Christelijk Dagblad voor Zeeland
el!
TOENADERING.
Binnenland
DAGKALENDER.
FPfl
fel is
CHIEDAM
Bureaux Lange Vorststroat 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Verdere Dultsohe vorderingen - Moscou reeds
in 't zicht - Zware Bolsjewistische verliezen bij
Rostof - Dr Goebbels spreekt - Spanning in 't
Verre Oosten toegenomen.
Met Duitschiand
voor een
Nieuw Europa.
Na de bezetting van Suriname.
(Foto I.P. en R.S.-JCoper.)
:hoeft
•eken.
surro-
net garantie
s
ing is ons Filiaal
8, te GOES, tij-
N.
enz. voortaan
jns bedrijf M1D-
thandel voorheen
WMEESTER
i v. d. LEIJE.
EMENT VAN
3k.
,n Landbouw en
lecember 1941 in
eebliek, welke de
>liek ten hoogste
groothandelaren
js Max. verk.prijs
t- v. d. klein-
handelaar,
ts netto con-
ir taut p. kg.
0.65
0.40
0.40
zooverre zeebliek
e consumptie be-
mrdt aangevoerd,
3 prijs worden be-
,e producten van
prijs van de des-
at en zeebliek ten
n, bedraagt ƒ0.01-
en niet begrepen,
•er meer dan één
de groothandels-
gestoomde en ge-
•den verkocht en
zijn de volgende:
op- Max. verkoop
prijs v. ge-
e- rookte of ge
rot stoomde sprot
voor den
f kleinhande-
er- laar a con
tant, af klein
handelaar
per kg.
1.75
1.30
3.60
gefileerde zeebliek
a 10 cm.
sprot en zeebliek
van den rooker
5 op den ver-
die een andere
lebben ondergaan,
verkoopprijzen bij
DINSDAG 2 DEC. 1941
56e JAARGANG - No. 54
Abonnemeriispri|5 f 2.73 per kwariae
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aanges'e'd f 0.21
Losse nummers cent
Familieberichten 33 cent oer reoel
Overige advedeniién 30 cent per reqel
Inqezonden mededeeinqen 60 cent per reoel
Kleine advertemië" f 3.56 b'i voo-uirbeieling
Adverlenliën onder lelie' of motte 10 ct. extra
Bl| contract belangrijke korting
Een van de verschijnselen van dezen
oorlogstijd, waarover wij met velen ons
verbidden, is, dat de Christenen zich
meer bewust gaan worden van den band
der eenheid, die hen samenbindt. Er is
laten we het maar eerlijk voor God
en elkander beljjden in het verleden
wel eens te veel gelet op hetgeen ver
deelde en te weinig op wat wij gemeen
hadden.
Wy zyn nu Gode zg dank zóóver ge
komen, dat er een zekere toenadering te
bespeuren is. Predikanten van verschil
lende kerken zoeken meer contact met
elkaar dan vroeger. Hier en daar houden
zelfs predikanten en kerkeraden van on
derscheiden kerken „gesprekken" met
elkander, waar men op broederlijke wijze
van gedachte wisselt en tot een begrip
van elkanders standpunt tracht te ko
men. Men wil niet, zooals vroeger wel
het geval was, langs elkaar heen praten,
maar tot een begrijpen, zelfs tot een
waardeeren van anderer houding komen.
Men wil ook niet de oogen sluiten voor
de fouten en tekortkomingen in eigen
kerk en gemeenschap, maar wil trachten
daar biddend en worstelend verbetering
in te brengen.
Zulke samensprekingen kunnen een
prachtig begin zijn om dichter bij elkan
der te komen. Vele voor-oordeelen en
misverstanden kunnen worden weggeno
men en men leert duidelijker zien het
groote en heerljjke, dat wij als Christe
nen van verschillende kerkformatie, Sa
men bezitten. De gemeenschap der hei
ligen wordt dan niet alleen beleden, maar
ook meer beleefd. Als zóó de broederlijke
liefde wordt geboren of versterkt, kan
bet niet anders, of het is naar Gods
Woord, dat telkens weer opwekt tot een
beoefening van "deze Christelijke liefde.
En deze verbroedering leidt als van
zelf tot samenwerking op allerlei ter
rein. Dat deze samenwerking mogelijk'
en vruchtdragend is, blijkt telkens weer.
Wij wijzen op allerlei Christelijk-socialen
arbeid, op het werk van het Ned. Bijbel
genootschap, op de Ned. Middernacht
zending, op het Christelijk onderwijs, op
allerlei arbeid der Christelijke barmhar
tigheid (de stichting Vrederust b.v.), om
daarmede aan te toonen, dat door geza
menlijke actie der Christenen onder Gods
zegen veel te bereiken is.
