Wenken op technisch gebied.
TOCH EEN HOUVAST.
Het Vrouwenhoekje
Radioprogramma
feil door een flesch welke uit een voor-
biJrtidenden trein werd gesmeten en per
ongeluk tegen ztfn hoofd in plaats van
ln de langs de spoorlijn atroomende
Desner torecht kwam.
De worp kwam zoo hevig aan, dat de
man zeer ernstig werd gewond aan het
hoofd en hjj zich onder doktersbehande
ling moest stellen, waar vastgesteld
werd, dat het neusbeen gebroken was.
ai.
Een Ju 88 gereed voor den start op
een der Duitsche vliegvelden in West-
Frankrijk. (Foto Weltbild)
In de ,,'s-Gravenhaagsche Kerkbode"
vinden wij het volgende stukje van Dr
L. T. Terlaak Poot:
Een breed, nog niet geheel dicht lid-
teeken toonde, hoe zijn schedel geraakt
was door een bomscherf.
„Ik was commandant van een „minis-
weeper" en we waren net bezig om het
„kanaal", daar aan den Hoek van Hol
land, schoon te maken. Wij hadden juist
heel voorzichtig drie magnetische mijnen
achter ons schip gewerkt en ze daarna
tot ontploffing gebracht. Het was een
heel moeilijk werkje, omdat we gedurig
moesten letten op de bommenwerpers,
die boven ons zwermden.
Op eens, een van mijn mannen gaf
een schreeuw zag ik, hoe één der
vliegers een duik naar onze boot maak
te; maar de ontploffing heb ik niet ge
hoord. Het werd alles zwart voor mijn
oogen en toen ik weer bij kennis kwam
lag ik op den wal. Daarna ben ik hier
heen vervoerd, dat was een verschrik
kelijke tocht; en hier in dit hospitaal
hebben ze me aardig opgeknapt. Zoo lig
ik nu hier; wel bar veel hoofdpijn soms
en mijn onderkaak zit nog heelemaal
naar achteren: dat moet allemaal nog
op zijn plaats groeien.
Onderwijl lig ik altijd maar door aan
mijn vrouw en twee kleine meisjes te
denken; we wonen aan de kust in Grims
by; zal ik ze ooit terugzien ?De andere
Engelschen hier zijn, toen ze beter wa
ren, weggebracht. U weet dat wel
in krijgsgevangenschap. Nu, als ik beter
ben, word ik natuurlijk ook ergens heen
gebracht, nu, dan ben ik alles kwijt,
dan ben ik totaal van allen verlaten!"
Zijn open, verweerde zeemansgezicht
kleurde donkerrood van ontroering en
met zekere beschaming veegde hij de
tranen uit zijn oogen.
Ik poogde hem een beetje op te kikke
ren, door hem voor te houden, dat hij,
na het einde van den oorlog wel weer
vrij zou komen, en weer, door Gods goed
heid, met vrouw en kinderen vereenigd
zou worden.
Enkele oogenblikken stilte. We keken
allebei een anderen kant uit, maar had
den dezelfde gedachten.
Ik nam het gesprek weer op: „Behoort
u tot een kerk?"
„Jawel, sir".
Welke kerk?"
„Church of England, sir".
„En, deed u er ook wat aan? Ging u
ook geregeld naar de kerk?"
„Neen sir, daar hoeft een zeeman zoo
weinig tijd en gelegenheid voor".
Hij zag het ongeloof in mijn oogen en
haastte zich er bij te voegen: „Maar de
kerk kwam wel naar ons toe, meneer!
Elke week kwam de dominee bij ons aan
boord, om „zijn gebeden te zeggen".
Wij maakten dan op het achterdek een
kleine verhooging; we gingen er dan al
lemaal omheen staan (behalve de wachts
dan? en dan begon de dominee met de
gebeden te zeggen en wij antwoord
den; dan zongen we een hymn; 'twas
allemaal erg kort hoor, only five minu
tes of zoo; nu en dan ging de chaplain
nog wat rond onder de jongens en sprak
met ze en deelde wat boeken en leeswerk
uit".
