EN. Co. DE ZEEDW WELKE BONNEN DEZE WEEK? AG en 24 en U R G. TWEEDE BLAD LEVENSGANG w" tand Uit de Provincie blijven ilicatiën Federatieve commissie voor de gezondheidszorg in Zeeland opgericht. FEUILLET ON MIDDELBURG. ZUID-BEVELAND. WALCHEREN. 23 Juni 1941 Dagblad „DE ZEEUW" n d e 1 a r e n u JTIËN SNTEN aangenomen LICATIE VAN VIENT VAN ERHEID EN \ART. hout. imaking in de ttscourant van 119, van den Rijksbureau rkoopen en af~ hout, hetwelk >p dijk- ofzee- rond het IJs- lgermeerpolder older, voorzoo- Ihput op eepige van 20 cm of ierkant behakt een doorsnede cm en zwaar- ;um af zonder ïoemden direc- 1st en de kust jan volkomen n. situatie van ^a Compiègne, ateerd: 1. de Iverliezen aan land, op zee [fan de laatste Dor de neder- opgeven van Kreta. Een ran de positie krliezen door niet verge- Ian productie- |d zelf door Jiingsbedrijven renals de ver- over zee. [jaar is echter de Duitsche tegen Enge- vastgesteld, evaar van een ronten defiwi- feit, dat se- Vland zonder [tposifies voor ngeland bezit. ste jaar heeft deze posities lie lucht reed3 te buiten. Te- vastgesteld, berderen strijd nenschen, wa- Ihikking heeft 1 geschiedenis, zinnig te ken- fd is deze ge- |r meedoogen- gen, waar zjj ping van den stilstand van knig duidelijk, logstooneel in pidsstrijd het |m. Dlizabeth Su- |aan Meijaard Jacoba Ali- van der Jagt lave. (I. C.) l-enAdriaan /liet en Maria (I. C.) VAN MAANDAG 23 JUNI 1941. Nr 44. MOOI ZEELAND IS EEN GEZONDE PROVINCIE. Op 17 Juni j.l. had de eerste bijeen komst plaats van de nieuw opgerichte Federatieve Commissie voor de Gezond heidszorg in Zeeland, in het kort ge naamd: F. G. C. Het initiatief hiervoor werd genomen door den Geneeskundigen Inspecteur der Volksgezondheid, Dr J. G. Bantjes. De leden van deze commissie zjjn ge kozen uit de over de geheele provincie op het gebied der gezondheidszorg wer kende vereenigingen, met name de Pro vinciale Ver. Het Groene Kruis, de Prov. Bond Het Zeeuwsche Wit-Gele Kruis, de Prov. Zeeuwsche Ver. tot bestrijding der tuberculose en de Prov. Commissie voor de Hygiëne van het kind. Deze commis sie is thans als volgt samengesteld: Voorzitter: C. A. van Woelderen te Vlissingen; Secretaris: P. de Haas te Arnemuiden; leden: Dr J. M. Planteijdt te Goes; P. Abrahamse te Vlissingen; D. Th. Schelfhout te Kloosterzande; P. van Hootegem te Sluis; Dr B. Vaandra ger te Domburg; Dr J. van Maren Bentz v. d. Berg te Middelburg, terwijl dhr A. D. F. v. d. Wart, lid van Ged. Staten van Zeeland, als vertegenwoordiger van het Provinciaal Bestuur zitting heeft en de Geneeskundig Inspecteur van de Volks gezondheid, Dr J. G. Bantjes te Nijme gen, geneeskundig adviseur is. Wanneer men nu de vraag stelt, of de gezondheidstoestand in Zeeland dan zoo danig is, dat een dergelijke commissie noodig is, kan deze vraag zoowel beves tigend als ontkennend beantwoord wor den. In Zeeland wordt al sinds jaren ge werkt voor een goede gezondheidstoe stand en met succes. Dit blijkt uit de sta tistieken van tuberculose-sterfte en zui gelingensterfte. Hieruit willen de de vol gende cijfers naar voren brengen: het gemiddelde sterfte-cijfer voor tbc der ademhalingsorganen en van de brochi- aalklieren bedroeg per 10.000 inw. voor de provincie voor de jaren 1939 en 1940 resp. 2.95 en 2.83, terwijl deze cijfers voor het rijk bedroegen 