ze-uw"
m
Christelijk Dagblad voor Zeeland
I blijven
blicatiën
DINSDAG 15 JULI 1941
55e JAARGANG No. 63
■en woord, dat voor allen
arbeid In het Koninkrijk
Gods geldt.
Da schade-enquête voor
militairen te velde.
De Duitsche opmarsch in het Oosten -
St Petersburg en Kiew bedreigd Rede van
Churchill - Het accoord in Syrië.
St Petersburg en Kiew bedreigd.
Heeft Sowjet-regeerfng
Kreml verlaten?
Er wordt geert thee
meer verkocht.
Rede van Churchill.
Onze houding tegenover
het bolsjewisme.
Accoord in Syrië van
militairen aard.
niet geëmail-
laag voorzien;
tot inlevering
t geheele arti-
pparaten. Men
tards in hoofd-
ring zijn, enz,;
ir, platina, wit
co^ecties, ver-
ndsche Musea"
ndsche monu-
jen van gods-
llingen of per-
d, indien deze
hoofdmuseum-
delaren vallen
mtueel behan-
orwerpen (zie
I, moeten zich
r door middel
ir IV;
jke, gesehied-
•k als waarde-
het algemeen
vaststaat, dat
nst- of kunst-
ïstvoorwerpen,
;neens niet te
raarde hebben,
vol volksgoed
en voorwerpen
:e beschouwen
danig erkende
bezit hebben,
doen en een
nnen 8 dagen
ingeleverd bij
r de gemeente
rde verbonden
rinnering aan
kan de Burge-
ilevering.
iftelijk bij de
>eren plaatsen,
1 mogelijk een
die oproeping
jn. Zij, die op
nlijken oproep
ring verplicht
•etarie, Molen-
tvangst nemen
et aangegeven
desbetreffende
legebracht bij
10 K.G., dan
worden over-
orwerpen, ten
meentestempel
ran overheids-
jers, die voor
tanten moeten
bij den Burge-
r metaalgroep
n dienen tijdig
Taagd; na in-
uede, waar de
echnische pro-
Dehoeven deze
om artikelen,
bepalingen der
nos 1 tot 5,
n zijn bekend
;eleverde voor
per 100 K.G.
100
100
100
100
100
n ten behoeve
het recht op
jrgoeding ver-
er overlegging
rift, vergezeld
elanghebbende.
er voornoemd,
•ES.
selsche Bruine
enaars 4445,
45, Porselein
en Werden 45,
alles per 100
100 stuks.
i 12 Juli 1941.
ge Kersen 45,
nders 45, Ear-
45, Meikersen
ien 45, Bruine
45, Roode Bes-
T
Bureaux Lange Vorsfsiroaf 70, Goes
Postrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburgs
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Giststraet 34 en Ncordweg 155
Directeur-Hoofdredacteurs
A. DE' LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2,73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers cent
Familieberichten 33 ceRt per regel
Overige cdverteniiên 30 cent oer regel
ingezonden mededeelingen éO cent per regel
Kleine edverieniiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
In de openingsrede, door Professor Dr
Irosheide gehouden bij de opening van
jaarvergadering van het Nederlandsch
tjjbelgenootschap, werden behartigens-
■aardige woorden gezegd.
Het slot geldt niet slechts voor d e -
e n arbeid, maar voor i e d e r e n ar-
.jid, welke in het geloof gedaan wordt
;er uitbreiding van het Koninkryk Gods
iop aarde:
„De toekomst is inderdaad in meer
dan één opzicht donker. Wij weten niet,
hoe het met ons Genootschap zal gaan.
Maar wij staan in het geloof.
Ik zou dit heden in het bijzonder wil
len onderstreepen. Wij doen ons werk in
het Koninkrijk Gods, ook ons werk in
het Bijbelgenootschap, zoo menigmaal
machinaal.
Er is een sleur, wij denken er niet bij,
het ontgaat ons, wat we eigenlijk doen.
Hét is zonder meer duidelijk, dat de ar
beid dan in tjjden van nood ten einde
gaat. Vragen als: „wat baat het", „zul
len wij wel verder kunnen gaan" benau
wen ons en we missen den moed om te
doen wat gedaan moet worden. Dit ge
vaar dreigt ons, als we zien naar de toe
komst.
