Christelijk Dagblad voor Zeeland
ARBEID.
DAGKALENDER.
Binnenland
V R IJ D A G 21 NOV. 1941
5 6 e JAARGANG - No. 45
Bureaux Lange Vorststraai 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
v
Kust van Zwarte Zee en gebied van midden»
Don gebombardeerd - Generaal Weygand gaat
met pensioen - De besprekingen te Washington.
Met Duitschland
tegen
het kapitalisme.
BONNEN VOOR
VOEDINGSMIDDELEN,
Het kapitalisme,
Abonnemeritspn|s 2.73 per kwarrao
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
eangeste'd 0/21
losse nummers cent
Familieberichten 33 cent oer reoel
Overige adverieniiên 30 cent per reqel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per reoel
Kleine advertentie" f0.55 b«i vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motte 10 cf, extra
Bij contract belangrijke korting
Arbeid is een zegen.
Toen God in den beginne den mensch
schiep, gaf Hij hem den arbeid. De
mensch moest den hof bewaren en on
derhouden. Arbeid behoort dan ook tot
den adel der menschelyke natuur.
Wel komt er door den zondeval de
straf b^jMet s m a r t zal de arbeid zijn
en in het zweet des aanschijn^ zal het
brood gegeten* borden, maar de arbeid
blijft.
In het gansche Oude Testament zijn
voorbeelden te over om te zien hoe hoog
de arbeid werd aangeslagen. God onder
richt soms Zelf hoe de arbeid moet ge
schieden. De arbeid en de volbrachte ar-
beid schonken arbeidsvreugde.
In Pred. 517 en 18 staat, dat men
genieten en zich verheugen mag over
zyn arbeid; het is een gave Gods.
In het N. Testament spreekt aller
meest tot ons de daad van Jezus zelf,
die door eigen persoonlijke arbeid ons
een voorbeeld heeft gegeven en de ar
beid geheiligd.
Heel anders was het bij de Grieken en
Romeinen. Die sloegen den handen
arbeid niet hoog aan. Die was goed voor
slaven.
Bij de Romeinen hadden vrije mannen
als arbeid alleen de krijgsdienst; soms
nog de landbouw, maar koophandel byv.
beschouwde men dikwijls als minder
waardig.
Voor arbeid achtte de vrij geborene
zich te goed.
De groote kerkhervormers hebben den
arbeid in zijn luister hersteld.
En ons huwelijksformulier spreekt
zelfs van een „goddelijk beroep":
Later is weer de arbeid naar den ach
tergrond geschoven.
In de vorige en ook wel in deze eeuw
is de arbeid van zekere zijde zelfs ver
vloekt en verwenscht en als een straf
voorgesteld.
Rationalisatie en mechanisatie hebben
den arbeid soms geestdoodend gemaakt.
De arbeider zag zijn werk niet meer af.
Hij deed dag aan dag hetzelfde een
tonige werk, een onderdeeltje van het
groote geheel. Het handwerk werd op zij
gedrongen.
Voor den Christen blijft echter zijn
arbeid een „goddelijk beroep".
Wij juichen 'ttoe, dat over de waarde
van den arbeid weer meer wordt gespro
ken. Hoe meer innerlijke vreugde de ar
beider heeft in zijn arbeid zelf, hoe be
ter de arbeid gelukt en hoe beter de
verhoudingen worden tusschen arbei
ders onderling en tusschen arbeider en
patroon.
Nog gróoter is de zegen als God in
den arbeid wordt geëerd. Als wij leven
naar den Schriftuurlijken regel, dat wij
alles willen doen ter eere Gods.
MAXIMUMPRIJZEN IN
RESTAURANTS.
Het rijksbureau voor het hotel-, café-,
restaurant- en pensionbedrijf verzoekt
de aandacht er op te vestigen, dat de be
kendgemaakte regeling betreffende de
maximumprijzen voor maaltijden in de
restaurants eerst op 4 December a.s. zal
ingaan.
