De distributie van vaste brandstoffen
Dagblad voor de Provincie Zeeland By coairiel BëlSSgtSCi KSfllBI
WOENSDAG 9 OCTOBER 1940
55e JAARGANG - No. 8
Geen angstpolitiek.
Represaille tegen lndië.
Besprekingen te Batavia.
Binnenland
Twee liter petroleum
voor één maand.
Zeepbon bij waschgoed
thans verplicht.
Opgave niet-commercieele
vereenlglngen.
Kolenbon voor kleine boeren
Invoer In Ned.-Indië.
Vllegdlenst tusschen
Ned.-lndlö en Phillppljnen.
Bijzonderheden over de uitvoering.
Welke bonnen in October
gelden.
Buitenland
Het Duitsche weermachtberlcht.
Een rede van Churchill
in het Lagerhuis.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorstatraat 7 0, Goes
Postrekening 4445S Telefoon ,2438
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. X FANOY, Lange Giststroat 34 en
Noorthveg 15S.
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
A&eaatmsctecrM* sw temefisa
Wesksboaseinenten voor MIJdeSmra
Goea en VHasingen t 0.20
Loaae noumtfil eest
Advertenties M eest pee regel
Ingessndes radsdeelingea 69 eest Ufiti
PtBehic AdvertentKn Dlnsdage yrildflpa
f 0.71 bij voornttbetattng
Advertenties onder fetter 01 PStfë
IQ cent txtn
Verschillende bladen, o.a. „De Ne
derlands r", die zich aanvankelijk
tegenover de Nederlandsche
Unie stelden, gaven den laatsten tijd,
nadat de Unie op verschillende punten
bevredigende verklaringen had gege
ven, van meer toenadering blijk.
De „Haagsche Post" die na 10 Mei
als gedragslijn heeft aangenomen: wij
kunnen zóó, maar we kunnen óók wel
anders spreekt in verband hiermee
van een plotselinge ommezwaai, inge
geven door een panischen angst voor de
politieke mogelijkheden waarover zoo
hardnekkige geruchten liepen.
De „Nederlander" heeft op die
dwaze beschuldiging een juist en waar
dig antwoord gegeven, dat wij hier la
ten volgen:
„De Haagsche Post slaat met deze ver
onderstelling de plank geheel en al mis.
Als zij eens de moeite nam bij het drie
manschap van de Nederlandsche Unie
te gaan informeeren, zou> zij dat ook van
dien kant kunnen vernemen.
Nadat wij aanvankelijk een welwillen
de houding' tegenover de Nederlandsche
Unie hadden ingenomen, zijn wij daar
op na het bekende incident van de
twee ijzers in het vuur in ons artikel
van 13 Augustus in zooverre terugge
komen, dat wjj een nadere uiteenzetting
van de bedoelingen van de Nederland
sche Unie noodzakelijk oordeelden. Dat
artikel was bedoeld als de inzet van een
nadere gedachtenwisseling tusschen de
Nederlandsche Unie en ons, op dezelfde
wijze als van die zijde sedertdien ook
met andere groepen heeft plaats gehad.
Dit heeft geleid tot nader contact, ter-
wille waarvan wij tot Zaterdag voor een
week over de Nederlandsche Unie heb
ben gezwegen. Dit contact is tot stand
gekomen het is met de stukken ge
makkelijk aan te toonen lang vóór de
geruchten over het overnemen van de
macht door de N.S.B, begonnen te loo-
pen en deze geruchten hebben het con
tact in plaats van bevorderd, vertraagd,
omdat toen de aandacht van de mannen
der Nederlandsche Unie door andere za
ken in beslag werd genomen.
Wanneer er over onze verhouding tot
de Nederlandsche Unie wat mede te
deelen valt, zullen wij zelf het tijdstip
daarvoor bepalen. Ten einde de in dezen
tijd welig voortwoekerende legendevor
ming tegen te gaan meenden wij het
bovenstaande toch aan het adres van de
Haagsche Post te moeten opmerken.
En wij zouden er nog twee dingen
aan willen toevoegen.
In de eerste plaats dit: als er van
toenadering tot de Nederlandsche Unie
sprake zal zijn, dan zal dat zijn op den
grondslag van een nauwkeurige afbake
ning van het terrein, dat men, wil men
op onze medewerking kunnen rekenen,
zal hebben te eerbiedigen. Opdat men
goed wete wat men aan ons heeft, zul
len wij de fundamenteele overtuigingen
welke wij zeker gesteld willen zien, dui
delijk omschrijven, waarmede tegelijker
tijd wordt vastgelegd hoe lang men op
onze medewerking kan rekenen. Dat is,
dunkt ons, niet de houding van den-
gene, die door panischen angst bevan
gen is en die de Nederlandsche Unie ziet
als een laatste schuilkelder en bolwerk
tegen het gevaar.
