4S,
T
t
Christelijk Dagblad voor Zeeland
„V=VI K T 0 RIA
Gemeenschapsplicht.
Binnenland
DAGKALENDER.
nd prijs bij
ERK
op-Zoom.
IEDAM
NGEN
Bureaux Lange Vorststraot 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementspri|S f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers cent
Charkof in Duitsche handen - De beteekenis
van Charkof - Kremlin door bommen getroffen
De Rijkscommissaris over den
toestand in Nederland.
Irantie
EN. DAM-
TRIKTAK.
sorteering.
I-te Noord-
)STER.
ïg verzocht
S, Kloeting-
NDE
NECHT
Brieven Iet-
Zeeuw" te
BIETEN-
Kz., Bigge-
GELS.
7, Bigge-
IKRAAG.
Kromme-
iVEEREN
Zoute-
|TE- EN
A 18, Se-
ICHE- EN
5SEN.
tk-examens.
.t 56, Oost-
i'OOMER,
Tel. 2914.
e N.V., Goes.
MAANDAG 27 OCT. 1941
56c JAARGANG - No. 23
Familieberichten 33 cent per regel
Overige adverlenliên 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
In ons artikel, geplaatst op 18 dezer,
spraken wij er onze blijdschap over uit,
dat de gemeenschap meer in het cen
trum der belangstelling is komen te
staan, maar wezen wij er ook op, dat het
niet gemakkelijk zal zijn den van nature
zoo egoïstischen en individualistischen
mensch om te zetten in een gemeen-
schapsmensch. Wie zich hier luchtkas-
teelen bouwt, zal bedrogen uitkomen.
Slechts hij, die de realiteit onder het
oog durft zien en harden, positieven,
hervormenden arbeid wil verrichten, kan
resultaten verwachten.
Er wordt met de gemeenschap maar
al te vaak gesold. Er bestaat ook heel
wat misverstand over. Zoo dikwijls kan
men hooren, dat volgens sommigen de
gemeenschap iets is, dat tegenover' hen
staat, waar zij in ieder geval buiten
staan. En dan komt al heel spoedig de
critiek, dat zij verwaarloosd of te kort
gedaah worden.
Wij moeten echter beginnen, wij allen,
hoofd V/oor hoofd, om ons deel en lid
van - de gemeenschap, van de samenle
ving, van de maatschappij te gevoelen.
Wij en de gemeenschap zijn niet twee,
maar één. Dat leidt er vast toe, om de
plicht, dien wij anderen opleggen, ook
voor .onszelf te zien. Dan begrijpen wij
ook. iets van gemeenschapszin en ge-
merenschapsroeping.
Die plicht hebben wij allen, welke maat
schappelijke positie wij ook bekleeden.
Willen wij werkelijk dienen en ons
belang ondergeschikt maken aan het al-
gemeene Wij zijn -zoo geneigd om het
meest met onszelf op te hebben, om vóór
alles met nadruk over onze rechten te
spreken en onze plichten, indien we er
al aan denken, op het allerlaatste plan
te zetten. Maar met menschen, die er
dergelijke opvattingen op na houden, is
niet de zoo noodige gemeenschap op te
bouwen.
Daarom is dit vraagstuk zoo zwaar.
Zonder 'n werkelijke en grondige vernieu
wing des harten is het niet op te lossen.
Wil er van ons volk levende kracht
uitgaan, dan moeten we inderdaad elkan
ders lasten willen dragen, dan moe
ten we vechten tegen een negatieve le
venshouding.
Wij moeten bouwen op een hecht en
stevig fundament. Anders volgt er on
verbiddelijk teleurstelling en ontnuchte
ring. Uit de historie zouden we verschil
lende voorbeelden kunnen noemen van
bouwsels, die ineengestort zijn omdat
het fundament ondeugdelijk was.
Geestelijke vernieuwing, verandering
van de gezindheid, sociale rechtvaardig
heid en liefde zijn noodig. Dit vormt de
kern van alle maatschappelijke hervor
mingen.
Noemen wij b.v. het eigendomsrecht.
