Uit de Provincie
Kerknieuws
Verklaringen van Roosevelt.
Japan en Amerika.
Uiterste spanning tusschen
Fransch-lndo-Chlna an Thailand.
Zons op- en ondergang.
ZUID-BEVELAND.
WALCHEREN.
Kerkelijke eenheid nu.
SCHOUWEN-DUIVELAND.
van den Duitschen inval in Engeland, ia
echter niet van het allergrootste ge
wicht. Het tijdstip van de laatste afre
kening wordt door Hitier alleen vastge
steld. De FUhrer heeft er geen twijfel
over gelaten, dat een aanval zeer zorg
vuldig en grondig voorbereid moet wor
den, want met halve maatregelen pleegt
het natlonaal-soclalistische Duitschland
zich niet te vergenoegen. Als de slag
valt, zal hij niets meer te wenschen over
laten.
Eigenlijk behoeft de inval al niet meer
te komen, want in feite is „hij" er reeds.
Of gelooft iemand soms, dat Engeland
thans de uitwerking van de Duitsche
oorlogsvoering minder ondervindt, dan
het geval zou zijn bij een Duitsche inva
sie? Het Britsche eilandenrijk bevindt
zich immers reeds in den toestand van
een belegerde vesting, die van de gehee-
le wereld afgesneden is, die geen ontzet
meer kan verwachten en op welke het
vijandelijk vuur van uur tot uur naar
binnen hagelt.
De Tijd, waarop Engeland als bond
genoot gerekend heeft, werkt niet vóór,
maar tegen de Britsche belangen. Want
hoe langer het beleg in zijn tegenwoor-
digen vorm voortduurt, des te grooter
worden de verwoestingen op alle voor
de oorlogvoering belangrijke industrieën
havens en opslagplaatsen. Iedere Duit
sche soldaat zal met hoogachting erken
nen, dat de Engelschen zich tegen hun
ondergang verweren met alle taaiheid,
die hen steeds gekenmerkt heeft. Of die
taaiheid een gevolg is van de laatste
krachtsinspanning, weten wij niet, maar
wèl weten wij, dat geen volk op den duur
tegen een voortdurenden bommenregen
bestand kan zijn, ook niet het Engel-
Bche, dat bovendien nog nooit zulk een
tegenstander tegenover zich heeft gehad.
Ook de Honger, waarop Churchill zijn
hoop had gevestigd, heeft zich bij de te
genpartij aangesloten, want het is geen
geheim meer, dat de voedselvoorziening
in Engeland zeer veel te wenschen be
gint over te laten.
De laatste hoop der Britten is Ame
rika en zij raken misschien nog be
dwelmd door de woorden van troost,
waardeering en opwekking, die de bla
den te New York alle dagen vinden.
Maar met dezen moreelen steun kan
men te Londen weinig beginnen en de
materieele beperkt zich tot de levering
van een paar dozijn verouderde torpedo
booten.
Engeland hangt reeds in den strop,
dien het ons toegedacht had en het is
de gevangene van zgn eigen politiek ge
worden.
In deze situatie komt de vraag naar
het tijdstip van den Duitschen inval op
het tweede plan.
Een Duitsche inval zou de ineenstor
ting ongetwijfeld bespoedigen, maar die
ineenstorting is ook dan onvermijdelijk,
wanneer die inval nog eenigen tijd op
zich zou laten wachten, zoo besluit de
schrijver.
Het D.N.B. meldt uit Washington:
President Roosevelt heeft in de giste
ren gehouden persconferentie geweigerd,
zijn meening te zeggen ten aanzien van
de kwestie der heropening van den weg
door Birma, Evenmin wilde hij treden in
een uitlating van den Japanschen minis
ter van buitenlandsche zaken, die gezegd
zou hebben, dat Japan aan de Vereenig-
de Staten den oorlog zou verklaren, als
deze op het behoud van den status quo
in het Verre Oosten zouden staan.
Van de vestiging van een Amerikaan-
sche marinebasis te Singapore verklaarde
Roosevelt niets te weten.
