Christelijk Dagblad voor Zeeland
„V=VI K T 0 RIA
ONZE MIDDENSTAND.
DAGKALENDER.
Bureaux Lange Vorstslroal 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburgs
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gislslraal 34 en Noordweg 155
Di recteu r-H oofd redacteur
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 021
Losse nummers 6 cent
Familieberichten 33 cent per regel
Overige odvertentién 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine adverfentlên f 0.55 bi| vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 cl. extra
BIJ coolrael belangrijke korting
De gebeurtenissen van den laatsten
tijd, de veranderde situatie in het econo
mische leven, hebben ook den midden
stand niet onberoerd en onbewogen ge
laten. Al waren de middenstandsproble
men reeds vóór den oorlog vele, daarna
zjjn ze er niet minder op geworden.
Bekendmaking.
Itallaansohe successen In het Oosten - Zware
verliezen voor de Sowjets - Opmarsoh tusschen
Ladoga- en Onegameer - De Dultsohe kruisers
Leipzig en Emden
strijd voort.
DUITSCHLAND
STRIJDT VOOR
EUROPA.
In aotle - Finland zet den
ZEEP OP BON 120.
Gedurende het tjjdvak van 1 October
tot en met 31 October a.s. geven de met
120 genummerde bon van de bonkaart
algemeen, en de met C zeep gemerkte
kon van de sseepkaarten P en Q, welke
respectievelijk aan kinderen beneden den
leeftijd van twee jaar en van een leef»
tjjd tusschen twee en acht jaar, zijn uit-
gereikt, recht op het koopen van:
WOFNSDAQ 1 OGT. 1941.
Laat af, en weet, dat Ik God ben; Ik
zal verhoogd worden onder d® heidenen,
Ik zal verhoogd worden op de »ard&
Winterhulp Nederland.
WOENSDAG 1 ÓCT, 1941
56e JAARGANG - No. 1
Wij denken aan de inperking der con
sumptie, aan de distributiebeslommerin-'
gen, enz. Alles bij elkaar zyn er tal van
zorgen, waarvoor de middenstander zich
geplaatst ziet.
Dit staat wel vast, dat we in de toe
komst een degelijken, bekwamen, goed
opgeleiden en solieden handeldrijvenden
middenstand niet zullen kunnen ontbe
ren.
In die richting is men reeds geruimen
tijd werkzaam, wetenschappelijk, o.a.
door de werkzaamheid van het Econo
misch Instituut voor den Middenstand.
Dit instituut mag op een tienjarigen
practischen arbeid bogen en heeft veel
gedaan in het belang van den handel
drijvenden en industrieelen midden
stand.
De onderzoekingen en publicaties, die
in den loop dezer tien jaren zijn gedaan,
raken in het bijzonder het kruideniers-
en het slagersbedryf, den detailhandel in
textielwaren en brandstoffen, wassche
pen, het maalderijbedrijf, het schilders
bedrijf en centrale verwarming.
Later is begonnen met de omzet- en
prijzenstatistieken, terwijl de onderzoe
kingen van algemeenen aard betreffen
de kosten en winsten in den kleinhan
del, vaste lasten in den detailhandel, uit-
verkoopen, faillissementen en inkoop
combinaties van middenstanders.
De resultaten van deze onderzoekin
gen moeten de zwakke plekken, de fou
ten en de mogelijkheden van de middën-
standsbedrijven bloot leggen.
Ook de Overheid nam allerlei maatre
gelen in het belang van den midden
stand. We noemen de Vestigingswet, die
een remmenden invloed bedoelt uit te
oefenen door het overbodige te weren en
het bestaande te verbeteren. Vakexa
mens en handelskennisexamens werken
ook in die richting.
Leerzaam zijn de cijfers omtrent de on
langs gehouden middenstandsexamens.
Zij geven omtrent de opleiding een te
leurstellenden indruk.
