Christelijk Dagblad voor Zeeland
„V=VIKTORIA,
Geen verbrokkeling,
maar eenheid.
DAGKALENDER.
MAANDAG 15 SEPT. !94i
55e JAARGANG - No. 116
Bureoux Lange Vorststreat 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg»
Firma Boekhandel J. J. FANOY
lange Gisislraai 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur»
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 021
Losse nummers 6 cent
Femtïieberi^hter» 33 eetè par s-«o«sk
Overige advertentlën 30 npn»
Weer een aantal Britsohe sohepen tot zinken
gebraoht - De strijd tegen het Bolsjewisme -
Dultsohland verwaoht spoedig weer suooessen
Weer 2 Amerlkaansche schepen aangevallen?
DUITSCHLAND
STRIPT VOOR
EUROPA.
De strijd in het Oosten.
Weer twee Amerikaansche
schepen aangevallen?
GELDIGE BONNEN.
Binnenland
Scherp optreden tegen
clandestien slachten.
Ingezonden mededeelingen 60 cent per 'nqel
Kleine advertentiën f 0.55 bi| vooruitbetaling
Adverfentiën onder letter of motto 10 et. extra
BI] eootreat belangrijke korting
In verband met de op 1 Nov. a.s. In
te voeren wijzigingen in de werking der
ziekenfondsen, is van meer dan één zijde
de opmerking gemaakt, dat er op het
terrein der ziekenzorg te veel verbrok
keling bestaat. Gewezen wordt dan op
kleine plaatselijke fondsen of vereenigin-
gen, terwijl toch streekorganisaties verre
de voorkeur zouden hebben verdiend.
In het algemeen kan de juistheid van
deze opmerking moeilijk worden ont
kend. Het aantal te kleine fondsen, die
uiteraard meestal over te geringe re
serves beschikten, die per lid berekend, te
veel aan onkosten en administratie kwijt
waren, is in ons land zeker groot, als men
de diverse lijsten raadpleegt.
Er zijn gevallen aan te wijzen, waarin
men pertinent weigerde, deel uit te ma
ken van een districtsvereeniging en er
een zekere eer in stelde, het zelf ook
wel te kunnen. In een enkel geval scheur
de men zich zelfs los van een kerngezon
de, uitstekend werkende organisatie, om
een klein, plaatselijk fondsje op te rich
ten. n
Zulke handelingen moeten onvoor
waardelijk worden afgekeurd.
Gelukkig was dat in Zeeland geen re
gel, maar uitzondering.
In een uitgave van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek„De verzekering
tegen de kosten van ziekenhuisverple-
ging in Nederland op 1 Januari 1940",
krijgt onze provincie zelfs een eervolle
vermelding.
Wij lezen daar: „De vereenigingen
voor ziekenhuisverpleging zijn overwe
gend plaatselijke vereenigingen. Slechts
in enkele deelen van ons land strekken
zij hun werkzaamheid over breeder ter
rein uit, zooals in Zeeland, waar
streekvereenigingen zijn ontstaan, die
een geheel eiland omvatten en in Fries
land, waar in de uitgestrekte plattelands
gemeenten meerdere dorpen onder één
vereeniging ressorteeren."
Deze goede aanteekening is verdiend,
Raadplegen wij de lijst per 1 Jan. 1940,
dan zien wij, dat er in Zeeland slechts
zes kleine, plaatselijke vereenigingen
voor ziekenhuisverpleging met in totaal
6644 leden worden gevonden, terwijl de
zes groote (meerendeels districts) orga
nisaties, niet minder dan 93.303 leden,
dat is ongeveer 93 pet. van het totale
aantal, tellen.
Bij de oprichting van deze vereenigin
gen (1928 tot 1936) heeft men over het
algemeen ingezien, dat om op dit gebied
iets goeds te bereiken, de bevolking van
een geheele streek diende samen te wer
ken. Zeeland kan hier aan andere deelen
des lands ten voorbeeld worden gesteld.
In ons gewest is ruim 43 pet. der be
volking lid van een vereeniging voor zie
kenhuisverpleging en ruim 31 pet. van
een ziekenfonds. Daarbij merken wij nog
op, dat voor de ziekenfondsen meestal
een weistandsgrens geldt, wat men bij
de vergelijking der beide percentages
niet uit het oog mag verliezen.
