Christelijk Dagblad voor Zeeland
„V=VIKTORIA,
Binnenland
DAGKALENDER.
ZATERDAG 25 OCT. 1941
56e JAARGANG - No. 22
Dit nummer bestaat uit twee bladen. - EERSTE BLAD.
In totaal ruim 260 Sowjet-divisies vernietigd.
De afzetting van Timosjenko - Eden over
Sowjet-Rusland - Japan en de leveringen
aan Sowjet-Rusland.
De Nederlandsche Landstand.
Bureaux Lange Vorslslraaf 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOV
Lange Giststraai 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur»
A. DE LANGE te Goes
Abonnementspri|s 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0/21
Losse nummers cent
Familieberichten 33 cent per regel
Qverige odverlentièn 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentién f 0.55 bij vooruitbetaling
Adverleniiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bi| contract belangrijke korting
EDEN OVER SOWJET-RUSLAND
In het Engelsche Lagerhuis heeft Mi
nister Eden de fundamenteele factoren
van den huidigen toestand geschetst. De
Sowjet-Unie, zoo verklaarde hij, gaat een
geweldige beproeving te gemoet. Er is
geen enkel lid van het Lagerhuis, dat
niet oprecht wenscht alles te doen, wat
in zijn macht is om de bolsjewisten te
helpen. Wat zou de positie van Engeland
zijn, wanneer de Sowjet-Unie niet meer
kan standhouden, zoo vroeg Eden.
Ik kan het. Huis verzekeren, zoo zeide
Eden, dat de regeering vastbesloten is,
de aan Moskou beloofde hulp te erken
nen en te verleenen en wel „met alle
middelen welke ons ten dienste staan."
NIEUWE AANVALLEN OP
NAPELS.
Het Italiaansche weermachtbericht
meldt
„Gistermiddag hebben vijandelijke
vliegtuigen een aanval gedaan op Co-
trone. Er werd onbeteekenende materi-
i eele schade aangericht. Geen slachtof
fers. In den afgeloopen nacht volgden
nieuwe aanvallen op Napels. De verlie
zen beperkten zich tot vijf gewonden on
der de burgerbevolking. De aangerichte
schade is niet groot. Onze luchtmacht
ondernam nieuwe aanvallen op Malta.
Hierbjj werden de luchthaven van Mi-
cabba en de havenwerken van La Va-
letta getroffen.
LID DER DUITSCHE WEERMACHT
TE BORDEAUX NEERGESCHOTEN
(D. N. B.). Op den dag na de misdaad
in Nantes is een lid van de Duitsche
weermacht in Bordeaux in den rug neer
geschoten. De daders zijn ontkomen. Ook
de daders van Nantes zijn nog niet ge
pakt. Als boete voor deze nieuwe mis
daad is wederom bevel gegeven tot het
doodschieten van vijftig gijzelaars. Wan-
I neer de daders niet in den avond van 25
1 October gearresteerd zijn, zuilen nog 50
gijzelaars doodgeschoten worden.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR
EUROPA.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
In het Oosten blijven de aan-
vals- en achteryolgingsoperaties
verder voortgaan.
Het luchtwapen heeft in de wa
teren rond de K r i m een Sowjet-
schip van 6000 b.r.t. tot zinken
gebracht en Moskou met bri
sant- en brandbommen bestookt.
De vijand heeft in den afgeloo
pen nacht bommen geworpen op
verschillende plaatsen in het
Noordduitsche kustgebied, o.m. op
Hamburg en Kiel. De burger
bevolking leed geringe verliezen.
De schade is onaanzienlijk. Een
Britsche bommenwerper werd
neergeschoten.
WANT DUITSGHlxANT» WINT OP
ALLE FRONTEN VOOR EÜROPA"
BOLSJEWISTISCH GEVAAR DEFINI
TIEF UIT DEN WEG GERUIMD.
