Gebrek aan menschen.
BOS
Dagblad voor de Provincie Zeeland
mma
Stand
VRIJDAG 4 OCTOBER 1940
55e JAARGANG - No. 4
EERSTE BLAD
Distributie van papier.
Buitenland
Ruim honderd vliegtuigen boven
Londen.
Het Duitsche weermachtberlcht.
Chamberlain is afgetreden.
Reorganisatie van het Kabinet-
Churchill.
ém-, E E
tremen
N
LLEN
irijs verkrijg-
ieblad, Post-
steeds voor-
203203), of
t: P. G. te Co-
J. G. K. te
d.h. D. H. te
l.h.
1940.
KRO-uitz.
3.15 Wij begin-
11.30 Godsd.
Gram. 12.15
en econom.
KRO-orkest.
lodisten en so-
om. ber. ANP.
ram. 6.15 Cy-
pnale cultuur",
de herdenking
Ber. 6.50 Ro-
agen van den
O-orkest. 8.00
am. 8.25 KRO-
oor, solisten en
len dag. 8.55
VRO-uitz.
Ber. Engelsch.
uwsber. ANP).
15 Gram. 10.30
)rgelspel. 11.15
emble Amende.
Nieuws- en eco-
De Jonge Acht
est (2.00—2.15
Philharmonisch
ich. 3.45 Gram,
ork. 5.00 Ber.
econom. ber.
anorkest. 6.15
8m. 7.00 Vragen
Zang en piano,
ich. 8.00 Ber.
r. ANP. 8.25
sh. 8.45 Gram.
NP. en sluiting.
orenFrancina
atharina Jobse;
am de Wolf en
ïwer 81 j., we-
itelaar, te Oost-
(P. Z. C.)
Mi
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het biad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goot
Postrekening 44485 Telefoon 2138
liijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Giststraat 34 en
Noord weg 155.
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs t].M per
Weekabonnementen voor Mlddettarg
Goes en Vlisslngen f 0.20
Loste ntunmert leenj
Advertentiën 30 cen* jjsr fsgs]
Ingezonden mededeehngoa 00 ?€«t gg(
Klefa« Adverttiën Dinsdags CS yrfjdsgj
f 0.71 bi] vooruitbetaling
Advertentiën onder lette? öl filcïtö
10 cent extra
Bij contract gëlangcOIfi 13ffl3|
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
'gebroken in ver
and gebruikt zal
oto Pax-Holland.)
Terwijl verschillende volken snakken
naar wat tegenwoordig heet meer le
vensruimte, zijn er nog meerdere ge
bieden, waarvan men zeggen kan, dat er
is een gebrek aan menschen.
Dit geldt wel in zeer bijzonderen zin
van het vjjfde werelddeel, van Austra
lië. Dit werelddeel ligt niet in het brand
punt van de belangstelling, al kan niet
worden ontkend, dat Japan meermalen
in deze richting een begeerig oog heeft
geslagen.
Het „Alg. Hdbl." gaf over dit vijfde
werelddeel een artikel, waaraan het vol
gende is ontleend:
„Do belangstelling van Japan voor
Australië is te begrepen. Het van bevol
king overvloeiende Dai Nippon ziet met
leede oogen aan het bijna leege Austra
lië met zijn hoogen levensstandaard en
zjjn immigratieverbod voor Aziaten.
Leeg gebied trekt aan, de koloniale
expansie van de vorige eeuw heeft het
duidelijk bewezen. En van Japansche
zijde zal men niet geheel ten onrechte
kunnen opmerken, dat het Dominion
Australië er niet alles op gezet heeft
voller te worden. Op een oppervlakte
van 7.7 millioen vierk. kilometers heeft
het een bevolking van 6.6 millioen; nog
niet één ziel per vierk. kilometer. Zelfs
in de dichtst bevolkte der zes staten,
Victoria, ia de dichtheid nog slechts 6.7.
De bevolkingsdichtheid van Japan is 188
per vierk. kilometer.
Jarenlang is Australië een soort para
des geweest voor den Europeeschen ko
lonist, die dank zij de politiek zijner re
geering een zeer hoogen levensstan
daard kon bereiken. Om dien te handha
ven, heeft men met alle middelen Azia
tische immigratie geweerd. „Blank
Australië" was het ideaal. De autoch
tone primitieve Inlandsche bevolking
telt slechts 60.000 zielen en sterft uit.