Daar is maar eén ding, dat ons red
den kan uit dagen van nood, dat ons be
waren kan voor moedeloosheid. Dat is
het geloof, dat het werk van het Ge
nootschap Gods werk is. Het geloof ook,
dat God zelf ons roept tot dezen arbeid.
Staan wij in dat geloof, dan gaan we
verder, want dan weten wij ons elk
oogenblik geroepen en dat geeft kracht.
God schenke ons dat geloof en vermeer-
dere het.
Dan is er geen vrees en gaan we door,
zoolang als God ons kracht geeft, dat is
ons roept."
DE UITBETALINGEN VAN
GEN BINNENKORT AAN.
De schade-enquête-commissie voor mi
litairen te velde is thans zoover met
haar werkzaamheden gevorderd, dat
alle aanvragen om toezending van en-
i quête-formulieren 2lijn afgehandeld en
aan alle aanvragers een enquête-formu
lier is toegezonden. Een gering aantal
van de toegezonden enquête-formulieren
is als onbestelbaar van de posterijen
terugontvangenbovendien bestaat de
mogelijkheid, dat aanvragen, tot de scha
de-enquête-commissie gericht, hun be
stemming niet hebben bereikt, zoodat
de aanvragers nog geen enquête-formu
lier hebben ontvangen.
In verband met het bovenstaande
wordt aan ieder, die een enquête-formu
lier heeft aangevraagd, en het nog niet
heeft ontvangen, tot 1 Augustus 1941
de gelegenheid geboden, alsnog een for
mulier aan te vragen, hetgeen kan ge
schieden door het zenden van een brief
kaart met het volledig adres van aan
vrager aan den secretaris van de schade-
enquête-commissie voor militairen te
velde, Javastraat 4 te 's-Gravenhage.
Aanvragen, na 1 Augustus 1941 in
komende, zullen tenzij zeer bijzon
dere omstandigheden de te late indie
ning rechtvaardigen niet meer in
behandeling worden genomen.
Voorts kan nog worden medegedeeld,
j dat de uitbetaling van de bijdragen vast-
i gesteld door den secretaris-generaal van
j het departement van financiën, binnen
I korten tyd zal aanvangen. De aanvragen
worden afgehandeld in volgorde van
aankomst bij de schade-enquête-commis
sie met dien verstande, dat aanvragen
van oorlogsgewonden en nagelaten be
trekkingen van gesneuvelden voorrang
hebben.
WEEST SPAARZAAM MET GAS
EN ELECTRICITEIT.
j
UIT DE LEGERBERICHTEN.
(D.N.B.) Het opperbevel van de Duit
sche weermacht deelt mede:
De doorbraakoperaties aan het Ooste
lijk front verloopen volgens de plannen.
De Finsche weermacht onder het
opperbevel van veldmaarschalk Manner-
heim is aan weerszijden van het Lado-
gameer tot den aanval overgegaan.
Torpedojagers hebben twee patrouil
levaartuigen van de Sowjet-marine tot
zinken gebracht.
In het zeegebied om Engeland
hebben gevechtsvliegtuigen twee vracht
schepen van een convooi in brand gewor
pen en op nog twee koopvaardijschepen
voltreffers geplaatst.
Afdeelingen gevechtsvliegtuigen heb
ben gisternacht met goed gevolg haven
werken aan de Zuid- en de Zuid
oostkust van Engeland gebom
bardeerd.
De vijand wierp gisternacht met zwak
ke krachten eenige bommen op N o o r d-
west-Duitschland, zonder uit
werking te bereiken. Nachtjagers scho
ten een Britsch gevechtsvliegtuig neer.
Het Italiaansche weermachtsbericht
van gisteren luidt als volgt:
In N o o r d-A f r i k a is aan het front
van Tdbroek een vijandelijke afdee-
ling door het vuur van onze artillerie op
de vlucht geslagen.
Luchtformaties van de spil hebben
vijandelijke stellingen gebombardeerd en
depots in de omgeving van M e r s a M a-
troe in brand geworpen.
InTobroek werden artilleriestellin
gen, ravitailleeringskampen, concentra
ties van auto's en de haveninstallaties
gebombardeerd.
