De strijd op Kreta - Baai van
Soeda door de Duitschers
veroverd - Kandia bezet.
Christelijk Dagblad voor Zeeland
Het eerste Christelijk
Sociaal Congres.
EERSTE BLAD
Bekendmaking
van het Departement van
Landbouw en Visscherij.
DAGKALENDER.
VRIJDAG 30 MEI" 1941
55c JAARGANG - No. 25
Roosevelt weigert inlichtingen over
bescherming wapentransport.
Bureaux Lange Vorctstraat 70, Goea
Postrekening 444S5 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noordweg 155.
Directeur-Hoofdredacteur: A. DB LANGE
te Goes.
Abonnsfflssntsprij? f2,73 kwartaal
Weekabonnementen voo~ Middeltrap
Goes en plaatsen, waar een agent is «af
gesteld f 0.21.
Losse nummers 6 cent
FemHtebsflshtsn 88 estrt ps? psge!
Overige advsrtentiëc 30 cent ccr rege!
Ingezonden ntciedecHngsB 40 cseC per *ege!
Kleine Advertentiën f 0.55 bij vooruitbetaling
Advertentjën onder tetter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
PROCES-VERBAAL
WORDT OPNIEUW UITGEGEVEN.
Dezer dagen werd ons door de N. V.
„De Graafschap" te Aalten de eerste af
levering toegezonden van een nieuwe uit
gaaf van het Proces-verbaal van het
Eerste Christelyk-Sociaal Congres.
Dit congres werd in November 1891
gehouden, zoodat het dus juist 50 jaar
later is, dat een nieuwe uitgave van het
verslag van dit congres verschijnt.
Wy verheugen ons daarover. Het be
langrijke proces-verbaal was niet meer
in den handel.
Thans kan het onder bereik van velen
worden gebracht.
Da heer R. Hagoort, die o.m. het Ge
denkboek van Patrimonium bewerkte, en
die reeds zooveel publiceerde uit de ge
schiedenis der Chr. sociale en vakbewe
ging, gaf een korte toelichting.
Natuurlijk moet by het lezen worden
bedacht, dat referaten en discussies van
vóór 50 jaar terug dateeren.
Het congres heeft echter op de ont
wikkeling van de christeiyk-sociale be
weging en actie in ons land zeer grooten
invloed uitgeoefend. Steeds nog wordt
een beroep gedaan op uitspraken of con
clusies van dat congres.
De principieele richtlynen, die vyftig
jaar geleden werden getrokken, gelden
ook nu nog onveranderd.
Dr Kuypers rede, ter opening van het
congres, getiteld: „Het sociale
vraagstuk en de Christe-
1 y k e r e 1 i g ie" heeft de gewetens
van vele Christenen wakker geschud.
Kuyper durfde de dingen zeer scherp
te zeggen. Als het moest spaarde hy
niemand.
De mannen der christeiyke vakbewe
ging, die zich later op hem beriepen,
werden wel eens voor „rood" uitge
maakt.
Men was Kuyper biykbaar vergeten,
die in 1891 aldus sprak:
„Wy mogen niet als de priester en de
Leviet by den uitgeputten reiziger, die
uit zyn wonden ligt te bloeden, voorby-
gaan, maar moeten als de barmhartige
Samaritaan door een aandrift van god
delijke ontferming met hem bewogen
worden. Want ja, er wordt geleden; er
bestaat een scheiende nood. Nog niet
zoozeer in de kringen van onze geregel
de ambachtsliedenmaar wel by het pro
letariaat, dat achter hen staat; «n-niet
minder in sommige streken ten platte-
lande.
Denk aan Friesland. En dan zeg ik
met Bilderdijk: God heeft niet gewild,
dat iemand hard sloven zou en toch geen
brood hebben voor zich en zijn gezin. En
nog minder heeft God het gewild, dat
iemand, met handen en een wil om te
werken, omdat er geen werk is, in hon
ger zou omkomen of gedoemd worden
tot den bedelstaf.
Als we „deksel en voeding" hebben,
din ja eischt de heilige Apostel, dat we
ons daarmee vergenoegen zullen. Maar
nooit kan en mag het, waar onze Vader
in de hemelen met goddeiyke mildheid
overvloed van spijs uit den akker
wil doen voortkomen, in den naam
des Heeren vry'gepleit, dat door onze
schuld dit rijke goed zoo ongelijk ver
deeld wordt, dat, terwijl de een de brood
kruimels steken, de ander met leege
maag naar zijn stroozak moet, of, soms
zelfs nog den stroozak moet derven.
