Christelijk Dagblad voor Zeeland
Middenstandsvragen.
DAGKALENDER.
DONDERDAG 20 NOV. 1941
56e JAARGANG - No. 44
Bureaux Lange Vorsfsfraaf 70, Goes
Postrekening 4M55 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Bóekhandel J. J. FANOY
lange Gistsireat 34 en Noordweg 155
i
Directeu r-H oofdredacteu r s
A. DE LANGE te Goes
Abonnementspriis f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
losse nummers 6 cent
Nieuwe aanvalsoperaties - Opnieuw oorlogs
verklaring van Engeland aan Finland} Roemenië
en Hongarije geëischt - De besprekingen
tusschen Amerika en Japan.
Met Duitschland
tegen
het kapitalisme.
Booze geruchten.
Vaste brandstoffen voor
kamerverhuurders en
pensionhouders.
Verdere versobering in
hotels en café's.
Familieberichten 33 cent oer repel
Overige adverteniiên 30 cent per reqel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per reoel
Kleine advertentién f 0.55 b'i vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motte 10 cl. extra
Bij' contract belangrijke korting
V. i
In ons nummer van Zaterdag wezen
wij op de moeilijke tijden, die een groot
deel van den middenstand thans door
maakt. Bij het zoeken naar de oorzaken
daarvan en naar de middelen, die tot
verbetering-kunnen leiden, komt als van
zelf ook het vraagstuk van de over-be-
zetting in den detailhandel weer ter
sprake.
De vraag rijst: kan vermindering van
het aantal winkeliers de oplossing bren
gen?
Deze vraag is allerminst nieuw. Ze is
de laatste jaren, ook Voor de invoering
van de vestigingswet, herhaaldelijk aan
de orde geweest.
Onder hen, die hun meening over dit
onderwerp gaven, speciaal in land-
bouwkringen, waren er, die positief/
zonder eenige reserve, beweerden, dat er
veel te veel bakkers, kruideniers, groen
teboeren, enz. waren. Men ging zelfs in
bepaalde straten op bepaalde uren tel
ling houden van het aantal bakkersfiet-
sen, groentekarren, enz.
Men vergat echter wel eens, dat het
uiterst moeilijk is, om te b e w ij z e n,
dat het aantal winkels in een bepaalde
branche voldoende, te klein of te groot
is. Welke normen moeten daarbij gel
den?
Eenigen tijd geleden heeft de directeur
van het Economisch Instituut voor den
Middenstand, Dr F. L. van Muiswinkel,
het volgende vergelijkende overzicht over
het aantal inwoners per winkel in ver
schillende Europeesche landen gegeven.
Land aantal inwoners Jaar
per winkel
Nederland 52 1930
Italië 50 1934
Duitschland 41 1933
Frankrijk 41 1926
Zwitserland 40 1929
Uit deze cijfers blijkt, dat de „winkel
dichtheid1 hier te lande kleiner is dan
in de meeste der overige genoemde lan
den.
Intusschen wil dit niet zeggen, dat er
in het geheel geen sprake is van over
bezetting. Integendeel, ook in midden
standskringen zelf is men al ettelijke
jaren de meening toegedaan, dat er in
derdaad te veel winkels zijn, zeer zeker
in bepaalde branches.
In dit verband mag wel worden ge
wezen op den invloed van de vestigings
wet-kleinbedrijf, die in 1937 is ingevoerd.
Zooals bekend, moej. ieder, die 4n de
branches, waarvoor deze wet is afgekon
digd, een zaak wil vestigen of overne
men, aan bepaalde eischen van vakbe
kwaamheid, handelskennis en crediet-
waardigheid voldoen. Hierin zit een ze
kere rem op de ongebreideldè* vestiging
van zaken.
Het Alg. Handelsblad gaf dezer dagen
enkele cijfers over de gevolgen van deze
wet voor het slagersbedrijf te Amster
dam. Daar wa,ren in de jaren omstreeks
1935 ruim 930 slagerijen gevestigd. Hier
van werden er per jaar gemiddeld 115
opgeheven en gingen er gemiddeld 101
in andere handen over. In totaal dus op
een aantal van 930 slagerijen 216 muta
ties per jaar of ruim 23 pet.
