijkt, dat Engelands z.g. laatste waarschuwing aan Finland, welke neer komt op een ultimatum, Vrijdagmorgen afloopt. De Finsche openbare meening is er op voorbereid, dat binnen enkele dagen de Engelsche oorlogsverklaring zal vol gen. DE STRIJD IN AFRIKA. Het Italiaansche weermachtsbericht meldt: In Marmarica zjjn de gevechten ondanks het plaatselijk slechte weer voortgezet. Te Tobroek bedrijvigheid der artillerie en van onze vooruitgescho ven afdeelingen In de centrale zone eeni ge botsingen, waarbij vijandelijke strijd middelen werden vernietigd. Aan het front van S o 11 o e m werd het vuur van den vijand op den verdedi gingsgordel van B a r d i a beantwoord. Engelsche vliegtuigen hebben bommen laten vallen op Benghasi, Derna en andere plaatsen in Cyrenaica. In totaal werden 12 Engelsche vliegtuigen neergehaald. (D.N.B.) Het voorbarige voornemen der Engelschen om de zwakkere strijd krachten van Rommel met 'n verplet terende meerderheid in aantal binnen enkele dagen te verslaan, is door de dap perheid van de Duitsche soldaten in Afrika en hun Italiaansche bondgenoo- ten, met groote verliezen te niet" gedaan zoo schrijft de „Volkischer Beobach- ter". De „Lokal-Anzeiger" herinnert aan Churchill's woorden in het Lagerhuis: „Dit offensief is langdurig en zorgvul dig voorbereid. Wij hebben vijf maanden gewacht om ons leger met alle moderne wapens uit te rusten", en aan Churchill's verklaring, dat alles op de een of andere manier in twee uur kon worden beslist. Het heeft langer geduurd dan twee uur, aldus het blad, en nog is geen beslissing gevallen.v Dienstplichtige leeftijd in En geland verhoogd. (U.P.) Officieel werd bekend gemaakt dat de dienstplichtige leeftijd in Enge land van 41 tot 52 jaar wordt verhoogd. Churchill zou hebben verklaard waarschijnlijk met het oog op Japan „Wij moeten voorbereid zijn op zware gevechten, ook in het Oosten. Wij moe ten daarom onze legers in het Oosten in stand houden, opdat zij bij een uitbrei ding van den strijd in het Oosten ter be schikking staan." (D.N.B.) Naar de Londensche radio meldt, heeft koning George een decreet onderteekend, volgens hetwelk einde Ja nuari alle achttienjarige jongemannen onder de wapenen worden geroepen. Het jaar 1942 zal worden beheerscht door de crisis in het gebruik der man nelijke en vrouwelijke arbeidskrachten, zoo heeft de Britsche premier Churchill in een rede voor het Lagerhuis ver klaard. De premier sprak over de bur gerwacht, die hij een grooten ruggesteun tegen de invasie noemde. Zij is uitgerust met machinegeweren, pistolen, granaten en andere wapens. WASHINGTON EN TOKIO. De Dinsdag gehouden bespreking tus schen Sumner Welles en de Japansche gedelegeerden duurde 35 minuten. Op vragen over den inhoud antwoordde No- móera: Ik kan niets bekend maken. Alle.aanwijzingen s c h ij- nen er op te duiden, dat de Vereenigde Staten niet van plan zijn lang op een officieel antwoord van de Japansche regeering te wachten. President Roosevelt heeft Dinsdag op de persconferentie bevestigd, dat hij tot de Japansche regeering de vraag heeft gericht: „welk doel zij met het zenden van nog meer troepen naar Indo-China nastreefde". De vraag, of, hij een ultima tum of een termijn voor de beantwoor ding had gesteld, beantwoordde Roose velt ontkennend. De Britsche nieuwsdienst deelt mede, dat het bericht van de aankomst te Sin gapore van de Britsche vlootformatie en de „Prince of Wales" te Washington groote voldoening heeft gewekt. (United Press.) De Japansche minis ter van Buitenlandsche Zaken, Togo, heeft aan een feestmaaltijd verklaard: De Ver. Staten schijnen de tegenwoor dige situatie in het Verre Oosten niet te willen begrijpen en probeeren werkelijk fantastische principes toe te passen, die met de huidige situatie der wereld niet in overeenstemming zijn. In de besprekingen met de V. S. blijft Japan op zijn standpunt staan, maar af gezien van. het feit, dat den Ver. Staten begrip hiervoor ontbreekt, hebben zij de neiging de stevige grondvesten van een i nieuwe orde te verhinderen. Korte berichten. t De Cubaansche