Christelijk Dagblad voor Zeeland
„V=VIKT0RI A,
Iran staakt den strijd.
De aanslag op Laval en Déat.
Binnenland
DAGKALENDER.
V R IJ D A G 29 AUG. 1941
55e JAARGANG No, 102
Bureaux Lange Vorslslroal 70, Goes
Postrekening 44456 - Telefoon 2438
Bifkantoor Middelburgi
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraai 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur j
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 021
losse nummers cent
Familieberichten 3S cent e®r
Overige edvertentlën 30 cent oer
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine advertentiên f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter o| motto 10 ct. extra
Bij contract belaogri|ke korting
DUITSCHLAND
STRIJDT VOOR
EUROPA.
Twee Sowjet-divlsies aan Finsche front ver
slagen - De Duitschers tot aan de spoorlijn
St.-Petersburg-Moskou - Iran staakt den
strijd - De toestand van Laval en Déat.
Belangrijke beslissingen
te verwachten.
Verkeer Amerika-Wladiwostok
zal niet worden gestaakt*
In September opkomst
recruten in Indië.
„Slamat" tot zinken gebracht*
Jhr van Bönninghausen
aanvaardt zijn ambt.
BONAANWIJZINGEN.
tersburg-Moscou, die bovendien voort
durend' door de Duitsche luchtmacht ge
bombardeerd wordt, beteekent voor de
Sowjets de verbreking van een spoorweg-
verbinding, die niet alleen strategisch,
maar ook economisch uiterst belangrijk
is.
De economische beteekenis van deze
lyn berust vooral op de voorziening van
het geheele noordwesten met steenkool,
graan, yzer-, staal- en pletterijpro dueten
uit de Oekraine en het Zuidelijke cen
trum der Sow jet-Unie, met olie uit Ba
koe, bouwmaterialen enz. Ook Karelië en
bet gebied van Kola zijn aangewezen op
aanvoer langs dezen spoorweg.
Uit St Petersburg worden vooral hout,
apatit en nefeline van het schiereiland
Kola naar andere deelen van de Sowjet-
Unie vervoerd.
De doorbraak naar deze lijn beteekent
dus voor St Petersburg met zijn werven,
bewapeningsindustrie, machinefabrieken
en electro-technische nijverheid stopzet
ting van den aanvoer van grondstoffen
en anderzijds voor de industrieën in an
dere gebieden, die van Petersburg af
hankelijk zijn, een ernstige storing in den
aanvoer van afgewerkte fabrikaten.
Het opperbevel der Duitsche
weermacht deelt mede:
„Aan het geheele Oostelijke
front ontwikkelden zich de opera
ties ook gisteren volgens de
plannen.
Aan bet Finsche front hebben
Duitsche en Finsche troepen in
nauwe samenwerking een belang
rijk succes behaald.
Na onder de moeilijkste terreins-
en weersgesteldheid gevoerde ge
vechten, die dagen duurden, is ten
Oosten van Salla een vijandelijke
strijdmacht ter sterkte van twee
divisies vernietigend geslagen.
Slechts kleine afdeelingen slaag
den er in, met achterlating van
vrjjwel alle oorlogsmateriaal te
ontkomen.
Afdeelingen der Duitsche lucht
macht hebben overdag 109 Sow-
jet-vliegtuigen vernietigd. Boven
dien werden door Hongaarsche
jagers tien en door Italiaansche
jagers acht Sowjet-toestellen neer
geschoten.
In de Engelsche wateren heeft
een gevechtsvliegtuig overdag bij
de Faroer een vrachtschip van 4000
ton tot zinken gebracht.
Op verscheidene Engelsche
vliegvelden zijn geslaagde nachte
lijke aanvallen gedaan. Aan de
kust van Het Kanaal verloor
de Britsche luchtmacht gisteren
elf vliegtuigen bij luchtgevechten
en twee door afweergeschut.
Duitsche gevechtsvliegtuigen
hebben in den nacht van 26 op 27
Augustus bomtreffers geplaatst op
de installaties van het vliegveld
I s m a 1 i a aan het Suezka-
naal.
Britsche vliegtuigen hebben
gisternacht het gebied rondom
Mannheim aangevallen. De
schade is onaanzienlijk. Een der
aanvallende bommenwerpers is
door afweergeschut neergehaald."