DE PENSION PRIJZEN.
Van verschillende zijden werden ons
aldus de „Telegr.", vragen gesteld, in
verband met het feit, dat verscheidene
pensionhouders en pensionhoudsters hun
prijzen verhoogd hebben.
Is dit toegestaan?
Het antwoord hierop kan aan de hand
van het Huurprijsbesluit-1940 kort en
bondig „neen" zijn.
Het Huurprijsbesluit schrijft voor,
dat de „9 Mei-prijs", de pensionprijs dus,
Welke op 9Mei 1940 gold, niet ver
hoogd mag worden. Ook de prijzen, die I
extra berekend worden, zooals verwar
ming gedurende de wintermaanden, moe
ten gelijk blijven aan die, welke op 9
Mei 1940 of in eenzelfde periode vóór
dien datum golden.
Voor eventueele andere extra-toesla
gen, zooals bijvoorbeeld eleetriciteit,
gelden dezelfde voorschriften.
Slechts op één punt is het den ver
huurder toegestaan, den pensionprijs te
verhoogen en dat is ter zake van de
Omzetbelasting.
Sedert 1 Juli 1941 is een nieuw be
sluit op de Omzetbelasting in werking
getreden, dat den verhuurder den plicht
oplegt, deze belasting in den huurprijs
op te nemen. Te dien einde mogen ver
huurders, die gewoon waren de Omzet
belasting afzonderlijk te berekenen, den
huurprijs met 5 pet. verhoogen, terwijl
verhuurders, die op langen termijn
verhuren en de Omzetbelasting vroeger
n den huurprijs opnamen, de huur thans
met 2 y2 pet. mogen verhoogen.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel dér Duitsche
weermacht maakt bekend:
De aanvalsoperaties
aan het oostelijke front
verloopen ook verder met
succes.
De luchtmacht bombardeerde
Sowjetvliegtuigbases aan de N.-O.-
kust van de Zwarte Zee en
in het gebied van den middenloop
van de Don. Formaties gevechts
vliegtuigen vielen spoorwegtrans
porten en spoorwegverbindingen
in den centralen sector en
ten Oosten van de Wolchov
aan. Mo s k o u werd overdag door
sterke formaties gevechtsvliegtui
gen met brisant- en brandbommen
gebombardeerd. Bij Leningrad
schoten twee jachtvliegtuiggroe-
pen by een dapperen aanval acht
vijandelijke vliegtuigen uit een vry
groote vluchtende transportforma
tie neer.
In den strijd tegen Groot-
Brittannië werd bij de Faer
0er een handelsschip van middel
bare grootte door het werpen van
bommen beschadigd. Verdere lucht
aanvallen waren gericht tegen mi
litaire doelen aan de Engelsche
Zuidwestkust. Het leggen van mij
nen uit de lucht in Britsche ha
vens werd voortgezet.
Aan de Vlaamsche kust
weerden convooidienst verrichten
de patrouillevaartuigen een aanval
van Britsche torpedomotorbooten
zonder eigen verliezen met succes
af. Een vijandelijke torpodomotor-
boot werd in brand geschoten;
aangenomen kan worden, dat zij
verloren is gegaan.
In Noord-Afrika zijn de
sedert dagen, naar werd waarge
nomen, gereed staande Britsche
strijdkrachten ten Z. en ten Z.W.
van Sidi Omar op 18 November
tot een opmarsch in de richting
van Tobroek overgegaan. Door on
middellijke tegenaanvallen van
Duitsch-Italiaansche afdeelingen
werden de ten W. van Omar in
den strijd gebrachte sterke Brit
sche krachten onder zware ver
liezen teruggeworpen. Er werden
talrijke vijandelijke vechtwagens
vernietigd.
DUITSCHE SUCCESSEN IN
HET OOSTEN.
