Propaganda voor heemkunde.
Christelijk Dagblad voor Zeeland
EERSTE BLAD
DAGKALENDER.
De Rijkscommissaris over den strijd
tegen het Bolsjewisme.
Groote beslissingen door Duitsche troepen
afgedwongen. - Rede van den Finschen
premier. - Hongarije ook met de Sowjet-
Unie in oorlog.
Uit de legerberichten.
Radio-rede van den
Finschen premier.
Ook Hongarije in oorlog
met de Sowjet-Unie.
ZATERDAG 28 JUNI 1941
55c JAARGANG - No. 49
Bureaux Lange Vorslslraal 70, Goes
Posfrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburgs
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gisfsfraaf 34 en Noordweg 155
Abonnemenfsprijs f 2.73 per kwariaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaalsen waar een agenf is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cenl
Directeur-Hoofdredacteurs
A. DE LANGE te Goes
Familieberichten 33 cent per regel
Overige odverientiën 30 cent per regei
Ingezonden medebeeiingen 60 cent per regel
Kleine odverteritiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestest uit 2 bladen.
Ook in ons gewest is dezer dagen een
vergadering gehouden, en wel onder lei
ding van den wnd. Commissaris dier
provincie, waarin een uiteenzetting is
gegeven van het streven van den Bond
voor Heemkunde.
Het is te begrijpen, dat velen nog wat
gereserveerd tegenover dit nieuwe
woord staan. Het is afgeleid van heem
(heim) en omvat een breed, bijna onaf
zienbaar terrein, alles wat met bodem,
klimaat, leven en streven der bevolking,
levenswijze, zeden, gewoonten, kleeding,
bouwkunst, enz, in verband staat. Het
terrein is zóó uitgebreid, dat de voor
zitter van den Bond zelf moest erken
nen, dat bet zaak zal zijn voorzichtig te
zijn en niet te veel hooi op de vork te
nemen.
Heemkunde is dus de kennis van de
eigen omgeving, van het heem, waarin
men woont en werkt. Van ons vader
land dus, als men het begrip in wijden
zin neemt, maar van het bepaalde deel
van ons land, waarin men woont, als
men er een engere beteekenis aan toe
kent.
Er zijn zoo van die bepaalde, afge
ronde deelen van ons vaderland, die in
derdaad een eigen heemkunde hebben.
Ook van Zeeland kan dit gezegd worden.
Voor andere is dat wel wat moeilijker.
Het platteland beeft hier een voor
sprong. Voor de bevolking onzer groote
steden is de heemkunde niet zoo ge
makkelijk. Vele steden of stadswijken
hebben niets of weinig eigens.
Het is een sympathiek streven een
Zeeuw, een Fries, een Groninger, een
Drent, enz. de historie en het eigene van
zijn land of streek te leeren kennen en
hem oog te doen krijgen voor het ty-
peerende van zijn heem.
Laten we het maar eerlijk bekennen
we weten van onze naaste omgeving,
van haar historie, haar eigenaardighe
den, haar bouwkunst, haar overleverin
gen, haar zeden en gewoonten, enz. wei
nig a;f.
Wij danken God, dat Hij ons in een
bepaald land, als zoon van een bepaald
volk, in een bepaalde gemeente deed
geboren worden. Wij hebben lief het
plekje grond, waar onze wieg eens
stond. Hoe dikwijls zien wy het niet, dat
een Fries ondanks alles ook al woont
hij jarenlang in een andere streek
een Fries biyft en zijn Friesehen ge
boortegrond, taal, enz. hartstoohteiyk
biyft lief hebben.
Hetzelfde mag ook van vele Zeeuwen
gezegd worden. Wij z^jn met hechte
banden gebonden aan den Zeeuwschen
grond, verdiepen ons graag in de Zeeuw-
sche historie, genieten van het schoone,
dat Zeeland nog altjjd biedt, werken
graag mee aan het behoud van de
Zeeuwsche kleederdrachten, van een
eigen styl van onze boerderijen, en van
de Zeeuwsche folklore.
In zooverre zullen wij graag allen
meewerken om de heemkunde te bevor
deren.
Alleen maar, het is een groot verschil,
w i e er heemkunde doceerthij, die niet
hooger blikt dan deze aarde of hg, die
in alles Gods almacht, liefde en wijs
heid ziet.