2.82 en 3.08. Voor de totale sterfte aan tbc bedroe gen deze cijfers voor de Provincie 4.40 en 4.36, terwijl deze cijfers voor het Rijk waren 4.11 en 4.38. Voor de eerste twee maanden van 1941 waren deze cijfers allen lager dan het gemiddelde over het jaar 1940. De zuigelingensterfte in de jaren 1935, 1936 en 1937 bedroeg voor de Provincie 39.238.134.9 en voor het rijk 40.0; 39.0 en 38.1. Uit deze cijfers b "1 jj k t, dat behalve in 193 9, de sterfte lager is in Zee land dan gemiddeld in het R ij k. Voor de gezondheidszorg werken in Zeeland 67 plaatselijke Kruis-vereenigin- gen; deze zijn vrijwel in alle gemeenten; de meesten zijn ondergebracht in de Prov. Vereen.: het Groene Kruis en de Prov. Bond: het Zeeuwsche Wit-Gele Kruis. Zij zorgen voor de huisverpleging van zieken, verrichten huisbezoek bij de tbc-patiënten, bevorderen de zuigelingen zorg en doen alles, wat bevorderlijk is voor een goede gezondheidszorg. Voor zoover in hun vermogen ligt, ge ven zij ook voorlichting op hygiënisch gebied. Dat de op dit gebied werkende vereenigingen zeer werkzaam zjjn ge- door J. VAN DEN BOSCH. 33} o— r U kon wel eens gelijk hebben, zegt Klaas, die eigenlek hetzelfde wel eens heeft gedacht en in die richting met Sjaan heeft gesproken. Maar hij acht het ideaal niet te bereiken. Een paar dagen later komt Partier op bezoek. Hij wil de eerste stekken steken. Alleen, dit zal langer duren dan de stichting van een school. Een classis heeft niet spoedig toestemming tot het institueeren van een kerk. Dan moet er een goede kern zijn. En goede voor uitzichten. Maar een begin moet er zijn. Hij rekent er op, dat Bakker ook wil meewerken? Wat moet er dan gebeuren? Er moeten aparte jeugdverenigingen komen. Nu gaan de jongens en meisjes en jonge lingen en jongedochters naar de stad. Het centrum moet hier komen. En een lokaaltje moet er zijn. Mijnheer Partier is een enthousiaste ling. Westvoort groeit, we moeten dien groei stimuleeren, zegt hp. Klaas belooft, voor zooveel in zijn ver bogen is, volle medewerking. Het gees telijk leven van Westvoort ligt hem na aan het hart. En Sjaan is er trotsch op, dat Klaas gekend wordt. Dat mèig. Als weest, is mede oorzaak, dat de cjjfers in Zeeland gunstig zjjn, dat de ge middelde sterfte aan t. b. c. en zuigelingen lager is, dan in het r jj k en dus Zee land op dit gebied tot de beste Provincies in den lande behoort. Vooral ook de Prov. Zeeuwsche Ver. tot Bestr. der T.B.C. en de Commissie voor de Hygiëne van het Kind hebben hier zeer nuttig we!rk verricht. Om deze reden zou dus het oprichten van de F.C.G. niet noodig zjjn. Maar er kan al- tjjd nog meer bereikt worden door inni ger samenwerking. Zoo moet er gedacht worden aan de mogelijkheid, zelfs de waarschijnlijkheid, dat de t.b.c. onder de tegenwoordige omstandigheden zal toe nemen, evenals overal in den lande. Het is noodig, thans reeds maatregelen te ne men om de te verwachten stoot op te vangen en te voorkomen, dat de gun stige positie van Zeeland achteruit zou gaan. Daarom is het dus wel noodig, de F.C.G. op te richten en het doel van deze commissie is hiermede in 't kort be schreven. Alles, wat de gezondheidszorg betreft, zal in den vervolge in deze com missie in nauwe samenwerking met de samenstellende Provinciale Vereenigin gen worden behartigd. Onlangs is