Er waren aanknoopingspunten genoeg
bij mjjn Engelschman, reeds dien eersten
keer en bij latere bezoeken kon je toch
altyd, na een pr iatje over het gebeuren
van den dag, weer gemakkelijk met hem
komen tot de eigenlijke dingen van het
leven.
Het was enkele weken na onze eerste
ontmoeting, op een Zondagmorgen en
ik war wonderlijk, om het te zeggen
vrü van dienst. In de kerk, naast onze
pastorie, zou preeken onze jongste col
lega en ik had mij dan ook voorgenomen
om dat feest mee te maken. Echter, ge
denkend aan al die gewonde jongens en
mannen en bedenkend, dat je toch immer
tijd te kort kwam, besloot ik naar het
ziekenhuis te gaan.
Zoo gebeurde het dan, dat ik de ka
mer van m|jn mtjnenveger-commandant
binnenstapte, toen de gemeente in de
kerk begon te zingen: „Ontferm, ontferm
U, Heer, toon ons Uw mededoogen!"
Dat was meteen een goede gelegenheid
om aanstonds met „de" boodschap te
beginnen en ik vertaalde hem het gezon
gene.
Het was een stralende morgen en in
de kinder kerk had men alle ramen wijd
opengezet. Plots klonk door den tuin het
vlug en frisch gezang van een honderd
kinderstemmen: „Beveel gerust uw we
gen, al wat u 't harte deert, der trouwe
hoed' en zegen van Hem, die 'tal re
geert......!"
Ik legde onzen vriend uit, dat er naast
de kerk een dienst voor jongeren en een
dienst voor kinderen werd gehouden en
vertaalde hem de woorden van dat ge
liefde lied.
Zijn oogen werden vochtig: „Weet u,
op dit oogenblik zitten mijn kinderen ook
in de „Sundayschool" in Grimsby. Eerst
komen alle kinderen in de kerk, in een
hoek bij den preekstoel. De dienst wordt
geopend, de dominee spreekt hun een
enkel woord toe en onder 't zingen van
een lied gaan ze dan naar hun eigen
af deeling."
Plots ging de zon voor onzen vriend
onder: het werd weer donker bij hem
van binnen: „Ja, ze zitten nu ook in de
kerk en zal ik ze ooit wéérzien? Wat
houd ik over, als ik straks word wegge
bracht? Want elke week komt een offi
cier kijken, hoe het met me is en nu ge
raak ik toch zoo langzaam aan er weer
boven op, al voel ik me nog erg „dizzy"
in mijn hoofd. Wie weet, waarheen ik ga,
en wat heb ik dan, om me aan vast te
houden?"
Toen heb ik hem militairement „tot de
orde" geroepen. Had hij niet zelf gezegd,
dat hij aan boord steeds een korten bid
stond voorbereidde en meemaakte met
zijn mannen? Kende hij niet van zijn
jeugd af aan het gebedenboek van zijn
Kerk? Welnu, zouden wij dan nu niet
samen kerk houden en de gebeden op
zeggen? Belooft Christus niet, dat, waar
twee of drie in Zijn Naam vergaderd
zijn, Hij aanwezig is?
Daar kwam iets van instemming en
blijdschap in zijn oogen; zoo begon ik
dan met te bidden het allervolmaakste
gebed en daarna volgen de responsoriën
van het oude „Book of Common Prayer"
„O Heer! toen ons Uw goedertieren
heid".
„En geef ons Uw heil".
„O Heer! verlos Uw volk".
„En zegen Uwe erve".
„Geef vrede in onze dagen, o Heer!"
„Want niemand anders strijdt voor
ons, dan Gij alleen, o God!"
„O God, schep ons een rein hart".
„En neem Uwen Heiligen Geest niet
van ons".
