f
ËÊÈmÊÊÈÈÈÈÊÊÈÈÈÈM
m
Christelijk. Dagblad voor Zeeland
to
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Abonnemenisori|S 2.73 per kwertaa
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aengeste'd f 0.21
losse nummers cent
Het Christelijk lied.
Duitsche duikbooten torpedeerden de Ark Royal Tentoonstelling „Duitsche boek'' DAGKALENDER.
Binnenland
en beschadigden een linieschip.
Aanval op Sebastopol.
Ondergang van de
Ark Royal.
Wiet Duitschland
tegen
het kapitalisme.
geopend.
Met Duitschland tegen
het kapitalisme.
Wanneer verduisteren
(Atlantic-Holland)
Uit de Provincie
imen
iddag
ook
Ion*,
jfdza-
k en
e en>
reau.
>rden
in de
zoo:
ndert
Joes.
-AAT
OAG
aan
aPELEN. DA IW-
ELEN. TRIKTAK.
roote sorteering.
Korte Noord-
ïlburg.
JEVRAAGD:
GE ZEUG.
B 66, Meliskerke.
Cointre N.V., Goes.
MAANDAG 17 NOV. 1941
56e JAARGANG - No. 41
Bureaux Lange Vorsfstraat 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Fomiliebe'icHien 33 cent oer reael
Overige advenent'ën 30 ceni per reqel
Inqezonden rneciecteel'-.gen 60 cent oer reoel
Kleine advedentiên f 3,55 b:i voo-iHbeialjng
Advertenfiên onaer. Ielier of morfc lOct. extra
Bij contract belangrijke korting
De heer Gordeau Sr, een der leiders
van het Nederlandsch Jongelings Ver
bond, wekte in dezen oorlogstijd de jon
geren op vooral den zang van het Chris
telijk lied, ook op de afdeellngsvergade-
ringen niet na te laten.
„Zingen is gezond", wordt wel eens
gezegd en allerlei bekende zegswijzen
herinneren ook aan den goeden invloed
van den zang.
Wo man singt, da lass dich ruhig nieder,
Böse Menschen haben keine Lieder.
Vooral de laatste slagzin is overbe
kend.
De groote reformator Luther zegt in
zijn gedicht: „Frau Musica" (1543)
Hie kann nicht sein ein böser Mut
Wo da singen Gesellen gut.
In oude tijden is dus ook reeds de ver
heffende invloed van den zang in bree-
den kring als een feit aangenomen.
Wat hier van het lied in algemeenen
zin gezegd wordt, geldt zeker in niet
mindere mate voor het Christelijk lied.
De Christen zingt tot lof van zijn God.
In het huis van zyn God of in zijn eigen
woning.
Zal de Christen dat doen zooals het
behoort, dan moet in het zingen de ziel
zich uiten en moet hg daarin „zijn hart"
leggen.
Dat kan zoo heerlijk zijn. Dat kan het
onrustig hart weer stil maken, dat kan
de bezorgde ziel weer rustig maken.
Het is daarom, dat we de heerlijke
gave van het Christelijk lied nog eens
weer voor de aandacht willen brengen.
De gemeente des Heeren mag eiken Zon
dag met haar zang God loven. Het Chris
telijk lied in onze gezinnen mogen we
echter evenmin vergeten.
Ook onze zangvereenigingen willen we
niet onvermeld laten.
Het schijnt, dat er vergeleken met en
kele jaren terug, niet zoo groote belang
stelling meer bestaat voor het beoefenen
van den zang en de muziek. Verschillen
de factoren kunnen hierbij een rol spelen.
We willen er echter op wijzen, dat de
zang in vereenigingsverband altijd een
onmiskenbaren invloed heeft gehad op
den zang in de gezinnen, dat de liefde
voor het Christelijk lied er door is aan
gewakkerd en ook de kerkzang er door
op hooger peil is gebracht.
De tijdsomstandigheden, de bezwaren
veroorzaakt door de verduistering en an
dere factoren zullen in dezen tijd aan de
zang- en muziek-beoefening in vereeni
gingsverband zeker moeilijkheden in den
weg leggen, maar toch zal het goed zijn
er niet het bijltje bij neer te leggen.
VERKEERD IN- EN UITSTAPPEN
ZAL WORDEN GESTRAFT.
Het „Algemeen Reglement Vervoer"
regelt alle zaken betreffende den dienst
bij de Nederlandsche Spoorwegen.
