Rondgang door den Dam-doolhof.
DAGKALENDER.
Wanneer verduisteren
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Direcletir-HnnMr<>rUc>f»iir.
Abonnementspn|s 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers cent
Napoleon bij de Zeeuwen.
Rede van den Rijkscommissaris
te Keulen.
's Avonds van 17.45 uur.
ZATERDAG 15 NOV. 1941
56e JAARGANG - No. 40
Fomitiebef ichten 33 cent oer reoet
Overige advenentiën 30 ceni per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per reoel
Kleine advertentiën f 0.55 b'i vooruitbetaling
Adverteniiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
X
de boerenbevolking altijd maar den drang
om het historisch gegroeide kostelijke erf
goed ontrouw te worden?
Waarom is men niet trotsch op de aller-
sierlijkste Zeeuwsche dracht, maar is er
altijd opnieuw de neiging, althans onder de
jeugd, om eigen aard, wezen en oorsprong
te verloochenen en „op z'n burgerseh" te
gaan? En dus van een kleurige, fleurige
verschijning af te dalen tot een alledaagsch
persoon zonder eenigc karakteristiek?
De diepste grond van het feit, dat de
Zeeuwsche meisjes en vrouwen de banale
kleeding van het stadsjuffertje boven haar
eigen schitterende kleedij als een ideaal
voor oogen zweeft, schijnt in hoofdzaak
hierin te zitten, dat zij zich verbeelden dan
voor volwaardiger aangezien te worden,
hoewel zij toch zelf konden weten, dat haar
spraak en manieren de boerenafkomst spoe
dig verraden.
Dit is natuurlijk een verkeerd argument.
Voor de boerenafkomst behoeft men zich
uiteraard geenszins te schamen. Is het be
roep van landbouwer soms minder eervol
dan van een slager of een kruidenier? Is
juist de landbouw niet het fundament van
het economisch leven? En is er ooit een
stand geweest, waarop aller blikken thans
meer gericht zijn, dan op den boerenstand?
Helaas is het waar, dat de burgerbevolking
voorheen met een zekere laatdunkend
heid de boerenbevolking beschouwde. En
dit is een der redenen geweest, dat de boe
ren en boerinnen trachtten voor burgers
te worden aangezien, en daarom het boeren-
costuum aflegden.
Maar n u is dat wel veel veranderd. Voor
een vermomming van boer en boerin tot
kwasi-burgers is in den huidigen tijd aller
minst reden meer, zoodat een der hoofd
motieven om het Zeeuwsche costuum af te
leggen en „op z'n burgerseh" te gaan (en
ook de kinderen niet meer in dracht te
kleeden) is komen te vervallen.
enEert dus de schoone Zeeuwsche dracht!
Een paar aardige ontmoetingen van
Napoleon met Zeeuwsche plattelanders
vonden wij opgeteekend in oude jaarboek
jes (Zeeland 1854); Scaldis 1892).
Den Hen Mei 1810 kwam Napoleon
vroeg in den morgen bij nevelig weer per
sloep uit M i dd e 1 b u r g over het Sloe
naar Zuid-Beveland. Hij was gekleed
in zijn bekend costuum, grijze jas en broek
met driekanten hoed. Met hem kwamen zijn
gemalin Maria Louise, zijn broer Jerome,
twee hofdames, vier generaals en een Ma-
meluktwee koetsen, met acht en zes
paarden bespannen, vergezeld van honderd
ruiters, wachtten hem af.
Hij landde in den Zuid-Kraayert-
polder, van waaruit de Franschen na
PCT3 '9 rr*
den terugtocht der Engelschen in 1809 op
Walcheren, dikwijls beproefd hadden de
Engelschen uit het Sloe te. verdrijven. Zoo
dra hij aan wal gestapt was, liep de keizer
langs den dijk, vanwaar de Engelsche sche
pen op het Sloe besehoten waren, stamp
voetend van kwaadheid, dat hij daar door
het smalle Sloe in zijn vaart gestuit was.
Zijn gemalin en gevolg waren intusschen
naar de hofstede van een zekeren boer
Hoondert gereden. Ze zouden voor het ont-
bïjt zorgen. Bij zijn komst op de boeren
hoeve was het nog niet gereed, waarover
Napoleon niet te spreken was. Terstond
moesten er boterhammen gesneden worden,
eieren gekookt en koffie gezet. De dochter
des huizes moest nu maar bedienen; de
keizer sprak haar in het Fransch aan,
Maria Louise in het Duitseh.
Napoleon vroeg haar, of zij een vrijer
had; na lang aandringen van hem kwam
een bevestigend antwoord. De keizer drong
toen bij haar aan, dat zij dien jongen man
maar moest laten loopen. Ze moest met
hem naar Parijs gaan, dan zou hg wel
voor haar zorgen. Het meisje had er wel
ooren naar, de ouders hielden echter de
dochter liever bij zich.
