DE ZEEUW
WELKE BONNEN DEZE WEEK?
TWEEDE BLAD
LEVENSGANG
Koop eerst een andere tandpasta
De strijd tegen te hooge
prijzen en tegen den
sluikhandel.
Binnenland
FEUILLETON
Vervroegde oproeping van
lichting 1923 in Ned.-lndië.
5 Juni 1941
Dagblad „DE ZEEUW"
VAN
DONDERDAG 5 JUNI 1941, Nr 29.
HET RESULTAAT
NA EEN HALF JAAR WERKEN.
In een dezer dagen gehouden perscon
ferentie heeft de gemachtigde voor de
prijzen, Mr H. L. Schokker, een uiteen
zetting gegeven van de taak van zijn
dienst en daarbij een overzicht gegeven
van het resultaat, dat hij na een half
jaar hard werken heeft verkregen. Ook
kondigde hij nieuwe maatregelen aan,
welke in het belang van den consument
genomen dienen te worden.
De gemachtigde voor de prijzen en zijn
medewerkers zoo betoogde Mr Schok
ker beschouwen zich min of meer als
vrijgestelden van een leger van acht mil-
lioen ongeorganiseerde consumenten, die
zonder het ingrijpen van de overheid
overgeleverd zouden zijn aan ontwrichte
markten. Hierbij zouden zjj nauwelijks
meer het noodige voor bevrediging der
behoeften kunnen bemachtigen. De fun-
damenteele rechten van deze acht milli-
oen moeten worden verdedigd. Men zou
het volk echter geen dienst hebben be
wezen, wanneer het ingrijpen van de
overheid er toe had geleid, dat de pro
ducent niet meer in staat geweest zou
zijn, zijn bedrijf in stand te houden. Ook
voor de moeilijkheden van den producent
moet dus een goed begrip bestaan en
beiden consument en producent
moeten concessies doen.
De gevaarlijke spanningen, die eenige
maanden geleden nog in het samenstel
der prijzen optraden, zijn op 't oogenblik
grootendeels bedwongen, zoo ging de
heer Schokker verder. Men kan wel zeg
gen, dat men het prijsniveau in de hand
heeft gekregen.
Sinds Februari werden 1330 tuchtbe-
schikkingen gewezen met een totaal be>-
drag aan boetien van f 640.000.
Technisch geeft dit feit eenige voldoe
ning, doch het ideaal is pas bereikt, in
dien de inspecteurs der Prijsbeheersching
werkloos zijn geworden, omdat er geen
overtredingen meer zijn. De kracht kan
niet liggen in de rol van wrekende ge
rechtigheid, maar in een soepele, op
bouwende coördinatie van de belangen
van consument en producent.
Nieuwe maatregelen.
In de komende periode zoo zeide
Mr Schokker zal in de eerste plaats
getracht worden den kantigen 'indruk,
dien het geheel der prijsmaatregelen nu
nog geeft, weg te nemen. In verband
hiermede zijn verschillende maatregelen
in voorbereiding. Zij zijn er vooral op
gericht den consument en den bonafiden
kleinhandelaar te beschermen. Een be
langrijke stap in deze richting is reeds
gezet door 't prijsaanduidingsbesluit, dat
op 24 Mei in werking is getreden. Op de
zen weg voortgaande, is een regeling in
voorbereiding, welke eenige, nog vrij ge
bruikelijke vormen van ontduiking der
voorschriften verbiedt.
De goeden niet te na gesproken al
dus mr Schokker zijn er nog tamelijk
veel producenten en handelaren, die wei
geren bepaalde artikelen te verkoopen of
die voorraden achterhouden, omdat zij
van meening zijn daarmede in de toe
komst door een stijging der prijzen op
meer lucratieve wijze handel te drijven
dan op dit oogenblik. Dit is zeer onge-
wenscht en onder de tegenwoordige om
standigheden in geen geval toelaatbaar.
De goederen welke er zijn, zullen in den
door
J. VAN DEN BOSCH.
19.) -o-
Ietwat later zegt Tuininga, zijn vrouw
is er ook bijIk heb Van Zanten je wei
gering meegedeeld, Sjaan. Dat is afge-
loopen.
Waarop Sjaan met spanning wacht,
komt niet. Over Klaas wordt niet ge
rept. En, hoe veel moeite het haar ook
kost, zij vraagt niet. Misschien komt er
nog een moment, dat zij vader vermur
wen kan.
Wat gaat er om in het hart van dien
boer, die toch wel weet, wat hij wil?
