Christelijk Dagblad voor Zeeland
J=VIKT0RIA,
HUWELIJK EN GEZIN.
Binnenland
DAGKALENDER.
MAANDAG 22 SEPT, 1941
55e JAAjKGANG No. 122
Bureaux Lange Vorslslraal 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburgs
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraat 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteurs
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
m plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Bezetting van Kief geeft zich over - Zee van
Azof door Duitsche troepen bereikt - Arensburg
ingenomen - Groote oorlogsbuit behaald. -
Engelsche verliezen van vliegtuigen.
DIXITSCHLAND
s STRIJDT VOOR
EUROPA*
Familieberichten 33 cent per rene*
Overige advertentiën 30 een' oer regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per 'egel
Kleine advertentién f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertenties) onder letter of motto 10 et. extra
Bij contract belangrijke korting
Dezer dagen gaven wij plaats aan een
aantal mededeelingen, die Mej. A. E.
Ejjkman te Rotterdam deed, mededee
lingen, die wy niet anders dan ont
stellend kunnen noemen. Er blijkt uit,
dat in dezen tijd de teerste banden wor
den losgerukt en dat alle mogelijke le
vensverbanden worden losgewrikt. Het
gezin wordt verwoest. En dat is voor
het heden en de toekomst van een volk
wel het ergste, dat denkbaar is.
Daarom maken wjj met groote dank
baarheid melding van een waardevol
boek, dat kort geleden de persen van
„De Graafschap" te Aalten heeft ver
laten. Het draagt tot titel „Huwelijks
boek" en is samengesteld door Ds Th.
Delleman en arts A. Hijmans. Een boek,
dat men met groote belangstelling leest
het is natuurlijk niet voor alle leeftij
den geschikt en dat een verrijking
van de litératuur over deze materie be-
teekent.
Wij zijn niet blind voor de gevaren en
bezwaren aan boeken als deze verbon
den. Maar toch juichen wg de verschij
ning van dit kloeke, typografisch uitste
kend verzorgde werk toe.
Het wil een wegwijzer zijn voor ver
loofden, die huwelijksplannen hebben,
een raadsman voor jonge ouders, een
gids voor gehuwden.
Het werd geschreven vanuit een po
sitief Christelijke levensbeschouwing.
Het komt een taak vervullen, speciaal
in een tijd als de onze, waarin (wij ver
wijzen wederom naar de mededeelingen
van Mej. Eijkman) de grondslagen van
het huwelijk meer dan ooit worden be
dreigd en waarin niet genoeg de nadruk
kan worden gelegd op het groote be
lang van een gezond en sterk huwelijks-
en gezinsleven.
Zoowel de godsdienstige en zedelijke
richtsnoeren als de zielkundige en licha
melijke vragen van huwelijksleven en
gezinsvorming worden hier op fijne en
kiesche wijze behandeld.
De inhoud van dit belangrijke boek
waaraan tal van bekende en bekwame
schrijvers en schrijfsters medewerkten,
is als volgt:
Deel I. Het H u w e 1 ij k.
Het huwelijk in den Bijbel. De
eerste tijd. Huwelijk en karaktervor
ming Trouw. De avond.
Deel II. Het Gezin:
Het gezin in den Bijbel. Wording
van het gezin. Zwangerschap en be
valling. De zuigeling. Ouders en
peuter.
Wij zouden uit den rijken inhoud van
dit boek graag enkele citaten geven,
maar moeten ons wel zeer beperken.
Het mooie artikel over „Trouw" door
Dr F. T. Diemer-Lindeboom bevat me
nige opmerking, waardoor gehuwden
gewezen worden op de rechte houding
in hun huwelijk.
„In het huwelijk, zooals het eerste
Bijbelboek ons dit voor oogen stelt, is
ontbinding van en ontrouw in deze le
vensgemeenschap een ongerijmdheid.
God schiep den mensch naar Zijn Beeld,
man en vrouw schiep Hij hem, letterlijk
nog „mannelijk en vrouwelijk schiep Hij
hem. Dit wil dus zeggen, dat man en
vrouw samen dat beeld Gods vertoonen.
Tezamen zijn zij de volledige mensch".