Men lette eens op enkele van die cij
fers: Vergelijkt men de einduitkomst
van 1941 met die van de voorafgaande
zes examens, dan ziet men: voorjaar
1938 geslaagd 72,4 pet., najaar '38 65,5
pet.voorjaar 1939 65,4 pet., najaar 52,2
pet.voorjaar 1940 54,4 pet., najaar 53,7
pet.; 1941 48.38 pet., in totaal van de
13.283 geëxamineerden geslaagd 7334 of
55,2 pet.
Neemt men de drie bekende midden
standsonderwijsinstellingen bijeen dan
vindt men, 84,8 pet., 65.8 pet., 70.1 pet.,
56.5 pet., 60.5 pet. 55,9 pet. en 56.84 pet.
en in totaal van de 45.150 geëxamineer
den er 28.143 geslaagd of 62.33 pet.
De jongste cijfers men ziet het, zijn
niet bijster gunstig te noemen.
Dat mag zoo niet blijven, willen we den
weerbaren middenstand krijgen, die in
dezen moeilijken tijd meer dan ooit noo-
dig is.
DOODSTRAFFEN WEGENS MIS
DRIJVEN TEGEN DE DUITSCHE
WEERMACHT.
's GRAVENHAGE. De weermachts-
bevelhebber in Nederland deelt mede
„Een Duitsch Kriegsgericht moest we
derom een zaak tegen de aanstichters
van een in Nederland ontdekte sabotage-
en spionnageorganisatie behandelen.
De vier hoofdbeklaagden werden tot
den dood veroordeeld. Aan drie van hen
werd het vonnis met den kogel voltrok
ken. De vierde werd wegens geestelijke
minderwaardigheid met levenslange
tuchthuisstraf begenadigd.
Een aantal andere beklaagden kreeg
veeljarige vrijheidsstraffen."
's GRAVENHAGE. De weermachts
bevelhebber in Nederland deelt mede:
„Een Nederlander, die een in dienst
van de bezettende macht staande spoor
wegbeambte zonder eenige aanleiding
van achteren neergeschoten had, werd
door een Duitsch Kriegsgericht ter dood
veroordeeld. Het vonnis is met den ko
gel ten uitvoer gelegd."
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
Gisternacht was de Engelsche lucht
actie boven ons gebied gering. Er werd
in een stad in Noord-Holland een 25-tal
woonhuizen door bommensplinters licht
beschadigd. Voorts werden bij een En-
gelschen aanval op een schip voor onze
kust een man, een vrouw en een kind
door machinegeweervuur gewond.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
Bij de uitvoering der operaties
ten oosten van den D n j e p r heb
ben Italiaansche troepen sterke
strijdkrachten van den vijand ver
nietigd en daarbij vele duizenden
gevangenen gemaakt. In den
noordelijken sector van het ooste
lijk front deed een infanteriedivi
sie op 28 en 29 September een ge
slaagden aanval op «en taai ver
dedigde stelling. Zfl veroverde
daarbij stormenderhand 210 vij
andelijke kazematten.
Formaties der luchtmacht be
stookten met succes spoorweg
transporten in de streek van
Charkov en zetten de vernieling
van 't spoorwegnet ten oosten van
Leningrad en van de instal
laties der Moermansklijn
voort.
In den strijd tegen Groot-Brit-
tannië vernielde de luchtmacht in
den afgeloopen nacht ten oosten
van Gr eat Yarmouth een
vrachtschip van 8000 brt. en boor
de in hetzelfde zeegebied een der
oorlogsschepen van een groote ver
nielingsformatie door bomtreffers
in den grond. Verdere aanvallen
waren gericht tegen havengebieden
aan de Schotsche oostkust en in
het Zuidoosten van het eiland.
In Noord-Afrika bombardeerden
stuka's laadinrichtingen en muni
tie-opslagplaatsen te T o b r o e k.
Gevechtsvliegtuigen beschadigden
in de Middellandsche Zee een han
delsschip en schoten een Britschen
bommenwerper neer.