Dat recht is naar Christelijke opvatting
tweevoudig. Het heeft een indivdueel en
een sociaal karakter. Individueel omdat
het voor den persoon moet worden' ge
handhaafd. Maar in dat individueele
schuilt tevens een groote verantwoorde
lijkheid voor den enkeling. Hij is rent
meester over zijn bezit. Bezittende als
niet-bezittende, dat is de eisch van het
Evangelie.
Het eigendomsrecht is sociaal, omdat
het niet alleen, voor het persoonlijk,
maar ook voor het gemeenschapsleven
moet worden dienstbaar gemaakt.
Als wij dit zóó zien, blijven we be
waard voor egoïsme en is het vraagstuk
van den eigendom in beginsel opgelost.
Als.ja, maar brengen we het ook allen
werkelijk zoo in practijk? Willen we het?
In dien Evangelischen zin moeten we
ook het probleem kapitaal en arbeid zien.
Tusschen die beide mag geen strijd,
maar moet samenwerking zijn.
Zoo hebben wij maar enkele diepgaan
de prob'emen terloops aangeroerd. Al
leen maar om te laten uitkomen, hoezeer
zij verband houden met de gezindheid
van ons hart. Van daaruit zijn de uit
gangen van ons leven.
AANMELDING INGEVOLGE HET
ZIEKENFONDSBESLUIT.
In tegenstelling met de aanvankelijke
verwachting konden de aanmeldings-
kaarten voor degenen, die op het oogen-
blik nog bij geen ziekenfonds zijn inge
schreven en zich nu bij een toegelaten
„Algemeen Ziekenfonds" moeten aanmel
den, nog niet aan alle postkantoren ver
krijgbaar worden gesteld.
Men zal er echter op kunnen rekenen,
dat deze kaarten uiterlijk Woensdag a.s.
alom in den lande aan de postkantoren
verkrijgbaar zijn.
Ter vermijding van misverstand diene,
dat zij, die reeds bij een ziekenfonds zijn
aangesloten, hun aanmeldingskaart door
bemiddeling van dit ziekenfonds ontvan
gen en dus geen gang*naar het postkan
toor behoeven te maken.
kwartier den Italiaanschen minister van
Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, ont
vangen en met hem een onderhoud ge
had, dat twee uur duurde en dat in den
geest van de traditioneele vrienschap en
de beproefde wapenbroederschap tus
schen de beide volken verliep. Aan dit
onderhoud werd deelgenomen door den
Duitschen minister van Buitenlandsche
Zaken, Von Ribbentrop.
BRITTEN BOVEN DUITSCHLAND.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
zjjn Britsche vliegtuigen naar West- en
Zuid-West-Duitschland gevlogen.
Zij wierpen boven een vry groot gebied
lukraak een aantal brisant- en brand
bommen neer. De aangerichte schade is
gering.
UIT DE ITALIAANSCHE
LEGERBERICHTEN.
Aan de fronten in den sector van G o n-
dar hebben onze troepen vijandelijke
formaties afgeslagen. Zij lieten een aan
tal dooden op het slagveld achter.
Britsche vliegtuigen hebben bommen
geworpen opRagusa en Licata
(Sicilië) en opnieuw een aanval gedaan
op N a p e 1 s. Onder de bevolking van
Licata zijn negen dooden en vijftien ge
wonden te betreuren, in Ragusa en Na
pels werden eenige personen gewond. De
schade is slechts van matig belang.
Op. de Middellandsche Zee hebben on
ze torpedovliegtuigen varende vijandelij-
lijke schepen aangevallen. Een vracht
schip van 10.000 ton werd tot zinken ge
bracht. Een ander schip van 7000 ton is
zwaar beschadigd.
Duitsche bommenwerpers troffen doe
len van T o b r o e k. Britsche vliegers
lieten bommen vallen op Tripolis en
B e n g h a s i. Er werd éenige schade
aangericht aan woonhuizen. Onder de
burgerbevölking van Tripolis werden en
kele personen gewond. Te Benghasi werd
de Arabische wijk getroffen. Er vielen
geen slachtoffers. Formaties Italiaan-
sche bommenwerpers vielen de vlootba-
sis La Valetta op Malta aan. Ondanks
den hevigen afweer, waardoor talrijke
van onze vliegtuigen geraakt werden, ztfn
de gestelde doelen getroffen met bom
men van zwaar kaliber, die branden ver
wekten.
