Christelijk Dagblad voor Zeeland
DAGKALENDER.
Dit nummer bestaat uit twee bladen. - EERSTE BLAD.
Syrië door Engeische troepen en door het leger
van generaal de Gaulle aangevallen. - Er
wordt reeds hevig gevochten. - Boodschap
van Petain.
Uit de legerberlchten:
Overeenkomst Londen met Moskou.
Binnenland
Staatsfinanciën van Ned.-lndië.
MAANDAG 9 JUNI 1941
55e JAARGANG No. 32
Bureaux Lange Vorstelraaf 70, Goes
Posfrekening 44455 - Telefoon 2438
Bijkontoor Middelburg-.
Firma Boekhandel J. J. FANOY
Lange Gisfsfraaf 34 en Noordweg 155
Abonnementsprijs f 2.73 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en plaatsen waar een agent is
aangesteld f 0.21
Losse nummers 6 cent
Directeur-Hoofdredacteur:
A. DE LANGE te Goes
Familieberichten 33 cent per regel
Overige odverlentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine odvertenliën f 0.55 bi} vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto 10 ct. extra
Bij contract belangrijke korting
Uit Vichy werd gisteren het navolgen
de communique van het opperbevel in
Syrië en Libanon verstrekt
De Britsche troepen hebben Zondag
vanaf 3.45 uur de Zuidelijke grenzen
van Syrië en Libanon aangevallen. Zij
zijn in contact gekomen met de voorhoe
den, die den strijd overeenkomstig de op
dracht hebben aanvaard. Het vliegveld
Mezze in de buurt van Damascus is he
denochtend door Engeische vliegtuigen
gebombardeerd. Er werd geen groote
schade aangericht. Er zijn geen personen
om het leven gekomen.
De Fransche hoogs commissaris van
Syrië en Libanon, generaal Derit*, heeft
het opperbevel over de Fransche troepen
op zich genomen.
De Engeische berichtendienst heeft
bekend gemaakt, dat strijdkrachten van
De Gaulle de grens van Syrië en Liba
non hebben overschreden. Generaal Wil
son voert het opperbevel der operaties.
De Fransche regeering heeft een com
muniqué gepubliceerd, waarin o.a. ge
zegd wordt:
„De Engelschen en de aanhangers van
de Gaulle hebben Syrië aangevallen, dat
volgens hun bewering door Duitsche
troepen zou zgn bezet. Een zekere mijn
beer Catroux heeft een proclamatie uit
gevaardigd, waarin hy de bevolking der
onder Fransch mandaat staande gebie
den tot opstand tegen Frankrijk aan
hitst.
De Fransche regeering herhaalt nu,
wat zü reeds verzekerd heeft, n.l. dat
zich geen Duitsche troepen in Syrië be
vinden. Engeland pleegt derhalve een
nieuwe, ongerechtvaardigde aanvalshan-
deling tegen het Fransche imperium. Wjj
verdedigen dit imperium tot de uiterste
grens van onze krachten."
VERONTWAARDIGING IN
FRANSCHE REGEERINGSKRINGEN.
(D.N.B.) Het bericht over den aan
val in Syrië heeft in Fransche regee-
ringskringen verontwaardiging gewekt.
Men wijst er o.a.' op, dat deze Britsche
aanval door niets gerechtvaardigd
wordt. Het betreft hier de voortzetting
van het plan om den tragischen toe
stand van Frankrijk uit te buiten en zyn
imperium te bemachtigen.
Evenmin al# er in Mers-el-Kebir, Haiti
Dakar, Gabon, Nieuw-Caledonië Duit-
schers waren, zoo zijn er ook thans in
Syrië geen Duitsche soldaten en heeft
zich er nooit een bevonden.
De Gaulle, zoo verklaart men verder,
heeft herhaaldelijk gezegd, dat hij niet
tegen Franschen zal strijden. Deze be
lofte is ook opgenomen in de overeen
komst, die verleden jaar tusschen hem
en Churchill is gesloten. Hij geeft dus
een mooi voorbeeld, hoe hij zijn woord
houdt.