Twee Britsche vliegtuigen, die tracht
ten Tripolis aan te vallen en die door
onze jagers werden neergeschoten, zijn
brandend in zee gestort.
Op het eiland R h o d o s hebben vijan
delijke vliegtuigen eenige plaatsen ge
bombardeerd, waardoor echter slechts
lichte schade ontstond.
In O o s t-A f r i k a levendige activi
teit der artillerie in den sector van Wols-
jefit.
MILITAIRE DOELEN IN
KIEW GEBOMBAR
DEERD.
(D.N.B.) De naar St. Petersburg
oprukkende Duitsche formaties hebben
ook op 13 Juli, na de verovering van de
Sowjetbunkers en de vernietiging van
verstrooide bolsjewistische troepen op
nieuw terrein veroverd.
Ten noorden van de Pripet-moerassen
hebben de Duitsche troepen op 13 Juli
over een breed front hun opmarsch over
den Dnjepr en den bovenloop van de
Duna op niet te stuiten wijze voortgezet.
De terugwijkende bolsjewistische troe
pen trachtten op verschillende plaatsen
herhaaldelijk tegenstand te bieden. De
voorwaarts stormende Duitsche troepen
wierpen echter de bolsjewisten overal
uit hun veldversterkingen.
De bolsjewisten leden aanzienlijke ver
liezen aan menschen, zware wapens en
rollend materiaal.
De reeds verbroken spoorwegverbin
dingen rondom St. Petersburg en
Smolensk werden op 13 Juli door de
Duitsche luchtmacht opnieuw op vele
plaatsen aangevallen en vernield. Bo
vendien werden militaire doelen in de
stad Kiew op vernietigende wijze met
bommen bestookt. Hierbij geraakten pak
huizen en schuren in brand. De waterlei
ding werd door voltreffers van bommen
vernield. Verscheidene treinen werden
tot ontsporing gebracht, waardoor troe
pentransporten verhinderd werden.
Tijdens de verbitterde gevechten om
de Stalin-linie in 't gebied van Opotsch-
ka zijn de Duitsche aanvallers op 13 Juli
op zwaar versterkte veldstellingen en
mitrailleurnesten gestooten. Na het aan
brengen van een lading dynamiet vloog
de betonnen versterking der Sowjets in
de lucht. Twee links en rechts liggende
mitrailleurnesten werden stormender
hand veroverd, zoodat een ongeveer 600
meter breede bres in de Stalin-linie was
verkregen, die korten tijd later door op
rukkende Duitsche troepen aanzienlijk
vergroot kon worden.
Het A.N.P. seint uit New York:
Naar United Press uit Londen meldt,
hebben daar de laatste berichten over
de successen der Duitsche troepen een
diepen indruk gemaakt. Een opmarsch,
als gemeld door het Duitsche opperbevel
moet de Sowjets nopen zich in allerlei
ook uit de niet getroffen deelen van het
front terug te trekken om met forma
ties, die zoo mogelijk spoedig uit het
achterland moesten worden aangevoerd,
een eenigszins gesloten verdedigingslinie
ter bescherming van St. Petersburg
Kiew en Moskou te vormen.
Men meent, dat voor het oogenblik de
bedreiging van St. Petersburg en Kiew
g rooter is dan het gevaar voor Moscou.
Laatstgenoemde stad is militair geens
zins de sterkste van de drie, maar de
voorhoede van de Duitsche pantserstrijd
krachten bevindt zich op nog vry groo-
ten afstand.
Volstrekt onmiskenbaar is het gevaar
voor St Petersburg urgenter. De Duit
sche strijdkrachten die blijkbaar door de
Stalin-linie zijn gebroken, kunnen teza
men met, de in Estland oprukkende Duit
sche troepen Kroonstad en de daar gele
gen bolsjewistische Oostzeevloot inslui
ten.
Deze vloot zal volgens de meening der
neutrale waarnemers mogelijkerwijze
niets anders overblijven dan strijdend
onder te gaan, een goed heenkomen door
het Skagerrak te zoeken of zich te laten
interneeren in de havens van het neu
trale Zweden. De vlucht door het Stalin-
kanaai naar de Witte Zee komt siechts
in aanmerking voor lichte eenheden.