„Dit huwelijk is niet maar een contract,
waarvan men samen de voorwaarden
vaststelt, het is een instelling. Wie
huwt, stelt zich daarmede onder de in
terne huwelijkswet: de echtelijke liefde
trouw. Is die liefde afwezig, dan blijft de
plicht tot liefhebben, de plicht, te leven
naar de huwelijksnorm." „Liefhebben
kan geleerd worden. Doch dan moet
men zijn zelfzucht opzij zetten en wil
len leeren vaneen grooten Leermeester,
Die zelf het volkomen offer der dienen
de liefde heeft gebracht. Hij moet hier
den weg wijzen en Zijn trouwen bijstand
verleenen. 'Christus' trouw voedt onze
trouw. Zijn liefde vormt de bron van
onze liefde". „Het huwelijksleven is een
dagelijksche oproep tot onzelfzuchtig
heid. Zoodra aan dien oproep geen ge
hoor wordt gegeven, zijn de voorwaar
den voor derailleering voorhanden.
Maar men is ge-trouw-d. Trouw werd
beloofd. Deze trouw moet blijken. Niet
eenvoudig is het, die trouw na te komen.
Dat vraagt zelfbeheersching en geduld,
zelfverloochening en aanpassing. Een
steunen van elkander in den dagelijk-
schen strijd tegen den ouden mensch in
ons. Op die manier alleen kan het hu
welijksleven op peil worden gehouden."
Over het gezag in het gezin schrijft
Dr Brillenburg-Wurth o.a.
„Gezag beteekent zeggenschap. De
ouders hebben iets „te zeggen". Het
Woord, het Woord Gods heeft absolute
autoriteit, volstrekte zeggenschap over
heel het menschenleven. Maar iets daar
van straalt in het menschenleven af op
de ouders. Hun woord moet ook zijn met
macht. Zij mogen, zij moeten gebieden.
Zij moeten dat doen, nooit in een geest
van hardheid, van despotie. Alle tyran-
nie is hier uit den booze en verbittert
alleen, ondermijnt bovendien alleen hun
gezag. Zg moeten het doen in een geest
van liefde, die dienen wil en niet zich
zelf maar het heil van hun kinderen
zoekt. Maar zij moeten hun -gezag om
Gods wil laten gelden. Zij mogen er niet
mee laten spelen."
Nogmaals, wjj zijn dankbaar voor dit
werk. Moge het voor ons volksleven ten
zegen zgn.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
vlogen eenige Britsche vliegtuigen bo
ven ons land. Door de neergeworpen bri
sant- en brandbommen werden in een
plaats in Noordholland zes woonhuizen
en één school beschadigd.
De branden konden snel worden ge-
bluscht. Een persoon werd zwaar en één
licht gewond.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakte Zaterdag be
kend:
In een dapperen aanval drongen
de Duitsche troepen Kief binnen
en heschen de Duitsche oorlogs-
vlag op de citadel. Nadat de op
perste leiding der Sowjet-troepen
was gevlucht, wierp de geheele
bezetting de wapens weg en gaf
den tegenstand verder op.
In samenwerking met formaties
van de marine en van de lucht
macht hebben troepen van de
landmacht half September de voor
de Golf van Riga gelegen eilanden
Worm en Moon genomen. Op
eigen initiatief brak de kapitein
Pankow op 16 September met zijn
compagnie over den door den vij
and gedeeltelijk vernielden dam
door tot op het Oostelijke deel
van het eiland ösel. Door dezen
verrassenden overval schiep hij
de voorwaarden voor de geslaag
de gevechtshandelingen, welke op
het oogenblik plaats vinden ter
verovering van het eiland.
De luchtmacht heeft wederom
Odessa en Moscou gebom
bardeerd.
Gevechtsvliegtuigen hebben in
den nacht van 19 op 20 Septem
ber uit een convooi ten O. van
Huil twee koopvaardijschepen,
waaronder een tankboot, samen
17.000 b.r.t. metende, tot zinken
gebracht. Overdag werd vóór de
Engelsche Zuidoostkust nog een
vrachtboot door bommen zwaar
beschadigd.
In Noord-Afrika vielen
Duitsche gevechtsvliegtuigen in I
den nacht van 18 op 19 Septem- I
ber de olie-opslagplaatsen van
Suez, benevens havenwerken
van Port Said en Alexan-
d r i met goed gevolg aan.
De vijand is Vrijdagnacht met
zwakke afdeelingen Noord-
Duitschland binnengevlogen.
Enkele vliegtuigen drongen door
tot in de omgeving van de Rijks-
hoofdsta'd. Op woonwijken te
Stettin werden bommen ge
worpen, waardoor aan de burger
bevolking geringe verliezen wer
den berokkend aan dooden en ge
wonden. Luchtdoelartillerie schoot
"twee Britsche bommenwerpers
neer.
Gisteren werd bekend gemaakt:
Aan den Zuidelijken
vleugel van het Duitsche
aanvalsfront is de Zee
van Azof bereikt.
