Rechtszaken Predikbeurten Radioprogramma Wenket dr: Mijn schapen hooren Mijn stem. Hoe men vroeger met de weezen handelde- Ook vroeger dure tijden- ECONOMISCHE RECHTER TE MIDDELBURG. Zitting van Donderdag 2 October 1941. De volgende personen werden gedag vaard J. Snoep, 32 j., bakker te Zuidzande, wegens het feit, dat hij een varken in huisslachting heeft geslacht. Eisch f 75 of 10 d., uitspr. f 50 of 20 d. h. G. F. van Pamel, 31 j., koopman te Groede, wegens idem. Eisch f 4C of 10 d., uitspr. f 30 of 10 d. h. I. M. Bastilier, 64 j., weduwe van J. F. v. d. B. te St. Jansteen, wegens idem. Eisch en uitspr. f 5 of 3 d. h. C. L. van den Berghe, landbouwer te St. Jansteen, 33 j., wegens idem. Eisch 1 mnd. hecht., uitspr. f 40 of 20 d. h. met verbeurdverklaring. D. P. van der Welle, 28 j., landbou wersknecht te Anna Jacobapolder, we gens het feit, dat hy tezamen met een ander een varken heeft geslacht. Eisch 1 mnd. hecht., uitspr. f 40 of 20 d. h. A. C. Jeroense, 34 j., landbouwers knecht te St. Philipsland, als voren. Eisch 1 mnd. hecht., uitspr. f 40 of 20 d. h. A. Z. Meerdonk, 21 j., veehandelaar te Zierikzee, wegens het slachten van een varken. Eisch 1 mnd. hecht., uitspr. 14 d. h. C. Hanse, 49 j., veehandelaar te Kerk- werve, wegens het feit dat hij aan een viertal personen in totaal 83 kg varkens- vleesch zonder bon heeft afgeleverd. Eisch en uitspr. f 250 of 50 d. h. C. A. de Vos, 40 j., verfhandelaar te Zierikzee, wegens het feit, dat hij 21 kg varkensvleesch zonder bon heeft ge kocht. Eisch f 40 of 10 d., uitspr. f 25 of 10 d. h. H. A. Koevoets, 61 j., sigarenfabrikant te Zierikzee, wegens het koopen zonder bon Van 24 kg varkensvleesch. Eisch f 40 of 20 d., uitspr. f 25 of 10 d. h. F. P. Koevoets, 55 j., winkelier te Zie rikzee, wegens het koopen van 8V2 kg varkensvleesch zonder bonnen. Eisch en uitspr. f 20 of 10 d. h. A. Vermaat, 28 j., administrateur te Zierikzee, wegens het koopen van 30 kg varkensvleesch zonder bon. Eisch f 50 of 20 d., uitspr. f 40 of 20 d. h. C. Priem, 50 j., graanhandelaar te St. Maartensdijk, wegens het feit, dat hij te Tholen 3700 kg graan (mais en tarwe) heeft afgeleverd aan J. C. Dorst. Verdachte zegt van niets te weten. De Officier acht de beweringen van verdachte onaannemelijk. Hij is van mee ning dat verdachte een ernstige overtre der is van het Voedselvoorzieningsbe- sluit. Mr J. van Hasselt, advocaat te B. op Zoom, meent dat het bewijs niet is gele verd* Bij 'veroordeeling vraagt hy de meest mogelijke clementie. Eisch f 1000 of 40 d., uitspr. f 500 of 40 d. h. J. P. Vercouteren, 23 j., transportar beider te Hoek, wegens het feit, dat hij zonder bon heeft afgeleverd een hoeveel heid boter. Eisch f 40 of 10 d., uitspr. f 25 of 10 d. h. met verbeurdverklaring. I. C. de Schoolmeester, 30 j., 2. P. B. de Paepe, 21 j., beiden landbouwers knecht te Schoondijke, wegens het feit, dat zij zonder bonnen hebben afgeleverd 50 kg bruine boonen. Eisch voor beiden 1 mnd. hecht., uit spraak voor beiden 14 d. h. E. J. de Martelaere, 45 j., varkens handelaar te Breskens, wegens het feit, dat hij een levend varken van 250 kg heeft vervoerd. Eisch f 100 of 20 d., uitspr. f 50 of 20 d. h. ZONDAG S OCTOBER 1941. De uren zijn aangegeven volgens den officieelen (wettelijken) tijd. Op Zuid- en Noord-Beveland. Ned. Herv. Kerk. Baarland, 3 u. ds Bunjes. Biezelinge, 10.30 en 3 u. ds v. Steenbergen. Borsselen, 10.30 u. ds Bunjes. Colijnsplaat, 11 en 3 u. ds Kluiver. Driewegen, 10.30 u. ds v. Burgeler. Ellewoutsdijk, 10.30 u. ds v. Willens waard. Geersdijk, vm. en nm. dhr Kraak. 