WANT DUITSCHLAND WINT OP
ALLE FRONTEN VOOR EUROPA"
(D. N. B.) Als aanvulling op het weer-
machtsbericht van heden verneemt het
D. N. B. van militaire zijde:
Aan het front tegen de Sowjets gaat
de strijd aan de Finsche Golf
thans zijn beslissing tegemoet. Het is
den Duitschen troepen gelukt, de rest
van. Noord-Estland in bezit te nemen, de
eilanden Osei en Dagö uitgezonderd. Om
de havens en zeesteunpunten R e v a 1
en Baltisch-Port wordt thans
nog gestreden, doch men kan aannemen,
dat ook die binnenkort zullen vallen. Dan
zullen de Sowjets nog slechts over de
genoemde eilanden Osei en Dagö, alsme
de over Hangö beschikken.
Inmiddels is het gebied om St Petera-
burg door dlenl Duitschen opmarseh uit
het Westen, Zuiden ert Zuidoosten weer
zoo vernauwd, dat de Duitsche troepen
ten deele reeds 50 km voor St Petersburg
staan.
Aangezien ook de Finsche opmarseh
op de landengte van Karelië tusschen het
Ladogameer en de Finsche Golf voort
durend ruimte naar het Zuiden krijgt,
wordt de verdediging van St Petersburg
voor de Sowjets steeds moeilijker.
De eenige plaats van beteekenis ten
noorden van St Petersburg, die in 1940
aan de Finnen is ontrukt, t.w. Wiborg,
is reeds ingesloten.
Zoo worden in het gebied van de Oos
telijke Oostzee beslissingen van princi-
pieele beteekenis voorbereid.
ERNSTIGE STORING VAN VOOR
ZIENING VAN ST PETERSBURG.
(D. N. B.). Het oprukken van de Duit
sche troepen tot aan de spoorlijn St Pe-
OP LAST VAN DE NIEUWE
REGEERING.
TEHERAN. (D. N. B.). Er is een
nieuwe Iransche regeering gevormd. Mi
nister-president is Ali Foeroeghi, die de
ze functie reeds van 19321935 heeft
bekleed. Minister van Buitenlandsehe za
ken is Ali Soheily.
Met' het oog op de overmacht der En
gelsche ent Sowjettroepem, die heit land
Zijn binnengevallen, heeft het nieuwe mi
nisterie in een buitengewone zitting be
sloten), dat de IranSche troepen hun te
genstand zullen staken, om verder bloed
vergieten te voorkomen.
Het persagentschap „Pars" meldt, dat
de nieuwe premier, Foeroeghi, zijn kabi
net aan het parlement heeft voorgesteld.
Daarbg heeft hy verklaard, dat de Iran
sche regeering met den oprechten wensch
goede betrekkingen met de vreemde sta
ten te onderhouden en vrede en rust te
handhaven aan de Iransche strijdkrach
ten bevel heeft gegeven zich van allen
tegenstand te onthouden. Het parlement
heeft eenstemmig zijn vertrouwen in het
nieuwe kabinet uitgesproken, aldus dit
agentschap.
DUITSCH COMMENTAAR.
BERLIJN. (A. N. P.). De staking der
vijandelijkheden, waartoe de nieuwe re
geering van Iran heeft besloten, kan
naar het oordeel van kringen uit de Wil-
helmstrasse het treffendst worden verge
leken met de houding, die een in zijn wo
ning overvallen weerloos mensch het ver
standigst tegenover twee inbrekers zou
aannemen.
Het geheele voorval, zoo verklaart
men, zal echter voor vele volkeren leer
rijk zjjn.
LAVAL HAD EEN RUSTIG EN NACHT,
TOESTAND VAN DEAT VERERGERD
VTCHY (United Press). Laval heeft
een goeden nacht gehad. Zijn toestand is
onveranderd. Op grond van een Rönt-
gen-onderzoek hebben de doktoren be
sloten van verwijdering van 'n kogel, die
op enkele centimeters van 't hart in de
borst is gedrongen, af te zien.
De kogel zal slechts weggenomen wor
den, wanneer er complicaties te vreezen
zouden zijn.
De toestand van Déat is slechter ge
worden.
Eén der kogels, die Déat getroffen
hebben is door de maag gedrongen. Ook
de ingewanden van Déat werden ge
kwetst.
Naar uit Versailles wordt gemeld, zal
op hem een buikoperatie worden toege
past, daar inwendige organen getroffen
zijn. Beide andere getroffenen bevinden
zich buiten gevaar.
Indien de verwonding van Déat doo-
delijk zou blijken te zijn, dan zal de aan
rander Collette waarschijnlijk binnen
drie dagen veroordeeld en terechtgesteld
worden.
Colette is aan een streng verhoor on
derworpen.
„Paris Midi" meldt, dat Colette tegen
over den rechter van instructie heeft be
kend, een aanhanger van De Gaulle te
zyn.
De geheele Fransche politie heeft ter
stond na den aanslag huiszoekingen ver
richt bjj communistische en Gaullistische
elementen in het bezette en onbezette ge
bied.
De algemeen gevolmachtigde van de
Fransche regeering in het bezette ge
bied, ambassadeur De Brinon, heeft ver
klaard, dat hij getuige van den aanslag
is geweest. By hem waren generaal Bri-
dour en de prefecten van Versailles.
„Vlak achter ons", aldus De Brinon,
„liepen Laval en Déat. Plotseling hoor
den wy schoten en, toen wij ons omkeer
den, zagen wy, dat Laval getroffen was.
Hy werd terstond in een auto gedragen,
waarin hij naar het ziekenhuis van Ver
sailles werd overgebracht. Marcel Déat,
die eveneens gewond was, werd ook naar
het ziekenhuis vervoerd".
Hij besloot zyn verklaring met de
woorden: „Wy hebben hier te doen met
'n terroristische communistische organi
satie. Deze kan slechts met geweld wor
den uitgeroeid".
In Fransche politieke kringen heerscht
groote verontwaardiging over den aan
slag en men verklaart, dat in deze com
munistische daad van terreur niet alleen
een aanslag op een vooraanstaande
Fransche persoonlijkheid moet worden
gezien, doch ook een reactie op de en
kele dagen geleden door de Fransche re
geering uitgevaardigde wet ter bescher
ming van den Franschen staat.
(S. P. T.). De Amerikaansche minister
van buitenlandsehe zaken, Cordell Huil,
heeft op de dagelijksche persconferentie
medegedeeld, dat de Ver. Staten het ver
keer tusschen de Amerikaansche havens
en Wladiwostick niet zullen staken.
De pers schryft in dit verband, dat de
schepen der Ver. Staten zullen varen
waar zy wenschen. „Mocht hun dit
worden belet", aldus de „New
York Times", „dan zullen maat
regelen niet uitblijven".
Andere bladen spreken in dit verband
reeds over de eventueele invoering van
het convooistelsel op den Pacific.
PERSOONLIJK SCHRIJVEN VAN
DEN JAPANSCHEN PREMIER
AAN ROOSEVELT,
(D. N. B.). De Japansche ambassa
deur, Nomoera, heeft president Roose
velt een persoonlijk schrijven van den
Japanschen minister-president overhan
digd. Nomoera weigerde den journalis
ten eenige aanduiding te verschaffen om
trent den inhoud van de boodschap.
Na ontvangst van den Japanschen am
bassadeur, verklaarde minster Huil, dat
president Roosevelt op den persoonlijken
brief van den Japanschen minister-pre
sident ook persooniyk zal antwoorden.
De toestand in den Stillen Ooeiaan
blijft zoo gespannen, dat iederert dag een
beslissing kan vallen, zoo verklaart men
volgens S. P. T. in welingelichte kringen
t© Tokio.
f
(S. P. T.). Ingevolge de nieuwe dienst
plichtwet zullen de eerste Javaansche
recruten op 25 September in dienst tre
den. Verder wordt medegedeeld, dat zoo
wel op Java als op Sumatra een uitge
breide burgerwacht zal worden georga
niseerd.
Het 11.636 ton metende Nederland-
sehe s.s. „Slamat", dat bij de Britsche
koopvaardijvloot was ingelijfd en dienst
deed als transportschip in de Middel-
landsche Zee, is door de Duitsch-Ita-
liaansche luchtmacht tot zinken ge
bracht.
(De „Slamat" werd in 1924 gebouwd
bij de Mij. De Schelde te Vlissin-
g e n en was het eigendom van den Rot-
terdamschen Lloyd.)
In tegenwoordigheid van vele Duitsche
en Nederlandsche autoriteiten heeft gis
teren in de Statenzaal van het provincie
huis te Zwolle, Jhr E. von Bönninghau
sen zijn ambt als commissaris der pro
vincie Overijsel aanvaard. Hy sprak
daarbij een rede uit.
Laten wij, aldus spr., niet zoeken naar
hetgeen verdeelt, doch onzen blik en
De volgende bonnen geven in de week
van 31 Augustus tot en met 6
S|e p(t e m t| e r a.s. recht op de daar
achter vermelde rantsoenen:
334 brood 4 rants, brood oi gebak.
83 brood 1 rants, brood of gebak.
33 bloem y2 rants, bloem, brood of
gebak.
33 vleesch rants, vlees ch of vt-
waren.
33 vleeschw. 1 rants. vleesGh of vl.-
waren.
33 kaas 100 gram kaas.
33 melk I 1% Liter melk
Gedurende het tijdvak van 31 Aug.
tot en met 13 Sept. a.s. geeft voorts
de met „33 eieren" gemerkte bon recht
op het koopen van één ei.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat de bonnen 30, 31 en 32 voor kaas
geldig blijven tot en met 6 Sept. a.s.
De bonnen, welke van 31 Augustus
1941 af zijn geldig verklaard, met uit
zondering van die voor vleesch of
vleeschwaren, mogen reeds op Zaterdag
30 Augustus 1941 worden gebruikt.
Zooals bekend is het koopen van
vleesch of vleeschwaren bij den klein
handel op Maandag en Dinsdag niet ge
oorloofd.
De volgende bonnen zijn na
Zaterdag 30 Augustus niet
meer geldig:
32 brood brood of gebak.
32 vleesch vleesch of vleeschwaren.
32 vleeschw. vleesch of vleeschwaren.
32 bloem bloem.
32 melk I melk.
31 reserve aardappelen.
32 reserve aardappelen.
33 reserve aardappelen.
31 eieren eieren.
Aardappel en.
De bonaanwijzing voor aardappelen
zal bij een afzonderlijk persbericht wor
den bekend gemaakt
Op bon no. 16 van de voederkaart voor
honden wordt beschikbaar gesteld voor
honden van:
groep I: 10 kg. hondenbrood;
groep II: 10 kg. hondenbrood;
groep III: 8 kg. hondenbrood;
groep IV: 5 kg. hondenbrood;
groep V: 4 kg. hondenbrood;
groep VI: 3 kg. hondenbrood.
Op bon no. 16 van de voederkaart voor
katten wordt voor dezelfde periode 1%
kg. kattenbrood beschikbaar gesteld.
Na 30 September zijn de bonnen no.
16 van vorenbedoelde kaarten ongeldig;
zij mogen nadien niet meer worden aan
genomen.
werkkracht uitsluitend instellen op het
geen ons hecht vermag te binden. Van
Ged. Staten, hoofden van takken van
dienst, burgemeesters verwacht ik me
dewerking tot de uiterste grens van het
menschelijk kunnen, zonder eenig voor
behoud. Wie hier bezwaar in ziet, hij tre
de uit, ik zal hem respecteeren, hy is
ten minste een mAn. Wie er in beginsel
toe bereid staat, hy marcheere mee en
doe zijn plicht.
Spr. zou willen raden: koopt u zich
eens het boek „Mein Kampf" van Adolf
Hitler, die heerlykste openbaring van
den nieuwen tyd, en leest gy eens het
programma van de N. S. B.
Wy moeten er naar streven om de
eerlyke tegenstanders van oneerlyke te
genstanders te onderscheiden. Ik vraag
u begrip er voor te hebben, om de er
kende capaciteiten van de eerlijke tegen
standers ingeschakeld te houden. De eer
lijke tegenstanders van thans zyn de ka-
raktermenschen en die willen wij juist
behouden voor den staat van morgen.
Wij zullen ze door onzen arbeid steeds
verder overtuigen en ze ten slotte van
tegenstanders maken tot onze medestrij
ders.
Men zou geen goede voorstelling heb
ben van zyn taak, wanneer men zou mee-
nen, dat die taak in hoofdzaak zou be
staan in bet benoemen van partygenoo-
ten in alle mogelijke bestuursfuncties.
Spr. eindigde zijn toespraak met een
opwekking allen gezamenlijk ten arbeid
te trekken in het belang van de provin
cie Overijsel.
GEWONE POSTVERKEER MET
BELGIë.
Naar aanleiding yan blijkbaar in ver
schillende kringen gerezen misverstand
als zou er door de jongste bekendmaking
ter zake iets veranderd zijn in het regel
matige postverkeer met België, wordt er
de aandacht op gevestigd, dat zulks
geeszins het geval is.
De jongste bekendmaking had uitslui
tend ten doel er op te wijzen, dat het
onregelmatige postverkeer, o.a. langs
smokkelwegen en diverse particuliere
transportorganisaties niet geoorloofd is.
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1941.
De Heere is naby de gebrokenen van
harte, en Hjj behoudt de verslagenen van
geest. Fa. 84:19.
Zon
op onder
Maan
op onder
6.45 20.36 14.59 0.14
Vandaag Eerste kwartier.
5 Sept. Volle maan.
In het gewone ordelijke en officieele post
verkeer met België is door de bedoelde
bekendmaking geenerlei verandering ge
komen.
HUUROPDRIJVING WORDT BEBOET.
Herhaaldelijk doen zich nog gevallen
van huuropdrijving voor, waartegen ech
ter door de instanties der prijsbeheer-
sehing met kracht wordt opgetreden. De
inspecteur voor de prijsbeheersehing te
's-Gravenhage legde in de laatste weken
eenige sprekende boeten op, die tot f 500
beliepen.
COLLECTE VOOR TUBERCULOSE
BESTRIJDING,
Het centrale comité tuberculosebestrij
ding schryft:
Nederlanders, gedenkt de collecte ten
behoeve van de tuberculosebestrijding
op 29 en 30 Augustus a.s.
De nood is hoog gestegen, draagt uw
penningske by (een grootere gave is
minstens even welkom) om het leed te
verzachten.
Laat de collectanten niet tevergeefs
een beroep doen op uw offervaardig
heid.
Toont, dat gy medeleeft met uw zie
ken medemensch.
BURGEMEESTERS.
Bjj besluit van den secretaris-generaal
van het departement van bïnnenland-
sche zaken van 25 Augustus 1941, is aan
J. A. H. Rijnders op zyn verzoek met
ingang van 14 October 1941 eervol ont
slag verleend als burgemeester van de
gemeente Terschelling.
MACHTIGING TOT AANKOOP VAN
WALSPRODUCTEN EN STALEN
BUIZEN.
In verband met de ijzer- en staal-
voorziening voor Nederlandsche doel
einden, heeft de algemeen gemachtigde
voor den wederopbouw en voor de bouw
nijverheid, 16 Augustus j.l. een regeling
bekend gemaakt, welke van groot be
lang is voor de houders van machti
gingen tot aankoop van walsproducten
en stalen buizen.
In deze bekendmaking is onder meer
meegedeeld, dat voor bepaalde catego-
riën van werken de machtigingen (bon
nen) tot en met 31 Augustus a.s. inge
wisseld kunnen worden by de verschilr
lende provinciale bureaux, waarvan te
gelijkertijd een lijst werd gepubliceerd.
Het blijkt, dat de vele belanghebben
den hieraan nog geen gevolg hebben ge
geven en derhalve brengt, de algemeen
gemachtigde deze aangelegenheid nog
maals onder de aandacht van allen, die
er by betrokken zijn.
VERGOEDING VOOR GEBRUIK VAN
EIGEN GEREEDSCHAPPEN.
De Rijksdienst voor de werkverrui
ming heeft een aanschrijving gericht
aan de gemeentebesturen, waarin wordt
medegedeeld, dat aan arbeiders, die
gebruik maken van eigen gereedschap,
een gereedschapsvergoeding gegeven
mag worden.
Deze gereedschapsvergoeding komt
niet voor subsidie in aanmerking. Zij
bedraagt 1 tot 3 cent per uur, afhanke
lijk van de hoeveelheid gereedschap, die
de arbeiders medenemen. Zoo zal voor
straatmakers deze vergoeding in den
regel niet meer dan 1 cent per uur be
dragen; zij zal voor een timmerman, die
een kist met verschillend gereedschap
naar het werk meeneemt en daar ge
bruikt, 3 cent per uur bedragen. Voor
het gebruik van een eigen schop wordt
1 cent per dag vergoed.
Voorts wordt in de circulaire er op
gewezen, dat wanneer vakarbeiders in
accoord werken, aan hen boven het in
aceoord verdiende loon (exclusief de
woonplaatstoelage) een bijslag van
10 pet. voor vakbekwaamheid kan wor
den gegeven.
ITALIAANSCH BEZOEK AAN
NEDERLAND.
De chef van het Italiaansche propa-
gandabureau der weermacht, kolonel van
den generalen staf van het luchtwapen,
Vecchi, heeft Woensdag vergezeld van