Wij erkennen gaarne, dat wij het als
een gevaar voor ons volk zouden be
schouwen, als de N. S. B. het voor het
zeggen kreeg en wij meenen, dat wij
daarin niet alleen staan. Omdat wij het
zoo zien, mogen, wij een dergelijk bewind
niet wenschen. Maar wij kunnen ons
geen beter middel voorstellen om ons
volk zich bewust te doen blijven van het
eigene van ons volkskarakter. Zeker, 't
zou gaan ten koste van dingen, die ons
lief zijn.
Daarom mogen wij het niet zoeken,
maar als het over ons moet komen en
wij zijn er ons van bewust, dat niet wij,
noch de Nederlandsche Unie dit hebben
uit te maken dan hebben wij het te
aanvaarden, in het vertrouwen, dat ook
de offers, die dan zullen moeten worden
gebracht, vruchten zullen dragen en het
volkskarakter zullen stalen.
En in de tweede plaats zij ons de op
merking veroorloofd, dat de „Haagsche
Post" goed zou doen, zich te herinneren,
dat zij als het gaat om panischen angst
en plotselinge ommezwaaien boter op 't
hoofd heeft. Wij behoeven dat niet nader
uit te werken.
Het is niet een van de minst bedenke
lijke uitingen van het kapitalistische
stelsel, dat de geestelijke en politieke
voorlichting door middel van de pers in
vele gevallen, naar de ervaring leert, van
karakter verandert, wanneer dit om eco
nomische redenen wenschelijk schijnt.
Wij houden het voor eer- en karakter
voller, om liever onder te gaan, dan
daaraan mee te doen."
NIEUWE ARRESTATIES.
Als represaille tegen de behandeling
van Duitschers in Ned.-Indië zjjn de
Duitsche autoriteiten hier te lande j.l.
Maandag begonnen met de gevangenne
ming van een honderdtal personen, voor
aanstaande figuren uit vroegere parle
mentaire, economische en society-krin-
gen, die op grond van hun positie of van
hun relaties met Ned.-Indië geacht kun
nen worden voor lndië een begrip te ver
tegenwoordigen. Indien deze maatregel
opnieuw blijkt in Ned.-Indië geen effect
te sorteeren, zal eventueel na een week
verder worden gegaan met arrestaties.
Onder de aangehoudenen bevinden
zich geen vrouwen en zoo is b.v. de doch
ter van den gouverneur-generaal van
Ned.-Indië die in Den Haag vertoeft, on
gemoeid gelaten, in tegenstelling met de
houding der Ned.-Indische autoriteiten,
die wel vrouwen en kinderen hebben ge
ïnterneerd.
Na vijf maanden geduld te hebben ge
oefend en tevergeefs getracht te hebben
langs diplomatieken weg met den gou
verneur-generaal van Ned.-Indië in con
tact te komen, is men van Duitsche zijde
tot deze nadere maatregelen overgegaan
om op deze wijze te trachten, aan de on
waardig geachte behandeling der Duit
sche geinterneerden een eind te maken.
De behandeling van de Nederlandsche
geïnterneerden is met die van de Duit
sche niet te vergelijken. Eerstgenoemde
genieten, naar een onpartijdig persoon
heeft vastgesteld, een uitstekende be
handeling; zij kunnen, zij het met eenige
vertraging, post ontvangen enz., terwijl
men voor de Duitsche geïnterneerden,
wier gezondheidstoestand zulks vereischt
zelfs blijkbaar niets ter tegemoetkoming
wil- doen, dat zij in een voor him gestel
geschikt klimaat worden geïnterneerd.
Vierde week der onderhandelingen
met Japan begonnen.
Domei meldt uit Batavia:
Men verwacht, dat de resultaten van
de besprekingen tusschen Neder-
landsch-Indië en Japan, welke
de vierde week ingaan, deze week een
concreter vorm zullen aannemen.
Door het overlijden van generaal-ma-
joor Isjimoto hebben slechts twee be
sprekingen plaats gehad tusschen den
Japanschen consul-generaal Saito en het
hoofd van de afdeeling handel van het
departement van economische zaken van
Hooghstraten, n.l. Dinsdag en Zater
dag.
