Christelijk Dagblad voor Zeeland
DAGKALENDER,
DE NIEUWE BONNEN.
Binnenland
VRIJDAG 20 JUNI 1941
55e JAARGANG - No, 42
Duitschland vraagt terugroeping van Amerl>
kaansche consulaire ambtenaren - Beschou
wingen over 't Dultsch-Turksch vriendschaps
verdrag - De strijd In Syrië.
Een zwarte dag voor Engeland,
volgens de Wllhelmstrasse.
Wat de legerberichten melden:
De verbodsbepalingen
voor Joden.
Generaal Dentz wijst Engelsch
ultimatum af.
Boete van f 400.000.
De beschikking inzake inlevering
van metalen.
-
Bureaux Lange Vorslstraal 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg!
Firma Boekhandel J, J. FANOY
Lange Gislslreal 34 en Noordweg 155
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent Is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Femllleb^rtehfen 33 cent per regel
Overige gdverlenllön 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine odvertentiên f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct, extra
Bi| contract belangrijke korting
DUITSCHE NOTA AAN
AMERIKA.
BERLIJN (D. N. B.). Den Amerikaan-
schen zaakgelastigde te Berlijn is giste
ren een nota overhandigd, waarin de
rjksregeering er op wijst, dat het ge
drag van de Amerikaansche consulaire
ambtenaren en van het Amerikaansche
reisbureau „American Express Compa
ny" sedert langen tijd aanleiding geeft
tot ernstige protesten en dat de rjks-
regeering zich derhalve gedwongen ziet
de Amerikaansche regee
ring te verzoeken alle
Amerikaansche ambtena
ren en Amerikaansche em
ploye's van de consulaten
der Vereen. Staten in het
Duitse he r\jk, alsmede in
Noorwegen, Nederland,
België, Luxemburg, de b e -
Duitsche troepen bezette
zette deelen'v an Frankrijk,
in Servië en in de door de
Duitsche troepen bezette
deelen van Griekenland
tot uiterlijk 15 Juli 1941
uit deze gebieden terug
teroepenen deconsulaten
te sluiten.
Tevens wordt in de nota de sluiting
geëischt van de filialen der American
Express Company in de bovengenoemde
gebieden en de terugroeping van het
Amerikaansche personeel van deze maat
schappij tot uiterlijk 15 Juli 1941, daar
de American Express Company en het
personeel hiervan zich hebben gedragen
op een wjze, welke in strijd is met de
belangen van het Duitsche rjk.
BERLIJN (A. N. P.). Ten aanzien van
het vriendschapsverdrag tusschen het
Duitsche rjjk en Turkije wordt in de
Wilhelmstrasse verklaard:
Het sluiten van een verdrag van
vriendschap tusschen Duitschland en
Turkije is er een teeken voor, dat alle
politieke gebeurtenissen en veranderin
gen van de laatste jaren niet hebben
vermocht, de oude banden van vriend
schap tusschen Duitschland en Turkije
te verstoren. De vriendschap, die sinds
den tijd van Frederik den Groote onaf
gebroken bestaat, heeft op de slagvelden
van den wereldoorlog haar vuurproef
doorstaan en door haar duurzaamheid
een diep gevoel van kameraadschap tus
schen de twee dappere naties te voor
schijn geroepen, dat ook door misver
standen, die zich nu en dan voordeden,
niet kon worden verstoord.
Turkije kan er staat op maken, dat
Duitschland zijn oude vriendschappen
nooit zal vergeten en dat Turkije zich in
;tjjden van nood altijd op de hulp van
Duitschland kan verlaten. Zelfs toen de
Turksche pers, door misverstanden de
Duitsche houding in dezen oorlog meen
de te moeten critiseeren, heeft de Duit
sche pers gezwegen, al was zij ook door
de soms onbegrijpelijke houding van de
Turksche bladen smartelijk getroffen.