Persberichten uit Buenos Aires over
onderhandelingen tusschen de Vereenig-
de Staten en Spaansch-Amerika over het
vestigen van steunpunten in Spaansch-
Amerikaansche landen noemde Roosevelt
„sterk overdreven".
De president antwoordde ontkennend
op een vraag betreffende onderhandelin
gen over de opleiding van Canadeesche
vliegers in de Vereenigde Staten. H ij
bevestigde, dat zijn regeering
wat de hulp aan Engeland be
treft. doet wat zij kan. In het
b ij zonder wordt de bouw van
vliegtuigen versneld.
Op de vraag, of Amerika reeds alles
„short of war („afgezien dan van het
voeren van oorlog") voor Engeland doet,
antwoordde Roosevelt, dat de vraag in
dezen algemeenen vorm ontkennend moet
worden beantwoord, doch dat de regee
ring in bepaalde dingen reeds alles doet
wat menschelijkerwijze gesproken moge
lijk is.
Do Japansche minister-president Ko-
noye, heeft een belangrijke verklaring
afgelegd over de verhouding van Japan
en de Vereenigde Staten.
De premier deelde in een persgesprek
mede, dat de kwestie van oorlog of vrede
in den Stillen Oceaan afhankelijk is van
de mate waarin Japan en de Vereenigde
Staten in staat zijn him wederzijdsche
belangen in het Verre Oosten en in het
Westelijk deel van de wereld met elkaar
in overeenstemming te brengen.
Japan is niet voornemens de Vereenig
de Staten zonder reden te tarten, zoo be
toogde de premier, wel echter moeten de
Vereenigde Staten als voorwaarde voor
iedere samenwerking him bereidheid too-
nen Japan met begrip en sympathie voor
zijn positie in het Verre Oosten te gemoet
te treden.
Japan, Duitschland en Italië zouden de
leidende positie van de Vereenigde Sta
ten op het Amerikaansche continent er
kennen, indien de Vereenigde Staten de
positie van de verdragspartners in hun
levensruimten erkennen. Japan denkt er
op het oogenblik niet aan, het initiatief
tot onderhandelingen met de Vereenigde
Staten te nemen.
Omtrent de betrekkingen met de Sov
jet-Unie, merkte de premier op, dat hij
niet geloofde, dat er eenigerlei gegronde
reden voor een conflict tusschen Japan
en de Sovjet-Unie bestaat.
Ten einde het conflict met China te
beëindigen, zullen voortaan behalve mili
taire ook economische maatregelen met
In het Instituut van prof. A. M. Sprenger te Wageningen vinden geregeld inte
ressante onderzoekingen plaats op het gebied van verwerken van fruit en
groenten. De door pereen .van fruit verkregen zoete most wordt in vaten ge-
laan, £Foto Fax-Hollaiul}
betrekking tot de politiek in den Stillen
Oceaan in toepassing worden gebracht.
In een bericht uit Bangkok meldt het
Japansche telegraafagentschap Domei, dat
de betrekkingen tusschen Thailand en
Fransch-lndo-Chlna die in den loop der
laatste weken in toenemende mate slech
ter zijn geworden, thans uiterst gespan
nen zijn.
Volgens de jongste inlichtingen concen-
teeren beide landen langs de grenzen
steeds meer troepen. Thailandsche vlieg
tuigen zijn bij verkenningsvluchten bo
ven het grensgebied door Fransch-Indo-
Chineesche afweerbatterijen beschoten,
terwijl aan den anderen kant dezer da
gen Fransch-Indo-Chineesche vliegtuigen
gevlogen hebben boven gebied van Thai
land.
Reuter meldt uit Londen:
De Siameesche legatie heeft een ver
klaring gepubliceerd betreffende de Sia
meesche eischen, welke rectificatie van de
grens tusschen Thailand (Siam) en
Fransch Indo-China beoogen. Om misver
standen te voorkomen, wordt in de ver
klaring tot uitdrukking gebracht, dat de
Siameesche plannen gegrond zijn op ge
voelens van billijkheid en rechtvaardig
heid en in overeenstemming zijn met de
vriendschappelijke betrekkingen, welke
steeds tusschen Thailand en Frankrijk
hebben bestaan. „De Thailandsche regee
ring denkt er niet aan, uit de tegenwoor
dige positie van Frankrijk profijt te trek
ken.