Onze torpedovliegtuigen hebben in het
Centrale Oostelijke deel van de Middel
landsche Zee een vijandelijke vlootfor-
matie aangevallen. Een toestel trof een
kruiser met een torpedo.
FUSILEERING GIJSELAARS
UITGESTELD.
I (V. P. B.). Zooals is gemeld, zouden in
den nacht van Donderdag op Vrijdag, in
dien de daders van de aanslagen op
Duitsche officieren te Bordeaux en te
Nantes nog niet bekend waren, nogmaals
vjjftig gijselaars worden gefusileerd.
Naar wij thans vernemen is deze voor
onbepaalden tijd uitgestald.
JAPAN OVER DE LEVERINGEN
AAN SOWJET-RUSLAND.
TOKIO (Domei). De woordvoerder
van het bureau voor inlichtingen, Koh
Isjii, heeft op de conferentie voor de
buitenlandsche pers gesproken over- het
stopzetten van de hulpverleening der
Vereenigde Staten aan de Sowjet-Unie
door verschepingen naar Wladiwostok.
Hij zeide: „Wanneer dit bericht juist is,
zou ik willen zeggen, dat wij voldaan
zjjn. Het brengt opluchting in de stem
ming tusschen Japan en Amerika".
Isjii herhaalde, dat dan nog de kwes
tie blijft van de „ontstemming", die is
ontstaan door het feit, dat de Vereenigde
Staten olie zenden naar de Sowjet-Unie,
terwijl zij de verschepingen naar Japan
stopzetten.
Ook verklaarde hij, dat Japan niet ge
heel onverschillig kan zijn ten opzichte
van oorlogsleveranties aan de Sowjet-
Unie wegens Japans lidmaatschap van
de as.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelde Zaterdag mede:
Charkof is op 24 October inge
nomen. Een der belangrijkste be-
wapenings- en economische cen
tra der Sowjet-Unie is daarmede
in Duitsche handen.
Op denzelfden dag namen Duit
sche troepen het verkeersknoop
punt Belgorod, 75 km ten Noord
oosten van Charkof, in bezit.
Nachtelijke aanvallen van ge
vechtsvliegtuigen waren gericht op
militaire en voor de oorlogsecono
mie belangrijke installaties in
Moskou.
Het luchtwapen bracht voor de
Engelsche Oostkustuit een
beschermd konvooi, drie vijande
lijke koopvaardijschepen met in
totaal 12.000 B.R.T. tot zinken.
Bovendien werd een alleen varend
schip van 4000 B.R.T. door bom
men vernietigd.
Voor de Noordaf rikaan-
sche kust schoten Duitsche ge
vechtsvliegtuigen ten Noorden van
Gamboet een vijandelijk koopvaar
dijschip, in brand.
Britsche bommenwerpers wier
pen in den afgeloopen nacht op
enkele plaatsen in Noordwest
en West-Duitschland bri
sant- en brandbommen, welke ge
ringe schade in woonwijken ver
oorzaakten. Zes vijandelijke vlieg
tuigen werden neergeschoten.
WANT DUITSCHLAND WENT OP
ALLE FRONTEN VOOR EUROPA"
Gisteren werd gemeld:
De bezetting van het Donetz-
bekken schrijdt voort. Ook in
de andere sectoren van het Ooste
lijke front werden de aanvalsope-
raties voortgezet. Sterke formaties
van het luchtwapen brachten zwa
re slagen toe aan troepenconcen
traties, vestingwerken en colon
nes van den vijand tusschen D o-
n etz en Don, in het gevechfs-
gebied om Moskou en ten Oos
ten van de W o 11 s j o fIfi het
hooge Noordenvernielden ge
vechtsvliegtuigen deelen van de
Moermansk- spoor lij n als
mede barakkenkampen op het vis-
schers-schiereiland. Bij nachtelijke
aanvallen op Moskou werden bom-
treffers op het Kremlin ge
plaatst.