Daarom is het van beteekenis, dat met
verwijzing naar het gelukkige feit van
het sluiten van dit verdrag in een ver
klaring van de gevolmachtigden uiting
wordt gegeven aan den wensch, dat pers
en radio van beide landen bij hun publi
caties en uitzendingen worden geleid
door den geest van dit vriendschapsver
drag.
Een nog grootere beteekenis komt toe
aan de uitgewisselde nota's, waarin
eveneens onder verwijzing naar het ge
lukkige feit van het sluiten van dit ver
drag het voornemen wordt bekend ge
maakt, de handelsbetrekkingen tusschen
de twee landen te bevorderen en in bin
nenkort te openen onderhandelingen de
bij verdrag te bepalen grondslagen voor
de uitvoering van deze overeenkomst tot
stand te brengen,
ENGELSCHE PERSSTEMMEN.
(D. N. B.). Bijna de geheele Londen
sche pers tracht het Duitsch-Turksche
vriendschapsverdrag als zonder beteeke
nis voor te stellen, waarbij'alle bladen
denzelfden gedachtengang volgen.
In het bijzonder wordt er op gewezen,
dat het Turksch-Engelsche verdrag door
het nieuwe verdrag niet wordt geraakt.
Overigens tracht men het pact te ba-
gatelliseeren, door te beweren, dat Tur
kije het alleen heeft gesloten op grond
van de laatste militaire gebeurtenissen
in het Zuid-Oosten.
Als eenig blad geeft de „Daily Mail"
toe, dat 't pac^een succes voor Duitsch
land beteekent.
De Londensche correspondent van
„Nya Dagligt Allehanda" constateert,
dat de Londensche perscommentaren op
de sluiting van het Duitsch-Turksche
pact karig zjn en schrijft, dat over Tur-
kje geen woord wordt gezegd, ofschoon
het by het uitbreken van den oorlog zoo
trotsch als eerste geallieerde van Enge
land werd aangekondigd.
VERDRAG GELDT VOOR 10 JAAR.
Artikel 3 van het Duitsch-Turksche
vriendschapsverdrag bepaalt, dat het
verdrag wordt geratificeerd en dat de
ratificatieoorkonden weldra te Berljn
zullen worden uitgewisseld.
Het verdrag treedt op den dag der on-
derteekening in werking en geldt van
dat Qogenblik af voor den duur van tien
jaar. Dfe verdragspartners zullen te zyner
tijd overleg plegen over verlenging van
het verdrag.
(D.N.B.) Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
In Noord-Afrika werden bij gevechten,
die den strijd ten Zuiden van S o 11 o e m
beëindigden, nog meer Britsche tanks
vernield en in luchtgevechten zes Engel-
sche vliegtuigen neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen bestook
ten in den morgen van 18 Juni opnieuw
militaire doelen van het Britsche vloot-
steunpunt Alexandrië doeltreffend
met brisantbommen van zwaar kaliber.
In het zeegebied om Engeland
boorde het luehtwapen in den afgeloo-
pen nacht te Noordoosten van Cromer
twee vijandelijke handelsschepen van sa
men 5000 brt. uit een krachtig beschermd
konvooi in den grond. Gevechtsvliegtui
gen bombardeerden met succes de ha
venwerken van Great Yarmouth
en vliegvelden in Zuidoos t-E nge-
land.
Het leggen van mynen in talryke
Britsche havens werd den laat-
sten tyd by dag en nacht in versterkte
mate voortgezet. De Britsche scheep
vaart werd hierdoor ernstig gestoord en
leed zware verliezen.
By een Woensdag door den vyand on
dernomen poging de Kanaalkust
de bezette gebieden binnen te vliegen,
werden vier Britsche jachtvliegtuigen
door Duitsche jagers neergeschoten.