De vernietiging van den in het
gebied ten Oosten en Zuid-Oosten
van Kief ingesloten tegenstander
gaat voort. De Duitsche formaties,
die uit het Westen Kief waren
binnengedrongen, zijn via de
Dnjepr naar het Oosten opgerukt
en hebben zich vereenigd met de
strijdkrachten, die over de Desna
uit het Noorden hadden aangeval
len. De felle doorbraakpogingen
van den vijand mislukten. De aan
tallen van gevangenen en buit
nemen ieder uur toe.
Eenheden der marine zijn diep
doorgedrongen in de Finsche
Golf. Zij versterkten den °gordel
van mijnen en beveiligden de te
gen de Baltische eilanden inge
zette operaties.
Het luchtwapen heeft ten N.W.
van de Krim een patrouilleboot
tot zinken gebracht, een kanon
neerboot en drie koopvaarders
met in totaal 10.000 brt. inhoud,
terwijl bomtreffers werden ge
plaatst op een Sowjettorpedoboot.
Haveninstallaties en ravitail-
leeringsbedrijven van Sou
thampton werden bestookt met
bommen van zwaar en van 't zwaalr-
ste kaliber. Treffers op opslag
plaatsen, dokken en militaire in
stallaties der stad hebben aanzien
lijke vernielingen aangericht. Een
reeks groote branden werd waar
genomen. Andere gevechtsvlieg
tuigen deden aanvallen op ver
scheidene vliegvelden en haven
installaties in Zuid- en Oost-
Engeland en brachten een
vrachtschip van 4000 brt. tot zin
ken. Een tweede groote koopvaar
der werd beschadigd.
In het gebied van het Kanaal
heeft hetBritsche luchtwapen
Zaterdag bij 'n aanvalspoging, die
geen effect had, 39 vliegtuigen
verloren. Twee eigen vliegtuigen
worden vermist.
Gisternacht is de vijand naar
Noord- en Zuid-West-
Duitschland gevlogen en met
enkele vliegtuigen doorgedrongen
tot aan de rijkshoofdstad. Door
neergeworpen bommen ontstond
schade van gering belang in woon
wijken. Drie Engelsche bommen
werpers werden neergeschoten.
WANT DUITSCHLAND WINT OP
ALLE FRONTEN VOOR EUROPA"
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
In het verloop van den ten Oos
ten van Kief aan den gang zijn-
den omsingelingsslag hebben het
leger van generaal-veldmaarschalk
von Reichenau en de pantserlegers
van de kolonels-generaal Von
Kleist en Guderian sterke deelen
van den omsingelden vijand ver
nietigd en reeds thans ruim 150.000
gevangenen binnengebracht, bene
vens 151 tanks, 602 kanonnen en
een onoverzienbare hoeveelheid
ander oorlogsmateriëel buitge
maakt. Het uiteenslaan van de
overige deelen van den ingeslo
ten vijand is in vollen gang. Ver
dere, groote aantallen gevangenen
en buit kunnen verwacht worden.
Een tweede extra bericht meld
de: In voorbeeldige samenwerking
hebben afdeelingen van leger,
luchtmacht en marine en een nieuw
belangrijk succes behaald. Arens
burg, de hoofstad van
Ösel, is in een vastbera-
den aanval genomen.
Moon en ösel zijn daar
door hecht in onze han
den. Op het Westelijk deel van
Ösel bevinden zich nog slechts
verstrooide deelen van het garni
zoen van Ösel. Hun vernietiging
kan elk oogenblik verwacht wor
den.
DE LUCHTAANVALLEN -BOVEN
HET KANAAL.
(D.N.B.) Naar van bevoegde zijde
wordt gemeld, heeft de Britsche lucht
macht ook gisteren bij luchtgevechten
boven het Kanaal aanzienlijke verliezen
geleden.
In de laatste 24 uur heeft de Britsche
luchtmacht boven het Kanaal 65 jacht -
SOCIALE WEDKAMP VAN
DUITSCHE BEDRIJVEN.
Op plechtige wjjze en in tegenwoordig
heid van den Rijkscommissaris heeft in
het gebouw van het Rijkscommissariaat
aan den Kneuterdijk te Den Haag de
opening plaats gehad van een „Leis-
tungskampf der deutschen Betriebe" in
Nederland, waarvan de bedoeling is op
sociaal gebied het hoogst mogelijke te
presteeren, volgens nationaal-socialis-
tisch principe, hetgeen weder ten goede
komt aan den algemeenen bloei van het
bedrijf.