Tn de wateren om Engeland
vernietigde het luchtwapen drie
koopvaardijschepen van tezamen
12.000brt. Andere gevechtsvlieg
tuigen vielen havens aan de West-,
Zuid- en Zuidoostkust van het
eiland aan.
Noord-Afrika: Duitsche
gevechtsvliegtuigen bombardeer
den met goed resultaat militaire
inrichtingen van Tobroek.
De vijand vloog niet naar het
gebied van het Duitsche Rijk.
BETEEKENIS VAN CHARKOF.
Door de herovering van de stad Char
kof zijn de Duitschers in het bezit ge
komen van een der belangrijkste indu
strie- én handelscentra van de Oekraine,
alsook van de eigenlijke poort van het
Donetsbeken.
Na de November-revolutie van 1917
werd hier een Sowjet-republiek uitgeroe
pen; van 19201934 was Charkof de
hoofdstad van de Oekraine.
Charkof telt thans 840.000 inkoners.
Charkof heeft voor de Oekraine groote
beteekenis als handelscentrum. Ook is de
stad het aloude centrum van den wol-
handel der Sowjet-Unie, terwijl zij tevens
een landbouwcentrum is.
Voorts is Charkof bekend om zijn indu
strie.
Verder is Charkof een belangrijk ver-
keerscentrum.
Vier groote electrische centrales ver
zorgen de stroomlevering voor de stad.
De Sowjet-regeering heeft er groote
bewapeningsfabrieken gevestigd, die van
machinegeweren tot pantserwagens van
artilleriegeschut tot vliegtuig alles ver
vaardigen, wat een modern leger noodig
heeft.
Het verlies van deze stad is dus voor
de Sowjets zeer gevoelig.
HITLER ONTVANGT CIANO.
(D. N. B.). Hitier heeft in zijn hoofd-
ORGANISATIE DER INDUSTRIE
VOLTOOjD.
In'verband met de omstandigheid dat
de Commissie-Woltersom thans, wat de
organisatie van de industrie betreft, fei
telijk met haar taak gereed is, heeft het
ANP zich tot mr H. L. Woltersom ge
wend, ten einde van hem te vernemen,
wat tot heden voor de organisatie van
ons bedrijfsleven is bereikt en wat de
toekomst ten deze zal brengen.
De organisatie van de industrie is in
28 bedrijfsgroepen tot stand gekomen.
In den loop van November a.s. kan te
gemoet gezien worden de publicatie om
trent de instelling eener hoofdgroep in
dustrie, welke al deze 28 industrieele be
drijfsgroepen zal overkoepelen. Omtrent
(D. N. B.). De Rijkscommissaris in
Nederland, Rijksminister Dr Seyss-In-
quart, heeft in een aan de „Krakauer
Zeitung" verleend interview gesproken
over de ontwikkeling in Nederland se
dert de oprichting van het Rijkscommis
sariaat.
E^n groot gedeelte van de ambtena
ren en der bevolking, dat in het begin
een terughoudendheid in acht nam met
betrekking tot de door den oorlog nood
zakelijk geworden maatregelen, heeft
uit den loop der gebeurtenissen leering
getrokken en is zelfs gewonnen, zoo ver
klaarde de Rijkscommissaris. De ontbin
ding der partijen is zonder eenige merk
bare verstoring van het openbare leven
verloopen, hetgeen een bewijs is, dat de
politieke impulsen van het Nederland-
sche volk niet meer van deze groepen
zijn uitgegaan. Rijksminister Seyss-In-
quart deelde verder mede, dat op het
oogenblik ruim 10.000 Nederlanders iri
den een of anderen vorm aan den strijd
tegen het bolsjewisme deelnemen en dat
reeds velen van hen met het ijzeren kruis
zijn onderscheiden. In zijn overwegende
meerderheid is het Nederlandsche volk
kalm en bezadigd en verricht het, over
eenkomstig zijn conservatieve levenshou
ding, zijn dagelijksche werkzaamheden.
