Zetland's zorg «ooi de Voedselvoorziening.
Vergadering Scfioolraad teSoes.
DE ZEEUW van Zaterdag 28 Juni 1941 - Tweede blad.
LEVENSGANG
Meer waardeering voor de prestaties
van onze landbouwers.
FEUILLETON
Hy moet zich meer aan de zaak gaan
geven. Die gaat er niet op vooruit. Er
is niet bepaald achteruitgang, maar groei
is er niet. En die zou er toch moeten
zyn, gezien den groei van Westvoort.
Daar wordt nog steeds gebouwd; straat
na straat, laan na laan, verryst. De
kerkelyke gemeente groeit ook. De com
missie, die heeft geyverd voor een eigen
gemeente, heeft gelijk gekregen: nu er
een kerk is met een predikant, nu komen
er steeds méér menschen, uit de stad
en van elders. De voorspelling van den
Maaslander dominee komt falikant uit:
na een jaar kerk is het aantal zielen
reeds met honderd gestegen!
Wagen wy te veel, indien wij zeggen,
dat de Nederlander, die Zeeland niet
kent, zijn land eigenlijk niet kent?
Wij gelooven van niet.
Kwamen niet jaarlijks duizenden Hol
landers naar onze provincie om haar
schoonheid te bewonderen?
Haar schoonheid in kleederdracht, en
historische gebouwen, in stranden en
bosschen, in akkers en weiden?
In het bijzonder had de Zeeuwsche
kleederdracht de aantrekkingskracht
der bezoekers. De Goesche en Middel-
burgsche markten trokken altijd.
Indien steenen konden spreken, zouden
die van de marktpleinen in Zeeland's
hoofdstad en Zeeland's centrum-stad
veel kunnen vertellen.
Duizenden voetstappen van niet-Zeeu-
wen zyn hierover gegaan en verscheide
ne Zeeuwsche schoonen hebben gepo
seerd voor de „vreemde" fotografen.
Ja, men bezocht Zeeland graag en dat
zal in de toekomst zeker weer het ge
val zijn.
Maar toch is het jammer, dat deze
bezoeken zoo vluchtig geschiedden, want
met auto en spoor jakkerde men door
het Zeeuwsche landschap.
Ja, men had Zeeland „gedaan", maar
eigenlijk niet gezien.
Zeeland zien, Zeeland kennen, is meer
dan maar vlug een paar markten bezoe
ken.
Om Zeeland te kennen, moet men zijn
akkers met het zuiverste graan hebben
doorkruist, zijn landbouwbedrijven heb
ben gezien, en genoten hebben van de
vergezichten, welke zyn polders bieden.
Dat is Zeeland!
De geboortegrond van den Zeeuwschen
boer, die met forsche hand zijn land be
werkt, en die dat doet met Godsvertrou
wen, omdat hij weet, dat op wat hij
zaait, God den wasdom zal moeten ge
ven. Bij al zijn arbeid weet hy zich af
hankelijk van zijn Hemelschen Vader,
Die op Zyn tyd zorgt voor regen en zon,
voor bloem en vrucht.
Zeeland, dat is de provincie, waar
ieder Nederlander trotsch op kan zijn.
Welk een pracht Zeeland ons biedt,
hebben wy deze week weer kunnen con-
stateeren, toen wy onder leiding van den
Provincialen Voedselcommissaris, Ir J.
D. D o r s t, een tocht door Walcheren en
Zuid-Beveland hebben gemaakt.
Een betere gids kan men niet hebben,
want Ir Dorst kent Zeeland, zijn polders,
zijn grond en zijn schoonheid.
En op onzen tocht hebben wij kunnen
constateeren hoe de Zeeuwsche boer me
dewerkt aan den productieslag.
De Zeeuwsche boeren begrijpen den
tijd en werken gaarne mede, de moeilijk
heden van het oogenblik te boven te
komen. Daaraan paart zich de hoop op
andere tijden.
De Zeeuwsche boer past zich aan. Hij
weet wel, dat de maatregelen, die voor
landbouw en veehoudery getroffen zyn,
noodzakelyk waren.