Verder wordt in Fransche regeerings-
kringen gewezen op de proclamatie van
den Franschen verrader, generaal Ca
troux, alsmede op een verklaring van
den Engelschen gezant te Cairo. Ca
troux heeft in zijn proclamatie aan Sy
rië en den Libanon volledige souvereini-
teit en onafhankelijkheid beloofd, het
geen bij verdrag tusschen hem en de
vertegenwoordigers van Syrië en Liba
non zou worden vastgesteld. De Engei
sche gezant te Cairo, Lampson, heeft
verklaard, dat de blokkade tegen Syrië
opgeheven zal worden en dat Syrië on
der het regiem van het Engeische pond
zou worden geplaatst.
In deze proclamatie is de werkelijke
reden van den Engelschen aanval te le
zen, n.l. de vastbeslotenheid van Enge
land om de petroleum van Irak en zoo
doende de kapitalistische belangen van
de Londensche city te beschermen. De
invasie in Syrië door Engeische troepen
en door huurlingen van Engeland vormt
op ondubbelzinnige wijze een vijandelijke
daad tegen de Fransche souvereiniteit.
Tenslotte constateert men in Fran
sche regeeringskringen, dat men in alle
kalmte en koelbloedigheid de ontwik
keling van den toestand in Syrië tege
moet ziet.
DE EERSTE ENGELSCHE
AANVALLEN.
/P- N. B.). Omtrent het verloop der
militaire operaties in Syrië en den Liba
non zijn te Vichy tot dusver slechts wei
nig bijzonderheden bekend geworden. Uit
bevoegde militaire kringen in Vichy
wordt bekend, dat de Engeische aanval
len zoowel van Palestina als van Trans-
jordanië zijn uitgegaan. Engeische strijd
krachten hebben aangevallen in de rich
ting van Merj Ayoum, terwijl concentra
ties afvallige Fransche strijdkrachten in
de nabijheid van Mafra worden gemeld.
Het aanvalsfront strekt zich uit van
Merj Ayoum in den Libanon tot in het
zuidelijk deel van Djebel Druse. Het is
echter geen aanaangesloten gevechts
linie. Integendeel, de vijand tracht in af
zonderlijke colonnes op te rukken.
Engeische vliegtuigen hebben, naar ra
dio-Ankara mededeelt, de olieinstallaties
van. Beiroet gebombardeerd.
HEViGE GEVECHTEN.
(D. N. B.). Het Fransche ministerie
van oorlog heeft Zondagavond om 22.30
uur het volgende officieele communiqué
uitgegeven over den Engelschen aanval
op Syrië.
„Van Palestina en Transjordanië ko
mende Britsche troepen en strijdkrach
ten van De Gaulle hebben op 8 Juni des
ochtends de Levantstaten (Syrië en den
Libanon) aangevallen. Volgens de eerste
berichten, die zjjn ontvangen, hebben
sterke gemotoriseerde en pantsereenhe
den, gesteund door artillerie de Syrische
grens overschreden en trachten op te
rukken op de naar Damascus leidende
wegen. Onze troepen van alle wapen
soorten, die door den niet te kwalificee-
ren Britschen en Gaullistischen aanval
niet verrast zijn, doen dapper hun plicht.
De gevechten duren voort.
Een Britsche zeestrijdkracht, bestaan
de uit een pantserschip, twee kruisers en
vijf torpedojagers, die ten Zuiden van
Beiroet kruiste, heeft in de ochtenduren
aan de Libaneesche kust een contingent
betrekkelijk zwakke, met machinegewe
ren bewapende strijdkrachten aan land
gezet, welke zonder verwijl gevangen ge
nomen werden.
Het luchtwapen van den tegenstander
heeft zonder succes de vliegvelden van
Damascus en Aleppo bestookt en dat
van Rayak met machinegeweervuur be
schoten.
BOODSCHAP VAN PETAIN.
Maarschalk Pétain heeft een bood
schap voor de Franschen in de Levant
gericht aan den hoogen commissaris en
opperbevelhebber in Syrië generaal
Dentz.