Men neemt aan, dat voordien nog zwa
re strijd zal worden geleverd, daar waar
schijnlijk sterke Sewjet-strijd krachten
gelegerd zijn in het gebied van St. Pe
tersburg, een der belangrijkste bolsje
wistische militaire districten.
Ook wordt den Duitschers de moge-
gelykheid geopend tot verkrijging van de
heerschappij over de Oekrainische tar
wevelden, die thans wellicht nog te groen
z|jn om door de Sowjets in brand gesto
ken te kunnen worden. Bovendien vormt
de Oekraine een springplank voor een
nieuwen opmarsch naar het Trans-Kau-
kasische petroleumgebied.
(A.N.P.). Volgens de meening in poli
tieke kringen te Berlijn schijnen de in
het buitenland verspreide berichten,
volgens welke de bolsjewistische macht
hebbers in het Kreml Moskou reeds heb
ben verlaten of op het punt staan Mos
kou te verlaten, te worden bevestigd.
Evenzoo acht men het hier mogelijk,
dat intusschen ook de in Moskou geac
crediteerde vertegenwoordigers van bui-
tenlandsche mogendheden van het
Kreml het verzoek hebben gekregen de
hoofdstad der Sowjet-Unie te verlaten.
SOWJ ET-LUCHTAANVAL
LEN OP FINLAND.
HELSINKI (D.N.B.). Officieel wordt
medegedeeld, dat Sovjetvliegtuigen be
halve de reeds gemelde plaatsen, ook
de stad Porvoo hebben gebombardeerd,
waarbij talrijke woonhuizen vernield of
beschadigd zijn. Verder zijn bommen ge
worpen op enkele plaatsen zonder dat
schade werd aangericht. Vijf vijandelijke
vliegtuigen werden door het Finsche af
weergeschut neergeschoten.
Helsinki heeft Zaterdag vroeg in den
namiddag het vierde luchtalarm van den
dag beleefd. Slechts een enkel Sovjet
vliegtuig slaagde er in tot boven de
stad door te dringen en eenige bommen
te werpen. In totaal werden Zaterdag te
Helsinki drie personen by luchtaanval
len gedood. Er werden twee huizen be
schadigd.
WREEDHEDEN DER SOWJETS
IN LIBAU,
(D. N. B.). In de gevangenis van het
district Libau is door Duitsche soldaten
de zwaargewonde, vroeger Russische
stafkapitein Alexis Oldenburg gevonden.
Hij vertelde o.m. het volgende:
Ik was als boekhouder werkzaam bij
het gemeentebestuur van Libau en werd
op 23 Juni gearresteerd. Ik werd voor
den bölsjewistischen kapitein Rosoel ge
leid, een uit de Sowjet-Unie hierheen ge
komen Jood, die hoofd was van de Li-
bausche Gepeoe. Ik werd herhaalde ma
len gefouilleerd en men ontnam mij al
mijn geld, papieren en voorwerpen van
waarde. Vervolgens werd ik met 28 an
dere arrestanten tezamen in een nauwe
cel opgesloten. Wij werden herhaalde
malen verhoord en met geweld gedwon
gen protocollen te onderteekenen.
Des nachts hoorden wij uit de andere
cellen schoten en luid geschreeuw. Daar
op werd ook onze celdeur opengerukt en
w|j moesten een voor een naar buiten
komen.
Ieder, die den drempel overschreed,
kreeg een schot in den nek. Voor onze
celdeur stapelden de Ipken zich op. Ook
ik moest naar buiten komen. Ik kreeg
een schot in den nek en werd bewuste
loos. Toen ik weer bij kennis kwam,
voelde ik op mij de zware lichamen van
andere neergeschotenen. Ik was volko-
OP DE NIEUWE BON ALLEEN
KOFFIESURROGAAT,
Dei secretaris-generaai van het depar
tement van Landbouw en VisscherIJ
maakt bekend, dat de bon, welke, in aan
sluiting aan den thans gëldigeri bon voor
koffiesurrogaat of thee, nader zal wor
den! aangewezen slechts recht zal geven
op het koopert van koffiesurrogaat.