Het gaat om het algemeen landsbe
lang en daarbij is hij immers zelf ook
nauw betrokken.
Een mooi vak.
Velen, vooral de stedelingen, hebben
langen tijd op het boerenbedrijf neerge
zien, alsof het iets minderwaardigs was.
En het is toch zoo'n mooi vak, zoo ver
klaarde ons een landbouwer te Gryps-
kerke, wiens bedryf wij bezichtigden.
Hy heeft een gemengd bedrijf en on
geveer evenveel wei- als bouwgrond.
Het bouwplan is nagenoeg ongewy-
zigd gebleven, alleen zyn er iets meer
door
J. VAN DEN BOSCH.
38) o
Het besluit is gevallen en het kerkje
wordt met spoed gebouwd. Het is nog
vlugger klaar dan men heeft kunnen
droomen. Het is een aardig gebouwtje
geworden, vry van luxe, maar keurig in
orde, in de verf ook, voor een deel steen,
voor een ander deel hout. Met een flinke
consistoriekamer. Alles in orde, niets
op aan te merken. En: goedkooper dan
de begrooting is geweest. De liefde heeft
gewerkt. En dan geeft de een zyn werk
kracht, de ander zyn materialen goed
kooper dan zakelyk het geval zal zjjn.
Je kunt dan wel wat minder verdienen.
Dominee Vanhaelen is de consulent.
Onder zijn leiding wordt het gebouwtje
in gebruik genomen. Er zyn ouderlingen
en diakenen uit de stad. Na afloop van
dien eersten dienst wordt er gestemd
voor een eigen kerkeraad; vier ouder
lingen en drie diakenen voorloopig.
Dat Partier ouderling worden zou, ligt
voor de hand. Ze hebben in hem nooit
anders gezien. En Van Oeveren diaken,
ook begrijpelijk. Maar... Klaas schrikt,
als blijkt, dat ook h y is uitverkoren tot
aardappelen verbouwd. Evenals eiken
landbouwer, heeft hy minder kunstmest
voor zyn land gekregen, maar aan den
stand van de gewassen is dit niet te
merken. De tarwe staat er goed voor.
Het land is achter door het koude
voorjaarsweer, maar aan den stand der
gewassen is daarvan niet veel te bemer
ken.
Hoe het met de kali-voorziening in de
toekomst zal gaan, is nog niet te zeggen.
Vorig jaar ging het nog goed en de aan
voer uit Duitschland was zeker bevredi
gend. Iedere landbouwer had nog wel
iets in voorraad, maar ook hier komt
een einde aan. En fosforzuur kan hy niet
koopen. Dit is volgend jaar alleen maar
beschikbaar voor ontginningen.
De schade, welke de vogels aan de ge
wassen hebben aangericht is tamelyk
groot en zy beteekent een strop voor den
landbouw. Een gelukkige maatregel is,
dat de bevoegde instanties thans dispen
satie van het jachtverbod kunnen ver-
leenen. Houtduiven en musschen zijn een
ware plaag, daar kunnen de boeren on
der Koudekerke van mee praten.
Op Beveland bestrydt men deze plaag
b.v. door het plaatsen van vangkooien,
waarvan er 300 zyn uitgezet en deze ac
tie tot hst museh-vrymaken van het ei
land biyft niet zonder succes.
Veehouderij-problemen.
Een apart probleem voor iederen boer
is de verplichte veelevering. Deze is in
grijpend. De veestapel moet met 20 pet.
worden ingekrompen. Nu beteekent dit
niet, dat ieder bedrijf afzonderlyk met 20
pet. moet worden ingekrompen, maar de
geheele veehoudery zal deze verminde
ring moeten opbrengen.
Ook de Zeeuwsche boer weet dat daar
aan niet te ontkomen is en zyn medewer
king aan de uitvoering van dezen maat
regel is goed. Het is trouwens bekend,
dat in onze provincie het aantal fraudu
leuze slachtingen gering is. Maar niet
alleen de boer moet aan de uitvoering
van dezen maatregel meewerken, neen,
iedereen kan dit doen.
