Christelijk Dagblad voor Zeeland
De stadsmenschendeboer.
Binnenland
DAGKALENDER.
WOENSDAG 12 NOV. 1941
56e JAARGANG - No. 37
Bureaux Lange Vorststreat 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
lange Sistslraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur»
A. DE LANGE te Goes
Abonnemenison|s 'Z7j per kwartea
Weekabonnementen voor Middelburg-
Goes en plaatsen waar een agent is
aangeste'd f 0.21
losse nummers cent
Duitsche opmarsch tegen Sebastopol en Kertsj
voortgezet - Geen Duitsch vredesoffensief -
Duitschland en Turkije.
Met Duitschland
tegen
het Bolsjewisme.
JDe rede van Hitier.
Familieberichten 33 cent oer reoel
Overige advehenliën 30 cent per reqel
Ingezonden mededeelingen 60 cent oer reoel
Kleine advertentièn f 0.55 b'i vooruitbetaling
Adverlentiën onder letter of moflo 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
In Hervormd Nederland" schreef mr
Koel Houwink over de verhouding tus-
schen deze beiden een lezenswaardig ar
tikel, waaruit wjj overnemen:
Wat is het, wat voor den modernen
grootestadsmensch den omgang met den
boer zoo moeilijk maakt? Waar komt
het kennelijk en klaarblijkelijk wantrou
wen vandaan, dat er wederkeerig tus-
schen groote-stadsmensch bestaat en
boer?
Laat ons om te beginnen mogen vast
stellen, dat driekwart van onze bevol
king of moeten we zeggen negentig
procent? uit groote-stadsmenschen
bestaat, ook al wonen zij in een klein
°Y*ncieplaatsje of in een landhuis
midden op de Veluwe.
Dit feit alleen al is voldoende om voor
een aanzienlijk deel de gespannen ver-'
houding te verklaren, die men overal
waarneemt daar, waar de groote-stads
mensch in aanraking komt met 'n boer;
me nog niet in zijn denken is ver-indus-
trialiseerd en zijn bedrijf nog ziet als
een werk, dat den zegen Gods niet ont
beren kan.
Want dit feit zegt, dat hier „vreemde
lingen tegenover elkaar staan en wel
m een verhouding van meerderheid tot
minderheid. En het is nu eenmaal zóó
in het leven, dat de meerderheid als
meerderheid meent „dé wijsheid in pacht
te hebben", en dat de minderheid zich
m haar zekerheden voelt bedreigd.
Het gevolg van een en ander is, dat er
tusschen den groote-stadsmensch en den
boer een muur staat opgericht, die zich
met gemakkelijk slechten laat. En toch
zullen wij als Christen geen vrede mo
gen hebben met deze situatie. Wij zul
len al onze best moeten doen, bij onszelf
wanbegrip en den hoogmoed te over
winnen, die kenmerkend -zijn voor de
houding van den stedeling tegenover
den boer, en by den laatsten het natuur
lijk wantrouwen weg te nemen, dat hij
koestert jegens ons.
Wjj zullen den boer in Christus en
om Christus' wil moeten vinden; maar
cut kan alleen, wanneer wij hem in de
hem eigen levenswerkelijkheid beter Iee-
ren verstaan en indien wij af weten te
zien van onzen grootsteedschen hoog
moed. 6
Wie dus den boer wil verstaan, zal
moeten beginnen met deze beperktheid
van het menschelijk bestaan te erkennen
en zn zijn levenshouding uitdrukking te
geven hiervan. Daarmee valt reeds een
goed deel van den groot-steedschen
hoogmoed weg, die ons blind maakt de
eigen orde van het boerenbestaan, waar
in in veel grooter mate dan in het
groote stadsleven mogelijk is, het per
soonlijk element in de ontplooiing van
het zieleleven naar voren komt.
