INSTITUUT
Christelijk Dagblad voor Zeeland
Welvaart en Industrie
in Nederland.
„V=V!KT0HU.
DAGKALENDER.
Wanneer verduisteren?
Uit de Provincie
HST NU hm
ien en gingen.
Bureaux Lange Vorslstraai 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg:
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gists treat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementspri|s f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers cent
Groote slag ten Noorden van de Zee van Azow
geleverd - Nieuwe landingspogingen van de
Sowjets afgeslagen - Verschillende bombar
dementen - 't Finsche antwoord aan Engeland.
DUIT SCHLAND
STRIJDT VOOR
EUROPA.
Nieuwe Textielregeling.
Binnenland
WOENSDAG 8 OCT. 1941
56e JAARGANG - No. 7
dig Uw zélfver-
I kalmtewilskracht,
ftievermogen, com-
\ilent en geheugen
'tkelen. Dit bereikt
wereldvermaarde
PELMAN
AL TRAINING,
|n door Prins Karei
|den, Prof. Dr A.
en vele Nederland
cursisten. Goede al-
cntwikkeling is bo
en eerste eisch in
Daarmee helpt U
Here speciale cur-
.GEMEENE
["WIKKELING,
►.m. omvat: goed
kifc; de aarde en
ken; de mensch, ge-
\ziek; literatuur- en
phiedenis; goede
vormen!
skjes gratis bij in-
an deze advertentie.
58 Tel. 41878,
STERDAM—C.
Jog een partijtje goed-
Jste nabouw ASTRA
[E, cijfers 89, hooge
sterk tegen uitwaai-
Bestelbonnen ingew.
9 Oct. J. GROENEN-
iHoogelande B 76.
OF AANKOMENDE
DEKKER, Groene-
ioudekerke.
let Mei
ANDKNECHT.
3RAHAMSE, Nieuw-
Irens.
TE KOOP:
IVERH OOI,
3ER Az., B 38, Bigge-
JEL-, MANGEL- EN
ROOIER EN EEN
[DELVER.
BIGGEKERKE.
TE KOOP:
CAMERKACHEL.
- B 143 Seroos-
lijk orkest van Maas-
10.00 BNONieuws-
tvondwijding.
der bevolking.
Sinke, van Vlissin-
no. 65 a; P. J. Ver-
iperfoeliestraat 2 g
J. H. de Baas van
naar Driewegen 65.
de Jonge en gezin,
naar Zierikzee.
Le Cointre N.V., Goes.
Familieberichten 33 cent per regel
Overige odvertentiên 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiên f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertenliên onder (etter of motto lOct. extra
Bij contract belangrijke korting
Onder bovenstaanden titel is door de
„Nederlandsche Stichting voor Statis
tiek", met medewerking van de Veree-
niging „Nederl. Fabrikant" onlangs
een geschriftje uitgegeven, waarin aller
lei waardevolle gegevens zijn verzameld,
die betrekking hebben op het Nederland
sche bedrijfsleven, de bronnen van onze
welvaart en wat daarmede verband
houdt.
De welvaart in Nederland berust op
verschillende bedrijfstakken.
Naast een hoog ontwikkelden land- en
tuinbouw, hebben wij een industrie, die
er wezen mag; terwijl van oudsher in
handel en verkeer, en met name in de
scheepvaart, velen hun brood verdien-
den.
De verhoudingen zijn aldus: Van de
honderd personen, die in ons land een
beroep uitoefenen, zjjn er 39 werkzaam
in de nijverheid, 23 in handel en ver
keer, en 20 in den landbouw.
In 1938 bedroeg het nationale inko
men in Nederland rond 5 milliard gulden.
Daarvan kwam 1500 millioen of 29 pet.
uit de nijverheid, 1200 millioen uit han
del en verkeer en rond 600 millioen gul
den uit den landbouw.
De loonen en salarissen in de verschil
lende bedrijfstakken waren, in millioenen
guldens gerekend, aldus verdeeld: In
dustrie 910, Handel en Verkeer 570, en
Land- en Tuinbouw 137.
