Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER
WOENSDAG 5 NOV. 1941
56c JAARGANG - No. 31
Bureaux Lange Vorststraaf 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOV
lange Giststraat 34 en Noordweg 156
Directeur-Hoofdredacteur»
A. DE LANGE te Goes
Abonnemeritspri|s f 2.73 per kwartaa
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers cent
Het landschapsschoon
en 't landbouwbedrijf.
Feodosia op de Krim ingenomen - Bolsjewis
tische aanvallen afgeslagen - Amerika eischt
van Finland staking van den strijd tegen
Sowjet-Rusland.
Met Duitschland
tegen
het Bolsjewisme.
Moet het tot scheurdwang
komen
Roosevelt en de oorlog»
I
Familieberichten 33 cent oer regel
Overige adverientiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per reoel
Kleine advertenllën f 0.55 bij vooruitbetaling
Adverlenliën onder letter of motto 10 cf. extra
Bl| contract belangrijke korting
Er behoort eenige moed toe om in de
zen tijd, waarin de bodemproductie tot
het uiterste maximum moet worden op
gevoerd, waarin terwille van het groote
volksbelang uit den bodem gehaald moet
worden, wat er in zit, het pleit te voeren
voor behoud van het landschapsschoon.
Dit ljjkt voor velen een onderwerp, dat
in belangrijkheid ver achterstaat by den
productieslag.
En toch moet ook in oorlogstijd de
verzorging van het landschap onze aan
dacht hebben. We loopen nu zoo licht
gevaar het landschapsbeeld zóó te
schenden, dat het misschien nooit meer
te herstellen is, in ieder- geval, dat we
er jarenlang groote spijt van zullen heb
ben. Gelukkig- is onlangs ingesteld de
Rijksdienst voor het Nationale
Plan, die de belangen van het werken,
het wonen, de ontspanning en het ver
keer zal hebben te coördineeren, een op
gave, die lang niet eenvoudig en gemak
kelijk is.
Aan de uitoefening van het agrarisch
bedrijf mogen geen hinderpalen in den
weg worden gelegd, integendeel, deze
belangen moeten zooveel mogelijk wor
den bevorderd maar wel zal het noo-
dig zijn, dat er overleg en samenwerking
komt tusschen de mannen van den land
bouw, de stedebouwkundigen, de land-
schapskundigen en de sociaal-economen.
Bedacht moet worden, dat ook de bewa
ring van het natuurschoon een nationale
plicht is.
Bij groote werken als ontginning,
drooglegging en ruilverkaveling kan men
het landschap grondig bederven, maar
kan ook gestreefd worden naar een
schoon geheel. Men vergelijke maar eens
vde Haarlemmermeerpolder, waarin de
rechte lineaal werd gehanteerd en de
verkaveling van den Wieringermeerpol-
der, waarin een deskundige commissie
adviseerde.
Elk landschap heeft zijn eigen aard en
structuur. Daarom mag gehoopt worden
dat de nieuwe Rijksdienst van het Natio
nale Plan de centralisatie niet te ver
zal doorvoeren.
Wat een variaties in de boerderijen
in de verschillende streken des lands!
Welk een onvergeeflijke fout zou het zijn
indien men ons zou willen opknappen
met een eenheidstype boerderij voor het
geheele land.
De beplanting van het boerenerf is
eveneens een zeer belangrijke factor in
het cultuurlandschap; de iepziekte heeft
veel mooie beplantingen doen verdwij
nen. Er is, ook in Zeeland, zeer veel ge
rooid, maar er moet voor worden ge
zorgd, dat er weer wordt aangeplant.
Wat zijn onze boerderijen, onze binnen
dijken en onze landwegen zonder beplan
ting?
Maar, en dit is het ergste, bij vele
boeren is zekere onverschilligheid te con-
stateeren ten aanzien van de beplanting
der erven.
Van groote beteekenis voor het karak
ter van het landschap is de markeering
van de perceelscheidingen.