Als nu de drang tot eenheid nog groo-
ter wordt, kan het niet anders, of de
Christenen zullen elkaar nog meer dan
tot heden weten te vinden. Het belang
van Gods Koninkrijk en het welzijn van
land en volk zullen er mede gediend wor
den. 1
Toenadering eischt Gods orde en dezer
tijd nood.
MAATREGELEN IN NED.-INDIE?
Reuter meldt, dat de gouverneur-ge
neraal van Nederlandsch-lndië de mobi
lisatie van de militaire luchtmacht zou
hebben gelast.
Uit Sjanghai meldt D. N. B. dat de
door Wonende Nederlandsche reserve
officieren gisterochtend bevel hebben
ontvangen, om onder de wapenen te ko
men. Reeds Maandagmiddag zijn zjj naar
Nederlandsch-lndië vertrokken.
KOOPT KINDERPOSTZEGELS.
Maandag heeft de jaarljjksche ver
koop van de weldadigheidspostzegels en
van de prentbriefkaarten voor het kind
weder een aanvang genomen. Aan alle
postkantoren van ons land zijn deze post
zegels, waarvoor men slechts enkele cen
ten meer betaalt dan het verschuldigde
porto-bedrag, thans te krijgen. Men kan
ze koopen tot en met 5-Januari a.s. en zij
hebben een geldigheidsduur van 5 jaar.
Gebruikt deze maand voor al uw cor
respondentie uitsluitend kinderpostze
gels.
Burgemeesters.
Bij besluit van den secretaris-generaal
yan het departement van Binnenlandsche
Zaken is M. F e r n h o. u t, op zijn ver
zoek, met ingang van 1 Dec. 1941 als
burgemeester van de gemeente Bus-
sum eervol ontslagen; is Dr W. P.
Berghuis, op zijn verzoek, met in
gang van 1 Dec. 1941 als burgemeester
van de gemeente S m i 1 d e eervol ont
slagen; is W. Geleedst met ingang
van 15 December 1941, tot burgemeester
van de gemeenten Meerkerk, Leer
broek en N i e u w 1 and benoemd, met
toekenning van gelijktijdig eervol ontslag
als burgemeester der gemeente Oud-
d o r pis C. Mol, met ingang van 1
Januari 1942, opnieuw tot burgemeester
van de gemeente W ij d e n e s benoemd
is A. J. L.Ketelaar, met ingang van
20 Januari 1942 opnieuw tot burgemees
ter van de gemeente Warmond be
noemd.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
In het gebied van Rostof
heeft de vijand zyn tegenaanval
len voortgezet met een niets ont
ziende opoffering van menschen
en materiëel. Hg leed daarbij we
der zeer zware, bloedige verliezen.
Infanterie- en pantserafdeelin-
gen, die in het gebied van Mos
kou aanvallen, dringen verder
naar de Sowjet-hoofdstad op.
Voor Leningrad heeft de
vijand zijn vergeefsche uitvalspo-
gingen voortgezet. Een aanval
over het (js der Newa, onderno
men door vrij sterke vijandelijke
strijdkrachten, werd afgeslagen en
bracht den vijand zware, bloedige
verliezen.
In den c e n t r a i e n en den
Noordelpen sector heeft
de luchtmacht met goed gevolg vij
andelijke ravitailleeringswegen be
stookt. Ten Oosten van de Wo 11-
s j o f zijn troepenonderkomens en
opslagplaatsen van materiaal ge
bombardeerd. In de wateren bij
Kroonstad hebben gevechts
vliegtuigen een ijsbreker tot zin
ken gebracht; een vrij groot
vrachtschip werd door treffers
van bommen zwaar beschadigd.
Voorts zijn luchtaanvallen gedaan
op Moskou en Leningrad.
De luchtmacht heeft overdag
een vliegveld aan deSchotsche
Oostkust met bommen en
schietwapens bestookt.
Gedurende den nacht hebben
gevechtsvliegtuigen havenwerken
in het Zuidwesten van Enge
land aangevallen.
In Noord-Afrika duren de
gevechten ten Zuidoosten van T o-
b r ode k nog voorL Britsche tegen
aanvallen, van het Zuiden uit on
dernomen, werden afgeslagen.
In den afgeloopen nacht hebben
Britsche bommenwerpers het kust
gebied van Noord-Duitseh-
lanü aangevallen. Te Ham
burg en Einden leed de bur
gerbevolking verliezen aan dooden
en gewonden. De Britsche lucht
macht verloor 15 vliegtuigen.