De vyand wierp gisternacht een gering
aantal brisant- en brandbommen in het
Noor d-D uitsche kustge
bied. De burgerbevolking leed eenige
verliezen aan dooden en gewonden. In
woonwyken, o.a. te Hamburg en
Bremen, werden eenige gebouwen
vernield of beschadigd. Nachtjagers en
afweergeschut behaalden bijzondere suc
cessen door acht der aanvallende Brit
sche vliegtuigen neer te schieten.
Gisternacht werden, naar het D. N. B.
meldt, zes vyandeiyke vliegtuigen neer
gehaald. Bovendien werd nog een En-
gelsche bommenwerper neergeschoten
en werd door het luchtdoelgeschut nog
een machine neergehaald, zoodat in to
taal Woensdag en gisternacht veertien
toestellen zjn neergehaald. Eigen ver
liezen werden niet geleden.
Britsche luchtstrijdkrachten hebben bj
hun vlucht naar Noordwest-
Duitschland gisternacht weer uit
sluitend woonwyken aangevallen en heb
ben ook thans weer ziekenhuizen tot
doelwit voor hun bommen genomen. Hoe
wel de daken van het Willehard-zieken-
huis in Bremen voorzien waren van Roo-
de Kruis-teekenen, welke tot op grooten
afstand zichtbaar zijn, vielen weer ver
scheidene brisantbommen van zwaar ka
liber in de onmiddeliyke nabijheid van
het ziekenhuis.
Het 379ste communiqué van het Ita-
liaansche hoofdkwartier luidt:
In Noor d-A f r i k a bleef de lucht
macht de terugtrekkende resten der
Britsche troepen bestoken. Men gaat
thans over tot zuivering van het terrein,
terwijl de' gevangenen en het door den
vyand achtergelaten materiaal worden
bijeen gebracht. Het aantal buiten ge
vecht gestelde vijandelijke pantserwa
gens bedraagt ongeveer 200. Tijdens
luchtgevechten zijn nog zes vijandelijke
toestellen neergeschoten.
Gedurende de vier dagen van den slag
bij Solloem heeft de Britsche luchtmacht»
dus 42 toestellen verloren.
De verdedigingswerken van T o b r o e k
en Mersa Matroeh zjn gebom
bardeerd.
Britsche toestellen hebben opnieuw
Benghazi gebombardeerd. In O o st -
A f r i k a is de algemeene toestand in
het gebied van Galla en Sidamo enver-
NADERE TOELICHTING.
De Commissaris-Generaal voor e de
Veiligheid maakt bekend:
De Nederlandsche vertaling van de
officlëele bekendmaking van 31 Mei 1941
betreffende de verbodsbepalingen voor
Joden heeft aanleiding gegeven tot
eenig misverstand. Een redactie in de
Nederlandsche taal, die de gerezen on
zekerheid buitensluit, wordt derhalve
nogmaals gepubliceerd.
Ambtelijke bekendmaking.
Op grond van de verordening van den
Rykscommissaris voor het bezette Ne
derlandsche gebied nr 20/1941 wordt be
paald:
Art. 1. Aan de Joden in den zin van
par. 4 der verordening van den Ryks
commissaris nr. 189/1940 wordt ver
boden
a. het baden in het openbaar in zee-,
strand-, zwembaden en overdekte bad
inrichtingen
b. het betreden van voor het publiek
.toegankelijke parken en localiteiten,
alsmede het huren van kamers in voor
het publiek opengestelde logeergelegen
heden (hotels, pensions, logementen), in
zee- en strandbadplaatsen en vreemde-
lingenverkeersplaatsen, die voornameiyk
om gezondheidsredenen bezocht worden;
c. het bezoeken van paardenrennen
als toeschouwer.
Art. 2. Handelingen in strijd met
dezen maatregel zjn overtredingen en
worden met hechtenis van maximaal zes
maanden en met geldboete tot f 1000 of
met een van beide gestraft, voorzoover
niet volgens andere bepalingen een hoo-
gere straf is bepaald.
De afkondiging geschiedt door mid
del van bekendmaking in de pers.