- daarom als groote-stadsmensch
n boer naderen wil, bezinne zich op
deze duigen. Hij wete, dat hij den boer
m diens eigen levenswerkelijkheid te
aanvaarden heeft en dat hij van zijn
valsch superioriteitsgevoel afstand dient
te doen. Dan zal hjj op den duur ook
het ingeroest wantrouwen van den boer
tegenover den stedeling vermogen te
overwinnen en zoo 't fundament kunnen
leggen voor een beteren omgang tus
schen beiden, die in het belang van onze
gansche volksgemeenschap ongetwijfeld
dringend noodzakelijk is.
Welke is deze, den boer in het bijzon
der eigene levenswerkelijkheid De boer
leeft in een niet-gemechaniseerd bestaan,
ook al heeft de machine een veel groo-
tere plaats veroverd in zijn bedrijf dan
vroeger het geval was. Het blijkt, en dat
blijkt metterdaad steeds duidelijker, dat
zijn bestaan gebonden is aan een inner
lijke wetmatigheid, die niet straffeloos
kan worden geforceerd. De natuur, die
bij zijn arbeid zoo'n groote rol speelt,
wordt beheerscht door wetten, die in
laatste instantie door vindingrijkheid
met kunnen worden overschreden. De
boer heeft van oudsher en van jongsaf
geleerd zich hier in te schikken. De groo
te-stadsmensch bestormt nog in titani
sche overmoed den hemel, al begint ook
hij gaandeweg tot het inzicht te komen,
aat er onwrikbare grenzen zijn getrok
ken rond het menschelijk bestaan en dat
overschrijding daarvan de diepste ellen
de en den grootsten rampspoed met zich
meebrengt.
BURGEMEESTERS.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Binnenland-
sche Zaken van 10 November 1941 is J.
W. Zigeler, met ingang van 24 Novem
ber 1941, tot burgemeester van de ge-
meente Bloemendaal benoemd, met
toekenning van gelijktijdig eervol ontslag
als burgemeester van de gemeente
Oostzaan.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duitsche
weermafcht maakt bekend:
Op De Krim rukken de Duit
sche en Roemeensche troepen ver
der op naar Sebastopol en
Kertsj. Beide havens werden
met goede uitwerking door het
luchtwapen gebombardeerd.
In het gebied rond Moskou
leed de vijand door luchtaanvallen
aanzienlijke verliezen aan zware
wapens en rollend materiëel. Mili
taire inrichtingen in de bolsjewis
tische hoofdstad werden met bom
men bestookt.
In Noord-Kareiië hebben
Duitsche en Finsche troepen, on
der moeilijke gevechts- en terrein
omstandigheden, sterke deelen van
een vijandelijke divisie vernietigd.
Hierbij werden zevenhonderd bun
kers in gevechten genomen, 1200
gevangenen gemaakt, benevens tal
rijk oorlogsmateriaal buitgemaakt
of vernietigd.
Aan de Zuidoostkust van E n-
geland hebben gevechtsvlieg
tuigen overdag bomtreffers ge
plaatst op drie vrij groote vracht
booten. Deze schepen werden zoo
zwaar beschadigd, dat zij verloren
geacht kunnen worden. Ten Oos
ten van E a s t o n werd een hoog
oven door bommen van zwaar
kaliber getroffen.
De vijand heeft geen vliegtoch
ten naar Duitsch gebied onder
nomen.
WEER BOMMEN OP BRIN-
DISI EN NAPELS.
Het Italiaansche weermachtsbericht
meldt
Gisternacht hebben Britsche vliegtui
gen opnieuw bommen op Brindisi en
Napels laten vallen. Er is eenige
schade aangericht, geen slachtoffers on
der de bevolking. Te Napels zoowel als
te Brindisi heeft de afweer een vlieg
tuig neergeschoten. Het aantal dooden,
gevallen bij den vorigen aanval op Brin
disi, is gestegen van 40 tot 96, het aan
tal gewonden tot 102. Geen enkel mili
tair object is getroffen.
DUITSCHE LUCHTACTIE
IN HET OOSTEN.
(D. N. B.) Voor de kust van de Krim
zijn gisteren drie Sowjetschepen door
Duitsche gevechtsvliegtuigen bescha
digd.