(D.N.B.) In den centralen sector van
het Oostelijke front hebben de troepen
van een Duitsche divisie op 19 Novem
ber na hevige gevechten een plaats inge
nomen. Bij de zuivering van deze plaats
werden 500 gevangenen gemaakt en vier
pantserwagens, negen stukken geschut,
veertig mitrailleurs en zeventig vlam
menwerpers buitgemaakt.
Op een ander punt drongen Duitsche
infanteristen op denzelfden dag een
krachtig versterkte stelling der bolsje
wieken binnen en rolden deze van den
kant af op. Hierbij werden talrijke be
tonnen en houten1' kazematten veroverd.
Alle pogingen der bolsjewieken om door
het in den strijd werpen van nieuwe op
gestelde en versch aangevoerde forma
ties den verderen opmarsch der Duitsche
troepen tot staan te brengen, misluk
ten.
De Duitsche luchtmacht heeft over
dag en 's nachts de ravitailleeringsliniès
achter de bolsjewistische stellingen ge
bombardeerd.
Volgens tot dusver ontvangen berich
ten hebben de bolsjewieken op 19 No
vember in totaal 17 vliegtuigen verloren.
SOWJET-BATALJON VERNIETIGD
Van militaire zijde verneemt het
D.N.B.dat gisteren aan het Noord-Ka-
relische front een Sowjetbataljon door
Duitsche en Finsche troepen is ingeslo
ten en vernietigd. Het gevangenental en
de omvang van den buit zijn nog niet
bekend. In den afgeloopen nacht hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen wederom
met succes Leningrad aangevallen.
SLAG IN NOORD-AFRIKA OVER
EEN FRONT VAN 150 KILOMETER.
Het Italiaansche weermachtsbericht
luidt
In den nacht van 18 op 19 en van 19
op 20 November hebben onze lucht
strijdkrachten lucht- en vlootbases op
Malta gebombardeerd.
In den afgeloopen nacht hebben En
gelsche vliegtuigen bommen op de ste
den Brindisi en Napels en in de
omgeving van Messina laten vallen,
zonder dat dit ernstige gevolgen had. Te
Brindisi is een vliegtuig neergeschoten.
Te Napels zijn drie personen gewond,
van wie één ernstig. Te Brindisi een
doode en drie gewonden.
In eenige sectoren bij G o n d a r in
Oost-Afrika werden nieuwe vijandelijke
pogingen om onze verdedigingslinies te
omsingelen, verijdeld.
In de woestijn van Marmarica hebben
vijandelijke gemotoriseerde strijdkrach
ten Woensdag bij het aanbreken van den
dag de tegenover haar liggende Italiaan
sche gemotoriseerde strijdkrachten aan
gevallen. De pantserdivisie Ariete, die
een vastberaden tegenmanoeuvre uit
voerde, had aan het ende van den dag
deelen der vijandelijke vechtwagens om
singeld en vernietigd, terwijl andere
Britsche vechtwagens terugtrokken.
Over een front van 150
kilometer duurt de slag
voort.
VERLIEZEN DER BRITSCHE
LUCHTMACHT.
(D.N.B.) De Britsche luchtmacht
verloor tusschen 12 en 18 Nov., naar van
militaire zijde wordt medegedeeld, 42
vliegtuigen, terwijl aan Duitsche zijde
slechts zes toestellen in den strijd tegen
Groot-Brittannië verloren gingen.
Ondanks haar veelvuldige aanvallen op
Groot-Brittannië bedroeg het verlies van
de Duitsche luchtmacht slechts een ze
vende deel van dat der Britsche lucht
macht. Tusschen 10 en 20 November is
de Britsche luchtmacht slechts tweemaal
Duitschland binnen gevlogen en eenmaal
aan het Kanaal verschenen.
GENERAAL WEYGAND GAAT
MET PENSIOEN. .3:
(D. N. B.) NaarDonderdag-
avond officieelis mede
gedeeld, is de algemeen ge
delegeerde der Fransche
regeering in Afrika, ge
neraal Weygand, met pen-
s i e o n ge g-a a n.
