Christelijk Dagblad voor Zeeland
EERSTE BLAD
Onze Middenstand.
Binnenland
DAGKALENDER.
Wanneer verduisteren
Duitsche successen in de Krim - De Ark Royal
gezonken - De wijziging der Amerikaansche
neutraliteitswet.
Met Duitschland
tegen
het Bolsjewisme.
De „Ark Royal" gezonken.
bankpersoneel:
Rede van den Rijkscommissaris
te Keulen.
ZATERDAG 15 NOV. 1941
56e JAARGANG - No. 40
Bureaux Lange Vorststreat 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
lenge Giststraat 34 en Noordweg 15S
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnemenispri|s 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent oer <eoel
Overige advehemiën 30 cent per repel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per reoel
Kleine advertentièn f 0.55 b'i vooruitbetaling
Advertenlién onder lette' of motte 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Vrijwel ieder zal het er over eens zijn,
dat de handeldrijvende middenstand op
het oogenblik een zeer moeilijken tijd
doormaakt. Door de rantsoeneerings-
maatregelen is de omzet in verschillen
de branches belangrijn omlaag gegaan.
Wy noemen alleen maar slagers, schoen-
handelaren, schoenmakers, sigarenwin
keliers, manufactui'iera, enz.
Het is begrijpelijk, dat ook nu weer,
evenals vroeger wel het geval was, de
klacht uit middenstandskringen wordt
gehoord, dat er zoo weinig belangstel
ling wordt gevonden voor de moeiiykhe-
den en problemen, waarmede de zaken
man heeft te worstelen. De middenstand
verdient, dat aan hem aandacht wordt
geschonken. Het is in aantal een betee-
kenende groep in de samenleving, maar
er schuilt bovendien een belangryk stuk
volkskracht in.
Met dien middenstand is het eenigs-
zins eigenaardig gesteld. Marx zag hem
in de toekomst doodgedrukt. Hy zou het
slachtoffer worden van de onweerstaan
bare wetten, waaraan het maatschappe-
ïyk leven onderworpen was.
Luther bezigde de uitdrukking, dat de
groote kooplieden de kleintjes opvreten,
zooals de snoeken de vorentjes. Maar ten
spyt van deze profetieën is de midden
stand niet gestorven. De snoeken ten
spyt, zq'n er nog vele vorentjes, volgens
sommigen zelfs te veel.
De middenstand is niet van het maat-
schappeiyk tooneel verdwenen. Wel moet
hy voortdurend strqden, soms tegen het
grootbedrijf, dan weer tegen de coöpera
tie, soms ook tegen verkeerde elementen
in eigen kring. Maar hy is er nog. Hy
ontving zelfs de laatste jaren steun door
ingevoerde vestigingseischen, vakonder-
wys, borgstelüngsfonds en andere maat
regelen.
Ook nu mag worden geëischt, dat de
bona fide middenstand by de distributie
zooveel mogelijk wordt ingeschakeld, en
dat hij in dezen tijd de aandacht ont
vangt, die hy verdient.
Iemand heeft eens gezegd: „Een natie,
die haar middenstand, waardoor dan ook,
laat verkommeren of dooddrukt, bereidt
zichzelf snel ten doode. Maar evenzeer:
Een middenstand, die zijn plaats niet
kent en waardig inneemt, die zijn taak
niet met kracht vervult, die tot den bloei
niet alleen van eigen leven, maar ook in
verband daarmede van het geheele na
tionale leven, niet met allen ernst wil
arbeiden, knaagt aan eigen levenswortel
en verkankert het nationaal bestaan ten
doode".
Ook is bekend het woord van Dr Kuy-
per:
„In de kringen van den middenstand
worden de beste traditiën gevonden van
het huiselijk leven. Het behoud van dat
ethisch religieus element in onze samen
leving is dus mede van het behoud van
den middenstand afhankelijk".