een nauwgezet onderzoek in deze provincie verricht naar de voe dingstoestand van de bevolking en wel in het bijzonder van de kinderen. Uit dit onderzoek is gebleken, dat geen onder voeding mag worden aangenomen. Na tuurlijk komen wel enkele ondervoede kinderen voor, maar deze komen in nor male tijden eveneens voor. Gewaakt moet worden, dat ondervoeding, vooral bjj kinderen niet mag uitbreiden en ook daarmede zal de F.C.G. zich bezig hou den en paraat zjjn. Nu verwacht mag worden, dat bin nenkort de eerste stappen gedaan wor den, om tot oprichting van schoolartsen- diensten in de geheele provincie over te gaan, zal de taak van de F. C. G. hier mede worden uitgebreid en nog aanzien lijk belangrijker worden. Laat ieder zoo veel mogeljjk medewerking verleenen, zoowel arts, als vroedvrouw, ver pleegster of particulier. Door nauwe sa menwerking kan nog meer worden be reikt. De nieuwe politieuniform. De leden van het Middelburgsch poli tiekorps vertoonden zich Zondag voor het eerst in de officieel voorgeschreven nieuwe uniformen op straat. Het zal wel verbeteren. Na de vele opbrekingen van de stra ten, speciaal van de Langedelft, ligt de tijdelijke bestrating verre van fraai. Het is te hopen, dat men na het graven voor de nieuwe rioleering, waarvoor de bui zen reeds zijn aangevoerd, een betere tijdelijke bestrating zal aanbrengen, vei liger voor voetgangers en wielrijders. GENERAAL CHRISTIANSEN BEZOCHT YERSEKE. Yerseke. De generaal der Duitsche vliegers Christiansen bracht Zaterdag een bezoek aan Yerseke. De oestercul tuur werd in al haar geledingen bezich tigd. Eerst het schoonmaken en kalken der pannen. Dan volgde een kort bezoek aan de oesterputten. Daarna werd onder deskundige leiding met de kotter YE 156 een rondvaart op de Schelde gemaakt, waar oesters werden gevischt en ge proefd. Na een mooie tocht werd wederom naar de haven van Yerseke gevaren. MOSSELZAAD AANGEVOERD. Vorige week werden van de Wadden aangevoerd door schippers van Wierin- zjj er maar niet in opgaat. Maar daar is geen gevaar voor. Sjaan is en bljjft nuchter. Zjj gaat er ook niet prat op, dat het met de zaak, de nieuwe zaak, die inderdaad een sieraad is van West voort, zoo goed gaat. Onbetwist is Klaas Bakker d e man. Er is iemand begonnen. Hjj kwam uit de stad, liet een winkel bouwen, die niet veel onder deed voor dien van Klaas. Deze was verontrust. Als het moet, kan hij wel wat missen, maar achteruit moet hjj niet gaan. De lasten moeten opgebracht worden. Piet is er. Een winkeljuffrouw. En Sjaan heeft hulp. Lang heeft zij het alleen ge daan, maar nu het derde kindje ver wacht wordt, gaat dat niet langer. Maar die concurrent heeft het niet lang vol gehouden. De klanten kwamen niet van beteekenis. Hjj heeft zjjn zaak verkocht. Nu ploetert een ander, om er nog wat van te maken. Doch Klaas is er niet meer ongerust in. De eerste stekken voor een kerk wor den gestoken. De dominee hoort er van. Een van de dominees van Maasland, die Westvoort* als wjjk heeft. Hjj lacht er wat om: nu moeten die van Westvoort zich niet te veel gaan verbeelden; een kerk, jawel, dat gaat zoo maar! Neen, zóó maar gaat het niet, dat weet mjjnheer Partier maar al te goed. Dat moet ook niet. De stekken moeten een boompje worden. Er moet vooruitzicht zjjn op groei. Maar de kerk komt er eenmaal, zegt hjj vol overtuiging. En Klaas gelooft het ook. Hjj praat zelfs al eens met Lavooy. Die is wel niet van zjjn kerk, maar hij is een geschikt gen en van Zeeland plm. 14.000 tonnen mosselzaad, meest groot goed èt f 1,30 per ton. De kwaliteit is mooi, maar groot. Telkens wordt naar klein zaad ge zocht, maar zeer weinig wordt daarvan gevonden. De vraag is nog zeer groot. 