Hij bad deze oude gebeden mede, en
„Beste kerel", zoo zei ik, „als je nu
straks in den vreemde bent, dan gaan
deze gebeden, de schat van je Kerk, als
een heerlijk geschenk met je mede. Je
bent dan niet alleen en verlaten, want
in je hart, waarin je de gedachte aan je
vrouw en kinderen draagt, heb je de
werkelijkheid van den levenden Heiland
en hij draagt ook jou in Zijn hart; en je
behoeft niet te vertwijfelen en te wan
hopen, want, als je dan bidt, wéét je
toch, Wie voor je strijdt: dan heb je
toch een glorierijk houvast, door je ge
loof!"
Hij stak me zijn breede, sterke hand
toe.
Toen is er niets meer gesproken.
We namen zwijgend afscheid.
„Alleen en nochtans niet alleen; want
de Vader is met mij".
Hg had tóch een houvast.
i
MENGLICHT VOOR VERLICHTING.
In het door de A. E. G. uitgegeven
maandblad worden armaturen aangekon
digd voor de bedrijfsverlichting, waar
men menglicht wil gebruiken.
Gaarne deelen wij onze lezers iets over
deze wijze van verlichting mee, die een
enorme besparing aan electriciteit kan
beteekenen.
Reeds lang zijn er verschillende pogin
gen gedaan om voor bedrijven, waarbij
een goed kleuren-onderscheid gewenscht
is, of waarin ook overdag veel met
kunstlicht moet worden gewerkt, een
verlichting te vinden, die zooveel moge
lijk met het daglicht overeenkomt.
Aanvankelijk heeft men getracht dit
te bereiken, door den overvloed van roo-
de stralen der gloeilampverlichting te
beperken en door blauw-groene stralen
te vervangen, met behulp van de z.g.
daglichtlampen, die van een blauwgla-
zen ballon waren voorzien. Door dit licht-
filter ging echter veel van het lichtver-
mogen der gloeilamp verloren, waardoor
zij zeer oneconomisch waren.
De ontwikkeling van de hoogedruk-
kwikdamp-lampen, waarin kwikdamp
door den electrischen wisselstroom tot
een sterke lichtuitstraling wordt ge
bracht en welke lampen een licht van
blauw-witte kleur uitstralen, opende ech
ter een nieuwen weg. Hierbij komt, dat
deze kwikdamplampen een veel hooger
rendement bezitten dan de gloeilampen
en dus reeds hierom bij uitstek geschikt
zijn voor werkpI^to-verUskting,
De blauwe en groene stralen der kwik
damplampen vormen een goede comple
teering van de roode stralen der gloei
lampverlichting en door een juiste men
ging dezer beide verlichtingen kan een
kunstlicht worden verkregen, dat veel
met het daglicht overeenkomt.
Zoo is b.v. het menglicht, gevormd
door een Osram kwikdamplamp type-
HgQ 500, met een verbruik van slechts
130 watt, en een gloeilamp van 300 watt
een zeer goede dagverlichting. De to
tale lichtstroom dezer beide lampen be
draagt 10750 Him, bij een verbruik van
430 watt, zoodat het rendement 25 Him/
watt bedraagt. Dit is veel hooger dan bij
een enkele gloeilampverlichting, daar
hiervoor een lamp van 500 watt, met een
lichtvermogen van 9500 Him benoodigd
is, die dus een rendement heeft van
slechts 19 Hlm/watt.
Voor menglicht heeft de AEG ver
schillende armaturen ontwikkeld. Deze
menglichtarmaturen bevatten, behalve
de kwikdamplamp en een of meer gloei
lampen, ook nog een smoorspoel, die
dient om het verschil tusschen ontste
kingsspanning en brandspanning met
zoo weinig mogelijk verliezen op te ne
men en die in den kop van de armatuur
of in de plafondrozet is opgenomen.
Vooral in bedrijven, waar veel met
kleuren moet worden gewerkt, zooals in
textielfabrieken, papierfabrieken, druk
kerijen enz. is het menglicht de aange
wezen verlichting.