Ook over de methode, de wijze van
werken kan verschil van meening be
staan, zooals ook in de vergadering te
Middelburg is gebleken
Men stelde daar de vraag, of een
Bond vcor Heemkunde wol noodig was
en of niet volstaan kon worden met een
contact-commissie uit de vele vereeni-
gingen en stichtingen, die op dit gebied
reeds jarenlang werkzaam zijn. Men gaf
de voorkeur aan samenwerking boven sa
men s m e 11 in g. Voor Zeeland zou men
althans willen komen tot een federa-
jtiexjfe samenwerking met behoud van
ieders zelfstandigheid. Op die wijze is
zeker in Zeeland meer te bereiken dan
door een nieuwen Bond, waar men
wat vreemd tegenover staat.
In een anderen kring is gebleken, dat
over de vraag of heemkunde als een
apart vak op de school moet worden
onderwezen, verschil van meening be
staat.
De voorzitter van den Bond voor
Heemkunde die een botanicus, maar
geen schoolman is wil op deze vraag
een bevestigend antwoord geven. Maar
verschillende mannen uit de practijk
van het schoolwezen denken daar ge
heel anders over. Zy zeggen: in geen
geval een nieuw leervak heemkunde,
en evenmin leerboekjes daarover. Elke
streek heeft zijn eigen heemkunde noo
dig. Dit onderwijs moet occasioneel ge-
gegeven worden bij geschiedenis,
aardrijkskunde, taal, teekenen, enz.
Een reden te meer, om geen overijlde
besluiten te nemen, maar alles rustig en
ernstig te overwegen.
Verdere uitwisseling van gedachten
lijkt ons hier werkelijk gewenscht.
Daartoe zal het in ons gewest ook wel
komen, naar wij meenen begrepen te
hebben.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelde gisteren mede:
De eerste vijf dagen der operaties heb
ben bewezen, dat de Sowjet-weermacht
gereed was voor1 den aanval op Midden-
Europa.
Ook in het naar het Westen uitsprin
gende grensgebied om Lemberg en Bialy-
stock, dat reeds onmiddellijk blootge
steld was aan een Duitsche insluiting en
daardoor ongeschikt was voor een zui
vere verdediging, troffen onze troepen
een opeenhooping van offensieve Sowjet-
troepen aan. Daardoor kwam het reeds
bij de eerste grensgevechten tot een bot
sing met het Sowjet-leger en de Sowjet-
luchtmacht.
Onze op alle fronten zegevierende troe
pen hebben gtoote beslissingen afge
dwongen: mededeelingen daaromtrent
kunnen zeer binnenkort verwacht wor
den.
Marine en luchtwapen hebben den
strijd tegen de Britsche koopvaardij met
succes voortgezet. Een duikboot heeft
ten Westen van Afrika vijf vijande
lijke koopvaardijschepen met een geza-
menlijken inhoud van 31.500 ton tot zin
ken gebracht. Gevechtsvliegtuigen heb
ben in den afgeloopen nacht voor de
Britsche Oostkust drie vracht
schepen met een gezamenlyken inhoud
van 18.000 ton vernietigd.
Andere luchtaanvallen waren gericht
op havenwerken aan den mond van de
T h e e m s en op een vliegveld in het
Zuiden van Engeland.
Het leggen van mijnen voor Britsche
havens werd voortgezet. Een vèrdragen-
de batterij der marine heeft vijandelijke
schepen in het Kanaal beschoten.
InNoord-Af rika hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen op 25 Juni met
succes Britsche troepenconcentraties bij
Sidi Barranien stellingen van het
afweergeschut byTobroek aange
vallen.
Ook gisteren zijn pogingen van Brit
sche gevechts- en jachtvliegtuigen om
deKana.alkust aan te vallen met
belangrijke verliezen voor den vijand af
geslagen. Bij luchtgevechten en door het
luchtafweergeschut zijn negen, door het
marinegeschut twee Britsche vliegtuigen
neergeschoten. Een duikbootjager der
marine werd in het Kanaal door twee
Britsche vliegtuigen aangevallen. Hij
schoot ze beide neer.
In den afgeloopen nacht heeft de vij
and op verschillende plaatsen in het
Westen en Noord-Westen
van Duitschland een gering
aantal brisant- en brandbommen laten
vallen. De burgerbevolking leed geringe
verliezen. Op verschillende plaatsen zijn
woningen vernield of beschadigd. Door
nachtjagers en afweergeschut zijn twee
aanvallende vliegtuigen neergeschoten.
Het 387ste communiqué van het Ita-
liaansche hoofdkwartier luidt:
In Noord-Af rika blijven de
bommenwerpers der spilmogendheden
de stellingen en ravitailleeringsinstalla-
ties van de vesting Tobroek bestoken.
