Christelijk Dagblad voor Zeeland
De waarde van het gezin.
DAGKALENDER.
V R IJ D A G 28 NOV. 1941
56c JAARGANG - No. 51
Bureaux Lange Vorsfjfreaf 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburgj
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Grststraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur»
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Binnenland
Nieuwe vorderingen aan het Oostelijk front -
Sidl Omar op de Engelschen heroverd - Hitier
ontvangt diplomaten
Washington.
Met Duitschland
tegen
het kapitalisme.
De besprekingen te
Melk- en textielkaarten
voor kinderen»
BONNEN VOOR
VOEDINGSMIDDELEN.
Om het bauxiet van Suriname.
Familieberichten 33 cent per regel
Overige aetverientiên 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën 0.55 bij vooruitbetaling
Advertenliên onder letter of motto 10 ct. exlro
Bij contract belangrijke korting
Uit het gezinsleven wordt het maat
schappelijk leven gebouwd. Groot is
daarom het belang van een echt gezel
lige huiselijke sfeer, die vele huismoe
ders zoo uitstekend weten te bewerken.
Dat gezinsleven moet zoo gaaf mogelijk
bewaard worden.
Wat konden vroeger, als de heele fa
milie thuis was zoo Zondagavonds, de
psalmen met elkaar gezongen worden.
Neen, niet zoo mooi als op een zangver-
eeniging, maar toch met volle overgave
des harten. Dan kon soms ook zoo van
zelf een geestelijk gesprek worden ge
voerd, dat je lang bijbleef.
Laten wij de gezelligheid van ons ge
zinsleven zooveel mogelijk bevorderen.
Het Nederlandsch gezinsleven staat
op een hoog peil. Dat moeten wij hand
haven. Die traditie moeten wij vasthou
den. Een goed christelijk gezinsleven is
een hechte burcht ook voor onze op
groeiende jeugd.
Nu weten wij wel, dat deze taak in
onzen tijd voor de vrouw niet gemakke
lijk is. De kinderen hooren buitenshuis
zooveel waarvan vader en moeder geen
weet hebben. „De ouwe lui heeten dan
zoo hopeloos ouderwetsch." Maat dat
gaat wel weer over als wij maar zorgen,
dat ze altijd thuis het toch weer g e -
z e 11 i g vinden kunnen. Laten wij als
ouders trachten den goeden toon in de
huiselijke sfeer te bewaren. Die gewoon
ten handhaven, ons niet laten aftrekken.
Vrouwen, die zorgen, dat hun huis
altijd een tehuis is voor man en kinde
ren, doen voor het maatschappelijk leveh
beter werk dan vele maatschappelijke
hervormers, die geen oog hebben voor
de waarden van het huisgezin.
Een goed christelijk gezinsleven kan
juist in dezen tijd van zooveel waarde
zijn. i
Moge God dan vooral orize vrouwen
sterken in dit moeilijke maar ook heer
lijke werk. En vrouwen, weest nu vooral
van uw taak bewust. Uw arbeid in de
zen zal in den Heere niet ongezegend
blijven.
HET ZIEKEN FONDSEN BESLUIT.
De Voorlichtingsdienst van het Depar
tement van Sociale Zaken schrijft:
Het blijkt nog niet voldoende te zijn
doorgedrongen, dat de schutbla
den van de couponboekjes
voor ziekenfondspremie zorgvuldig door
de werkgevers moeten worden bewaard.
Wie met deze schutbladen achteloos om-
gaai, kan zich nameüjk aanzienlijke
schade berokkenen, wanneer het tijdstip
aanbreekt, waarop ée premie-betaling
moet geschieden. De werkgever is ver
plicht halfjaarlijks, tegelijk met de pre
miebetaling vor de Ziektewet, aan het
uitvoeringsorgaan van de wettelijke ziek
teverzekering (Raad van Arbeid of Be-
drijfsvereeniging) de premie t ingevolge
het Ziekenfondsenbesluit te voldoen.