In de industrieele ondernemingen is
belegd 900 millioen gulden, in het mijn
bouw- en petroleumbedrijf 700 millioen
in het bankwezen 400 millioen, in de
scheepvaart en spoor en tramwegonder
nemingen 300 millioen en verder in cul
tuurmaatschappijen 300 millioen gulden.
Nederland is een zeer dicht bevolkt
land met een (.gelukkig) nog steeds toe
nemende bevolking. Binnenkort zijn we
over de negen millioen zielen en iedere
tien jaar moet voor ongeveer 400.000
personen werkgelegenheid worden ge
vonden.
In 1899 werkten 650.000 personen in
de industrie en in 1938 waren het er
1.350.000.
In landbouw, visscherij en jacht klom
het aantal werkzame personen in deze
jaren van 600.000 op 700.000 en in han
del en verkeer van 350.000 op 850.000.
Deze gegevens doen duidelijk zien, in
welke richting voor onze groeiende be
volking de werkgelegenheid moet wor
den gezocht.
Ongetwijfeld biedt ook de land- en
tuinbouw nog ontwikkelingsmogelijkhe
den. Door landaanwinning en ontginning
van woeste gronden kunnen nog 500.000
H.A. cultuurgrond worden verkregen.
Door ruilverkaveling en ontwatering
kan ook nog heel wat worden bereikt.
Maar de mogelijkheden zijn hier toch
beperkter dan in de industrie en bij han
del en verkeer. Alleen maar, de vraag is
zijn er mogelijkheden voor verder gaande
ontwikkeling
De Nederlandsche industrie heeft in
deze tijden een uitermate moeilijke, doch
zeer belangrijke functie te vervullen. In
de eerste plaats moet zij aan de moeilijk
heden van het oogenblik het hoofd bie
den. Het geheele Nederlandsche techni
sche intellect zal zich tot het uiterste
moeten inspannen, teneinde met de be
staande voorraden, de grondstoffen van
Nederlandschen bodem en die, welke nog
uit het buitenland kunnen worden be
trokken, de verzorging van de bevolking
hier te lande en de werkgelegenheid op
een zoo hoog mogelijk peil te handhaven.
Grondstof-besparende methoden zul
len allerwege moeten worden ingevoerd,
nieuwe producten zullen die, waarvan de
voortbrenging niet meer mogelijk is,
moeten vervangen.
Wat vroeger waardeloos was of a^
afval verloren ging, zal nu waardevol
moeten worden gemaakt". En ge
zien de sterk gewijzigde internatio
nale verhoudingen en het groeiende
besef, dat een economische her-oriëntee
ring van de geheele Europeesche volks
huishouding noodig is, zal de taak van
de Nederlandsche industrie in de toe
komst misschien voor een gedeelte een
andere worden dan zij in het verleden
was. Zij behoeft straks echter stellig
niet minder belangrijk te zijn dan thans".
Wij hopen van harte, dat het met in
spanning van alle krachten nu en na
den oorlog, mogelijk zal zijn, onzen land
en tuinbouw, onze industrie, onzen han
del, en ons verkeer tot nieuwe uitbrei
ding te brengen.
Hoe de situatie na den oorlog precies
zal zijn, vermag nu nog niemand te zeg
gen. Maar als er nu reeds alles op gezet
wordt ons economisch apparaat te heb
ben, dat aan hooge eischen voldoet en
direct ingeschakeld kan worden, kan dit j
niet anders dan ons land ten zegen zijn.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend:
In het kader van de aangekon
digde nieuwe operaties heeft in
het gebied ten Noorden van de
Zee van1 Azov een groote slag
plaats gehad. Schouder aan schou
der met de troepen der bond-
genooten achtervolgen de Duitsche
troepen den verslagen vijand. Ge
motoriseerde en gepantserde for
maties drongen diep door in de
terugtrekkende vijandelijke colon
nes. Daarbij werd de staf van het
negende Sowjetleger gevangen ge
nomen. De opperbevelhebber had
zichzelf vooraf per vliegtuig in
veiligheid gesteld.
Aan de overige sectoren van
het oorlogsfront nemen de aan-
valsoperaties het voorgenomen
verloop.