Ook afzonderlijke hooge boomen in
weilanden, die het weiland zoo pittig
kunnen aecentueeren, zijn van beteekenis
als bescherming van het vee tegen felle
zon, regen en onweer.
Hoe staat nu onze boerenbevolking te
genover deze vraagstukken van land-
schapsbeseherming
Het landbouwonderwijs van Land-
bouwhoogeschöol tot landbouwwinter-
cursussen had zich Vrijwel uitsluitend
ingesteld op de cultuurtechniek en de te
genwoordige generatie van boeren denkt
in overgroote meerderheid alleen aan het
verkrijgen van goede bedrijfsuitkomsten,
zoo merkte onlangs de heer M. Wiegers-
ma, voorzitter van „It Fryske Gea" in
een voordracht te Amsterdam op.
Het komt ons voor, dat getracht moet
worden de actieve medewerking van den
boerenstand aan de natuur- en land
schapsbescherming te verkrijgen.
Van groot gewicht is hier de taak van
het landbouwonderwijs in al zijn geledin
gen.
Ook bij de vorming van leidende perso
nen in den landbouw, onze landbouwinge
nieurs, zou aan de natuur- en land
schapsbescherming meer aandacht moe
ten worden besteed. Het is merkwaardig,
dat de houtvesters van het Staatsbosch-
beheer vrijwel zonder uitzondering met
hart en ziel natuurbeschermer zijn, ter
wijl men onder de landbouwconsulenten
over het algemeen daarvan niet zoo veel
bemerkt.
Een belangrijke opvoedende taak heeft
ook de Nederlandsche landbouwpers en
het ware te wenschen, dat ook de redac
ties van de' landbouwbladen 4®r gecjachte
der laiidschapsbescherming wilden pro-
pageeren.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend:
Op het schiereiland De Krim
zetten Duitsche en Roemeensche
troepen de achtervolging voort.
Plaatselijke tegenstand van ver
strooide deelen van den vijand
werd gebroken. Aan de kust van
de Zwarte Zee werd de havenstad
Feodosia genomen.
Twee uitvalspogingen van vrij
sterke vijandelijke strijdkrachten,
gesteund door pantserwagens van
Leningrad uit, werden met
zware bloedige verliezen voor den
vijand afgeslagen, voordat zij de
Duitsche linies bereikten.
Moskou werd overdag gebom
bardeerd. Bij nachtélijke aanval
len van de luchtmacht op Le
ningrad ontstonden groote
branden in verscheiden wijken der
stad.
Duikbooten hebben op den A t-
lantischen Oceaan 11 vij
andelijke koopvaarders met een
gezamenlijken inhoud van 53.000
B.R.T., alsmede een torpedojager
tot zinken gebracht. Drie andere
schepen en een torpedojager wer
den door torpedotreffers zwaar
beschadigd.
Gevechtsvliegtuigen hebben ten
Oosten van Aberdeen drie
koopvaarders met een gezamenlij
ken inhoud van 20.000 B.R.T. ver
nietigd. Bovendien werd bij de
Shetland-eilanden een
vrachtschip door bomtreffers
zwaar beschadigd.
(De vijand heeft gisternacht met
zwakke strijdkrachten boven N.O.-
Duitschland gevlogen. Bij
vluchten boven de bezette gebie
den werd een Britsche bommen
werper neergeschoten.
VAN HET OOSTELIJK FRONT.
(D. N. B.). Duitsche en Italiaansche
troepen hebben in den Zuidelijken
sector van het Oostelijk front in succes
volle aanvallen nieuwe deelen van het
Bolsjewistische industriegebied in bezit
genomen.
Italiaansche troepen hebben de laat
ste dagen in dezen sector tijdens hevige
gevechten den tegenstand van vrij ster
ke Bolsjewistische afdeelingen gebroken.