Wat de ziekenfondsen betreft beschik
ken wij niet over Volledige gegevens,
maar wel is ons bekend, dat men ook
voor Zuid- en Noord-Beveland en Wal
cheren (behalve voor Middelburg, dat
zelfstandig staat) districtsfondsen heeft
waarin destgds de plaatselijke dokters
fondsen zijn ondergebracht. De situatie
was hier iets moeilijker, omdat men hier
niet, zooals bij de ziekenhuisverpleging,
met een schoone lei kon beginnen, maar
te maken had met het historisch ge
groeide.
Wij meenen dan ook, op grond van het
bovenstaande, dat Zeeland in het ver
leden metterdaad geheel vrijwillig ge
toond heeft, tot samenwerking te willen
komen. Daarom zal, als men van hooger-
hand hier met beleid optreedt, de aan
sluiting aan den nieuwen toestand, die
per 1 November a.s. intreedt, minder
moeilijk zijn, dan wellicht in andere pro
vincies het geval zal zijn.
.?~eYeiia sPrelcen wij hier den wensch
uit, dat <ie vereenigingen en fondsen, op
net gebied der ziekenzorg in Zeeland
werkzaam, elkander zullen weten te vin
den, waardoor ongetwijfeld het algemeen
belang zal worden gediend.
GEEN KORTING OP OUDERDOMS-
EN INVALIDITEITSRENTE.
De secretaris-generaal van het Depar
tement van Binnenlandsche Zaken heeft
zich in een brief tot de gemeentebestu
ren gewend, waarin wordt medegedeeld,
dat er prijs op wordt gesteld, dat inzake
ue bijslagen op de ouderdoms- en invali-
diteitsrente voor de uitkeeringen krach-
ens de Armenwet dezelfde gedragslijn
wordt gevolgd als voor de steunregeling,
d-w.z., dat deze bijslagen ook niet op
eerstgenoemde uitkeeringen worden ge
kort.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
Aan het Oostelijk front ver-
loopende aanvalsoperaties vol
gens de plannen met succes.
Duikbooten hebben bij her
nieuwde aanvallen op het vijan
delijk convooi, waarvan in het
vorige weermachtsbericht melding
is gemaakt, nog vier vrachtbooten
van 19.000 t. in totaal, benevens
drie bewakingsvaartuigen tot zin
ken gebracht. Daardoor heeft de
vijand van dit convooi 28 vracht-
booten met een gezamenlijken in
houd van 164.000 t. verloren.
In den strijjd tegen Groot-Brit-
tannië heeft de luchtmacht ten
oosten van Great Yarmouth
drie groote koopvaarders, die deel
uitmaakten van een vijandelijk
convooi, met bommen getroffen.
Andere doeltreffende luchtaanval
len waren gericht op vliegvelden
in de Midlands, benevens op
bewapeningsbedrijven en een ben
zineopslagplaats in het zuidoosten
van het eiland. Bij een aanval
overdag op Scarborough
troffen gevechtsvliegtuigen een fa
ta rieksinstallatie met bommen
van zwaar kaliber.
In Noordafrika hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen in
den nacht van Donderdag op Vrij
dag Port Tewfik en olie-op
slagplaatsen in de haven van
Suez gebombardeerd. Uit een
reeks groote branden bleek het
succes van dezen aanval.
Britsche vliegtuigen hebben in
den nacht van Vrijdag op Zater
dag de streek tusschen Frank
furt aan de Main en Mann
heim aangevallen. Bommen op
woonwijken veroorzaakten eenige
verliezen onder de burgerbevol
king.
Luchtdoelartillerie schoot twee
vijandelijke bommenwerpers neer.
•WANT DUITSCHLAND WINT OP
ALLE FRONTEN VOOR EUROPA"
Gisteren werd gemeld:
In 'tOosten zijn als gevolg van
het gunstige verloop der operaties
nieuwe successen te verwachten.
Nu sterke Duitsche strijdkrach
ten tot in het verdedigingsfront
van St.-Petersburg zijn doorge
drongen, wordt de nauwe omsin
geling van de stad, ondanks den
verbitterden afweer, onweerstaan
baar voortgezet.
Ten Zuiden van" de Faroer-
eilanden is een vijandelijk vracht
schip door bomtreffers zwaar be
schadigd. Ten Oosten van Great
Yarmouth is een Britsche torpe
dojager door een bom van zwaar
kaliber getroffen.
In Noord-Afrika bombardeerden
Duitsche gevechtsvliegtuigen Brit
sche luchtdoelstellingen en tenten
kampen rondom T o b r o e k.
Boven Duitsch gebied heeft de
vijand overdag noch des nachts
militaire acties uitgevoerd.
Op 12 September is tijdens de
gevechten aan het Oostelijk front
de opperbevelhebber van een leger
corps, generaaloberst Ritter von
Schobert gesneuveld.