Een nieuwe nachtelijke landings
poging van Sowjetstrijdkrachten
aan de kust ten Westen van L e-
n i n g r a d, werd verijdeld. De
meeste der voor het transport ge
bruikte schepen werden tot zin
ken gebracht. De gelande vijand
werd volkomen vernietigd.
De luchtmacht viel in den af-
geloopen nacht een wapenfabriek
te Rostov alsmede militaire instal
laties te Moskou en Lenin
grad aan.
In den strijd tegen Groót-Brit-
tannië bombardeerden gevechts
vliegtuigen in den nacht van 6 op
7 October voor den oorlog be
langrijke installaties in Zuid-
west-Engeland.
In Noord-Afrika vielen
Duitsche gevechtsvliegtuigen ook
gisteren de havenwerken van T o-
broek met succes aan.
Bij den luchtaanval op de reede
van Suez, in den nacht van 6
October, werden twee handelssche
pen, totaal 10.000 b.r.t., door bom-
treffers vernield, twee andere
groote schepen werden ernstig ge
troffen.
Nóch bij dag, nóch bij nacht
is de vijand het rijksgebied bin
nengevlogen.
WANT DUITSCHLAND WINT OP
ALLE FRONTEN VOOR EUROPA"
DOORBRAAKPOGING DER SOW
JETS VERGEEFS GEPROBEERD
Naar het D. N. B. mededeelt, hebben
op 6 October de te Leningrad ingeslo
ten bolsjewistische strijdkrachten weer
tevergeefs geprobeerd door den ijzeren
ring der Duitsche troepen heen te bre
ken, waarbij zij van infanterie, pantser
wagens, artillerie en vliegtuigen gebruik
maakten.
HET GEBIED VAN CHAR-
KOW GEBOMBARDEERD.
D.N.B. Duitsche gevechtsvliegtui
gen hebben in den nacht van 5 op 6 Oc
tober belangrijke militaire doelen in het
gebied van C h a r k o w gebombardeerd.
Bij deze aanvallen werd ook de wapen
industrie van Kramatorskaja met succes
bestookt. Kramatorskaja is een der be
langrijkste industrieplaatsen van het Do
netsbekken.
OOK ROSTOW GEBOMBARDEERD
D. N. B. De Duitsche luchtmacht
heeft in den nacht van 6 op 7 October
voor het eerst de belangrijke omslagha
ven Rostow, aan de monding van den
Don, gebombardeerd. De aanval was
voornamelijk gericht tegen bewapenings-
fabrieken.
MOERMANSK-LIJN MEERMA
LEN MET BOMMEN BESTOOKT.
D. N. B. Ook op Maandag 6 Octo
ber zijn spoorlijnen, stations en trans
porttreinen der Sowjets het doel van
voortgezette doeltreffende aanvallen der
Duitsche luchtmacht geweest.
Daarbij werden 21 treinen en 26 loco
motieven volkomen vernield. Honderdtien
geladen transport- en ravitailleerings-
treinen werden door bomtreffers bescha
digd en tot ontsporing gebracht. Vijf
Sowjet-spoorwegstations werden met
duurzame uitwerking met bommen be
stookt.
De Finsche luchtstrijdkrachten heb
ben meermalen de spoorlijn naar Moer-
mansk tusschen Kontupohja en Karhu-
maki met bommen bestookt.
DE KRACHT VAN HET DUIT-
SCHE LUCHTWAPEN.
D. N. B. De verliezen der Duitsche
luchtmacht in het Oosten bedroegen in
drie maanden tijds minder dan de Duit
sche vliegtuigproductie in een maand.
De Duitsche luchtmacht is thans zoo
wordt verder verklaard sterker dan
bij het begin van den oorlog in het Oos
ten.
BEZETTING VAN MOSKOU
NIET HET HOOFDDOEL
DER DUITSCHERS.
(D. N. B.) In militaire kringen te
Berlijn werd tegenover journalisten ver
klaard, dat de taak der Duitsche weer
macht niet is om naar Moskou te mar-
cheeren, teneinde daar op het Roode
Plein een parade onder het hakenkruis
te houden. Het doel der operaties is veel
eer de Sowjet-weermacht te binden, vast
te grijpen en te vernietigen. Of dit nu
oostelijk, noordelijk, zuidelijk of westelijk
van Moskou geschiedt, is daarbjj om het
even.