Gisteren kregen de Italianen ten Noor
den van Stalino opnieuw contact met den
vijand. Snelle troepen doorbraken na
voorbereiding door de artillerie de Bols
jewistische stellingen, rolden ze op en
verpletterden de haarden van tegen
stand.
In dezelfde richting rukte Italiaansche
infanterie het Donetzbekken binnen. De
Bolsjewisten boden hevigen tegenstand,
doch schouder aan schouder met de
Duitsche formaties versloegen de Itali
anen den vijand.
Op 3 November ondernamen de Bolsje
wistische troepen twee hevige doorbraak
pogingen bij Leningrad' onder be
scherming van rookgordijnen. Tevens na
men gevechtsvliegtuigen en bommenwer
pers aan den strijd deel. Zware Duitsche
artillerie opende een spervuur en ver
ijdelde den Bolsjewistischen aanval nog
voordat de vijand de Duitsche linies had
bereikt. De Bolsjewieken leden bijzonder
zware verliezen.
AMERIKA EISCHT STAKING
OFFENSIEF VAN FINLAND
TEGEN DE SOWJET-UNIE,
(D. N. B.). Het ministerie van buiten-
landsche zaken te Washington heeft het
volgende medegedeeld:
Het ministerie van buitenlandsche za
ken heeft Finland bedreigd met het af
breken der vriendschappelijke betrekkin
ken, wanneer Finland niet onmiddellijk
het offensief tegen de Sowjet-Unie
staakt en de Fiïisehe troepen uit het
Bolsjewistische gebied terugtrekt.
(U. P.) Huil verklaarde, dat hij den
18den Augustus aan den Finschen ge
zant te Washington, Procope, had mede
gedeeld, dat de Sowjet-Unie bereid was
om over een vrede op grond van gèbieds-
compensaties aan Finland te onderhan
delen.
De Vereen. Staten wachten thans, zoo
zeide Huil, op het Finsche antwoord.
(A. N. P.). De gisteren gehouden bui
tenlandsche persconferentie in de Wil-
helmstrasse stond volledig in het teeken
van den heldenstrijd der Finnen tegen
het Bolsjewisme en van den eisch van
Washington aan de Finsche regeering
.jtot staking der vijandelijkheden tegen de
Sowjet-Unie en tot het sluiten van een
afzonderlijken vrede.
Gezant Dr Schmidt zeide niet te wil
len vooruitloopen op de Finsche verkla-
ring in zake de in de politieke geschie
denis ongekende daad, welke de nota
der Vereen. Staten aan Finland betee-
kent.
Men kan geen woorden vinden die
scherp genoeg zijn om het optreden der
Amerikaansche regeering tegen Finland
aan de kaak te stellen en het gebrek aan
moraal en instinct der Amerikaansche
politici aan het daglicht te brengen, al
dus Dr Schmidt.
TANKBOOT DER VER. STATEN
ZWAAR BESCHADIGD.
(D. N. B.). Volgens een mededeêMng
van het ministerie van Marine zou de
Amerikaansche marine-tankboot ^.Sali
nes" in den nacht van. 29 op 30 October
door een torpedo zwaar beschadigd zijn.
MOMENTEEL GEEN BESPRE
KING WASHINGTON-TOKIO.
TOKIO (Domei). Op een vraag, of de
besprekingen te Washington op het doo-
de punt zijn gekomen, heeft de woord
voerder van het Japansche bureau voor
inlichtingen, Isjii, aan buitenlandsche
persvertegenwoordigers geantwoord,' dat
zij noch stopgezet, noch afgebroken zijn.
Op de vraag, wie thans het eerst een
antwoord moet geven, zeide Isjii, dat elk
van de beide partijen thans een ant-
I woord kan geven. Hij herhaalde, dat Ja
pan alles uiteengezet heeft en dat hij
hoopte, dat de Ver. Staten een dieper
begrip zullen toonen voor de positie van
Japan.
„Op het oogenblik worden er te Was
hington tusschen Japan en de Ver. Sta
ten geen besprekingen gevoerd", zeide
Isjii.