(D. N. B.) In het gevechtsgebied
rond Leningrad hebben sterke for
maties van de Duitsche luchtmacht op
12 September de versterkingen vooral
ten Zuiden van de stad met goed succes
aangevallen. Ondanks het slechte weer
vernielden Duitsche gevechtsvliegtuigen
kazematten, veldstellingen en batterijen
der Sowjets.
In weerwil van de slechte weersom
standigheden heeft de Duitsche lucht
macht op 13 September in het gebied
1 ten Zuiden van Leningrad den bols
jewisten aanzienlijke verliezen toege
bracht.
Op 13 Sept. en in den nacht van 13
op 14 Sept. heeft de Duitsche luchtmacht
I 53 Sowjetvliegtuigen vernietigd.
WORDT LENINGRAD
OPGEBLAZEN?
(D. N. B.) in den Noordelijken sec
tor van het Oostelijk front hebben Duit-
sche afdeelingen bolsjewistische gevan
genen gemaakt, wier verklaringen van
1 bijzonder belang zijn. Zij vertelden dat
I in alle wijken van Leningrad talrij
ke gebouwen zijn opgeblazen. Onder lei
ding van de politieke commissarissen
werden vooral belangrijke openbare ge
bouwen, doch ook talrijke woonhuizen in
puin gelegd. Het is dus niet de beschie
ting van de zware Duitsche artillerie,
maar het zijn de bolsjewisten zelf, die
Leningrad nog vóór de eigenlijke be
schieting door de Duitsehers in een puin
hoop veranderen.
BESLISSINGEN ZULLEN VOOR
DEN WINTER VALLEN.
(V. P. B.) In een persconferentie
werden van Duitsche militaire zijde en
kele interessante mededeelingen gedaan
over de operaties in het Oosten, welke
een zoo gunstig verloop hebben, dat bin
nenkort berichten over belangrijke suc-
sessen, behaald bij Leningrad en op
andere deelen van het front, tegemoet
gezien kunnen worden.
Van militaire zijde werd voorts nog
een commentaar gegeven op de Angel
saksische en Sowjet-Russische verwach
tingen ten aanzien van de hulp van „ge
neraal Winter", welke in het verleden
steeds de beste bondgenoot van Sowjet-
Rusland geweest is. Nog voor 't invallen
van den winter, aldus werd verklaard,
kan men met felle Duitsche slagen in het
Oosten rekening houden, slagen, waarte
gen de Sowjetlegers, gelet op hun huidi
ge positie, niet meer opgewassen zullen
blijken te zijn.
Weliswaar dragen de winters in Rus
land een ander karakter dan in Midden-
Europa, maar in het gebied van Lenin
grad en Moscou dalen de gemiddelde
dagtemperaturen eerst van begin No
vember af beneden nul graden. In de
omgeving van Kiew en aan de Don eerst
eind November. Vorst en een lichte
sneeuwval kunnen de operaties niet be
lemmeren.
(D.N.B.) De Amerikaansche pers pu
bliceert een bericht van het departement
van buitenlandsche zaken, als zou de
Amerikaansche vrachtboot „Montana"
(1700 ton), die onder Panameesche vlag
voer, tot zinken zijn gebracht. Dit ge
schiedt onder reusachtige koppen en
met dien overeenkomstige commentaren.
Voorts heeft het ministerie van bui
tenlandsche zaken medegedeeld, dat het
in de oorlogszone van het Suezkanaal
varende Amerikaansche vrachtschip
„Arkansas" door bomscherven is be
schadigd.
BEWAPENING VAN AMERIKAAN
SCHE KOOPVAARDIJSCHEPEN?
(D.N.B.) Associated Press geeft een
bericht van zijn correspondent te Was
hington, die uit gesprekken met leden
van het Congres afleidt, dat na de rede
van Roosevelt de bewapening van de
koopvaarijschepen der V.S. als de vol
gende stap beschouwd wordt. Als voor
naamste voorwaarde daarvoor is echter
noodig, dat de neutraliteitswet wordt
omgewerkt, daar deze uitdrukkelijk al
leen handvuurwapenen op Amerikaan
sche schepen toelaat. Een tweede pro
bleem is de aanschaffing van het ge
schut.
WAAR LIGGEN DE AMERIKAAN
SCHE VERDEDIGINGSZONES?
(D.N.B.) De correspondent van de As
sociated Press schrijft, dat de Ameri
kaansche minister van Buitenlandsche
Zaken, Cordell Huil zich met opzet tij
dens een persconferentie vaag heeft uit
gelaten omtrent de Amerikaansche „ver
dedigingszones". Zijn woorden beteeke-
nen, dat de Amerikaansche regeering
i zich het recht voorbehoudt te bepalen,
waar deze verdedigingszones liggen.