TURKSCHE GENERAALS NAAR
HET OOSTELIJKE FRONT.
De Duitsche regeering heeft de Turk-
sche regeering uitgenoodigd eenige gene
raals naar het Oostelijk front te zenden,
waar deze in de gelegenheid zullen wor
den gesteld zich een beeld te vormen
van de vorderingen der Duitsche opera
ties en uiteraard ook van de kracht van
het Duitsche leger. De Turksche regee
ring heeft deze uitnoodiging aanvaard,
meldt de N. R. Crt.
DE FINSCHE RIJKSDAG IN
GEHEIME ZITTING BIJEEN.
(D. N. B.). De Finsche premier, Ran
gen, heeft den Rijksdag bijeengeroepen
voor een geheime zitting, waar over de
politieke situatie is gesproken.
HET FINSCHE ANTWOORD
AAN ENGELAND.
(D. N. B.). Door bemiddeling van den
Zweedschen gezant is de antwoordnota
van de Finsche regeering aan Groot-
Brittannië overhandigd.
Zooals men weet, had de Britsche re
geering verklaard, dat, indien de Fin
sche regeering haar opmarsch op zuiver
Sowjet-gebied voortzette, Groot-Brittan-
nië Finland als openlijken vijand zou be
schouwen.
In haar antwoord zegt de Finsche re
geering: De strijd van Finland tegen
den aanval der Sowjets, die 30 Novem
ber was begonnen en sindsdien in ver
schillende vormen onafgebroken werd
voortgezet, was en is zelfverdediging.
Belangrijke gebieden binnen de gren
zen van 1939 zijn nog steeds in handen
van den vijand, en deze gebieden, evenals
die, welke zich buiten de genoemde grens
bevinden, doch thans door de Finsche
troepen zijn bereikt, werden gebruikt als
uitgangspunt vor een aanval op Finland.
De Sowjets hebben vijf zijlijnen van
den Moermansk-spoorweg naar de Fin
sche grens geleid, nieuwe verkeerswegen
en vele vliegvelden aangelegd; hieruit
blijken de aanvalsplannen der Sowjets.
Finland is dankbaar, dat het in dezen
oorlog niet alleen behoeft te strijden.
TWEE FRANSCHE SCHEPEN
DOOR ENGELSCHEN TOT
ZINKEN GEBRACHT.
(D. N. B.). Te Vichy is bekend gewor
den, dat twee Fransch© transportsche
pen, de „Qued Quem" en de „Théophile
Gautier", door Engelsche oorlogsschepen
tot zinken zijn gebracht.
Naar verluidt, zal de Fransche regee
ring bij de Britsche protesteeren tegen
deze nieuwe schending van het volken-
recht.
WERKLOOSHEID IN FRANK
RIJK GEDAALD.
Volgens de Matin" is de werkloosheid
in Frankrijk zeer verminderd; te Parijs
en omgeving waren er in het voorjaar
nog 500.000 ondersteunde werkloozen,
nu niet meer dan 120.000, in het bezette
gebied Wan Frankrijk thans nog maar
30.000 tegenover 160.000, en in het on
bezette gebied 16.000 tegenover 60.000
in het voorjaar.
GROOTE STUKKEN ALLEEN
OP SPECIALE VERGUNNING
Aangezien de hoeveelheid beschikbare
textielproducten geringer is geworden,
zal met ingang van 1 November a.s., d.L
het tjjdstip, waarop de nieuwe distribu
tieperiode van de textielproducten aan
vangt, er toe worden overgegaan, om de
grootere stukken slechts beschikbaar te
stellen voor hen, die deze stukken drin
gend noodig hebben. Hun zal daarvoor
een speciale vergunning worden ver
strekt
De handel heeft weliswaar nog eenige
voorraden, doch de moeilijkheid is, dat
in hoofdzaak de duurdere soorten aan
wezig zijn en dat de bevolkingsgroep, die
kleedingstukken noodig heeft, slechts de
goedkoopere zal kunnen aanschaffen. De
bevolkingsgroep, welke de duurdere
kleedingstukken zal kunnen aanschaffen,
zal wel niet in aanmerking komen voor
een speciale vergunning, omdat men in
die kringen toch wel over de noodzake
lijke kleedingstukken beschikt.