Er was aanleiding daarin thans eeni-
ge veranderingen aan te brengen.
De voornaamste Wijziging is die, be
treffende de aanwijzingen in treinen en
op stations. Deze aanwijzingen hebben
thans rechtsgeldigheid gekregen en
overtreding kan dus proces-verbaal ten
gevolge hebben.
Men hoopt dat hierdoor een einde zal
komen aan het verkeerd in- en uitstap
pen, hetTinks houden op trappen, enz.
UIT NEDERLANDSCH-INDIE.
Naar het A.N.P. uit Batavia ver
neemt, heeft het college van gedele
geerden uit den Volksraad zich ver-
eenigd met de ontwerpordonnantie tot,
opheffing van de koelie-ordonnantie
waaraan onafscheidelijk verbonden is
de zoogenaamde poenale sanctie. Na
dat de vertegenwoordiger van de regee
ring voor het college had verklaard,'
dat de regeering de poenale sanctie al
tijd beschouwd had als een noodzake
lijk kwaad, dat tenslotte verdwijnen
moest, werd het besluit tot opheffing
er van zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.-
NEDERLANDSCHE AMBULANCE
BINNENKORT NAAR HET OOSTEN.
Naar gemeld wordt, ligt het in de be
doeling zeer binnenkort degenen, die
zich als deelnemers aan de Nederland
sche ambulance naar het Oostelijk front
hebben verbonden, op te roepen.
De voorbereidende werkzaamheden,
die in verband met den grooten opzet
veel tijd hebben gevergd, zijn thans zoo
goed als geëindigd.
Daar zich na den oproep in de dag
bladen veel meer vrijwilligers voor de
ambulance hebben gemeld dan er plaat
sen beschikbaar zijn, is het noodzakelijk
uit het groote aantal der goedgekeur-
den .een keuze te doen, zoodat werkelijk
de beste krachten kunnen worden uitge
zonden.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakte bekend:
De Duitsche marine heeft een
nieuw groot succes behaald. Duik
booten hebben in het Westen van
de Middellandsche Zee gen forma
tie Britsche oorlogsschepen aange
vallen. Daarby brachten twee duik
booten het vliegkampschip Ark
Royal tot zinken en werd het linie
schip Malaya zoo zwaar bescha
digd, dat het de haven van Gibral
tar moest worden binnengesleept.
Andere Britsche eenheden kregen
treffers van torpedo's.
Op de Krim hebben de aanvallen
van de Duitsche troepen op S e-
bastopol en Kertsj ondanks
taaien tegenstand van den vijand
verder terrein gewonnen. In den
middensector van het Oostelijk
front zijn krachtige, door infante
rie en tanks ingezette tegenaanval
len van den vijand, afgeslagen. De
Sowjets verloren hierbij 44 tanks.
Zware batterijen van het leger heb
ben met succes voor den oorlog be
langrijke installaties van Lenin
grad bestreden.
Andere succesrijke luchtaanval
len waren gericht op installaties
van den Moermansk-spoor-
weg. Moskou en Lenin
grad zijn weer gebombardeerd.
In de wateren om Engeland heb
ben gevechtsvliegtuigen voor de
Oostkust van Schotland een vracht
schip van 1500 b.r.t. vernietigd.
Gisteren werd gemeld:
Bij den aanval op Sebasto-
p o 1 hebben Duitsche troepen een
zeer versterkt en taai verdedigd
fort genomen. Een bolsjewistische
kanonneerboot en twee troepen-
traneportschepen werden door
bommen getroffen. Bij T i c h w i n
werden alleen door twee compag
nieën pioniers 113 stellingen ge
nomen.
In de wateren om Engeland
heeft de luchtmacht bij de Faroer
en ten Oosten van Peterhead twee
vijandelijke koopvaardijschepen
met een gezamenlijken inhoud van
7000 ton tot zinken gebracht en
twee andere groote schepen zwaar
beschadigd. Gevechtsvliegtuigen
hebben overdag bomtreffers van
zwaar kaliber geplaatst op1 een
hoogoven bij Middlesbo-
rough. In den afgeloopen nacht
zijn luchtaanvallen gedaan op ha
venwerken aan de Oost- en de
Zuid-Westkust van Enge
land: Bij "'een nachtelijk gevecht
tusschen Duitsche patrouille
strijdkrachten en Britsche motor-
torpedobooten in het Kanaal is
een vijandelijke motortorpedoboot
tot zinken gebracht. Waarschijn
lijk is nog een tweede ondergegaan.