's Gravenpolder. Reorganisa tie brandweer. In de laatstge houden Gemeenteraadsvergadering deel de de voorzitter (burgemeester van Meerendonck) mede, dat er gewerkt wordt aan de reorganisatie van de brandweer. Het ligt in de bedoeling, dat 's Gravenpolder, Nisse en 's H. Abtsker- ke gezamenljjk een motorspuit aanschaf fen, welke in 's Gravenpolder geplaatst zal worden. Kapelle. Leden van den Ge meenteraad benoemd. In de ontstane vacatures van de heeren A. de Neef en W. Karelse, werden benoemd verklaard tot lid van den Raad de heeren M. Veerhoek Gz. en J. Mieras. Arnemuiden. Roekeloos spel. Reeds dikwjjls is ernstig gewaarschuwd tegen het spelen met gevonden grana ten enz. Toch zjjn er telkens weer kin deren, zelfs ook ouderen, die deze waar schuwing in den wind slaan. Zoo ook het zoontje van de familie de H. te Kle- verskerke, die Maandagavond een ge vonden granaat achter de ouderljjke wo ning op een steen gooide. Het gevolg was, dat de granaat met een hevigen knal ontplofte. De jongen was er ernstig aan toe. Zjjn voeten waren verminkt, zjjn handen verwond, terwjjl hjj een gapende hoofdwonde opliep. Aan de woning werd ook nog eenige schade aangericht. Dr de Haas, die spoedig ter plaatse was, verleende de eerste hulp en deed den jongen in het Gasthuis te Middelburg opnemen. Koudekerks. Aan den heer C. L. van Noppen is op zjjn verzoek eervol ontslag verleend als opperbrandmeester, met in gang van 1 Juli 1941, na een diensttjjd van 31 jaar. Tot zjjn opvolger is benoemd de brandmeester J. W. Christiaanse. De va cature van brandmeester, door deze be noeming ontstaan, bljjft voorloopig on vervuld. DE VISSCHERIJ IN ZEELAND. Mosselteelt. Door de tot Maart aanhoudende vorst werden in Januari en Februari alleen door de visschers van Zierikzee op mos selen gevischt. De lossing geschiedde te Stavenisse, vanwaar verzending per vrachtauto naar België plaats vond. De vorst veroorzaakte schade en stag natie in de verzending, waardoor iedere kweeker slechts 65 pet. van zijn kwan tum kon leveren. Einde April is de ver zending stopgezet door 't centraal mos selkantoor. De halfwasmosselen werden in Maart al spoedig van de kweekplaatsen naar de consumptieperceelen overgebracht. De groei was goed. Vele kleine kweekers hebben groote schade geleden, doordat alle halfwas en zaad op de ver droog vallende perceelen was verdwenen als gevolg van de vorst (o.a. in de Zand- kreek). De consumptieperceelen werden hierdoor niet zoo dik bezaaid als ge- woonljjk, zoodat de mosselen er snel groeiden. Op 5 Juli werd de eerste partij mosselen verzonden en al spoedig bleek het vischgewicht van 22 tot 24 kg, wat bjj sommigen opliep tot 30 kg per 100 kg mosselen. Spoedig was er veel vraag, ook voor gebruik in eigen land, hetgeen allengs dermate toenam, dat de vraag het aan bod overtrof, zulks ondanks de tegen spoed door de oorlogsomstandigheden. Hierdoor was 1940 voor wat de con sumptiemosselen betreft, een