Het gevolg zou zijn, dat niemand ge
holpen werd en dat de handel met den
duren voorraad stoffen zou blijven zit
ten.
De regeling in zake het inleveren van
kleedingstukken voorziet nu in deze
moeilijkheden. Deze regeling komt er op
neer, dat men van Maandag
13 October tot en met Za
terdag 1 November a. s. de
volgende gedragen en ge
bruikte kleedingstukken
kan inleveren: heerencos-
tuums, heerenwinterjas
sen, wollen of halfwollen
heerenregenjassen, dames
wintermantels, wollen of
halfwollen damesregen
jassen, jongenswinterjas
sen, meisjeswintermantels
en wollen dekens.
Voor elke twee stuks in
geleverde artikelen zal
een ontvangstbewijs wor
den afgegeven, waarmede
men onder geljjktjjdigein-
levering van de halve
puntenwaarde één nieuw
exemplaar van deze klee
dingstukken zal kunnen
k o o p e n.
Tevens zal men, behalve van de nieu-
WOENSDAG 8 OCTOBER 1941.
Wie dankoffert, die zal Mij eeren; en
wie zijnen weg wel aanstelt, dien zal Ik
Gods heil doen zien.
Ps. 50 23.
Zon
op onder
7.52 19.03
13 Oct. Laatste kw.
20 Oct Nieuwe maan.
Maan
op onder
20.43 10.50
we textielkaart, gebruik kunnen maken
van de toeslagkaart en van de nu loo-
pende textielkaart, welke ook na 1 No
vember a.s. geldig blijft. Het is niet
noodzakelijk, dat men twee stuks van
hetzelfde artikel inlevert, zoodat men bij
inlevering van bijv. één heerencostuum
èn één dameswintermantel of van één
jongenswinterjas èn één wollen deken
recht heeft op een ontvangstbewijs.
De inzameling van de oude textiel-
stukken zal, evenals verleden jaar, ge
schieden door de in verschillende distri
butiekringen in het leven geroepen klee-
dingcomité's.
Het ontvangstbewijs zal eerst na 1
November a.s. geldig zijn.
Ingenomen kleedingstukken zullen aan
nader aan te wijzen instellingen worden
verstrekt, die de goederen zullen uitge
ven aan hen, die de middelen niet hebben
om zich op normale wijze van winter-
kleeding en -dekking te voorzien. Deze
zullen bij de in ontvangst neming van de
hun gratis te verstrekken goederen
slechts de helft van de puntenwaarde
daarvan behoeven in te leveren.
Men verwacht, dat de inlevering een
vlot verloop zal hebben, zoodat, evenals
het vorige jaar, toch minstens 200.000
stuks kleeding en dekens onder hen zul
len kunnen worden verdeeld.
Daarenboven is dit de laatste gelegen
heid om, indien men over bruikbare bo-
venkleeding beschikt, deze toch te kun
nen aanschaffen, aangezien de kleeding
stukken, zooals aan het begin van het
artikel reeds is opgemerkt, na 1 Novem
ber 1941 alleen op speciale vergunning
zullen worden uitgereikt, welke slechts
zullen worden verstrekt, indien men niet
meer in het bezit is van een draagbaar
Meedingstuk.
DE RADIO GAAT WEER VROEGER
SLUITEN.
De uitzendingen van den Nederland
schen Omroep zullen met ingang van he
den weer vroeger ophouden. Hilversum
I sluit om 10 u. 15, Hilversum II om ne
gen uur.
PRIJSVERHOOGING EN FACTUUR.
De gemachtigde voor de prijzen deelt
het volgende mee:
Fabrikanten en groothandelaren, aan
wie een toestemming tot prijs ver hooging
door den secretaris-generaal is verleend,
zjjn verplicht van deze toestemming mel
ding te maken op hun facturen. Zij die
nen hierbij te vermelden den datum en
het nummer van de toestemming. In
dien op de facturen verschillende arti
kelen voorkomen, moet duidelijk blijken,
op welk artikel de vermelding betrek
king heeft.