Het gaat by middenstandsaangelegen
heden om zeer belangrijke bevolkings
groepen. Heerscht hier nood, dan zal de
geheele volkshuishouding daarvan den
terugslag ondervinden.
Daarom is de vraag van belang, of en
hoe hier eventueele hulp verleend dient
te worden.
GEBRUIK VAN GROND KAN
WORDEN ONTZEGD.
In de Staatscourant is verschenen een
wijziging van de Bodemproductiewet
1939, waardoor het thans mogelijk is
doeltreffender maatregelen, te treffen te
gen degenen, die een hun krachtens deze
wet gegeven voorschrift overtreden.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw en Visscherij kan
in dat geval n.i. den overtreder het ge
bruik van gronden en bedrijfsgebouwen
ontzeggen en dit aan andere personen of
instellingen toekennen, doch voor niet
langer dan een jaar, of in byzondere ge
vallen voor niet langer dan drie jaren,
telkenmale tegen een door of vanwege
den voornoemden secretaris-generaal
met die personen of instellingen overeen
te komen vergoeding.
Deze vergoeding komt ten bate van
hem, aan wien het gebruik is ontzegd.
Laatstbedoelde blijft dan echter aanspra
kelijk voor alle verbintenissen, die hg
heeft aangegaan.
Verhooging van de lage loonen
te wachten.
Het „Agrarisch Nieuwsblad" kondigt
aan, dat binnenkort een verhooging van
de lage loonen te verwachten is. Deze
zal dan echter betaald moeten worden
door den consument en niet door den on
dernemer.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
Op. de Krim staan onze troepen
dicht voor K e r t s j. Stad en ha
ven liggen onder het waar te
nemen vuur der Duitsche artille
rie. Het luchtwapen stelde kust-
batterijen bij Sevastopol door
bomtreffers buiten gevecht, ver
nielde belangryke militaire instaP
laties in de haven en beschadigde
twee vrij groote vrachtschepen.
Andere luchtaanvallen waren ge
richt tegen de uit Kertjs vluchten
de troepen. Gevechtsvliegtuigen
brachten hierbij twee transport
schepen met in totaal 5.500 B.R.T.
tot zinken.
Ook in de overige sectoren van
het Oostelijke front werden in ge
vechten plaatselijke successen be
haald.
In het zeegebied om Enge
land beschadigden gevechtsvlieg
tuigen ten Zuiden van Lowestoft
een vrij groot koopvaardijschip en
bombardeerden met goed resul
taat werven alsmede ravitaillee-
ringsbedryven van de haven zelf.
Afzonderlijke vijandelijke vlieg
tuigen wierpen in het Ooste
lijke deel van het Rijksgebied
een gering aantal brisantbommen.
De burgerbevolking leed verliezen
aan dooden en gewonden.
stemming over de wijziging van de neu
traliteitswet hadden probeeren te beïn
vloeden, heeft het huis het voorstel met
212 tegen 194 stemmen aangenomen.
Daarmede is de bepaling uit de neu
traliteitswet geschrapt, welke aan Ame
rikaansche schepen het varen in oorlogs
zones verbiedt. De bewapening van koop
vaardijschepen was, zooals bekend, reeds
eerder door het congres goedgekeurd.
De reactie in politieke kringen der
Vereenigde Staten op de stemming oyer
de neutraliteitswet is verdeeld. Sommige
voorstanders echter spreken hun spyt
uit over de geringe meerderheid.
Het besluit wordt, volgens het A.N.P.,
in Berlijnsche diplomatieke kringen al
dus geïnterpreteerd, dat tegen den ken-
nelijken wil van het Amerikaansche volk
onder voorspiegeling van valsche feiten,
ternauwernood de helft der leden van
het Huis er toe gebracht kon worden
voor de wet te stemmen.
Japan acht den toestand verscherpt.
(D.N.B.) Volgens Domei verklaart
men in politieke kringen te Tokio, dat
de wqziging der Amerikaansche neutra
liteitswet zal bijdragen tot verscherping
van den toestand, niet alleen op den At-
lantischen, maar ook op den Stillen Oce
aan.