Blank Australië zou een prachtig ide
aal z\jn geweest, maar in den strijd om
het behoud van een hoogen levensstan
daard werd zelfs immigratie uit het En-
gelsche moederland niet bijzonder
aangemoedigd. In de 76 jaren vóór 1937
nam door immigratie de bevolking met
slechts 1.3 millioen toe, gemiddeld met
17.000 per jaar. Dat men op deze wijze
geen „vol" blank Australië kan krijgen,
ondanks het behoorlijke geboorte-over
schot van ruim 8 per duizend zielen, ligt
voor de hand.
Het grootste deel der bevolking leeft
in de groote steden, waarvan Sydney
boven het millioen komt met 1.2 millioen
inwoners. Het platteland is uiterst dun
bevolkt, en in het tropische Noorden,
een gebied van 500.000 vierk. kilometer,
wonen niet meer dan een goede 4800
menschen, d.w.z. 0.004 per vierk. kilo
meter.
De jaarlijksche export van Australië
beloopt ongeveer 111 millioen pond ster
ling en zijn import een ongeveer even
groot bedrag. Uit deze totalen blijkt ook
weer een hoog gemiddelde per hoofd,
hetgeen overeenkomt met den hoogen
levensstandaard. De voornaamste pro
ducten van het land zijn wol, tarwe en
andere graansoorten, boter en vleesch.
Verder brengt het steenkool, goud en
zilver, lood, koper en tin voort. Gebrek
aan water is de groote belemmering
voor extensiever cultiveering. Maar de
vraag is, of het irrigatieprobleem, bij
krachtig aanpakken, niet beter zou kun
nen zijn.
Een zeer groot deel van het land is,
niet het minst door gebrek aan men
schen, niet alleen onbewoond, doch ook
nog weinig of niet onderzocht. In het
verleden leek een verder opdringen van
de blanken naar het tropische gebied
niet mogelijk, maar intusschen hebben
blanke kolonisten ook in de tropische
gebieden bewezen, dat dit wel mogelijk
is. Ook schept de vooruitgang der tech
niek steeds nieuwe kansen. Een reden
te meer is dit voor Japan om de stelling
te verkondigen, dat daar dus ook nog
ruimte zou zijn voor nijvere, weinig
eischende Aziaten."
LEVENSRUIMTE.
Aan de eene zijde een volk en mis
schien meerdere volken dat snakt
naar meer levensruimte voor zijn al te
overvloedige bevolking en aan den an
deren kant een werelddeel dat door ge
brek aan menschen niet tot ontwikke
ling kan komen.
Wie nadenkt, gevoelt, dat hier iets
hapert.
Gods Woord leert ons, dat God aan
den mensch de opdracht heeft gegeven,
zich te vermenigvuldigen en de aarde te
vervullen en haar te onderwerpen.
Met dit gebod in strijd handelt een
volk, dat uit gemakzucht en zucht naar
weelde en overvloed zijn grenzen zorg
vuldig voor vreemdelingen gesloten
houdt, terwijl het zelf niet bereid is en
ook niet in staat is de aarde te onder
werpen.
Uit den aard der zaak volgt hieruit
niet, dat de landen die meer levens
ruimte begeeren, nu met macht en ge
weld moeten grijpen wat aan anderen
toebehoort.
Maar wel mag het als een eisch van
het Christelijk beginsel worden aange
merkt, dat pogingen in het werk worden
gesteld, om aan dergelijke misstanden
een einde te maken.
Er zal naar wij hopen, weer een
oogenblik komen, dat de verschrikke
lijke oorlog gevolgd wordt door een vre
desconferentie. Moge het dan zijn een
conferentie, die waarlijk het recht en
den vrede dient, door ook voor het
vraagstuk van de levensruimte een be
vredigende oplossing te zoeken.
INSCHRIJVING VAN VERWERKERS
EN HANDELAREN VERPLICHT.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart maakt be
kend, dat maatregelen zullen worden ge
troffen op het gebied van distributie van
alle soorten papier en karton, waaronder
strookarton, in rollen en vellen.
Deze maatregelen zullen worden uit
gevoerd door het Rijksbureau voor pa
pier, gevestigd Schotersingel 9 te Haar
lem. Directeur van genoemd bureau is
Mr F. H. A. de Graaff.