Art. 3. Deze regeling treedt in wer
king op den dag harer bekendmaking.
Voorts wordt op het volgende ge
wezen: als voor het publiek toegankeiyke
parken, waarvan de toegang voor Joden
in badplaatsen en. „vreemdelipgenver-
keersplaatsen verboden is, gelden alle
plaatsen, die met het oog op het vreem
delingenverkeer ter verfraaiing van de
badplaats of van de vreemdelingenver-
keersplaats of ter ontspanning van den
vreemdeling zyn aangelegd. Men moet
dus onder voor het publiek toegankeiyke
parken verstaan b.v. strandboulevards,
parken, plantsoenen, dierenparken en
-tuinen.
Verder wordt er op gewezen, dat niet
alle plaatsen aan de kust als zee- en
strandbadplaatsen dan wel als vreemde-
lingenverkeersplaats zijn te beschouwen,
doch slechts die gemeenten, waarop het
vreemdelingenverkeer zjn stempel heeft
gedrukt en die volgens haar bouwtrant
en aanleg op het vreemdelingenverkeer
zq'n ingesteld, zooals b.v. Scheveningen,
Katwyk, Noordwyk, Zandvoort, Bergen,
enz.
anderd gebleven. Bedrijvigheid van ar
tillerie rondom Gondar.
OFFENSIEF TEGEN DA
MASCUS GEOPEND.
(D.N.B.) Naar de Britsche berichten
dienst meldt, hebben de Engelschen gis
termorgen, nadat generaal Dentz een ul
timatum van generaal Wilson had afge
wezen, een offensief tegen Damascus
geopend.
Omtrent den militairen toestand in
Syrië wordt gemeld, dat het front de
laatste 24 uur voor de Franschen een
verdergaande gunstige ontwikkeling
heeft ondergaan. Overal kwam het tot
felle gevechten. In het bijzonder onder
namen de Engelschen ten Noorden van
Kiswe aanvallen, die echter met aan-
zieniyke verliezen voor de Engelschen
konden worden afgeslagen.
Een Fransch oorlogsschip heeft
Australische troepenconcentraties be
schoten ten Zuiden van Saida (Sidon).
In de berichten omtrent den militai
ren toestand wordt er op gewezen, dat
de stemming onder de Fransche troepen
in Syrië juist de laatste 24 uur belang
rijk beter is geworden en dat de strijd
vaardigheid van den troep uitstekendis.
DUITSCHERS MAAKTEN OP KRETA
18.735 GEVANGENEN.
Naar het D.N.B. van bevoegde zijde
verneemt, bedraagt het aantal by de ge
vechten op Kreta in Duitsche handen
gevallen kry'gsgevangenen volgens de
tot dusver verrichte tellingen 18.735
man.
Onder hen bevinden zich 5608 Grie
ken, 13.123 Britten en eenige leden van
andere nationaliteit. De Britsche gevan-
WEGENS OPDRIJVEN
VAN PRIJZEN.
Eert firma te Amsterdam Is door den
Inspecteur voor de prljsbeheerschlng te
Amsterdam wegert# prijsopdrijving ver
oordeeld tot een boete van f 400.000.
Dit ie de hoogste boete, die tot dusver
aan een overtreder van de pr(jsvoor
schriften werd opgelegd.
Het bedrag van f 250.000, dat een
groothandel in manufacturen in Den
Haag eenige maanden geleden moest be
talen, is hiermede vèr overtroffen.
In Maart bemerkten ambtenaren van
het Rykstextielbureau, dat in alle afdee-
lingen van het bedrijf prijsopdryving
plaats vond op groote schaal. De inspec
teur voor de prljsbeheersching gelastte
onmiddeliyk een diepgaand onderzoek. In
sommige gevallen waren de nieuwe prij
zen tweemaal zoo hoog als de oude.