goed jaar; op het einde had men reeds van 80 tot 100 pet. van zijn mosselen verhandeld. man. Als die eens een lapje grond weet, Klaas houdt zich aanbevolen voor een waarschuwing. In vertrouwen deelt hjj mede, wat de bedoeling is. En dan komt opeens, vlugger dan de bedoeling van Klaas geweest is, Lavooy met de waarschuwing. Hoor nou eens, als je een goed koop lapje grond hebben wilt, is er nu een prachtkans. Het binnenterrein, vlak naast de school, kun je voor een krats krjjgen. Het is groot genoeg. Jullie zul len toch Uiet direct een flinke kerk willen bouwen Raad ik je niet aan. Be gin met een semipermanent gebouwtje van een vijfhonderd zitplaatsen of zoo iets. Ik ben te heetgebakerd geweest, Sjaan. In de eerste jaren krjjgen we geen kerk en nu komt Lavooy al met een lap grond. Maar die kan toch alvast gekocht worden? vraagt Sjaan. Koop jjj, Klaas en verhuur den grond, tot we dien noo dig hebben. Klaas krabt zich achter de ooren. Als hjj den volgenden dag op zjjn bakfiets de boerderjjen afpeddelt, piekert hij over het geval. Het is een mooi aanbod. De lap grond is te geef. Hij kan de voor- loopige commissie, die zich ten doel stelt, eenmaal tot kerkinstitueering te komen, een grooten dienst bewjjzen met dien grond. Alleen neemt men er genoegen mee? Het is een binnenter rein. Mag daar een kerk worden ge sticht? Ik ga er eens over praten met mjjnheer Partier, zegt hjj 's avonds tot ARTIKEL BON DUUR HOEVEELHEID 07 t/m. 29 Juni 2 kg. 9 t/m. 13 Juli 50 gr. roggebrood of 50 gr. ander brood of y2 rantsoen gebak of 35 gr. meel of bloem. Boter of margarine 19 20 t/m. 29 Juni t/m. 29 Juni Boterkaart: 250 gr. boter; Vetkaart: 250 gr. boter of margarine. Brandstoffen 02 KF van kaarten M en N t/m. 30 Juni Een eenheid vaste brand stoffen. Brood of gebak 23 t/m. 6 Juli 200 gr. roggebrood of 200 gr. ander brood of 2 rant soenen gebak of 140 gr. meel of bloem. 37 99 t/m. 29 Juni t/m. 6 Juli een ei. Gort of gortmout of 45 t/m. 10 Augustus 250 gram Havermout, havervlok ken, gort of grutten... 44 t/m. 10 Augustus 250 gram 67, 77 68, 78 t/m. 29 Juni t/m. 29 Juni (13 Juli) 100 gram. Thee of koffiesurrogaat 46 t/m. 20 Juli 250 gr. koffiesurrogaat of 40 gr. thee. Macaroni of vermicelli 54 t/m. 10 Augustus 100 gram. Maïzena, griesmeel, pud dingpoeder, sago, aardappelmeel, stijf- 55 t/m. 10 Augustus 100 gram. Melk 22 t/m. 29 Juni 1% liter. 57 t/m. 6 Juli 500 gram. 11 t/m. 10 Augustus Voor de keuken 2 liter. (Kaarten M én O). Rijst (-emeel, gries, -ebloem) of grutten- 43 t/m. 13 Juli 250 gram. K (textiel) t/m. 31 Aug. 50 gr. scheerzeep, tube. of pot. 56 t/m. 6 Juli 1 kilogram. 20 t/m. 1 Juli 50 gr. vleesch of rant soen vleeschwaren of rantsoen verduurzaamd gevogelte. 20 t/m. 1 Juli rantsoen vleeschwaren. 35 t/m. 29 Juni 150 gr. toiletzeep of 120 gr. huish.zeep of 150 gr zachte zeep of 300 gr. zachte zeeppasta of 250 gr. zeep poeder. K bruine textielkaart A (alle tex- Zomer japon. Badcostuum of zwem- De vraag naar industriemosselen nam nog steeds toe; ook naar Arnemuiden zjjn er veel verzonden. De verkoop werd echter minder toen bleek, dat de gehee le voorraad zou worden verkocht voor consumptie, aangezien de prijs voor in dustrie lager is. Ongerekend deze mos selen zjjn in totaal door het C. V. K. 426.170 ton van 100 kg kg consumptie mosselen verzonden. Mosselzaad