Zelfs moeder Dirkje weet het ditmaal
niet en zij is stom verbaasd, als de boer
in de slaapkamer vraagt: Ik kan er op
aan Dirkje, dat jij het niet aangemoe
digd hebt, dat tusschen Sjaan en dien
Bakker?
Dat heb ik je toch gezegd, Peter?
Ja. dat is zoo. Vervelend, dat het
kind zoo halsstarrig is.
Dat heeft ze .ook niet van een
vreemde, Peter.
Er volgt dan geen antwoord. Het on
derwerp schijnt voor Tuininga afgehan-
Maar als de boerin al lang slaapt, ligt
do boer nog klaar wakker. Sjaan is niet
handel moeten worden gebracht, waar er
behoefte naar is en tegen de prijzen, wel
ke er voor gelden.
Een tweede maatregel, welke op dit
terrein in voorbereiding is, betreft een
verbod van gekoppelde
verkoopen. Bijna iedereen heeft op
het oogenblik al eens ondervonden, dat
hij, wanneer hij bijv. een blik melkpoeder
wilde koopen, dit slechts kon doen, wan
neer hij zich ook een artikel aanschafte,
waaraan hij op dat oogenblik allerminst
behoefte had. Men begrijpt, dat derge
lijke gebruiken niet geduld kunnen wor
den. Vandaar, dat ook koppelverkoopen
strafbaar worden gesteld.
Bestrijding van den sluikhandel.
Een tweede gebied, waaraan in de vol
gende periode extra veel aandacht zal
worden besteed, is dat van den sluikhan
del. De gemachtigde voor de prijzen
doelt hierbij niet uitsluitend op dpn sluik
handel in het groot. Deze gaat met groo-
te winsten gepaard en is uiteraard a-so-
ciaal en zelfs misdadig. Vooral zal hij
ook aandacht besteden aan heel eenvou
dige overtredingen, als bijv. het koopen
van een ei zonder bon voor een prys, wel
ke wellicht slechts enkele centen hooger
is dan de officieel vastges Lolde prijs. De
huisvrouw, die er haar eer in stelt, onder
alle omstandigheden haar gezin van het
noodige te voorzien, zal er spoedig toe-
geneigd zijn haar hart sterker te laten
spreken dan haar verstand. Dit is eener-
zijds wellicht begrijpelijk, maar men
moet inzien, dat één illegaal ei per week
en per persoon neer komt op acht milli-
een sluikhandel eieren per week over het
geheele land. Hetzelfde geldt voor aard
appelen en bonnen en tal van andere
eerste levensbehoeften. Daarom is ook
de kleinste overtreding van de distribu
tie-maatregelen en prijsvoorschriften
verwerpelijk.
„Zakenman en prijspolitiek".
Behalve kwaadwilligen zijn er ook lie
den, die de prijsvoorschriften overtreden
uit onwetendheid. Zij verdienen niet in
de eerste plaats straf, maar vooral een
opleiding. Ook aan dit gebied, dat van
de voorlichting en opleiding dus, wordt
veel aandacht besteed. Om degenen, die
iets met prijsvoorschriften te maken
hebben, bij hun studie te helpen, is een
brochure samengesteld, getiteld: „Za
kenman en prijspolitiek". In groote lijnen
is in deze fraai uitgevoerde en met tal
rijke teekeningen verluchte brochure,
welke door haar grooten inhoud den
vorm van een boekwerk heeft aangeno
men, alles te vinden, waaraan men zich
dient te houden. De vrij moeilijke mate
rie is in deze brochure zoo overzichtelijk
en begrijpelijk mogelijk verwerkt. Het
boekje is geheel gratis beschikbaar voor
ieder, die de moeite neemt het by den
dienst van den gemachtigde voor de prij
zen te 's-Gravenhage aan te vragen.
Nu de landbouwlooneni stijgen
Er zijn ten slotte allerlei vragen ge
steld aan den gemachtigde en zijn mede
werkers. Zoo b.v. over den invloed van
de verhooging der loonen van de land
arbeiders op de prijzen der agrarische
producten. Die zal eerst kunnen blijken
in het najaar als de oogst aan granen
binnenkomt en in dien tusschentijd is
er gelegenheid om de vereischte maat
regelen te beramen. Maar wat de prijzen
der vettengroepen betreft, acht mr
Schokker niet uitgesloten, dat er wel
licht eenige verhooging van de prijzen
noodzakelijk zal blijken. Maar dan moet
toch altijd nog eerst worden nagegaan
in hoeverre het noodzakelijk is, dat de
verhooging van de loonen resulteert in
zoo'n prijsstijging in den kleinhandel.
