Verheffing van het levensideaal
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
ZATERDAG 5 OCTOBER 1940
55e JAARGANG - No. 5
By coatrici EeissKOEa fiseilei
De plannen voor den
wederopbouw.
Binnenland
Buitenland
De ontmoeting tusschen
Hitler en Mussolini
geëindigd.
NIEUWE BONNEN.
Engelsche vliegvelden met succes
bestookt.
Vraag en Antwoord.
Ket Duitsche weermachtberlcht.
Wanneer komt de Inval in Engeland?
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 2438
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noordweg X55.
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDBMA
Abonnementsprijs 1J.W per
Weekabonnementen voor Mlddeligra
Goes en Vlisslngen 9 0.29
Losse nummers! Cenf
Adverteattën tQ E9ül gag r«gei
Ingezondeu mededceBngea M staf gag gtKll
Kleine AdvsrtentiSn Dinsdag# m yrljdegf
f9.7? bij vooruitbetaling t
Advertentlën onder lette* of Ü0tf«
IQ cent extrg j
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Onze tjjd kenmerkt zich door het op
heffen van velerlei schoon-klinkende
leuzen.
Er is een roepen om eenheid, om eens
gezindheid, om nationale samenwerking
en zooveel meer.
Op zichzelf kan daartegen geen be
zwaar worden gemaakt. Maar het ver
dient toch wel aanbeveling, al die leu
zen meer op den keper te beschouwen en
na te gaan, wat daarmee precies bedoeld
wordt.
En dan blijkt maar al te vaak, dat er
een pogen is, om op deze wijze een lading
binnen te smokkelen, die door de vlag
niet gedekt wordt.
Of ook wel, dat leuzen worden aange
heven, waarvan het de vraag is, of men
de beteekenis wel zelf doorziet.
Zoo schrijft b.v. de Nederlandsche
Unie in haar program o.m.„Verheffing
van het levensideaal boven materialis
me en egoisme, tot toewijding aan de
waarachtige levenswaarden van mensch
en gemeenschap."
„Verheffing van het levensideaal bo
ven materialisme en egoisme".
Een uitnemende wensch. Maar toch
mag worden gevraagd, wat hiervan de
bedoeling is.
Door „Toenadering" werd in verband
hiermede zeer terecht opgemerkt:
„Het ware levensidealisme stelt zich
vanzelf boven materialisme en egois
me. Het gaat immers uit van den gedach-
tengang, die alleen geestelijk te verkla
ren is en die zijn grondslag vindt in de
Goddelijke Openbaring, die alleen gedra
gen kan worden door hen die in en uit
die Openbaring hun heil verwachten.
Het groote levensideaal is, den heelde
Gods weer gelijkvormig te worden en als
mensch Gods, gereinigd en gelouterd
door het zoenoffer van Zijn Zoon, met
Hem te heerschen als profeet, priester
en koning.
Dit levensidealisme is het, dat alleen
verheffen kan boven materialisme en
egoisme.
Het gaat immers van de grondstel
ling uit: „God lief te hebben boven alles
en den naaste als zichzelf". En tegen
het: „Ben ik mijns broeders hoeder" is,
alhoewel met gebrek, steeds de strijd
aangebonden. Wordt deze levenswet ver
vuld, dan is de weg gebaand voor waar
achtige levenswaarden voor mensch en
gemeenschap.
Dit levensideaal moet dan geen orna
ment, maar het fundament zijn voor
het leven van heel het volk.,'
Wij weten niet of de Nederlandsche
Unie het in dezen zin bedoelt.
Indien ja, dan vraagt men zich af,
waartoe het noodig was, een nieuwe or
ganisatie in het leven te roepen, naast
de protestantsch-christelijke organisa
ties, die zij het in alle zwakheid en
met veel gebrek, toch dit ideaal steeds
voor oogen hebben gehouden.
En indien niet, dan komt vanzelf de
vraag op, wat dan wel met deze leuze
wordt bedoeld.