En als er dan nog zijn, die, God ver
geve het hun, zulke toestanden met een
beroep op Jezus' woord: de armen hebt
ge altijd by u, verdedigen willen, dan
teeken ik voor de eere van Gods heilig
Woord tegen zulk misbruik van dé
Schrift protest aan; en verzoek wie zoo
oordeelt, eerst in die zelfde Schrift eens
na te speuren, hoe bijna weelderig, ver
geleden by den jammer waarin ons prole
tariaat verzonken ligt, de toestand van
den arme in Israël was".
Het is zeker goed, dat deze woorden
ons in herinnering worden gebracht. Wij
hopen daarom, dat velen gebruik zullen
maken van de gelegenheid, om zich nu
het proces-verbaal van het eerste Chris-
telijk-sociaal congres van 1891 aan te
schaffen en stellen ons voor op Dr A.
Kuypers rede in een tweede artikel na
der terug te komen.
Een kleine advertentie in de rubriek
„Vraag en Aanbod" kost slechts 55 cent
bij vooruitbetaling.
BERLIJN (D. N. B.). De Duitsche
aanvalshandelingen op Kreta biy ven goe
den voortgang maken. De buitengewoon
belangryke baai van Soeda, tot dusver
basis van de Britsche vloot is door Duit
sche troepen op 28 Mei veroverd en ste
vig in Duitsche handen.
BERLIJN (D. N. B.) De Duitsche troe
pen op Kreta hebben op 28 Mei de baai
van Soeda achter zich gelaten en rukken
verder naar het Oosten op.
BERLIJN (D. N. B.). By een poging
van Engelsche vliegtuigen om een door
Duitsche troepen bezet vliegveld op Kre
ta aan te vallen, zyn op 26 Mei, naar aan
het D. N. B. wordt gemeld, 2 bommen
werpers van bet type Bristol-Blenheim
neergeschoten.
(D. N. B.) In den ochtend van 29 Mei
hebben Duitsche troepen de groote, aan
de Noordkust van Kreta liggende stad
Heraklion (Kandia) bezet. Ook de ha
ven en het vliegveld' zijn bezet. Verschei
dene honderden Engelschen zijn gevan
gen genomen.
ENGELSCHE TROEPEN UITGEPUT.
Associated Press meldt uit Londen,
dat volgens een officieels Britsche ver
klaring de Duitsche troepen de nume
rieke overmacht hebben verkregen en
dat de situatie zeer precair is. De Brit
sche troepen zyn als gevolg van de voort
durende bombardementen lichameiyk en
geesteiyk volkomen uitgeput.
In het communiqué van het Britsche
hoofdkwartier in het Midden Oosten
wordt volgens een bericht van Reuter
medegedeeld, dat de Britsche troepen
op Kreta, met het oog op de nieuwe aan
vallen der Duitsche troepen, zyn terug
getrokken op stellingen ten Oosten van
de Soeda-baai. In de gevechten van man
tegen man van Woensdag, zoo wordt ver
der gezegd, hebben de Britsche troepen
zware verliezen geleden.
Volgens het D. N. B. worden voorbe
reidingen getroffen om de Engelschen
in te schepen.
Voorts verneemt de „Giornale d'Ita-
lia" ten aanzien van de reeds vermelde
landing van Italiaansche troepen op Kre
ta, dat het daarbij gaat om mariniers
en afdeeling van de landmacht, die in
het Oosten van het eiland aan land zyn
gegaan.
Het Britsche opperbevel ziet zich al
dus voor een nieuwen toestand geplaatst
daar het thans niet alleen met den ge
weldigen Duitschen druk in het Westen,
maar ook met het nieuwe front in het
Oosten rekeniDg moet houden.
HET DUITSCHE
WEERMACHTSBERICHT.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
Door het optreden van kruisers in
overzeesche wateren verloor de vijand
52.000 ton handelsscheepsruimte.
Hiervan werden 41.000 ton door een
oorlogsschip tot zinken gebracht, dat
hiermede in totaal meer dan 100.000 ton
heeft vernietigd. Het slagschip Bis
marck schoot op 24 Mei 's avonds vijt
Britsche vliegtuigen neer, bracht in den
nacht van 26 op 27 Mei een van de aan
vallende vyandelijke torpedobootjagers
tot zinken en schoot een andere in
brand.