Jagers hebben gemotoriseerde strijdmid
delen en kampementen in de omgeving
van Sidi el Barani met machinegeweren
beschoten.
In Oost-Af ri ka zijn pogingen
van den vijand, om over de rivier de
Didessa in het gebied van Galla en Si-
damo te trekken, verijdeld.
(D. N, B,). De president der Flnsehe
republiek, Ryti, heeft een radiotoespraak
gehouden tot het Flnsehe volk.
In zijn inleiding verklaarde hij, dat
het. vredelievende Finland opnieuw het
doeii van1 eert wreeden aanval Is gewor
den.
Onmiddellijk na het uitbreken van den
oorlog tusschen Duitschland en de Sow-
jet-Unie is de Finsche grens herhaalde
lijk door de Sowjet-Unie geschonden.
Het protest, dat hierover werd inge
diend, was vergeefs. Sedert gisteren heb
ben de strijdkrachten van de Sowjet-
Unie, zoo verklaarde president Ryti,
zonder, zich om verdragen te bekomme
ren en zonder oorzaak, op aanwijzing
van haar regeering, in alle deelen van
het land, vooral tegen open dorpen en
vreedzame inwoners, uitgebreide oor
logshandelingen gepleegd.
Nauwelijks 19 maanden na den eer
sten aanval, is zoodoende onze tweede
verdedigingsstrijd begonnen. De nieuwe
aanval van de Sowjet-Unie op Finland
vormt als het ware het sluitstuk van
een politiek, die na den vrede van Mos-
cou beoogde de zelfstandigheid van ons
land te vernietigen en ons volk in sla
vernij te brengen.
De liefde voor den vrede en de wil tot
vrede van het Finsche volk zijn afge-
stooten op het voornemen van de Sow-
jets, de zelfstandigheid van Finland te
vernietigen.
De volkscommissaris van Binnenland-
sche Zaken, Molotof, eischte bij de on
derhandelingen te Berlijn van 12 en 13
November 1940, dus nauwelijks zeven
maanden na het sluiten vai\, den vrede
te Moscou, van Duitschland de vrije hand
om zijn rekening met Finland af te slui
ten en dit land te kunnen liquideeren.
Wij zijn den Duitschen rijkskanselier den
diepsten dank verschuldigd voor het feit
dat hij toentertijd tegen deze eischen
der Sowjet-Unie zich heeft verzet.
De president verklaarde voorts met
nadruk, dat het de plicht van Finland
is zich thans met alle moreele en mili
taire middelen, die het ten dienste staan,
te verdedigen.
SLACHTOFFERS IN ABO.
HELSINKI (D. N. B.). Bij de Sowjet-
aanvallen op Abo (Turku) zijn in het
geheel 19 menschen omgekomen en 56
gewond.
Naar de bladen melden is ook de oude,
historische burcht door brisantbommen
beschadigd. Het middengedeelte is ver
woest.
Voorts wordt gemeld, dat te Heinela
door het bombardement van Donderdag
tenminste 13 personen zijn omgekomen.
Donderdag is Kotka viermaal door de
Sowjetluchtmacht aangevallen.
(D.N.B.) Officieel wordt medegedeeld:
„Hongarije beschouwt zich, tengevolge
van de herhaalde Sowjet-luchtaanvallen
op Hongaarsch rechtsgebied, die in strijd
zijn met het volkenrecht, in staat van
oorlog met de Sowjet-Unie."
De Sowjet-luchtmacht heeft Donder
dag een luchtaanval gedaan op Kasjau.
Verscheidene gebouwen werden vernield.
Onder de burgerbevolking vielen vijf
dooden en een vrij groot aantal gewon
den.
Blijkens een ander bericht hebben
Sowjet-vliegtuigen Donderdag tegen
12.00 uur in de nabijheid van het plaatsje
Raho in scheervlucht een aanval gedaan
op den sneltrein KoeroesMezoeBoe
dapest. De vliegers openden een hevig
mitrailleurvuur. Eén persoon werd ge
dood; drie anderen werden gewond.
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN
BOVEN DUITSCHLAND.
(D.N.B.) De R.A.F. vloog gisternacht
naar Sleeswijk-Holstein en
naar het R i) n s c h-W estfaalsche
industriegebied.
Zij wierp op verschillende plaatsen
'lukraak een aantal bommen, die eenige
materieele schade van niet-militairen
aard en geringe verliezen aan personen
veroorzaakten.
Nachtjagers schoten een vijandelijk
toestel omlaag.
DUITSCHE LUCHTMACHT
IN ACTIE IN FINLAND.