Verder wordt menglicht gebruikt in
ruimten, waar overdag en in de scheme
ring veel bij kunstlicht moet worden ge
werkt. Het voorkomt hierbij het z.g.
valsche licht, dat bij gloeilampver
lichting onder deze omstandigheden zoo
hinderlijk kan zijn.
Ook past men het menglicht toe in
ruimten, waar op de snelle bewegingen
van machines moet worden gelet. Het
licht der kwikdamplampen alleen volgt
n.l. de frequentie van den wisselstroom,
waardoor bij bewegende machinedeelen
het z.g. stroboscopisch effect kan wor
den veroorzaakt, dat echter door het
gloeilamplicht, dat door de warmte-ca-
paciteit van den gloeidraad constant
blijft, kan worden gecompenseerd.
Ook winkels, waar veel op kleur ge
kocht wordt, zooals stoffenmagazijnen,
e.d. kunnen met veel voordeel van deze
verlichting gebruik maken, die niet al
leen besparing geeft op de electriciteits-
rekening, maar ook het bij kunstlicht
koopen van stoffen mogelijk maakt.
Vragen.
P. P. te G. Wij ontvingen uw opgave
en deelen U mede, dat voor U het met
2 aangeduide tarief het voordeeligste is.
De meeste electrische kachels verbrui
ken 500 watt per element, d.w.z. dat u
twee uur van één kilowatt kunt stoken.
Uw brief kan verloren zijn geraakt.
Vraagt u het nog eens aan, de aanhou
der overwint!
BLOEMKOOL OP ITALIAANSCHE
MANIER KLAARGEMAAKT.
Voor vier personen nemen we 1 flinke
bloemkool, koken die op de gebruikelijke
wijze gaar en laten ze goed droog uit
lekken (op een schuimspaan b.v.). We
leggen de kool in een vuurvasten schotel
en bedekken ze met een goed gebonden
kaassaus van:
4 dL melk, 35 gr. (3y2 afgestreken
eetlepel) bloem, 30 gr. (1 y2 afgestreken
eetlepel) boter en 50 gr. (V2 ons) ge
raspte oude kaas, 50 gr. ons) ham.
We verwarmen de boter met de bloem
op een zacht vuur tot een gelijk mengsel
en voegen daarbij onder voortdurend
roeren, scheutje bg scheutje, de melk,
laten de saus even doorkoken tot ze mooi
gebonden is en roeren er dan de gerasp
te kaas en de fijngesneden of gehakte
ham door.
Over de geheel met saus bedekte
bloemkool strooien we nu nog wat ge
raspte kaas; we leggen er hier en daar
een klein klontje boter op en we zetten
den schotel in een oven met flinke boven-
warmte, zoodat zich vlug een korstje
vormt van de lichtbruin geroosterde
kaas.
Blijft van dit gerecht een restje over,
dan kunnen we er den volgenden dag een
smakelijk schoteltje van opdienen door
de bloemkoolresten fijn te maken en ze,
laag om laag met wat aardappelpuree in
een vuurvast schoteltje even in den oven
te warmen.
KOOLROLLETJES. (4 personen.)
Een tip, die voor het koolseizoen kan
dienen, vindt de lezeres in het volgende
zeer smakelijke recept.
8 groote savoyekoolbladeren (het bin
nenste van de kool kan den volgenden
dag dienst doen voor een stamppot of
een koolsla) ongeveer 2 ons jonge
kaas, 40 gram (2 afgestreken eetlepels)
boter, wat zout.
Kook de voorzichtig losgewikkelde
groote bladeren in kokend water met
wat zout bijna gaar (ongeveer 20 minu
ten) laat ze op een vergiet uitlekken en
bekoelen en snijd terwijl de kaas in een
achttal gelijke staafjes van ongeveer 1
cm. dikte. Spreid de koolbladeren achter
eenvolgens uit, leg in 't midden van elk
blad een staafje kaas, vouw de uitein
den van het blad naar binnen en vorm
er dan een stevig rolletje van. Bak de
rolletjes in de koekepan met de heete
boter rondom bruin en breng ze over op
een verwarmden, schotel.