Dientengevolgen wordt levendig ge
discuteerd over de vraag of de Ver. Sta
ten thans convooien tot aan de Britsche
eilanden zullen zenden en of eveneens j
de schepen op de route door de Roode Zee
Ié Sept. tot en met 30 Sept 1941,
85-4 brood 4 rants, brood of gebak.
85 brood 1 rants, brood of gebak.
85 vleesch rants, vleesch of vl.-
waren.
85 vl.waren 1 rants, vleesch of vl,»
waren.
35 melk I 1% Liter melk.
36 reserve 3 kg. aardappelen.
7 Sept. tot mi met 4 Oct. 1941.
114 algem.
115 algem,
116 algem.
84-35-36-37
bloem
C rijst
C haverm.
117 algem.
118 algem.
119 algem.
1 kg. suiker.
350 gr. koffiesurrogaat.
500 gr. jam of stroop.
rants, bloem, brood of
gebak.
250 gr. rijst.
250 gr. havermout
250 gr. havermout
250 gr. gort.
100 gr. vermicelli of maï
zena.
7 Sopt tot en met 24 Sept 1941.
34-35 boter 250 gr, boter.
34-35 vet 250 gr. boter met reductia
N.B. De bonnen 33 voor eieren blijven
geldig tot en met 20 September 1941.
ANDERE ARTIKELEN.
1 tot en met 30 September 1941»
113 Zeep150 gr. toiletzeep (nieuwe
(algem.) samenstelling) of 120 gr.
B-Toiletzeep huishoudzeep of 200 gr.
P en Qzachte zeep (oude samen
stelling) of 150 gr. zachte
zeep (nieuwe samenstel
ling) of 300 gr. zachte
zeeppasta of 250 gr. zeep
poeder of 600 gr. wasch-
poeder.
I Sept. tot en met 31 Dec. 194L
J Scheerzeep 50 gr. scheerzeep, of 1
groote tube scheercrême,
of 2 kleine tubes, of 1 pot
scheerzeep.
Brandstoffen,
Bons 0111. Van 24 Juni tot en met
31 December. Kaart „baarden en kachels
J" bons 01, 02 en 03. Kaart „haarden en
kachels K" bons 01, 02, 03 en 04; „cen
trale verwarming L", bons 01 tot en met
II elk één eenheid vaste brandstoffen.
Bons 05, 06 en 07 „haarden en kachels
T", 05, 06, 07 en 08 „haarden en kachels
K", elk 300 st. persturf; 450 st bagger-
turf, 275 KG. Peel-turf of 200 KG. andere
soorten.
Bons „brandstoffen één eenheid" recht
op: één eenheid.
Petroleum.
Zegel 13. Geldig voor 2 liter petroleum
van 11 Aug. tot en met 5 Oct. voor kook-
doeleinden.
Voor honden.
Bon 16 van de voederkaart honden tot
en met 30 September hondenbrood.
Voor katten.
Bon 16 van de voederkaart. katten tot
en met 30 September kattenbrood.
escorte zullen krjjgen. Voorts wenscht
men te weten, of ook de wateren rond
om Japan by deze zones behooren, daar
de leveringen aan de U.S.S.R. hierlangs
komen.
IRAANSCHE OLIEVELDEN GEHEEL
ONDER BRITSCHE TOEZICHT.
Reuter meldt uit Teheran, dat de
Iraansche petroluemvelden zich thans
geheel onder Britsch toezicht bevinden.
De Engelsche strijdkrachten hebben met
de bolsjewistische de strategisch belang
rijke punten der Iraansche verkeerswe
gen bezet.
De Britsche en Bolspewistische regee
ring onderzoeken thans grondig het
vraagstuk der transporten van oorlogs
tuig door Iran naar de Sowjet-Unie. Er
loopt slechts een spoorlijn door het land,
dat driemaal zoo groot is als Frankrijk.
Er zullen groote moeilijkheden te over
winnen zijn. Daar de spoorlijn van Tehe
ran door het gebergte naar de Kaspische
Zee loopt, zal deze lijn waarschijnlijk zeer
spoedig insneeuwen. Het materiaal, dat
per spoor van de Perzische Golf naar Te
heran komt, moet worden overgebracht
naar de Kaspische Zee en vandaar wor
den verscheept naar Bakoe. Reuter
merkt voorts op, dat ook een moeilijk
heid is, dat er bij de Iraansche spoorwe
gen te kort aan rollend materieel be
staat, waarbij komt, dat er drie of vier
maanden sneeuw ligt op het traject door
het gebergte.