Het is onbillijk, indien de boeren alleen
zich offers getroosten moeten. Zy doen
het niet voor zichzelf, maar voor het ge
heele volk en daarom moet men niet te-
g e n o v e r hen, doch naast hen gaan
staan in hun moeilijkheden.
Wat de verzorging van het mestvee
betreft, heeft Zeeland veel voor. De boe
ren kunnen vee koopen, met verplichting
tot latere levering aan de Veehouderij
centrale, en daar in het najaar altijd im
port van vee uit andere provincies plaats
heeft, kan dit vee in de wintermaanden
in Zeeland goed verzorgd worden, want
akkerbouw levert veel afval op. Zoodoen
de komt dit weer ten goede aan de
vleeschvoorziening in het geheele land.
Een belangrijke factor hierbij is weer
de zorg voor stalmest. Ieder, die over een
goeden mestput beschikt, kan daardoor
zyn tekort aan kunstmest ondervangen.
Zoo grijpen de problemen van akkerbouw
en veehouderij in elkaar. De landbouwer
ondervindt hulp van den veehouder en de
veehouder kan den steun van den land
bouwer niet ontberen.
In den „zak" van Z.-Beveland.
Op onzen tocht hebben wij ook genoten
van de schoonheid van den „zak" van
Zuid-Beveland. De ruime polders zijn rijk
bezaaid en het is een pracht gezicht de
wind over de velden gerst te zien gaan.
Ook in dit gedeelte van de provincie
heeft men over den stand der gewassen
niet te klagen.
het ouderlingenambt. Geen minuut heeft
hy daaraan gedacht, het is de eerlyke
waarheid. Hy vindt zichzelf ook niet
geschikt daartoe. En hy denkt: ik vraag
ontheffing.
Maar zoover komt het niet. Dominee
Vanhaelen zegt, dat hy geroepen wordt
en die roeping opvolgen moet, tenzy er
zulke gewichtige redenen zyn, dat hy
weigeren mag. Welke zyn die redenen?
Zyn zaak. Kan hy dan niet twee avonden
per week zich wyden aan de kerk? Dat
gaat vóór. Alle andere organisatiearbeid
mag, neen, moet hy dan laten rusten.
Zyn zaak en de kerk. Ja, als de zaak
zóó staat en Klaas voelt het eigeniyk ook
zóó, dan kan hy geen vrijmoedigheid
hebben, om ontheffing te vragen. By
de ouderlingen, die in den volgenden
dienst bevestigd worden, bevindt zich
ook Klaas Bakker.
Hy is, zonder het te willen, zonder er
naar gestreefd te hebben, een man van
invloed geworden in deze kleine ge
meenschap. Hy voelt zyn verantwoorde-
lykheid zwaar. Huisbezoek doen valt niet
mee. Je hebt niet spoedig contact met
de menschen. Een woordje op zyn pas
spreken, het is zwaar werk. En de
tyd komt, dat gedacht wordt aan een
predikant. Byna eiken Zondag is er een
voorganger, slechts één maal in een jaar
heeft Klaas een preek gelezen. Dat is
in orde. Echter, de gemeente is niet
compleet, zoolang er niet een dominee
is. Financiëel komt het voor elkaar, lang
De eigenaar van het bedryf te Nisse,
dat wy bezochten, was tenminste tevre
den. In plaats van 20 pet., heeft hy nu
30 pet. van zyn grond met aardappelen
staan en ook aan de bruine boonen heeft
hy een ruime plaats toegekend. Een
lekkere en stevige kost, die graag ge
geten wordt.
Er is iets minder tarwe uitgezaaid,
doch daartegenover meer gerst.
In dezen hoek van de provincie wordt
ditmaal aanmerkeiyk minder vlas ver
bouwd, terwyi uien byna geheel ontbre
ken.
Maar wat er op het land staat, is van
uitstekende kwaliteit. Trouwens daar
hebben de producten van Zeeuwschen
bodem zich altyd door gekenmerkt, 't
Gaat thans om de massa; daar moet de
boer het nu van hebben.