president, Batista, heeft naar Associated Press uit Havan na meldt, de proclamatie van den nood toestand op Cuba. aangekondigd. De Finsche troepen hebben enkele kleine scheren, die tot de eilanden rond om Hangö behooren, bezet. ALLEEN IN BIJZONDERE GEVAL LEN WIJZIGING MOGELIJK. In de Staatscourant is afgekondigd het Huurprijsuitvoeringsbesluit 1941, Dit be sluit maakt het mogelijk, dat in zeer bij zondere gevallen huurverhooging wordt toegestaan, terwijl daarnaast huurverla- ging kan worden opgelegd. Beoordeeling van gevallen viridt plaats door een aan tal Prijzenbureaux, welker uitspraken bindend zijn. Blijft dus het doel van de huurprijs- politiek en handhaving van het niveau van 9 Mei 1940, het Huurprijsuitvoerings besluit opent de mogelijkheid om in zeer bepaalde gevallen de huur- somrnen te verhoogen zoowel als te ver lagen. Het streven zit daarbij voor, met handhaving van het huurpeil op 9 Mei 1940 tot een eenheidsprijs-niveau te ko men, zulks mede met het oog op andere maatregelen, die op dit gebied kunnen worden verwacht, n.l. de regeling van de maximumprijzen van onroerende goede ren. Daar de woningmarkt sterk plaatselijk georiënteerd is, is bij het Huurprijsuit voeringsbesluit een sterke decentralisatie doorgevoerd. Het land is daartoe verdeeld in een zestigtal gebieden, welker grenzen samenvallen met die van de rechtsge bieden van de kantoqs. In elk dezer (ambts-) gebieden is een Prijzenbureau voor onroerende zaken ge vestigd, dat geleid wordt door het hoofd van den dienst of den ambtenaar belast met het bouw- en woningtoezicht in de gemeente, waar het Prijzenbureau is ge vestigd. Als regel is dit de gemeente al waar ook het Kantongerecht gevestigd is. Teneinde bij deze decentralisatie zoo veel mogelijk eenheid van uitvoering en toepassing voor het geheele land te ver zekeren, zijn voor de Prijzenbureaux richtlijnen vastgesteld. Beroep van beslissingen van de Prij zenbureaux staat niet open. Voor zoover het niet gaat om herstel van de huur tot het huurpeil van 9 Mei 1940 houden de richtlijnen een redelijke vergoeding in voor hoogere lasten en grootere risico, indien deze het gevolg zijn van door den verhuurder geleverde hoogere prestaties. Op te merken is, dat de verhuurders niet voor alle gevallen voor verhoo ging van het huurbedrag goedkeuring aan het Prijzenbureau behoeven te vra gen, al blijven zij uiteraard te allen tijde verantwoordelijk voor de wet. Bij woning verbetering b.v. kan de verhuurder op grond van art. 4 van het Huisprijsbesluit 1940 de huur eigener beweging met 10 pet. per jaar van de kosten der verbete ring (geen onderhoud of vernieuwingen) verhoogen. Bij woningsplitsing ontstaan twee of meer nieuwe objecten en kan de ver huurder op eigen gezag en verantwoor delijkheid de huur vaststellen op het huurbedrag van 9 Mei 1940 voor soort gelijke objecten. Een belangrijk punt is de kwestie van onderverhuur, welke eveneens in het Huurprijsuitvoeringsbesluit is geregeld. Eep hieruit voortkomende huurverhoo ging zal .uiteraard steeds een tijdelijk karakter dragen en slechts gelden, zoo lang de onderverhuur duurt. Van bijzondere beteekenis is voorts art. 1, lid 2 van het Huurprijsuitvoe ringsbesluit 1941. In geval b.v. een wo ning ernstig verwaarloosd wordt, moet de verhuurder geacht worden in zijn verplichtingen ten opzichte van den huur der tekort te schieten en is het redelijk den huurprijs dienovereenkomstig lager te stellen. Ook in gevallen, waarin als gevolg van het 'groote woningaanbod de huurover eenkomsten vaak onder zeer bijzondere omstandigheden en voorwaarden tot stand komen, zoodat de huursom niet altijd kan worden beschouwd als een i juiste waardemeter van de wederzijdsche verplichtingen, kan het Prijzenbureau den op 9 Mei 1940 redelijken gebruike- lijken huurprijs bepalen. Voorts wordt er. de aandacht op geves tigd, dat de nieuwbouw volgens velen onder geen enkele prijsregeling zou val len; dit is echter geheel ten onrechte. Op dezen bouw is van toepassing het Prijs- vormingsbesluit. DONDERDAG 4 DEC. 1941 Red my door Uw gerechtigheid, en bevryd myneig Uw oor tot my, en ver los my. Ps. 71 2. Zon op .onder 9.31 17.29 Maan op onder 17.51 8.36 AMERIKAANSCHE PILOTEN NAAR SOERABAJA. Uit Buenos Aires verneemt de „Duit sche Ztg. i. d. Nied.": Het Exchange-persbureau meldt, dat piloten en grondpersoneel van de lucht macht der Ver. S,taten onderweg zijn naar Soerabaja, waar zq zich ter be schikking zullen stellen van de lucht macht van Nederlandsch Oost-Indië. Hetgeen na de bezetting'van Suriname 11 Dec. Laatste kwartier. 