De detaillisten! dienen! dus bij herbe
voorrading er rekening mee té houden,
dat vare 21 Juli a.s. af voorloopig geen
thee aan consumenten mag worden ver
kocht.
Het A. N. P. voegt hieraau toe:
Aan alles komt eenmaal een eind. Ook
aan den grootsten voorraad. Dat wij
voorloopig geen thee meer zullen krij
gen is ongetwijfeld een teleurstelling,
waarbij' men zich slechts troosten kan
met de gedachte, da.t wij toch langen
tijd van onzen voorraad hebben genoten,
Dit bewijst tevens, hoeveel sprookjes
er met betrekking tot onze voedselvoor
ziening in omloop zijn. In het begin van
den vorigen zomer waren er niet veel
menschen in Nederland, die den direc
teur-generaal van de voedselvoorziening
ir Louwes geloofden, toen deze verklaar
de, dat er voor ruim een jaar thee was.
Het gerucht ging rond, dat na enkele
weken de theeverkoop stopgezet zou
worden, aangezien alle voorraden weg
gevoerd waren. Tegenspraak baatte toen
niet, maar het is goed hieraan nog eens
te herinneren. Dank zij een goede distri
butie en een groote spaarzaamheid heb
ben wij ruim een jaar thee kunnen drin
ken.
Nu is het afgeloopen, of liever: zoo
goed als afgeloopen.
Er is nog een kleine hoeveelheid thee,
doch die wordt bewaard om later1 bij
wijze van verrassing op normale wijze
onder het publiek gedistribueerd te wor
den^ waardoor men dan nog eenS in den
huiselijkere kring van een kopje thee zal
kunnen genieten.
In het dagelijksch leven zullen wij ons
echter meer op koffiesurrogaat moeten
instellen.
men met bloed overdekt. De bolsjewisti
sche beulen hadden klaarblijkelijk de
vlucht genomen. Daar ik aan den linker
schouder was getroffen en de kogel bij
het verlaten van mijn lichaam mijn rech-
teronderkaak had verpletterd, kon ik
mij niet bewegen. Vier dagen lag ik tus-
schen de intusschen reeds tot ontbinding
overgaande lijken, te zamen met den Let-
landschen kapitein Kaus, die eveneens
slechts was gewond.
De rottingslucht was verschrikkelijk
en dreigde ons te verstikken. Steeds weer
verloren wij door bloedverlies, honger en
stank het bewustzijn. Op den vierden dag
werden wij door de Duitsche soldaten
uit onze positie bevrijd.
AANVAL OP BREMEN
EN HAMBURG MISLUKT
(D. N. B.) Gisternacht verschenen
Britsche vliegtuigen boven Noordwest
en West-Duitschland. Zij lieten een aan
tal bommen vallen, die voor het meeren-
deel in het open veld terechtkwamen.
Een aanval op Bremen mislukte door
den Duitschen afweerhet aantal slacht
offers en de schade in de stad waren
gering. De Engelschen trachtten ook
Hamburg aan te vallen, doch ten ge
volge van den afweer door jagers en ge
schut konden zij de stad niet bereiken.
Naar uit den Britschen berichten
dienst blijkt, heeft Churchill een rede
voor het stadsbestuur van Londen ge
houden. De Engelsche premier, zoo
meldt het D.N.B., verviel langzamer
hand in een toestand van razernij en
schilderde in de vreeselijkste kleuren
het lot, dat hij de Duitsche bevolking
wil laten ondergaan.
Engeland is, zoo zeide hij, reeds be
gonnen met aanvallen op groote schaal.
Iedere maand en ieder jaar zal Enge
land het tempo van zijn aanvallen ver-
hoogen. Wij zullen, zoo riep Churchill
uit, ons best doen, opdat Duitschland
thans in zijn steden en dorpen te lijden
zal krijgen, wat wij moesten lijden. Het
bombardeeren van Duitsche steden, zee
havens, industrieele installaties en mili
taire objecten zal in versterkte mate
worden voortgezet. Ook Italië zal zijn
deel krijgen.
Hierbij beweerde hij, dat de Engelsche
luchtmacht in de afgeloopen weken on-
Dinsdag 15 Juli 1941.