Het kleinbedrijf.
Heeft de „groote" boer zyn zorgen, de
eigenaar van het kleine bedryf kent deze
ook. Hy heeft slechte tyden meegemaakt
zoodat met de verdienste krap moest
worden omgesprongen. Deze bedryven
werden veelal verwaarloosd en almeer
in den steek gelaten.
Vanwege het Dep. van Landbouw en
Visschery is toen in 1936 de „Dienst
voor de kleine Boerenbedryven" ge
sticht, welke tot doel had de kleine boer
naar zyn bedryf te doen terugkeeren en
welke actie niet zonder succes is ge
weest.
Wy hebben te Ovezande eens een Irijjk-
je genomen op een der bedryf jes, welke
by dezen dienst zyn aangesloten.
Onze gastheer bleek niet alleen een
harde werker, maar ook een uitsekende
redenaar te zijn.
Op een vlotte, vaak humoristische wij
ze vertelde hy ons, hoe het met zyn be
drijf is gegaan. Toen hij de grond, ter
grootte van 4 ha overnam, heeft hy de
zen zelf gedraineerd en het volgende jaar
heeft hy beste vruchten geoogst.
Wat hij voor zyn beaijf noodig had,
werd hem verstrekt. De opbrengst werd
getaxeerd en was deze minder dan paste
hij het ontbrekende by. Maar met hard
werken is hy er gekomen. Alleen, wan
neer het dringend noodig is, krygt hy
hulp van anderen. Men helpt elkaar, b.v.
met dorschen en de samenleving onder
de kleine boeren is dan ook best in orde.
Vroeg opstaan is hy gewend en tot
laat in den avond wordt de arbeid voor
het dagelyks brood voortgezet. Wan
neer je op zoo'n bedrijfje voor 7 men
schen de kost moet verdienen, is het zaak
dat de handen uit de mouwen worden
gestoken.
Maar dat doet de boer met plezier,
werken voor zyn gezin is zyn lust en zyn
leven. Men leeft voordeelig en eenige
luxe moet je er niet zoeken, maar dat
behoeft ook niet, want het gezin voelt
zich net zoo gelukkig als dat, waar het
ruimer toegaat.
Het bouwbedryf is hoofdzaak, en er
is slecht één koe op het bedryf je, waar
door de hoer toch ook nog stalmest ver
krijgt en die kan de grond goed gebrui
ken, dat weet hij.
Eenige geiten en varkens completee-
ren de eigendommen van den kleinen
landbouwer, die tusschen de bedrijven
door toch ook nog kans ziet zelf de
schoenen van de gezinsleden te maken.
Neen, die kleine boeren zyn de slecht
ste nog niet! \Vj 41
Noem ze maar gerust k u n s t e-
naars, want dat zyn ze
Menschen, die respect afdwingen.
Waardeer zijn arbeid.
Ja, laten wy het maar eerly bekennen,
dat wy onze boeren, „groot" en „klein",
veelal te weinig hebben gewaardeerd.
Hebben wij er weieens over nagedacht,
welk een arbeid er verzet is, voor het
graan rijp is, en zoo is er meer.
Wy vinden het heel gewoon, wanneer
wij het eten welbereid op tafel vinden.
Maar juist nu, in dezen disfributietijd,
waarin velen nogal eens klagen, mogen
wij de offers, die de boeren brengen, niet
over het lioofd zien.
Deze zyn niet gering.
Onze boeren doen alles, om dè.t uit den
bodem te halen, wat maar mogelyk is.
Iederen dag verzetten zy werk, véél
werk.
niet, als dat van den dominee in de stad.
Het is eigeniyk géén vergelyking, want
de aanstaande predikant van Westvoort
woont in precies dezelfde stad, als zyn
collega's van Maasland. Maar ja, ze moe
ten uitkyken, vooral in 't beginje moet
niet te veel hooi op je vork nemen.
Er breekt een tyd van spanning aan:
de beroeping van een dominee. Een
hoorcommlssie gaat zoo nu en dan uit.