Hierbij komen nu de schutbladen van
de couponboekjes te pas.
Bij de premiebetaling worden de schut
bladen overgelegd en de waarde, die zij
gezamenlijk vertegenwoordigen, wordt
van bet te storten premie-bedrag in min
dering gebracht. Zijn er schutbladen in
het ongereede geraakt; dan benadeelt de
werkgever dus zichzelf.
Ondanks de duidelijke voorschriften
die te dezer zake zijn gegeven, blijkt, dat
verscheidene werkgevers, bij de eerste
uitreiking der ziekenfondscoupons aan
de werknemers, verzuimd hebben cou
pons uit te reiken over het geheels
tijdvak, waarvoor premie is ingehouden.
De premie-inhouding heeft voor 'teerst
plaats gevonden over de eerste volle
loonperiode in de maand November. Aan
arbeiders, die weekloon genieten moes
ten dus op 22 November drie weekcou-
pons worden verstrekt. Aan maandloo-
ners wordt bij de loonbetaling over No
vember een maandcoupon afgegeven.
Ook wanneer er geen sprake is van
week- of maandloon, b.v. bij de beta
ling van dagloon of bij twee-wekelijk-
sche loonbetalingen, moeten uiteraard, bij
de eerste uitreiking der coupons, zooveel
coupons worden afgegeven, dat daarme
de de geheele periode, waarover premie
is ingehouden, wordt gedekt.
BURGEMEESTERS
ONTSLAG VERLEEND.
Het Rijkscommissariaat maakt bekend:
De Commissaris-generaal voor bestuur
en justitie heeft op grond van par. 3 van
verordening 108/40, tezamen met par. 4,
artikel 1 van verordening 3/40 de volgen
de burgemeesters op hun verzoek ontslag
verleend uit hun ambt: P. L. H. Mertens
te Heythuizen en Roggel; Mr J. L. E. M.
H. Gerardts te Maasbracht en Mont-
fort; V. W. Ruijpers te Urmond.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
In den centralen en den Noor
delijken sector van het Ooste
lijke front zijn nieuwe vorde
ringen gemaakt. Sowjetaanvallen
bij en ten Noorden van Rostov
zijn met zware verliezen voor den
tegenstander afgeslagen. Ook aan
het omsingelingsfront bij Lenin
grad zijn verscheidene uitbraak-
pogingen van den vijand mislukt.
Tijdens een nachtelijk gevecht
met Britsche torpedomotorbooten
in het Kanaal hebben patrouil
levaartuigen verscheidene vijande
lijke booten met voltreffers be
schadigd. Het verlies van twee
Britsche torpedomotorbooten kan
worden aangenomen.
De luchtmacht heeft des nachts
havenwerken aan de Zuid- en
Westkust van Engeland
gebombardeerd.
In Noord-Afrika duren de
gevechten met onverminderde
kracht voort. Voor de kust van
Cyrenaica heeft een Duitsche
duikboot een Britschen torpedo
jager van de „Jervis"-klasse tot
zinken gebracht.
Aanvalspogingen, welke de Brit
sche luchtmacht met zwakke
strijdkrachten tegen het Noord
westelijk Kustgebied
van Duitschland richtte,
bleven zonder effect.
In den tijd van 19 tot 25 No
vember heeft de Britsche lucht-
macht 91 vliegtuigen verloren. In
denzelfden tijd gingen in den strijd
tegen Groot-Brittannië 29 eigen
vliegtuigen verloren.
DE STRIJD IN NOORD-AFRIKA.
Het 543ste communiqué van het Ita-
liaansche hoofdkwartier meldt:
In de Marmarische woest ij n
bevinden de strijdkrachten der As in
nauwe samenwerking zich nog steeds in
hardnekkigen strijd met de Britsche
strijdkrachten. Ook gisteren zijn aan
zienlijke successen behaald.