De leider der Japansche delegatie, Ko-
bajasji, minister van handel en nijver
heid, bracht het weekeinde door te Soe-
kaboemi, doch in weerwil van zijn af
wezigheid zullen de onderhandelingen,
naar men gelooft, worden voortgezet.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart maakt
bekend, dat gedurende het tijdvak van
Woensdag 9 October a.s. tot en met
Zondag 10 November a.s. de met „p e -
r i o d e A" gemerkte zegel van de serie,
welke is uitgereikt ten behoeve van
hen, die voor verlichting in het huis
houden uitsluitend op het gebruik van
petroleum zijn aangewezen, recht geeft
op het koopen van twee liter petro
leum.
De secretaris-generaal, waarn. hoofd
van het Departement van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart, maakt bekend,
dat met ingang van heden zoowel de
wasscherijen als het publiek en instel
lingen verplicht zijn voor iedere 8 kg
droog waschgoed, welke gewasschen
moet worden, de geldige zeepbon in ont
vangst te nemen c.q. af te geven.
Deze maatregel moest genomen wor
den om aan ongewenschte concurrentie
van de wasscherijen onderling, met be
trekking tot het al dan niet in ontvangst
nemen van bonnen van het publiek, een
einde te maken.
Voorts wordt er op gewezen, dat het
noodzakelijk is, dat alle wasscherijen bij
het Rijksbureau voor chemische produc
ten (sectie zeep) Laan Copes van Cat-
tenburch 16 te 's Gravenhage worden
ingeschreven.
Wasscherijen, welke nog niet zijn in
geschreven, dienen zich onverwijld
schriftelijk tot het bovengenoemde
rijksbureau te wenden.
TermUrs tot 15 October verlengd.
De termijn, binnen welke niet-com-
mercieele vereenigingen en -stichtingen
haar opgaven, welke bij in onlangs ver
schenen verordening zijn verlangd, kun
nen indienen, is verlengd tot 15 October.
De voor de opgave benoodigde formulie
ren moeten aanstonds worden aange
vraagd b|j de procureurs-generaal die op
dracht hebben ontvangen, ook op mon
delinge aanvragen de formulieren uit te
reiken.
Den vereenigingen, waaromtrent twij
fel bestaat, of aanmelding noodig is,
wordt aangeraden in ieder geval de aan
melding te verrichten. Indien dit ten on
rechte geschied is, zal haar dit door den
procureur-generaal worden bericht.
In een circulaire aan de gemeentebe
sturen deelen de waarnemende secre
taris-generaal van het departement van
Sociale Zaken en de secretaris-generaal
van het departement van Landbouw en
Vissckery, waarnemende hoofden dier
departementen, mede, dat zy om ge-
lijke redenen als die, welke tot de ter
zake voor de in zorg zjjnde werkloozen
getroffen regeling hebben geleid, ter
men hebben kunnen vinden om goed te
keuren, dat aan de ondersteunde kleine
boeren en tuinbouwers, die in groep B
zijn gerangschikt, onder dezelfde voor
waarden als bij bovenbedoelde regeling
gelden, een kolenbon wordt verstrekt
ter waarde van f5.75.
Indien de kleine boeren en tuinbou
wers reeds in het bezit zijn van de hun
toegestane hoeveelheid brandstoffen,
kunnen z(j niet meer voor bovenbedoel
den bon in aanmerking komen.
Certificaat van oorsprong noodig.
Naar de „Deutsche Bergwerks-Zei-
tung" meldt, heeft de Directeur van Eco
nomische Zaken in Nederlandsch-Indië
bepaald, dat in de toekomst als regel by
den invoer van goederen een certificaat
van oorsprong overgelegd zal moeten
worden. Tot het afgegeven van deze cer
tificaten zjjn bevoegd de door de regee
ring van het invoerland genoemde of de
door de Nederlandsche regeering nog
nader aan te wijzen organen.
Volgens een telegram uit Tokio zfln
de onderhandelingen tusschen de re
geeringen van Ned.-lndië en de Philip-
pijnen over de instelling van een regel-
matigen vliegdienst tusschen Batavia en
Manilla via Borneo met succes be
kroond, zoo meldt het „Vad."
De politieke ontwikkeling van de
laatste maanden maakt deze luchtlijn
ook voor Amerika en de Philippijnen
van groot belang, daar hierdoor te za-
men met den Clipperdienst een lucht
net over den geheelen Pacific gescha
pen is. Men verwacht, dat dezer dagen
het eerste vliegtuig zal vertrekken. De
dienst wordt door de K.N.I.L.M. gevlo
gen.