Geantwoord zal misschien worden, dat
het toch wel duidelijk is, als men het
slot van het artikel niet uit het oog ver
liest, waar sprake is van toewijding aan
de waarachtige levenswaarden van
mensch en gemeenschap.
Dan zou het dus de bedoeling zijn, dat
alle egoisme en materialisme moet wor
den uitgebannen en dat het ideaal moet
zijn de waarachtige levenswaarden van
mensch en gemeenschap te dienen.
De waarachtige levenswaarden van
mensch en gemeenschap. Maar die wor
den toch alleen bepaald door het Woord
van God.
Vandaar dan ook, dat zoowel het pro
gram van de Chr. Hist. Unie als dat van
de A.-R. partij naar dat Woord heen-
wijst.
Laatstgenoemde partij verklaart in
haar program dat zjj ook op staatkundig
terrein belijdt de eeuwige beginselen,
die ons in Gods Woord geopenbaard zijn.
En van de Overheid leert zij, dat deze
in de eerste plaats gehouden is tot ver
heerlijking van Gods Naam.
En in haar Verkiezingsmanifest 1937
heeft zij, in overeenstemming met de door
haar beleden beginselen, het Nederland
sche volk opgeroepen tot gehoor
zaamheid aan God en Zijn ordinantiën,
en mitsdien tot onderdanigheid aan de
Overheid als Gods dienaresse en tot het
weer vastzetten van de Christelijke
grondslagen van het Nederlandsche
staats- en burgerleven.
En zij verklaarde, dit te doen in de
overtuiging, dat in die gehoorzaamheid
en onderdanigheid:
a. is gegeven de eenig vaste grondslag
voor de staatkunde, zoowel voor het Rijk
in Europa als voor dat buiten Europa;
b. is aangewezen de eenige weg ter
redding uit nood en gevaren;
c. is gelegen de eenige kracht, welke
in staat stelt de rampspoeden die ook
dat deel van ons volk zijn geworden, te
dragen en de betreurenswaardige gevol
gen daarvan door gestagen, opbouwen-
den arbeid weer te overwinnen."
Program en verkiezingsmanifest
stemmen hiermee zakelijk geheel over
een.
Van beide partijen kan worden ge
zegd, dat zij, gebonden al3 zij zich we
ten aan het Woord van God, de waar
achtige levenswaarden van mensch en
gemeenschap wenschen te dienen. En
dit is ook alleen mogelijk, wanneer met
de in de H. Schrift geopenbaarde orde
ning Gods ernstig rekening wordt ge
houden.
Misschien wenseht de Nederlandsche
Unie in dezen zin ook mee te werken
aan de verheffing van het levensideaal.
Maar dan zou het ook gewenscht zijn
dat dit duidelijk werd gezegd.
Want aan vage leuzen hebben wij in
dezen tijd, nu alles in beweging schijnt
te komen .allerminst behoefte.
Het A. N. P. meldt:
Toen, onmiddellijk na den oorlog, het
regeeringscommissariaat voor den we
deropbouw werd ingesteld, had deze
daad van de Nederlandsche overheid al
ler instemming.
I Dat eerst enorme arbeid moest wor
den verricht, om die puinhoopen op te
ruimen, spreekt weliswaar vanzelf, doch
dringt niet zoo gemakkelijk tot het pu
bliek door.
Voor elke gemeente, waar verwoestin
gen aangericht zijn, is thans een tot in
details overwogen project gemaakt, om
tot herbouw te komen.
Thans is het moment naderbij geko
men, om het publiek iets meer mede te
deelen over deze zaak, welke het Neder
landsche volk in al zijn geledingen zoo
zeer ter harte gaat. Binnenkort kunnen
daaromtrent dan ook nadere mededee-
lingen verwacht worden.
De Duitsche overheid heeft alles ge
daan, wat in haar vermogen was, om
den arbeid van het regeeringscommissa
riaat te bevorderen.
De regeerings-commissaris achtte het
daarom noodzakelijk, minister Fisch-
böck thans te verzoeken, kennis te ko
men nemen van de wederopbouw-plan-
nen en -projecten, welke voor de ver
schillende gemeenten ontworpen zijn.