Aan het front van S o 11 o e m is de
belangrijke stelling S i d i Omar door
Duitsche en Italiaansche pantserafdee-
lingen heroverd, terwijl de divisie „Sa-
vona" aanvallen van vijandelijke vecht-
wagens afsloeg.
Onafgebroken worden Engelsche ge
vangenen binnengebracht te Bardia, dat
hecht in onze handen is.
In den centralen sector kwam
het opnieuw tot botsingen tusschen
pantserafdeelingen. Duitsch-Italiaansehe
strijdkrachten hebben een tegenaanval
ondernomen, waardoor den vijand op
nieuw groote verliezen werden toege
bracht.
Voor Tobroek hebben onze af dee
lingen wederom nieuwe uitvalspogingen
der belegerden verijdeld. De verdedi
gingsstellingen en havenwerken werden
opnieuw gebombardeerd door formaties
der Italiaansche luchtmacht. Engelsche
oorlogsschepen hebben zonder succes
kustsectoren ten Westen van Tobroek
beschoten. Vijandelijke vliegtuigen heb
ben een aanval op B e n g a z i gedaan.
Eenige gebouwen werden getroffen, doch
er zijn geen slachtoffers te betreuren.
Agedabia werd opnieuw door drie
vijandelijke vliegtuigen aangevallen. Een
toestel werd neergeschoten.
De Italiaansche en de Duitsche lucht
macht waren onafgebroken in actie en
hebben krachtige aanvallen gedaan op
vijandelijke concentraties van troepen en
auto's. Bij luchtgevechten heeft onze
luchtmacht in totaal dertien vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Onze luchtmacht heeft met zeer explo
sieve bommen de vliegvelden Micabba
en Halfar op Malta bestookt.
VELE DIPLOMATEN
BIJ HITLER.
(A. N. P.). Gister bereikte de staats
liedenbijeenkomst te Berlijn haar hoogte
punt. Hitier ontving n.l. in den loop van
den dag verschillende buitenlandsche
gasten in afzonderlijke audiëntie.
Van bevoegde- zijde wijst men er op,
dat men deze gebeurtenis in historisch
licht moet zien en bedenken, hoe men
b.v. over J20 jaar daarover zal oordeelen.
Nauwelijks 8 jaar is het geleden, dat
Hitier de macht overnam in een geruï
neerd rijk, in een geruïneerd Europa. En
thans ontvangt hij de Europeesche
staatslieden, die in een grandiose mani
festatie van hun wil blijk geven om ons
werelddeel nieuw te vormen.
Men zoekt in de geschiedenis tever
geefs naar een parallel.
En wanneer men dan bedenkt, dat dit
alles geschiedt onder het woeden van een
gigantischen oorlog, dan bespeurt men
den adem der historie, die over Europa
gaat.
AMERIKA'S VOORWAARDEN
VOOR VREDE IN DEN
STILLEN OCEAAN.
(D. N. B.). De Amerikaansche minis
ter van buitenlandsche zaken Huil heeft
Woensdagmiddag op zijn departement
den Japanschen ambassadeurs Nomoera
en-Koeroesoe een document overhandigd
waarin, volgens de „Associated Press",
de principieele voorwaarden van de re
geering der Vereenigde Staten worden
opgesomd voor vrede in den Stillen Oce
aan. Een der voorwaarden 'is een terug
trekken van de Japansche troepen uit
China en Indochina.
(D. N. B.). Roosevelt, minister Huil,
alsmede de speciale Japansche ambassa
deur zouden gisteravond om 21.30 uur
Midden-Europeeschen zomertijd voor een
speciale conferentie bijeenkomen.
Aan deze bespreking wordt groote be-
teekenis gehecht.
Gedurende het tijdvak van 1 Dec. tot
en met 5 Dec. a.s. zullen nieuwe melk-
kaarten worden uitgereikt.
Deze zijn vervaardigd in t we e ver
schillende soorten, namelijk
een soort, welke uitgereikt en uitsluitend
gebruikt zal mogen worden op het
platteland en in de k 1 e i n e re
steden en een uitsluitend
voor bepaalde gemeenten.