De vijand vloog in den afgeloo
pen nacht het Noord-Duit-
sche kustgebied binnen en
drong met enkele vliegtuigen tot
in de omgeving van de rijkshoofd
stad door. Door bommen op woon
wijken, voornamelijk te Ham
burg leed de burgerbevolking
verliezen aan dooden en gewon
den. De Britsche luchtmacht ver
loor gisteren en in den afgeloopen
nacht in totaal elf bommen
werpers.
WANT DUITSCHLAND WINT OP
ALLE FRONTEN VOOR EUROPA"
VIER GROOTE SLAGEN.
De strijd van Duitschland in het
Oosten, vervolgens in het Westen en
daarna weer in het Oosten van Europa
heeft achtereenvolgens geleid tot een
viertal veldslagen, die zeker tot de
grootste uit de militaire geschiedenis
der wereld gerekend mogen worden. Wij
noemen: 1. de slag in den Weichsel-
bocht en bij Kutno, 2. de slag in Vlaan
deren en bij Artois, 3. de slag bij Bya-'
listok en Minsk en 4. de slag bij Kief.
Van Duitsche zijde wijst men op de
beteekenis van de slagen bij Byalistok
en Minsk, waar de Sowjet-Russische
aanvalslegers vernietigd werden en op
den slag bij Kief, waar de verdedigings
kracht der Sowjets inéénstortte. Bij
Kief werd de beslissende slag geleverd,
zegt men in Berlijn. Er werden daar
700.000 man gevangen genomen, onge
rekend de zoo bloedige verliezen van
de Sowjets; 3700 stukken geschut, een
900-tal pantserwagens werden er ver
nietigd of buit gemaakt. Het is hier,
gezien de aantallen der strijders en de
massa van het gebruikte materiaal, de
grootste slag der wereldgeschiedenis ge
worden.
De beslissing voor de Sowjet-Unie is
definitief gevallen en dit zal blijken, af
gezien van de vraag, hoe lang nog weer
stand geboden zal worden. Wat Sowjet-
Rusland aan kracht verloor, heeft
Duitschland inmiddels aan kracht ge
wonnen.
Berlijn acht den slag bij Kief der
halve van wereldhistorische beteekenis.
ZWARE VERLIEZEN VOOR
DE SOWJETS.
(D. N. B.) Aan het Finsche front
tusschen het Ladogameer en het Onega
meer hebben de verbonden troepen in de
gevechten op 28 en 29 September verder
goede vorderingen gemaakt en verschei
dene door de Sowjets hardnekkig verde
digde plaatsen veroverd.
De bolsjewisten trachtten in den loop
van deze gevechten verscheidene malen
vergeefsch het Finsche oprukken te stui
ten door tegenaanvallen. Al deze tegen
aanvallen werden door de Finsche troe
pen afgeslagen met zware verliezen voor
de bolsjewisten.
Eenheden der Duitsche marine hebben
de laatste dagen herhaaldelijk met groot
succes doelen aan land in den noordelij
ken sector van het oostelijk front aan
gevallen.
De kruisers „Leipzig" en „Emden" be
schoten Sowjet veld- en artilleriestellin
gen met goede uitwerking.
In den zuidelijken sector van het oos
telijke front hebben weer sterke strijd
krachten van het Duitsche luchtwapen
in den strijd op den grond ingegrepen.
Spoorlijnen rondom Charkow werden
over een groote uitgestrektheid vernield.
BRITTEN ACHTEN POSITIE DER
SOWJETS IN HET ZUIDEN
ONGUNSTIG.
(D. N. B.) Gisteravond heeft majoor
Lewis Hastings voor de Londensche ra
dio o.m. verklaard, dat de positie der
Sowjets in het Zuiden ongunstig is.
De Duitsche druk is hard.
In het Zuiden houden de Sowjets eenb-
ge punten aan de oevers van den Dnjepr,
maar htm posities zijn onzeker,
i De bedreiging van het grootste indu
striegebied in het Zuiden der Sowjet-
Unie is eveneens zeer ernstig.
HET BRITSCHE SLAGSCHIP
NELSON BESCHADIGD.