Voor Roosevelt is een hindernis op den
weg naar deelneming aan den oorlog
weggenomen.
Vliegtuig van Litwinof terecht.
(D.N.B.) Naar de Britsche berichten
dienst meldt, is te Londen het bericht
ontvangen, dat 't vliegtuig waarin zich
Litwinof, Steinhardt, Monckton en Rey
nolds bevonden, niet verongelukt is.
Het vliegtuig heeff by Pahlevi, aan de
Kaspische Zee ten Noordwesten van
Teheran, een noodlanding moeten ma
ten.
DE STRIJD TEGEN DE
BOLSJEWISTEN.
(D.N.B.) Een Duitsche infanteriedivi
sie heeft Donderdag in den centralen
sector opnieuw terrein gewonnen. Hoe
wel de wegen slecht waren, bedwongen
de Duitsche infanteristen de veldverster-
kingeri der Sowjet-troepen.
In een strijd van man tegen man wer
den 58 kazematten genomen. De bolsje
wieken leden zware verliezen.
Uit den zuidelijken sector wordt ge-
melcrf"-dat het gevechtsgebied van de
Duitsche luchtmacht zich thans reeds
uitstrekt tot het voorterrein van den
Kaukasus.
Anapa en Toeapse werden gebombar
deerd. Anapa is een herstellingsoord en
havenstad. Toeapse is eveneens een ha
venstad en badplaats. De industrie vindt
haar grondslag in de petroleumbronnen
in het achterland, waarmede Toeapse
door een petroleumbuisleiding van 85
kilometer lengte is verbonden.
Op 12 November is een groot Sow-
jettransportschip, dat op weg was naar
Kroonstad, in de Finsche Golf op een
mijn geloopen en uiteen gereten. Het
zonk in enkele minuten.
(D.N.B.) Naar de Engelsche
berichtendienst uit Londen
meldt, isofficiëelmeegedeeld
dathetvliegtuigmoedersGhip,
„Ark Royal" «g e z 0 n k e n is.
De „Ark Royal" werd Donderdag
avond laat getorpedeerd en het zag er
eerst naar uit, alsof het vaartuig naar
een haven kon worden gesleept. Het
schip maakte echter slagzij en Vrydag-
ochtend zonk het. Het werd gebruikt
als escorte voor sterke convooien in
de Middellandsche Zee.
Het aantal dooden en/of gewonden is
nog niet bekend, zoo meldt Un Press,
maar men kan aannemen, dat dit niet
zeer groot is, daar er in de berichten
over werd gesproken, dat de bemanning
door andere schepen aan boord is ge
nomen.
In het Britsche bericht wordt er aan
herinnerd, dat vóór de „Ark Royal"
reeds de vliegtuigmoederschepen „Cou
rageous" en „Glorious" door optreden
van den vijand verloren zijn gegaan.
(De „Ark Royal" was in 193.7 van
stapel geloopen en had een waterver
plaatsing van 22.600 ton. Het schip had
70 vliegtuigen aan boord.)
DE AMERIKAANSCHE NEUTRA
LITEITSWET GEWIJZIGD.
(D.N.B.) Nadat president Roose
velt en de minister van buitenlandsche
zaken, Hull, in brieven aan de democra
tische leiders van het huis van afge
vaardigden nog in de laatste minuut de
ANDERE ZAKELIJKE BEDRIJFS
BELASTING PER 1 JANUARI A.S.
Een nieuwe belasting, naar haar aard
overeenkomend met de reeds bekende
zakelijke bedryfsbelasting, zal, naar de
Telegr. meldt, per 1 Jan. 1942 haar in
trede doen indien althans de voorberei
dingen hiertoe tijdig gereed zqn. Zij zal.
echter niet worden geheven in den vorm
van een heffing per arbeider, doch zal
gegrond worden op de bedrijfsuitkom-
sten en het geïnvesteerde kapitaal. De
zakelijke bedrijfsbelasting zal veel over
eenkomst vertoonen met de „Gewerbe-
Steuer" zooals die in Duitschland wordt
geheven, al zullen er punten van verschil
blijven bestaan.