Daarna wilde Napoleon van haar weten,
waarom zij nog niet trouwde. Haar aan
staande man had nog geen bestaan, ant
woordde zij; waarop de keizer vroeg, wat
zij dan nog noodig zouden hebben. Onge
veer driehonderd gulden per jaar dacht
ze. Napoleon wendde zich tot zijn gevolg
en vond, dat hij er nog al goedkoop af
kwam; hg beloofde haar dat geld zoolang
ze nog ongetrouwd was; zoodra ze huwde
zou het het dubbele worden. Maar het eer
ste kind moest dan of Napoleon óf Marie
Louise heeten.
Het ontbijt was intusschen afgeloopen.
Nu moest de boer zelf voor den dag komen.
De keizer vroeg hem, hoe groot zijn hof
stede v/as, de opbrengst ervan, de jaar-
lijksche lasten en hoeveel hij ervan noodig
had om te leven. Er schoot geen onaardig
sommetje over; de keizer maakte de op
merking, dat men de grondlasten best ver-
hoogen kon. Een poging van Napoleon om
de hofstede te koopen, mislukte; de boer
antwoordde: „Ik bin er op eboren, ik wil
er op sturven".
Nadat nog de vrouw bg den keizer had
moeten komen en de oudste zoon op de
vraag, waarom hij niet getrouwd was, ge
antwoord had: „omdat ik er geen zin in
èe", reed de keizer te paard, door drie
generaals en eenige ingezetenen van het
eiland begeleid, naar de batterijen aan de
Westerschelde en het fort Bath. Hij reed
zoo snel, dat de laatste ruiter, die hem
kon bijhouden, het bij'Hoedekenskerke op
gaf. Na bezichtiging van het fort Bath
vertrok Napoleon naar Antwerpen.
n.
Den 24en September 1811 verliet Na
poleon Oostende om door het land van
Cadzand naar Vlissingen over te ste
ken en verder naar Holland te gaan. Voor
hem en zijn gevolg lagen er twee visschers-
schuiten om over het Zwin gezet te wor
den. Johan Christiaan Hennefreund, Jaco-
bier Schilleman en James Verkaese zetten
den keizer over. Het was slecht weer, de
overtocht duurde een half uur. Al vragende
kwam Napoleon te weten, dat de schuit,
waarmede hij overgezet werd, maar hon
derdvijftig gulden waard was en dat zijn
veerman maar armoede leed. Koud en kil
kwam het gezelschap te Ter Hofstede (ge
meente Retranchement) aan, waar de Pre-
fekt den keizer afwachtte. Terstond moest
op den dijk een groot vuur aangemaakt
worden. Hennefreund moest daarbij naast
den keizer plaatsnemen. Op de vraag, wat
hij voor het overbrengen hebben moest,
antwoordde Hennefreund: ,,'tls al goed,
wat God Zijne Majesteit in het harte geeft".
Den volgenden dag kregen de veerlui 50
gouden Napoleons (ongeveer vierhonderd
vijf en zeventig gulden) te verdeelen.
Hennefreund en Schilleman kregen boven
dien een jaargeld van driehonderd francs.
Te paard reed de keizer naar Breskens.
Redacteur: H. M. Slabbekoorn,
Oostsingel 60a, Goes.
Om „De Zeeuw"-wisselbeker.
Groep A. Probleem nr 3.
Auteur: J. Kaat, Kapelle.
15
•25
35
4b
47 48 49 50
Zwart 11 sch. op: 8, 9, 13, 18, 19, 23,
28, 29, 30, 31, 34.
Wit 11 sch. op: 25, 26, 37, 38, 39, 41,
42, 43, 44, 47, 50.
Wit begint en wint.
Groep B. Probleem nr 3.
Auteur: Is. Weiss f.
1-2 3 4 5
47 48 49 50
Zwart 2 sch. op: 32 en 33.
Wit 3 sch. op: 31, 48 en 49.
Wit begint en wint.
Oplossingen in te zenden tot uiterlijk 26
November aan het adres van den redacteur.
Oplossing wedstrijd-probleem groep A
nr 1 (Auteur C. v. Biemen, Goes)
Stand zw. 7 sch. op: 13, 19, 22, 23, 25,
32, 35.
Wit 7 sch. op: 24, 33, 34, 40, 43, 44, 49.
1. 2429 25X14
2. 3430 35X24
3. 33—29 23X45
meerslag.
4. 4440 45X34
5. 43—39 34X43
6. 49X29 en wint.