De secretaris-generaal, waarn. hoofd
van het departement van handel, nijver
heid en scheepv. maakt bekend, dat van
daag een aanvang zal worden gemaakt
met de distributie van vaste brandstof
fen, zoodat te beginnen met heden uit
sluitend tegen afgifte van daartoe aan
te wyzen bonnen vaste brandstoffen
kunnen worden betrokken.
Zooals in de dagbladen reeds is be
kend gemaakt, werd gedurende de perio
de van 30 September tot en met 8 Octo
ber de verkoop en aflevering aan ver
bruikers stopgezet, ten einde den handel
de mogelijkheid te verschaffen voorra
den te vormen.
Aangezien van de brandstoffenkaarten
steeds de laagstgenummerde bonnen zijn
verwijderd, zullen zij, die over geen of
een geringen voorraad beschikken, in de
eerste plaats in de gelegenheid zijn de
noodige brandstoffen te betrekken, waar
door een zoo rechtvaardig mogelijke ver
deeling van den voorraad va3te brand
stoffen wordt gewaarborgd.
Eerst daarna komen zij aan de beurt,
die bij den aanvang van de distributie
reeds over een voorraad beschikten. Met
nadruk wordt allen verbruikers aange
raden him brandstoffen zooveel mogelijk
van hun gewonen leverancier te betrek
ken.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat voorloopig voor kookdoeleinden geen
extra rantsoenen vaste brandstoffen be
schikbaar kunneni worden gesteld.
Het aantal bonnen, dat aan de ver
bruikers van de groepen B, C en D is
uitgereikt, is door de brandstoffencom-
missie vastgesteld. Hierbij is o.a. reke
ning gehouden met de te verwarmen
ruimte en met het vroegere verbruik.
Behalve zjj, die op 25 of meer eenheden
per distributieperiode aanspraak kun
nen maken, ontvangen al deze verbrui
kers bonnenkaarten voor het geheele
stookselzoen, terwijl aan degenen, met
een toegewezen verbruik van 25 of meer
eenheden toewijzingen per distributiepe
riode door de distributiediensten zullen
worden verstrekt.
Van deze kaarten is eveneens een aan
de hand van den voorraad per 29 Sep
tember vastgesteld aantal bonnen inge
houden.
Voor de groep E, „k 1 e i n i n d u -
s t r i e", wordt maandelijks door. de
brandstoffencommissie de toegestane
hoeveelheid vastgesteld. Verbruikers, die
vaste brandstoffen verstoken voor de
voortbeweging van vaartuigen, welke in
de rivier- en binnenvaart en de sleep-
vaart worden gebruikt, en voor de voort
beweging en aandrijving van zandzui
gers, drjjvend baggermaterieel en drij
vend overslag-, h|jsch- en heimateriëel,
dienen echter een vergunning voor het
koopen van de noodige brandstoffen niet
aan te vragen bij de Brandstoffencom
missie, maar big het secretariaat of het
agentschap van een Bevrachtingscom
missie.
Tert aanzien van de bevoorrading van
handelaren kan nog worden medegedeeld',
dat hieromtrent zeer binnenkort esn na
dere publicatie zal volgen.
Gedurende de maand October geven de
met 01, 02 en 03 gemerkte bonnen van
de „bonkaart distributie vaste brandstof
fen haarden, kachels", alsmede de met
01, 02, 03, 04, 05 en 06 gemerkte bonnen
van de „bonkaart distributie centrale
verwarming", en voorts de met „brand
stoffen, één eenheid, le periode" ge
merkte bonnen elk recht op het koopen
van één eenheid turf, als boven aange
geven.
Met nadruk wordt er echter de aan
dacht op gevestigd, dat deze met 04, 05
en 00 gemerkte bonnen in den loop van
het stookselzoen alsnog zullen worden
aangewezen voor het koopen van steen
kolen of andere vaste brandstoffen. Men
heeft dus de keus om hierop thans turf
of later andere brandstoffen te betrek
ken.
De met „auto-anthraciet" gemerkte
bonnen geven uitsluitend recht op het
koopen van 1 hl (maximaal 75 kg) an-
thracietnootjes IV of V.
Op weg naar vijandelijk gebied.
Commandant en bemanning van een
Duitschen onderzeeër zijn aangetreden
by het vertrek van de boot uit een
der Fransche havens aan den Atlanti-
schen oceaan. (Foto Weltbild)
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Sterke formaties gevechtsvliegtuigen
hebben gisteren by him vergeldingsaan-
vallen op Londen talrijke bomtreffers
van zwaar kaliber op spoorwegcomplexen
ten Westen van de bocht in de Theems
alsmede op de Commercial- en de West-
India havens geplaatst.