De functie van algemeen gedelegeer
de der Fransche regeering in Afrika
wordt opgeheven en wordt omgezet in
een permanent secretariaat-generaal, dat
direct staat onder den vice-president en
gevestigd is te Algiers. De voormalige
medewerker van generaal Weygand,
vice-admiraal Fenard, wordt tot secre
taris-generaal benoemd.
In Fransch-Afrika wordt een opperbe
vel voor Noord-Afrika ingesteld, waar
mede generaal Juin, die tot nu toe het
opperbevel heeft gevoerd over de land
strijdkrachten in Marokko, wordt be
last. Ook wordt een opperbevel voor
Fransch West-Afrika ingesteld, dat zal
worden opgedragen aan generaal Bar-
raud, die tot nu toe opperbevelhebber is
geweest van de landstrijdkrachten in
Fransch West-Afrika.
Naar van bevoegde Fransche zijde
wordt medegedeeld, heeft generaal Wey
gand Vichy verlaten om zich naar een
stad in Zuid-Frankrijk te begeven, waar
hij rust zal nemen.
Het hoofd van den Franschen staat,
maarschalk Retain, heeft generaal Wey
gand voordat deze zich in het particu
liere leven terugtrok, bedankt voor de
eminente diensten, die hij het leger en
het vaderland tijdens zijn lange carrière
heeft bewezen. Maarschalk Pétain heeft
in een dagorder aan de natie waardee-
rende woorden aan generaal Weygand
gewijds
JAPANSCH PARLEMENT
OP RECES.
(D.N.B.) In de buitengewone zitting
van het Japansehe parlement, dat in een
tijd van zeer hevige internationale span
ning bijeengeroepen is, zijn alle kwes
ties, die op de agenda stonden, behan
deld.
Volgens Domei werden verschillende
maatregelen genomen om de positie van
Japan in geval van oorlog tegen iedere
eventualiteit te waarborgen.
DE BESPREKINGEN TE
WASHINGTON.
(D.N.B.). De Amerikaansche minister
van Buitenlandsche Zaken, Huil, heeft
gisteren de besprekingen met den Japan-
schen specialen ambassadeur, Koeroesoe,
die Woensdag onderbroken waren, her
vat.
De gezant van de uitgeweken Neder-
landsche regeering, Loudon, heeft
23 Nov, tot en met 29 Nov. 1941.
45-4 brood
45 brood
45 vleesch
45 vl.waren
45 melk I
45-A aardapp.
45-B aardapp.
4 rants, brood of gebak.
rants, brood of gebak.
rants, vleesch of vl.w.
1 rants, vleesch of vl.w.
1% liter melk.
1% kg. aardappelen.
kg. aardappelen.
2 Nov. tot en met 29 Nov. 1941.
136 algem. 1 kg. suiker.
Ie periode
cacao50 gr. cacao.
137 algem. 250 gr. koffie-surrogaat.
138 algem. 500 gr. jam.
139, 140, 141,
142 algem. 1 rantsoen bloem, brood
D en E of gebak,
havermout 250 gr. rijst.
143 algem. 250 gr. havermout.
144 algem. 250 gr. gort.
149 algem. 100 gr. vermicelli of
145, 146, 147, maizena.
148 algem. 100 gr. kaas.
21 Nov. tot en met 9 Dec. 1941.
53-54 boteb 125 gr. boter.
53-54 vet 125 gr. boter m. reductie.
Handel in bonnen is misdadig,
De straf is zwaar eri ongenadig!
BONAANWIJZING BOTER EN VET.
De Secretaris-Generaal van het Depar
tement ftvan Landbouw en Visscherij
maakt bekend, dat gedurende het tijdvak
van 21 November tot en met 9 December
a.s., elke der met „53" en „54" genum
merde bonnen van de boterkaart recht
geeft op het koopen van 125 gram bot».