Minister Fischböck bezichtigde, in te
genwoordigheid van den regeeringscom-
missaris en diens naaste medewerkers,
met groote belangstelling de teekenin-
gen, kaarten en plattegronden.
De plannen voor den herbouw van
Rotterdam, Middelburg, Yerseke, Rhe-
nen, Alblasserdam, Veenendaal, Wage-
ningen en Bleskensgraaf, werden in het
bijzonder besproken.
Toen dr ir. Ringers Minister Fisch
böck wees op allerlei administratieve
moeilijkheden welke overwonnen waren
en nog overwonnen moesten worden, liet
de Minister duidelijk blijken, dat voor
hem de hoofdzaak was om den herbouw
van ons land in een zoo snel mogelijk
tempo te doen geschieden.
Ook over de moeilijkheden van mate
riaalvoorziening werd nog gesproken en
ook deze aangelegenheid had de volle
aandacht van dr Fischböck. Hij beloof
de alles te doen wat in zijn vermogen
was, om hierin zooveel mogelijk te hel
pen.
DE STAATSCOURANT EN DE
SPELLING.
In de Staatscourant van Donderdag
was het rapport over de plaatsingskan
sen van beroepsofficieren bij het onder
wijs met het bijbehoorende „naschrift"
van den waarnemenden secretaris-gene
raal van het departement van onder
wijs, kunsten en wetenschappen, afge
drukt in de z.g. nieuwe spelling.
Hierop wordt in de Staatscourant van
gisteren teruggekomen. Daarin lezen we
namelijk, dat bedoeld „naschrift" gele
zen moet worden als volgt". En dan
volgt het „naschrift" zooals het in de
Staatscourant van Donderdag stond,
woordelijk, doch niet letterlijk, want nu
is de spelling-De Vries en te Winkel toe
gepast.
TOMATEN EN BLOEMBOLLEN NAAR
DU1TSCHLAND.
Het Nederlandsche perekantoor meldt
uit Berlijn:
Nederland beheerscht op het oogen-
blik de DultBohe tomatenmarkt volko
men. Andere buitenlandscbe tomaten
worden niet aangeboden en ook de
Duitsche tomaten zijn practisch verdwe
nen. Nederland levert voorts uien en
komkommers. De invoer van Neder
landsche bloemkool is gering. Ook wor
den nog kleine hoeveelheden spersieboo-
nen geleverd. De verviervoudiging van
het Duitsche betalingscontingent voor
den invoer van Nederlandsche bloembol
len is door de Duitsche bloembollenaf
nemers met instemming begroet. In het
geheel zullen 600 wagons bloembollen
uit Nederland worden ingevoerd. De le
vering is reeds in vollen gang.
DE POSITIE VAN DE LEDEN, DIE
VOORHEEN DEEL UITMAAKTEN
VAN DE SOC. DEM. STATEN- OF
RAADSFRACTIES.
Het voorloopige centrale bestuur van
de Ned. socialistische werkgemeenschap
heeft de positie van de N.S.W.G. tegen
over de voormalige S.D.A.P.-organisa-
ties besproken, o.a. de positie van die
leden, die voorheen deel uitmaakten van
de soc.-dem. raads- en statenfracties.
Hierbij werd overwogen, dat de S. D.
A. P. weliswaar officieel nog niet is
ontbonden, maar toch in feite niet meer
bestaat.
Thans, zoo lezen wij in „Het Volk",
ontstaat de figuur, dat raadsleden, sta
tenleden en wethouders zich voor de
nieuwe organisatie hebben aangemeld,
terwijl anderen zeggen de S.D.A.P. nog
te vertegenwoordigen en nog anderen
voor de S.D.A.P. hebben bedankt en
toch hun zetel in hun college blijven in
nemen.