Na het invoeren der Vestigingswet was
het wel iets anders. In de jaren 1938 en
1939 werdert per jaar gemiddeld slechts
37 slagerijen opgeheven en verwisselden
maar 43 zaken van eigenaar. In totaal
dus 80 mutaties op een aantal gevestig
de slagerijen van 880 of slechts 9 pet.
Verder nam de invoering der vesti-
gingseischen ook het aantal nieuwe
vestigingen sterk af'. Over de jaren 1938
en 1939 bedroeg het maar één derde van
dat over 1936. Het resultaat van twee
jareris Vestigingswet is dan ook, dat het
aantal slagerszaken te Amsterdam van
gemiddeld 930 daalde tot gemiddeld 880,
dus met 50 stuks, ruim 5 pet.
Hier zal door de vestigingswet het te
veel aan slagerswinkels wel geleidelijk
verdwijnen.
Over het slagersbedrijf in het geheele
land en over de andere branches, waar
voor de wet geldt, staan ons geen gege
vens ten dienste. Maar het is toch te ver
wachten, dat deze wet op den duur tot
een inkrimping van het aantal zaken zal
leiden en zeker het „op hoop van zegen11
oprichten van nieuwe zaken zal tegen
gaan.
Daarmede zijn natuurlijk de moeilijk
heden waarmede verschillende midden
standers thans te kampen hebben, niet
opgelost. Wij leven nu in abnormale
tijden en vestigingswet, borgstellingswet,
enz., zijn niet ingevoerd voor problemen,
die verband houden met rantsoeneerings-
maatregelen, tekort aan sommige artike
len, e.d.
Voor de hulpverleetiing aan midden-
standsbedihjven als gevolg van de distri
butievraagstukken zal naar andere mid
delen moeten worden omgezien.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het oppërbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
Aan het Oostelijke front
zijn nieuwe met succes verloopende
aanvallen aan den gang. Bij de
gevechten der laatste drie dagen
zijn meer dan 10.000 gevangenen
gemaakt en 171 vechtwagens ver
nield. I
Door luchtaanvallen op de ves
ting Sebastopol ontstonden
op de werven en in opslagplaatsen
van dynamiet hevige ontploffin
gen. In de haven werd een groot
vrachtschip door bommen bescha
digd.
Gevechtsvliegtuigen hebben mi
litaire installaties te Moskou
en Leningrad, alsmede de ach-
terwaartsche verbindingslijnen van
den vijand in den centralen sector
van het front gebombardeerd.
Op het Britsche eiland
wierp de luchtmacht in den nacht
van 18 op 19 November bommen
van zwaar kaliber op havens en
voorzieningsbedrijven.
In den tijd van 9 tot 15 Novem
ber verloor de bolsjewistische
luchtmacht 232 vliegtuigen. In
denzelfden tijd gingen aan het oos
telijke front 24 eigen vliegtuigen
verloren.
VERGEEFSCHE TEGENAANVAL
LEN DER BOLSJEWISTEN.
(D.N.B.) De succesvolle aanval der
Duitsche troepen in het Donetzbekken
kon ook gisteren niet door den hardnek-
kingen tegenstand der bolsjewiki ge
remd worden, zoo verneemt het D.N.B.
van militaire zijde. De wanhopige pogin
gen der bolsjewiki om met 'steun van
pantserwagens en vliegtuigen meer weer
stand te bieden aan de Duitsche strijd
krachten stortten ineen door het hevige
vuur der Duitsche artillerie en pantser
wagens. De Duitsche pantserwagens
drongen de bolsjewistische linies binnen,
kwamen in de flank der bolsjewiki en
verijdelden de tegenaanvallen.
ACTIE VAN DE DUITSCHE
LUCHTMACHT.
De Duitsche luchtmacht is aan het ge
heele Oostelijke front wederom ononder
broken in den aanval. Eenige bolsjewis
tische vliegvelden waren blootgesteld aan
den Duitschen bommenhagel. Vele bols
jewistische vliegtuigen werden vernield
of onbruikbaar gemaakt. In het gebied
rondom Moskou werden spoorwegen aan
gevallen.
Verder waren de aanvallen der Duit
sche gevechtsvliegtuigen gericht op de
haven van Sebastopól, waarbij een trans
portschip van middelbare grootte zware
beschadigingen werden toegebracht. Ook
in dit gebied werden spoorlijnen verbro
ken en vijf transporttreinen beschadigd
en tot staan gebracht.