Bij het stelselmatig bombardeeren van
de spoorwegen aan het geheele Ooste
lijke front hebben Duitsche gevechts
vliegers Maandagnacht treinen en zeven
locomotieven volkomen vernietigd en
vier-en-veertig treinen en vier locomo
tieven beschadigd.
Het Duitsche succes bij Tichwin betee-
kent, dat Leningrad definitief van het
bolsjewistische achterland is afgekne
pen, zoo wordt van bevoegde Duitsche
zijde aan het D. N. B. medegedeeld.
GENERAAL GEFUSILLEERD.
Een van de moeilijkste opdrachten
had de Sovjet-maarschalk Worosjilof
aan het 34ste Sowjet-leger toegedacht.
Het moest in September de Duitschers
achter het Ilmenmeer terugslaan. De
commandant van dit leger, generaal Pro-
nin, bezat het bijzondere vertrouwen
van de opperste Sowjlt-leiding. Ofschoon
generaal Proniir alle krachten inspande,
moest hij voor den Duitschen aanval
terugtrekken. Enkele dagen later werd,
naar gevangen genomen bolsjewisten
hebben verklaard, generaal Pronin met
zijn divisie- en regimentscommandanten
wegens lafheid gefusilleerd.
FINLANDS ANTWOORD
AAN DE VER. STATEN.
(D.N.B.) Naar van welingelichte zijde
verluidt, heeft de Finsche minister-pre
sident, Rangell, 'den Rijksdag gister
avond bijeengeroepen, waarin het ant
woord van de Finsche regeering op het
memorandum van de Vereenigde Staten
voorgelezen zou worden.
ER BESTAAT GEEN DUITSCH
VREDESOFFENSIEF.
(S.P.T.) De officieele woordvoerder in
de Wilhelmstrasse te Berlijn heeft ge
zegd, dat hij niet veel lust heeft berich
ten over Duitsche vredesoffensieven te
behandelen. Ook Churchill, zoo zeide hij,
heeft in ztfn laatste rede de wereld ge
probeerd wijs te maken, dat Duitschlgnd
alle moeite doet om tot een vrede te
komen.
Dit doet Churchill opnieuw, omdat
hij weet, dat het Engelsche volk den
oorlog allang moe is. Op den duur is
het onmogelijk, dergelijke berichten te
blijven logenstraffen. Er bestaat geen
Duitsch vredesoffensief en er zal ook
geen bestaan.
De Duitsche overwinning, zoo werd
verder verklaard, is het Duitsche doel
in dezen oorlog. De eenige vraag, die
nog kan worden gesteld, zal zijn of
Engeland volkomen moet worden ver
nietigd, of dat het van te voren om
vrede zal smeeken. De Duitsche poli
tiek, zooals die op het oogenblik be
staat, sluit iedere onderhandeling, op
welke wijze dan ook, met de regeering
van Churchill uit.
DE REDE VAN CHURCHILL.
United Press meldt uit Berlijn, dat de
rede van Churchill in bevoegde Duitsche
kringen een „openlijke poging om de Ver
eenigde Staten in een oorlog met Japan
te lokken" werd genoemd.
„Géén enkele verantwoordelijke per
soonlijkheid in de Vereenigde Staten
heeft over een oorlog tegen Japan ge
sproken. Dan staat plotseling Churchill
op en tracht de Vereenigde Staten tot een
oorlog met Japan op te hitsen. Indien
dat geen provocatie is, zoo zegt men te
Berlijn, dan is het moeilijk te zeggen wat
het wel is."
(Un. Press.) De woordvoerder der Ja-
pansche regeering, Ishii, heeft naar aan
leiding van Churchills waarschuwing
aan Japan gezegd„Wij zouden verbaasd
geweest zijn, als Churchill zoo iets niet
had gezegd."
De luitenant-kolonel Akiama heeft als
woordvoerder van het Japansche leger
de rede van Churchill een spiegelgevecht
en een bedreiging van Japan genoemd.
Churchill moet toch weten, zoo zeide hy
volgens het D.N.B., dat tegen Japan met
dreigementen niets valt te beginnen. De
Japansche regeering zoowel als het volk
hopen weliswaar, den vrede in den Stil
len Oceaan te bewaren, doch deze vrede
mag geen vernedering voor Japan zijn.