OM DE POORT NAAR
DEN KAUKASUS.
Het A. N. P. meldt uit Berlijn, dat
de Bolsjewiki big de gevechten in het
gebied rondom Rostof, volgens de op
vatting der militaire instanties er klaar
blijkelijk alles op zetten om de-poort naar
den Kaukasus voor de Duitschers
te sluiten. Men ziet hierbij van
Duitsche zjdq geenszins over het
hoofd, dat de troepen der Bolsjewiki, die
in het gebied van Rostof aanvallen, nu
meriek aanzienlijk in de meerderheid zjn.
Men voegt hieraan toe, dat het van
Duitsch standpunt bezien, van het groot
ste belang is, deze poort der Bolsjewiki
naar den Kaukasus te vernielen, zoodat
de vijand hier niets meer aan heeft.
Als gevolg van het feit, zoo verklaart
men verder, dat de Duitschers uit Ros
tof zijn weggetrokken, is dit verkeers
knooppunt tusschen den Kaukasus en
het eigenlijke Bolsjewische front in het
centrum, van het slagveld aldaar komen
te liggen, hetgeen vanzelfsprekend zijn
totale vernietiging beteekent.
De slag rondom Moscou heeft zich,
naar men tenslotte verklaart, de laatste
dagen zeer in het voordeel van de Duit
schers ontwikkeld en de Duitsche leiding
zal zelfs dan Moskou als doel voor oogen
houden, wanneer Stalin het zou probee-
ren, ergens anders een militair zwaarte
punt te vormen. Genoemde Duitsche
kringen achten het succes van (den Duit-
schen aanval op de metropole van de
Bolsjewiki zóóver gevorderd, dat men
het centrum van Moskou
met een goeden verrekg-
ker reeds kan waarnemen.
DR GOEBBELS OVER DEN
HUIÓIGEN OORLOG.
(D. N. B.). Minister Dr Goebbels heeft
gisteren in de Berlijnsche Unievrsiteit
een rede gehouden over den tegenwoordl-
gen stand van den Duitschen vrijheids
strijd.
Hij schilderde de positie van Duitsch
iand tusschen het uit het Oosten drei
gende gevaar van het cultuurvernietigen-
de Bolsjewisme en de aanspraak op de
heerschappij van de Westelijke democra
tie.
Nooit in.onze geschiedenis, zoo zeide
Dr Goebbels, zijn de nationale kansen
zoo gunstig geweest als thans. Het groo
te uur eischt van ons allen het uiterste,
biedt de natie echter ook het allerhoog
ste.
Nooit waren wij zoo bewapend als
thans, nooit beschikten wij over een zoo
groot economisch potentieel, nooit wa
ren wij in het bezit van zoo doorslagge
vende militaire machtposities als tegen
woordig en nooit hadden wij een weer
macht, die zulk een heldenmoed aan den
dag legde en een zoo schitterende leiding
als in deze worsteling om ons bestaan.
Nog één keer zullen zich de krachten
der onderwereld vereenigen in een reus-
achtigen stormloop op ons, om ons neer
te slaan. Zg zullen mislukken.
Dr Goebbels gaf een schets van Chur-
chills oorlogspolitiek en constateerde
i daarbij, dat wie een hondgenootschap
sluit met het Bolsjewisme, slechts een
als Europa vijandig mensch kan worden
beschouwd. Wat betreft de zoogenaam^
de Duitsche vredesvoelhorens, waarom
trent den laatsten tijd veelvuldig werd
gesproken, zoo verklaarde Dr Goebbels,
dat hierbij de wensch wel de vader der
gedachte zou zijn.
Europa moet beslissen of het leven wil
of in een chaos verzinken. De kans die
het Duitsche volk thans heeft, is haar
grootste, maar komt slechts één keer.
Wij kunnen overwinnen, wij moeten over
winnen en wij zullen overwinnen.
DE STRIJD IN AFRIKA.
Het Italiaansche weermachtsbericht
van gisteren meldt:
In de Marm arische woe
st- ij n hebben plaatselijke gevechten
voortgeduurd. In Tobroek levendige
activiteit der artillerie. Een vijandelijke
met tanks ondernomen aanvalspoging
aan het front der divisie T r e n t o werd
afgeslagen.
Aan het front van S o 11 o e m duur
de de activiteit der artillerie aan beide
zijden voort.
Ten Zuiden van de D j b e 1 werden
gemotoriseerde eenheden van den vijand
aangevallen en uiteengedreven.