De Nederlandsche arbeiders en de boe
renstand staan over het geheel genomen,
ondanks alle agitatie van Londen, posi
tief tegenover de nieuwe orde.
de laatste bedrijfsgroep verschijnt dezer
dagen een publicatie. Op 20 October
werd de hoofdgroep verzekeringswezen
gepubliceerd. In den loop van November
kan men in de Staatscourant de publica
tie verwachten van de totstandkoming
van de hoofdgroep Bankwezen, terwijl
men kan aannemen, dat in den loop van
dit jaar ook het verkeerswezen zjjn uit
eindelijken organisatievorm zal verkrij
gen.
Voor wat betreft de hoofdgroepen
handel en ambacht, heeft de organisa
tiecommissie, overbelast als zij was met
de bewerking van de hierbovengenoemde
hoofdgroepen, adviescommissies inge
steld, die dit zeer ingewikkelde terrein
tezamen met docfr haar aangestelde ad
viseurs, bewerken. Voor handel en am
bacht is begin October de beschikking
van de organisatiecommissie verschenen,
waarbij aan de betrokkenen de verplich
ting is opgelegd, zich aan te melden.
DR POSTHUMA OVER DEN
PRODUCTIESLAG.
Dr Posthuma, de voorzitter van de
commissie tot ondersteuning van de
maatregelen, genomen in het belang van'
de landbouwproductie, heeft een beroep
gedaan op alle Nederlanders om mede te
werken tot het slagen van den productie
slag. Deze medewerking is naast Gods
hulp onontbeerlijk.
Onder de groote middelen verstaat Dr
Posthuma in de eerste plaats de aan
wending van al die afvalstoffen uit de
steden, welke momenteel in hoofdzaak
naar de rivieren en de zee worden afge
voerd, voor de bodembemesting. Voorts
het op de juiste wijze bewaren en aan
wenden van stalmest en gier.
Ook de huisvrouw moet medewerken
door het verzamelen van keukenafvallen
als aardappelschillen e.d. voor veevoeder
doeleinden. De gemeentelijke autoritei
ten dienen mede te werken voor de orga
nisatie van een ophaaldienst.
Voorts dienen in tuinen, parken enz.
zooveel mogelijk voedingsgewassen ge
teeld te worden en moeten onder goede
leiding kleine perceelen voor volkstuin
tjes uitgegeven worden.
Indien er door gebrek aan medewer
king onvoldoende in de behoeften aan
voedsel kan worden voorzien, behoeft
men niet op de hulp van buiten te reke
nen. Dit is echter iets anders, wanneer
het geheele volk zijn best heeft gedaan.
Nederland is een bezet land en om ons
heen is een oorlogstoestand.
PRIJZENBESCHIKKING KLOMPEN.
In de Nederlandsche „Staatscourant"
is, ter vervanging van de „Prijzenbe-
schikking Klompen no. 1" de „Prijzen-
beschikking Klompen no. 2" afgekondigd
Hierin zijn de maximum- en de minl-
munprijzen voor alle geledingen van den
handel geregeld. Binnenkort zal hierover
een nadere publicatie van den' gemach
tigde voor de prijzen verschijnen, waarin
deze prijzen zijn opgenomen.
AANMELDING EN KEURING
ARBEIDSDIENST.
Voor vrijwillige dienstneming bij den
Nederlandschen Arbeidsdienst zal gele
genheid zijn voor keuring voor vrijwil
lige dienstneming te Breda, Leuvenaar
straat 97, Vrijdag 31 October.
Reiskosten' voor de heen- en terugreis
worden vergoed.
MAANDAG 27 OGT. 1941.
Geef heil door uwe rechterhand, en
verhoor ons.
Ps. 60 7 b.
Zon
op onder
8.26
18.21
Maan
op onder
15.19
Vandaag Eerste kwartier.
4 Nov. Volle maan.
Het is aan te bevelen een broodmaal
tijd mee te brengen.
Gegadigden moeten aan de volgende
voorwaarden voldoen:
a. Nederlander zijn; b. niet jonger dan
17 en niet ouder dan 23 jaar z(jn; c. on
gehuwd zijnd. voor zoover minderjarig,
in het bezit zijn van een bewijs van toe
stemming van een hunner ouders, voogd
of verzorger.