De melkkaarten welke op het platteland
en de kleine steden zullen worden uitge
reikt, zijn gemerkt met de letters „DM"
en bestaan uit 18 bonnen met nummers
„01 A" tot en met „14 A" en de nummers
„47 A" tot en met „50 A". De kaart
is blauw, met in zwart op eiken bon de
opdruk „L melk 1a". Zij zijn slechts
geldig in gebieden, waar „DM"-kaarten
worden uitgereikt. In bepaalde gemeen
ten (waaronder de groote steden) zullen
worden uitgereikt melkkaarten, welke
gemerkt zijn met de letters „DN" en met
dezelfde nummers als op de kaarten voor
het platteland. Deze kaarten zijn even
eens blauw van kleur, echter met in rood
op eiken bon de opdruk „S melk l......a".
Deze kaarten zijn slechts geldig in die
gemeenten, waar „DN"-kaarten zijn uit
gereikt.
De nieuwe melkkaarten zullen door
de plaatselijke distributiediensten uitslui
tend worden uitgereikt aan degenen, die
in het bevolkingsregister van de plaats
van uitreiking zijn ingeschreven. De
kaarten kunnen dus slechts in de ge
meenten van inwoning worden verkre
gen.
Voor de nieuwe kaarten komen in aan
merking kinderen, die geboren zijn na
1 Januari 1938, die twee kaarten per
hoofd ontvangen, verder kindeken, die
geboren zijn na 1 Jan. 1928, doch vóór
2 Jan. 1938, die één kaart per hoofd
ontvangen en voorts arbeiders, die bij
hun werkzaamheden voortdurend met
giftige stoffen omgaan.
Tegelijk met de uitreiking van de
melkkaarten zullen voor kinderen bene
den de drie jaar textielkaarten
worden uitgereikt. I
Er zijn voor deze kinderen twee soor
ten textielkaarten, n.l. é'én voor kinde
ren, die na 1 Jan. 1919, doch vóór 2 Juli
1941 zijn geboren en die dus op 1 Jan.
1942 wel den leeftijd van zes maanden
maar nog niet dien van drie jaar heb
ben bereikt en één voor kinderen, die
na 1 Juli 1941 zijn geboren en die dus
op 1 Jan. 1942 nog geen zes maanden
oud zijn. De kaart voor kinderen, die op
1 Jan. 1942 wel den leeftijd van zes
maanden, doch nog niet dien van drie
jaar bereikt hebben, telt 120 punten,
waarvan tot 1 Mei 1942 60 punten nrs
120 tot 61 geldig' zijn. De kaart voor
kinderen, die op 1 Jan. 1942 nog geen zes
maanden oud zijn, telt 150 punten. Deze
punten zjjn alle van 1 Dec. 1941 af
geldig.
Tevens zal voor kinderen, die in het
30 Nov. tot en met 6 Dee. 1041.
46-4 brood 4 rants, brood of gebak.
46 brood rants, brood of gebak.
46 vleesch Vz rants, vleesch of vl.w.
46 vl.waren 1 rants, vleesch of vl.w.
46 melk I 1% liter melk.
46-A aardapp. 1% kg. aardappelen.
46-B aardapp. kg. aardappelen.
30 Nov. tot en met 27 Doe. 1941.
150 algem. 1 kg. suiker.
2e periode
cacao50 gr. cacao.
250 gr. koffie-surrogaat.
500 gr. jam.
tijdvak 1 Nov. 1941 tot 1 Jan. 1942
den leeftqd van drie jaar hebben bereikt,
een textielkaart voor jongens of meisjes
van drie tot vijftien jaar worden uitge
reikt. Zooals reeds eerder is bekend ge
maakt, telt deze kaart 120 punten, waar
van tot 1 Mei 1942 60 punten geldig zijn.
In verband met de uitreiking van de
textielkaarten voor kinderen beneden de
drie jaar, komt met ingang van 1 Dec.