(D. N. B.) De Engelsche berichten
dienst deelt mede, dat het door Italiaan
sche torpedovliegtuigen beschadigde
slagschip de „Nelson" is geweest.
FINLANDS STANDPUNT TEN OP
ZICHTE VAN DEN OORLOG.
(A. N. P.) Van officieele zijde
wordt over het standpunt van Finland
ten opzichte van den oorlog het volgende
medegedeeld:
Onze verdedigingsoorlog, welke ons
door de bolsjewieken werd opgedrongen,
duurt thans meer dan drie maanden. De
vijand is overal over de grenzen gewor
pen met uitzondering van het gebied van
Hangö en eenige eilanden in de Finsche
golf. Maar de strijd gaat verder tot de
zekerheid voor een stabielen vrede is ver
kregen.
Wij moeten onze positie zoodanig ver
beteren, dat een vrede van langen duur
is verzekerd.
DRI ELAN DENCONFERENTIE
TE MOSCOU.
(Un. Press.) De eerste zitting der En-
gelsch-Sowjet-Amerikaansche conferen
tie is in het Kremï gehouden onder voor
zitterschap van Molotov en duurde drie
kwartier. Zij was, naar men zegt, gewijd
aan de „vriendschappelijke bespreking
van practische vraagstukken".
Reuter meldt uit Moscou, dat de drie-
mogendhedenconferentie zes commissies
heeft gevormd.
REDE VAN CHURCHILL.
(D. N. B.). Naar de Engelsche berich
tendienst meldt, heeft Churchill in het
Lagerhuis verklaard, dat de Britsche en
Amerikaans che gedelegeerden bij hunne
besprekingen te Moscou een duidelijk en
volledig overzicht hebben gegeven van
hetgeen Engeland van nu af aan de
Sowjetunie maand voor maand kan ge
ven. Churchill voegde hieraan toe, dat
het Britsche volk zeer ernstige offers
moet brengen om de Sowjetunie in staat
te stellen als oorlogvoerende mogendheid
te blijven bestaan.
Churchill maakte vervolgens bekend,
dat binnenkort een „nieuwe en loyale al
liantie" zal worden bekend gemaakt, die
Groot-Brittannië en de Sowjetunie met
Iran zullen sluiten, waarbij Iran zich in
de ontwikkeling van den oorlog aan de
zijde van Engeland zal bevinden. Nadat
l de minister-president het volk er tegen
had gewaarschuwd, van den winter een
vermindering van den Duitschen druk te
verwachten, zeide hij, dat men zich op
nog fellere gevechten moet voorberei
den.
NIEUWE ECONOMISCHE ORDE
VOOR HET VASTELAND VAN
EUROPA.
(D. N. B.). Rijksminister Funk heeft
Maandag voor de Economische Kamer in
Saksen een rede gehouden. Hij zeide, dat
Duitschland tegenwoordig een gebied
van de Noordelijke IJszee tot de Zwarte
hetzij 150 gram toiletzeep (samenstel
ling van na 1 Sept. 1940)
hetzij 90 gram huishoudzeep;
hetzy 200 gram zachte zeep (samen
stelling van voor 1 Januari 1941);
hetzij 150 gram zachte zeep (samen
stelling van na 1 Januari 1941)
hetzjj 100 gram zachte zeep (samen
stelling van na 31 Augustus 1941);
hetzij 300 gram zachte zeeppasta;
hetzij 250 gram zeeppoeder;
hetzij 450 gram waschpoeder.
Stukken huishoudzeep van 120 gram
welke nog in omloop zijn, mogen tegen
inlevering van één bon worden uitver
kocht.
Gedurende bovengenoemd tijdvak geeft
de met C toiletzeep gemerkte bon van
de zeepkaart P, welke aan kinderen be
neden den leeftijd van twee jaar is uit
gereikt, recht op het koopen van 75 gr,
toiletzeep van de oude samenstelling.