Van militaire zijde ver
neemt het D. N. B., dat een
nauwkeurig onderzoekuit-
gewezen heeft, dat in den
tijd van 22 Juni tot eind
September ruim 260 Sow-
jetdivisies zijn vernietigd.
Bovendien verloren talrijke Sowjet-di
visies meer dan 50 pet. van haar ge
vechtskracht.
De Duitsche weermacht heeft 't Bolsje
wistische gevaar voor Europa definitief
uit den weg geruimd, aldus het D.N.B.
HAVEN VAN LENINGRAD
ONDER VUUR GENOMEN.
(D. N. B.). Zware artillerie van het
Duitsche leger heeft op 23 October met
goed gevolg militaire doelen in de haven
van Leningrad en bij Kroonstad onder
vuur genomen. Er werden talrijke tref
fers waargenomen.
TIMOSJENKO WEL OF
NIET AFGEZET?
A. N. P. meldt: Uit Moscou wordt ge
meld, dat maarschalk Timosjenko, die
tot dusver het middenfront der Sowjets
aanvoerde, de leiding van het Zuidelijk
frontdeel op zich heeft genomen. De
chef van den generalen staf, generaal
Soekov, commandeert nu het midden-
front
Deskundige kringen stemmen hierin
overeen, dat het Donetsbekken het
Ruhrgebied van Rusland als veel be
langrijker moet worden beschouwd dan
Moskou. Daar men in de Sowjets, zoo
als bekend is, Timosjenko voor den bes
ten aanvoerder houdt, heeft men hem
thans naar het Zuidelijk front gediri
geerd. Sommige deskundigen nu zien
hierin tevens een aanwijzing, dat men
Moskou reeds heeft opgegeven, waarte
genover de Sowjets nog eenige hoop
koesteren, het Donetsbekken te kunnen
houden. Anderen achten de mutaties in
haar geheel een teeken van wanhoop.
De berichten, dat maarschalk Timo-
sienko vari ziin functie is ontheven, wor
den door de Berlijnsche bladen met groo-
te opschriften gepubliceerd. Tegelijker
tijd nemen de bladen een bericht uit
Stockholm op, volgens hetwelk ook
maarschalk Boedjenny reeds in de Loe-
bljanka-gevangenis te Moskou zit en
maarschalk Worosjilof eveneens heeft
afgedaan.
WORDT MOSKOU OPGEBLAZEN?
(S. P. T.) Uit Moskou wordt offi-
ceel medegedeeld, dat de hoofdstad der
Sowjet-Unie op last der autoriteiten in
de lucht zal vliegen, alvorens in handen
van den vijand te vallen.
MILITAIRE DESKUNDIGEN TE
GEN BRITSCHE INVASIE.
(S. P. T.) „Is Engeland bij machte
een invasie op het continent te onder
nemen?" luidt het opschrift van een
rondvraag van het Londensche blad
„Picture Post".
De Britsche militaire deskundige Lid-
dell Hart beantwoordt deze vraag ont
kennend. Ook de bekende militaire des
kundige generaal-majoor Fuller houdt
een invasie op het contingent voor onmo
gelijk.
AANSLAG INKOMSTENBELASTING.
Binnen korten tijd zullen worden uit
gereikt de biljetten voor de voorloopige
aanslagen in de inkomstenbelasting over
het belastingjaar 1941. Deze aanslagen
vervallen in vijf termijnen. De eerste
termijn vervalt aan het einde van de
maand, volgende op die, welke in de
dagteekening van het aanslagbiljet is
vermeld. De volgende telkens een maand
later.
Aan de ontvangers der directe belas
tingen is opgedragen aanstonds na het
vervallen van den eerste termijn tot
vervolging over te gaan.
LEEREN SCHOEN MET
HOUTEN ZOOL.
Op het gebied van den leeren schoen
met houten zool is dezer dagen octrooi
aangevraagd voor een nieuwe vinding.