OPNIEUW OORLOGSVERKLA
RING VAN ENGELAND AAN
FINLAND, ROEMENIË EN
HONGARIJE VERLANGD.
(D.N.B.) Naar de Londensche corres
pondent van „Dagens Nyheter" uit wel
ingelichte kringen meldt, heeft de Sow-
j et-ambassadeur te Londen, Maisky, in
de afgeloopen week tweemaal een bezoek
gebracht aan den minister van Buiten-
landsche Zaken, Eden, waarbij hij hem
opnieuw in kennis stelde van den eisch
der Sowjet-Unie in zake een Engelsche
oorlogsverklaring aan Finland, Roemenië
en Hongarije.
ITALIAANSCH WEER-
M ACHTSBERICHT.
Het Italiaansche weermachtsbericht
meldt
De Britsche luchtmacht heeft aanval
len gedaan op Napels en Brindi-
s i. Er vielen geen slachtoffers. De aan
gerichte schade was onbeteekenend.
In den sector van G o n d a r hernieuw
de de vijand zijn hevige aanvallen op en
kele van ohze stellingen na een lucht
bombardement, dat den geheelen dag had
geduurd. Na een verbitterd gevecht van
man tegen man sloegen onze dappere
troepen overal den vijand terug, die zwa
re verliezen leed en wapens en gewon
den op het slachtveld achterliet.
FINSCH WEERMACHTBERICHT.
Het Finsche legerbericht van 19 No
vember luidt:
Front van Hangö: nog steeds levendig
vijandelijk artillerievuur, waaraan ook
werd deelgenomen noar de zware artille
rie en de spoorwegartillerie. De Finsche
artillerie beantwoordde het vuur.
Karelische landengte en front van de
Swir: artillerievuur van beide zijden en
actie van verkenners. Onder den buit die
op de veroverde schepen op het Onega-
meer werd gemaakt, bevond zich onder
andere de installatie van den radiozen
der van Sortevala.
AMERIKAANSCH-JAPANSGHE
BESPREKINGEN.
(D.N.B.) De Japansche ambassadeur
Nomoera en de speciale Japansche ge
zant Koeroesoe hebben Dinsdag een con
ferentie gehad met den Amerikaanschen
minister van Buitenlandsche Zaken,
Huil. Deze conferentie duurde twee uur
en drie kwartier. Na afloop verklaarde
Nomoera aan vertegenwoordigers van de
pers, aldus Associated Press, dat hij nog
steeds hoopte, dat een vergelijk zal kun
nen worden bereikt.
Roosevelt heeft op de persconferentie
alle vragen over de onderhandelingen
met Japan van de hand gewezen.
Huil verklaarde, dat alles wat hij op
het oogenblik zeggen kan, is, dat men
algemeene kwesties heeft besproken en
niet is ingegaan op speciale problemen.
Huil voegde hieraan toe, dat hij van
daag, Woensdag, waarschijnlijk een nieu
we conferentie met de Japanners ver
wachtte, doch dat zulks afhing van een
mededeeling van de Japansche ambas
sade, of de beide diplomaten en wanneer
zij verder onderhandelen.
Tenslotte verklaarde Huil, dat hij in
het huidige stadium der onderhandelin
gen niet kon zeggen of zij bevredigend
verloopen.
JAPANS VOEDSELVOORZIENING
GUNSTIG.
(D.N.B.) De minister van landbouw,
Ino, heeft in de rijstcommissie van het
parlement verklaard, dat Japans graan
schuren welgevuld zijn met rijst.
Zelfs in 1942 zal men goed kunnen uit
komen, ook als de invoer van buiten
landsche rijst volkomen gestaakt zou
worden. Terwijl de rijstpositie van het
eigenlijke Japan goed is, is de rijstoogst
in Korea en op Formosa dit" jaar onge
veer normaal.
Het is van groot belang, dat de be
perkingen op het gebied der levensmid
delen getrouw worden nageleefd.
Natuurlijk hebt U de nieuwe geruch
ten over de distributie al gehoord. Gis
teren vertelde Uw buurman iets over het
vetrantsoen en vandaag wist men op
kantoop, dat ër met Januari heelemaal
geen brood meer zou zijn.