CONFERENTIE VAN VIER
TE SINGAPORE.
S. P. T. meldt uit Singapore:
De opperbevelhebber van de Indische
troepen, generaal Wavell is, onmiddel
lijk na zijn aankomst te Singapore, be
sprekingen begonnen met Duff Cooper,
Sir Robert Brooke Popham en den be
velhebber van het „China-station" admi
raal Geofried. De aanleiding tot deze
conferentie van vier zou volgens welin
gelichte kringen te Singapore, de groei
ende spanning in het Verre Oosten zijn.
Generaal Wavell heeft het noodzakelijk
geacht, zich persoonlijk op de hoogte te
stellen van den stand van de verdedi
gingswerken in het Verre Oosten. In
niet-officieele kringen brengt men dit
bezoek van generaal Wavell in verband
met het gerucht, dat Singapore door En
geland aan de Vereen. Staten zal worden
afgestaan, die het als vlootsteunpunt ge
bruiken zullen.
Volgens een bericht in het Japansche
blad Asahi, heeft de Amerikaansche Pa
cific vloot haar basis te Manilla verlaten
en zich naar Singapore begeven. Dit be
richt is evenwel nog niet officieel beves
tigd.
HET Zl EK EN FONDSEN BESLUIT.
De uitreiking van de coupons.
Sedert 1 Nov. j.l. is het ziekenfondsen-
besluit in werking getreden. De werkge
vers zullen, ten behoeve van de arbei
ders, die hiervoor in aanmerking komen,
over de eerste volle loonperiode in deze
maand d.i. voor zeer vele arbeiders
op Zaterdag 8 dezer een korting van
2 pet. op het loon toepassen.
Hoe staat het nu met de verstrekking
van de coupons, die de werknemers
straks bij den bode van het ziekenfonds
moeten inleveren, ten .bewijze, dat hun
premie is voldaan?
De uitreiking van deze coupons zal
door de werkgevers geschieden en wel
voor het eerst bij de loonbetalingen op
Zaterdag 22 November a.s.
Voor werknemers, die op 22 November
geen loon ontvangen, zal de uitreiking
plaats hebben bij de eerstvolgende loon-
betaling na genoemden datum.
Bij de eerste afgifte van coupons zul
len ook de eventueel reeds eerder plaats
gehad hebbende premie-inhoudingen in
aanmerking worden genomen.
Er zal worden zorg gedragen dat de
Belangrijke mededeeling voor de
Zeeuwsche landbouwers.
De Rijkslandbouwconsulent voor Zee
land deelt ons mede:
Wanneer het met de aan
gifte voor het vrijwillig
scheuren van grasland niet
harder gaat dan tot dusverre
het geval is, staat onherroe-
pelijk vast, dat in Zeeland
SCHEURDWANG zal worden toe-
gepast.
Er is nog slechts ongeveer 20 pet. op
gegeven van de totale oppervlakte, die
in onze provincie móet gescheurd wor
den, terwijl op 15 November de
aangiften binnen moeten zijn.
De kans bestaat dus, dat vele landbou
wers tot scheuren zullen worden ge
dwongen, zonder toekennnig van de pre
mie van f 125200.
De extra premie van f 75 wordt toe
gekend voor iedere ha, die gescheurd
wordt, wanneer op het bedrijf de totale
oppervlakte aan aardappels meteen
zelfde aantal ha toeneemt. Het is dus
vobs trekt niet noodzake-
1 ij k, dat deze aardappels
op het gescheurde gras
land zelf verbouwd wor
den.
Aangezien overdracht van scheur-
plicht mogelijk zal gemaakt worden, zal
iemand dus ten behoeve van een ander
kunnen scheuren. Men doet verstandig
om dat ook vrijwillig aan te geven, daar
anders hiervoor laten geen scheurpremie
wordt uitgekeerd.
werkgevers tijdig gelegenheid krijgen
zich in het bezit der benoodigde coupon-,
boekjes te stellen.