Zij heeft betrekking op een gewone lee
ren schoen met een enkele dunne leeren
zool (tusschenzool zonder hak). Tegen
het zoolvlak wordt, door middel van een
klemband en een paar schroefjes, een
houten onderstel van zool en hak in één
stuk geplaatst. Het geheel vormt een ge
wonen schoen, licht van gewicht. Na
verslijt'ing van het houten onderstel
worden de schroefjes losgedraaid en
wordt een nieuw onderstel aangebracht.
Bij de schooljeugd en anderen kan
deze vinding er toe meewerken dat het
schoeisel langer mee gaat en dat natte
voeten worden voorkomen.
AARDIGE ATTENTIE.
De directie der Ned. Spoorwegen heeft
aan alle deelnemers aan op haar Jaar
beursstand gehouden „spoorweg-en
quête" dezer" dagen, als aandenken daar
aan, een practisch zilverbonnen-étui aan
geboden.
GEVOLMACHTIGDEN VOOR
N.-BRABANT EN UTRECHT.
De Rijkscoipmissaris Reeft tot de vol
gende personeelswijzigingen besloten:
1. De gevolmachtigde voor de pro
vincie Noord-Brabant, Ritter-
busch, heeft een aanstelling gekregen in
de partijkanselarij. Tot gevolmachtigde
voor de provincie Noord-Brabant werd
de gevolmachtigde voor de provincie
Drente gouw-inspecteur Thiel, benoemd.
2. De gevolmachtigde voor de pro
vincie Utrecht, dr Joachim, heeft een
aanstelling gekregen in het Rijksminis
terie van Binnenlandsche Zaken. In zijn
plaats werd tot gevolmachtigde voor de
provincie Utrecht benoemd de Reichs-
hauptstellenleiter Sommer.
DE STAATSLEENING.
(A.N.P.) In een verklaring, door de
radio uitgesproken, heeft mr M. M. Rost
van Tonningen uiting gegeven aan zijn
verheugenis over het welslagen van de
3V« leening. Reeds in het jaarverslag
van de Nederlandsche Bank over het
boekjaar 19401941 verklaarde de heer
Rost van Tonningen, dat het in de toe
komst mogelijk zou moeten zijn in Ne
derland op een basis van 3V« te lee-
nen, en deze mogelijkheid is thans vrij
wel verwerkelijkt. Met het succes van de
leening is de schaduw van een mogelijke
gedwongen leening volkomen van de
markt verdwenen en dit kan niet anders
dan een gevoel van opluchting teweeg
brengen, hetgeen de stemming op de
obligatiemarkt gemakkelijk ten goede
kan komen. Wel is waar doet zich bjj
een groote emissie doorgaans het ver-
schijnsel voor, dat na den inschrijvings
datum eenig materiaal aan de markt
komt, en het is niet uitgesloten, dat iets
dergelijks zich ook thans zal epenbaren,
maar dit neemt niet weg, dat de lee
ning onmiddellijk goed geklasseerd is.
Zeer belangrijk is de mededeeling van
den heer Rost van Tonningen, dat de
gelden voortspruitende uit deze. emis
sie, in de eerste plaats in dienst zullen
worden gesteld van de voedselvoorzie
ning van ons land.
VLEESCH OVER „DE VRIJBANK"
ALLEEN AAN HOUDERS VAN
VETKAARTEN.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw en Visscherij
maakt bekend, dat met ingang van 25
October 1941 de hoeveelheid vleesch,
welke over de zoogenaamde vrijbank
wordt verkocht, per bon 200 pet. zal
bedragen van het normale rantsoen.
Derhalve kan over de vrijbank op eiken
met „vleesch" gemerkten ..bon 100 gram
vleesch, been inbegrepen en op eiken
met „vleesehwaren" gemerkten bon 200
gram vleesch, beén inbegrepen, worden
gekocht.