Het D.N.B. meldt uit Helsinki:
De Duitsche suprematie in .de lucht
aan het oostelijk front begint thans ook
in Finland gevolgen te hebben. Terwijl
Donderdag nog verscheidene honderden
Sowjetvliegtuigen het Finsche achter
land aanvielen, zijn gisternacht geen aan
vallen ondernomen.
VREUGDE IN DE BALTI-
SCHE LANDEN OVER DEN
DUITSCHEN OPMARSCH.
Naaf het D.N.B. verneemt, heeft de
burgerbevolking der Baltiaehe landen in
deze dagen bij talrjjke gelegenheden
uiting gegeven aan haar sympathie voor
de oprukkende Duitsche soldaten en aan
haar vreugde over de bevrijding van het
Sowjetjuk.
ZWEEDSCHE VRIJWILLI
GERS NAAR FINLAND.
Naar Svenska Dagbladet meldt, heb
ben zich bij het Finsche gezantschap in
Stockholm talrijke Zweedsche vrijwilli
gers voor den strijd van Finland tegen
de bolsjewisten gemeld.
BERLIJN OVER DEN OOR
LOG TEGEN DE SOWJET-
UNIE.
Het A.N.P. te Berlijn verneemt van
welingelichte zijde:
Met de officieele mededeeling van Boe
dapest, volgens welke Hongarije zich in
staat van oorlog met de Sowjet-Unie be
schouwt, wordt, naar men in politieke
kringen alhier verklaart, het Europee-
sche front verder gesloten in „den strijd
tegen den gemeenschappelijken vijand".
Europa, zoo zeide men in de Wilhelm-
strasse, dat nog kort geleden in vele
kampen was gesplitst, sluit zich thans
onder de leiding van de mogendheden
van de spil aaneen en strijdt eensgezind
tegen de bedreiging door het bolsjewis
me. Behalve het feit, dat Duitschland,
Italië, Hongarije, Roemenië, Finland en
Slowakije openlijk in staat van oorlog
verkeeren met de Sowjet-Unie, stelt men
hier vooral in het licht, dat een groot
aantal andere Europeesche landen in-
tusschen hun wensch hebben uitgespro
ken, door het ter beschikking stellen van
contingenten vrijwilligers, deel te nemen
aan den oorlog van Europa tegen de
Sowjet-Unie. Onder hen hecht men hier
bijzondere beteekenis aan de houding
van het met Duitschland bevriende Span
je en men wijst erop, dat behalve in dit
land ook in NQorwegen en in Neder
land het opstellen van formaties vrij
willigers aan den gang is.
DE STRIJD IN SYRIË.
Gisteren rust aan alle fronten.
Ofi meldt uit Beiroet: Op 26 Juni
heerschte er rust aan alle fronten. De
vijand heeft nergens eenige actie tegen
onze troepen ondernomen. Britsche for
maties bommenwerpers bombardeerden
zonder succes onze stellingen ten noorden
van Soeida. Ons luchtwapen zette zijn
verkenningsvluchten en bombardemen
ten voort.
ZATERDAG 28 JUNi.
Heere, maak my Uwe wegen bekend,
leer my Uwe paden. Fs. 25 4.
Zon
op onder
5.19 22.07
2 Juli: Eerste kwartier.
8 Juli: Volle maan.
Maan
op onder
9.27 23.58
ZONDAG 29 JUNI.
Wie zal klimmen op den berg des
Heeren, en wie zal staan in de plaats
Zijner heiligheid?
Die rein van handen, en zuiver van
hart is, die zijn ziel niet opheft tot ydel-
heid, en die niet bedriegelijk zweert.
Die zal den zegen ontvangen van den
Heere, en gerechtigheid van den God
des heils. Ps. 24 3, 4 en 5.
Zon
op onder
5.19 22.07
Maan
op onder
10.37 0.26
Op den avond van 25 Juni ondernam
de Britsche luchtmacht een bomaanval
op Beiroet, die geen slachtoffers
maakte en geen schade aanrichtte.
Op den ochtend van 26 Juni bombar
deerden Britsche vliegtuigen het station
van H o m s. Vier burgers werden ge
dood en zes gewond. Ook werd er mate
rieele schade aangericht. De luchtstrijd
krachten van de marine en het luchtwa
pen ondernamen bomaanvallen op het
gebied van Merdj Ajoem en Palmyra.
STILLE DARDANELLEN.
ISTANBOEL (United Press.) Het
verkeer door de Dardanellen is zoo goed
als volkomen tot stilstand gekomen, nu
aan beide zijden van de zeestraat oor
logvoerende landen liggen.