Het bestuur stelde zich op het stand
punt, dat die raads- en statenleden, die
tot de N.S.W.G. zijn toegetreden in de
eerstvolgende bijeenkomst van hun col
lege een verklaring dienen af te leggen,
waarbij zij zullen mededeelen in den
vervolge op den grondslag van den op
roep van de N.S.W.G. hun werkzaamhe
den in deze colleges te zullen voortzet
ten.
DE OPGAVE VAN VEREENIGINGEN
EN STICHTINGEN.
Naar aanleiding van de bepalingen in
zake de opgave van vereenigingen en
stichtingen zonder economisch doel,
deelt het Ned. Landbouw-Comité mede,
dat nog niet definitief vaststaat, dat
landbouwvereenigingen onder deze be
palingen vallen.
Over de besprekingen op den Brenner
is gisteren het volgende communiqué ge
publiceerd:
In het kader van de gebruikelijke
Duitsch-ltaliaansche gedachtenwisseling,
zijn de Führer en de Duce gisteren op
den Brenner bijeen gekomen. In een in
den geest van de spil gevoerde hartelijke
bespreking, die drie uur heeft geduurd,
en waarbjj de beide ministers van bui-
tenlandsche zaken aanwezig waren, wer
den alle vraagstukken, die voor beide
landen van belang zijn, besproken. Bij
het laatste gedeelte van het onderhoud
was generaal-veldmaarschalk Keitel aan
wezig. De bespreking werd gedurende
het noenmaal in kleinen kring voortge
zet.
Om 13 uur 60 was het onderhoud tus
schen Hitler en Mussolini geëindigd.
Van semi-officieele zijde wordt uit Ber
lijn gemeld:
Omtrent de thema's der besprekingen
verluidt niets, zooals het immers nog
nooit de gewoonte is geweest van de bei
de bevriende mogendheden om onderwer
pen der beraadslaging uit te bazuinen,
voordat zij als politieke of militaire fei
ten zichtbaar en effectief geworden zijn.
Men vergelijkt in Berlijn de vroegere
ontmoetingen van Hitler en Mussolini en
wijst er op, dat zij steeds geëindigd zyn
met vérstrekkende resultaten, ook al
werden die niet steeds direct na het ein
de van dergelijke beteekenisrijke bespre
kingen voor het wereldpubliek zichtbaar.
De jongste ontmoeting tusschen Mus
solini en Hitler op den Brenner staat in
het middelpunt van de belangstelling der
Romeinsche bladen. Zij noemen deze bij
eenkomst een nieuwe étappe op den door
Duitschland en Italië vastbesloten inge
slagen weg voor de politieke, economi
sche en sociale nieuwe ordening van
Europa.
VOOR BLOEM EN MEEL.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag
6 October tot en met Vrijdag 1 Novem
ber a.s. geeft de met „78" genummerde
bon van het alg. distributiebonboekje
recht op het koopen van V» pond tarwe
bloem óf tarwemeel óf roggebloem óf
roggemeel óf zelfrijzend bakmeel óf
boekweitmeel óf gruttenmeel (z.g. ge
mengd meel).
VOOR GRUTTERSWAREN.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag 5
October tot en met Vrijdag 1 November
a.s. geeft de met „76" genummerde bon
van het algemeen distributiebonboekje
recht op het koopen van V* pond rijst
óf rijstemeel óf rijstebloem.
Voorts geeft gedurende bovengenoemd
tijdvak de met „77" genummerde bon
ivan het algemeen distributiebonboekje
recht op het koopen van Vs pond haver
mout óf havervlokken óf gort óf grut
ten.
VOOR VLEESCH EN VLEESCH-
WAREN.