Eenmaal is 'Klaas met Partier uitver
koren. Ze trekken naar een dorp ergens
in het Zuiden van het land. Het valt
niet mee, 's Zaterdags op reis te gaan
tot 's Maandags. Maair Sjaan! belooft,
dat zy voor de zaak zorgen zal. Zelfs
Dirkje zal meehelpen. Dat wordt al een
pienter meisje. Ja, als de jaren voor-
bygaan, worden de kinderen grooter.
Ze heeft nu byna de lagere school
eerst in de stad, daarna die vlakby huis,
de nieuwe afgeloopen en het hoofd,
mynheer Staagman, heeft haar verder
opgeleid, want Dirkje zal naar de H.B.S.
gaan, terwyl Gertjan het Gymnasium
zal bezoeken, bij leven en welzyn.
Met een gerust hart kan Klaas op
reis gaan, om een dominee te gaan zoe
ken. Partier en hy vinden, dat dominee
Nelissen, die in zyn gemeente wordt
opgezocht en beluisterd, terwyl zy des
avonds in de pastorie ontvangen worden,
een geschikte is voor Westvoort. Met
warmte bevelen zy hem in den kerkeraad
aan, zoodat hy op het tweetal komt en
tenslotte beroepen wordt. Drie weken
Iederen dag opnieuw kan men den
boer bezig zien zyn grond te bewerken.
Zyn handen staan niet stil.
Zou hy dan geen récht hebben op onze
waardeering
Evenals ieder ander, wenscht hy die
te ontvangen.
Wy moeten hem die niet onthouden.
Onze Zeeuwsche boeren hebben Zee
land een goeden naam bezorgd.
Zy zorgen voor kwaliteitsproducten.
Onze boeren, het zyn
prèchkerels
MIDDELBURGSCHE BRIEVEN.
Amice,
Als deze brief onder Uw oogen komt,
heeft onze vroedschap juist een open
bare vergadering, waarop niet minder
dan 25 zaken aan de orde zouden komen,
biykens de agenda, achter den rug.
Punt 25 heeft wel sterk de aandacht
getrokken: Verkiezing wethouder. In
middels werd ook reeds gepubliceerd,
dat dit hier wethouder Kögeler betreft,
die geheel door omstandigheden buiten
zyn wil, gedwongen wordt het ambt neer
te leggen. Dit wordt door zeer velen be
treurd. Deze wethouder heeft sedert
zyn verkiezing op 17 Mei van het vorig
jaar bewezen de rechte man op de rech
te plaats te zyn. Hy genoot het vertrou
wen van den Raad. En evenzoo dat van
de burgery.
Het vraagstuk der wethoudersbenoe
mingen is van veel beteekenis. Van den
Raad kan gezegd worden, dat het een
bestuurscollege en tegelyk een volksver
tegenwoordiging is. Indirect is het col
lege van B. en W, ook volksvertegen
woordiging. Maar boven alles is het be-
tuurscollege. Met een eigen, een sterkere
verantwoordelykheid tegenover de bur
gery. Maar nog meer tegenover hoogere
bestuursinstanties.
Sinds de ambtsaanvaarding door den
heer Kögeler is het voor een college van
B. en W. in een plaats als Middelburg er
niet gemakkelyker op geworden. De tyd
is allang voorby, dat het wethouders
ambt te Middelburg, zoo wel eventjes er
by, kon worden waargenomen. Gezien de
geweldige vraagstukken, die er thans
voor Middelburg aan de orde zyn, zou
het wellicht te verkiezen zyn, dat ge
schikte en bekwame personen hun ge
heele kracht aan dit ambt konden geven.
Gelukkig dat de heer Paul, die allereerst
en allermeest met de groote vraagstuk
ken van dezen tyd te maken heeft, deze
met de volle inzet van zyn persoonlyk-
heid kan aanpakken.