's-Gravenpolder, vm. en nm.As v. Hoogstraten. Hansweert, 9.30 u. ds Plaggemars, 6.30 u. ds Mortier. 's-Heerenhoek, nm. geen dienst. 's H. Abtskerke, 10.30 u. ds v. Voorthuijsen, 3 u. ds Evelein (Voorber. H.A.). Heinkenszand, 10.30 en 3 u. ds Renting. 's H. Hendrikskinderen, 9.30 u. ds de Vries, 2 u. geen dienst. 's-H. Arendskerke, 10 en 2.30 u. ds v. d. Waa. Hoedekenskerke, vm. en nm. ds Hulsbergen. Yerseke (Geref. Kerk), 11 en 3.1S u. ds Bons Kapelle, vm. en nm. dr Schmidt. Kamperland, Kattendijke, 10.30 u. ds Evelein, 3 u. ds v. Voorthuijsen. Kats, 2 u. dr Hansen. Kloetinge, vm. en nm. ds Boersma. Krabbendijke, vm. en nm. ds Baarslag. Kortgene, 11 en 3 u. ds v. d. Most van Spijk. (v.m. Voorber. H.A.). Kruiningen, 10 u. ds Mortier (H.Av.). Nieuwdorp, vm. en nm. ds Luuring (H. Doop). Nisse, 10 en 3 u. ds v. Voorst Vader. Oudelande, 10.30 en 3 u. ds Matzer v. Bloos. Ovezande, 3 u. ds v. Burgeler. Rilland, 10 en 2.30 u. ds Sickesz. Schore, 10.30 en 3 u. ds Pnstma. Waarde, vm. uhr Everse, nm. ds Hoogenraad (H. Doop). Werneldinge, 10 en 2 u. ds de Bruijn. (H.Av. en Dankz.) Wolfaartsdijk, vra. dhr de Jager, nm. ds de Vries, Op Walcheren, Aagtekerke, 10 en 2.30 u. ds Panhuise. Arnemuiden, 10 en 2.30 u. ds v. Wingerden. Biggekerke, 10 en 2.30 u. dr Brandenburg. (v.m. Voorber. H.Av.). Domburg, vm, en nm. ds Nicolai. Gapinge, 2.3i Grijpskerke, Kleverskerkt Koudekerke, Voorst Vt Meliskerke, (H.Av. er N.- en St. J Oostkapelle, Ritthem, 10 St.-Laurens, nm. ds Ba. Serooskerke, Souburg, 10 kerboer (1 Veere, nm. Vrouwepolde Westkapelle, 't Zandt, 10 Warners. Zoutelande, (Voorber. Middelburg, 2 en 6 u. bloc"-öijöteem is toegepast, is de „657 A". Het bezit vier golfbanden, ook het bereik van 48175 M. De afstem knop, die zich, zooals by de meeste toe stellen van deze serie, rechts opzy van het toestel bevindt, kan eventueel met één vinger snel worden rondgedraaid. Ook de bekende spaarschakelaar, waar mede een stroombesparing verkregen wordt van ruim 30 pet., behoort tot zyn uitrusting. Een bijzonderheid is verder, dat elke normale gramofoonopnemer de eindbuis „vol" kan maken en de antenne daarby niet hoeft te worden uitgescha- volgen uit dan kan men ze gewoon eten. Thans volgen eenlge recepten: Mosselen schoonmaken. De open mosselen (deze zyn dood) ver- wyderen, evenals de siykrnosselen, die doordat de schelp met slijk gevuld is, zwaarder aanvoelen, dan de andere. De mosselen, die reeds geknipt zjjn af geleverd, d.w.z. ontdaan van de trossen, waarmee ze met elkaar verbonden zijn, verder schoonmaken door ze te was- schen, af te borstelen en ze een poosje in water met zout (30 gr. zout op 1 liter water) te leeeen. waardoor ze schoon- schoonboenen eenlge dage" vol met schoon water «taan. Het vat d»n goed dicht, Bij g"brok aan «ode. het ont«met« ten kan men ook een böïivrtj roll igings- middel gebruiken. -J'lil1 —i .n m Zaterdag 4 October 1941. HILVERSUM I. 415.5 M. 6.45 Gram. 6.50 Ochtendgymn. 7.00 Gram. 7.45 Ochtendgijmn. 