En in elk geval zal als algemeene regel
gelden, dat een onvermijdelijke prijsstij
ging binnen de uiterste grenzen beperkt
zal blijven.
In' bepaalde sectoren zijn correcties
noodig ten aanzien van sociaal-achter
lijke verhoudingen. Doch een algemeene
loonstijging zou hoogst gevaarlijk zijn.
De schoenreparaties werden ter sprake
gebracht. Medegedeeld werd, dat de
schoenmakersvereenigingen de koppen
bij elkaar hadden gestoken en prijzen
direct het onderwerp van zijn overden
ken. Het is Gerard. Hij heeft over zijn
Jongen harde noten hooren kraken. Zon
der dat één op de boerderij het weet, is
er tusschen vader en zoon een vrij harde
woordenwisseling geweest. Met opzet
heeft de boer zijn vrouw er buiten ge
laten. Ze behoeft niet te weten, althans
nóg niet, dat de levenswijze van Gerard
veel te wenschen overlaat. Hij is te vaak
in de stad. En omgaand met lieden, die
veel van wijntje en Trijntje houden. Als
dat niet verandert, raakt hy zijn zoon
kwjjt. En als Sjaan dan ook eens bal
sturig worden zou en tegen zijn toestem
ming toch trouwen met dien kruidenier,
dan was hij twee kinderen kwjjt. En één
van die twee was Sjaan, zijn- oogappel.
Was het dan niet veel beter, zijn verzet
te laten varen. Dan bleef er tenminste
een goede verstandhouding met Sjaan.
Al was het natuurlijk mogelijk, dat het
met Gerard nog in orde kwam. Hij heeft
hem in elk geval flink de waarheid ge
zegd. Het moest uit zijn, anders kan hij
de boerderij verlaten, afgeloopen. Zoo'n
zoon wilde hij in elk geval niet hebben.
Het beste was, dat Gerard naar een
vrouw omzag en spoedig trouwen ging.
Gerard had het beloofd. Hij wist, dat
vader zijn bedreiging uitvoeren zou en
hem eenvoudig niet meer als zoon erken
nen. Tuininga had een meisje voor Ge-
rad op het oog. Eén met „haar op de
tanden". Zooéén moest hij hebben, om
in het goede spoor te blijven. Misschien
kwam het met Gerard nog in orde. Zoo
hadden opgesteld, welke veel te hoog
waren, zoodat het onvermijdelijk was
geweest evenwicht aan te brengen. Er
is nu een indeeling in 15 tariefklassen
gemaakt. In elke zaak zal binnenkort
een tarief moeten hangen.
Over den prijs voor taptemelk blijkt
nog gedokterd te worden, doordat de A.
V. M., die met de uitvoering van de
melkregeling is belast, nu en dan schijnt
te vergeten, dat ze enkel uitvoerster is
en zich ook met de prijsvorming wil be
moeien.
Het schijnt niet uitgesloten, dat de
A.V.M. van haar optreden moeilijkheden
kan en zal ondervinden. Doch daar de
prijs der melk af boerderij moet worden
verhoogd, zal de heele regeling binnen
kort op de helling komen.
Als resultaat van gestelde vragen
kunnen we nog mededeelen, dat een
winkelier, die cassabons placht af te ge
ven, daarmede moet voortgaan, wil hij
geen gevaar loopen wegens prysveran-
dering vervolgd te worden.
(United Press.) De regeering heeft de
vervroegde oproeping bevolen van de
lichting 1923 tot militaire opleiding bij
de militie.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
Het D. N. B. meldt: Gisternacht vlo
gen enkele Britsche vliegtuigen boven
Nederland. De hier en daar neergewor
pen brisant- en brandbommen richtten
slechts onbeteekenende schade aan.
GEMACHTIGDE VOOR HET BOSCH
WEZEN ENZ.
De secretarissen-generaal van land
bouw en visschery en van handel, nijver
heid en scheepvaart hebben benoemd tot
gemachtigde voor het boschwezen, de
houtvoorziening en de jacht Dr J. A. van
Steyn, directeur van het Staatsboschbe-
heer te Utrecht.
Als zijn plaatsvervanger is aangewe
zen Drs A. Kouwenaar, directeur van
het rijksbureau voor hout, te Haarlem.
WETHOUDERS NEMEN ONTSLAG.
De beide wethouders van Maassluis,
de heeren H. van Rossen Mz. en P. J. de
Pagter, hebben den regeeringscommis-
saris bericht, dat zjj ontslag nemen als
wethouder.
i IT
WEER PAKJES NAAR EN VAN HET
GEHEELE NEUTRALE
BUITENLAND.