DUITSCHLAND EN TURKIJE.
In'een artikel in de Berliner Börsen-
zeitung schrijft de diplomatieke mede
werker van dit blad, Megerle:
De factoren die verleden jaar in de
rede van Inönü werden opgesomd als be
letsel voor de Duitsch-Turksche betrek
kingen, zijn intusschen geheel verdwe
nen.
Alle pogingen om Turkije den indruk
te doen krijgen, dat het onmiddellijk aan
een Duitschen aanval zou bloot staan,
hebben schipbreuk geleden, op den nuch-
teren kijk op de feiten van de Turksche
staatslieden en op de loyaliteit van
Duitschland.
De betrekkingen zijn gezonder gewor
den.
Korte berichten.
D.N.B. - Een gedeeltelijke uitslag
der Roemeensche volksstemming ver
meldt van 178.473 stemmen 34 „neen",
de rest „ja". Het totale aantal uitge
brachte stemmen wordt reeds op ruim
twee millioen geschat.
In de periode van 1 Mei tot 31
October heeft de Britsche luchtmacht
1744 vliegtuigen verloren, terwijl de
Duitsche luchtmacht in dezelfde periode
slechts 376 vliegtuigen verloren heeft.
Roosevelt noodigt de staalindustri-
eelen uit, hun persoonlijke belangen op
zij te schuiven en samen te werken met
de arbeiders. Hij verwacht hetzelfde van
de arbeiders.
ORGANISATIE DER NED. VLAS-
INDUSTRIE.
De heer A. L. A. de Jong, onderdirec
teur van de Coöp. Vlasfabriek te Din-
teloord, is door de Commissie Woltersom
belast met de organisatie van de Neder -
landsche vlasindustrie. De heer De Jong
zal als voorzitter van de vakgroep optre
den en in zijn taak worden terzijde ge
staan door een raad van bijstand, aldus
meldt de „Vlasbode".
Bureaux op Zaterdag gesloten.
Met ingang van 15 November 1941
zullen de bureaux van de Arbeidsinspec
tie en de Havenarbeidsinspectie tot na
der aankondiging des Zaterdags geslo
ten zijn.
AARDAPPELEN VOOR DEN
WINTERVOORRAAD.
De strooken aardappelbonnen genum
merd 05 tot en met 14, die men bij do
distributiediensten laat afstempelen om
te zijner tyd wintervoorraad op te doen,
mogen ook worden bewaard om later
stuk voor stuk gebruikt te kunnen wor
den. Dit geval kan zich namelijk voor
doen, wanneer de kooper meent, dat de
kwaliteit van de aardappelen, welke tot
dit doel worden aangeboden, hem niet
gpheel bevalt. Zooals eerder medege
deeld, worden de best houdbare soorten
immers het laatst in omloop gebracht.
Overigens kan men er van overtuigd zijn
dat bij de bevoorrading van de winkeliers
(op grond van het aantal ter afstempe
ling aangeboden strooken) rekening zal
worden gehouden met de omstandigheid,
dat een deel van deze aardappelen voor
opslag is bestemd. Het is de bedoeling,
dat deze wintervoorraad in de tweede
helft van Januari en in de maanden Fe
bruari en Maart wordt geconsumeerd.
BRANDSTOFVOORZIENING BIJ
VERHUIZING.
Bij verhuizing van een woning, waar,-
in met "haarden en kachels wordt ge
stookt, naar een woning, die door mid
del van centrale verwarming wordt ver
warmd, kan de uitgereikte J- of K-kaart
(voor haarden en kachels) in het alge
meen niet tegen een kaart L (voor cen
trale verwarming) worden ingeruild. In
het bovenstaande geval beschikken de
verbruikers over een haard of een
kachel,, die zij ook in de nieuwe woning
kunnen plaatsen en is 't dus niet noodza
kelijk, dat hun het grootere rantsoen
voor centrale verwarming wordt ver
strekt. Het plaatsen van den haard of
kachel in de nieuwe woning is uiteraard
niet mogelijk, indien hiertoe in deze wo
ning geen gelegenheid bestaat, b.v.
doordat geen schoorsteen aanwezig is.
