31 I SE ZEEUW I Samenvoeging van polders en Waterschappen in Zeeland. „De groote Ketter" Koop eerst een andere tandpasta Veegbrug- en West- snd, dat er ging niet n wegens weegbrug. i. BLOK. INBOD icijnen iren TWEEDE BLAD SpierpUnenol5 FEUILLETON Kunst en Wetenschap Uit de Provincie MIDDELBURG. ZUID-BEVELAND. Kon. Ned. Middenstandsbond WRIJVING: ME EN ST. 11 Juli a.s. NSE, Oost- Seroos- 3, mementen oor n opge ien van 0.55 bi) regel regels. 10 ct. 19 Lokt en :en. 0,20 kilo. TEN, Mid- ZEN, igustus. Pekelinge, TER lleen, van Brieven 3uw, Goes U T. •ijf D. M. k 20, Mid- UIS •tentie in U maar VAN VRIJDAG 25 JULI 1941. Nr 72. Het provinciaal bestuur van Zeeland heeft zich tot taak gesteld twee omvang rijke vraagstukken op te lossen, aldus Mr P. Dieleman, wnd commissaris der provincie, in een gesprek met een verte genwoordiger van het Alg. Handelsblad. Het eerste betreft het veel te groote aantal gemeenten: in deze provincie, dat snel zal moeten worden ingekrompen!; het andere probleem dat moet worden opgelost, wordt gevormd door het teveel aan kleine zelfstandige polders en wa terschappen. Er z\jn in onze provincie verschillen de gemeenten, die dringend uitbreiding noodig hebben. Hulst b.v. is al veel te lang opgesloten geweest in zijn wallen, en het kan onmogelijk nog langer op grenswijziging wachten. Het plan daar toe verkeert reeds in een ver gevorderd stadium. Niet onmogelijk is, dat men bij de grenswijziging van Hulst, waarbij ge deelten van Clinge, Koewacht en St Jan steen zullen zijn betrokken, één groote landelijke gemeente zal laten ontstaan met de nieuwe zeepolders van Graauw, Hontenisse en ^Vogelwaarde, en dat St Jansteen schadeloos zal worden gesteld met de resteerende gedeelten van Clinge en Vogelwaarde. Een tweede wijziging, die urgent is, betreft Duivendijkeen omgeving op Schouwen. Het aantrekkelijkst zou zijn dit vraagstuk in het groot op te los sen en vijf gemeenten met Brouwers haven tot één geheel te maken. Deze zaak is intusschen in studie. Moeilijkheden baart ook de kwestie der samenvoeging van gemeenten in den z.g. Zak van Zuid-Beveland, die actueel is geworden, doordat in Drie wegen een burgemeestersvacature is ontstaan. Ik stel mij voor binnen enkele maanden Gedep. Staten een voorstel in zake vermindering van het aantal Zuid- Bevelandsche dwerggemeenten ter goed keuring aan te bieden. Aangaande Middelburg en Vlissingen deelde de waarnemend commissaris o.a. mede, dat beide steden zoo spoedig mogelijk over meer grond gebied moeten kunnen beschikken. De grenswijziging tusschen Middelburg eh-K oudekerke, waarin eenigen tijd geleden partieel werd voorzien, zal wel dra haar beslag krijgen. De grens tus schen beide gemeenten wordt dan defi nitief gewijzigd, zoodat daaraan later, als het aantal dorpen op Walcheren in gekrompen wordt, niets meer.zal veran derd behoeven te worden. Door de voor genomen grenswijziging, die nog dit jaar gereed komt, zal Middelburgs zielental met ongeveer 2000 toenemen. Behalve aan Middelburg zal Koude- kerke, naar het zich laat aanzien, wel dra grond moeten afstaan aan Vlis singen, want de Zeeuwsche industrie stad beschikt over geen ruimte voor wo ningbouw. Aangezien de N. V. Maat schappij „De Schelde" met het oog op kouvatte*- n v\u9^d oorzaak. Ui door H. KINGMANS. I. Het slot van Sluis. Even vóór het sluiten der poort is de marskramer binnengekomen. De poort wachter heeft hem nauwelijks een blik verwaardigd. Die is rustig in zijn wacht lokaal blijven zitten en heeft alleen ge gluurd door het ruitje, om zich dan weer terug te trekken. Het is waarlijk geen weer om naar buiten te gaan. Want de wind giert over het kale land van Vlaanderen en jaagt door de nauwe, slecht of niet geplaveide