KNIPPATRONEN DAMESMANTELS.
Succespatroon A 352.
Prijs 35 cent.
Deze mantel past zich, wat het model
betreft aan de eischen des tjds aan. Het
is eenvoudig van maaksel en vraagt een
minimum van stof, kan b.v. voor een
jong meisje gemaakt worden van een
bestaande damesmantel. Opgestikte
overslagjes duiden de zakken aan, ter-
wjl de sluiting midden voor is. Even
tueel kan men de reverskraag van bont-
stof maken.
Patronen in de maten 4042 en 44.
A 352.
ROK EN BLOUSE.
Succespatroon A 353.
Prijs 35 cent.
Blouse van geruite wollen stof met
schouderstukken in puntvorm en rug uit
één deel. Aansluitende mouwen en slui
ting met knoopen en knoopsgaten aan
sluitend, omgeslagen boord, waaronder
een zelfstrikker van de stof der blouse
wordt gedragen. Onderkant inhalen en
met smal bandje afwerken, daarna ver
binden met een boord in geribt patroon
GEVULDE BROODJES (4 personen).
4 kleine puntbroodjes of geraspte
broodjes (liefst een dag oud), 2 ons jon
ge kaas; L. melk, 20 gr. bloem (2 af
gestreken eetlepels), 40 gr. boter (2 af
gestreken eetlepels, 1 ei, peper, zout,
nootmuskaat.
Snijd van de broodjes het bovenste
kapje af, hol het onderste gedeelte uit
tot een bakje met wandjes van y2 tot 1
c.M. dikte. Bereid de vulling.
Verwarm roerende, op zacht vuur, de
helft van de boter en de bloem; voeg
hierbij steeds roerende de melk en laat
het sausje even doorkoken. Kook het ei
hard (10 min.) en 3nijd 't evenals de kaas
in kleine dobbelsteentjes. Doe kaas en ei
in de saus, roer er de stukjes goed door
heen en maak de ragout op smaak af met
peper, zout en nootmuskaat.Vul de brood
bakjes met deze ragout, leg de kapjes
er weer op en bestrijk de buitenkant met
de overgehouden boter, die hiertoe ge
smolten is. Laat de broodjes in een vrij
warmen oven knappend bakken (5 10
min.)
„HUISHOUDING VAN NU".
In 't September-nummer van „Huis
houding van Nu" wordt mededeeling ge
daan van de voorlichtingscursussen, die
dezen winter gegeven zullen worden in
koken (vooral met 't oog op de distribu
tie), naaien, waschbehandeling, verdee
ling van 't inkomen en kinderverzorging.
De textieldistributie met een doelma
tig gebruik van het puntenaantal wordt
uitvoerig besproken. De volledige lijst
van de textielpunten-waardeering is in
dit nummer opgenomen, terwijl ook ant
woord gegeven wordt op de vragen, die
bij het Rijksbureau voor de regeling van
verkoop van Textielproducten binnen
kwamen.
Op 't gebied van voeding vindt de zui
nige vrouw hierin 'n aantal recepten en
ook hoe ze kousen moet verstellen.
DE TEXTIEL-DISTRIBUTIE.
Aan de antwoorden op vragen, ingeko
men bij het Rijksbureau voor de regeling
van den verkoop van Textielproducten,
opgenomen in „Huishouding van Nu",
ontleenen wij
De artikelen crêpe georgette, crêpe
mousseline zijn alleen vrijgesteld voor
zoover zij vervaardigd zijn uit kunstzijde
of echte zijde (dus niet de kwaliteiten
van wol).
Jongens korte broek is gelijk te stel
len met turnbroek.
Wanneer op de textielkaart een waar
deering is vermeld b.v. van 5 punten voor
100 gram handbreigaren, dan is dit pun
tenaantal het kleinste, dat van de tex-
gebreid, dat tevens als ceintuur dienst
doet, hetgeen zeer apart werkt.