De Duitsche strijdkrachten leden
geen verliezen.
Zwakke afdeelingen- vijandelijke
Vliegtuigen hebben in den afgeloo
pen nacht zonder succes aanvallen
gedaan op het kustgebied van N.-
West-Duitschland. Een
Britsche bommenwerper werd
neergeschoten.
Van 1 October tot 8 November
verloren de bolsjewisten in totaal
2174 vliegtuigen. In dezelfde pe
riode gingen aan het Oostelijk
front 183 Duitsche vliegtuigen
verloren.
DE ONDERGANG VAN
DE „ARK ROYAL".
(D. N. B.). De eerste lord der Britsche
admiraliteit Alexander heeft Vrijdag
avond te Londen over den ondergang
van de „Ark Royal" meegedeeld, dat de
koninklijke marine daarmede een zware
slag heeft gekregen. Het was volgens
den minister evenwel een troost te ver
nemen, dat de verliezen onder de opva
renden slechts klein zijn.
Volgens den Britschen nieuwsdienst
is officieel bekend gemaakt, dat bij het
tot zinken brengen van de „Ark Royal"
slechts 18 personen om het leven zjjn ge
komen.
In de beschrijving van den Britschen
berichtendienst over de torpedeering en
den ondergang van de Ark Royal wordt
o.a. medegedeeld, dat 12 uur lang is ge
poogd het schip naar Gibraltar te bren
gen. Op 14 November te 4.30 uur werd
het den commandant evenwel duidelijk,
dat het schip niet meer was te redden,
en gaf hij bevel het schip te verlaten.
Twee uur later zonk de Ark Royal.
Volgens de berichten uit Gibraltar zijn
de meeste watervliegtuigen, die zich aan
boord van de „Ark Royal" bevonden, ge
zonken met het schip.
De Deutsche Allgem. Zeitung" schrijft,
dat dit de eerste maal is, dat de wereld
van de aanwezigheid van Duitsche duik
booten in de Middellandsche Zee hoort.
De Berliner Börsenzeitung herinnert
eraan, dat dit het derde van de vijf groo
te Engelsche vliegtuigmoederschepen is,
dat tot zinken is gebracht. De beide ove
rige, de Illustrious en de Formidable be
vinden zich sedert geruimen tijd op de
Amerikaansche werven om te worden
hersteld van besqhadigingen.
UIT DE ITALIAANSCHE
LEGERBERICHTEN.
De Italiaansche weermachtsberichten
melden o.a.:
Bij luchtaanvallen van den vijand op
Catania, Aeireale en Brindisi zijn brisant-
en brandbommen neergeworpen.
Aan het front van Tobroek in Noord-
Afrika bedrijvigheid der artillerie. De
vijand deed luchtaanvallen op Benghazi
en Derna.
In Oost-Afrika duren in het gevechts-
gebied om Gondar de gevechten voort,
die gekenmerkt worden door bijzondere
felheid, overeenkomstig de aanvallen, die
de vijand sedert verscheidene dagen met
steeds sterkere strijdkrachten uitvoert.
Onze troepen verweren zich taai en voe
ren vastberaden tegenaanvallen uit.
In de Middellandsche Zee hebben Ita
liaansche vliegtuigen drie vijandelijke
koopvaardijschepen tot zinken gebracht.
Korte berichten.
Naar de zender New York meldt,
heeft de Amerikaansche regeering be
sloten alle in China woonachtige Ameri
kaansche onderdanen terug te roepen.
Volgens een bericht van den Engel-
schen berichtendienst is in Koeibisjef
(Samara) bevestigd, dat de Duitschers
de „belangrijke spoorweg Leningrad
Wologda bij Tichwin overschreden heb
ben".
Het Britsche vrachtschip Notting
ham, groot 19.000 brt., is, volgens be
richten uit New Yorksche scheepvaart
kringen op den Atlantischen Oceaan ge
torpedeerd en tot zinken gebracht.
De Italiaansche luchteskader-gene
raal Francesco Pricolo is afgetreden als
chef van den generalen staf van de
luchtmacht en als onderstaatssecretaris
voor luchtvaart, teneinde een andere
functie te aanvaarden. -Hij wordt in bei-
ties opgevolgd door den luchteskader-ge
neraal Rino Corso Fourgier.