Op het eiland Kreta achtervolgen
Duitsche bergtroepen na voorspoedige
gevechten den verslagen vijand. Ze be
reikten de baai van Armini en brachten
opnieuw een vry groot aantal gevange
nen binnen. De baai van Soeda, die tot
dusverre door de Britten als vlootsteun-
punt werd gebruikt is veroverd. Het
Duitsche luchtwapen heeft ook gisteren
met vrij sterke farmaties gevechtsvlieg
tuigen en duikbommenwerpers de Brit
sche stellingen aan de Noordkust van
Kreta doeltreffend aangevallen en in het
zeegebied rondom Engeland een koop-
vaardy'schip en een patrouillevaartuig
tot zinken gebracht, italiaansche troe
pen zijn op het eiland Kreta aan land
gezet.
InNoord-Afrika hebben de
Duitsch-Italiaansche troepen nieuwe
plaatseiyke uitvalspogingen van de in
T o»b roek ingesloten Britten met ver
liezen voor den vyand afgeslagen. De
Duitsche gevechtsvliegtuigen bestookten
munitie-opslagplaatsen van den vijand
bij Tobroek met bommen, waardoor ver
scheidene ontploffingen ontstonden. De
Duitsche torpedo-vliegtuigen vernietig
den ten Oosten van Soil oem Britsche
pantserwagens en een vry groot aantal
auto's. Ten Noorden van MersaMa-
troe raakte een groot vyandeiyk koop
vaardijschip, nadat bommen waren neer
geworpen in brand.
Vliegtuigen van de gewapende ver
kenning brachten overdag ten Westen
van Ierland, uit een sterke Britsche
vlootformatie een torpedobootjager tot
zinken, ze plaatsten bomtreffers op een
lichten kruiser.
Aan de Kanaalkust opgesteld vèrdra-
gend geschut van de marine beschoot
een Britsch konvooi by Folgestone.
In den afgeloopen nacht bombardeer
den gevechtsvliegtuigen met goede uit
werking Britsche havens aan de Zuid-
Ooat- en Westkust van het eiland. Duit
sche jagers schoten bij een poging van
den vyand om naar de bezette gebieden
en de Duitsche Bocht te vliegen zonder
eigen verliezen te ïyden, vier Britsche ge-
vechts- en twee jachtvliegtuigen neer.
De vyand wierp in den afgeloopen
nacht met afzonderiyke vliegtuigen in
het Noord-Duitsche kustgebied brisant-
en brandbommen, die slechts geringe
schade veroorzaakten. Artillerie van de
marine schoot een van de aanvallende
toestellen neer.
In de periode van 22 tot 28 Mei ver
loor de vyand in totaal 52 vliegtuigen.
In dezelfde periode gingen 35 eigen
vliegtuigen verloren.
DE OORLOG TER ZEE.
BERLIJN (D. N. B.). Duitsche ka
perschepen hebben, naar het D. N. B.
verneemt, by operaties in overzeesche
wateren, een aantal Engelsche en in En
gelschen dienst varende koopvaardysche-
pen vernietigd.
HET ITALIAANSCHE WEERMACHT-
BERICHT.
ROME (Stefani). In zyn weermachts-
bericht no. 358 maakt het Italiaansche
opperbevel het volgende bekend:
Gisteren zijn onze troepen aan' land
gegaan op het eiland Kreta om met de
Duitsche troepen samen te werken.
Onze formaties bommenwerpers en
torpedovliegtuigen vielen in het Ooste-
Ij'k bekken van de Middellandsche Zee
herhaalde malen vijandeljke vlootfor-
maties aan. Drie Engelsche kruisers zyn
door onze torpedo's uit onze vliegtuigen
getroffen. Een andere kruiser werd met
bommen getroffen.
In Noord-Afrika werden aan het front
van Tobroek op den avond van 27 Mei
en den ochtend van 28 Mei vyandelijke
aanvallen afgeslagen.
Britsche vliegtuigen lieten eenige
bommen vallen op Benghasi en Derna.
Onze torpedovliegtuigen haalden twee
vyandelijke bommenwerpers omlaag.
Een Engelsch officier werd gevangen
genomen.
In Oost-Afrika biyven onze troepen
in het gebied van Galla-Sidamo moedig
stryden in het merengebied en op den
linkeroever van de rivier de Omo.
VERDRAGEND GESCHUT IN
FRANKRIJK BESTOOKT
BRITSCHE KUST.
Het Duitsche verdragend geschut
heeft van de Fransche kust de Britsche
stellingen onder vuur genomen. Het
bombardement wordt verricht door een
bottery, die in de buurt van Boulogne
is opgesteld. Het vuren geschiedt met
geregelde tusschenpoozen.
KRUISER „YORK" VERLOREN.