ZIEKENFONDSPREMIE EN
LOONBELASTING.
Met ingang van 1 November is- het
Ziekenfondsenbesluit in werking getre
den. De premie komt voor de helft voor
rekening van den verzekerde en voor de
helft voor rekening van zijn werk
gever.
De aandacht van de werkgevers wordt
er op gevestigd, dat bij de berekening
van de loonbelasting het gedeelte van de
premie, dat ingevolge het genoemde be
sluit ten laste van den werkgever komt,
niet als loon behoeft te worden aange
merkt en dat de bijdrage van den werk
nemer niet in mindering op het loon
mag worden gebracht.
Het vorenstaande heeft tot gevolg, dat
het in werking treden van het Zieken
fondsenbesluit geen wijziging brengt in
het bedrag, waarnaar de loonbelasting
wordt berekend.
GEMENGD STOKEN ZAL
- NOODIG ZIJN.
Het Rijkskolenbureau schrijft:
Nu wederom enkele brandstoffenbon-
nen geldig zijn verklaard en de bestellin
gen bij dep handel binnenkomen, blijkt,
dat bij velen nog steeds de opvatting be
staat, dat de brandstoffenhandelaar aan
alle wenschen, die met betrekking tot
soort en afmeting worden gesteld, kan
voldoen. Dit is geenszins het geval.
Evenals verleden jaar zal het ook thans
noodig zijn, dat de bevolking genoegen
neemt met' de soorten brandstof, die
voorradig zijn. Zoo zal de brandstoffen-
handelaar een deel der bestellingen in
anthraciet en eierkolen moeten wijzigen
in cokes, daar ook op zijn bestelling ver
schuivingen werden toegepast en hij voor
een gedeelte der eerder' genoemde soor
ten cokes geleverd kreeg.
In het algemeen zal dus gemengd ge
stookt moeten worden, anthraciet of
eierkolen met cokes.
HET UITREIKEN VAN DISTRIBUTIE
BESCHEIDEN IN DE GROOTE KERK
v TE DEN HAAG.
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
Aangezien de lokalen van den Dieren
tuin in Den Haag noodig waren voor
een tentoonstelling, heeft men het daar
ondergebrachte Nederlandsche distribu
tiekantoor moeten verplaatsen. Dit kan
toor heeft daarop tijdelijk gebruik ge
maakt van de Groote ,Kerk in Den Haag.
Uitdrukkelijk wordt verklaard, dat het
hierbij een maatregel betreft van de Ne
derlandsche overheid, die, na het bekend
worden, van Duitsche zijde terstond on
gedaan is gemaakt.
ROOKVERBOD IN DE BIOSCOPEN.
In een circulaire aan de commissaris
sen der onderscheidene provincies heeft
de secretaris-generaal van het departe
ment van binnenlandsche zaken medege
deeld, dat het den secretaris-generaal
van het departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten wenschelijk voorkomt,
dat in de daarvoor in aanmërking ko
mende gemeepten een verbod met be
trekking tot het rooken in de bioscopen
in het leven wordt geroepen.
WOENSDAG 5 NOV. 1941.
De rechtvaardige zal zich verblijden in
den Heere, en op Hem vertrouwen; en
alle oprechten van harte zullen zich be
roemen.
Ps. 64 11.
Zon
op onder
8.42 19.04
Maan
op onder
19.16 9.43
12 Nov. Laatste kwartier.
19 Nov. Nieuwe maan.
Het schijnt, dat president Roosevelt
voorshands geen actieve deelneming aan
den oorlog wil, althans den definitieven
stap daartoe niet zetten wil. Misschien
is het Amerikaansche volk nog niet rijp
voor den oorlog en is de vereischte oor
logsstemming er nog niet.
De Vereen. Staten zijn dus nog niet in
oorlog met Duitschland, dat den beslis-
senden stap blijkbaar niet wil doen.