DE PROVINCIALE RAAD VAN DEN
ORANJE VRIJSTAAT VERKLAART
ZICH VOOR DE UITROEPING VAN
DE REPUBLIEK.
Het A.N.P. meldt, dat volgens bericht
uit Bloemfontein de provinciale raad van
den Oranje Vrijstaat zich met 22 tegen 2
stemmen voor de uitroeping van de repu
bliek uitgesproken en de bevolking van
den vrijstaat opgeroepen heeft, zich met
de republikeinsche gedachte vertrouwd te
maken.
Op bon van uw dokter
ZONDAG 6 OCTOBER 1940:
Op 7 uur 49 min. Onder 7 uur 7 min..
MAANDAG 7 OCTOBER 1940:
Op 7 uur 51 min. Onder 7 uur 4 min.
VERGUNNING VOOR BEZOEK AAN
DE EILANDEN.
Bij het verleenen van vergunningen
tot het zich begeven naar de eilanden,
die voor niet-ingezetenen niet toeganke
lijk zijn, is vertraging en onnoodige cor
respondentie ontstaan, doordat de ver
zoeken meeestentijds aan een willekeu
rige Duitsche of Hollandsche instantie
zijn gericht.
Blijkens een circulaire van den secre
tarisgeneraal, waarnemend hoofd van
het departement van binnenlandsche za
ken, gericht aan de burgemeesters, moe
ten in den vervolge de verzoekers zich
schriftelijk rechtstreeks wenden tot den
burgemeester van de gemeente, waar
voor de vergunning gevraagd wordt. De
burgemeesters dienen de verzoeken, na
dat zij deze hebben onderzocht en be
knopt hun standpunt hebben aangege
ven, te zenden aan den stafofficier der
ordenungspolizei bij den gevolmachtigde
van den rijkscommissaris in de betref
fende provincie, door wien de vergun
ning wordt verleend.
Den burgemeesters is verzocht, aan
de bovenomschreven procedure nauwge
zet de hand te houden en de bevolking
hunner gemeente de terzake noodige
aanwijzingen te geven.
SMOKKELHANDEL IN ZEEUWSCH-
VLAANDEREN.
In 'Zeeuwsch Vlaanderen zijn in de
laatste weken verschillende ernstige ge
vallen van smokkelen en prijsopdrijving
ontdekt. Gesmokkeld aardappelmeel werd
met 350 procent verkocht. Ook heeft de
sluikhandel in kaas en cacao in de laat
ste dagen welig getierd. De grensbewa
kers treden streng op. Reeds zijn duizen
den kilo's smokkelwaar in beslag geno
men en zijn verschillende personen opge
sloten in het huis van bewaring. (A.N.P.)
Kloetinge. Donderdagavond vergaderde
het Groene Kruis. De begrooting 1941 was
zeer moeilijk sluitend te maken, in ver
band waarmee aan het Gemeentebestuur
zal worden aangevraagd huurverlaging
van het magazijn.
Westkapello. De Gemeenteraad zal ver
gaderen op Maandag 7 October a.s., des
namiddags 7.30 uur. Aan de orde komen
o.a.: Voorloopige vaststelling gemeente-
rekening 1939; Vaststelling rekening Bur
gerlijk Armbestuur 1939; Aanbieding ge
meente-begrooting 1941. Wijziging veror
dening regelend de verdeeling der werk
zaamheden der ambtenaren van den
Burgerlijken Stand, Verzoek J. Verhulst
en anderen tot onttrekking aan het open
baar verkeer van het voetpad „door den
Belling", loopende van den Noordweg tot
den Ouden Zandweg. Vsrzoek P. Huij-
bregsen, gemeente-ontvanger tot wijzi
ging van zijn pensioensgrondslag.
Benoeming leeraren avondschool voor
nijverheidsonderwijs, cursus 19401941.