Het is met dergelijke geruchten eigen
aardig gesteld. Telkens duiken er nieu
we op, de een al onwaarschijnlijker dan
de andere en telkens weer. wordt er weer
grif geloof aan geschonken.
Alle geruchten, die over onze voedsel
positie circuleeren, bleken op den duur
of zeer overdreven óf geheel onjuist te
zijn. De groenten zouden op de bon ko
men, maar ze worden nog altijd vrij ver
kocht. Om het inmaken van groenten te
verhinderen, zou het zout blauw gekleurd
worden, ipaar het is nog altijd wit en
duizenden huisvrouwen weten met de
haastig ingeslagen voorraden geen raad.
Zoo wordt elk gerucht na eenigen tijd
tot zjjn ware proporties teruggebracht,
maar terstond is er weer een nieuw, dat
dan weer geloofd wordt en zoo gaat het
voort. De geruchten scheppen verwar
ring en onrust onder het publiek en wer
ken als sluipend gif, dat langzaam, maar
zeker de menschen in een uiterst geprik-
kelden toestand brengt. Voor het Ne-
derlandsche volk, dat terecht den naam
heeft een nuchter volk te zijn, is een
dergelijke gang van zaken eigenlijk be
schamend.
Den laatsten tijd deden allerlei vreem
de verhalen de ronde. Vooral met het
brood zou het al heel slecht gesteld zijn.
Het is echter een verzinsel, verzekerde
ons de directeur van het Centraal Dis
tributiekantoor, een man dus, die bij uit
stek op de hoogte is van alle distributie
zaken. Hy sprak zelfs van „belachelijke
praatjes1'.
Zoo blijkt ook dit gerucht weer zinloos
te zijn. Doet daarom niet mee aan de
fluistercampagne over de distributie en
houdt Uw hoofd koel, zooals het een
goed Nederlander betaamt!
De secretaris-generaal van het depar
tement van handel, nijverheid en
scheepvaart maakt bekend, dat kamer
verhuurders en pensionhouders, die hun
huis met haarden en kachels ver
warmen, dezer dagen op nader door den
plaatselijken distributiedienst te bepalen
tijdstippèn bij dezen dienst een aanvrage
kunnen indienen ter verkrijging van
vaste brandstoffen voor het verwarmen
van de door hen verhuurde vertrekken,
gedurende de maanden December
1941 en Januari 1942.
In den loop van Januari zal voorts dë
gelegenheid worden opengesteld, vaste
brandstoffen voor verwarming van ver
huurde kamers gedurende de maanden
Februari en Maart aan te vragen.
Voor het stodkseizoen 1941/42
zullen daarna geen brand
stoffen voor dit doel meer
worden beschikbaar gesteld.
Personen, die kamers verhuren of een
pension houden en hun huizen door mid
del van centrale verwarming verwarmen,
hebben reeds het hun toegewezen aan
tal bonnen voor verwarming voor het
geheele stookseizoen ontvangen en kun
nen derhalve geen nieuwe aanvrage in
dienen, behalve indien bij hen personen
komen inwonen op kamers, waarvoor zij
in het geheel nog geen extra rantsoen
hebben ontvangen.
Alle aanvragen moeten worden inge
diend door een kamerverhuurder, resp.
pensionhouder op formulieren MD 121,
welke bij de plaatselijke distributiediens
ten eveneens verkrijgbaar zullen zijn. De
bonnen zullen worden uitgereikt aan den
kamerverhuurder of pensionhouder,
uiteraard echter slechts voor' verwarming
van de verhuurde vertrekken, dus ten
behoeve van den' kamerbewoner of pen
siongast.
De aanvragen mogen uitsluitend wor
den ingediend voor vertrekken, die wor
den verwarmd door middel van haarden
en kachels, welke met vaste brandstoffen
worden gestookt.
Het extra-rantsoen zal wederom drie
bonnen, elk voor een eenheid vaste
brandstoffen bedragen. Met deze drie een
heden dient men derhalve gedurende de
maanden December en Januari toe te
komen.
Per kamerbewoner of per gast zal in
geen geval voor meer dan één kamer
een extra rantsoen worden verstrekt
Bovendien zal, indien verschillende per
sonen samenwonen op één of meer ge
huurde kamers slechts ten behoeve van
één van hen een extra-rantsoen worden
verstrekt.