Vierbaans rok met heupstuk aan vóór-
en rugzijde.
Patronen voor 1416 en 1618 jaar.
KNIPPATRONEN VAN DEZE
MODELLEN
zijn tegen den aangegeven prijs verkrijg
baar big Het Practisch Modeblad. Post
bus 36, Den Haag. Betaling steeds voor
uit per giro (postrekening 203203), per
postwissel of per brief met ingesloten
postzegels van 1%, 3 of 7% ct.
tielkaart kan worden afgenomen. Bij af
name van 50 gr. moeten dus 5 punten
verwijderd worden van de kaart, tenzij de
afnemer er de voorkeur aan geeft twee
knotten van 50 gram af te nemen.
Pantoffels en schoenen, voorzoover uit
textiel vervaardigd, zijn niet onder eeni-
ge textielregeling begrepen.
Liefdadigheids-vereenigingen, welke
textielgoederen uitdeelen, zullen hiervoor
de punten in ontvangst moeten nemen en
voor beddegoed e.d. de speciale vergun
ning, opdat zij in staat zijn voor hun
herbevoorrading t.z.t. zorg te dragen.
Onder bruidskleeding wordt verstaan
gemaakte witte bruidskleeding( hieron
der vallen geen stoffen).
Maandag 30 Sept. 1940.
JAARSVELD. 414,4 M. KRO-uitz.
8.00 Nieuwsber. ANP. 8.15 Wij begin
nen den dag. 8.30 Gram. 10.00 V.P.R.O.:
Morgenwijding. 10.15 Gram. 11.30 Gods
dienstige causerie. 12.00 Ber. 12.05
Gram. 12.15 Geza Kiss en zijn Hon-
gaarach orkest. (12451.15 Nieuws- en
economische berichten ANP en gram.)
1.45 Gram. 2.00 Vrouwenuur. 3.00 Gram.
3.45 Rococo-octet. 4.15 Gram. 4.30 KRO-
Melodisten en solist. 5.15 Nieuws- en eco
nomische berichten ANP. 5.30 KRO-or-
kest. 6.15 Gram. (6.456.50 Ber.) 7.00
Vragen van den dag (ANP). 7.15 Gram.
7.20 Voor de jeugd. 7.35 KRO-sympho-
nie-orkest. 8.00 Nieuwsberichten ANP,
gram. 8.15 KRO-Melodisten en solist.
8.30 Radiotooneel met luisterwedstrijd.
8.50 Wij sluiten den dag. 8-559.00
Nieuwsber. ANP.
KOOTWIJK. 1875 M. NCRV-uitz.-uitz.
7.00 Ber. Duitsch. 7.15 Ber. Engelsch.
7.30 Gram. 8.00 Nieuwsber. ANP. 8.10
Schriftlezing, Meditatie. 8.25 Gewijds
muziek (gr.pl.) 8.35 Gram. 9.30 Piano
en gram. 10.10 Gram. 11.15 Ber. En
gelsch. 11.30 Amsterdamsch salonorkest
en gram. (12.3012.45 Ber. Duitsch.
12.451.00 Nieuws- en econ. ber. ANP)-
2.00 Ber. Duitsch. 2.15 Gram. 3.30 Ber.
Engelsch. 3.45 Zang, viool, piano en
gram. 5.00 Ber. Duitsch. 5.15 Nieuws- en
economische ber. ANP. 5.30 Revida-sex-
tet en gram. 6.15 Ber. Engelsch. 6.30 Re-
vida-sextet. 7.00 Vragen van den dag
(ANP). 7.15 Ber. 7.30 Ber. Engelsch.
7.45Reportage of muziek. 8.00 Ber.
Duitsch. 8.15 Nieuwsber. ANP en gram-
8.30 Ber. Engelsch. 8.45 Jeugddienst,
kerkkoor met orgelbegel. (opn.) 8.55—
9.00 Nieuwsber, ANP en sluiting.