1941 de thans geldende regeling, dat
kleeding en benoodigdheden voor deze
kinderen op vertoon van de distributie
stamkaart of op de machtiging tot aan
koop van baby-artikelen (formulier MD
104) mogen worden gekocht, te verval
len.
Ten einde a.s. moeders in staat te stel
len voor de geboorte de benoodigde t e x-
tielgoederen voor de a.s.
baby aan te schaffen, zal van 1 Dec.
1941 af door de plaatselijke distributie
diensten een textielkaart voor deze ba-
bies worden uitgereikt. De a.s. moeders
kunnen zich, vijf maanden in verwach
ting zijnde, hiervoor onder overlegging
van een attest van den geneesheer of een
verklaring van een vroedvrouw tot den
distributiedienst wenden.
155 algem.
156 algem.
151, 152, 153,
154 algem. 1 rantsoen bloem, brood
of gebak.
F en G rijst 250 gr. rijst.
161 algem. 250 gr. havermout of
peulvruchten.
162 algem. 250 gr. gort.
163 algem. 100 gr. vermicelli of
maïzena.
157, 158, 159,
160 algem. 100 gr. kaas.
21 Nov. tot en met 9 Dec. 1941.
53-54 boter 125 gr. boter.
53-54 vet 125 gr. boter m. reductie.
Geldige bonnen voor diverse artikelen.
6 Oct. tot en met 27 Dec. 1941.
14 petroleum 2 liter petroleum.
23 Nov. 1941 tot en met 3 Jan. 1942.
23 petroleum 2 liter petroleum.
Tot 30 Nov. 1941
07 KF brand
stoffen 1 eenheid brandstoffen.
Tot 31 Dec. 1941.
01—04 HK
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
Tot 31 Jan. 1942.
05—07 HK
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
Tot 31 Dec .1941.
08 HK brand
stoffen 2) 1 eenheid brandstoffen.
01—11 CV
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
Tot 31 Jan. 1942.
12—20 CV
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
Tot 30 April 1942.
Ie—4e per.
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
5e6e per.
brandst. 1 eenheid brandstoffen.
1 Dec. tot en met 31 Dec. 1941.
164 algem. 1 rantsoen zeep.
E zeep 1 rantsoen zeep.
E toiletzeep 75 gr. toiletzeep 80
1 Sept. tot en met 31 Dec. 1941.
J textiel
(mannen) 50 gr. scheerzeep.
x) Hierop geen anthraciet verkrijgbaar.
2) Hierop uitsluitend turf verkrijgbaar.
De volgende bonnen zijn binnenkort niet
meer geldig.
Na Zaterdag 29 Nov. 45 brood, vleesch,
vleeschwaren, melk I, aardappelen, 135
tot en met 149 algem., D en E. haver
mout, le periode cacao, 06 KF. brand
stoffen, D zèep en toiletzeep.
Tracht anderen en Uzelf
vooral niets wijs te make»V
Eerlijk duurt het langst
óók in distributiezaken!
VRIJDAG 28 NOV. 1941.
Verhoor mij, o Heere! want uw goe
dertierenheid is goedzie mij aan naar de
grootheid Uwer barmhartigheden.
Ps. 69 17.
Zon Maan
op onder op onder
9.22 17.33 15.36 3.22
3 Dec. Volle maan.
11 Dec. Laatste kwartier.
DE AMERIKAANSCHE POLITIEK.
Wellicht wisten tot voor enkele dagen
niet alle lezers, dat bauxiet de voornaam
ste grondstof is voor de bereiding van
aluminium, dat voor de vervaardiging
van. oorlogsmaterieel van zoo groote be-
teekenis is. Evenmin, dat Suriname een
vooraanstaande plaats inneemt in de rij
der bauxiet-produceerende landen (in
twee jaar, van 19351937, steeg do pro
ductie er van 115.000 tot 400.000 ton)
en dat dit Nederlandsche gebied meer
dan 10 pet. der wereldproductie levert.