straatjes en stegen van het oude Sluis. En de regen valt in stroomen neer. De marskramer verkent, stevig door stappend, zijn omgeving, die hem totaal vreemd is. In de straat is geen sterve ling te bespeuren. De avond begint te vallen, vroeg bij dit donkere weer. De luiken der meeste woningen zijn reeds gesloten. Slechts uit een enkel huis dringt het flauwe licht van kaarsen naar buiten. Aan een luifel op den hoek der straat, die naar de poort leidt, wiebelt een lan de werkverruiming in den scheepsbouw na den oorlog, en in verband met de tra- ditioneele moeilijkheid arbeiders van el ders in Vlissingen te huisvesten, van plan is zeer binnenkort een groot aan tal arbeiderswoningen te bouwen, kan ook de uitbreiding van Vlissingen geen uitstel verdragen. Zij wacht eigenlijk nog slechts op indiening en goedkeuring van het streekplan Walcheren. Als Middel burg en Vlissingen ten koste van Koude kerks zjjn gegroeid, staan we voor de vraag, op welke wijze we Koudekerke aan levenskracht kunnen helpen. De mo gelijkheid moet onderzocht worden of samenvoeging met Biggekerke, Zoutelande, Meliskerke en A agtekerke uitvoerbaar is. Dit vraagstuk houdt nauw verband met ge noemd streekplan, waarvan eveneens uit breiding van Middelburg in de richting van VeereenStLaurens afhanke lijk is. Ordening van poldera en waterschappen. Het tweede groote Zeeuwsche probleem is dat van de samenvoeging van polders en waterschappen. Na de vereeniging van 76 poldertjes en waterschappen in Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen in het waterschap: „Het Vrije van Sluis", is een vaste provinciale commissie, waar van ik het voorzitterschap bekleed, inge steld, die tot taak heeft deze voor ons gewest zoo belangrijke zaak te bezien en voor te bereiden. Toen de provinciale Staten door hun medewerking aan de tot standkoming van: „Het Vrije van Sluis" het bewijs hadden geleverd in principe de vorming van grootere eenheden op waterschaps- gebied voor te staan, is de commissie onmiddellijk aan den arbeid getogen. Begonnen is Noord-Beveland onder de loupe te nemen, en ook reeds wordt gewerkt aan Schouwen, waar nagegaan wordt of de polders, die op het waterschap Schouwen sueeren, al dan niet by dit waterschap dienen te worden gevoegd. Voorts ligt het in de bedoeling zoodra het bestuur van: „Het Vrije van Sluis" zal zijn gevormd, in overleg met dit bestuur een plan uit te werken om de calamiteuze en de inter nationale polders in W e s t e 1 ij k Z. - V 1 a a n d e r e n bij dit waterschap on der te brengen. We verwachten in de Zomerzitting van de Provinciale Staten in 1942 deze zaak ter goedkeuring voor te kunnen dragen. Dan vragen inOostelijk Z. - Vlaanderen tal van kleine polders dringend om samenvoeging. Onmiddellijk is aan de orde de kwestie van uitwate ring van de verschillende polders in die streek, die niet behooren tot het Hul ster- en Axeler Ambacht. De geul van de Plaat naar Speelmans plaat is niet deugdelijk meer voor suatie. Dit kan aanleiding z\jn om tal van kleine polders met het Hulster- en Axeler Am bacht te vereenigen tot één groot water schap. Op den duur moet het daarheen, dat de honderden kleine polders en water schappen, die Zeeuwsch-Vlaanderen vóór het tot standkomen van: „Het Vrije van Sluis" rijk was, worden opgelost in drie groote waterschappen. Ook in Zuid-Beveland wordt de samenvoeging van polders urgent, nu de kosten van onderhoud van den Karei- polder en van den Zandkreekdijk belang rijk zijn gestegen. Mr Dieleman deelde nog mede, dat de vaste provinciale commissie in elke streek waar zij de samenvoeging van polders bestudeert en voorbereidt, wordt uitgebreid met enkele plaatselijke des kundigen op poldergebied. Naar schatting