Er kwamen echter nog andere feiten
aan het licht. In de afgeloopen maanden
had de directeur van de naamloozo ven
nootschap zeer groote hoeveelheden goe
deren naar een huis laten vervoeren bui
ten de stad. Toen de politie daar een on
derzoek instelde, trof zj er enorme voor
raden aan, waaronder ruim 600 kleedjes,
420 karpetten, 135 rollen meubelstof,
honderden doeken en ruim 1600 dekens.
De prijskaartjes waren afgeknipt.
Verschillende dagen is de politie op
zoek geweest naar het „Perzisch boek",
een catalogus, waarin alle voorradige
Perzische tapijten waren genoteerd en
waarin naast de oude prijzen de soms
fweemaal zoo hooge nieuwe prijzen voor
kwamen. Na verschillende huiszoekingen
kwam het ten slotte voor den dag. De
bezwarende pagina's waren er echter uit
gescheurd en verbrand.
De aanzienljke prjsverhoogingen had
den voor een groot deel betrekking op
oude voorraden. Echter ook ten aanzien
van nieuwe voorraden was men vaak in
overtreding.
Verdachte erkende de feiten ten deele.
Bj de bepaling van de boete van 400.000
gld., waartoe de naamlooze vennootschap
werd veroordeeld, hield de inspecteur
voor de prysbeheersching rekening met
de draagkracht van het bedrijf. De in-
beslag genomen goederen werden weer
vrijgegeven. De directeur persoonljk
werd veroordeeld tot een geldboete van
f 10.000.
VRIJDAG 20 JUNI,
De zachtmoedigen zullen eten en ver
zadigd worden, zj zullen den Heere
prjzen, die Hem zoeken; ulieder hart
zal in eeuwigheid leven.
Ps. 22 27.
Zon
op onder
5.16 22.06
Maan
op onder
3.11 17.37
24 Juni: Nieuwe maan.
2 Juli: Eerste kwartier.
BEKENDMAKING VAN HET
DEPARTEMENT VAN LAND
BOUW EN VISSCHERIJ.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Landbouw en Visscherj
maakt bekend, dat de volgende bonnen
zjn aangewezen voor het koopen der
daarbj vermelde rantsoenen.
Brood an gebak.
Bon „23" van de broodkaart: 23 Juni
tot en met 6 Juli, 200 gram brood of 2
rantsoenen gebad per bon.
Aardappelen.
Bon „07" van de aardappeldistributie-
bonkaart: 23 Juni tot en met 29 Juni, 2
kg per bon.
Melk.
Bon „22" van de melkkaart: 23 Juni
tot en met 29 Juni, 1% liter per bon.
Eieren.
Bon „37" van de „bonkaart algemeen"
23 Juni tot en met 29 Juni, één ei per
bon.
Bon „99" van de „bonkaart algemeen"
23 Juni tot en met 6 Juli, één ei per
bon.
Suiker.
Bon „56" van de „bonkaart algemeen"
23 Juni tot en met 6 Juli, 1 kg suiker
per bon.
Koffiesurrogaat of thee.
Bon „46" van de „bonkaart algemeen"
23 Juni tot en met 20 Juli, 250 gram
koffiesurrogaat of 40 gram thee per bon.
De bonnen welke zjn geldig verklaard
voor een op Zondag of Maandag aan
vangende distributieperiode mogen reeds
den daaraan voorafgaanden Zaterdag
worden gebruikt.
genen bestaan uit 5.659 Engelschen,
2883 Australiërs, 1593 Nieuw-Zeelan-
ders en de rest uit leden van het Brit
sche Rjk, welker nationaliteit nog
nauwkeurig wordt vastgesteld.
Naar wij vernemen houdt de beschik
king betreffende de inlevering van de
metalen koper, nikkel, tin, en lood ook
in, dat de winkel- en magazjn-voorraden
van verzilverde artikelen en andere van
een legeering van genoemde metalen ver
vaardigde voorwerpen door de bepalin
gen der beschikking geblokkeerd moeten
worden geacht, zoodat verkoop of afle
vering niet mag plaats vinden.