Duitsch-Italiaansche luchteenheden
hebben talrijde bombardements- en ma
chinegeweer-acties uitgevoerd tegen ge
motoriseerde afdeelingen van den tegen
stander en spoorweg- en ravitailleerings-
doelen in de streek van Mersa M a -
t r o e h. Vijf vijandelijke vliegtuigen
werden neergeschoten.
SPANNING IN HET VERRE OOS
TEN NAAR EEN HOOGTEPUNT.
Naar Domei uit Tokio meldt is het Ja-
pansche kabinet in buitengewone zitting
bijeengekomen.
De minister van buitenlandsche zakén
Togo heeft naar verluidt een nauwkeu
rig rapport over den laatsten stand der
onderhandelingen te Washington uitge
bracht.
In het b ij zonder deed hij1
uitkomen, dat de bespre
kingen thans in een
uiterst belang rijk stadium
z ij n getreden.
(D.N.B.) In Malakka is, naar de En-
gelsche berichtendienst uit Singapore
meldt, de staat van beleg afgekondigd.
Alle vrijwilligers van de marinereserve
in Singapore en de vrijwilligers van de
luchtmacht in Malakka zijn gemobili
seerd.
Als bewijs voor den ernst van den toe
stand in het Verre Oosten ziet „Associa
ted Press" de bijzondere bijeenkomst, die
Zondag in Washington is gehouden tus
schen Hull en Halifax. Ook het plotse
ling vertrek van Roosevelt naar Was
hington, wordt door het persbureau be
schouwd als een omstandigheid, dat de
toestand in het Verre Oosten zeer ge
spannen is.
(D.N.B.) President Roosevelt heeft
n.l. na een telefoongesprek met minister
Huil besloten uit Warm Springs naar
Washington terug te keeren.
Alle troepen te Singapore hebben,
naar- de Engelsche berichtendienst
meldt, bevel gekregen zich gereed te
houden. In de bioscopen verschenen er
op het witte doek orders aan de solda
ten, om zich in de kazernes te verzame
len. Een D.N.B.-telegram uit New-York
maalit melding van een Associated
Press-bericht uit Singapore, dat voor
alle leden van de Britsche luchtmacht in
het gebied van Malakka de verloven zgn
ingetrokken.
(D.N.B.) De Australische minister
president, Curtin, heeft in verband met
nieuw ontvangen inlichtingen een bui
tengewone zitting van het oorlogskabi
net bijeengeroepen, zoo meldt „Associa
ted Press" uit Canberra.
Men vérmoedt, dat in het
Verre- Oosten een belang-
r ij k e gebeurtenis heeft
plaats gevonden of op het
punt staat plaats te grij
pen.
(D.N.B.De ABCD-mogendheden ne
men thans concrete militaire maatrege
len om een druk op Japan uit te oefe
nen, zoo wordt, volgens Domei, in offi-
cieele Japansche kringen geconstateerd.
Korte berichten.
Overgeloopen bolsjewistische sol
daten, die zich thans in Finsche gevan
genschap bevinden, hebben naar uit
Helsinki wordt gemeld verteld, dat M
te Leningrad reeds een groote hon
gersnood heerscht.
(D.N.B.) Een aanslag in de Noor
delijke voorstad van Parijs, waarbij twee
Duitsche soldaten om het leven zijn ge
komen, wordt door de geheele pers als
een laffe misdaad veroordeeld.
DINSDAG 2 DECEMBER 1941.
Laat in U vrooljjk en verblijd zijn allen,
die U zoeken; laat de liefhebbers Uws
heils gedurigljjk zeggen: God zij groot
gemaakt!
Psalm 70: 5.
Zon
op onder
9,28
17.30
Maan
op onder
17.17
7.36
(D.N.B.) Naar Associated Press
meldt, zijn te Paramaribo drie Ameri-
kaansche troepentransportschepen met
manschappen en materiaal voor den
bouw vaij barakken aangekomen. Zoodra
er een kamp is ingericht, zullen meer
troepen volgen.
Interassante onthullingen over den
achtergrond van de bezetting van Ne.
derlandsch Guyana door de Ver. Staten
geven de commentatoren Pearson en
Allen in de „New York Daily Mirror".
Volgens deze onthullingen hebben de
Nederlanders zich aanvankelijk legende
bezetting verzet, daar zij vreesden, dat
dit het begin van een nieuw Ameri-
kaansch imperium zou zijn, en geen mo
gelijkheid zagen de bezetting terug te
krijgen, wanneer de Ver. Staten het oog
merk hebben zich van de kolonie mees
ter te maken. De tegenstand is eerst
door Churchill gebroken, terwijl Presi
dent Roosevelt onlangs bij het bezoek
van Prinses Juliana aan Hydepark in
dezelfde richting heeft gewerkt. De wer
kelijke reden voor de bezetting is, naar
de schrijvers verklaren, de weigering
van Brazilië, de twaalf op zijn gebied
in aanleg zijnde Amerikaansche lucht-
bases door Amerikaansche strijdkrach
ten te laten bezetten. Daarom heeft men
de Amerikaansche troepen in een aan
Brazilië grenzend gebied gestationneerd.