Een eenvoudig doch leuk miniatuur. De
beginstand is zeer goed, en zou in een par
tij kunnen voorkomen, alhoewel de laatste
zet van zwart (1419), afgezien van de
problematische afwikkeling, niet de sterk
ste voortzetting zou zijn geweest.
Oplossing probleem nr 1, Groep B.
Auteur: Is. Weiss T.
Stand zw. 7 sch. op: 7, 8, 9,17, 28, 30, 35.
Wit 6 sch. op: 23, 29, 32, 42, 43, 49.
1. 29—24 28X39
meerslag.
2. 49—44 30X28
meerslag.
3. 44X4 3540
4. 4—22 4045
5. 22—50 en wint.
Voor beginners is het nuttig te zien, wat
men met meerslag kan bereiken, en het is
goed bij het oplossen van problemen, dit
steeds in gedachten te houden.
Zeer gaarne hadden wij nu reeds de in
zenders van de eerste oplossingen willen
vermelden, maar doordat velen op het laat
ste moment hun oplossingen hebben inge-
den voornoemden secretaris-generaal
met die personen of instellingen overeen
te komen vergoeding.
Deze vergoeding komt ten bate van
hem, aan wien het gebruik is ontzegd.
Laatstbedoelde blijft dan echter aanspra
kelijk voor alle verbintenissen, die hg
heeft aangegaan.
Verhooging van de lage loonen
te wachten.
Het „Agrarisch Nieuwsblad" kondigt
aan, dat binnenkort een verhooging van
de lage loonen te verwachten is. Deze
zal dan echter betaald moeten worden
door den consument en niet door den on
dernemer.
xn net xsruscne Dericnt wordt er aan
herinnerd, dat vóór de „Ark Royal"
reeds de vliegtuigmoederschepen „Cou
rageous" en „Glorious" door optreden
van den vijand verloren zijn gegaan.
(De „Ark Royal" was in 1937 van
stapel geloopen en had een waterver
plaatsing van 22.600 ton. Het schip had
70 vliegtuigen aan boord.)
DE AMERIKAANSCHE NEUTRA-
LITEITSWET GEWIJZIGD.
(D.N.B.) Nadat president Roose
velt en de minister van buitenlandsche
zaken, Hull, in brieven aan de democra
tische leiders van het huis van afge
vaardigden nog in de laatste minuut de
De organisatie wordt dan als volgt:
HOOFDGROEP BANKEN:
Vakgroepen
Handelsbanken; Spaarbanken; Hypo
theekbanken Landbouwcredietbanken
Effectenhandel.
De bedrijfsgroep Hypotheekbanken
omvat dan: a. de hypotheekbanken en
b. de scheepshypotheekbanken.
De bedrijfsgroep Effectenhandel is
verdeeld ina. administratiekantoren, b.
effectendepots en c. trustkantoren.
Ten aanzien van deze laatstgenoemde
bedrijfsgroep (de Ver. v. d. Effecten
handel) zijn reeds een aantal bëpalingen
verschenen.
oofdgroep
1 Wolter-
'.ren Carel
sdijktot
xmans.
.rijfsgroep
L. Wol-
i benoemd
J. Baron
•rijfsgroep
2. Dutilh;
md dr G.
Tydeman.
oep hypo-
.ïgma, als
K. A. Ne-
heffer.
eepshypo-
benoemd
v. Herwij-
■rijfsgroep
It op dr
e-voorzit-
tenhandel
or de hee-
■zitter, L.
an Essen,
jop Koop-
3 van het
VOOR
xiddelaars
van sala-
irwaarden
'oor bank-
ravenhage
olgd door
s kleinere
is zoowel
talaris als
.aris vast-
algemeen
•n, die lan-
geldt een
de dienst-
draagt de
•egelingen
ziekte of
rsing van
dng op 1
e, dat in
lsnog, bij
ie maand
alaris zal
metaal
nijverheid
linde,
dddelaars
in 15 No-
Dec. 1942
■rwaarden
:aak over-
bestaande
en.
rknemers
.1 echter
len met 2
en onge-
-onen, ge
ding, ver-
slagwet/.
:erbijslag-
tot dek-
i een om-
de admi-
jare op-
bijdrage,
0.94 pet.
•staling in
ter de be-
instellin-
nende op
3 Armen-
oeld loon
voor üe werkgevers, die bij het rijks-
kinderbijslagfonds zijn aangesloten, heeft
de secretaris-generaal den opslag weder
om op 0.06 pet. van het loon bepaald,
zoodat de totaal-premie, zijnde bijdrage
plus opslag, voor deze werkgevers ook
in het jaar 1942 1 pet. van het loon zal
beloopen, behoudens wanneer zij behoo-
ren tot de evengenoemde instellingen
van weldadigheid, in welk geval de pre
mie 4/2 pet. zal bedragen.