Het A. N. P. meldt: Pakjes (tot een
gewicht van 1 kg) kpnden tot dusver al
leen naar en van Duitschland, het pro
tectoraat Bohemen en Moravië en Elzas-
Lotharingen worden verzonden. Dit
wordt thans uitgebreid tot alle landen,
waarmede postverkeer mogelijk is, voor
zoover deze althans pakjes toelaten.
Aangeteekende verzending kan geschie
den, en eveneens, in de landen waar dit
is toegelaten, expresse bestelling. Men
wende zich alvorens tot verzending over
te gaan, om inlichtingen tot de post
kantoren.
EEN CREMATORIUM TE ZWOLLE.
B. en W. van Zwolle stellen den ge
meenteraad voor een gedeelte van het
landgoed „Kranenburg" te verkoopen
aan de vereeniging voor facultatieve lijk
verbranding ten behoeve van de stich
ting van een crematorium.
Dit crematorium zou gebruikt worden
voor de Noordelijke en Oostelijke pro
vincies.
Rudolphstichting.
Op Donderdag 12 Juni wordt te
Utrecht de jaarvergadering gehouden
van de Vereen, tot verzorging van kin
deren „De Rudolphstichting".
niet, dan wees hjj hem de deur. En dan
Sjaan ook nog weg?
In de afgeloopen maanden had zjjn
vrouw, als het te pas kwam, kalm met
hem gepraat: was het niet veel verstan
diger als hjj zijn verzet varen liet? Die
Klaas was toch een ordentelijke jonge
man. Was dat nu zoo erg, dat die geen
boer was? Hjj was werkzaam. Sjaan
hield van hem. De boer moest ver
standiger zjjn
Den volgenden middag staat Lambert
gereed, naar het dorp te gaan.
Wat moet je gaan doen vraagt de
boer, die het wel weet.
Boodschappen halen by Gertjan
Bakker, boer.
„Och, dat gezeur. Het houdt maar op.
Zeg by Bakker, dat hy zelf moet ko
men, net als vroeger, 'tls wel een eind
weg, maar telkens naar het dorp, dat
is ook geen karwei. Handig doet de
boer het voorkomen, alsof het van Klaas
Bakker is uitgegaan, om niet meer op
„Zandhoeve" te verschynen.
De knecht doet de boodschap. „Je
rolt er van omver", zegt Adriana, als ze
het binnen meedeelt. „Wat zal er nu aan
de hand zyn?"
Maar Klaas is er niet over te spreken.
Een mooie manier, moppert hy. Ik
ga niet, basta. Moet Sjaan eerst maar
eens schryven, wat er nu eigeniyk aan
de hand is. Den eenen keer wordt je
als een hond het erf afgejaagd, de an
dere maal mag jp genadig komen. Ik
ga niet. Dan maar een klant minder. De
ARTIKEL
BON
DUUR
HOEVEELHEID
04
t/m. 8 Juni
iy2 kg.
8
t/m. 15 Juni
50 gr. roggebrood of 50 gr.
ander brood of y2 rantsoen
gebak of 35 gr. meel of
bloem.
Boter of margarine
18
17
t/m. 11 Juni
26 Mei t/m.
11 Juni
Boterkaart: 250 gr. boter;
Vetkaart: 250 gr. boter of
margarine.
Als boven óf 200 gr. sla
olie.
Brandstoffen
02 KF van
kaarten
M en N
t/m. 30 Juni
Een eenheid vaste brand
stoffen.
Brood of gebak
24 (Extra
Rantsoen)
21
t/m. 22 Juni
24 Mei tot en met
7 Juni
100 gram roggebrood of
100 gram ander brood of
1 rantsoen gebak, of 70
gram bloem of meel.
200 gr. roggebrood of 200
gr. ander brood of 2 rant
soenen gebak of 140 gr.
meel of bloem.
'97
51
t/m. 8 Juni
t/m. 8 Juni
een ei.
Gort of gortmout of
25
t/m. 15 Juni
250 gram
Havermout, havervlok
ken, gort of grutten...
24
t/m. 15 Juni
250 gram
66, 76
67, 77
t/m. 1 (15) Juni
t/m. 15 (29) Juni
100 gram.
Thee of koffiesurrogaat
34
t/m. 22 Juni
250 gr, koffiesurrogaat of
40 gr. thee,
Macaroni of vermicelli
26
I
t/m. 15 Juni
100 gram.
Maïzena, griesmeel, pud
dingpoeder, sago,
aardappelmeel, stijf-
27
t/m. 15 Juni
100 gram.