Jammer, dat de jaarwedde voor wet
houder te Middelburg niet langer in
overeenstemming is met de verzwaarde
eischen, die in den tegenwoordigen tijd
aan het ambt gesteld worden. Het zou
ongetwijfeld de keuze van den Middel-
burgschen Raad vergemakkelijkt hebben
als de jaarwedderegeling zoodanig elas
tisch was, dat in elk voorkomend geval
een volkomen schadeloosstelling kon ge
waarborgd worden.
Intusschen, de samenstelling van het
college tot en met gister was er een met
flinke bestuurskracht. Dat is in dezen
tijd voor Middelburg onmisbare voor
waarde. Maar maakt het voor den op
volger van wethouder Kögeler niet ge
makkelyker. Dat het dezen opvolger ge
geven moge zijn, nog heel veel voor onze
stad en burgery te mogen doen, is de
wensch van
STENTOR.
VOORBEELDIGE BEOEFENING VAN
DE ZWEMSPORT.
Dezer dagen is er melding van ge
maakt, dat de 14-jarige Iet van Dongen,
die drie jaar geleden is getroffen door
een kinderverlamming, op een voorbeel
dige wijze de zwemsport beoefent. Maar
niet minder mooi is wat te Kruiningen
plaats heeft, waar de heer M. Snoep, die
in Mei 1940 dermate werd gewond, dat
zyn rechterarm moest worden afgezet,
dagelijks zwemt. Reeds is hij zoover ge
vorderd, dat hij zonder eenige hulp het
enkele jaren geleden verbreede kanaal
door Zuid-Beveland heen en terug over
zwemt.
later meldt een draadbericht: „Ik kom".
Westvoort heeft een predikant. Weer
een stapje verder.
Het is in de dagen, dat dominee Ne
lissen komt, druk voor Klaas. Hy zit
in de commissie voor ontvangst, die
moet zorgen onder andere voor de pas
torie en voor de verdere verwelkoming.
Maar dat is niet zyn voornaamste zorg.
Het geschiedt in die dagen, dat de juf
frouw, die de kleine huishouding van
moeder Maaike verzorgt, met een be
zorgd gelaat den winkel binnentreedt:
het zal goed zyn, als Bakker en zyn
vrouw eens komen kyken; het gaat biyk-
baar niet goed met de oude vrouw.
Klaas vóórvoelt het: dat is het begin
van het einde. Jaren heeft moeder Maai
ke Gertjan Bakker overleefd, maar de
laatste maanden takelt zy afheel lang
zaam, zoo schynt het, zal de levens
lamp uitgebluscht worden.
Op den Zondag, dat dominee Ne
lissen bevestigd wordt, terwyl hy des
avonds intrede doet, is Sjaan niet in
de kerk. Zy houdt de wacht by het
bed van moeder Maaike. Maar wel ont
moet zij dien dag den eersten dominee
van Westvoort, want in den middag be
zoekt hy de zieke, spreekt en bidt met
haar, zyn eerste zieke in de nieuwe
gemeente. Klaas woont de intrede by,
maar verdwynt dan spoedig, om enkele
uren later by de doodsponde van zijn
moeder te staan. Ze hebben nachten ge
waakt: Sjaan en hy; Adriana en Luppo
Er was gisteren groote belangstelling
voor de vergadering van den Schoolraad
in het negende district, die in het Schut
tershof te Goes werd gehouden, zoodat
de zaal geheel gevuld was.
De voorzitter, Ds A. C. H e y te Kou
dekerks, verwelkomde, nadat de verga
dering met Psalmgezang, Schriftlezing
en gebed was geopend, de aanwezigen en
wees in zyn openingswoord op de be
moediging van Paulus door het zien van
de broeders te Rome. Ook wy hebben by
onzen arbeid in en voor de school met den
Bybel wel behoefte aan bemoediging. Het
is een voorrecht elkaar weer te zien en
elkaar te sterken in de begeerte God te
dienen ln het Chrlsteiyk onderwys,
Wat een voorrecht, dat God ons dit
gelaten heeft. Het vorig jaar konden wy
niet samenkomen, nu mogen we weer
een vergadering als deze hebben. Laten
wy, zoo besluit Spr., elkander sterken in
onzen arbeid.