18 Dec. Nieuwe maan. te vreezen viel, wordt blijkens boven staand bericht, aldus de „Deutsche Ztg. i. d. Niet.", reeds thans werkelijkheid. Vooralsnog geeft men voor, dat de Ame- rikaansche piloten als instructeurs zul len optreden. Maar grond-personeel pleegt men slechts daarheen te zenden, waar men eigen militaire bases hoopt aan te leggen of te verwerven. Uit het Ex- change-bericht blijkt ook, dat men hier waarschijnlijk te doen heeft met een ge sloten formatie. Wellicht zal de Neder landsche emigranten-regeering te Lon den binnen enkele dagen aan haar ver klaring inzake Suriname toevoegen, dat de Vereen. Staten ook Nederlandsch Oost-Indië „in bescherming" hebben ge nomen. WAAROM VEENAARDAPPELEN IN CONSUMPTIE?, Uit verscheidene vragen blijkt, dat het publiek er zich over verbaast, dat nu nog slechts „zwarte aardappelen" te ver krijgen zijn, nadat men eenigen tijd ruimschoots kleiaardappelen heeft kun nen koopen. De verklaring hierover is zeer eenvoudig. Daar het verbruik van aardappelen ongeveer is verdubbeld, is het noodig, dat behalve de kleiaardappe len, ook groote hoeveelheden zand- en veenaardappelen wprden gegeten. Het lag oorspronkelijk in de bedoeling de minst houdbare aardappelen, n.l. de veenaardappelen, in de consumptie te brengen, doch de aardappelziekte, die vooral tijdens het vervoer groote par tijen van deze aardappelen volkomen deed bederven, noopte tot stopzetting van de aflevering, zoodat men genood zaakt was* de kleiaardappelen in de con sumptie te brengen totdat de veenaard appelen zouden zijn uitgeziekt. Dit laat ste is thans geschied; men heeft dus thans weer de nu gezonde veen aardappelen in consumptie gebracht om daardoor de goed houdbare kleiaardap pelen nog eenigen tijd te kunnen sparen. De voedingswaarde van de zgn. zwarte aardappelen is overigens vrijwel dezelfde als die van kleiaardappelen; de eerste leveren echter het bezwaar op, dat bij de bereiding meer afvalt dan bij de laatste. Burgemeester van Ruurlo. Bij besluit van den Secretaris-Gene raal van het Departement van Binnen- landsche Zaken is A. E. van Arkel, op zijn verzoek met ingang van 1 Januari 1942 als burgemeester van de gemeente Ruurlo eervol ontslagen. VRIJDAG 5 DEC. 1941. 's Morgens tot 9.33 u. 's Avonds van 17.28 u. HET VRIJE VAN SLUIS. De Commissaris der provincie be land heeft benoemd tot hoofdingelanden plaatsvervangers van het waterschap Het Vrije van Sluis: Voor 't district Oostburg: I. A. d'Hont te Schoondijke; I. J. Risseeuw-Maat te Oostburg; J. de Feijter te Schoondijke; Z. C. Brakman te Oostburg; J. A. Ris- seeuw te Oostburg; J. W. de Hullu te OostburgP. J. Lako te GroedeA. Ris- seeuwKools te Zuidzande; C. Verhage te Oostburg; A. Leenhouts Azn. te IJ- zendijkeJ. Onghenae te IJzendijke. Voor het district Groede: P. C. Corne lls te Groede; A. P. Cornelis te Groede; I. de Bruijne te Nieuwvliet; C. A. Sa- lomé te Groede; A. F. Rosendaal te Nieuwvliet; A. de Hullu te Groede; P. J. de Ridder te RetranchementJ. van 't Westeinde te Groede; M. M. Sanderse te Sluis. Voor het district IJzendijke: P. F. Gielleit te Biervliet; W. J. Naeije te BiervlietJ. W. v. d. Slikke te Biervliet J. Gys te Biervliet; C. P. Ongenae te Biervliet; A. van Hoeve te Biervliet; P. C. M. Maas te Biervliet; W. A. Ver- planke te BiervlietP. Does te Biervliet C. P. Thomaes te Biervliet; A. B. Ber- naert te Biervliet. "Vïoor het district Aardenburg: J. I. Puijenbroek te Aardenburg; C. H. E. Bonte te Aardenburg; A. Paridaen te A f

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1941 | | pagina 1