Franschen van de Levant. De landen,
waar gij leeft en voor welker welvaart
gij sedert lange jaren hebt gewerkt, zijn
thans het voorwerp van een niet te kwa-
I lifieeeren aanval. Deze aanval wordt
1 evenals in Dakar geleid door Franschen,
die zich geschaard hebben onder de va
nen van den opstand. Gesteund door de
Britsche imperiale troepen schrikken zij
er niet voor terug het bloed van hun
broeders te vergieten; die de eenheid
van het imperium en de Fransche sou
vereiniteit verdedigen. Tegenover de
smart, die door dit feit veroorzaakt
wordt, kan het vrije Frankrijk in alle
stelligheid den trots plaatsen niet het
eerst de wapens te hebben opgeheven
tegen zijn voormalige bondgenooten.
Thans evenmin als in Mers-el-Kebir, in
Dakar of in Sfax. Voor het geweld
kwam de list. Sedert eenige dagen be
weerde inderdaad de propaganda, die
'het voorwendsel smeedde voor den aan
val, dat de Duitsche troepen in grooten
getale in onze Levanthavens aan land
gingen, dat Frankrijk op het punt stond
Duitschland de gebieden te leveren, wel
ker verdediging ons is toevertrouwd.
Gij, die ter plaatse zijt, weet, dat alles
onwaar is, gij weet, dat de enkele vlieg
tuigen, cüe on deze gebieden een tus-
schenlanding hebben gemaakt thans uit
Syrië zijn vertrokken, met uitzondering
van vjjf of zes, die niet meer in staat
zijn om te vliegen. Gij weet, dat er geen
enkele Duitsche soldaat noch in Syrië
noch in den Libanon is. Gij zijt dus het
voorwerp van een hoogst ongerechtig-
den aanval, waartegen ons geweten in
opstand komt. Eerst thans wordt de
Fransche souvereiniteit in den Libanon
voor de eerste maal bedreigd. Dat kunt
CT van mij gelooven, uw hooge commis
saris heeft het u ook reeds tweemaal ge
zegd. Ik herhaal het voor u. Gij strijdt
voor een rechtvaardige zaak, voor de
zaak van de onaantastbaarheid van de
t gebieden, die de geschiedenis aan het
vaderland heeft toevertrouwd. Gjj zult
ze weten te verdedigen. Mijn wenschen
en die van geheel Frankrijk begelei
den u.
w.g. Pétain.
ENGELSCHE OORLOGSSCHEPEN
NAAR DE OOST. MIDDELLAND-
SCHE ZEE?
Volgens United Press verluidt, dat
een groot Britsch eskader, waarin zich
o.a. de Renown en de vliegtuigmoeder
schepen Ark Royal en Furious bevin
den, op weg naar het Oostelijk deel van
de Middellandsche Zee is gezien.
VERSCHIL VAN MEENING TUS
SCHEN GENERAAL WAVELL EN
GENERAAL DE GAULLE?
(S. P. T.) Naar in diplomatieke krin
gen te Ankara verluidt, zou generaal De
Gaulle hebben gewezen op het belang
van een onmiddellijke actie tegen Syrië
en erop aangedrongen deze actie met
Fransche troepen te ondernemen. Gene
raal Wavell zou daarentegen van mee
ning zfln, dat een afwachtende houding
de ware bedoelingen van Vichy aan het
licht zou brengen en de wereld het be
wijs sou leveren, dat de Fransch-Duit-
sche samenwerking zich ook op militair
gebied uitstrekt, hetgeen dan de verkla
ringen van admiraal Darlan en generaal
Dentz voldoende zou ontzenuwen. Naar
verluidt, zou de zienswijze van generaal
Wavell de overhand hebben behouden
en generaal De Gaulle zich hierop naar
het Tsaadgebied zijn vertrokken.
Voorts wordt in diplomatieke kringen
van de Turksche hoofdstad vernomen,
dat Londen ontstemd was over het be
sluit van generaal Wavell en nu den
Britschen opperbevelhebber in het Mid
den-Oosten uitdrukkelijk heeft gelast
handelend tegen Syrië op te treden.