In Zuid-Engeland werden wapenfabrie
ken en voor de oorlogvoering belangrijke
doelen krachtig gebombardeerd. Ook tij
dens den geheelen nacht bestookten ge
vechtsvliegtuigen zonder ophouden ver-
keerswerken, ondernemingen der be
voorrading en andere doelen in de Brit-
sche hoofdstad met bommen van midden-
en zwaar kaliber.
Talrijke branden in het stadsgebied
waren het gevolg.
Tijdens nachtelijke aanvallen op Man
chester, Liverpool en Edinburg kon bij
zonder zware schade als gevolg van
brand worden waargenomen. Men ging
voort met het leggen van mijnen voor
Britsche havens.
Gisternacht vlogen Britsche vliegtui
gen via verscheidene plaatsen naar
Duitschland. Het voornaamste doel van
hun aanval was Berlijn. Door afweer-
maatregelen gelukte het de meeste toe
stellen te verdrijven, hoewel een deel de
Rijkshoofdstad bereikte. Bommen vielen
weer op verscheidene ziekenhuizen, ver
der op woonhuizen, opslagplaatsen en
spoorlijnen en richtten op eenige plaatsen
materieele schade aan. Onder de bevol
king zijn talrijke dooden en gewonden
te betreuren. Twee Britsche vliegtuigen
werden tijdens hun vlucht naar de Rijks
hoofdstad door luchtdoelartillerie neer
geschoten.
In totaal verloor de vjjand Maandag
32 vliegtuigen. 13 eigen toestellen wor
den vermist.
EEN HEL VAN BOMMEN.
Een hel van bommen van alle kalibers
op Londen, zoo noemt de Londensche
correspondent van United Press de Duit
sche vergeldingsaanvallen van Maandag.
In ten minste 13 wijken van Londen en
vier voorsteden was het oplaaien van
brand waar te nemen. De Duitsche aan
valsgolven werden gevolgd door hevige
luchtgevechten, die zich bijna over ge
heel Engeland uitstrekten. Meer dan tien
uur lang, aldus wordt in andere Ameri-
kaansche berichten gezegd, duurden
Maandag de Duitsche aanvallen op Zuid-
Engeland voort.
Van Engelsche zijde beweert men, dat
het den Duitschen vliegtuigen Maandag
„slechts bij twee keer luchtalarm" ge
lukt is tot boven de hoofdstad door te
dringen. In ieder geval wordt toegege
ven, dat de Duitsche vliegers op verschei
dene stadsdeelen van groot-Londen bom
men hebben kunnen werpen. De voor
naamste aanval was echter, aldus be
weert Reuter, tegen het Zuid-Engelsche
kustgebied, vooral tegen het graaf
schap Kent, gericht.
Reuter meldt verder, dat Londen in
den nacht van Maandag op Dinsdag het
langste luchtalarm heeft gehad.
Als een ware hagel zijn de brandbom
men boven het middelste gedeelte van
Londen uitgestrooid. Het spervuur van
de Londensche luchtdoelartillerie is ge
durende den geheelen nacht buitenge
woon hevig geweest.
Sinds gistermorgen 8 uur ronkten bij
na onafgebroken de motoren van forma
ties Duitsche bommenwerpers boven de
Britsche hoofdstad, zoo meldt D. N. B.
Haast zonder ophouden trilde Londen
van de zware ontploffingen der bommen.
Waarschijnlijk is het luchtalarm gis
teren in den loop van den dag nauwelijks
onderbroken. Belangrijke haven- en ra-
vitailleeringsinstallaties zijn door de ver
woesting getroffen.
Een groote gasfabriek viel aan een
aanval ten offer. Maar ook over de Zuid
oostkust loeide de aanvalsorkaan van het
Duitsche luchtwapen.
Het D. N. B. meldt:
Churchill heeft gisteren in het Lager
huis o.a. gesproken over het incident van
Dakar. Hij verklaarde dat door een aan
tal vergissingen, die op het oogenblik
worden bestudeerd, bij een officieele en
quête, noch de eerste Lord der admira
liteit, noch het oorlogskabinet er van in
kennis waren gesteld, dat Fransche oor
logsschepen de Straat van Gibraltar na
derden. Het was derhalve te laat ge
weest om ze te verhinderen door deze
Straat heen te varen.