(D.N.B.) De Britsche Admiraliteit
heeft medegedeeld, dat de kruiser
„York" als verloren moet worden be
schouwd. Het schip was eenigen tyd ge
leden beschadigd en ter reparatie naar
de vlootbasis in de Soeda-baai gebracht,
waar het zich nog by het begin van de
vijandeljkheden bevond. Daar werd het
opnieuw door Duitsche gevechtsvlieg
tuigen aangevallen en tijdens verschei
dene buitegewoon heftige aanvallen
kreeg het een aantal voltreffers.
Van Duitsche zyde teekent men hier-
bj aan, dat de Britsche Admiraliteit
hiermede het verlies van een derden
kruiser in de gevechten by Kreta heeft
bevestigd. Te voren had zij medegedeeld,
dat de kruisers „Gloucester" en „Fyi"
verloren waren gegaan.
Volgens Engelsche berichten zou het
grootste deel der opvarenden van de
„York" gered zyn.
BONAANWIJZINGEN.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Landbouw en Visscherij
maakt bekend, dat in den vervolge de
voor het koopen van distributiegoede
ren aan te wijzen bonnen niet meer, zoo
als tot dusverre het geval was, nog eeni
ge dagen na afloop van de distributie-
periode, voor welke zij zijn geldig ver
klaard, mogen worden gebruikt. Een uit
zondering geldt voor de bonnen, welke
recht geven op kaas; deze mogen,
evenals tot dusverre, nog gedurende twee
weken na afioop van de distributieperio
de voor het koopen van kaas worden ge
bruikt.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat de regeling, volgens welke bonnen,
die zijn geldig verklaard voor een op
Maandag aanvangende distrlbutieperio-
de, ook reeds op den daaraan vooraf-
gaanden Zaterdag en Zondag mogen
worden gebruikt, blijft gehandhaafd.
De volgende bonnen zyn aangewezen
voor het koopen der daarby vermelde
rantsoenen.
Aardappelen.
bon „04" van de aardappelendistribu-
tiebonkaart: 2 Juni tot en met 8 Juni,
iy2 kg per bon.
Melk.
bon „19" van de melkkaart: 2 Juni
tot en met 8 Juni, 1% liter per bon.
Eieren.
bon „97" van de „bonkaart algemeen"
2 Juni tot en met 8 Juni, één ei per bon.
Kaas.
bon „67" en „77" van de „bonkaart
algemeen": 2 Juni tot en met 15 Juni
koopty'd tot en met 29 Juni), 100 gram
kaas per bon.
Vleesch.
bon „17 Vleesch" van de vleeschkaart:
31 Mei tot en met 7 Juni, per twee
bonnen 100 gram vleesch, been inbegre
pen of één rantsoen vleeschwaren,
bon „17 Worst, Vleeschwaren" van de
vleeschkaart: 31 Mei tot en met 7 Juni,
per twee bonnen één rantsoen vleesch
waren.
BONAANWIJZING PEULVRUCHTEN.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Landbouw en Visscherij
maakt bekend, dat ter aanvulling van
het aardappelrantsoen nogmaals een
rantsoen peulvruchten beschikbaar zal
worden gesteld.
Gedurende het tijdvak van Maandag
2 Juni tot en met Zondag 22 Juni a.s.
geeft de met „52" genummerde bon van
de „bonkaart algemeen", recht op het
koopen van 500 gram peulvruchten. Het
koopen met deze bon is geoorloofd op
Zaterdag 31 Mei.
ZEEPDISTRIBUTIE.
De Secretaris-Generaal van het De
partement van Handel, Nyverheid en
Scheepvaart maakt het volgende bekend:
Toilet- en Huishoudzeep.
Gedurende het tydvak van Zondag 1
Juni tot en met Zondag 29 Juni a.s.
geeft de met „35" genummerde bon van
de „bonkaart algemeen" recht op het
VRIJDAG 30 MEI 1941.
Want de Heere is rechtvaardig, Hy
heeft gerechtigheden lief; Zyn aange
zicht aanschouwt den oprechte.
Psalm 11 7.
Zon. Maan.
op onder op onder
5.25 21.50 9.23 0:49
2 Juni: Eerste kwartier.
9 Juni: Volle maan.
koopen van 150 gram toiletzeep (nieuwe
samenstelling) of 120 gram huishoud
zeep of 200 gram zachte zeep (oude sa
menstelling) of 120 gram huishoudzeep
of 200 gram zachte zeep (oude samen
stelling van vóór 1 Jan. 1941) of 150
gram. zachte zeep (nieuwe samenstel
ling van na 1 Jan. 1941) of 300 gram
zachte zeeppasta of 250 gram zeeppoe
der of 600 gram waschpoeder.