BRITSCHAMERIKAANSCH
CHINEESCH PACT?
(D. N. B.) De woordvoerder der Ja-
pansche regeering heeft, naar aanlei
ding van het bericht uit Hongkong over
een militair bondgenootschap tusschen
Engeland, de Vereenigde Staten en
China verklaard, dat te Tokio nog
slechts niet-officieele mededeelingen zyn
ontvangen.
Aan berichten van dezen aard hechtte
men eenige maanden geleden geen by-
zondere beteekenis. Thans echter acht
men ze' belangrijker.
Er wordt dan ook een onderzoek inge
steld.
Gisteravond had te Amsterdam, op
het IJsclubterrein, eem groote openlucht-
vergadering plaats, die zeer druk be
zocht was.
Daar heeft de Rijkscommissaris, Pr
SeySS Inquart, na eenl openingswoord
van den Leiter der Arbeitsbereichs der
NSDAP in dem Niederianden, Generaal-
Kommissar Fritz Schmidt, een rede uit
gesproken.
Ik heb u, aldus de Rijkscommissaris,
Duitschers en Nederlanders, vooral even
wel u, nationaal-socialisten in dit land,
byeen geroepen om uw standpunt te be
palen nopens de gebeurtenis van 22 Juni.
Op dezen dag zijn over een front van
2000 km de Duitsche legers en in hun ge
lederen de door de Westersche democra
tieën verraden Finnen en Roemenen aan
getreden tegen de Sowjet-Unie en het
bolsjewisme. Na 25 jaar heeft het uur
van den beslissenden stryd met den
doodsvyand van de Europeesche cultuur
een geesteshouding geslagen. Duitsch
land en het nationaal-socialisme zyn de
strydere, behoeders en redders van
Europa.
Op dit oogenblik heb ik u, Duitschers
zoowel als Nederlanders, opgeroepen,
want dit uur verbindt ons allen als strijd
makkers.
Thans moet het een ieder in het oog
springen, dat Duitschland dezen oorlog,
dien het door Engeland opgedrongen is,
niet voert voor eigen, zelfzuchtige be
langen, maar voor Europa's voortbe
staan en gelukkige toekomst tegen de
thans aan den dag getreden internatio
nale samenzwering van het groot-kapi
taal, het Jodendom en het bolsjewisme.
Bij de gebeurtenissen van historische be
teekenis, die zich thans voor ons afspe
len en waaraan wy reeds actief deelne
men, worden wy aaneengesmeed tot een
j gemeenschap van lot en geesteshouding,-
die volgens nationaal socialistische op
vatting het lot van dit werelddeel uit
de algemeene onrust en onzekerheid zal
voeren naar nieuwe, echte kracht en naar
het welzijn van zijn bewoners.
Na omstreeks twee jaar oorlog, nadat
geweldige slagen geleverd en veldtoch
ten ondernomen zyn, treedt de Duitsche
weermacht aan tegen een staat, die in
omvang en bevolkingsaantal bijna een
eerste plaats in de wereld inneemt, en
toch voor den buitenstaander lijkt het
onbegrijpelijk ziet het Duitsche volk
met volkomen rust en onwrikbaar ver
trouwen ook dezen stryd tegemoet. Dui-
delyk bespeuren wy, Duitschers, het be
stuur der voorzieningheid door onze
Führer, Adolf Hitler. En wat het Duit
sche volk thans voelt, zal morgen de
overtuiging van waarlyk alle goede Eu
ropeanen zyn.
Telkens wanneer het vasteland van
Europa zich wilde concentreeren om zich
op de eigen kracht te bezinnen, heeft En-
beland zich tegen dit streven verzet.
Zelfs toen het Duitsche volk na het jaar
1918 als gevolg van Versailles, waarvoor
Engeland de hoofdschuld treft, dreigde
ineen te storten, waardoor het bolsjewis
me geheel Europa zou hebben over
stroomd en Adolf Hitler het Duitsche
volk ook in het belang en voor het wel
zijn van Europa weer oprichtte, verzette
Engeland zich weer tegen deze verster
king van Duitschland, die voortvloeide
uit de wederoprichting. 'Evenals in het
jaar 1914 moest het Duitsche volk op
nieuw omsingeld en eventueel door een
blokkade er onder gebracht worden.
In den herfst van 1939 werd een con
flict onvermydelyk. Joden, vrymetse-
laars, internationale kapitalisten, Chur
chill en zyn handlangers, en vooral ook
buitenlandsche vertegenwoordigers van
de Vereenigde Staten in Europa hadden