8.00 BNO.: Door het geloof heeft Abraham zijn eenig kmd sds uit den dood wedergekregen. Zijn antwoo/i aan Izaak op den weg naar den berg MorA :s boven bidden en denken ver- vilcl: Godieif heeft in een lam ten brand- oirfer veoi zien. „God •coniet". Dat is van nu af de naam van de?, berg waarop later de tempel van Salomo zou verrijzen. Rotterdam. P. W. J. S. Arnemuiden, Baarland, v. Borsselen, 1> Driewegen, Domburg, 1( Gapinge, 10. Kluis. Grijpskerke, Goes, 9.30 e Geersdijk, v 's-Gra venpol Heinkenszan Yerseke, 9.3 Kapelle, 10 Krabbendijk Kamperland, Kruiningen, St. Laurens, Meliskerke, Nieuwdorp 1 Oostkapelle, Rilland, 10.3 Schoondijke Serooskerke Souburg, 10 Veere, 10 ei Westkapelle, H.Av.), 2 Wemeldingf Wissenkerk Wolfaartsdi Biezelinge, Goes, 9.30, 1 's-Gravenpo Yerseke, vr. Krabbendijk Oostkapelle, Biezelinge, Middelburg ds Velem G Middelburg, Amsterdai V Goes, 10 en Wemelding' Bath, 10 en Yerseke, 9.i Goes, 10 u. Colijnsplaat, Goes, 10 u. samenkorr Wannee: geboden vi u drie dint le. de d 2e. een af te zijn; 3e. inte* anders voc houd beste In de ee noodloden' In het k tenplieht landgenoo Revue De uit; wordt geo II", die n en een smaaavoi „muite" Kastje van 24 X 16 X 13 cm als kleinste toestel voor allerlei doeleinden zeer geschikt is. Het wonderlijke toestelletje speelt zonder antenne of aarde, en heeft 2 golf banden, n.l. van 1551 M. en van 192 585 M. Ondanks het zeer lage stroom verbruik van 2636 Watt, geeft het een krachtige ontvangst. Bovendien be zit het nieuwe „sleutelbuizen", een ge ijkte stationsnamenschaal en is het ge schikt voor de meest voorkomende span ningen, waarop de ontvanger op zeer eenvoudige wijze kan worden ingesteld. Een goed toestel met een mooie „Phi- lite" kast met houtinleg, waarin zoowel de nieuwe sleutelbuizen als het „Multi- Het liep tegen het eind van het jaar 1939; d-e voorbereidingen voor het Kerst feest waren in vollen gang of gereed, oa. het keren der Kerstliederen enz. De namen van hen, die de Zondagsschool zouden verlaten, waren reeds genoteerd. Zij zouden een Bijbel als reisgids ontvangen. Op een van onze scholen was ook de naam B. genoteerd, van een kind, dat eeni- ge jaren, de Zondagsschool had bezocht en thans den leeftijd had bereikt om met het a.s. Kerstfeest de Zondagsschool te verla ten en een Bijbel te ontvangen. Onze B. was uit een gezin, zooals er zoo vele zijn, in hun jeugd wel ter Kerk ge gaan, later niet meer. Onze B. vroeg naar de Zondagsschool te mogen gaan; de ouders vonden dat goed. Zoo was B. dus eenige jaren op de Zon dagsschool en zag ook uit naar het nade rende Kerstfeest. Nog enkele weken en hij zou ook zijn Bijbel ontvangen. B. was in den laatsten tijd wat aan het sukkelen met pijn in het hoofd en had daarom een paar malen de dagschool moe ten verzuimen. Met het einde des jaars werd het niet beter. Toen lag B. ziek te bed. Hoewel de dokter in het eerst den toestand niet ern stig vond, verergerde toch de kwaal van B. zoo, dat het noodzakelijk werd gevonden hem in een Ziekenhuis op te nemen. B. wilde gaarne thuis blijven, maar toen hem werd medegedeeld, dat hij wegens een operatie noodzakelijk in het Ziekenhuis moest worden opgenomen, berustte hij. Zoo ging B. naar het Ziekenhuis. Het was December 1939, tweemaal moest onze B. een operatie ondergaan, waaraan veel gevaar verbonden was. Zijn ouders en de onderwijzer der Zon dagsschool bezochten B. Op een dezer bezoeken vroeg B. of hij nu reeds den Bijhei in het Ziekenhuis mocht in ontvangst nemen, daar bij toch zeer waarschijnlijk de Kerstfeestviering niet zou kunnen bijwonen. De meester zorgde er voor, dat B. de Bijbel in het Ziekenhuis werd