Volledigheidshalve wordt er op gews-
zon, dat wasebpoedor niet gekocht kan
worden door het publiek, doch uitslui
tend wordt beschikbaar gesteld ten be
hoeve van wasscheryen.
Voorts biyft de bepaling van kracht,
dat de oude voorraden zeepvlokken, zelf
werkende waschmiddelen en vloeibare
zeep, welke zeepsoorten thans niet meer
worden aangemaakt, nog mogen worden
uitverkocht, met dien verstande, dat elke
bon recht geeft op het koopen van 125
gram zeepvlokken of 250 gram zelfwer
kende waschmiddelen of 200 gram vloei
bare zeep.
Zeep voor wasscherijen.
De bestaande regeling ten aanzien van
de wasscheryen blyft onverminderd van
kracht.
De wasscheryen zyn derhalve verplicht
voor elke twintig kilogram droge vuile
wasch een zeepbon van het publiek in
ontvangst te nemen. Zooals reeds voor
geschreven is, dienen de wasscheryen
eerst een bon van hun klanten in ont
vangst te nemen en pas daarna een hoe
veelheid van twintig kilogram wasch-
goed, hetzij ineens, hetzy by gedeelten
in behandeling te nemen.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat bovenstaand voorschrift ook geldt
voor de zoogenaamde „waschverzen-
ders", die slechts als tusschenpersoon
tusschen het publiek en de wasscheryen
optreden.
De wasch van kantoren, hotels, café's
enz., voor zoover het handdoeken, poets
en stofdoeken, servetten, tafellakens e.d.
betreft, kan ter behandeling worden ge
geven .zonder dat daarby bonnen behoe
ven 'te worden afgegeven.
HONDEN EN KATTENBROOD.
Het Rijksbureau voor de Voedselvoor
ziening in Oorlogstijd maakt bekend, dat
van 1 tot en met 30 Juni 1941 op bon nr
14 van de voederkaart voor honden
wordt beschikbaar gesteld:
voor groep
I 10 kg hondenbrood
H 10 kg
m 8 kg
IV 5 kg
V 4 kg
VI 3 kg
Op bon nr 14 van de voederkaart voor
katten wordt over dezelfde periode l1/^
kg kattenbrood beschikbaar gesteld.
Na 30 Juni 1941 is bon nr 14 van be
doelde kaarten ongeldig en mag deze
niet meer worden aangenomen.
BRITSCHE TORPEDOJAGER TOT
ZINKEN GEBRACHT.
(D.N.B.) Naar Reuter meldt, heeft
de Britsche Admiraliteit medegedeeld,
dat de torpedojager Mashona door een
Duitsch vliegtuig tot zinken is gebracht.
De torpedojager had deelgenomen aan
de jacht op de Bismarck.
SLECHTS DRIE OPVARENDEN VAN
DE „HOOD" gered.
(D.N.B.) Naar de Britsche berichten
dienst meldt, neemt men te Londen aan,
dat slechts 3 van de 1341 opvarenden
van den vernielden slagkruiser Hood,
een officier en twee matrozen zyn ge
red.
DE ENGELSCHEN GEVEN DE ONT
RUIMING VAN SOLLOEM TOE.
(D.N.B.) De Engelschen hebben de
ontruiming van Solloem toegegeven. Zy
noemen deze ontruiming „tydelyk"
Van Duitsche zyde wordt naar aanlei
ding hiervan verklaard, dat Solloem se
dert 16 Mei des middags stevig in Duit
sche handen is en dat er van een „tijde-
Ike ontruiming" nauwelyks sprake kan
zyn.
VICHY PROTESTEERT TE LONDEN.
(D.N.B.) De Fransche regeering heeft
aan de Britsche regeering een energiek
protest doen toekomen wegens het bom
bardement op Sfax.
DE ZETEL DER FRANSCHE REGEE
RING NIET NAAR PARIJS.
Het A.N.P. meldt uit Berlyn:
Op een desbetreffende vraag van
buitenlandsche journalisten heeft men
in de Wilhelmstrasse geantwoord, dat
de leden der Fransche regeering, die op
het oogenblik te Parijs vertoeven, daar
slechts tydelijk blijven. Een verhuizing
der Fransche regeering naar Parijs is
niet overwogen.
D.N.B. In de buitengewone persconfe
rentie, welke Roosevelt Donderdag heeft
gehouden, weigerde de president nadere
inlichtingen te geven, over de wijze
waarop hij het transport van oorlogs
tuig naar Engeland wil beveiligen.