In bovengenoemd tijdvak geven de met
„53"en „54" genummerde bonnen van de
vetkaart elk recht op het koopen van 125
gram boter met reductie. Degenen, die
destijds de met „53" genummerde bon
nen van de vetkaart bij hun slager heb
ben ingeleverd, ter verkrijging van ge
smolten rundvet, kunnen thans dit
rundvet betrekken.
Woensdag een bespreking gehad met mi
nister Huil en onderminister Welles.
Naar de „Associated Press" meldt, ver
luidt, dat Loudon inlichtingen heeft ge
kregen over den aard van de besprekin
gen tusschen den Japansehen ambassa
deur, Nomoera, den specialen Japan
sehen ambassadeur Koeroesoe en Huil.
De Australische gezant Caseyy, heeft
eveneens een bezoek gebracht aan het
departement van buitenlandsche zaken.
IRAK WILLIGT BRITSCHE
EISCHEN IN.
(D.N.B.). De Iraksche regeering heeft
verschillende eischen van de Britsche
militaire autoriteiten ingewilligd:
De controle op de vliegvelden, verster-
kingswerken en verkeerswegen zal door
de Britsche autoriteiten worden uitge
oefend. De munitie en al het materieel
van het Iraksche leger zullen al naar
gelang van de behoefte ter beschikking
worden gesteld van het Britsche leger.
De Britsche troepen in Irak zullen naar
believen worden versterkt, zonder dat de
Iraksche regeering zich daarover zal mo
gen uitspreken.
Volgens een officieele mededeeling
heeft de regeering van Irak de diploma
tieke betrekkingen met Frankrijk ver
broken.
MUSSERT OVER NEDERLANDS
POSITIE,
In het Concertgebouw te Amsterdam
heeft dje N.S.B. Woensdagavond een
groote openbare vergadering gehouden.
De heer Mussert constateerde, dat ach
ter alle oorlogsstokerijen en vernieti
gingspogingen het jodendom, het kapita-
listendom en het communisme stonden.
Hij stipte aan hoe R.K. en Protestant-
sche overheid eertijds waarschuwden te
gen de joden.
„Hitier is tenslotte gezonden om de
christenvolkefen te redden van de slaver
nij. Reeds heeft Duitschland het bolsje
wistisch gevaar den kop ingedrukt. Ook
wij hebben in dit verschrikkelijk gevaar
verkeerd.
Wij zullen den bond der Germaansche
staten zien vormen, gebaseerd op ons
ras, op onze gezamenlijke overtuiging en
op onze zelfde économische ordening. Er
zal een Germaansche weermacht komen,
die ons zal behoeden en onze vrijheid zal
waarborgen. De nieuwe ordening zal tol
grenzen doen vervallen: Goederenruil zal
een echten vrijhandel brengen en een
waarlijken bloei mogelijk maken.
Het Nederlandsche volk zal herleven,
het zal door een crisis heen, naar een
nieuwe toekomst worden gevoerd.
De volgende tien jaren zullen jaren van
l opbouw zijn voor ons land, zoo besloot de
heer Mussert zijn rede. (A.N.P.)
VRIJDAG 21 NOV. 1941.
Maar de rechtvaardigen zullen zich
verblijden, zij zullen van vreugde op
springen voor Gods aangezicht, en van
blijdschap vroolyk zyn. Ps. 68 4.