BEZETTING VAN MOSOEL-GEBIED
DOOR PARACHUTISTEN.
(D. N. B.) Uit Engeische bron ver
luidt, dat de bezetting van Mosoel is ui-
gevoerd door Britsche valschermjagers
en luchtlandingstroepen.
De Iraksche troepen hadden feilen te
genstand geboden en eenige petroleum-
bronnen hebben schade geleden. Sedert
48 uur is ieder telegrafisch verkeer met
Irak verbroken.
WAT BERLIJN MELDT.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelde Zaterdag mede
In den strjjd tegen de Britsche koop
vaardij heeft de luchtmacht ook gisteren
veel succes gehad. Een lange afstands
gevechtsvliegtuig bracht op 400 km ten
W. van de Afrikaansche kust uit een
sterk beveiligd convooi een vrachtschip
van 3000 brt. tot zinken. Aan de Schot-
sche westkust vernietigden de gevechts
vliegtuigen twee groote koopvaardijsche
pen van in totaal 27.500 brt. Twee ande
re groote schepen werden in de Theems-
monding aangevallen en zwaar bescha
digd. Een lange afstandsbatterij van de
marine beschoot vijandelijke schepen
voor Folkestone.
InNoord-Afrika aan beide zij
den geringe activiteit van artillerie en
patrouilles.
De vijand vloog noch bij dag, noch des
nachts het rijksgebied binnen.
Gisteren werd bekend gemaakt:
Een onderzeeër onder bevel van kapi
tein-luitenant Hessier, heeft 21.250 brt.
tot zinken gebracht. Daarmede heeft dit
schip bij deze onderneming zeven vaar
tuigen van 42.641 brt. vernietigd.
Het luchtwapen heeft in den afgeloo-
pen nacht aan de Westkust van Schot
land drie gewapende vijandelijke koop
vaarders van 21.000 brt. ton tot zinken
gebracht. Twee andere groote schepen
werden in de Schotsche wateren en op
den Atlantischen Oceaan beschadigd.
Een gevechtsvliegtuig vernielde aan
de Oostkust van Engeland een vijandelijk
patrouillevaartuig door voltreffers van
bommen.
InNoord-Afrika heeft Duitsch-
Italiaansche artillerie Britsche schepen
in de haven van Tobroek doeltreffend
onder vuur genomen. Het Duitsche lucht
wapen viel met succes vijandelijke artil
leriestellingen en colonnes vrachtauto's
aan.
Overdag noch des nachts heeft de vij
and gevechtshandelingen verricht boven
Duitsch gebied.
WAT ROME MELDT:
In zijn weermachtsbericht no. 367
maakt het Italiaansche opperbevel het
volgende bekend:
Vannacht hebben onze vliegtuigen
vliegvelden op M a 11 a gebombardeerd.
In de eerste uren van den ochtend onder
namen onze jachtvliegtuigen een aanval
op het vliegveld van H a 1 f a r. Op den
beganen grond staande vijandelijke ma
chines werden in brand geschoten.
Aan het front van Tobroek in
N oord-Af rika werd een vijande
lijke aanvalspoging verijdeld. Luchtfor-
maties bleven de verdedigingswerken der
vesting bestoken, waarbij branden ont
stonden. Voltreffers kwamen neer op de
barakken in de zone van Sidi el Barrani.
InOost-Afrika zijn hardnekkige
gevechten gaande in het gebied van Gal-
la en Sidamo langs de rivier Omo-Bot-
tego. In de streek van Gondar werd een
poging van Soedaneesche afdeelingen
om een van onze garnizoens te omsin
gelen, verijdeld.
Het 368e Italiaansche weermachtsbe
richt luidt als volgt:
In den afgeloopen nacht hebben onze
vliegtuigen luchtbases op M a 1 t a ge
bombardeerd.
InNoord-Afrika valt te land
niets te melden. De luchtmacht heeft
herhaalde malen in den nacht van Vrij
dag op Zaterdag en gisteren de batte
rijen en militaire installaties van de ver
sterking Tobroek getroffen, waar
door brand en vernieling werd veroor
zaakt. In de omgeving van S i w a wer
den gemotoriseerde Britsche strijdmid
delen gebombardeerd. Vijandelijke vlieg
tuigen deden aanvallen op Benghazi
en Derna.