Gedurende het tijdvak van Maandag
7 October tot en met Zondag 13 Octo
ber a.s. geeft elk der vier met „03.
vleesch" gemerkte bonnen van de
vleeschkaart recht op het koopen van
1 ons vleesch, been inbegrepen, óf een
rantsoen vleeschwaren. De met „03.
worst, vleeschwaren" gemerkte bon
geeft uitsluitend recht op het koopen
van een rantsoen vleeschwaren. De bon
nen, welke op 13 October a.s. nog niet
gebruikt zijn, blijven nog geldig tot en
met Zondag 20 October a.s. met dien
verstande, dat zij gedurende de week
.van 14 tot en met 20 October a.s. niet
gebruikt zullen mogen worden voor het
betrekken van vleesch of vleeschwaren
in hotels, restaurants e.d.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per
bon kan worden gekocht bedraagt 75
gram voor gerookt of gekookt varkens-,
rund- of kalfsvleesch en voor gerookte
worstsoorten, 100 gram voor gekookte
worstsoorten, rolpens en knakworst, 125
gram voor leverartikelen, tongenworst
en nierbrood en 150 gram voor bloed
worst.
VOOR BROOD.
Gedurende het tijdvak van Maandag
7 October tot en met Zondag 13 Octo
ber a.s. geven de met „9" genummerde
bonnen van het broodbonboekje teza
men recht op het koopen van 2500 gram
roggebrood of 2000 gram ander brood.
Elk der bonnen geeft derhalve recht
op het koopen van 125 gram rogge
brood of 100 gram ander brood.
De bonnen, welke 13 October nog niet
gebruikt zijn, zullen voorts nog geldig
zjjn tot en met Dinsdag 15 October a.s.
met dien verstande, dat zij op 14 en 15
October a.s. niet gebruikt zullen mo
gen worden voor het betrekken van
brood in hotels, restaurants e.d.
Het Giornale d'Italia schrijft, dat men
voor het oogenblik slechts kan zeggen,
dat de ontmoeting geen complot vormt
tegen den vrede of tegen de rust in die
landen, die zich niet in oorlog bevinden.
Officieus wordt uit Berlijn gemeld:
Het front van den reorganisatiestrijd
is met het drie-mogendheden-pact tot
het totale front ter bevrijding van de
wereld van de Engelsche willekeur ge
groeid.
De ontmoeting op den Brenner is op
een oogenblik geschied waarop de Èn-
gelschen hun rijk niet slechts aan de
Theems, maar ook aan het Suezkanaal
moeten verdedigen. De beide mogend
heden van de spil zijn besloten hun
vooruitziende politiek zoowel op diplo
matiek als militair gebied zonder com
promissen tot de definitieve overmees
tering van den Engelschen tegenstan
der voort te zetten, hem geen pauze te
gunnen en hem te verslaan.
Duitschland en Italië beschouwen de
problemen van het groote gebied van
Europa, dat zij ten nauwste met dat
van Afrika verbonden achten en waar
van zij de reorganisatie in hun vaandel
geschreven hebben, als een geheel en
nemen dienovereenkomstig hun mili
taire zoowel als diplomatieke besluiten.
BIRMINGHAM ZWAAR GETROFFEN.
In den nacht van Donderdag op Vrij
dag en gisteren hebben, ondanks den
thans optredenden herfstnevel, opnieuw
meer dan honderd Duitsche gevechts
vliegtuigen boven Midden-Engeland
bommen, met een totaal gewicht van
120.000 kilogram, neergeworpen. Bir
mingham, waar zich het zwaartepunt
van de Engelsche luchtverdediging en
de belangrijkste wapenfabrieken bevin
den, was het voornaamste doel. Uit fo
to's blijkt duidelijk de in groote mate
aangerichte vernieling, die op nacht
vliegvelden en in vliegtuigfabrieken la
aangericht.
Gistermiddag is een aantal vliegvel
den en troepenkampen in Midden- en
Zuid-Engeland door Duitsche gevechts
vliegtuigen hevig aangevallen. Een
vliegveld ten Westen van Londen werd
aanzienlijk beschadigd.
Naar het D. N. B. van bevoegde zijde
verneemt, is gebleken, dat bij de aan
vallen van gisteren ook installaties voor
de levensmiddelenvoorziening en wapen
fabrieken aan de Engelsche Zuidkust
gebombardeerd zijn. Daaronder bevin
den zich een groote benzine-opslag-
plaats en belangrijke spoorweginstalla
ties.