Er zal een beschikking in de Neder-
landsche Staatscourant worden geplaatst
'waarin onder meer aan alle verwerkers
van en alle handelaren in papier als bo
venbedoeld, voor zoover zij blijkens hun
jaarbalansen in de jaren 1938 en 1939
over een gemiddelden voorraad papier
van minstens 5000 kg beschikten, de
verplichting wordt opgelegd bij genoemd
rijksbureau een verzoek tot inschrijving
in te dienen; hetzelfde geldt voor alle
importeurs en agenten in papier, onge
acht de voorraden, waarover deze be
schikten of beschikken.
Het Rijksbureau zal te zjjner tijd bij
inwilliging van de ingekomen verzoeken
tot inschrijving, vergunning tot voort
zetting van de bedrijven verleenen.
Er wordt op gewezen, dat een beper
king van de aflevering van papier niet
zal behoeven te geschieden, terwijl naar
zich laat aanzien, evenmin maatregelen
zullen) worden genomen tot regeling van
de levering van papier aan het publiek.
Ter bespoediging is thans reeds de ge
legenheid tot'inschrijving bij het Rijks
bureau voor papier opengesteld. Den be
langhebbenden wordt dan ook aangera
den, zich onverwijld met een verzoek tot
inschrijving tot dit bureau te wenden.
150.000 KG BOMMEN GEWORPEN
Meer dan honderd Duitsche gevechts-
toesteillen verschenen gisteren weer bo
ven Londen. Bommen met eert totaal ge
wicht van 150.000 kg eni van ieder kali
ber werden geworpen.
De laatste groep van een afdeeling ge
vechtsvliegtuigen kon op negen plaatsen
in de stad groote vernielingen en bran
den van geweldigen omvang waarnemen.
Sedert de vroege morgenuren was er
in de Engelsche hoofdstad bijna een
ononderbroken luchtalarm.
Enkele Duitsche bommenwerpers heb
ben gistermiddag bij verrassing een aan
val ondernomen op een sterk bezet vlieg
veld in Midden-Engeland, waarbij zij
door het uitwerpen van brisantbommen
verscheidene Engelsche jachtvliegtuigen
op den beganen grond beschadigden en
vernielden.
Niet geringer waren de successen bij
het bombardeeren van Engelsche havens.
Swansea is de belangrijkste havenstad
aan de Noordzijde van de vlakke Swan-
sea-baai aan het Bristolkanaal en bezit
een der raffinaderijen met de grootste
capaciteit van geheel Engeland, alsmede
ijzer- en staalfabrieken. In deze voor. de
wapenindustrie zeer belangrijke stad
kregen fabrieksinstallaties, pakhuizen
en olie-opslagplaatsen voltreffers van
zwaar kaliber met groote branden als ge
volg. Niet beter verging het de Zuid-
Engelsche havensteden Newquay en
Weymouth met zijn groote olieopslag
plaatsen en benzinetanks. Enkele reser
voirs ontploften nog tijdens den aanval
met reusachtige steekvlammen.
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
Aanvallen van het luchtwapen hebben
zich Woensdag weer tegen Londen en
talrijke voor den oorlog belangrijke doel
witten in Zuid- en midden-Engeland ge
richt. Te Londen berokkenden bommen
overdag aan verkeersinstallaties in het
centrum van de stad evenals aan de ha
venwerken in de bocht van de Theems
ernstige schade. In verscheiden havens
van Zuid- en Midden-Engeland gelukte
het door treffers hallen en schuilholen
te vernielen en een reeks vliegtuigen te
vernietigen. In eenige havens van Zuid-
Engeland, b.v. Swansea, Newquay en
Weymouth werden zware branden ver
wekt door treffers van zwaar kaliber op
fabrieksinstallaties, pakhuizen en olie
opslagplaatsen.
Vóór de Zuidwestpunt van Ierland
deed een gevechtsschip een aanval op
een Britsch vrachtschip, dat met tref
fers in de machine-installatie en een
brandende deklading bleef liggen.
Een duikboot heeft in één tocht bij
elkaar acht gewapende vijandelijke koop
vaardijschepen van 42.644 ton tot zinken
gebracht.
Een andere duikboot heeft het gewa
pende Britsche koopvaardijschip Higland
Patriot van 14172 ton tot zinken ge
bracht.
Eenige vijandelijke vliegtuigen vlogen
het noordelijke en westelijke grensgebied
van het Duitsche rjjk, alsmede de bezet
te gebieden binnen. Ze wierpen bom
men, maar raakten geen militaire of voor
de oorlogvoering belangrijke militaire
doelen. Op een plaats werd een niet meer
werkende fabrieksinstallatie getroffen.