Tijdens de plechtigheid voerde het
woord de Duitsche Betriebsfuehrer dr
Hupfauer.
De Rijkscommissaris, Rijksminister
Seyss-Inquart noemde deze bijeenkomst
het begin van den Leistungskampf. Spr.
bracht naar voren, dat Nederland ligt
in Germaansche levensruimte en het Ne-
derlandsche volk nog verstrikt is in een
verouderde gedachtensfeer, waarin het
een beetje ingeslapen is. Het heeft wei
nig nut, alleen maar propaganda te voe
ren door woorden. De feiten moeten
spreken en zullen spreken door den so
cialen opbouw. Materieel kan hec volk
thans weinig geboden worden en er zijn
tal van moeilijkheden. Men bedenke
echter, dat naarmate meer Engelsche
schepen zinken, de ruimte van Europa
grooter wordt. Behalve tegen het kapi
talisme gaat de strijd ook tegen het
bolsjewisme. Van de 230.000 bedrijven
in Nederland zijn eenige honderden
Duitsch. Uit deze laatste moet het ar
beidende volk zien, wat nationaal-socia-
lisme is.
talrjjke kazernes stormenderhand ver
overd. In den loop van den dag werd
vervolgens stelselmatig de eene stads
wijk na de andere bezet. De stad was
door de militaire Sowjet-autoriteiten in
gereedheid gebracht voor huis- en
straatgevechten. Mortieren, vechtwa-
genvallen, prikkeldaadversperringen,
Spaansche ruiters, groote straatver
sperringen, opgestelde mitrailleurs en
stukken geschut in de geëvacueerde
voorsteden en een met kazematten ver
sterkte straat moesten de verdedigers
in staat stellen tot het laatste oogen
blik tegenstand te bieden. Regimenen
van de Gepeoe waren in de Westelijke
van kazematteil voorziene wijk der stad
in den strijd geworpen en militie be
staande uit arbeiders was voor de ver
dediging gemobiliseerd. Al deze maat
regelen werden echter door de verras
sende Duitsche operaties te niet ge
daan.
De val van Kief beteekent tevens de
ineenstorting van de geheele Sowjetver-
dediging in de Noordelijke Oekraine.
Juist daarop had men in Moskou en
Londen in het bijzonder zijn hoop ge
vestigd. Daar hield men de laatste we
ken het Duitsche opperbevel steeds
weer hoonen'd voor, dat het den Duit-
schen troepen niet gelukt was Kief te
nemen. Thans is de geheele noordelijke
Oekraine in Duitsche handen gekomen
en blijft den Sowjets nog slechts de
Oostelijke Oekraine met hét industrie-
gbied van Charkov en het Donetzbekken.
DE WRIJVING TUSSCHEN
MOSCOU EN SOFIA.
Uit Sofia verneemt United PressTen
gevolge der landing van afzonderlijke
Sowjet-saboteurs uit de lucht en van
zee uit, zijn de betrekkingen tusschen
Bulgarije en de Sowjetunie nog slechter
geworden, hetgeen ook in een nieuwe
Bulgaarsche nota aan Moskou tot uit
drukking komt. Militaire voorbereidse
len van Bulgarije tegen de Sowjetunie
zijn niet waar te nemen. Voor het overi
ge rekent men erop, dat de Duitsche
sucessen de Sowjets zullen berooven
van de middelen tot verdere onderne
mingen tegen Bulgarije.
toestellen verloren. De Duitschers verlo
ren slechts drie toestellen.
KIEF ONBESCHADIGD IN
DUITSCHE HANDEN.
(D.N.B.) Het is Boedjenni niet ge
lukt van Kiejev een puinhoop te maken.
Op 19 September des ochtends wer
den de citadel met het arsenaal en de
LIJSTENCOLLECTE VAN
WINTERHULP.
(A. N. 'P.). De werkzaamheden, welke
„Winterhulp Nederland" vorig jaar is
begonnen zullen a.s. seizoen zoo moge
lijk op nog breeder schaal worden voort
gezet. Immers de practijk heeft bewezen
dat een groote groep Nederlanders in de
wintermaanden dermate verkommert,
dat hulp een dringende noodzaak is.
Laten diegenen, die zich nog in
een zekeren materieelen welstand mo
gen verheugen, aan hun in kommer le
vende landgenooten denken, wanneer htm
op 3 of 4 October a.s. de lijst voor de
eerste collecte van Winterhulp wordt
aangeboden.
De winter zal door de omstandighe
den harder zfn dan ooit te voren en er
zal dus ook veel meer geld noodig zijn.