ter band gesteld, door hem zelf mee te brengen. Op een dezer bezoeken zei B. tegen den Meester, dat deze wel eens verteld had op de Zondagsschool van den goeden Herder en de schapen, en kinderlijk vertrouwend sprak hij, dat Jezus ook zijn goede Herder was en hij een schaapje van Hem. De d okter, die hem behandelde, had eerst hoop op volkomen herstel, maar later gaf hij geen hoop meer. B. had tegen den dok ter gezegd, toen deze hem bezocht: „Dok ter, ik ga naar Jezus". De Bijbel heeft B. aan zijn ouders ge geven met het vermaan er hij, er in te gaan lezen. „Ik kan het niet, doet u het thuis nu voortaan". De toestand ging achteruit. Het was Vrijdag 29 December 1939. De ouders van B. waren bij hem op bezoek. Op de zaal was het stil. Naar eiken ademtocht als het ware werd geluisterd. Onafgebroken zagen do ouders op hun kind. Het was stil, maar ineens, daar begon B. te zingen Kerstlied no. 1 van de Kerstliederen: Stille nacht, Heilige nacht. En dat zong hij heelemaal uit; allen op de zaal hadden geluisterd. Dan vroeg hij z'n Vader om te bidden en begon dit zelf ook te doen, Toen werd het weer stil. Zaterdag 30 December 1939, des voor- middags 10.15 uur Is hij stil en zacht heen gegaan. Woensdag 3 Januari 1940 was de dag der begrafenis. Bij het volgen van het stof felijk overschot van B. waren ook kinderen en personeel van de Zondagsschool aan wezig. De stille arbeid der Zondagsschool kan rijke vrucht dragen. GOD IS GOED. We hebben volkomen zekerheid, dat God goed is. Maar voor Zijn volk, voor ons, is Hij een overvloedige fontein .van alle goede dingen. In ons brood en in onze kleeding, in onze woning en in ons gezin in regen en droogte, in welstand en bedrijf in aïle gewone dingen van ons leven er kennen wij de goede hand over ons. Het is al begonnen toen Hij Noach redde in de ark. Daar was ons leven ook gered, 't Was om Christus' wil, want de kerk werd daar gered. De kerk is nog duizenden keeren gered. En onze voorouders hebben telkens weer de goedheid van den God van Noaeh-en- van-Abraham ondervonden. Tot heden toe heeft de Heere ons in onze voorgeslachten gedragen. En nu draagt Hij ons nog van dag tot dag. („Pro Ecclesia".) A. JANSE. Zooals bekend, is eenigen tijd geleden het Weeshuis te Goes opgeheven. Het heeft meer dan 300 jaren bestaan. Bij gelegen heid van zijn driehonderdjarig bestaan heeft de toenmalige gemeente-archivaris, wijlen de heer J. de Kruijter, de historie van deze instelling te boek gesteld. Een dergelijk boekje is bijzonder lezens waard. Wij willen er enkele feiten uit ver melden. Zoo was het in Goes en wie zal zeggen in hoevele gemeenten tot 1628 gewoonte dat de weeskinderen publiek werden uitbe steed. Nu moeten de lezers zich eens even indenken: die arme stakkerds, die vader en moeder moesten missen werden door de no tabelen der stad (de leden van het arm bestuur) publiek uitbesteed. Neen, die beeren zorgden niet, dat de weezen bij nette burgermensehen tegen een zekere vergoe ding onder dak werden gebracht, maar de kinderen werden jaar op jaar in een her berg uitbesteed aan hen, die het voordee- ligste bod deden. Dat waren in den regel de lieden, die men wel „de heffe des volks" noemt. Aan dit gespuis werden die bekla genswaardige kinderen toevertrouwd, om door dit gilde natuurlijk uitgebuit en ge ëxploiteerd te worden. Dat wisten zoo schrijft de heer de Kruijter de toenmalige armmeesteren, die