Domburg. Vanwege de gemeente wordt
getracht alhier dezen winter een cursus
te doen houden tot voorlichting voor de
huisvrouw op het platteland.
Op dezen cursus zal o.a. het volgende
worden behandeld: koken, verwerking
van de slacht, bewoning van het huis in
den winter, verwarming, verlichting, enz.
Iedere huisvrouw is uitgenoodigd zich
ten spoedigste aan te melden op het ge
meentehuis.
Veere. Gemeenteraad, Gisteren
vergaderde de Raad voltallig. Ingekomen
is bericht van den Commissaris der Pro
vincie Zeeland, dat voor elke Raadsver
gadering de te bespreken stukken vooraf
moeten worden opgezonden aan den ge
volmachtigden commissaris te Middel
burg en dat de notulen zullen moeten
worden opgezonden ter inzage.
Ingekomen van het bestuur van het
Godshuis een mededeeling, dat met het
oog op den moeilijken tijd voorloopig nog
niet zal worden overgegaan tot den aan
leg van Centrale verwarming in het
Godshuis. Dit werd goedgekeurd.
Enkele mededeelingen zijn ontvangen
van Ged. Staten over den B-steun. De
voorzitter deelt mede, dat reeds is uit
betaald aan hen die voor steun B in
aanmerking komen. Ook deelt de voor
zitter mede, dat is ingekomen begrooting
1941 van het Burg. Armbestuur en Gods
huis, Tevens wordt de begrooting van de
Gemeente aangeboden. Ingekomen is een
bericht dat het verboden is een woning
aan zijn bestemming te onttrekken of te
veranderen, voor een ander doel als waar
voor ze voorheen bestemd was. Ingeko
men is een verzoek van het bestuur der
bijzondere school om enkele stoelen te
mogen koopen. Dit werd goed gekeurd.
De rekening Godshuis 1939 werd ge
steld in handen van een Commissie. Be
sloten werd niet toe te treden tot het
Zeeuwsche Borgstellingsfonds. De Com
missaris der Provincie Zeeland bericht,
dat het woord „Koninklijk" moet worden
weggelaten. De Vereen, van Nederland-
sche gemeenten adviseert om de Coupon
belasting op den geldschieter zelf te ver
halen, aldus besloten.
Het bestuur van den Polder Walcheren
bericht als er wegen in orde moeten wor
den gemaakt, dat het hierin zijn mede
werking zal verleenen. De voorzitter
vraagt machtiging van den Raad om een
paar dubbele ramen aan zijn woning aan
te brengen. Dit werd goedgekeurd.
Het Departement van Binnenl. Zaken
deelt mede, dat inzake volkswoningbouw
de vorige besluiten hierover zijn verval
len. De voorzitter deelt mede, dat de ver
plichte identiteitsbewijzen zoo goedkoop
mogelijk zijn beschikbaar gesteld en wel
voor 25 cent per stuk. Dhr de Jonge
vindt het nogal veel voor groote gezin
nen. De Raad keurt het echter goed.
Ingekomen is bericht dat geen buiten
landsche Ordeteekenen mogen worden ge
dragen, wel Nederlandsche.
Ingekomen is een verzoek van de Ned.
Tankbootmaatschappij over de wacht
gelders dier Maatschappij. Daar er in
Veere 1 wachtgelder is, zal medewerking
hieraan worden verleend. Besproken
wordt de Molestverzekering der bezittin
gen van de gemeente. Een nader onder
zoek zal worden ingesteld. B. en W. stel
len den Raad voor om dhr Joh. de Jong
een schadeloosstelling te geven van f20
voor de schade door het zoute water on
dervonden in zijn tuin en kassen. Aldus
besloten.
Mevr. de Munck, pachteres van den
Campveerschetoren vraagt vermindering
van pacht ingaande 1 Mei 1940. Zij wil
het gebouw in de wintermaanden sluiten.