Scheuren van grasland en toefwijzing
rundvee.
Hier en daar schijnt de indruk te be
staan, dat bij vrijwillig scheuren van
grasland een geringere toewijzing van
rundveei zou plaats hebben dan wanneer
het betreffende bedrijf niet tot scheuren
was overgegaan.
Naar men van bevoegde zijde mede
deelt, zal dit niet het geval zijn, voor
ongerustheid is derhalve geen reden.
Groote belangstelling werd Zaterdag
betoond b(j de officieeie opening van de
tentoonstelling „Het Duifsche boek" in
de zalen van het Mauritshuis te 'sGra-
venhage.
Met den rijkscommissaris, rijksminis
ter Seys-Inquart, waren aanwezig o.a.
de secretarissen-generaal van de depar
tementen van Volksvoorlichting en Kun
sten, prof. dr T. Goedewaagen en van
Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbe
scherming, prof. dr J. van Dam, com
missaris-generaal Schmidt, de staats
secretaris van het Duitsche ministerie
van Volksvoorlichting en Propaganda,
dr L. Gutterer en tal van andere autori
teiten;
Commissaris-generaal Schmidt
sprak een kort woord van welkom.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Volksvoorlichting en Kun
sten, prof. dr T. Go edewagen, hield
hierna een rede, waaraan het volgende
is ontleend:
Nog vertoont zich het meerendeel der
Nederlandsche intellectueelen in zijn al
lengs stereotyp geworden houding van
afsluiting tegen nieuwe vormen van
maatschappij en cultuur, die groeiende
zijn. Nog heeft de Nederlandsche intel-
tectueel zich slechts voor een deel kun
nen ontworstelen aan die levenshouding
van ziende blind zijn. Maar anderzijds
begint toch iets van de nevel op te trek
ken.
Groot is de macht van het boek. Het
boek moet getuigen van de opbouwen
de en veredelende krachten, die er in
een volk sluimeren'.
Wat ons in de Derde Rijk een voor
beeld mag zijn, is dit: dat men midden
in een oorlog om het bestaan nog de
kunst verstaat het boek te verbeteren en
den lezer leert lezen.
De staatssecretaris bij het Duitsche
ministerie van Volksvoorlichting en Pro
paganda, dr L. G u 11 e 1 e r, zeide deze
tentoonstelling te beschouwen als een
zeer bijzonder teeken van den tijd, waar
in wij leven en waarin de blijvende vrede
in Europa wordt voorbereid. Spreker
achtte deze gelegenheid aangewezen
voor het Nederlandsche volk om kennis
te nemen van hetgeen in Duitschland
sinds 1933 op wetenschappelijk, literair
en artistiek gebied is geschapen.
Tenslotte deed spreker namens dr
Goebbels de verheugende mededeeling,
dat de 2000 hier tentoongestelde hoeken
worden aangeboden aan den rijkscom
missaris om ten behoeve van het Neder
landsche volk beschikbaar te blijven.
De r ij k s c o m m i s s a r i s zei
o.m.:
Deze tentoonstelling richt zich tot de
vrienden van het Duitsche boek. Deze
vrienden van het Duitsche boek zijn na
tuurlijk in onze Duitsche gelederen zelf
te vinden, maar ik weet, dat zij zeer in
het bijzonder aangetroffen kunnen wor
den in de gelederen der Nederlanders.
Met trots kunnen wij ons gelukkig
prijzen, dat wij midden in Europa een
volk hebben, dat besloten is ook daar
met vereende krachten op te treden,
waar het er om gaat de hoogste geeste
lijke waarden der menschelijkheid en der
menschheid in stand te houden.
Ik wil de 2000 boeken, die ons ge
schonken zijn, toevertrouwen aan uw
hoede, meneer de secretaris-generaal op
dat u daarvan een dusdanig gebruik
■maakt, dat u het doel bereikt, hetgeen
wij voor deze tentoonstelling hebben ge
steld, te weten steeds meer begrip tus
schen het Duitsche en het Nederlandsche
volk.
Hierna werd een rondgang door de
zalen gemaakt.
MAANDAG 17 NOVEMBER.
Komt, hoort toe, allen gij, die God
vreest, en ik zal vertellen, wat H(j aan
myn ziel gedaan heeft.Ps. 66 16.