Voor het koopen van dit vleesch ko
men echter uitsluitend diegenen in aan
merking, die bij den verkoop van de
plaatselijke toewijzingscommissie, onder
wier toezicht deze verkoop plaats vindt,
b.v. aan de hand van hun distributie
stamkaart, kunnen aantoonen, dat hun
destijds een vetkaart werd uitgereikt.
VRIJWILLIGERS VOOR DEN
ARBEIDSDIENST.
Als gevolg van de dezer dagen in ver
schillende deelen des lands opengestelde
gelegenheid tot aanmelding met daaraan
verbonden keuring voor een vrijwillige
verbintenis bij den Nederlandschen Ar
beidsdienst zullen 600 jongemannen bij
dit instituut worden geplaatst en wel op
Maandag 3 November.
Zeer binnenkort zullen op nader te
melden data weder aanmeldings- en keu-
ringsdagen worden gehouden, met de be
doeling de plaatsing der dan goedge-
keurden op 8 December te doen geschie
den.
DE MAXIMUMPRIJZEN VOOR
SCHOENREPARATIES.
Reeds eenigen tijd geleden is gemeld,
dat de prijzen, die de schoenmakers ten
hoogste mogen rekenen, worden vastge
steld door den directeur van het Rijks
bureau voor huiden en leder. Nu is men
met deze regeling vrijwel gereed. De
vijftien- tot zestienduizend schoenma
kers, die ons land telt, zijn verdeeld in
niet minder dan vijftien prijsklassen. Zoo
beweegt zich, om een enkel voorbeeld
te noemen, de prijs van nieuwe heeren
zolen en -hakken gespijkerd en ge
klonken tusschen fl.60 en 2.75. Da
meszolen en -hakken kosten gespijkerd
en gekonken van f 1.35 tot f 2.25 en ge
naaid met open kant van f 1.80 tot
f 2.90. De teen- en balstukken kosten
voor heeren per paar van f0.65 tot
f0.80; voor dames van f0.55 tot f0.70.
De steeds vaker voorkomende repara
ties aan bovenleer en binnenzool, dié
vroeger gratis verricht werden, mogen
afzonderlijk worden berekend.
Het Rijksbureau voor huiden en leder
heeft aan iederen schoenmaker een prijs
lijst toegezonden, die de prijzen vermeldt
van de klasse waarin hij is ingedeeld en
die zichtbaar in winkel of werkplaats
opgehangen moet worden.
Een verschuiving van klanten van
dure naar goedkoope schoenmakers is
vrijwel uitgesloten, want iedere schoen
maker krijgt een bepaalde hoeveelheid
leer, waarmee hij toe moet komen, zoo
dat men hoogstwaarschijnlijk bij een
man, waar men nooit geweest is, niet ge
holpen wordt.
AANMELDING BIJ ZIEKENFONDSEN
VOOR 16 NOV.
Aan het tweede uitvoeringsbesluit van
den secretaris-generaal van het Depar
tement van Sociale Zaken ingevolge het
Ziekenfondsenbesluit wordt nog ont
leend, dat de premie voor de verplicht
verzekerden jaarlijks wordt vastgesteld
door den secretaris-generaal op voor
drecht van den commissaris, waarbij is
bepaald, dat deze premie niet hooger
wordt vastgesteld dan noodig is voor het
bekostigen van de in het besluit genoem
de verstrekkingen.
Verder is bepaald, dat
deze premie ten hoogste
bedraagt 6% van het loon
in den zin van de Ziekte
wet (zooals gemeld, is de
premie voor het jaar 1941
vastgesteld op 4
Voor zoover een premieheffing van
6 °/o van het loon niet voldoende is om
alle in het besluit opgesomde verstrek
kingen te bekostigen, worden die ver
strekkingen dienovereenkomstig door
den secretaris-generaal beperkt.
De werkgevers en de rechtstreeks-
verzekerden zijn verplicht alle aangiften
te doen, welke ter verzekering van een
behoorlijke uitvoering van de wettelijke
voorschriften betreffende de ziekenfond
sen bij besluit van den secretaris-gene
raal zyn bepaald.