Want H|j versteekt mü in zijne hut,
ten dage des kwaadsH|j verbergt mij in
het verborgene zijner tent; Hij verhoogt
mij op eenen rotssteen.
Psalm. 27 5.
Zon
op onder
5.34 21.57
Maan
op onder
0.52 13.18
16 Juli: Laatste kwartier.
24 Juli: Nieuwe maan.
NEDERLAND ZOCHT GEEN
CONTACT MET MOSCOU.
Hoe verschillend wij in Nederland over
tal van dingen ook denken, over het
Bolsjewisme bestaat onder de overgroo
ts meerderheid van ons volk geen ver
schil van, «neenjng. De sischaw tegen
eau systeem, dat zich niet door recht,
maar door terreur en geweid weet te
handhaven, is in Nederland, waar de
geestelijke waarden als kostbare klei-
nooden worden beschouwd, gebleven.
Nederland, dat hoe klein ook, toch
altijd op de bres heeft gestaan voor de
handhaving van het recht, heeft van het
begin af zijn houding tegenover het
Bolsjewisme duidelijk bepaald. En het
blijft zichzelf hierin gelijk.
De groote beteekenis van het Christen
dom in den strijd tegen het bolsjewisme
heeft secretaris-generaal Van Dam vo
rige week nog aangetoond in een bij
eenkomst van Nederlanders en Duit
schers te Den Haag, onder verwijzing
naar Groen van Prinsterers oude, maar
nog steeds actueele boek „Ongeloof en
Revolutie". Voor een bizonder groot deel
van het Nederlandsche volk is dat nog
altijd een veilige gids.
Prof. v. Dam herinnerde ook aan de
laatste rede, die prof. Treub in 1931
op een vergadering van werkgevers ge
houden had. Men zat toen midden in
de crisis; het bedrijfsleven moest uit
kijken naar nieuwe mogelijkheden; som
migen meenden, dat de handel met Rus
land die zou bieden. Treub echter waar
schuwde: laat u niet misleiden; wel
licht zult gij een enkele maal een goede
zaak kunnen doen, maar gij haalt de
revolutie in huis en niet alleen uw eigen
winst zult gij weer spoedig verliezen
dat gun ik u! maar gij zult ook ver
schrikkelijke rampen over ons volk bren
gen; dat mag niet.
De regeering heeft dan ook nooit toe
gegeven. Het kleine groepje communis
ten heeft in ons land nooit wat betee-
kend. in ons volksleven; nog geen vier
percent. In Zeeland was het nog veel
minder dan 4
Prof. v. Dam herinerde ook nog aan
de rol, die dr Colijn heeft gespeeld in den
strijd tegen het communisme en aan de
strenge maatregelen, die het Indische
Bestuur genoodzaakt was te nemen.
Nooit heeft Nederland een compro
mis gesloten met Moscou!
geveer de helft van het totale gewicht
aan bommen op Duitschland heeft neer
geworpen, dat de Duitschers tijdens den
geheelen oorlog op de militaire objecten
in Engeland hebben geworpen. Doch dit
is slechts een begin, zoo meende Chur
chill, in Juli van het volgende jaar, zoo
hoopte hij, zal de Engelsche aanval een
veelvoud zijn van hetgeen de Duitschers
hebben gedaan.
Na deze uitlatingen werd Churchill
plotseling weer kalm. Hij vermaande
zijn toehoorders, dat zij zich moesten
voorbereiden op een tegenactie van den
vijand. Niet alle Duitsche vliegtuigen
bevinden zich in de Sowjetunie. Er is
nog een groot aantal Duitsche vliegvel
den in het Westen geconcentreerd. En
geland dient zich voor te bereiden op
een slag om Londen.
Churchill heeft tijdens deze rede o.a.
medegedeeld, dat in Londen tengevolge
van den luchtoorlog 30.000 menschen om
het leven zijn gekomen.
VICHY. (D.N.B.) Gisteren vernam
men hier, dat generaal Dentz en gene
raal Wilson een overeenkomst over de
bijlegging van het Syrische conflict heb
ben onderteekend.
Men verwacht, dat de tekst spoedig
zal worden gepubliceerd.. Reeds thans
echter wordt er op gewezen, dat de over
eenkomst een zuiver militair en