PRIJSBEHEERSCHING STRAFT.
In de maand October zijn door de in
specteurs voor de prijsbeheersching 2068
prijsovertredingen berecht. Hierbij wer
den boeten opgelegd tot een totaalbe
drag van f 381.667,59. In zes zeer ern
stige gevallen werd tevens sluiting en
stillegging van de zaak bevolen, meeren-
deels voor den tij(ï van een jaar. Een
verbod tot uitoefening van het beroep is
in twee zaken uitgesproken eveneens
voor een tijdsduur van een jaar.
Bij 207 vonnissen werden in beslag ge
nomen goederen verbeurdverklaard. De
opbrengst hiervan bedroeg f 50.115,57.
Bij 57 van de 2068 veroordeelingen
werd er een boete opgelegd van f 1000
of meer.
DE ORGANISATIE VAN ONS
BANKWEZEN.
De Nederlandsche Staatscourant be
vat de beschikking van de, Organisatie-
Commissie betreffende de organisatie
van het Bankwezen in ons land. Als uit
sluitend vertegenwoordigster van de
nieuwe vakorganisatie is ingesteld de
Hoofdgroep Banken die onderverdeeld
is in een vijftal bedryfsgroepen. Twee
van deze bedrijfsgroepen zijn dan nog
weer onderverdeeld in vakgroepen.
De organisatie wordt dan als volgt:
HOOFDGROEP BANKEN:
Vakgroepen
Handelsbanken; Spaarbanken; Hypo
theekbanken Landbouwcredietbanken
Effectenhandel.
De bedrijfsgroep Hypotheekbanken
omvat dan: a. de hypotheekbanken en
b. de scheepshypotheekbanken.
De bedrijfsgroep Effectenhandel is
verdeeld in: a. administratiekantoren,b.
effectendepots en c. trustkantoren.
Ten aanzien van deze laatstgenoemde
bedrijfsgroep (de Ver. v. d. Effecten
handel) zijn reeds een aantal bepalingen
verschenen.
Tot voorzitter van de Hoofdgroep
„Banken" is benoemd mr H. Li. Wolter-
som, totvice-voorzitters de heeren Carel
F. Óverhoff en H. C. v. Maasdijk; tot
secretaris mr W. Ónoop Koopmans.
Als voorzitter van de bedrijfsgroep
handelszaken treedt op mr H. L. Wol-
tersom tot' vice-voorzitters zijn benoemd
de heeren Tj. Greidanus en C. J. Baron
Collot d'Escury.
Als voorzitter van de bedrijfsgroep
Spaarbanken treedt op mr Jac. Dutilh;
tot vice-voorzitters zqn benoemd dr G.
W. M. Huysmans en mr A. G. Tydeman.
Voorzitter van de bedryfsgroep hypo
theekbanken is mr C. A. Kingma, als
vice-voorzitters treden op mr K. A. Ne-
derlof en mr J. G. de Hoop Scheffer.
By de bedryfsgroep scheepshypo
theekbanken is mr W. C. Mees benoemd
tot voorzitter en ir W. E. R. v. Herwij
nen tot vice-voorzitter.
Als voorzitter van de bedrijfsgroep
Landbouwcredietbanken treedt op dr
G. W. M. Huysmans en als vice-voorzit
ter mr W. C. Hooft Graafland.
Bij de bedryfsgroep Effectenhandel
wordt het bestuur gevormd door de hee
ren Carel F. Óverhoff .voorzitter, L.
Proos Hoogendijk en J. C. van Essen,
vice-voorzitters. Mr W. Cnoop Koop-
mans is benoemd tot secretaris van het
bestuur.