Anderzijds hoopt Roosevelt wellicht,
dat Berlijn of Tokio de eerste oorlogs
daad zal verrichten. Vandaar naar
Duitsche opvatting zijn voortdurende
pogingen, om te wijzen op Duitsche
agressie-gevaren.
Op zijn beschuldiging inzake de ge
heime landkaart van Midden- en Zuid-
Amerika en op die om na den oorlog
alle godsdiensten af te schaffen en te
vervangen door de nationaal-socialisti-
sche leer, met „Mein Kampf" in plaats
van den Bijbel, heeft de Duitsche regee
ring officieel geantwoord met een ver
klaring, die ter kennis is gebracht van
alle neutrale regeeringen, ook van die
der Zuid- en Midden-Amerikaansche sta
ten.
In dit antwoord wordt gesproken van
„vervalsehingen van den grofsten en
meest onbehouwen aard" en van bewe
ringen „zoo onzinnig e.n absurd, dat
het overbodig is hierop in te gaan."
Ook de beschuldiging dat .Amerikaan
sche torpedojagers door Duitsche onder
zeebooten aangevallen zouden zijn, heeft
Bèrlijn weerlegd met de tégenbeschuldi-
ging, dat integendeel van Amerikaansche
zijde het eerst tot den aanval is over
gegaan in de gevallen van de „Greer"
en de „Kearny".
In het Fransche weekblad Gringoire
wordt betoogd, dat Roosevelt, onder in
vloed van Joodsche bewapeningsmagna
ten, reeds voor Sept. 1939 op een oorlog
aanstuurde. Blijkens een te Parijs gevon
den document in het archief van de vrij
metselaarsloge van het Groot Oosten,
heeft de voorzitter van deze loge op 2
Mei 1939 een onderhoud gehad met den
ambassadeur der Ver. Staten, Bullitt, bij
welke "gelegenheid deze zou hebben mee
gedeeld, dat Roosevelt elk compromis
ten aanzien van Polen afkeurde. Reeds
in Maart was Chamberlain er van in ken
nis gesteld, dat Frankrijk en Engeland
niet op verderen moreelen en materieelen
steun der Ver. Staten moesten rekenen,
in geval van voortzetting van de pacifi
catiepolitiek, aangezien naar Roosevelts
meening, een compromis tusschen de de
mocratieën en het nat.-socialistische
Duitschland niet aanvaardbaar zou zijn.
Uit een oogpunt van uniformiteit heeft
hij onderstaande richtlijnen gegeven voor
gemeentelijke verordeningen:
1. Het rookverbod geldt voor alle tot
het theater behoorende ruimten, gangen,
enz.
2. Een uitzondering mag slechts ge
maakt worden voor foyers, welke niet in
open verbinding met de zaal, de gangeii
of andere ruimten van het theater staan.
3. Ovëral 'moet in het theater duide
lijk worden aangegeven, dat het verbo
den is te rooken, of zich aldaar te bevin
den met een brandende sigaar, sigaret
of pijp.
D. A. DAAMEN f-
Te Den Haag is overleden de heer
D. A. Daamen, stichter en oud-directeur
van de N.V. D. A. Daamen's Uitgevers
maatschappij. Van 1893 tot 1939 had hij
de leiding van dit bedrijf. Ook is de heer
Daamen directeur geweest van het dag
blad „De Nederlander".
LOONREGELING VOOR HET
BAKKERSBEDRIJF.
Een week vacantie.
Het college van rijksbemiddelaars
heeft een regeling vastgesteld in zake
de loonen en andere arbeidsvoorwaarden
in het bakkersbedrijf.
De voornaamste bepalingen hebben
uiteaard betrekking op de loonen.
Daarbij zijn de gemeenten ingedeeld in
vijf klassen. Voor volslagen arbei
ders in volledigen dienst bewegen
de minimumloonen zich, al naar gelang
van den arbeid, dien de betrokkenen ver
richten, tusschen de volgende grenzen: