Bewaar bet pand, u toe VBUrouwd
„V=VI K T 0 RIA,
Christelijk Dagblad voor Zeeland
Binnenland
DAGKALENDER.
MAANDAG 25 AUG. 1941
55e JAARGANG - No- 98
Bureaux Lange Vorstslraat 70, Goes
Posfrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middel burg»
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gistsfraat 34 en Noordweg 155
D i recteu r-H oofd redacteur
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 021
Losse nummers cent
Wederom Duitsche vorderingen in het Oosten.
Odessa omsingeld.
Groote spanning in en om Iran.
DUITSCHLAND
STRIJDT VOOR
EUROPA.
Odessa omsingeld.
(D. N. B.). De „Vülkischer Beobach-
ter" schrijft:
Groote spanning in en om Iran.
BONNENLIJST.
Op bon 33 drie kg. aardappelen.
De stagnatie in de levering van
groenten en fruit.
Vermogens- en
verdedigingsbelasting.
familieberichten 33 cent pgr regej
Overige advertenfiên 30 cent oer rega!
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine adverlentlên f 0.55 bij vooruitbetaling
Adverfentlën onder letter of motto 10 cf. extra
Bl| contract belangrijke korting
In het 51e jaarverslag van den School
raad is ook opgenomen de rede, die Ds
H. J. Langman, Ned. Herv. predikant te
Groningen, op de Algem, Vergadering
van den Schoolraad, gehouden op 16
April van dit jaar, heeft uitgesproken
onder bovengenoemden titel.
Welk pand de spreker bedoelde, is
duidelijk. Het is de Christelijke School
voor het kind, de vrijheid, dat kind op
te voeden in de vreeze des Heeren. Dat
is een pand, dus iets, waarvoor we ver
antwoordelijk zijn. Het is ons toebe-
trouwd; wij hebben het ons dus niet
zelf verworven, maar het is ons nagela
ten door het voorgeslacht, ons toebe-
trouwd door God. En Hem zullen we
dan ook eenmaal rekenschap moeten
geven, wat wij met dit pand hebben ge
daan.
Ds Langman gaat vervolgens na den
strijd, dien onze vaderen tot verkrijging
van de vrijheid van onderwas hebben
moeten voeren, om dan te wijzen op en
kele verschijnselen, die tot bezorgdheid
aanleiding geven.
Allereerst de verse he urdheid
van het Chr. Onderwas.
Er zijn wellicht sedert 1920, toen
het bouwen van scholen zoozeer verge
makkelijkt werd, wel scholen opgericht,
die er zonder de wet 1920 zeker niet
zouden gekomen zijn. Ongetwijfeld heeft
dit hier en daar een geheel onnoodige
en schadelijke splitsing in de hand ge
werkt. Hoewel we hier ook weer niet
moeten overdrijven. Het aantal „kleine"
3cholen is bij het openbaar onderwijs
altijd nog véél grooter dan bij het bij
zonder onderwijs.
Dit neemt echter niet weg, dat niet
genoeg kan gewaarschuwd worden te
gen den geest van verdeeldheid en ver
splintering, die zeker niet is naar den
Geest van Christus.
In de tweede plaats wijst Ds Lang
man op den geest in onze scholen en
stelt de vraag, of die altijd wel is, zooals
die zijn moet. En hij wijst erop, dat
soms het streven om de school, wat het
onderwijs betreft, naar buiten vooral
een goed figuur te doen maken, zwaar
der weegt dan het streven, het onder
wijs werkelijk Christel ij k
te doen zijn. Vooral op scholen van
voortgezet onderwijs meent Ds Lang
man, dat er soms reden is tot ernstige
bezorgdheid.
En daarna richt de spreker zich tot
de ouders, de schoolbesturen en het on
derwijzend personeel.
Den ouders bindt hij op het hart,
de groote beteekenis van het Christelijk
onderwijs voor de opvoeding der kinde
ren. Hij dringt er op aan, dat ze toch
steeds de houding hunner kinderen te
genover den onderwijzer ten gunste zul
len beïnvloeden. Dat ze toch regelmatig
contact houden met de school. Dat toch
het Christelijk gezin altijd en ten volle
achter de school, achter het werk, staat!
Den schoolbesturen wordt ge
wezen op de verplichting, om onder alle
zorgen, toch in de allereerste plaats te
zorgen voor het Christelijk karakter van
het onderwijs,, voor den geest en de
sfeer, die op de scholen heerseht. Vooral
ook, om bij de benoeming van personeel
niet alleen of in de eerste plaats te vra
gen naar bekwaamheden, maar vooral
te onderzoeken, of de persoon in kwes
tie het christelijk onderwijs waarlijk
uit beginsel dient, krachtens christe
lijke levensovertuiging.
Het onderwijzend perso
neel eindelijk wordt herinnerd aan
z'n groote verantwoordelijkheid voor het
kind, dat aan z'n zorgen wordt toever
trouwd. De taak, die op hen rust, is
zwaar, maar mooi.
Laat dan, zoo roept Ds Langman onze
onderwijzers en onderwijzeressen toe, in
uw onderwijs, in uw persoonlijke levens
houding, in uw omgang met het kind
iets zien van uw geloof. Gij zijt Chris
ten laat iets van den Heiland zien.
Vooral thans komt het er immers op
aan den geest en de sfeer op onze scho
len zuiver te houden.
DE BLOKKEERINGSMAATREGELEN
IN NEDERLANDSCH-INDIë.
Men verwacht, dat de regeering van
Nederlandsch-Indië een verordening zal
uitvaardigen waarin de remises uit Ja
pan onder de wet op de blokkeering van
saldi worden gebracht, aldus meldt Do
mei uit Batavia.
Het Japansche blad „Nitsji Nitsji"
vermeldt, dat onlangs in Nederlandsch-
Indië biljetten zijn aangeplakt met een
anti-Japanschen inhoud en dat de anti-
Japansche stemming is toegenomen.
Van de 7000 Japanners in Neder
landsch-Indië hebben ongeveer 1500,
voornamelijk vrouwen en kinderen, het
land reeds verlaten.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakte Zaterdag be
kend:
Aan het Oostelijke front
blijven de operaties volgens de
plannen verloopen.
Aan de Zuid-Oostkust van E n-
geland brachten gevechtsvlieg
tuigen een koopvaardijschip van
1000 b.r.t. tot zinken.
Het luchtwapen heeft verschei
dene vliegvelden op het Britsche
eiland gebombardeerd.
Bij een aanval van Duitsche ge
vechtsvliegtuigen op de Britsche
vlootbasis Alexandrië, in den
nacht van 21 op 22 dezer, zijn
bomtreffers geplaatst op haven
werken en bedrijven van verbruiks-
artikelen. Er ontstonden groote
branden.
Britsche vliegtuigen hebben bri
sant- en brandbommen met gerin
ge uitwerking laten vallen op ver
schillende plaatsen in West- en
Zuidwest-Duitschland.
Luchtdoelartillerie schoot een
der aanvallende bommenwerpers
omlaag.
Gisteren werd medegedeeld:
„In de Oekraïne hebben Duit
sche troepen het bruggehoofd
Tsjerkassy aan den Dnjepr,
dat de vijand tot dusverre taai had
verdedigd, genomen. Ten Noord-
Westen van K i e v is de achtervol
ging van den verslagen vijand tot
over den Dnjepr voortgezet. Ten
Zuiden van het Ilmenmeer zijn
sterke Sowjetstrijdkrachten ver
slagen en over de rivier de Lowat
teruggeworpen. Meer dan 10.000
gevangenen en een omvangrijke
buit vielen in onze handen. De in
Estland strijdende troepen ruk
ken in coneentrischen aanval naar
R e v a 1 op. De aanval aan weers
zijden van het Ladogame e|r,
die door onze Pinsche bondgenoo-
ten met buitengewone dapperheid
wordt ondernomen, blijft goede
vorderingen maken.
In Noord-Afrika leverde op 22
Augustus een aanval van Duitsche
Stuka's op de haven van Tobroek
bijzonder veel resultaat op. Ge
vechtsvliegtuigen hebben met goed
gevolg vijandelijke stapelplaatsen
bij Matroeh gebombardeerd.
Overdag noch des nachts ver
schenen vijandelijke vliegtuigen
boven Duitsch gebied.
Tusschen 22 Juni en 23 Augus
tus heeft de Britsche luchtmacht
in gevechten boven Groot-Brittan-
nië, boven de Engelsche wateren,
in Noord-Afrika en bij aanvallen
op Duitsch. gebied en het bezette
gebied 1044 vliegtuigen verloren.
In diezelfde periode gingen in den
strijd tegen Engeland 127 Duit
sche vliegtuigen verloren."
WANT DUITSCHLAND WINT OP
ALLE FRONTEN VOOR EUROPA"
Naar1 het hoofdkwartier van 't Duitsch-
RoemeensChe leger1 mededeelt, is Odessa
volkomen en! nauw door de Duitsche
en Roemeensche troepen ingesloten.
Na zeer zware en deels uiterst bloedige
gevechten is tevens de voornaamste te
genstand van den vijand in open veld ge
broken.
Teneinde de stad tegen iederen prijs te
behouden en den val uit te stellen, werpt
de vijand in allerijl bijeen getrommelde
eenheden, bestaande uit marinesoldaten,
fabrieksarbeiders, chauffeurs en partij
colonnes, in den strijd. Velen komen niet-
uitgerust en ongewapend aan het front.
De verdedigingslinies van beton, waar
aan de Bolsjewisten tien jaar gewerkt
hebben, zijn ineengestort. Alle verster
kingen langs den Dnjepr zijn in Duitsch-
Roemeensche handen. Honderden kaze
matten, met kanonnen en mitrailleurs be
wapend, werden veroverd.
GUERILLABEN&EN IN
DE BOSSCHEN.
Over den toestand in St Petersburg
geeft Moscou een stemmingsbeeld, waar-
aan wij ontleenen, dat „alle maatregelen
worden getroffen, om de stad tot den
laatsten druppel bloeds te verdedigen".
Vernielings-bataljons, burgerwachten,
bewapende arbeiders en studenten zou
den door de straten trekken. Iedereen,
die een wapen kan dragen, zou meedoen
aan de verdediging. Er zouden speciale
cursussen worden gegeven in straatge-
vechten en van alle fabrieken zouden er
vestingen worden gemaakt. De bevolking
zou zich hebben voorgenomen, schouder
aan schouder met de soldaten te strijden.
Wij nemen daar nota van, schrijft de
„Völkischer Beobachter". Het spreekt
van zelf, dat dergelijke aankondigingen
den loop der gebeurtenissen dienovereen
komstig zullen beïnvloeden.
OPSTOOTJES TE MOSCOU.
(A. N. P.). Na de zware aanvallen van
het Duitsche luchtwapen is het te Mos
cou in enkele stadsgedeelten tot opstoot
jes gekomen, meldt het blad „Budapest
Nachrichten".
De Sowjet-autoriteiten zijn met de
grootste gestrengheid opgetreden tegen
de onruststokers. In de openbare gebou
wen zijn pogingen om onlusten te ver
wekken onmiddellijk in de kiem ge
smoord door het nemen van de strengste
maatregelen.
De New Yorksche radio verspreidt,
volgens een A. N. P.-bericht uit New-
York een redevoering, die te Londen is
gehouden en waarin een voor de Sowjet-
Unie zeer somber relaas wordt gegeven
met betrekking tot de situatie aan het
Oostelijk front.
De Engelsche1 spreker noemde den toe
stand in de Oekraine hopeloos.
Het in de lucht laten vliegen van den
stuwdam van Dnjepropetrowsk is vol
gens hem het in de lucht laten vliegen
van een symbool van. de macht der Sow-
jets.
KAKISALM! DOOR SOWJETS
VOLKOMEN VERWOEST.
(D. N. B.). Van bevoegde zijde wordt
medegedeeld, dat de Sowjets de stad
Kakisalmi, gelegen aan den Westelijken
oever van het Ladogameer, die door de
Finsche troepen op 21 Augustus werd
ingenomen, bijna volkomen hebben ver
woest.
NIEUWE CONFERENTIE
TE LONDEN.
(S.P.T.) Binnenkort zal te Londen
wederom een conferentie der verbonden
mogendheden worden gehouden.
De conferentie zal onder voorzitter
schap staan van den Britschen minister
van buitenlandsche zaken, Eden.
ROOSEVELT SPREEKT 1 SEPT.
VOOR DE RADIO.
(S.P.T.) President Roosevelt zal op
1 September a.s., ter gelegenheid van
het Amerikaansche feest van den ar
beid, een radiorede tot het Amerikaan
sche volk houden om 17.45 uur Green
wich tijd.
DIENSTTIJDVERLENGING IN
V.S. VAN KRACHT GEWORDEN
(D.N.B.) President Roosevelt heeft
Vrijdag de wet inzake de verlenging van
den diensttijd met 18 maanden tot 30
maanden in werking laten treden. De
desbetreffende verordening bepaalt, dat
de soldaten, ondanks deze verlenging,
na een diensttijd van twaalf maanden
naar huis kunnen worden gestuurd, in
dien dat met de belangen van de natio
nale verdediging vereenigbaar is.
De spanning in en om Iran neemt toe.
Het schijnt wel, dat een crisis elk oogen
blik verwacht kan worden.
„Iran zal tegen eiken aanval op zijn
gebied met kracht van wapenen optre-
fen," heeft de Iraansche gezant te Was-
ington verklaard.
Iran zal zich verzetten tegen eiken
aanval van welke zijde die ook moge ko
men. Iran zal strijden tegen elke mogend
heid, zelfs wanneer zijn kansen slechts
1 op 10 zouden zijn.
Londen beperkt zich tot de mededee-
ling, dat het antwoord van Teheran op
een overhandigde nota is ontvangen en
dat dit antwoord thans moet worden be
studeerd. De Iraansche gezant te Was
hington verzekerde, dat er in heel Iran
Tot en met 30 Augustus.
31 reserve
32 reserve
33 reserve
32 bloem
32-4 brood
32 brood
32 kaas
32 melk I
32 vleeschw.
32 vleesch
31 eieren
1% kg. aardappelen.
1% kg. aardappelen.
3 kg. aardappelen.
rants, bloem, brood of
gebak.
4 rants, brood of gebak.
1 rants, brood of gebak.
100 gram kaas.
1% Liter melk.
1 rants, vleesch of vl.-
waren.
y2 ranta vleesch of vl.-
waren.
1 ei.
Tot en met 6 September.
29-30 boter 250 gr. boter.
29-30 vet250 gr. boter (met red.)
107 algem. 1 kg. suiker.
108 algem. 250 gr. koffiesurrogaat.
109 algem. 500 gr. jam of stroop.
110 algem. 250 gr. rijst.
B rijst250 gr. rijst.
111 algem. 250 gr. havermout of gort.
B haverm. 250 gr. havermout of gort.
112 algem. 100 gr. vermicelli of maï
zena.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat de bonnen, 30, 31 en 32 voor kaas
geldig blijven tot en met 6 September.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw en Visscherij
maakt onder verwijzing naar hetgeen
terzake reeds is medegedeeld, bekend,
dat gedurende het tijdvak van Maandag
25 Augustus tot en met Zaterdag 30 Au
gustus de met „33 reserve" gemerkte
bon van de bonkaart „Reserve" recht
geeft op het koopen van 3 kg aardap
pelen.
maar 700 Duitschers wonen en dat er in
de laatste twee jaar geen visa aan Duit
sche toeristen verstrekt zijn.
De N. R. C. vernam uit Berlijn:
De berichten welke uit Ankara te Ber
lijn zijn binnengekomen, doen vooral uit
komen, dat de toestand in en om Iran de
crisis nabij is.
De meldingen, volgens welke Iran aan
Turkije om hulp heeft gevraagd, in geval
de Engelschen en Sowjets Iran binnen-
marcheeren, kan men te Berlijn niet be
vestigen, maar men voegt er aan toe, dat
er verschillende feiten zijn, welke pleiten
voor de juistheid van deze berichten.
De gedachtenwisseling tusschen
Duitschland en Turkije over de situatie
in het naburige en het Midden-Oosten
duren nog voort.
Engeland en Sowjet-Rusland hebben
sterke troepen aan de Iraansche grens
geconcentreerd, aan de Irakeesch-Iran-
sche grens staat een belangrijk contin
gent Engelsche troepen. Deze legers
moeten volgens berichten uit Teheran en
Ankara grooter zijn dan die, welke des
tijds den aanval op Syrië uitvoerden. De
troepen der Sowjets zijn iets minder
groot in getal, aangezien men gedwongen
is geweest manschappen uit den Kauka-
sus weg te trekken, teneinde de troepen
in de Oekraine te versterken.
Binnen zeer korten tijd is de beslissing
ten aanzien van Iran te verwachten.
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1941.
Smaakt en ziet, dat de Heere goed is;
welgelukzalig is de man, die op Hem be
trouwt. Ps. 34 9.
INSPECTEURS VOOR DE PRIJS-
BEHEERSCHING TREDEN
STRENG OP.
Van bevoegde zijde werd ter perscon
ferentie te 's-Gravenhage verklaard, dat
dadelijk, nadat de marktprijzen voor de
groente officieel waren vastgesteld, een
onderzoek werd ingesteld naar de hape
ringen, die er in de distributie bleken te
ontstaan.
In de eerste plaats leidde dit tot den
indruk, dat de grossiers in vele gevallen
niet voldoende medewerking betoonden.
Mogelijk ook werkt het veilingssysteem
nog niet geheel waterdicht en wordt bui
ten de veiling om tegen hoogere prijzen
verkocht, wat natuurlijk den winkelier
en in laatste instantie de huisvrouw in
het gedrang brengt.
Verder hebben de ongunstige weers
omstandigheden een rol gespeeld; er
kwam weinig groente aan de markt en
dit veroorzaakte haperingen.
Het ergste is evenwel, dat sommigen
met een zeer behoorlijke winstmarge
toch geen genoegen nemen. Het moet in-
toelaatbaar worden genoemd, dat de
groenten tegen dergelijke hooge prijzen
worden aangeboden als is geschied. 1
Zon
op onder
op onder
6.38 20.45 9.54 21.56
29 Aug. Eerste kwartier.
5 Sept. Volle maan.
Vooral de volksgroepen, die het minst
draagkrachtig zijn, kunnen er zoodoen
de niet aan komen. Het staat absoluut
vast, dat als ieder zich aan de royaal
vastgestelde winstmarges houdt, er een
ruime winst voor iederen erbij betrokke
ne mogelijk is. Zijn er klachten, men
brenge ze ter bevoegder plaatse, doch
kringen in de groentenwereld, die objec
tief denken, verzekeren, dat de richtprij
zen behoorlijk zijn. En men moet er van
uitgaan, dat vooral thans in het groen
teseizoen ook de minst draagkrachtigen
onzer bevolking in de gelegenheid moe
ten zfln om van de versche groenten te
profiteeren en men niet kan doorgaan
met riricule prijzen voor de eenvoudigste
groenten te vragen.
Het A. N. P. meldt:
De maatregelen, welke door den ge
machtigde van de prijzen genomen zijn,
om te komen tot lagere groente- en fruit-
prijzen, gaan uiteraard vergezeld van
scherpe controle op de voorgeschreven
prijzen bij de duizenden grossiers en han
delaren over het geheele land. In vrijwel
alle steden werden verscheidene proees
sen-verbaal opgemaakt, zoowel wegens
het vragen van hoogere prijzen dan toe
laatbaar is, "als wegens het onvoldoende
of in het geheel niet aanduiden van de
prijzen der waren.
De intensieve prijscontrole zal met
kracht worden voortgezet.
EEN TARIEF, ZONDER
OPCENTEN.
In het Verordeningenblad is gepubli
ceerd 'n. besluit van den secretarissen-ge
neraal van de departementen van Finan
ciën en van Binnenlandsche Zaken be
treffende de Vermogensbelasting en de
Verdedigingsbelasting I.
Zooals bekend, liep het belastingjaar
vroeger van Mei tot Mei. Het is de be
doeling, met ingang van 1 Jan. 1942 het
belastingjaar te laten loopen van Januari
tot Januari. Daarom is in het onderha
vige besluit een overgangstijdvak van 8
maanden vastgesteld en wel van 1 Mei
1941 tot en met 31 December 1941.
Wat het tarief betreft is het volgen
de op te merkenvroeger was van kracht
de Vermogens- en Verdedigingsbelas
ting I, waarbij voor verschillende plaat
sen in ons land verschillende opcenten
werden geheven voor de provincie, voor
de gemeente en voor het gemeentefonds.
Dit oude tarief is nu vervangen door
één tarief zonder opcenten, dat geldt
voor het geheele land. De belasting be
draagt thans vijf gulden voor elk geheel
bedrag van duizend gulden, dat in het
zuiver vermogen is begrepen. Ten aan
zien van binnen het rijk wonende na
tuurlijke personen, wordt het zuiver ver
mogen echter verminderd voor onge-
huwden met f 7500, voor gehuwden met
f 15000 en voor ieder kind, waarvoor de
belastingplichtige aanspraak heeft op
kinderaftrek, met f 7500.
Dit besluit heeft terugwerkende kracht
tot 1 Mei 1941.
GOEDERENVERKEER MET MET
DUITSCHE RIJK.
In het Verordeningenblad wordt ge
publiceerd verordening nr 162 betreffen
de de prijsvorming met betrekking tot
het goederenverkeer met het Duitsche
Rijk. Hierin wordt bepaald, dat voor le
veringen en diensten, welke uit het be
zette gebied Nederlandsche gebied naar
het gebied van het Duitsche Rijk worden
gericht, ten hoogste die prijzen of ver
goedingen mogen worden gevraagd, wel
ke binnen het bezette Nederlandsche ge
bied zijn toegestaan.
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied kan in afwijking
hiervan prijzen vaststellen.
Deze verordening treedt op 1 Septem
ber 1941 in werking. Op hetzelfde tijd
stip treedt de verordening nr 6 van den
opperbevelhebber der legergroep over
het verbod betreffende de verhooging
der prijzen van 10 Mei 1940 buiten wer
king.