Eenige naar Berlijn vliegende toestel
len werden door het vuur van de lucht
doelartillerie uit hun oorspronkelijke
aanvalsrichting verdreven. Ten Noor
den van de Rijkshoofdstad schoot de
luchtdoelartillerie een Britsch bombar
dementstoestel neer, dat brandend om
laag stortte.
De gezamenlijke verliezen die de vij
and Woensdag geleden heeft, bedragen
6 vliegtuigen; 7 eigen toestellen worden
vermist.
Officieel wordt bekend gemaakt, dat
Chamberlain is afgetreden als lord pre
sident of the Council in het kabinet van
Churchill. De Koning heeft zijn ontslag
aanvaard.
Churchill heeft den minister van fi-
De aanvallen op Londen. Een tele- nanciën, Kingsley Wood, ontboden en
grafisch via New York ontvangen foto hem, evenals den minister van arbeid,
van een bomtrechter voor den hoofd- Bevin, uitgenoodigd zitting te nemen in
ingang van Buckingham Palace. j het oorlogskabinet.
(Foto Weltbild) Chamberlain wordt vervangen door
,s I"
EIGENLIJK ZONDE OM OVER ZOO'N
MOOI OVERHEMD 'N COLBERTJE
TE DRAGEN
Stof en dessin van de overhemden
die wij etaleeren en in den winkel
aanbevelen, voldoen aan de hoog
ste eischen, die men aan zijn win
kelier stellen kan.
In iederen prijs brengen wij het
uitgezochtste en dus
het beste voor uw punten!
KLEEDINGMAGAZIJN
LANGE VORSTSTRAAT
GOES.
Sir John Anderson, die minister voor de
binnenlandsche veiligheid was. In zijn
plaats wordt Herbert Morrison, tot dus
ver minister voor de voorziening, minis
ter voor de binnenlandsche veiligheid.
Viscount Cranborne, tot dusver con
troleur der betalingen, wordt staatsse-
taris der Dominions ter vervanging van
Viscount Calcedote. Sir Andres W. Dun
can is benoemd tot minister voor de
voorziening. Hij was tot dusverre minis
ter van handel, in welke functie thans
capt. Olliver Lyttleton is benoemd.
Sir John Reith, tot dusverre minister
voor het transportwezen, wordt belast
met de portefeuille van openbare wer
ken. In zyn vorige functie is benoemd
kol. Brabazon.
Het oorlogskabinet zal met de benoe
ming van Bevin en Sir Kingsley Wood
bestaan uit zeven leden. Behalve deze
twee hebben nog zitting Churchill, Hali
fax, Greenwood, Attlee en Lord Beaver-
brook.
INTENSIEVER OORLOGSVOERING
VERWACHT.
(D. N. B.) Chamberlain heeft ook zijn
functie als leider van de conservatieve
party ter beschikking gesteld. Algemeen
wordt aangenomen, dat hy in deze hoe
danigheid door Churchill zal worden op
gevolgd.
Naar Reuter nog meldt, zal ook Sir
John Anderson, die thans in de plaats
van Chamberlain Lordpresident of the
Council geworden is, een zetel kragen
in het oorlogskabinet. Daardoor stygt
het aantal leden van het oorlogskabinet
tot acht.
In Engelsche politieke kringen, zoo
meldt „United Press" uit Londen, is men
van meening, dat door het aftreden van
Chamberlain de vooruitzichten op een
verbetering in de Engelsche betrekkin
gen met de Sovjet-Unie verbeterd zijn,
te meer, daar tegelgk met het heengaan
van Chamberlain, de vakvereenigings-
leider Bevin in het oorlogskabinet is op-
Boven het doel. De waarnemer in
een der Duitsche gevechtsvliegtuigen
bepaalt het oogenblik waarop het bom
bardement moet plaats hebben.
(Foto Weltbild)
genomen. Lord Halifax, die als minister
van Buitenlandsche Zaken is aangeble
ven, wordt te Moskou echter als een te
genstander van de Sovjets beschouwd.
Het opnemen von Kingsley Wood in
het oorlogskabinet is vermoedelijk ge
schied om de aanhangers van Chamber
lain eenigermate tevreden te stellen.