„GROOT-ANTWERPEN"
KOMT TOT STAND.
(A. N. P.) De Belgische Staatscou-
MAANDAG 15 8F.PT. 1941,
En nu, wat verwacht ik, o Heere?
mijn hoop, die is op U„
Ps, 39 8 8.
Zon Maan
op onder op onder
7.13 19.56 16.36
21 Sept. Nieuwe maan.
27 Sept. Eerste kwartier.
rant zal over eenige dagen een verorde
ning tot annexatie van acht voorateden
door Antwerpen bevatten, waardoor het
sinds jaren bestaande streven naar een
„groot-Antwerpen" zal zijn geslaagd. De
secretaris-generaal van het departement
van binnenlandsche zaken heeft aan de
pers verklaard, dat deze maatregel om
redenen van socialen en eeonomischen
aard noodzakelijk was geworden, doch
vooral ter wille van de eenheid in de le
vensmiddelenvoorziening. Op 1 Januari
wordt de verordening van kracht.
VIER MEDEPLICHTIGEN AAN
FRAUDULEUZE SLACHTINGEN
NAAR CONCENTRATIEKAMP.
De Rijkscommissaris maakt bekend;
De commissaris-generaal voor de vei
ligheid heeft zich opnieuw genoopt ge
zien met de scherpste middelen energiek
op te treden tegen de volksparasieten,
die een behoorlijke levensmiddelenvoor
ziening van het Nederlandsche volk stel
selmatig saboteerem.
D© Duitsche Sicherheitspolizei heeft
te Renkum in de provincie Gelderland
omvangrijke clandestiene slachtingen op
gespoord. De vier hoofdschuldigen zijn
naar een Duitsch concentratiekamp over
gebracht om daar te boeten voor hun
misdadig optreden,
Zij zijn: Hendrik Smaling, arbeider,
Kerkstraat 100, Renkum; Jan Nab, sla
ger, Bennekumsoheweg 70, Renkum;
Cornelius Johannes Heukelman, schoen
maker, Kerkstraat 87, Renkum; Jan
Rozenboom, arbeider, Van Ingeweg .65,
Renkum.
Verdachte Smaling heeft eind April
van. dit jaar een schuur gehuurd van
Eénkelmaa en in deze ruimte de run
deren, die hij had gekocht, door Nab la
ten slachten. Big het verhoor erkende
hij, dat hij het besluit had genomen door
clandestiene slachtingen geld te verdie
nen.
Verdachte Nab, de slager, heeft in op
dracht van Smaling geslacht en deelge
nomen aan den verkoop van het vleesch.
Reeds in Februari 1941 werd hg door
een Nederlandsche instantie wegens het
clandestien slachten met een geldboete
gestraft.
Verdachte Henkelman, de schoenma
ker, heeft het slachtlokaal verhuurd. Hg
was van de gebeurtenissen op de hoogte
want hg was zelf aanwezig bij vrgwel
alle slachtingen en heeft aantoonbaar
hiervan vrij groote hoeveelheden vleesch
betrokken en aan anderen verkocht. Het
vleesch werd op het terrein van Henkel
man bewaard, alvorens het werd ver
kocht.
Verdachte Rozenboom is opgetreden
als wederverkooper van vleesch, afkom
stig van de clandestiene slachtingen, en
heeft het grootste gedeelte hiervan ver
kocht. Rozenboom heeft volgens zjn
eigen mededeeling aan den sluikhandel
deelgenomen, om daardoor bijverdienste
te krijgen.
Hierbj moet nogmaals het ondermij-
nende optreden tegen de belangen des
volks van degenen, die ondanks alle
waarschuwingen uit louter winstbejag
zich aan de gemeenschap vergrjpen, aan
de kaak worden gesteld. Moge de hun
opgelegde straf opnieuw een waarschu
wing zjn voor allen, die de wet ontdui
ken en in hun gebrek aan verantwoor-
deljkheidsbesef jegens de volksgemeen
schap, deze benadeelen.
Laten zj in het oog houden: men
bljft toeslaan.
ENGELSCHE LUGHTM AARSCH-ALK
OP JAVA.
(D. N. B.) Volgens een bericht uit
Batavia is de opperbevelhebber der Brit
sche strjdkrachten in het Verre Oosten
Sir Robert Brooke-Popham, op Java
aangekomen om aldaar, naar het heet,
met den gouverneur-generaal en opper
bevelhebber van leger en vloot van Ne-
derlandsch-Indië besprekingen te voe
ren.