Slechts in dit geval wordt dan ook de
uitgereikte J- of K-kaart tegen een L-
kaart ingeruild. Hierbij wordt evenwel
het aantal bonnen, dat aan de J- of K-
kaart blijkt te ontbreken, van de uit te
reiken L-kaart verwijderd.
VERTREK VAN JAPANNERS UIT
NED.-INDIE.
(D.N.B.) Volgens een bericht uit Ba
tavia zijn Maandag wéér 1600 Japanners
uit Nederlandsch-Indië naar Japan ver
trokken.
IR J. HIDDE NIJLAND OVERLEDEN.
Op 49-jarigen leeftijd is te Overveen
overleden ir J. Hidde Nijland, lid van de
directie van den Rijksdienst voor Werk
verruiming in Den Haag.
UITGIFTE VAN HULPGELD
VERBODEN.
Het is verboden zonder toestemming
van den secretaris-generaal van het de
partement van Financiën hulpgeld aan
te maken, uit te geven, aan te nemen of
door te geven. Onder hulpgeld wordt
alles verstaan, wat bestemd of geschikt
is in een min of meer beperkten kring
van personen als betaalmiddel te worden
gebezigd, in het bijzonder penningen,
bonnen, betaalzegels, spaarzegels en an
dere voorwerpen met geldelijke functie.
Ten aanzien van hulpgeld, hetwelk op
het tijdstip van inwerking treding van
dit besluit in omloop is, wordt bepaald,
dat dit binnen een maand na dit tijdstip
aan de uitgevers ter inwisseling kan
worden aangeboden. De uitgevers zijn
verplicht uiterlijk drie maanden na de
aanbieding tot inwisseling over te gaan.
Van bevoegde zijde deelt men hier
omtrent mede:
Ondanks de zeer ruime omschrijving
blijkt uit de woordkeuze „in min of meer
beperkten kring" dat het besluit niet
treft de uitgifte en het gebruik van
penningen, etc. welke bestemd zijn om
uitsluitend en onmiddellijk tegenover
den uitgever als bètaalmiddel te worden
gebezigd, in welk geval zelfs van een be
perkten kring geen sprake is. Te denken
is in dit verband bijv. aan de zgn.
„gaspenningen" en de pennin
gen, zooals deze wel in het restau-
rantbedrijf worden gebezigd.
Wel heeft het besluit blijkens de ge
kozen redactie betrekking op de zegels
en bonnen van de zgn. betaalzegelkas-
sen. Te dien aanzien zullen zeer bin
nenkort nadere mededeelingen worden
gedaan. In afwachting daarvan kan het
betaalzegelkasbedrijf voorshands nog
op den bestaanden voet worden voort
gezet.
DE CONCENTRATIE IN DE
SCHAATSENSPORT.
In Januari van dit jaar werd te Am
sterdam een nieuwe organisatie gesticht,
welke alle bestaande bonden op ijssport-
gebied zal omvatten.
Gebleken is, dat de nieuwe koepelor
ganisatie niet aan de eischen, welke het
Departement van Opvoeding, Weten
schap en Cultuurbescherming aan haar
stelde, voldeed.
WOENSDAG 12 NOVEMBER.
Komt en ziet Gods dadenHy is vree-
seiyk van werking aan de nüenschenkin-
deren. Ps. 66 5.
Zon
op onder
8.56 17.52
Maan
op onder
0.17 14.58
Vandaag Laatste kwartier.
19 Nov. Nieuwe maan.
Naar „De IJsbode", het officieele or
gaan van den Nederlandschen Schaat-
senrydersbond, meldt, heeft het Departe
ment het standpunt ingenomen, dat de
yssport voor amateurs in eén organisa
tie moet worden ondergebracht. Voor de
beroepssport zal een aparte organisatie
als leidend lichaam worden aangewezen,
die op een nader vast te stellen wijze het
wedstrijd wezen voor de korte baan om
geldprijzen zal moeten organiseeren. Het
wedstrijdwezen en het toerisme voor
amateurs zullen dus in één hand worden
ondergebracht.