zal het tien jaar1 duren voordat het poldervraagstuk in Zeeland geheel zal zijn opgelost. Dat lijkt heel lang, maar als men in aanmerking neemt hoeveel financieele consequenties elke samenvoeging ople vert, is het dat niet. Achter de twee genoemde groote kwes ties staan nog vele van geringeren om vang. Eén daarvan is de voortzetting van de provinciale wegenpolitiek. Zoo zal b.v. het Oostelijke deel van het land taarn, die een piepend geluid maakt: een taveerne! De vreemdeling bekijkt vluchtig het uithangbord: een roemer is er op afge beeld. En daaronder de woorden: „In den Guldene Roemer". Hij stoot de bovendeur open. Een be- hageiijke warmte komt hem tegemoet. Dan volgt de onderdeur. En twee tellen later staat hij in de gelagkamer: een hol vertrek, bevloerd met roode tegels, die met zand bestrooid zijn. In het mid den van den rechterzijwand bevindt zich de open haard, waarop het hout vroo- lijk knettert. Twee soldaten', hellebaardiers, zitten op krukken er vóór. En dan is er een huisman, ongetwijfeld de waard van den „Guldene Roemer". In den hoek van het langwerpig vertrek, dat enkele eikenhouten tafels bevat en wat stoelen met rechte leuningen, benevens houten krukjes, als die, waarop de soldaten hurken, bevindt zich de tapkast, waar boven een crucifix hangt. De marskramer zegt opgewekt: „Goe den avond". Hij spreekt Vlaamsch, maar onmiskenbaar met een vreemd accent, dat aan het Fransch herinnert. Doch de waard kijkt er niet vreemd van op: hij is vreemdelingen gewend. En de beide hellebaardiers letten nauwelijks op den marskramer. Deze zet zijn houten kastje van den rug, schudt zich als een poedel, die pas van Hulst door aanleg en verbetering van wegen meer dan tot nu toe geschied de, ontsloten moeten worden. Deze ont sluiting wordt doorgezet, ook al is 't dik wijls moeilijk aan materialen te komen, omdat zij eerlang van groote beteekenis wordt voor de i n d ij k i n g van het land van Saeftinge. Door drooglegging van dit gebied zullen aan Zeelqnd enkele duizenden -hectaren vruchtbare grond worden toegevoegd. ORGELCONCERT. Gisteravond is in de Ned. Herv. Kerk te Goes, door den heer Adr. Kouse maker, organist dier kerk, het eerste zomeravond-concert in dit seizoen ge geven. Naar de opkomst van het publiek te oordeelen worden deze concerten zeer gewaardeerd, terwijl uit de stille aan dacht, waarmede werd geluisterd, valt op te merken, dat de organist de gave bezit om zjjn gehoor te boeien. Het programma bestond uit zeven nummers. „Ik roep tot U, Heer Jezus Christus", klonk innig en vroom, doch een weinig sterker geluid zou niet hebben geschaad. No. 2. „Passacaglia en dubbelfuga", evenals no. 1 van J. S. Bach, is een zware compositie, waarin de veelzijdige talenten van den organist goed uit kwamen. „Jezus, mijn toeverlaat", van Max Reger, is een eenvoudig orgelkoraal, dat onberispelijk werd voorgedragen. Hierop volgde „Symphonisch Koraal", „Ach, blijf met Uw genade",, van Karg Elert. Deze moderne muziek is niet altijd even bevattelijk. Dergelijke nummers dient men meermalen te hooren om er eenigszins in te komen. De registratie ervan werd met smaak gekozen. No. 5 was een bewerking van Jan Zwart over het bekende lied van Dr Gunning: „Ga niet alleen door 't leven". Dit nummer heeft de moeilijkheid, dat de handen zich soms over en onder el kaar bewegen, het werd echter met ge voel en mooi gekleurd vertolkt. Vérder „Grand Choeur" van César Franck en het massale werk van Men delssohn „Sonate VI". Deze sonate be vat verschillende deelen, waarin de me lodie van het „Gebed des Heeren" is verwerkt.. Sommige deelen ervan vragen een vertolking met het machtige, volle werk, wat altijd zeer beschaafd werd uitgevoerd, terwijl andere