Ten aanzien van de werkgevers, die
zijn aangesloten bij het kinderbijslag
fonds van een erkende bedrijfsvereeni-
ging, geschiedt de bepaling van den om
slag door de betrokken bedrgfsvereeni-
ging.
ZATERDAG 15 NOVEMBER.
Want Gij hebt ons beproeft, o God!
Gij hebt ons gelouterd, gelijk men het zil
ver loutert. Ps. 66 10.
Zon
op onder
9.01 17.48
Maan
op onder
3.54 16.19
ZONDAG 16 NOVEMBER.
Ik zal met brandofferen in Uw huis
gaan; ik zal U mijne geloften betalen.
0 Ps. 66 13.
Zon Maan
op onder op onder
9.03 17.46 5.11 16.48
19 Nov. Nieuwe maan.
25 Nov. Eerste kwartier.
(A.N.P.). Donderdag heeft de rijks
commissaris dr Seys-xnquart, in Keuieii
een groote rede gehouaen over 'tunuer-
werp„Nederland in de ken
tering der tijde n".
Voor de beoordeeung van den politie-
ken en militairen toestand is 't van be
lang, aldus spr., dat met Nederland geen
wapenstilstands ver drag is gesioueu.
Groote beteekenis moet verder gehecht
worden aan de omstandigheid, dat de
regeeringsbevoegdheden in het bezette
Nederlandsche gebied, evenais in Noor
wegen, zijn overgedragen aan een rijks
commissaris in tegenstelling tot ae si
tuatie in andere bezette gebieden die de
Duitsche Weermacht onder haar hoede
heeft genomen.
Nederland en Noorwegen behooren
tot de Germaansche volkerenfamine eil
daarom is het ook de wensch en de wil
van den Führer in deze beide landen in
koo snel mogelijk temponormale toe
standen te herstellen en ze er toe te
brengen, dat zij krachtdadig, uit eigen,
gewonnen inzicht medewerken aan den
nieuwen opbouw van Europa.
Wat het openbare leven in Nederland
in den huidigen tyd betreft kan wor
den gezegd, dat rust en orde 'verze
kerd zijn. De handhaving daarvan is
echter slechts een onderdeel van de taak
van den Rijkscommissaris. Een even
groote beteekenis komt toe aan de e c o -
n o m i s c h e aanpassing van Neder
land aan Midden-Europa. In het bestek
van deze economische aanpassing zijn
speciaal de douanegrens en de deviezen-
grens tusschen Duitschland en Neder
land opgeheven.
Indien het gelukt de Nederlanders
voor de gedachte van het nieuwe Euro
pa te winnen, zouden wij niet alleen ne-._
gen millioen buitengewoon waardevolle
medewerkers aan onze zijde hebben,
maar ook een der beslissende geo-poii-
tieke stellingen van het vasteland be
trekken in het groote Europeesche ge
bied.
Noodzakelijk is, dat rekening wordt
gehouden met de belangen van alle
deelnemers en derhalve zal het komende
Europa een gemèenschappelijk
gebied zijn waar voor niemand vol
strekte onafhankelijkheid bestaat en
kan bestaan. Anders is het gesteld met
de zelfstandigheid, die in wezen bestaat
uit het bereiken van de grootst moge
lijke ontwikkeling op geestelijk en cul
tureel gebied van het eigen volk.
In wezen gaat het echter om de ge-
lijkgerechtigheid. Dat is het grootste
dat het Duitsche volk heeft te vergeven
en ook het schoonste, dat aan een volk
gegeven kan worden. Zoo is het ook de
ernstige wil van den Führer de N e d e r-
landers als gelijkgerechtigde kame
raden in het Germaansche gebied op te
nemen.
Bij de mannen, die thans de verant
woordelijkheid in Nederland dragen,
treedt steeds meer het streven aan den
dag in de toekomst samen met 't Duit
sche volk op te trekken, een gemeen-
schappelijke vertegenwoordiging van
alle belangen naar buiten te vormen,
maar daarenboven ook zoo noodig door
een gemeenschappelijk bloedoffer het
gemeenschappelijk bestaan te beveili
gen. Veel Nederlanders, die de toekomst
met helderen blik beschouwen zien in
den Führer van het Duitsche volk de
groote persoonlijkheid, die het lot van
Europa en vooral van de Germaansche
volken beheerscht en vormt.
ZONDAG 16 NOVEMBER 1941.
's Morgens tot 9.03 uur.
's Avonds van 17.46 uur.
MAANDAG 17 NOVEMBER' 1941.
's Morgens tot 9.04 uur.