Van dit beginsel uitgaande, zullen dus
de bestaande bonden voor het toerisme
moeten worden gereorganiseerd in ijs-
vereenigingen voor het toerisme op de
schaats en wel in elke provin
cie één. Deze provinciale vereenigm-
gen zullen lid moeten worden van den
Nederlandschen Schaatsenrijdersbond.
De rede, welke Hitier op 9 Nov. j.l. te
München heeft gehouden, vangt aan
met de krachtige verzekering, dat de
strijd voortgezet zal worden totdat de
laatste gevaren, niet alleen voor Duitsch
land, maar ook voor geheel Europa
uit den weg geruimd zullen zijn.
Deze strijd is niet alleen Voor Duitsch
land, maar voor geheel Europa van
groote beteekenis.
Daarom strijden naast de Duitsche
troepen in het Oosten schouder aan
schouder tal van volkeren van Europa.
„Achter ons front staat nog een tweede
front" heeft Hitler in zijn rede gezegd:
,Het Duitsche Vaderland". En achter
dit Duitsche vaderland staat een derde
front en dat heet Europa. In dezen tijd
wordt het lot van Europa voor de ko
mende duizend jaar beslist".
Hitier wees vervolgens op de gewel
dige verliezen van de Sowjet-troepen.
Acht a tien millioen dooden, gewonden,
vermisten en gevangenen. Dat is zooveel
als de geheele bevolking van Neder
land! Van dergeiyke verliezen her
stelt zich geen leger ter wereld
meer, aldus Hitier. Aan materiaal ver
loor de vijand 15.000 vliegtuigen, meer
dan 22.000 tanks en ruim 27.000 stuk
ken geschut. Een gebied van 1.670.000
vierk. M., bijna 4 maal zoo groot als
Frankrijk en 50 maal zoo groot als Ne
derland is bezet. Men kan er zich
moeiiyk een voorstelling van maken,
welke afstanden afgelegd moesten wor
den en welk 'n reorganisatie-arbeid hier
verricht moest worden. In het verover
de gebied ligt driekwart van alle in
dustrie en alle grondstoffen, waarover
de Sowjet-Unie beschikt.
Van belang was ook de verklaring
dat de bezetting van vijandelijke voe-
dings- en wapenbases de eerste doelen
zjjn geweest van den Duitschen op-
marsch.
Het gaat niet om steden, zoo is meer
malen van Duitsche zijde opgemerkt,
het gaat er in de eerste plaats om
Leningrad en omstreken als hulpbron
nen voor de Sowjet-Unie uit te scha
kelen. Welnu, aldus Hitler, Leningrad
valt in Duitsche handen. Niemand zal
haar meer bevrijden.
Ook over de Vereenigde Staten spray
Hitier. Het was Roosevelt, die het bevel
heeft gegeven het vuur te openen, wan
neer Duitsche oorlogsbodems zich ver-
toonen, hoewel de Vereen. Staten en
Duitschland niet met elkaar in oorlog
zijn. Hitier beantwoordde de verklaring
van Roosevelt hiermede, dat de Duit
sche schepen bevel hadden eerst dan te
schieten, als ze aangevallen! werden.
Duitschland wil niet leer om leer han
delen. De Duitsche schepen zullen zich
echter wel verdedigen, als ze aangeval
len worden.
Van belang is ook de aankondiging
van Hitler over de verdere Duitsche
bewapening. Men zal zich zoo zei
jjjj verwonderen over datgene, wat
hierbij vertoond zal worden.
Hitier heeft de dingen niet gemakke
lijker voorgesteld dan ze zijn. Hij heet
tegenover zijn volk erkend, dat de oor
log zwaar is, maar hij heeft het zonder
aarzelen uitgesproken: wij zijn bereid
en in staat den strijd voort te zetten, to
het'gestelde doel is bereikt.
Wij kunnen, aldus Hitier, aan het
einde van dit jaar zeggen, dat het groot-