daar deftig gepruikt in tabbaarden aan de lange tafel zaten, om de biedingen in ontvangst te nemen. Men wist, dat er van ontwikkeling, orde en tucht geen sprake zou zijn, dat aan lichaam en ziel der kin deren schade zou worden toegebracht en toch werd ieder jaar opnieuw dat walge lijke schouwspel van de uitbesteding der weezen publiek vertoond tot 1628. Er is nog iets, wat ons in dat boekje trof. Er wordt n.l. ook wat verteld over het gedrag van de weeskinderen, die in den loop der eeuwen in het weeshuis onderdak vonden. Dank zij den omgang, dien de weeskinde ren hadden met lieden, die vele landen bezocht en vele zeeën bevaren hadden, L> ak er een formeel oorlogje tusschen de oude en jonge bevolking uit. Het gansche gesticht en de omliggende straten waren in rep en roer. Een ware revolutie was er uitgebroken. De kinde ren wilden niet naar school en de groo teren weigerden naar hun werkplaatsen te gaan. De meisjes wilden geen eten klaar maken of huiswerk verrichten voor de ouden. Ze wierpen zelfs hun linnengoed uit de waseh het plein op. De jongen» hadden zich met knuppels gewapend. Het wegloopen van weesjongens uit het weeshuis kwam meermalen voor. Eens had den er twee de beenen genomen en waren op een schip terecht gekomen, dat hen naar Oost-Indië bracht. Later keerden ze terug, werden weer voor een half jaar op genomen, maar waren door hun reisverha len oorzaak, dat er zoowat iedere week weesjongens wegliepen. In den Franschen tijd kreeg Goes een groote militaire bezetting. De weesjongens kregen met deze soldaten contact en weer liepen er vele jongens stilletjes weg, om in militairen dienst te treden. De weesmeis jes gingen met de soldaten dansen. Eén weesmeisje kwam zelfs dronken thuis. Zooals men ziet, waren de jongelm van dien tijd voor geen klein geruchtje ver vaard. Over dien goeden, ouden tijd valt waar lijk niet in alle opzichten te roemen. De jaren 1436'38 kenmerkten zich in ge heel Europa door nijpend gebrek aan voed sel en groote duurte, zoodat „een schepel rogge verkocht werd voor een gouden Rie- re (is rijder is f 14). Velius zegt, dat vooral in de steden de nood zeer hoog was, zoodat men het „gebrek van brood met hennip en raapzaad moest goedmaken, of brood van boonemeel en dergelijke bakken, ja, dat zjj gelukkig waren, voornamentlijk de armen, zoo ze dit nog bekomen konden". De dure tijd van 1483 werd vooral ver oorzaakt door de vele stormen, regen- en hagelbuien, waardoor de zomer nauwelijks van den winter was te onderscheiden. Het veldgewas groeide slecht en de levensmid- delenprijzen stegen onrustbarend. In Friesland bracht een vat „van de slechtste roode boter" zes en dertig gul dens en een vat „witte' boter" zes en twin tig gulden. Dat dit respectabel hooge prij zen waren, kan men opmaken uit het feit, dat bijv. in het jaar 1518 een zekere Jan Hubrechts zoon tot Schout van Amsterdam werd benoemd op een jaarsalaris van 200 guldens. In tegenstelling hiermee was het leven in het jaar 1545 zeer goedkoop. Volgens Commelijn kon men toen in Am sterdam een mud tarwe, een mud gerst, een mud haver, een ton aardappelen, een vette kalkoen, een kan wijn voor dertig stuivers koopen. Deze goedkoope tijd duurde enkele jaren. Vreeselijke hooge prijzen moesten in de jaren 1529 en 1530 voor de eetwaren wor den betaald. Te Neurenberg b.v. was de prijs van de boter, die in gewone tijden twee stuivers