Volledigheidshalve wordt er op gewe
zen, dat waschpoeder niet kan worden
gekocht door het publiek, doch uitslui
tend wordt beschikbaar gesteld ten be
hoeve van wasscherijen.
De bestaande regeling ten aanzien van
de wasscherijen bljjft onverminderd van
kracht.
BRANDSTOFFEN VOOR KOKEN.
Aan de verbruikers, die voor kook-
doeleinden op het uitsluitend gebruik
,van vaste brandstoffen, al dan niet in
combinatie met petroleum, zijn aange
wezen, werden bonkaarten M en N uit
gereikt, waarvan tot dusverre vier, on
derscheidenlijk vjjf bonnen zijn geldig
verklaard, welke ieder recht gaven op
het koopen van één eenheid vaste brand
stoffen.
Voor den aanstaanden winter zullen
voor koofedoeleinden van deze kaarten
nog drie bonnen worden geldig ver
klaard, ieder voor een tijdvak van twee
maanden. In verband hiermede is thans
bepaald, dat de met „K.F. 06" gemerkte
bonnen gedurende het tijdvak van
Woensdag 1 October 1941 tot en met
Zondag 30 November 1941 recht geven
op het koopen van één eenheid vaste
brandstoffen, met uitzondering van fa-
brieksturf. Zooals reeds een dezer dagen
is gepubliceerd, is thans anthraciet niet
meer op deze bonnen verkrijgbaar.
Tevens wordt bekend gemaakt, dat ge
durende het tijdvak van Woensdag 1 Oc
tober 1941 tot en met Vrijdag 31 Octo
ber 1941 de met de woorden „generator-
anthraciet tiende periode" gemerkte
bonnen recht geven op het koopen van
1 hectoliter (max. 75 K.G.) anthraciet-
nootjes V of 50 K.G. turfcokes. De met
de woorden „generator-turf tiende pe
riode" gemerkte bonnen geven geduren
de bovenstaand tijdvak recht op het koo
pen van 50 stuks baggerturf.
40 11.
Zon
op onder
7.40 19.19
Maan
op onder
17.46 3.11
5 Oct. Volle maan.
13 Oct. Laatste kwartier.
OPROEP AAN HET NEDER-
LANDSCHE VOLK.
De Winterhulp Nederland schrijft ons:
De winter staat voor de deur en ve
len zien in gerechtvaardigd vertrouwen
uit naar de helpende hand van de ge
meenschap.
Wij allen zijn ons de ernstige zorgen
bewust, waaronder een deel van het
Nederlandsche volk de komende maan
den zal gebukt gaan. Moeders en va
ders zullen met bezorgdheid naar him
kinderen zien en kinderen, die den strijd
om het bestaan hebben leeren kennen,
weten hoe hun ouders juist in de win
termaanden een extra verzorging noo-
dig hebben.
Winterhulp heeft het vorige jaar
haar taak aangevangen, om door ge-
zamenlijken arbeid van het geheele volk
al deze zorgen en nooden weg te nemen.
Het ia ons den afgeloopen winter
niet gemakkelijk gemaakt om dit ideaal
te verwezenlijken. En toch, ondanks
dwaze geruchten en helaas zelfs ver
dachtmakingen, waaraan deze tijd zoo
rijk is, konden wij in de eerste werk
periode, met behulp van honderd
duizenden in den lande, een bedrag
vaa circa zes miilioen voor hulpver-
leening ter bescMteMag stellen.
Deze inzet van tailouza gevers, die
duizenden collectanten, in alle gemeen
ten onder üe pex'sooniijke leiding van
de burgemeesters, en de stille werkers,
zij hebben temmen velen, die nood
kenden, behalve vreugde een gevoel
gebracht van veilig te zijn geborgen
in deze groote familie: het volk van
Nederland.
Na den eersten October zult u weer
onze bussen hooren rammelen. Lijst-
collecten zullen onze kasmiddelen ver
sterken en bovendien vertrouwen wij
op ruime giften van hen, wier levens-
om, standigheden en bedrijven zulks
mogelijk maken.