Over het algemeen is men van mee
ning, dat de Britsche regeering door deze
kabinetswijziging zich nog verder ver
wijderd heeft van de „bemiddelingspoli-
tiek", waarvan Chamberlain de meest
prominente leider is geweest.
Men gelooft te Londen dat Churchill's
positie versterkt is en dat dientengevolge
eert intensiever oorlogsvoering van de
zijde van Engeland te verwachten is.
In dit verband meent men ook het op
nemen van Bevin in het oorlogskabinet
als een symptoom van deze ontwikkeling
te kunnen beschouwen.
Het heeft eenige verbazing gewekt, dat
Kingsley Wood eveneens in het oorlogs
kabinet is opgenomen. Op zyn begroe
ting werd dikwijls nogal eritisk geoe
fend, daar men haar „ie mild" vond.
Door hem den post van kanselier van
de schatkist te laten houden, heeft men
vermoedelijk de orthodox-conservatieven
tevreden willen stellen en tevens de op
positie in de conservatieve partij tegen
Churchill den wind uit de zeilen willen
nemen.
Men acht Bevin's optreden in het oor
logskabinet juister dan de benoeming
van Kingsley Wood en men concludeert
hieruit, dat de Labourman, hoewel min
of meer nieuweling in de politiek, zich
snel tot den tweeden man, na Churchill
zal ontwikkelen.
DUITSCH EN ITALIAANSCH
OORDEEL.
Van semi-officieele zyde is te Beriyn
medegedeeld:
In Duitsche politieke kringen verwacht
men als gevolg van de reorganisatie van
het Engelsche kabinet, die hier in het
geheel geen verrassing heeft gewekt,
geen enkele verandering, hoe dan ook,
van den aard der politiek van de hui
dige Engelsche regeering, in ieder ge
val niet op het gebied van de buiten
landsche politiek.
Men herinnert er in Beriyn aan, dat
het hier een reeds lang verwachte con
sequentie van een feiteiyken toestand
betreft, die tot uiting is gekomen in de
in den laatsten tyd steeds meer toege
nomen kritiek van de Engelsche bevol
king op de ontoereikende maatregelen
en op de Engelsche oorlogsvoering, voor
al na het fiasco van de jongste Engel
schei actie tegen Dakar.
Het Duitsche standpunt tegenover En
geland is bij vroegere gelegenheden dui
delijk genoeg uiteengezet. Het beteekent:
strijden tot de overwin
ning. Van dit standpunt uit ontmoet
de nieuwe toestand in Londen in zoover
eenige belangstelling, omdat Churchill
klaarbiykelijk heeft moeten toegeven
aan den druk van de openbare meening.
Churchill heeft klaarblijkelijk een nieu
we zondenbok gebruikt en heeft door het
ontslag van Chamberlain een geste wil
len verrichten.
Der Mohr hat seine Schuldigkeit ge-
tan, der Mohr kan gehen.
Met opschriften als: „Chamberlain
over boord gezet", „Beklagenswaardig
vertrek van een marionet van Churchill"
„Churchill neemt een versch paard mid
den in den wedren", neemt de Duitsche
pers notitie van de nieuwste veranderin
gen in het Engelsche kabinet. De bladen
zijn van meening, dat aan het aftreden
van Chamberlain geen bijzondere poli
tieke beteekenis kan worden gehecht.
Stefani meldt uit Rome:
Chamberlain, die leider was van de
regeering, welke den oorlog verklaarde
en zich na de nederlaag van Frankrijk
terug trok om benoemd te worden tot
lord privy seal, heeft ontslag genomen,
zoogenaamd om gezondheidsredenen.
Maar aldus merkt het Giornale
d'Italia op het is duidelyk, dat dit
ontslag een gevolg is van den steeds
ernstiger toestand in Engeland.
Engeland zoo schrijft de Lavora
Fascista moet na een jaar oorlog een
kabinetscrisis overwinnen en dat op
zichzelf zou al voldoende zijn om te be
wijzen, dat de zaken vrij slecht gaan
voor de vyanden van de spil. Niemand
zoo voegt het blad hieraan toe
denkt, dat hiermede de oorlog tegen En
geland beëindigd is of op het punt staat
te eindigen, want de Engelschen zgn zeer
hardnekkig en beschikken nog over re
serves.
Maar deze crisis wordt door de „Tri-
buna als een symptoom beschouwd waar
tegen de stevigheid en de macht van de
naties van de spil afsteken.