viel alleen in de Wester- sehelde. In totaal is 30.000 ton opge- vischt. Het zaad was zeer mooi en zag er ge zond uit. De prijs was in het begin van f 0.55 tot f 1.75 per ton van 100 kg. Als proef zjjn in de Oosterschelde (oostelijk deel) enkele oesterperceelen, die zeer zwaar met slippers waren bezet, met mosselzaad bezaaid. Deze proef is echter mislukt, doordat het zaad door de krab ben werd vernietigd. Voor de visschers Sjaan. Alleen durf ik het niet aan. Mijnheer Partier is vol aandachtig ge hoor, als Klaas hem onthult, wat hjj eigener beweging heeft gedaan en welk aanbod Lavooy hem doet. Is er haast bjj vraagt die. Kun Je bijvoorbeeld een weekje wachten? Dan kunnen we de commissie eens bjj elkaar roepen en de zaak bespreken. Dit ljjkt me goed toe. De grond is te geef. Zoo'n aanbod komt allicht niet weer. En nie mand weet, dat er een kerkje gebouwd zal worden. Lavooy heeft gelijk: een semi-permanent gebouwtjemoet het worden. Geen gewaagde dingen doen. Op een binnenterrein? Je hebt daar de school. Dat is geen bezwaar. Maar ver der zjjn er die nieuwe woningen. Zal de gemeente toestemming geven, om daar een gebouwtje neer te zetten? Mjjnheer Partier kent een wethouder heel goed. Hjj zal dan meteen eens „onder de roos" informeeren. Dan kan op de bijeenkomst der commissie een besluit genomen wor den. Ja, Bakker is wel wat voortvarend geweest. De kerk komt er in lang nog niet. In Maasland voelt men er niet te veel voor. Maar... als ze den grond dan maar in handen hebben. Hoe moet dat Zal over- gepraat worden. De commissie blijkt te aarzelen. In meerderheid althans. Wel heeft de wet houder doen uitkomen, dat momenteel de toestemming allicht gegeven zal wor den voor een bepaald aantal jaren, maar hoe dat later zal zjjn, als het eenmaal zoover is, dat een kerk wordt gebouwd? De constellatie van het college van B. en W. kan dan veranderd zjjn, al is de kans daarop niet overmatig groot. Een volgend college zou de toestemming, om op het binnenterrein een voorloopig kerkje te bouwen, kunnen weigeren. En dan, vindt de meerderheid der commis sie, zitten we met den grond. Klaas kan er weinig op zeggen. Hjj is inderdaad wel wat voortyarend geweest. Hjj heeft ook niet gedacht, dat zoo spoedig een gelegenheid zich zou voor doen. Als hij op huis aangaat, grijpt Partier hem bjj den schouder. Hoor eens Bakker, we moeten dien grond koopen. Voel je er iets voor, dat we het met z'n drieën doen: Van Geve- ren, jjj en ik? Ik heb er een kweeker voor, die het lapje huren wil, telkens voor een jaar; met een maand opzeg ging; heel geschikt. Van Oeveren heeft toegestemd. Het kan net uit. Maar het is ons niet om verdienen te doen. Gaat het plan later door, dan geven we dan grond voor hezelfde bedrag aan de kerk. Klaas wil er eens over denken en er met Sjaan over spreken. Morgen zal hjj uitsluitsel geven. Hij heeft wel wat liquide middelen. En hij wordt slechts voor een derde deelgenoot. Sjaan vindt het best. Dat weet Klaas wel. Maar zon der haar doet hjj niets. En dat bevalt hem best. Een week later is het lapje grond eigendom van de heeren Partier, Van Oeveren en Bakker. Terwijl het gehuurd wordt door den kweeker Monsmaker, die er groente op verbouwen zal. (Wordt vervolgd.) 11

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1941 | | pagina 5