Dr A. G. Barkey Wolf (Geref. Pred. te
Den Haag) die reeds eerder over dit on
derwerp schreef, antwoordt nu op de
vraag naar het hoe van de kerkelijke
eenheid:
,,'t Was in de eerste oorlogsdagen in
een stad van ons land. Overal spanning
en onzekerheid. Overal ook bij de geloo-
vigen, een zoeken en grijpen naar wat
houvast kon geven, naar God, den eeni
gen Onveranderlijke, op wien wij zouden
kunnen bouwen. In de bewuste stad kwa
men op een dag de predikanten van al
lerlei kerkelijke groepeering bij elkaar
om de vraag te bespreken: wat moeten
wij nu doen? Hoe moeten wij nu pree-
ken? Wat moeten wij op a.s. Zondag in
ons gebed vragen en wat moeten wij niet
vragen? Er was een zeldzame geest van
saamhoorigheid. Een Hervormde collega
zei tegen een Gereformeerde: „ik schaam
mij, dat wij zoo niet eerder bij elkaar
zijn geweest, wij hebben dezelfde noo-
den". „Ja", zei de Gereformeerde, „maar
waarom zullen wij het niet voortzetten!"
En nu het wonder! Sinds dien dag in
de maand van Mei is er geen week meer
voorbijgegaan, zonder dat deze Hervorm
de, Gereformeerde, Luthersche, Christe-
lijk-Gereformeerde predikanten, samen
komen, samen spreken, samen bidden. De
kring werd steeds grooter en ook uit de
omgeving, uit nabij liggende dorpen
voegden zich predikanten bij dezen kring.
„Op een vraag hoe en waar de kerke
lijke eenheid beginnen moet, is het ant
woord gegeven. De voorgangers moeten
beginnen. Ik hoor, dat er uit deze samen
komsten van predikanten binnenkort ge
meenschappelijke gebedsuren met de ge-
loovigen uit deze kerkelijke gezindten
groeien zullen. „En wie weet", sprak een
bezoeker, „welk het einde zal zijn."
Ik zeg met volle overtuiging: Een eere-
saluut voor deze menschen. Dit is een
werk des lichts en niet der duisternis,
daarom moet er de grootst mogelijke be
kendheid aan gegeven worden."
Dit wordt aangehouden tot een volgende
vergadering. Nu volgt benoeming Regen
tes Godshuis door vertrek van Mevr. Ten
Klooster. Benoemd wordt Mevr. P. Castel-
Vogel. Ook wordt vastgesteld de heffing
gemeentefondsbelasting op 75 opcenten.
Hierna sluiting.
Pruinisse. Bommen geworpen.
Vrydagmorgen om even 10 uur heeft
een vliegtuig op Zijpe, (gemeente Brui-
nisse), eenige bommen laten vallen.
Twee zijn er terecht gekomen op een
stuk bouwland achter de woning van den
Waterb. Ambtenaar M. Leendertse. Alle
ruiten in de omliggende woningen zijn
vernield, terwijl bij sommige ook de dak
pannen er af vlogen en eenig meubilair
beschadigd werd. Gelukkig bleef het b\j
materiëele schade alleen.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Gouderak, J. van
Vliet, cand. te Bleskensgraaf. Naar
Haskerhorne (Oude Haske), A. M. v. d.
Neut, cand. tc Rotterdam.
Bedankt voor Hellow, Aalst en Op-
heusden, J. van Vliet cand. te Bleskens
graaf.
Geref. Kerken.
Tweetal te Langerak, F. Mul, cand.
te Amersfoort en A. Veldman cand. te
Utrecht.
Radio-kerkdiensten.
Blijkens het Kerkeraadsverslag in de
„Z. Kerkbode" werd door de Geref. Kerk
te Middelburg van den deputaat Ds Ta-
zelaar bericht ontvangen, dat vanuit
Zeeland voorloopig geen preeken per ra
dio kunnen worden uitgezonden.
Een kijkje in den kelder van het instituut van prof. Sprenger in de Landbouw
Hoogeschool te Wageningen, waar als gevolg van interessante onderzoekingen
diverse dranken worden gefabriceerd. De vaten worden uitgezwaveld.
(Foto Pax-Holland)