Ieder, die wordt goedgekeurd en ove
rigens aan de te stellen eischen voldoet,
wordt op 8 December 1941 opgeroepen
om gedurende 5% maand in den Neder
landschen Arbeidsdienst te dienen.
BRITSCHE LUCHTAANVALLEN.
Een Britsch vliegtuig heeft Vrijdag
avond in het wilde weg met ipachinege-
weren op een plaats in Friesland ge
schoten. Er ontstond als door een won
der slechts glasschade. Op een andere
plaats vernielde een .brisantbom een
woning. Daarbij werd een man gedood
en zijn echtgenoote gewond. De overige
brisantbommen, die lukraak werden ge
worpen, kwamen in het vrije veld te
recht. (A. N. P.)
ARBEIDSBEMIDDELING.
Onder voorzitterschap van den heer
Th. van Lier, wnd. directeur-generaal
van het rijksarbeidsbureau, heeft te
's-Gravenhage een tweedaagsche verga
dering plaats gevonden van de directeu
ren en plaatselijke directeuren der ge
westelijke arbeidsbureaux.
Ofschoon in de vijf maanden, die
thans sedert de- inwerkingtreding der
rijksarbeidsbemiddeling zijn verstreken
reeds in menig opzicht verheugende uit
komsten zijn bereikt, dient, aldus de
voorzitter, bij voortduring in het oog te
worden gehouden, dat nog zeer veel ar
beid te verrichten valt. In dit verband
gewaagde spreker met name van de op
handen zijnde invoering van het arbeids-
boekje. Ook wees hij op de voorberei
ding van doeltreffende voorzieningen op
het gebied van de beroepskeuze en het
belang van een deugdelijk geneeskundig
ond'erzoek der arbeiders.
De secretaris-generaal van sociale
zaken, ir R.v A. Verwey, vestigde er de
aandacht op, dat het aantal arbeiders in
de werkverruiming thans het aantal
steuntrekkenden niet onbelangrijk over
treft.
HOTELS EN CAFE'S MOETEN
TARIEVEN DUIDELIJK AANGEVEN
De gemachtigde voor de Prijzen heeft
twee beschikkingen uitgevaardigd, waar
bij de Prijsaanduidingsplicht vooi. spij
zen en dranken verstrekkende inrichtin
gen en voor logies-bedrijven wordt gere
geld. t
In de eerstgenoemde beschikking wor
den ondernemers van inrichtingen waar
voor het publiek gereedgemaakte spijzen
of dranken verkrijgbaar worden gesteld,
tot prijsaanduiding verplicht. Dit moet
bij spijzen geschieden door middel van
menu's of dagkaarten - en bij dranken
door middel van tarief- of wijnkaarten.
Deze kaarten moeten gedagteekend zijn
of wel den datum vermelden, waarop zij
voor het eerst golden, terwijl zij verder
in voldoend aantal in de inrichting ter
inzage moeten worden gelegd.
De tweede beschikking bevat de ver
plichting tot prijsaanduiding voor on
dernemers van inrichtingen, waar aan
het publiek logies wordt verleend. Hier
onder vallen niet de pensions.
Beide beschikkingen treden op 8 No
vember 1941 in werking.
AUTO-RADIOTOESTELLEN MOETEN
WORDEN INGELEVERD.
Bij beschikking van den secretaris-ge
neraal voor de op'enbare veiligheid is be
paald, dat het verboden is in motorrijtui
gen radio-ontvangtoestellen van eeniger-'
lei soort gemonteerd te hebben. Deze toe
stellen moeten uiterlijk binnen acht da
gen bij de politie ingeleverd worden. Aan
den inleveringsplicht zijn niet onderwor
pen de industrieele ondernemingen, die
in haar bedrijf dusdanige toestellen ver
vaardigen.
„De Christen-Onthouder".
Met ingang van 15 November a.s. zal
om de 14 dagen gaan verschijnen „De
Christen-Onthouder", orgaan van de
Prot. Chr. Drankbestrijdersveréenigin-
gen, onder redactie van de heeren J. J.
Smit en W. C. F. Scheps.