Zon
op onder
9.11 17.40
Maan
op onder
11.38 20.30
25 Nov. Eerste kwartier.
3 Dec. Volle maan.
In zijn rede bij de opening van het
Chr. Sociaal Congres in 1891 schetst Dr
A. Kuyper den socialen nood, als gevolg
van de Fransche revolutie ontstaan. Het
feit, dat geldbezit als hoogste goed werd
voorgesteld leidde, volgens het Bijbel-'
woord, dat geldzucht de wortel is van
alle kwaad, tot een wegzuiging van alle
verrekenbare waarden naar den kant der
grootere en kleinere kapitalisten, om
voor de breede onderlagen der maat
schappij slechts zooveel over te laten, als
strikt noodig bleek, om deze instrumen
ten der kapitaalvoeding (want als zoo
danig alleen golden in dit systeem de ar
beiders) in stand te houden. En zoo is
dan aldus Dr Kuyper in 1891 aan
het eene uiteinde der sociale linie bezit
ters van milliarden en aan het andere
uiteinde mier-arme tobbers, allengs de
sociale toestand van heel Europa ge
worden.
Scherp heeft Dr Kuyper alzoo den toe
stand van die dagen geteekend. „Van den
Christus raakt onze maatschappij los
zoo vervolgde hij voor den Mammon
ligt ze in het stof gebogen". Verder
toonde hij aan, dat verbetering alleen
dan te wachten was, ais wy onze vader-
landsche maatschappij zouden zien als
een gemeenschap, als een levend
organisme.
Nu de strijd tegen het kapita
lisme, tegen de oppermacht van het geld
kapitaal in deze dagen sterk op den voor
grond wordt gesteld, krijgen deze woor
den van Dr Kuyper thans opnieuw ac
tualiteit. 'Ongetwijfeld waren de tegen
stellingen in 1891 schriller dan nu
met dankbaarheid wijzen wij b.v. op de
sociale wetgeving hier te lande en
zijn de verhoudingen in sommige landen
scherper dan in ons land, maar toch
gaat ook nu van ons, Christenen,
nog altyd ons protest uit tegen het con
trast van overvloed aan den eenen kant
en tekort aan den 'arideren kant. Onze
sociale roeping blijft.
Men wil er nu toe komen, dat het ka
pitaal zal worden ingezet in het belang
van het g e h e e 1 e volk en dat tegen
over het kapitalisme de arbeid wordt
geplaatst. De arbeid moet weer adel
worden. De arbeider mag geen slaaf
van het kapitalisme zijn.
Ook de politiek der groote mogend
heden mag niet door de belangen van
het kapitaal beheerscht worden. Ook
daar wil men de heerschende rol van
het kapitaal tot een dienende maken.
VERTREK VAN JAPANNERS UIT
NEDERLANDSCH-INDIë.
(D.N.B.). De in Nederlandsch-Indië
woonachtige Japanners zyn door den Ja
pansehen consul-generaal in Batavia uit-
genoodigd met het eind November ver
trekkende schip „Foezi Maroe" naar Ja
pan terug te keeren, aangezien dit de
laatste groote gelegenheid voor vertrek
is. De meeste kleine Japansehe zaken in
Batavia beginnen te sluiten. Slechts een
kleine groep Japansehe zakenlieden wil
vooreerst blijven om de ontwikkeling
van den toestand af te wachten.
HAAKSBERGENS BURGEMEESTER
ONTSLAGEN.
De Staatscourant bevat een beslüit
van den commissaris-generaal voor Be
stuur en Justitie van 15 November 1941
waarbij aan jhr. H. J. W. J. v o n Hey-
d e n onmiddellijk ingaand ontslag is ver
leend als burgemeester der gemeente
Haaksbergen.
OVERLEDEN.
Te Utrecht is op 77-jarigen leeftijd
overleden de oud-inspecteur van het
Staatstoezicht op krankzinnigen en
krankzinnigengestichten, d r J. H.
Schuurmans Stekhoven.
Na van 1891 af achtereenvolgens als
geneesheer aan de stichting „Veldwijk",
te Ermelo, en als geneesheer-directeur
van de stichting „Dennenoord", te Zuid-
laren, werkzaam te zijn geweest, werd
dr Schuurmans Stekhoven in 1901 be
noemd tot inspecteur voor het Staats-
i