Volgens de Telegraaf denken de
Vereen. Staten met Suriname drie vlie
gen in één klap te slaan. De eerste vlieg
heet dan bauxiet, dé tweede luistert
naar den naam van springplank voor
de militaire en economische beïnvloe
ding van- de Zuid-Amerikaansche repu
blieken; de derde is van deze tweede
een tweelingbroertje, want Suriname,
al dan niet in vereeniging met de be
lendende gebieden, Fransch- en Britsch
Guyana, zal te eeniger tijd blijkbaar
ook moeten dienen als basis voor een
aanval op de Afrikaansche Westkust, j
Van de Guyana's uit is de sprong over
den Atlantischen Oceaan naar.-het veel
genoemde Dakar, inderdaad het kortste.
In dit verband zou dan een uitspraak van
3 Dec. Volle maan.
11 Dec. Laatste kwartier.
de New York Herald Tribune duidelijk
kunnen zgn, dat de bauxiet niet de
hoofdreden is geweest voor de bescher
ming van Suriname, doch dat aldus een
voortreffelijke springplank is verkregen
voor andere acties der Ver. Staten.
Ir Mussert heeft in een radio
rede er aan herinnerd, dat nog tijdens
de oorlogsdagen Curagao werd bezet
door Engeland, dat het op zijn beurt
weer verkwanseld heeft aan Amerika of
juister gezegd: aan de Vereenigde Sta
ten. En nu is dan het bericht gekomen,
dat Nederl. Guyana (Suriname) bezet is.
Deze keer hebben de Amerika
nen eerlijk gezegd, dat het om bauxiet
gaat. De noodzaak der bezetting zou zijn
de veiligheid der mijnen te waarborgen.
Er kan dus 'n vijand verwacht wóruen.
De normale mensch vraagt dan: Wie is
de vijand, waar is de vijand? Daarover
wordt echter volmaakt gezwegen. De
heeren hebben vergeten om ons te ver
tellen door wie die bauxietmijnen in het
binnenland van Suriname bedreigd wor
den. Een ieyier weet, dat er duizenden
kilometers in den omtrek van die mij
nen geen vijand bestaat. Dat het voor
Duitschiand om het kind maar bij den
naam te noemen, een volkomen onmoge
lijkheid is om ook maar zelfs in de buurt
te komen. De onzin van de bescherming
ligt er ook duimdik op. Er is geen schijn
van noodzakelijkheid voor bezetting.
De zaak is heel eenvoudig, en komt
hierop neer, dat de Vereenigde Staten
gebruik maken van de onmacht der
Europeesche staten, om de Europeesche
eigendommen te rooven.
In dit verband gaf spr. een overzicht
van wat Engeland in den loop der
eeuwen deed met verschillende onzer •be
zittingen (Gibraltar, Ceylon, Malakka,
de Kaapkolonie, enz.). Zij werden bij
het Engelsche imperium ingelijfd. Nu
volgden Curagao en Suriname.
Wij moeten dit machteloos aanzien,
aldus spr. Het is nog maar kort gele
den, dat het Rijkscommissariaat aan dit
Nederlandsche volk de mededeeling ge
daan heeft, dat de Führer wil, dat Ne
derland zijn zelfstandigheid zal krijgen.
Het nationaal-socialisme en het fascis
me bouwen aan een nieuw Europa, een
vereenigd solidair Europa, waarin de
volkeren in vrijheid en eensgezindheid
met elkander zullen kunnen leven.
Wij erkennen de roof van Suriname en
Caragao niet en we hebben de verwach
ting, dat een herboren eendrachtig en
sterk Europa, het Europa dat wordende
is, eens onzen eisch tot teruggave zal
steunen:-
Hitler en Mussolini halen Europa van
den rand van den afgrond, en het is onze
heilige plicht en roeping daaraan mede
te werken met inzet van geheel ons
wezen.
De eerste honderd Nederlandsche boeren zijn naar de bezette gebieden
in het Oosten vertrokken, waar zij hun krachten in dienst van de
gemeenschap zullen stellen door den zoo lang verwaarloosden vruchtbaren
grond in cultuur te brengen. De drukte bij het inladen van de bagage.