ARBEIDSVOORWAARDEN VOOR
Het college van Ryksbemiddelaars
heeft een regeling vastgesteld van sala
rissen en andere arbeidsvoorwaarden
voor administratief personeel voor bank
kantoren te Amsterdam, 's Gravenhage
en Rotterdam.
De regeling zal worden gevolgd door
een dergelijke regeling voor de kleinere
kantoren.
Voor iedere leeftydsklasse is zoowel
een minimum gemiddeld jaarsalaris als
een absoluut minimuin jaarsalaris vast
gelegd.
De vacantie bedraagt in het algemeen
12 werkdagen per jaar. Voor hen, die lan
ger dan 15 jaar in dienst zijn, geldt een
vacantie van 15 werkdagen; is de dienst
tijd langer dan 25 jaar dan bedraagt de
vacantie 18 werkdagen.
Verder treft men nog aan regelingen
betreffende uitkeeringen bij ziekte of
1 ongeval en betreffende schorsing van
werknemers.
De regeling treedt in werking op 1
Jan. 1942, met dien verstande, dat in
den loop van Januari 1942 alsnog, by
wijze van gratificatie, over de maand
December het verhoogde salaris zal
worden bybetaald.
De arbeidsvoorwaarden in de metaal-
Nijverheid.
De C. A. O. voor de metaalnijverheid
loopt 15 November 1941 ten einde.
Het college van rijksbemiddelaars
heeft thans voor het tijdvak van 15 No
vember 1941 tot en met 31 Dec. 1942
een regeling van arbeidsvoorwaarden
bindend vastgesteld.
Deze regeling komt in hoofdzaak over
een met, de tot 15 November bestaande
regeling van arbeidsvoorwaarden.
De leeftijden waarop de werknemers
het volle loon ontvangen, zijn echter
verlaagd, voor de geschoolden met 2
jaar en voor de geoefenden en onge
schoolden met 1 jaar.
Tevens zijn de minimumloonen, ge
noemd in artikel 8 van de regeling, ver
hoogd.
Bijdrage en opslag Kinderbijslagwet.
De premie ingevolge de Kinderbyslag-
wet, bestaande uit een by'drage tot dek
king van de kinderbyslagen en een om
slag, bestemd tot dekking van de admi
nistratiekosten, wordt telken jare op
nieuw vastgesteld.
Voor 1942 is de evenbedoelde bijdrage,
evenals voor 1941, bepaald op 0.94 pet.
van het loon, dat voor premiebetaling in
aanmerking komt. Nieuw is echter de be
paling, dat deze bijdrage voor instellin
gen van weldadigheid, voorkomende op
de ïyst bedoeld in art. 3 van de Armen
wet, slechts 0.44 pet. van bedoeld loon
zal bijdragen.
Voor de werkgevers, die bij het rijks-
kinderbijslagfonds zijn aangesloten, heeft
de secretaris-generaal den opslag weder
om op 0.06 pet. van het loon bepaald,
zoodat de totaal-premie, zijnde bijdrage
plus opslag, voor deze werkgevers ook
in het jaar 1942 1 pet.- van het loon zal
beloopen, behoudens wanneer zij behoo-
ren tot de evengenoemde instellingen
van weldadigheid, in welk geval de pre
mie 4/2 pet. zal bedragen.
Ten aanzien van de werkgevers, die
zijn aangesloten bij het kinderbyslag-
fonds van een erkende bedrijfsvereeni-
ging, geschiedt de bepaling van den om
slag door de betrokken bedryfsvereeni-
ging.
ZATERDAG
15 NOVEMBER.
Want Gy hebt
ons beproeft, 0 God!
Gy hebt ons gelouterd, geiyk men het zil
ver loutert.
Ps. 66 10.
Zon
Maan
op onder
op onder
9.01 17.48
3.54 16.19
ZONDAG 16 NOVEMBER.
Ik zal met brandofferen in Uw huis
gaan; ik zal U myne geloften betalen.
Ps. 66 13.