Hij, die niet voldoet aan zoodanige
verplichting, wordt gestraft met hechte
nis van ten hoogste een maand of geld
boete van ten hoogste honderd gulden.
Hij, die daarbij een valsche opgave
doet, wordt gestraft met gevangenis
straf van ten hoogste twee jaren.
Personen, ingevolge de ziektewet ver-
zekeringsplichtig, zijn verplicht zich
vóór 16 November 1941 als recht
streeks-verzekerden aan te melden bij
een door hen te kiezen algemeen zieken
fonds, dat zijn werkzaamheid uitstrekt
over de gemeente van hun werkelijke
verblijfplaats. Dit is ook van toepassing
voor degenen, die vrijwillig bij een zie
kenfonds zijn verzekerd en in het ver
volg verzekeringsplichtig zijn.
EINDE VAN DE
CRISIS-ORGANISATIES.
Toelichting.
Ter toelichting op den Nederlandschen
landstand ontvingen wij de volgende
uiteenzetting.
De verordening is gegrondvest op de
Nederlandsche Grondwet. De in de
Grondwet in de kiem aanwezige ge
dachte, dat de aangelegenheden van een
beroepsstand of een' tak van een tak
van huishouding met verantwoordelijk
heid door deszelfs leden worden bestuurd
en geleid, is daarmede voor de eerste
maal volledig verwezenlijkt.
Het recht tot regeling van de eigen
aangelegenheden sluit verplichting je
gens het geheel in. Het landvolk zal deze
verplichtingen echter erkennen en be
vestigen in tegenstelling tot de plichten,
die het lidmaatschap van de crisisorga
nisaties met zich mede bracht, want
daar bestond practisch geen verantwoor
delijk medebepalingsrecht.
Met de uitwerking van
de marktorganisaties en
den opbouw van den land
stand zal derhalve het
einde gekomen j ij n van
de crisisorganisaties.
De landstand omvat het landvolk in
den breedsten zin des woords, niet al
leen den boer, den pachter of tuinder,
moor ook den grondbezitter, die grond
verpacht of op andere wijze door ande
ren laat gebruiken. Tot den landstand
behooren de zoetwater- en kustvisschers.
Ook alle landarbeiders zijn lid van den
landstand en eveneens leden van het
landelijk gezin, dus de vrouwen van de
boeren en landarbeiders, de jonge en de
oude boer.
De voornaamste taak van den land
stand is de zorg voor al de zijnen en de
bescherming van hun standseer. De land
stand moet dus den flinken landman, die
zijn naam eer aandoet, steunen. Hij moet
er derhalve invloed op hebben, dat de
landelijke bodem in handen komt van
den besten bewerker. Hij moet den oh-
geschikten gegadigde voor koop, pacht
of vestiging kunnen uitschakelen. De
landstand zal ook het recht krijgen voor
stellen te doen betreffende vertegen
woordigers van den landbouw in alle
belangrijke corporaties, die beslissen
over landbouwbelangen.
De zorg voor vrouw en kind ten plat-
telande biedt een breed terrein van ac
tie. Achting en begrip voor arbeid en le
ven op bet land moeten behouden en
gewekt worden. Ook de staat zal hier
met den landstand samenwerken en bij
de opstelling van het leerplan der vak
scholen voor den landbouw meer dan
ZATERDAG 25 OCT. 1941.
Van U, o mijn Sterkte! zal ik psalm
zingen: want God is mijn hoog Vertrek,
de God mijner goedertierenheid.
Pb. 59 18.
Son
op ondör
8.22 18.25
Maan
ep onder
13.50 22.48
TM Oct. Eerste kwartian.
4 Nov. Volle maan.
ZONDAG 26 OCT. 1941.
Dat w' U deez' dag, o Jezuswijden
Hem vroolijk vieren in den geest,
Den dag, waarop wij ons verblijden,
Dat Gij weer uit het graf verreest.