passages een weergave vragen met zachte stemmen, welke naar eisch en goed doorvoeld wer den aangewend. Dit majestueuze werk vormde een waardig slot van v dit con cert. De heer Kousemaker heeft ons gis teravond op voortreffelijke wijze zijn mooi instrument doen hooren. DE CENTRALE KEUKEN. Terwijl men tot nu toe behalve soep ook stamppot op het menu der centrale keuken aantrof, is door het vervangen van oude aardappelen door nieuwe ook de stamppot afgeschaft en vervangen door afzonderlijk aardappelen, groenten en vleesch. Wij hebben ons Donderdag overtuigd, dat ook deze spijzen uitste kend worden bereid. Het aantal porties van 10 cent nadert de 250 per dag, doch er worden nog maar enkele porties van 22 cent ver kocht. Dit zal zeker wel kunnen ver meerderen als het mogelijk blijkt de maaltijden aan huis te laten brengen. Dit moet echter buiten de leiding der keuken om geschieden. EERSTE STEEN VOOR HET EERSTE WINKELPAND GELEGD. Gistermiddag is de eerste steen gelegd voor het eerste winkelpand dat in plaats van een afgebrand wordt gebouwd en wel dat van den heer P. A. Hoofstadt in de Gravenstraat. uit het water komt en schrijdt dan met zekere stappen op het vuur toe, de han den uitgestrekt. De soldaten maken plaats. De vreemdeling, die tot op de huid nat is, bestelt een beker warm bier. Het kan hem niet te heet zijn. Om op te knappen. De waard knikt, begeeft zich naar de tapkast en schenkt bier in, om dan te verdwijnen naar het achterhuis, teneinde de drank te warmen. En iets later drinkt de gast met langzame teu gen. Door zijn komst is het gesprek tus schen den waard en de soldaten, twee Spanjaarden, gestoord. Maar nu hervat ten zij het. Onverschillig zit de mars kramer er bij, terwijl hij toch nauwlet tend luistert. Veel ontgaat hem, maar zoo nu en dan vangt hij enkele woorden op, die hem houvast geven. Hij is nauwelijks een kwartier in de gelagka mer, of hiij wéét: ik ben, waar ik zijn moet! „Verre reis gehad?" vraagt de waard dan opeens. „Ik ben al weken op reis, maar er is geen sou te verdienen", klaagt de koop man. „Ik wil het nu eens in Vlaanderen probeeren. Dat lijkt mq geschikt. Mijn land is verarmd door den oorlog." „Frankrijk?" vraagt een hellebaardier langs zijn neus weg. „Frankrijk", bevestigt de marskramer. Hij geeft zich volkomen bloot. Die man- B$j het werk vereenigden zich met den heer Hoofstadt en familie o.a. de heeren J. E. van Tgen namens den Wederop bouw, B. Abspoel namens de Stichting Herbouw en L. de Ryk, aannemer van het werk. De heer P. Hoofstadt, zoon van den eigenaar, heeft o.a. gewezen op het spreekwoord: Als er een schaap over den dam is, volgen er meer. Spr. zou ook nu dit speekwoord gaarne in ver vulling zien gaan. Moge het voor hen, die tot nog toe nog niet hebben kunnen besluiten te bouwen, een aansporing zijn om te gaan beginnen, opdat het geliefd Middelburg zoo spoedig mogelijk zijn oud aanzien zal herkrijgen. Spr. ver heugde zich zeer een der eersten te mo gen zijn, die het eerste steentje bijdra gen om aan die schoone wensch gevolg te geven. Daarna ging da heer Hoofstadt Jr. tot de eerste steenlegging over, waarmede de korte plechtigheid was afgeloopen. Kloetinge. Concert. Morgen (Za terdag) hoopt het fanfarecorps „Excel sior" een concert te geven in de muziek tent op het Marktveld. Het programma luidt als volgt 1. Met Vaandels en Trompetten, marsch, F. Jakma. 2. La Merveilleuse, ouverture, H. Char les. 3. An den Schonen blauen Donau, Wal- zer, J. Strauss. 4. Sur les Montagnes, fantaisie, J. Werkman. 5. The Middy, marsch, K. J. Alford. Pauze. 6. Tancred, ouverture, Rossini. 7. Air Variê, Tuba-solo, L. Montange. (Solist: L. Zwartepoorte). 8. Cortêge Liryque, Grande marche, Rousseau. 