Hedenmorgen wordt een bespreking
gehouden tusschen de Duitsche autori
teiten en de directie van het Rjksbureau
voor Non-ferro-metalen omtrent de meer
gedetailleerde strekking van de be
schikking, zoowel wat betreft particu
lieren als wat den handel aangaat.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
(A. N. P.). Gisternacht vlogen weder
om eenige Britsche vliegtuigen boven ons
land, die hier en daar bommen neerwier
pen, welke geen noemenswaardige scha
de aanrichtten.
In verband met de mededeelingen in
het Duitsche weermachtsbericht over de
groote successen van het Duitsche lueht
wapen, kan vermeld worden, dat een
deel van dit succes boven Nederlandsch
gebied werd behaald. Onlangs werden
boven ons land binnen 48 uur tijds niet
minder dan 8 Engelsche vliegtuigen om-
laaggeschoten.
RAADGEVINGEN VOOR HET A.S.
VACANTIESEIZOEN.
In verband met de bjzondere omstan
digheden, welke dit jaar voor het va-
cantieseizoen gelden, zal a.s. Zaterdag
avond tusschen 8.158.30 op de 415-
metergolf, de directeur der Algemeene
Nederlandsche Vereeniging voor Vreem
delingenverkeer (A.N.V.V.) ineen ra
dio-vraaggesprek eenige wenken geven
aan allen, die dezen zomer met vacantie
gaan.
TABAK EN KAUWGUMMIE VERBO
DEN VOOR DE HAAGSCHE POLITIE
AMBTENAREN.
De waarnemende burgemeester van
Den Haag heeft een wjziging aange
bracht in de ambtsinstructie van het po
litiepersoneel. Het is hun verboden te
rooken of te pruimen of kauwgummi te
gebruiken wanneer zj dienst hebben op
straat of in de bioscopen, theaters en
dergeljke, wanneer zj zich bevinden in
dienstvertrekken, die ook voor het pu
bliek openstaan en wanneer zj in uni
form op straat zjn binnen de bebouwde
kom.
Het verbod geldt eveneens wanneer
zj, gekleed in uniform, gebruik maken
van een openbaar vervoermiddel (behal
ve de spoorwegen)wanneer zj een auto
besturen, tjdens appèls en bj het geven
of ontvangen van lessen. Ook bj mar-
schen mogen zj niet rooken of pruimen
en niet spreken, tenzj buiten de bebouw
de kom en dan alleen met toestemming
van hun commandant.
Vroeger was in deze bepaling een uit
zondering gemaakt voor de nachteljke
uren. Deze is thans komen te verval
len, en ook 's nachts zullen de politie
mannen het dus, wanneer zj ten minste
dienst hebben, zonder sigaret of pruim
moeten stellen.
BOND VAN NED. HERV. MEISJES-
VEREEN. OP GEREF. GRONDSLAG.
De 14e algemeene vergadering van den
Bond van Ned. Herv. Meisjesvereenigin-
gen op Geref. grondslag zal Woensdag
16 Juli a.s. te Utrecht in de Handels
beurs worden gehouden. Na afdoening
van de huishoudelijke zaken zal de eere
presidente mevr. A. v. d. Wal-v. Walsum
van Wageningen in de morgenvergade
ring een referaat houden.
In de middagvergadering zal Ds S. J.
Kalff, Ned. Herv. predikant te Rens-
woude als referent optreden en Ds A.
Meyers, Ned. Herv. pred. te Utrecht,
een opwekkend slotwoord spreken.
PRIJSBEHEERSCHING.
Bj beschikking van den gemachtigde
voor de prijzen is als toegevoegd-inspec-
teur, bevoegd tot 't opleggen van tucht-
rechteUjke straffen en maatregelen in
eersten aanleg, toegevoegd: aan den in
specteur voor de prijsbeheersching te
's-HertogenboschMr C. C. Spiegel te
Breda.