Zon
op onder
0.04 17.45
19 Nov. Nieuwe maan.
25 Nov. Eerste kwartier.
Maan
op onder
6.33 17.18
Het woord kapitalisme is er een, dat
vrijwel ieder bekend is. Er is een tyd
geweest, dat het ontzaglijk veel gebruikt
werd. Wie van dit onderwerp eenige stu
die heeft gemaakt, weet echter, dat er
door de economen en sociologen op de
vraag, wat er onder verstaan moet wor
den, verschillende antwoorden gegeven
worden.
Dr J. Smit te Amsterdam geeft
er in een ons toegezonden artikel o.m.
dit antwoord op:
Heerschappij van den geldzak, dht is
kapitalisme. De geldzak heeft geen ge
weten.
Het maakt vjlti den rijke een aandeel
houder: wat gaat hem het lot van den
werknemer aan? Hij kent den arbeider
niet eens van de zaak die gedreven wordt
door en met zijn geld. De eenige band
tusschen hem en zijn bezitloozen
medemensch is het geld en het geld heeft
geen geweten.
Het kapitalisme maakt van den arbei
der anoniem materiaal. Niet de mensch,
die produceert, interesseert den aandeel
houder, maar het product dat winst be^
looft. Om de winst is het te doen, om het
dividend, dat opgedreven moet worden.
Want het kapitaal beheerscht den arbeid
en het geld heeft geen geweten.
Zoo is het kapitalisme de ondergang
van den mensch als zedelijk wezen. En
zoo is het internationaal kapitalisme de
ondergang van het zedelijk wezen der
volkeren.
Schrijver deelt dan verder mede, dat
Duitschland den Mammon wil ontfronen
en de verderfelijke heerschappij van het
kapitalisme wil te niet doen.
Hij roept daarvoor de medewerking
van den werknemer en van de idealisten
onder de werkgevers in.
DINSDAG 18 NOVEMBER 1941.
's Morgens tot 9.06 uur.
's Avonds van 17.44 uur.
lie resultaten van het pionierswerk aan het Oostelijk front spreken uit
deze foto. Naast de verwoeste rivierovergang is een noodbrug ge
legd, waarover het militaire en civiel verkeer voortgang kan vinden
BOND VAN HARMONIE- EN
FANFAREVEREENIGINGEN IN
ZEELAND.
Alg. vergadering te Goes.
Bovengenoemde Bond vergaderde Za
terdagmiddag in hotel Centraal te
Goes onder leiding van den wnd. voor
zitter, den heer Blók te Rilland-Bath,
die de afgevaardigden van 26 vereeni-
gingen kon verwelkomen en den over-
lenden voorzitter, den heer C. F1 i p s e
te Wissenkerke herdacht, die 24 jaar
geleden behoorde tot de oprichters van
den Bond en van 1932 af hem geleid
heeft. Hij was aller vriend, gaf zich met
hart en ziel, stond dag en nacht klaar
voor den Bond en was een stuwende
kracht, zodat de Bond een groot verlies
lijdt. Joviaal in den omgang, alüds spr.,
was hij ons aller vraagbaak, omdat hij
Over groote kennis beschikte. Als voor
zitter zal de heer Flipse niet gemakkelijk
te vervangen zijn. Wij zullen hem dage
lijks missen. Spr. riep aller medewerking
in om den groei van den Bond, die nu
ruim 1000 leden telt, te bevorderen.
Hierna werden de jaarverslagen uit
gebracht. Dat van den penningmeester,
den heer Mannhardt, werd goedgekeurd,
nadat deze in antwoord op 'n vraag had
medegedeeld, dat het concours te Goes
een klein batig saldo had en dat het so
listenconcours aan den Bond ruim f 100
kostte.
Het verslag van den secretaris, den
heer v. d. Griend, meldde, dat de Bond
41 aangesloten vereenigingen telt met
ongeveer 1150 leden. Aan het solisten
concours namen deel 97 leden en aan het
muziekconcours 23 korpsen.
De heeren F. X. Mannhardt te Goes en
C. Blok te Kapelle werden als bestuurs
leden herkozen. In de vacature Flipse
werd gekozen de heer Maas te Kortgene.
Daarna leidde de voorzitter de cen
tralisatieplannen in.
Het Dep. van Volksvoorlichting en
Kunsten wenscht eenheid te brengen in
de landelijke organisatie van de dilettan
ten-orkesten en wil daartoe stichten een