Het blijkt, dat sommige fabrikanten
en grossiers de vermelding op de factu
ren achterwege laten. Gezien het groote
belang, dat voor koopiers en wederin-
koop>ers in de vermelding is gelegen, zal
tegen deze nalatigheid voortaan streng
worden opgetreden.
NED.-INDISCHE DELEGATIE IN
AUSTRALIË.
(S. P. T.). Een officieele N e d. - I n -
d i s c h e delegatie is te Sydney aange
komen en zal op uitnoodiging van de
Australische regeering een bezichtigings
reis van drie weken door het land ma
ken.
EXECUTIE TUCHTRECHTELIJKE
UITSPRAKEN.
Tot nu toe konden boeten, welke door
de commissies voor de crisis-tuchtrecht-
spraak aan georganiseerden bij een Cri
sis-organisatie waren opgelegd, bjj niet-
I betaling slechts worden ingevorderd
j door dagvaarding van den erbij betrok
ken georganiseerde voor den bevoegden
burgerlijken rechter.
Thans is bij een beschikking van den
secretaris-generaal van Landbouw en
Visscherij bepaald, dat een_ boete, opge
legd bij een tuchtrechtelijke uitspraak,
waartegen geen hooger beroep meer kan
worden ingesteld, terstond door den
hoofdambtenaar voor de crisis-tucht-
rechtspraak bij dwangbevel, medebren
gende het recht van parate executie, kan
worden ingevorderd.
POLDERS WORDEN SPOEDIG
GE-ELECTRIFICEERD.
Het zal thans mogelijk zijn met het
electrificeeren van de Nederlandsche pol
ders zoo spoedig mogelijk gereed te zijn,
dat voor het stopzetten van pompen door
gebrek aan olie niet behoeft te worden
gevreesd. Alle benoodigde electrische
installaties, waaronder dus vallen aan-
sluitkabels, electromotoren, transforma
toren, schakelinrichtingen enz. zullen tij
dig worden geleverd.
DE TELEFOONGIDSEN.
In verband met de papierschaarschte
zal de Naamlijst voor den interlocalen
telefoondienst en zullen de plaatselijke
telefoongidsen van 1 Januari 1942 af
slechts éénmaal per jaar verschijnen.
Omstreeks Juli van elk jaar zal dan een
supplement uitkomen.
INKRIMPING VAN DEN PLUIM
VEESTAPEL.
Het Rijksbureau voor de Voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt bekend, dat
het, behoudens eenige uitzonderingen,
verboden is, op bedrijven met minder dan
10 h.a. cultuurgrond meer dan tien stuks
pluimvee te houden, terwijl op bedrijven
met meer dan tien h.a. cultuurgrond niet
meer dan 15 stuks pluimvee mag worden
aangetroffen.
DONDERDAG 9 OCTOBER 1941.
's Morgens tot 7.53 u.
's Avonds van 19.01 u.
DE STAND DER WERKLOOSHEID.
Bij de onder het gewestelijk arbeids
bureau Middelburg ressorteerende ge
meenten bedroeg het aantal ingeschreve
nen der Zaterdag 4 October j.l.: geheel
werkloos 70 mannen en 21 vrouwen,
gedeeltelijk werkloos 4 mannen, niet
werkloos 15 mannen en 1 vrouw, werk
verruiming 39 mannen, herscholing 8
mannen. Algemeen totaal vorige week
180, bijgekomen 70, afgegaan 92, over
158.
AFD. ZEELAND
NEDERL. TOERISTENBOND.
De afd. Zeeland van den Toeristen
bond A; N. W. B. zal op 11 Oct. a.s. te
Middelburg haar jaarlijksche vergade
ring houden.
Op deze vergadering zal van gedach
ten worden gewisseld over de toeristische
belangen van het gewest en zullen de
Bondsonderscheidingen worden uitge
reikt aan hen, die 50 jaar lid van den
Bond zjjn.