19
t/m. 8 Juni
1% liter.
52
t/m. 22 Juni
500 gram.
Periode 10
t/m. 15 Juni
Voor de keuken 2 liter.
Rijst (-emeel, gries,
-ebloem) of grutten-
32
t/m. 15 Juni
250 gram.
K (textiel)
t/m. 31 Aug.
50 gr. scheerzeep, tube of
pot.
31
t/m. 8 Juni
1 kilogram.
17
t/m. 7 Juni
50 gr. vleesch of rant
soen vleeschwaren of
rantsoen verduurzaamd
gevogelte.
17
t/m. 7 Juni
y2 rantsoen vleeschwaren.
35
t/m. £9 Juni
150 gr. toiletzeep of 120 gr.
huish.zeep of 150 gr zachte
zeep of 300 gr. zachte
zeeppasta of 250 gr. zeep
poeder.
K bruine
textielkaart
A (alle tex-
tielkaarten)
Zomerjapon.
Badcostuum of zwem
broek.
.Hü' WÈË
en liefst de duurste die er is en probeer daarna Ivorol. Dan neemt U waar hoe
Ivorol in reinigend-, witmakend- en schuimend vermogen alle andere verre over
treft. Tube 60, 40, en 25 ct. (Adv.)
boer zal naar my toekomen en excuses
vragen voor zyn ongehoord gedrag.
Gertjan zwygt by dien uitval. Mis
schien vindt hy, dat Klaas geljjk heeft.
Dat is géén behandeling.
Maar nu is moeder Maaike èr: Ik zou
niet direct zoo'n besluit nemen, Klaas.
Het is nog geen Donderdag. Denk er
eens over na. Misschien komt er nog
bericht van Sjaan
Dat had Lambert dan natuurlyk
meegebracht, moppert Klaas recalcitrant.
Je weet niet eens, of Sjaan wel op
de hoogte is, oppert moeder. Het kan
wel van den boer afkomstig zyn of van
de boerin, zonder dat Sjaan het weet.
Ho even, jongen. Niet zoo hard van
stal loopen. Je vraagt den Heere, om
je den weg te effenen. Misschien wordt
nu de weg gewezen en nu doe je zoo
weerbarstig.
Het is stil, als moeder die woorden
geuit heeft
En je moet ook niet vergen, dat
Tuininga om excuses vraagt. Wees de
mindere maar. Dat staat ons niet slecht.
Ga jy nu Donderdag naar de „Zand
hoeve", alsof er niets is voorgevallen.
We kunnen dan verder zien.
Die raad lykt me" toch niet slecht,
Klaas, zegt Gertjan dan opeens. We we
ten tenslotte toch niet, wat er op de
„Zandhoeve" is voorgevallen. Jy hebt
altyd vertrouwen in Sjaan gehad. Nu
moet je niet zóó doen.
Er verloopen een paar dagen. Klaas
gaat van meening veranderen. Eigeniyk
heeft moeder geiyk. En vader ook. Hy
weet niets. Wie weet, wat hy Donderdag
op „Zandhoeve" verneemt.
Hy gaat. Niet rustig. Hy is nauweiyks
op het erf, of Tuininga komt op
hem af.
Wat kom je hier doen vraagt die.
Niet dreigend is zyn stem.
Ik heb de boodschap gekregen, dat
ik elke week weer komen moet, ant
woordt Klaas, onthutst even. Maar hy
spreekt ferm en kykt den boer open
in de oogen, open en trouwhartig.
Hm. En doe je dat dan?
Ik zal de waarheid zeggen, Tui
ninga. Ik heb eerst gezegd: Ik ga niet.
Ik ben als een hond van het erf gejaagd,
zonder reden, vind ik, en nu mag ik
weer komen. Liever een klant minder,
dan zulk een behandeling.
En wat doe je dan hier, Bakker?
Klaas begrypt niets van het geval. De
boer is zoo vriendelyk als wat. Op die
vraag kan hy moeilyk antwoord geven.
De beweegredenen van zyn moeder ver
staat Tuininga niet. En hy kan ook
niet zeggen, dat hy zulk een hevig ver
langen naar Sjaan heeft
Maar de boer wacht geen nader ant
woord af. Hy zegt: Bakker ik heb je
wel wat onheusch behandeld. Vergeet
dat maar, kerel. Zand er over, als je
het goed vindt. De boerin is in de
keuken. Koffie kun je er wel drinken.
Voortaan verwachten we je elke week
weer hier. Ik jaag je niet meer van het
erf af. (Wordt vervolgd.)