De bauxietmijnen in Suriname leveren,
zoo lazen wij, ruim 60 pet. der behoeften
van de Amerikaansche aluminium-indu-
strie.
Met olie, rubber en staal is dus bau
xiet een belangrijke grondstof voor de
oorlogsindustrie. Om deze reden heeft de
regeering der Vereenigde Staten troepen
naar Suriname gezonden, om in samen
werking met de Nederlandsche troepen
de veiligheid van de bauxietmijnen. te
waarborgen.
Dit bericht heeft ons, Nederlanders,
voor tal van vragen gesteld, waarop wij
moeilijk een antwoord kunnen geven. Te
weten, dat men de Nederlandsche troe
pen blijkbaar niet meer voldoende sterk
acht, om onze overzeesche gewesten te
beveiligen en te verdedigen, dat in onze
West nu vreemde troepen een taak ver
vullen, waarvoor onze troepen toch zijn
aangewezen, doet pijnlijk aan. Dat dit
heeft plaats gehad, heeft ons aangegre
pen en zeer getroffen.
Zooals wij opmerkten, worden wij hier
voor tal van vragen gesteld.^ Zoo b.v. of
deze bezetting de oorzaak is van het
meeningsverschil in het uitgeweken Ne
derlandsche kabinet te Londen, als ge
volg waarvan twee ministers zijn afge
treden. Naar men 20 November uit Lon
den meldde, vloeit het aftreden van de
Ministers Weiter en Steenberghe voort
uit de omstandigheid, dat zij achterdocht
kregen, daar zij niet werden geraad
pleegd in aangelegenheden van algemee-
ne politiek en dat Prof. Gerbrandy blijk
baar gedwongen was een snelle beslis
sing te nemen, die aanleiding was, dat
hij niet tot overeenstemming kon komen
met de afgetreden ministers. Het schijnt
dus wel, dat er verband bestaat tusschen
de bezetting van Suriname en het aftre
den van de genoemde Ministers, wat dan
het geval nog pijnlijker zou maken.
Verder is de vraag al heel belangrijk,
waarom geen gebruik is gemaakt van
onze eigen Nederlandsche troepen. Vol
gens Prof. Gerbrandy was het niet aan
bevelenswaardig, troepen uit Ned.-Indië
er heen te brengen, gezien de toestand
van het oogenblik in het Z.-.W. deel van
den Stillen Oceaan en moest het Neder
landsch legioen in Engeland gereed blij
ven voor de taak der bevrijding van het
moederland. Maar zoo vraagt men on
willekeurig moesten dan de noodige
extra strijdkrachten in Suriname zóó
buitengewoon talrijk en sterk zijn? Im
mers, er staat in het regeerings-regie-
ment voor Suriname en Curasao, dat,
wanneer niet voorzien kan worden in een
behoorlijke verdediging, de gouverneur
bevoegd is vrijwilligers en vreemde hulp
troepen tijdelijk in soldij te nemen, maar
alleen „in geval van dringenden nood".
En alweer komt er een nieuwe vraag:
was die nood dan zóó dringend
Duitschland heeft zelf voldoende bau
xiet en bovendien ligt Suriname heel ver
van Europa verwijderd. De Atlantische
Oceaan is hier op zijn breedst, terwijl
men in Berlijn de bewering, dat de
bauxietmijnen in Nederlandsch-Guyana
zouden worden bedreigd vanuit Fransch
Guyana belachelijk noemt.
Zooals men ziet, zijn hier tal van vra
gen te stellen. In ieder geval is een van
onze overzeesche gewesten helaas in de
internationale politiek betrokken en
daarvan kunnen de gevolgen in heden en
toekomst hoogst ernstig zijn.
De geschiedenis leert, dat het gemak
kelijk van een tijdelijke tot een blijvende
bezetting komt.
Dat sommige Amerikaansche bladen,
o.a. de New York Post schrijven, dat het
hier niet alleen gaat om het bauxiet,
maar dat men steunpunten voor vloot en