Duizenden vrgwiliïge medewerkers-
(sters) zijn noodig, om als eollectanten-
(trices) door persoonlijken inzet, dit
voor ons volksbestaan noodzakelijke
werk te doen slagen.
Deze winter zal hoogere eischen aan
ons allen stellen dan de vorige. Welnu
dan, gave en arbeid tezamen zijn bij
machte, deze harde maanden te over
winnen. Wat ook moge scheiden, wij
zullen daaronder nimmer de minstbe
deelden laten lijden. Wij zullen ook nu
sterk zijn en daarom zorgen:
Voor het volk, door het volk.
Zee en van de Finsche Golf tot den At-
lantischen Oceaan omvat, en vervolgde:
„Wij willen geen wereldheerschappij
uitoefenen, maar met andere staten door
een rechtvaardige en gezonde uitwisse
ling van producten samenwerken; wjj
moeten echter den eisch stellen, dat in
het economische leven van Europa de
zelfde beginselen gelden en dat alle na
tionale huishoudingen op hetzelfde doel
worden gericht, een continentaal Euro-
peesch d.oeL Onze groote militaire suc
cessen hebben de baan voor een herbouw
van Europa geschapen. Wjj zijn al mid
den in deze vernieuwingen en laten ons
door niemand buiten het vasteland van
Europa vormen en wegen voorschrijven
wij hebben maar één doel: de overwin
ning, die voor het Duitsche volk een ge
lukkige toekomst en een vrij en machtig
groot Duitsch rijk beteekent".
UITWISSELING VAN DUITSCHE EN
ENGELSCHE GEWONDE KRIJGS
GEVANGENEN.
Naar het Zwitsersche Telegraafagent-
schap uit Bazel meldt, hebben de Zwit
sersche autoriteiten Duitschland een mi
litairen hospitaaltrein ter beschikking
gesteld, die gebruikt zal worden om de
zwaar gewonde Engelschen, die tegen
gewonde Duitsche militairen zullen wor
den uitgewisseld, te vervoeren.
PREMIER VAN HET PROTEC
TORAAT GEARRESTEERD.
Naar de „Deutsche Zeitung in den Nie-
derlanden" uit Praag meldt, is de minis
ter-president van de autonome protec-
toraatsregeering, ingenieur Elias, we
gens hoog1- en landverraad gearresteerd
en ter berechting verwezen naar het
volksgerechtshof van het Duitsche Rjjk.
EXECUTIES IN TSJECHIE.
De bladen van het protectoraat mel
den, dat de vroegere legergeneraal Josef
Bili en de vroegere divisiegeneraal Hugo
Vojta standrechtelijk ter door veroor
deeld zijn. Beiden behoorden tot de lei
ders van een Tsjechische groep van ver
zet, die zich ten doel gesteld had het
herstel van een zelfstandigen Tsjecho-
Slowaakschen staat door middel van een
gewelddadige losscheuring van het pro
tectoraat Bohemen en Moravië van het
Duitsche rijk.
Volgens de officieele berichten die door
den radio-omroep in het Protectoraat
zjjn uitgezonden, zjjn tot nu toe twintig
executies door middel van den kogel vol
trokken. In hoofdzaak waren de veroor
deelden leden der vroegere communis
tische party en voorts lieden, die met
het buitenland in verbinding stonden en
een Duitsch-vijandige activiteit ontwik
kelden. De groote massa in het Protec
toraat heeft aan deze onlusten, die door
het buitenland zjjn uitgelokt, geen deel
genomen.
VERBITTERING IN DUITSCHE
KRINGEN OVER DE BEHAN
DELING DER DUITSCHERS
IN IRAN.
Het A.N.P. bericht uit Berlijn bijzon
derheden over den terugkeer van de
Rijksduitsche vrouwen en kinderen en
de leden van het Duitsche gezantschaps-
personeel uit Iran.
Er speelden zich onbeschrijfelijke
scènes af. Allereerst werd het trans-