Maan
Zon
op
9.03
onder
17.46
op
5.11
onder
16.48
19 Nov. Nieuwe maan.
25 Nov. Eerste kwartier.
(A.N.P.). Donderdag heeft de rijks
commissaris dr fcjeys-inquart, in Keuitii
een groote rede gehouden over 't onder
werp „Nederland in de ken
tering der tyde n".
Voor de beoordeeling van den politie-
ken en militairen toestand is 't van be
lang, aldus spr., dat met Nederland geen
wapenstilstandsverdrag is gesioLeii.
Groote beteekenis moet verder gehecht
worden aan de omstandigheid, dat de
regeeringsbevoegdheden in het bezette
Nederlandsche gebied, evenais in Noor
wegen, zqn overgedragen aan een rijks
commissaris in tegenstelling tot au si
tuatie in andere bezette gebieden die de
Duitsche Weermacht onder haar hoede
heeft genomen.
Nederland en Noorwegen behooren
tot de Germaansche volkerenfamme eü
daarom is het ook de wensch en de wil
van den Führer in deze beide landen in
Zoo snel mogeiyk tempo1 normale toe
standen te herstellen en ze er toe te
brengen, dat zij krachtdadig, uit eigen,
gewonnen inzicht medewerken aan den
nieuwen opbouw van Europa.
Wat het openbare leven in Nederland
in den huidigen tyd betreft kan wor
den gezegd, dat rust en orde "verze
kerd zijn. De handhaving daarvan is
echter slechts een onderdeel van de taak
van den Rijkscommissaris. Een even
groote beteekenis komt toe aan de e c 0 -
nomische aanpassing van Neder
land aan Midden-Europa. In het bestek
van deze economische aanpassing zijn
speciaal de douanegrens en de deviezen-
grens tusschen Duitschland en Neder
land opgeheven.
Indien het gelukt de Nederlanders
voor de gedachte van het nieuwe Euro
pa te winnen, zouden wij niet alleen ne-
gen millioen buitengewoon waardevolle
medewerkers aan onze zijde hebben,
maar ook een der beslissende geo-poli-
tieke stellingen van het vasteland be
trekken in het groote Europeesche ge
bied.
Noodzakelijk is, dat rekening wordt
gehouden met de belangen van alle
deelnemers en derhalve zal het komende
Europa een gemeenschappelijk
gebied zijn waar voor niemand vol
strekte onafhankelijkheid bestaat en
kan bestaan. Anders is het gesteld met
de zelfstandigheid, die in wezen bestaat
uit het bereiken van de grootst moge
lijke ontwikkeling op geestelijk en cul
tureel gebiecï van het eigen volk.
In wezen gaat het echter om de ge-
ïykgerechtigheid. Dat is het grootste
dat het Duitsche volk heeft te vergeven
en ook het schoonste, dat aan een volk
gegeven kan worden. Zoo is het ook de
ernstige wil van den Führer de N e d e r-
landers als geiykgerechtigde kame
raden in het Germaansche gebied op te
nemen.
Bq de mannen, die thans de verant
woordelijkheid in Nederland dragen,
treedt steeds meer het streven aan den
dag in de toekomst samen met 't Duit
sche volk op te trekken, een gemeen-
schappelijke vertegenwoordiging van
alle belangen naar buiten te vormen,
maar daarenboven ook zoo noodig door
een gemeenschappelijk bloedoffer het
gemeenschappelijk bestaan te beveili
gen. Veel Nederlanders, die 4e toekomst
met helderen blik beschouwen zien in
den Führer van het Duitsche volk de
groote persoonlijkheid, die het lot van
Europa en vooral van de Germaansche
volken beheerscht en vormt.
ZONDAG 16 NOVEMBER 1941.
's Morgens tot 9.03 uur.
's Avonds van 17.46 uur.
MAANDAG 17 NOVEMBER' 1941.
's Morgens tot 9.04 uur.
's Avonds van 17.45 uur.