opbracht, verzevenvoudigd en in Zwaben bracht een mud tarwe de onge hoorde prijs van 500 goudguldens op. Onge kend hoog waren ook de prijzen van de groenten. In ons land moet men het jaar 1630 wel tot de duurste tijden rekenen. Op de Am- sterdamsche beurs toch betaalde men voor een last rogge 300 goudguldens. Hoog ook waren de prijzen in 1718. De barre winter van 1717'18 werd gevolgd door een guur voorjaar en een kouden en drogen zomer. In Augustus veranderde het weer en werd de toch al geringe oogst zoo goed als ge heel door hevige stormen, gepaard gaande met slagregens, vernield Te Keulen waren zoo goed als alle be schikbare voorraden na een half jaar „ge- consumeert". De prijzen van alle levens middelen werden van dag tot dag duurder. Ook het vee leed gebrek en stierf van hon ger. Nauwkeurig werd de bij bakkers en bier brouwers aanwezige graanvoorraad van overheidswege opgenomen. Een gedeelte hiervan werd voor het leger bestemd. Vooral onder het kleinvee was de sterfte groot. Vele schapen kwamen om, zoodat er gebrek aan wollen stoffen kwam. De wol- uitvoer werd dan ook stopgezet. Daar het in de maand Mei nog sterk vroor, hadden, door de duurte van de gra nen, de bakkers te Hannover voor geruimen tijd hun bedrijf stilgelegd. Alle hoop bleef nu gevestigd op den komenden oogst. Deze vervloog echter, toen zware overstroomin gen de akkers grootendeels verwoestten. In België had men nog graanvoorraad voor ruim een jaar, als tenminste de uit voer werd stopgezet. ter meevauen, want mosselen zyn geneei als vleesch of in gerechten, die anders grootendeels uit vleesch bestaan, te ver werken, hetgeen in eenige recepten zal worden aangetoond. Sommigen zijn huiverig voor het ge bruik van mosselen, omdat zy bang zijn voor vergiftiging. Mosselvergiftiging komt vrijwel niet voor, mits men maar geen doode of rauwe mosselen eet. Wel kunnen eenige personen niet tegen mos selen; zij zijn er overgevoelig voor. Deze overgevoeligheid blykt eerst nadat men eenige malen mosselen heeft gegeten. Daarom is het verstandig in het begin slechts weinig mosselen te eten en de gevolgen af te wachten. Blyven de ge- de laatste resten aan oeciert onderhevig, dan is het uitboenen met sodawater niet voldoende, daar er een groote kans be staat, dat er nog bederfkiemen in naden en kieren (speciaal bij houten vaten) achter blyven. Men vult dan het vat, na het uitboenen, met schoon koud water en lost hier een halve, afgestreken eet lepel overmangaanzure kali in op. Men laat deze oplossing een nacht in het vat staan en spoelt daarna zoolang met schoon water, tot het niet meer paars kleurt. Bij voorkeur gebruikt men de inmaak- potten steeds voor dezelfde groenten. Dus geen snyboonen in een zuurkoolvat. Nieuwe houten vaten moeten na het 2 zilveren armbandjes, 2 konijnen, een mes van een snijmolen, een dweil, 2 vel len teekenpapier, een rozenkrans in etui, een ring met sleutels, een horloge met ketting, een handschoen, een dames- taschje met inh., 2 lederen riemen, een ketting met sleutels, een doublé ring, een potloodenslyper, een gouden zegelring, 3 balen gerst, een poesje, 2 rijen brood rantsoen-bonnen, een schoentje, ee& mandje met inhoud, een sleutel aan een blokje, een netje met tennisballen, een schaar, een etui met distributiebonnen. Goes, 1 October 1941. De Inspecteur van Politie, RENEMAN.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1941 | | pagina 8