InOost-Afrika wordt de slag
in het gebied van Galla en Sida-
mo voortgezet. In het gebied van Gon
dar wees het garnizoen van Wolsjefit
opnieuw een uitnoodiging om zich over
te geven van de hand en bracht den vij
and na stoutmoedige uitvallen gevoelige
verliezen toe.
KONING BORIS BIJ HITLER.
(D.N.B.) Hitler heeft in tegen
woordigheid van den rijksminister van
Buitenlandsche zaken, van Ribbentrob,
Koning Boris van Bulgarije voor een be
zoek ontvangen.
(United Press) Het verzoek aan
den Engelschen ambassadeur te Moskou,
Cripps, om voor besprekingen naar Lon
den te komen, volgde het sluiten van een
Engelsch-Russische overeenkomst over
de vrijlating van 350 zeelieden der Bel-
tische Staten, die by de bezetting van
deze Staten door Rusland in Engeland
waren vastgehouden, op den 'voet.
By de besprekingen verlangden de
Russen dat Engeland de Russische an
nexatie van de Baltische Staten de jure
zou erkennen en aan Rusland de aan de
Baltische Staten toebehoorende schepen
met hun bemanningen, welke door En
geland na de Russische annexatie wa
ren vastgehouden, af zou staan. Enge
land weigerde de annexatie van de Bal
tische Staten te erkennen of de schepen
terug te geven, doch heeft thans beslo
ten den terugkeer van de zeelieden toe
te staan.
De Russen eischen nog altijd een de
jure-erkenning van hun annexatie vóór
zij bereid zijn economische en handels
besprekingen te beginnen. Engeland
daarentegen verklaart dat het niet in
staat is deze erkenning uit te spreken.
In goedingelichte kringen gelooft men
dat geen concessie, welke de Engelschen
den Russen zouden doen, Stalin zou
bewegen een krachtiger houding ten op
zichte van Duitschland in te nemen.
Verder is men nog van meening dat er
Eden veel aan gelegen is, uit de eerste
hand iets over de Russische houding ten
opzichte van het Duitsche voortdringen
in het Nabije Oosten te vernemen.
De „Berliner Börsenzeitung" schrijft,
dat de werkelijke reden van deze reis
niet alleen is gelegen in den terugkeer
van de Baltische zeelieden naar hun va
derland, maar ook in de belangen van
Engeland en Rusland die elkaar in het
Naburige Oosten raken.
Intusschen vraagt men zich af, hoe
Cripps naar Engeland zal gaan, aange
zien de reis over door Duitschland ge
controleerd gebied moet worden ge
maakt.
VERZWEGEN VERMOGENS IN
DEN HAAG.
Het Generaal Pardon voor verzwegen
vermogens en inkomsten is beëindigd
en de resultaten zgn thans opgemaakt
voor wat de belastinginspectie Den
Haag betreft.
In totaal hebben circa 600 Hagenaars
van deze laatste gelegenheid voor am
nestie gebruik gemaakt, om precies op
te geven wat zij steeds te weinig heb
ben opgegeven. Hierbij zyn enkele hooge
posten, waaronder de hoogste verzwe
gen vermogens een van zes ton, een
van drie ton en enkele van honderddui
zend gulden voorkomen. Dan zqn er nog
enkele van 73.000, 70.000 en van 65.000
gulden, doch voor de rest zijn het meest
kleinere bedragen ook wat de verzwe
gen inkomsten betreft. (Telegr-)
MAANDAG 9 JUNI.
Gods weg is volmaakt; de rede des
HEEREN is doorlouterd; Hij is een
schild, allen die op Hem betrouwen.
Psalm 18 31.
Zon. Maan.
op onder op onder
5.18 22.— 21.42 5.41
Vandaag volle maan.
16 Juni: Laatste kwartier.
IN 1942 EEN BELANGRIJK TEKORT
GERAAMD.