Zon
op onder
8.24 18.23
Maan
op onder
14.39 23.53
tot dusver ideëele gezichtspunten op den
voorgrond moeten stellen.
De zorg voor den landarbeider mag
niet beperkt blijven tot een rechtvaar
dige regeling van de landelijke arbeids-
en loontoestanden. Behalve dit moet de
innerlijke verbondenheid van den land
arbeider en zijn gezin met de plaats van
arbeid op de hoeve versterkt worden.
De opvoering der productie, het berei
ken van topprestaties in ieder bedrijf
was tot dusver reeds een der voornaam
ste taken, die het. staatsbeheer en de tot
dusver aanwezige bonden en organisa
ties te zamen hadden.
De landstand zelf zal uit eigen recht,
eigen aandrift en ook met eigen midde
len opbouwwerk leveren en „door onder
wijs- en proefbedrijven het functionnee-
ren van de staatsinstituten en van de
ambtenaren steunen
Een deel der tot dusver omschreven
werkzaamheden stond ook reeds op het
werkplan van de bestaande organisaties
van den landbouw. Alles, dat tot dusver
aan voorbereidend werk is geschied,
wordt definitief gestaafd door de samen
vatting in den landstand.
De tot dusver aanwözige
stands- en beroepsorga
nisaties zullen met haar
werk niet vernietigd maar
opgenomen worden in een
grooter geheel, waar-haar
arbeid, vrij van alle tot
dusver aanwezige juridi
sche of politieke beper
kingen, voortgezet zal
worden.
De in de verordening opgenomen mo
gelijkheid tot inschakeling baant voor
deze bonden den geschiktsten weg. Ver
wacht kan worden, dat de meerderheid
der bestaande organisaties deze moge
lijkheid niet zal laten voorbijgaan. De
door de inschakeling ontstaande juridi
sche consekwenties zullen door een spoe
dig te verwachten uitvoeringsverorde
ning geregeld worden.
Terwijl de inschakeling het middel is
om de beroeps- en standsorganisaties de
finitief te verbinden met den landstand,
geeft de verordening door de aanhech
ting van de organisaties en bonden de
mogelijkheid een verband tot stand te
brengen met die privaatrechtelijke cor
poraties, die zich bezighouden met de
opvoering der productie en met andere
bedryfshuishoudelijke taken, dus bijvoor
beeld veefokvereenigingen, vereenigingen
voor het fokken van hengsten enz. Deze
organisaties behouden daarmede haar
juridische zelfstandigheid, doch moeten
zich met haar werk voegen in de alge-
meene plannen van den landstand.
Als derde arbeidsgebied naast de zorg
voor en de regeling van de bedrijfshuis-
houdelqke toestanden heeft de landstand
ook tot taak mede te werken aan de
voedselvoorziening.
Met behoud van de uitsluitende ver
antwoordelijkheid van den staat in de
leiding van de voedselhuishouding juist
in oorlogstijden bestaat hier de weg om
vooral bij het provinciale en plaatselijke
instanties een samenwerking vol ver
trouwen tot stand te brengen tusschen
het staatsbestuur en de vertegenwoordi
gers van den landstand.
Daarnaast echter ool% de verplichting
om zijn leden te overtuigen van de nood
zakelijkheid ook van harde maatregelen.
Zoodra deze wisselwerking tusschen den
staat en landstand tot stand is gebracht,
is het tijdperk van de crisisorganisatie
definitief overwonnen.
De inwendige organisatie van den
landstand zal voor het geheele Staats-
gebied uniform zijn. Zij berust op de
door den boerenleider op te stellen sta
tuten. Ook zijn financieele aangelegen
heden regelt de landstand zelf, op grond
van de bijdragen van zijn leden.
De hoofdtaak van den landstand is en
blijft de van alle politieke en overige
beperkingen vrije samenvatting van het