9. Finale. Rilland-Bath. P a a r d e n op hol. Woensdagmorgen sloegen twee paarden van de hofstede Zuid-Bath-Polder, welke voor een wagen gespannen werden, op hol. Eén van de twee knechts, n.l. J. v. d. Maas, kon zich tijdig in veiligheid stel len, doch G. Vreeke kwam tusschen de paarden en den wagen terecht. Zwaar ge kneusd vervoerde Dr Vanninga hem naar zijn woning. Ongeluk. Bij het inladen van kleigrond in schepen nabij Paviljoen is Woensdagmorgen een ongeluk gebeurd, doordat een stelling, waarover een kip- kar reed, bezweek. De kipkar viel hier bij in het ruim van een schip, waarbij de arbeider T. uit Hogerheide zwaar aan een been werd gekneusd. Medische hulp werd ingeroepen. Yerseke. Tegen een exporteur van slippers is te Hansweert proces-verbaal opgemaakt door de C.C.C.D., wegens het aanwezig zijn van een te groot percen tage mosselen in de uit te voeren slip pers. Deze week is het de laatste week dat slippers naar België mogen vervoerd worden per vaartuig. De verzending van deze schelpdieren is voortaan alleen maar geoorloofd per auto. en liefst de duurste die er is en probeer daarna Ivorol. Dan neemt U waar hoe Ivoroi in reinigend-, witmakend- en schuimend vermogen alle andere verre overtreft. Tube 60, 40 en 25 ct. (Adv.) ALGEMEENE BONDSVERGADERING. Dezer dagen had te Utrecht de alge- meene vergadering van den Kon. Ned. Middenstandsbond plaats, onder voorzit terschap van den heer L. de Groot. De voorzitter herdacht de in 1940 gevalle nen, hetzij als militairen in dienst van het vaderland, hetzij als burgers door oorlogsgeweld. In zijn openingsrede bracht spr. in her innering de gebeurtenissen welke voor ons land en volk van zoo groote betee kenis blijken te zijn. Ook den midden stand is dit alles niet voorbij gegaan. Spr. releveerde het Middenstandsoffer 1940, waarmede werden gedemonstreerd de beste kwaliteiten die in ons volk le ven, omdat daaruit bleek, dat men zich één voelde in het leed, dat over zoo velen was gekomen. Spr. stond stil bij de oprichting van de Ned. Middenstands-Cen trale en haar voorgeschiedenis. Onzerzijds werd er de voorkeur aan gegeven te komen tot één organisatie voor vak en stand. Onze confessioneelè broeders zagen het anders. In de volle dige concentratie van den middenstand wilden zij ons zonder voorbehoud volgen en wel voor het behartigen van de so ciaal-politieke en sociaal-economische belangen. Voor de bevordering der gods dienstige en cultureele belangen stelden zij het echter op prijs te blijven arbeiden in eigen groepsverband. Spr. wees er op, dat de stichting van de Nederlandsche Middenstands-Cen trale goed is geweest en een voorbeeld voor vele vakorganisaties werd. Het gaat die richting uit, dat een zeer belangrijk accent zal worden verlegd naar de vakgroepen. Gelukkig heeft de Commissie Woltersom de beteekenis van de Nederlandsche Middenstands-Centrale niet voorbij gezien. Spr. wendde zich in het bijzonder tot de jongeren, er zich in verheugende, dat in den laatsten tijd zooveel jonge men- schen zich aansluiten bij onze Amjo's. Vervolgens deed de bondssecretaris, de heer D. Swagerman mededeelingen nen mogen gerust weten, dat hij een Franschman is, al zijn zij dan Spanjaar den voor de zooveelste maal zijn Spanje en Frankrijk weer eens met elkaar in oorlog, Die twee Spanjaarden zijn dus zijn vijanden. Maar dat belet hem niet; volkomen openhartig te zijn. „Die heele oorlog kan mij gestolen worden", zegt hij. „Ik verlies er mijn broodje door. Maar Vlaanderen is rijk, zeggen ze, en ik meen het bespeurd te hebben." De waard meesmuilt, om dan te lachen: „Man, we weten niet, hoeveel we eigenlijk hebben!" „Dat komt me dan best van pas", is het ernstige antwoord. Maar het drietal ziet niet, dat