Voor inwonende ouders, kinderen,
klein-, ple'eg- en stiefkinderen en overi
gen en overige familieleden zullen geen
extra brandstoffen beschikbaar worden
gesteld, behalve indien het daarbij een
volkomen normale verhuur van kamers
betreft en derhalve de betrokkenen uit
eigen inkomsten een normalen huur- of
pension prijs betalen. Dit zal uiteraard
slechts bij hooge uitzondering het geval
zijn.
Voor ingekwartierde Duitsche militai
ren mogen geen extra brandstoffen wor
den aangevraagd, daar zij reedsde be
scheiden daarvoor ontvangen hebben.
Voorts wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat na 1 December a.s. geen aan
vragen meer in behandeling zullen wor-
DONDERDAG 20 NOV. 1941.
De volken zullen U, o God! loven, de
volken ,al te maal, zullen U loven.
Ps. 67 4.
Zon
op onder
5.10 17.41
Maan
op onder
10.31 19.30
25 Nov. Eerste kwartier.
3 Dec. Volle maan.
den genomen. Ook met eventueele muta
ties in de maanden December en Janu
ari kan geen rekening^ worden gehouden.
De toestand op 1 December 1941 is dus
beslissend voor de vraag, of voor Decerm
ber en Januari een extra-rantsoen kan
worden verstrekt.
MAXIMUMPRIJZEN VASTGESTELD.
Een verdere versobering
van de maalt ij den in hotels,
restaurant en c 9 fè's, gepaard
gaande aan een strikte prijs-
regeling, zal vandaag ingaan.
De voornaamste bepalingen^zijn:
Een maaltijd mag ten hoogste bestaan
uit een voorgerecht (of zes kleine voor
gerechten), soep, één gang (vleësch,
visch of wild met toebehooren), toespijs
of kaas en fruit.
Op vleeschlooze dagen- (Dinsdag en
Vrijdag) mag ook geen wild of gevogel
te meer worden verstrekt.
Maximumprijzen voor logies, maaltij
den, dranken en kleine eetwaren (cro-
quetten, slaatjes, enz.) worden vastge
steld. Gedurende bepaalde uren moeten
er twee vaste beperkte menu's zijn, een
bonloos en een voor spijzen tegen afgifte
van consumentenbonnen.
In de prijzenbeschikking wordt onder
scheid gemaakt tusschen vier prijsklas
sen, in het algemeen zullen deze als volgt
kunnen worden onderscheiden:
Prijsklasse a: Eenvoudige restaurants
en hotels, logementen en herbergen, café-
taria's, eethuizen en eenvoudige lunch
rooms.
Prijsklasse b: Restaurant zonder bepaal
de luxe, doch met behoorlijke service,
stationsrestaurants 3e klas, stations
lunchrooms niet onder a genoemd, res
taurants van café's, buffetten aan boord
van binnenschepen.
Prijsklasse c: Restaurants van eerste
klas zaken, stationsrestaurants le en 2e
klas, met verzorgde keukei],
Prijsklasse d: Luxe restaurants en res
taurants (eetzalen) van hotels van den
eersten rang.
Prijsklasse a of b: Ondernemingen, die
zich bezighouden met uitzending van
diners of schotels, naar gelang van de
door haar op 9 Mei 1940 berekende prij
zen.
In de Staatscourant wordt allereerst
de z.g. Versoheringsbeschikking gepubli
ceerd, waarin 't aantal consumentenbon
nen is vastgesteld, dat in het algemeen
per maaltijd als voor bepaalde met name
genoemde gerechten mag worden ge
vraagd. Tevens is voorgeschreven, dat de
bonnenwaarde steeds gelijk met de prij
zen der gerechten bekendgemaakt moet
worden.
Behalve de hier in den aanhef ge
noemde verplichtingen wordt daarnevens
V
De inrichting van de barnsteen-tentoonstelling in het Rijksmuseum te
Amsterdam is in vollen gang. -In de vitrine op den achtergrond onder
scheidt men het kostbare koggeschip, dat geheel uit dezen merkwaardigen
steen is vervaardigd, Pax-Holland-De Haan m)