MAANDAG 22 SEPT. 1941.
Gljjk een hert schreeuwt naar de wa-
terstroomen, alzoo schreeuwt mijn ziel
tot U, o God!
Ps 412.
Zon
op onder
7.25 19.40
Maan
op onder
8.50 20.25
2? Sept. Eerate sasafiöan.
5 Oct. Volle maan.
ZEER ERNSTIGE WAARSCHUWING.
Zoo willen wij noemen het dezer da
gen gepubliceerde bericht, dat vijf Ne
derlanders ter dood veroordeeld zijn,
omdat zij hulp hadden verleend aan in
zittenden van een Engelsch vliegtuig,
dat genoodzaakt was op Nederlandsch
grondgebied te dalen. Het vonnis is in
middels voltrokken.
Een kort bericht, maar dat ontzag
lik veel inhoudt.
Onlangs schreven wij, dat er nog
steeds Nederlanders zijn, die er blijk
baar nog niet van doordrongen zijn, dat
wij in oorlogstijd leven en dat Neder
land bezet gebied is.
Begunstiging van of hulpverieening
aan de vijanden van Duitschland wordt
nu eenmaal zwaar gestraft. Dat weten
wij en daarvan moeten wij ons steeds
helder bewust zijn.
Zij, die hiermede geen rekening willen
houden, stellen zichzelf aan uiterst
zware straffen bloot, brengen hun gezin
nen in diepe ellende en zjjn wellicht oor
zaak, dat de overige ingezetenen van
hun woonplaats ook ernstige gevolgen
ondervinden.
Vandaar onze herhaalde waarschu
wing: gedraagt U naar de voorschrif
ten, die de bezettend!! macht geeft. Pro
beert ze niet te ontduiken of te sabo-
teeren. Het is geen sport of spel, maar
volle ernst. Van Duitsche zijde zal uiter
mate scherp worden opgetreden.
LOOS GERUCHT.
Er hebben zich te Amsterdam volko
men onnoodige moeilijkheden voorge
daan bij het betalen met zilverbons van
één gulden, waarvan de serienummers
aan de achterzijde in rood zijn ge
drukt. Onverantwoordelijke lieden heb
ben het gerucht verspreid, dat deze
bankbiljetten niet geldig zouden zijn.
Bij informatie aan de Nederlandsche
Bank deelde men aan de „Telegr." mede,
dat de vrees, dat deze zilverbons waar
deloos zouden zijn, volkomèn onge
grond is. Het zijn oude bons uit 1920
die verleden jaar in circulatie werden
gebracht, doch thans weer geleidelijk
worden ingenomen, zoo deelde men ons
te bevoegder plaatse mede.
Men store zich dus niet aan praatjes
of looze geruchten en neme de bons mét
de roode serienummers rustig in beta
ling aan!
VELEN OP ZOEK NAAR SURRO
GAATBANDEN.
Het behoeft geen verwondering te
wekken, dat velen zich in dezen tijd er
toe hebben gezet om na den oproep
van het Centraal Instituut voor Indu
strialisatie een oplossing voor het
bandenprobleem te vinden. Dat reeds nu
echter ongeveer een duizend inzendin
gen zijn binnengekomen, heeft de stout
ste verwachtingen overtroffen.
De jury ziet zich dan ook voor een
uitermate zware taak gesteld, te meer
daar een werkelijk goede uitvinding aan
zoovele eischen moet voldoen. De inzen
ders zullen dus eenig geduld moeten
oefenen, voordat zij den definitieven uit
slag van de jury zullen vernemen.
Wel valt reeds op te merken, dat veel
uitvinders eenzelfde gedachte hebben ge
had. Men zou de mogelijke systemen naar
vijf groepen kunnen classificeeren: con
structies, waarbij het loopvlak buigzaam
is, veerende constructies met een weinig
of niet buigzaam loopvlak, andere vee-
rende constructies, houten banden zon
der veeren en overige constructies.
Het Centraal Instituut voor Industria
lisatie, waaraan voor 1 October a.s. alle
ontwerpen kunnen worden toegezonden,
is gevestigd: Bezuidenhoutscheweg 81,
's Gravenhage.
BURGEMEESTERS, DIE AFTREDEN.
Het Rijkscommissariaat maakt be
kend:
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied heeft op grond
van artikel 1 van zijn verordening nr
108/1940 den burgemeester van de ge
meente Maastri/Cht jhr. mr W. Mi-
ciels van Kessenich, op zijn
verzoek van zijn ambt ontheven.
Verder heeft de Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied op