Ik had mijn kinderen van den winter
graag Levertraan willen geven; is dat nu
nog mogelijk? Zeker! met 'n bon van uw
Dokter kunt u Levertraan bekomen hij
A. G. van der Rost, Ass.-Apotheker,
Lange Kerkstraat, Goes.
Maarwanneer ik geen Dokters
bon heb, hoe dan? Ga dan naar hetzelfde
adres Van der Rest, Goes, waar
u zonder bon nog kunt verkrijgen
Levertraan-Emulsie, Sanostol, Halitran en
andere Vitamine-preparaten als Davita-
mon enz.
En Elastieken Kousen, Breukbanden,
Buikbanden of andere Bandages, Verban
den, Watten of Windsels, hebben we daar
punten voor noodig? Neen! die kunt
u al nog zonder punten bekomen
bij A. C. van des Rest te Goes, maar
voor wat betreft de eerste artikelen;
de aanvoer is beperkt, dus spoedigen
aanschaf verdient wel aanbeveling.
En hoe is 't met gewone- en Homoeo-
patische Genees- en Versterkingsmidde
len? met Toiletbenoodigdheden als
Zeep en Scheerzeep, Scheerkwasten, Mes
jes, Tandpasta's, Tandenborstels, Haar
borstels, Lotions, Eau de Cologne's, Crè
mes, Poeder enz.? Inderdaad zijn er
meerdere middelen en artikelen niet
meer of moeilijk te verkrijgen, doch doet
u 't best zulks te informeeren bij A. C.
van der Rest, Ass.-Apotheker, Lange
Kerkstraat, Goes, waar men u steeds
gaarne van dienst is! (Adv.)
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
De vergeldingsaanvallen op Londen en
de aanvallen op voor de landsverdediging
belangrijke doelen in Zuid- en Midden-
Engeland zy'n ondanks slecht weer met
succes voortgezet. In een gasfabriek in
het N.W. van Londen volgde op de ont
ploffing van een bom een hooge steek
vlam. Gevechtsvliegtuigen bestookten
buitengewoon doortastend twee wapen
fabrieken te Coventry by Chester.
Andere met succes bekroonde aanval
len golden vele vliegvelden in het ge
bied van Londen, evenals het vliegveld
van St Eval in bet graafschap Cornwall,
waar hallen, schuilholen, uitloopbanen en
vliegtuigen op den bodem vernield wer
den. Buitengewoon doeltreffend was een
een bomoverval op het vliegkamp van
Sheerness. Treffers troffen aangetreden
troepen, een deel van de schuilholen vlo
gen in brand.
Benoorden Londen bestookten afzon
derlijke Duitsche gevechtstoestellen de
spoorwegtransporten met zichtbaar suc
ces en werden auto-colonnes uiteenge
dreven.
In tegenstelling met het optreden van
het Duitsche luchtwapen hield de vijan
delijke luchtmjjpht zich overdag en des
nachts bijna geheel achteraf. Slechts
een enkel vliegtuig viel in het Westen
van Duitschland een fabriek aan zonder
noemenswaardige schade aan te richten.
Eenige Britsche vliegtuigen vlogen naar
de kust van Noorwegen; de hier uitge
worpen bommen bleven zonder uitwer
king. Een aanvaller werd door jagers
neergeschoten. De gzamenlijke verliezen
van den vijand bedroegen gisteren drie
vliegtuigen; vier eigen toestellen zjjn
niet terug gekeerd.
„Houdt U maar kalm. Hij komt!" heeft
Hitler in zijn laatste rede gezegd, daar
bij doelende op de invasie van Engeland.
Dit woord van den Führer wordt sinds
dien in de geheele wereld geciteerd, wat
ten minste een bewijs is, schrijft Wil
helm Liske in de Deutsche Zeitung in
den Niederlanden, dat men aan de ver
wezenlijking van dit woord van den Füh-
i rer ook geloof schenkt.
De vraag naar het juiste oogenblik