de slimme oogen van den marskramer tin telen. Hij staart vóór •zich uit, alsof de heele omgeving hem niet schelen kan. De aanwezigen praten door, bier drin kend. De waard vult de bekers wel. „,Ik wou deze week in Sluis wat zien te verkoopen", zegt de marskramer dan opeens. „Kan ik logies bekomen?" „Dat kan", antwoordt de waard di rect. De man boezemt vertrouwen in, al is hij dan een vreemdeling. Hij informeert naar den prijs, waar mee hij accoord gaat. „Dan ga ik straks slapen", zegt hij. „Ik ben moe en nat. al heeft het vuur mij al aardig opgeknapt. En het bier 1 niet te vergeten." over de werkzaamheden van den bond gedurende het eerste halfjaar 1941. Spr. betoogde, dat zware eischen aan de leiding worden gesteld. Dat de band tusschen leiding en aangeslotenen hech ter is gebleken dan ooit, is wel een be wijs, dat ons Bondsleven de vuurproef heeft doorstaan. De definitieve benoeming van de Or ganisatie Commissie voor het bedrijfs leven bracht in principe het lang nage streefde verplichte lidmaatschap. De prijszetting, de prijsbeheersching en het verhaal van de omzetbelasting op de kleine bedragen hadden natuurlijk onze volle aandacht. De winkelsluiting heeft onze besturen voor een moeilijke puzzle geplaatst. Er werd tenslotte een enquête gehou den, waarvan de uitslag aan Departe ment en Middenstandsraad werd toege zonden. Van buitengewoon belang is de instel ling van den Raad Arbeidszaken Klein bedrijf. Pogingen werden gedaan om tot Am bachtstentoonstellingen en Ambachts studiedagen te komen. Spr. roemde de activiteit, die allerwe gen in den Bond ontplooid werd. De heer J. Balder (A.W.V.) drong er inzake de inlevering van metalen op aan, om te verkrijgen, dat aan de betrokke nen niet de metaalwaarde, doch tenmin ste de factuurwaarde vergoed zal wor den. De bondssecretaris deelde daarop me de, welke stappen gedaan zijn. De zaak is in handen van de N. M. C. De heer van Vliet (A.B.N.F.-fotohan delaren) wees op de vele moeilijkheden bij de winkelsluiting. De heer F. L. van der Leeuw ant woordde, dat een regeling van de win kelsluiting in verband met de buitenge wone omstandigheden in voorbereiding is. Waar deze zaak th^hs bij het depar tement hangende is, kunnen daarom trent geen mededeelingen worden ge daan. De Bondssecretaris de heer D. Swa german hield een beknopte inleiding over: „De voorbereiding van de komende organisatie van het b e d r. ij f s 1 e v e n" en De waard gaat weer naar het achter huis en geeft blijkbaar orders aan iemand. Want iets later hooren zij een sloffende tred op de trap, die naar de logeervertrekken leidtde maerte, die het bed voor den logeergast in orde ma ken gaat. „De koopman wenscht niet meer te eten?" vraagt de herbergier. „Ik heb alleen behoefte aan rust en slaap", zegt de marskramer. „Het vuur heeft mij al aardig opgedroogd." Hij behoeft niet te lang te wachten: een jong meisje steekt haar hoofd bin nen de deur en zegt: „In orde, waard." De Franschman groet hoffelijk de aanwezigen en is weldra verdwenen in zijn slaapkamer. De man gaat niet direct naar bed. Bij het walmende licht van een waskaars opent hij zijn kastje en neemt verschil lende snuisterijen er uit, om vervolgens op boeken te stooten, waarvan hij er één uithaalt. Het is een Nieuw Testament. Eerbiedig leest hij een hoofdstuk uit het Evangelie van Mattheus, om daarna het boek weer behoedzaam op te bergen. Dan valt hij op de knieën en bidt. Hij dankt ook. Want zijn weg is geleid, zóó, dat het doel bereikt is. Het komt er nu op aan, om verder door te dringen. Ook daarvoor is hulp van den Almachtige noodig. Dus bidt hij er voor. (Wordt vervolgd.) ammmmmgmrngÊ

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1941 | | pagina 5