SJANGHAI (D.N.B.) De begrooting
van Ned.-Indië voor 1942 sluit met een
belangryk tekort, naar uit Batavia wordt
gemeld. Maatregelen tot dekking zijn
nog niet genomen.
Voor het loopende jaar wordt een
ongunstige ontwikkeling van den buiten-
landschen handel van Ned.-Indië, ver
geleken met den gang van zaken in
1940, verwacht.
Inzonderheid ondervindt de uitvoer
belemmering van de schaarschte aan
scheepsruimte.
RADIOTOESTELLEN IN MEUBEL
OPSLAGPLAATSEN.
Ten aanzien van radiotoestellen, welke
zich in meubelopslagplaatsen bevinden,
zyn sinds gisteren de volgende voor
schriften van kracht:
Zoowel de eigenaar van een radiotoe
stel, dat zich in een meubelopslagplaats
bevindt als de exploitant van de betref
fende opslagplaats zyn verplicht hier
van onverwyid kennis te geven aan het
hoofdbestuur der P.T.T., technische
dienst radio, Scheveningscheweg 6,
's-Gravenhage. Verkeert de exploitant
van een meubelopslagplaats in onzeker
heid, of zich by de bjj hem opgeslagen
Igoederen radiotoestellen bevinden, dan
dient hy zich voor zoover mogeiyk hier
over by de eigenaars dezer goederen
zekerheid te verschaffen.
De exploitanten van meubelopslag
plaatsen dienen van nu af, wanneer zich
onder de by hen onder te brengen goe
deren radiotoestellen bevinden, er voor
zorg te dragen, dat deze toestellen op
zoodanige wgze worden geplaatst, dat
controle op eenvoudige wijze mogeiyk
is. Reeds eerder by hen ondergebrachte
radiotoestellen kunnen biyven, waar zy
zich thans bevinden. Verzegeling van
radiotoestellen, ondergebracht in meu
belopslagplaatsen, kan achterwege
biy'ven.
J. WOLTMAN OVERLEDEN.
Te 's-Gravenhage is, 74 jaar oud, over-
lenden Mr J. Woltman, oud-secretaris
generaal van het Departement van De
fensie.
In 1917 werd Mr Woltman benoemd
tot administrateur by het toenmalige de
partement van oorlog als hoofd van de
eerste afdeeling. In die functie heeft hij
zich een uiterst bekwaam en voortvarend
man betoond, waardoor op hem de keuze
kon vallen voor het ambt van secretaris
generaal. Op 1 Mei 1922 aanvaardde hij
deze functie, welke hij tot 1 Januari 1933
bleef vervullen.
Mr Woltman was lid van de centrale
commissie voor georganiseerd overleg
voor ambtenarenzaken, en lid van de
centrale commissie voor de statistiek.
LOGIESUITWISSELING.
De N. R. V. schrijft:
Daar onder de huidige omstandighe
den het verkrijgen van logies tydens de
vacantiemaanden wellicht hier en daar
met moeilijkheden zal gepaard gaan en
een beperkte logiesruimte vooral in het
drukst van het seizoen, de uitvoering van
vacantieplannen zou kunnen bemoeileken
of zelfs geheel zou kunnen doen stran
den, heeft de Nederlandsche Reisver-
eeniging ten behoeve van haar leden be
sloten een nieuw denkbeeld te verwezen-
ïyken, n.l. dat van logieswisseling.
Wanneer b.v. een lid uit Groningen
eens een weekeinde of een week bij
iemand op de Veluwe wil doorbrengen,
dan stelt de laatste den Groninger daar
toe in staat, waarna het Groningsche lid
zich verplicht, om op zijn beurt den man
van de Veluwe voor een gelijken tijds
duur te ontvangen.
Eveneens zullen er tal van ouders zyn,
die gaarne hun zoon of dochter tydeiyk
zouden willen uitwisselen met een kind
uit een andere streek van het land.
De N. R. V. stelt op grond van het
bovenstaande haar leden in staat door
middel van een in te vullen formulier
hun wenschen in deze kenbaar te maken.