Nadat de notulen waren gelezen, deel
de Spr. mede, dat in het Bestuur in
plaats van wyien den heer R. v. d. Welle
is benoemd de heer J. W. van Swigchem.
De voorziening in de vacature-Nobels
werd aan het Bestuur overgelaten.
Daarna sprak ds P. J. F. v. V o o r s t
Vader, Ned. Herv. predikant te
Middelburg, over:
„Christelijke opvoeding".
Tot uitgangspunt neemt spr. het
woord uit Efeze 6:4: „En gy vaders...
voedt uwe kinderen op in de leering en
vermaning des Heeren".
In dit woord wordt de roeping aan
gegeven van de ouders tegenover hun
kinderen. Onder Israël werden de vaders
beschouwd als de verantwoordelyke per
sonen voor de opvoeding hunner kinde
ren. En zij kweten zich van hun taak
door drie middelen: het huisgezin,
de school en de synagoge. In we
zen zyn het ook in ons Christelijk iand
nog dezelfde drie dingen, die voor de
opvoeding onmisbaar zynhet huis
gezin, de school en de kerk. Het
ideaal, ons in Paulus' woord geteekend,
moet ons huiselyk leven beheerschen;
moet bepalen onze keuze van de school,
die wy voor onze kinderen begeeren; en
tot richtsnoer dienen ten opzichte van
het godsdienstig onderricht, dat zy moe
ten ontvangen.
Ons Hollandsche woord „opvoe
den" beteekent eigeniykomhoog lei
den, naar Boven voeden. Opvoeden is
leiden tot de hoogte, waar wij niet meer
leiden, opvoeren tot zelfstandigheid.
'tGrieksche woord, door Paulus ge
bruikt, heeft een eigen beteekenis. Het
duidt aan: de ontwikkeling van iets,
dat in kiem reeds aanwezig is. Wie een
kind opvoedt, heeft eerst te ontdekken
wat er in het kind zit, en dan zich moei
te te geven om dat reeds aanwezige tot
ontwikkeling te brengen. Elk kind moet
ontwikkeld worden naar zijn eigen aan
leg en de vermogens, die God er in
kiem in gelegd heeft.
Hoe moet dit gedaan worden? Door
leering en vermaning.
't Grieksche woord, door „leering"
vertaald, wyst op het strijken, het vor
men van iets kneedbaars, 'tls wat de
pottenbakker doet, als hij de klei vormt
tot het voorwerp, dat hij er van maken
wil. We zouden 't kunnen weergeven
door 'twoord discipline.
En 't woord, door „vermanen" ver
taald, beteekent eigeniyk: iets zeggen
met het doel, dat het gezegde wordt ter
harte genomen en gehoorzaamd. Wy
hebben dus het kind op te voeden door
te voorschijn te brengen, wat in het
kind in kiem aanwezig is, èn door er
in te brengen, wat er niet in is.
't Laatste woord „des Heeren" vormt
het specifiek Christelyke in deze
vermaning van Paulus. Geen opvoeding
kan deugen zonder de leering en ver
maning des Heeren. Waarom niet?
Omdat ook elk kind in zekeren zin „des
Heeren" is. Elk kind is een schepping
van God. Wy zijn Gods geslacht, zegt
Paulus op den Areopagus. En daarom
moet onze opvoeding geschieden in de
Eversen. Het is nu niet meer noodig.
Want moeder is bij vader. En in die
week leidt de nieuwe predikant zyn eer
ste begrafenis in Westvoort. Den vol
genden dag bevestigt hy een huweiyk.
Zoo is het leven.
Nu de kerk eenmaal is geïnstitueerd,
de predikant zyn werk heeft aanvaard,
nu gaat het kerkeiyk leven regelmatig
loopen. Op voorstel van dominee Nells-
sen komen er nog twee ouderlingen by.
Zoodat Klaas het ietwat minder druk
krygt met deze dingen. Kerkeraadsver-
gadering is het hoogstens eenmaal in
de drie weken. Hy kan zonder bezwaar
voor zyn zaak ouderling zyn.
(Wordt vervolgd.)
